ĐỀ BÀI 05:Những tồn tại, bất cập về pháp luật trong lĩnh vực khiếu nại về đất đai môn Luật kinh tế | Trường đại học Mở Hà Nội

lOMoAR cPSD| 59908026 lOMoAR cPSD| 59908026 Hà Nội 12, 2022 MỤC LỤC
MỞ ĐẦU...................................................................................................................3
NỘI DUNG...............................................................................................................4
CHƯƠNG I: NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ KHIẾU NẠI VỀ ĐẤT ĐAI Ở
VIỆT NAM................................................................................................................4
1.1 Khái niệm khiếu nại về đất đai........................................................................ 4
1.2 Đặc điểm khiếu nại về đất đai......................................................................... 4
1.3 Vai trò khiếu nại về đất đai............................................................................. 5
CHƯƠNG II: THỰC TRẠNG KHIẾU NẠI VỀ ĐẤT ĐAI Ở VIỆT NAM.............6
2.1 Tình hình khiếu nại về đất đai ở Việt Nam....................................6
2.2 Nguyên nhân khiếu nại về đất đai ở Việt Nam................................................ 6
2.3 Quy định pháp luật về khiếu nại và thực tiễn khiếu nại về đất đai ở Việt Nam
...............................................................................................................................7
2.3.1 Về chủ thể khiếu nại................................................................................7
2.3.2 Về đối tượng khiếu nại.............................................................................8
2.3.3 Về thủ tục khiếu nại..................................................................................9
CHƯƠNG III: PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN PHÁP
NÂNG CAO HIỆU QUẢ KHIẾU NẠI VỀ ĐẤT ĐAI........................................11
3.1 Phương hướng hoàn thiện..................................................................11
3.2 . Giải pháp hoàn thiện pháp luật khiếu nại về đất đai..................................... 11 KẾT
LUẬN.............................................................................................................13 MỞ ĐẦU
Ở Việt Nam, đất đai thuộc sở hữu toàn dân do Nhà nước đại diện sở hữu.
Sau thời kỳ đổi mới, pháp luật đã mạnh dạn trao quyền và ngày càng mở rộng lOMoAR cPSD| 59908026
quyền cho người sử dụng đất nhằm bảo đảm từng thửa đất được khai thác, sử dụng
hiệu quả. Nhà nước đã giảm dần hoạt động can thiệp sâu vào quyền sử dụng đất
của chủ thể được trao quyền, để chuyển sang việc hoạch định chính sách đất đai và
tăng cường quản lý nhà nước về đất đai nhằm bảo đảm đất đai được bảo vệ, quản
lý, sử dụng theo đúng định hướng mà Nhà nước mong muốn. Sự đổi mới theo
hướng đi này đã phát huy hiệu quả to lớn trên thực tiễn, đất đai được khôi phục giá
trị thật của nó, tạo nguồn lực to lớn để đất nước phát triển.
Có thể nói, khi chuyển từ nền kinh tế kế hoạch, tập trung bao cấp sang kinh
tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, đất nước ngày càng hội nhập sâu với
kinh tế thế giới nên pháp luật về đất đai cũng phải thường xuyên thay đổi cho phù
hợp. Pháp luật về đất đai và hệ thống pháp luật liên quan ngày càng hoàn thiện
nhằm điều chỉnh kịp thời và hiệu quả các quan hệ phát sinh trong lĩnh vực này.
Một khi pháp luật – công cụ quản lý cốt lõi thay đổi thì hoạt động quản lý cũng có
sự thay đổi nhằm bảo đảm tính tương thích, Tuy nhiên, trong thực tiễn, pháp luật
về đất đai vẫn còn những bất cập , hạn chế nhất định. Cụ thể, hoạt động quản lý
nhà nước về đất đai còn bộc lộ nhiều yếu kém, tư duy can thiệp sâu vào quyền
được trao cho người sử dụng đất của các chủ thể quản lý nhà nước vẫn còn tồn tại.
