Dàn ý bài văn phân tích đặc điểm nhân vật trong một tác phẩm văn học
1. Lưu ý khi viết bài văn phân tích một nhân vật trong tác phẩm văn học - Quy trình viết:
Lựa chọn nhân vật trong một tác phẩm văn học: lựa chọn nhân vật em yêu thích trong một tác phẩm
văn học đã đọc hoặc đã được học. Tuy nhiên thường đề bài sẽ cho cụ thể một tác phẩm để chúng ta phân tích
Tìm ý và lựa chọn các chi tiết liên quan đến nhân vật và đưa ra những suy luận về đặc điểm nhân vật
đó:. Trong khi tìm hiểu và lựa chọn các chi tiết liên quan đến vật cần chú ý các đặc điểm sau lời người
kể chuyện nhận xét trực tiếp với nhân vật và đặc điểm nhân vật được nhà văn thể hiện gián tiếp qua
các chi tiết miêu tả ngoại hình nhân vật như thân hình gương mặt ánh mắt làn da mái tóc trang phục
Đây là các chi tiết có thể khiến độ tính cách của nhân vật các chi tiết miêu tả hành động những cử chỉ
việc làm thể hiện cách ứng xử của nhân vật với bản thân và thế giới xung quanh ngôn ngữ của nhân
vật lời nói của nhân vật thế giới nội tâm những cảm xúc suy nghĩ của nhân vật mối quan hệ với các
nhân vật khác như thái độ lời nói hành động của nhân vật với các nhân vật khác trong tác phẩm
- Bước lập dàn ý:
+ Mở bài giới thiệu tác phẩm văn học và nhân vật. Nêu khái quát ấn tượng với nhân vật.
+ Thân bài phân tích đặc điểm của nhân vật trẻ đa các đặc điểm của nhân vật dựa trên bằng chứng trong
tác phẩm và nêu nhận xét đánh giá nghệ thuật xây dựng nhân vật của nhà văn
+ Kết bài nêu ấn tượng và đánh giá về nhân vật
Để nhận xét về nhân vật thuyết phục và có giá trị cần dựa trên những sự việc chi tiết liên quan đến nhân vật
trong tác phẩm cần nhìn nhận Phân tích nhân vật Từ nhiều góc độ trong một chỉnh thể trọn vẹn để có
những nhận xét đánh giá toàn diện thuyết phục Phân tích nhân vật một cách cụ thể hệ chi tiết không nên
nhận xét đánh giá nhân vật một cách chung chung cần đưa ra các bằng chứng trong tác phẩm để làm căn
cứ cho những nhận xét suy luận và đặc điểm nhân vật
- Dàn ý phân tích đặc điểm nhân vật trong một tác phẩm văn học
A. Mở bài: Nêu khái quát về nhân vật B. Thân bài:
+ Phân tích đặc điểm của nhân vật
+ Đánh giá nghệ thuật xây dựng nhân vật (nhân vật đó xuất hiện như thế nào? các chi tiết miêu tả hành
động của nhân vật đó? ngôn ngữ của nhân vật
+ Những cảm xúc suy nghĩ của nhân vật đó như thế nào
+ Mối quan hệ của nhân vật đó với các nhân vật khác
C. Kết bài nêu ấn tượng của em về nhân vật
2. Bài tập vận dụng
2.1. Dàn ý phân tích đặc điểm nhân vật Sơn trong Gió lạnh đầu mùa
A. Mở bài: trong tác phẩm "Gió lạnh đầu mùa", nhân vật Sơn đã được tác giả khắc họa qua dòng hoài niệm
tư tưởng, tình cảm của mình. B. Thân bài:
Trong truyện, Sơn được khắc họa qua phương diện ngôn ngữ, hành động để từ đó làm nổi bật về đặc điểm, tính cách cách
Thạch lam ít có những chi tiết miêu tả về ngoại hình của nhân vật.
Mở đầu câu chuyện Sơn xuất hiện với những hành động như "Tung chăn tỉnh dậy. Cậu thấy mọi
người trong nhà mẹ và chị đã ngồi dậy ngồi quạt gió để pha nước chè uống. Cậu được mẹ mặc cho
chiếc áo dạ". Những chiếc chi tiết đó cho thấy rằng Sơn được sinh ra trong một gia đình khá giả, luôn
nhận được tình yêu thương và sự chăm sóc của mọi người trong gia đình.
Sơn hiện lên là một cậu bé sống tình cảm, nhân hậu qua các hình ảnh biểu hiện thương người. Khi
nghe đến Duyên, khi thấy người cụ già và những đứa trẻ em nghèo ở xóm chợ.
Nhưng cảm động nhất là hành động của Sơn khi thấy Hiên, cô bé hàng xóm không có áo ấm để mặc
khi Hiên đang đứng co ro với một quán trong gió lạnh chỉ mặc có mành áo rách tả tơi, hở cả lưng
Sơn nhớ đến em Duyên lúc trước vẫn cùng chơi với Hiên ở nhà.
Một ý nghĩa thoáng qua trong tâm trí Sơn đó là đem chiếc áo lông cũ của Duyên cho Hiên và Sơn đã
nhận được sự đồng tình của chị gái
Truyện mang ý nghĩa nhân văn nhẹ nhàng mà xuất sắc, tính cách nhân vật Sơn được thể hiện sinh động
C. Kết bài: qua nhân vật Sơn nhà văn gửi gắm bài học giá trị về tình yêu thương con người
2.2. Dàn ý phân tích đặc điểm nhân vật qua tác phẩm Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ
A. Mở bài: Qua tác phẩm Vừa Nhắm Mắt Vừa Mở Cửa sổ của nhà văn Nguyễn Ngọc Thuận, ta không chỉ
ấn tượng với khả năng lắng nghe của nhân vật tôi mà còn nhớ hình ảnh của người bố đầy dịu dàng, yêu
thương. Nhân vật người bố chính là món quà của người con, là người đã khám phá dẫn dắt biết bao tài năng của con. B. Thân bài:
Đoạn trích nhà văn Nguyễn Ngọc Thuận nêu các đặc điểm, tính cách của người bố qua những hành động và lời nói
Nhưng qua một chi tiết cũng có thể cho ta thấy về ngoại hình của nhân vật này
Qua chi tiết cứu người, người đọc cũng cảm nhận được sự dũng cảm, anh hùng của nhân vật người bố
Không chỉ dũng cảm, nhân vật tôi còn cảm nhận được tình yêu thiên nhiên và yêu thương con cái từ nhân vật bố
Minh chứng là ở đầu câu chuyện tác giả đã kể về khu vườn nơi người bố trong rất nhiều hoa
Bố đã rủ con cùng tưới cây và chơi một trò chơi rất thú vị
Có thể nói người bố đã dẫn dắt và quan sát được khả năng đặc biệt của nhân vật tôi thông qua nhiều lần chơi và luyện tập
Cuối cùng người con cũng có thể đoán được hết vườn hoa ,ngoài đoán được tên các loài hoa người
bố còn cùng con tham gia trò chơi đoán tìm đồ vật và khoảng cách
Nhờ được luyện tập khả năng này nhiều lần nên đôi tai của người con đã thính
Chính cậu bé đã lắng nghe được tiếng kêu của thằng Tín ngoài bờ sông và cứu mạng nó
Nhân vật người bố không chỉ là người chơi cùng con mà còn là người dạy cho con những bài học quý
giá. Đó là việc biết trân trọng những âm thanh qua mỗi cái tên và những món quà khi được tặng
Qua câu chuyện ta còn cảm nhận được tình cảm của người con dành cho bố, một tình cảm ngây thơ và trong sáng.
C. Kết bài: Qua nhân vật người bố, được tác giả miêu tả chân thực bằng nhiều hình ảnh, chi tiết khác nhau
đã thể hiện đặc điểm của nhân vật thông qua các hành động của người bố thực hiện.
2.3. Dàn ý phân tích đặc điểm của nhân vật trong tác phẩm nhân vật Mon trong Bầy chim chìa vôi
A. Mở bài: Nhà văn Nguyễn Quang Thiệu đã ghi dấu trong đó độc giả nhỏ tuổi bằng tác phẩm bầy chim chìa
vôi và hình ảnh cậu bé Mon hiện lên với vẻ đẹp của tình yêu thương động vật với tấm lòng trân trọng sự sống B. Thân bài
Sự nhân hậu của Mon được mở đầu bằng đoạn hội thoại giữa Mon và anh lúc 2:00 sáng
Mon lo sợ nước sông dâng cao sẽ nhấn chìm và làm chết bầy chim chìa vôi
Tâm trạng nôn nóng của cậu bé trong đêm mưa, dường như trong tâm trí Mon dành hết bận tâm của
mình cho an nguy của bầy chim.
Thậm chí cậu không để ý thời tiết ngoài kia thương xót bầy chim
Ta có thể thấy ở mon chứa đựng tình yêu thương động vật sâu sắc
Vì vậy Mon quyết định cùng anh lấy đồ sang bờ sông
Càng nổi bật tấm lòng trân trọng sự sống của Mon
Mon vô cùng xúc động và hạnh phúc khi đã cứu được bầy chim, những giọt nước mắt ấy đều bật ra
từ một tâm hồn trong trẻo, vô tư và tràn đầy yêu thương.
C. Kết bài: với ngôn ngữ trong sáng, hình ảnh gần gũi, thân quen nhà văn đã khắc hoạ thành công nhân vật
Mon với những phẩm chất tốt đẹp.