Tình trạng thiếu công khai, minh bạch trong quản lý, sử dụng, phân phối đất đai, sự
lạm quyền của cán bộ, công chức được trao quyển , tham nhũng, lãng phí… vẫn
còn xảy ra. Từ đó, tình trạng khiếu nại về đất đai diễn ra thường xuyên, liên tục ,
thậm chí gay gắt phức tạp. Trong bức trang chung về khiếu nại, tố cáo hành chính
ở nước ta thì số vụ việc khiếu nại, tố cáo liên quan đến đất đai chiếm một tỷ lệ lớn
và diễn biến phức tạp, nhất là số vụ việc khiếu nại, khiếu kiện đông người liên
quan đến đất đai, nhà ở, bồi thường, giải phóng mặt bằng và tái định cư. Vì vậy,
tôi chọn đề tài “Những tồn tại, bất cập về pháp luật trong lĩnh vực khiếu nại về đất đai”. lOMoAR cPSD| 59908026 NỘI DUNG
CHƯƠNG I: NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ KHIẾU NẠI VỀ ĐẤT ĐAI Ở VIỆT NAM
1.1 Khái niệm khiếu nại về đất đai
Có nhiều định nghĩa khác nhau về thuật ngữ khiếu nai, theo cuốn Thuật ngữ
pháp lý thì khiếu nại là: “đưa ra những thắc mắc, đề nghị xem xét lại những kết
luận, quyết định do cấp có thẩm quyền đã làm, đã chuẩn y”.
Luật Khiếu nại năm 2011: “Khiếu nại là việc công dân, cơ quan, tổ chức
hoặc cán bộ, công chức theo thủ tục Luật này quy định đề nghị cơ quan, tổ chức, cá
nhân có thẩm quyền xem xét lại quyết định hành chính, hành vi hành chính của cơ
quan hành chính nhà nước, của người có thẩm quyền trong cơ quan hành chính nhà
nước hoặc quyết định kỷ luật của cán bộ, công chức khi có căn cứ cho rằng quyết
định hoặc hành vi đó trái pháp luật, xâm phạm quyền lợi ích hợp pháp của mình”.
Khiếu nại chính là tấm gương phản ánh mức độ đúng của việc áp dụng pháp
luật, phản ánh sự đồng thuận của xã hội và thái độ của công dân đối với cơ quan
nhà nước và sâu xa hơn là thái độ của công dân đối với chế độ chính trị.
- Khái niệm khiếu nại về đất đai
Khiếu nại về đất đai là việc công dân, tổ chức, cơ quan đề nghị cơ quan Nhà
nước có thẩm quyền xem xét lại quyết định hành chính hoăc hành vi hành chính
trong quá trình quản lý đất đai khi có căn cứ cho rằng các quyết định, hành vi đó là
xâm phạm đến quyền và lợi ích hợp pháp của mình.
Khiếu nại cũng là quyền dân chủ cơ bản của người sử dụng đất vì nhà nước
ta là nhà nước của dân, do dân và vì dân. Ở nước ta đất đai thuộc sở hữu toàn dân
do nhà nước đại diện chủ sở hữu, thay mặt nhân dân thực hiện hoạt động quản lý
đất đai đảm bảo cho đất đai được sử dụng hợp lý, phục vụ lợi ích của chủ sở hữu
cũng như quyền và lợi ích của hợp pháp của người sử dụng đất. Chính vì vậy bất
kỳ cá nhân, cơ quan, tổ chức nào khi có đủ căn cứ đều có quyền khiếu nại và được
đảm bảo bằng nghĩa vụ giải quyết khiếu nại của cơ quan có thẩm quyền.
1.2 Đặc điểm khiếu nại về đất đai
- Các loại khiếu nại trong lĩnh vực đất đai
Các loại khiếu nại trong lĩnh vực đất đai thường gặp là các quyết định hành
chính và hành vi hành chính liên quan đến đất đai.
+ Các quyết định hành chính như: Quyết định giao đất, cho thuê đất, thu hồi
đất, trưng dụng đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất; Các quyết định bồi
thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng, tái định cư; Cấp hoặc thu hồi giấy chứng nhận lOMoAR cPSD| 59908026
quyền sử dụng đất; Quyết định gia hạn thời hạn sử dụng đất và một số khiếu nại khác.
+ Hành vi hành chính bị khiếu nại là hành vi của cán bộ, công chức nhà nước
khi thực hiện các công việc liên quan đến hoạt động nói trên.
1.3 Vai trò khiếu nại về đất đai
Khiếu nại hành chính về đất đai có vai trò rất quan trọng, là một bộ phận
không thể thiếu trong quản lý nhà nước về đất đai, được thể hiện qua các khía cạnh sau:
Thứ nhất, khiếu nại về đất đai là phương tiện pháp lý có hiệu quả mà người
sử dụng đất sử dụng để yêu cầu cơ quan, người có thẩm quyền bảo vệ quyền tài
sản, các quyền và lợi ích hợp pháp của mình, ngăn chặn sự lạm quyền, vi phạm
pháp luật từ phía Nhà nước.
Thứ hai, khiếu nại hành chính về đất đai là một hình thức dân chủ, qua đó
người sử dụng đất tham gia vào hoạt động quản lý nhà nước. Đơn khiếu nại là kênh
thông tin quan trọng về vi phạm pháp luật đất đai, những sai sót trong hoạt động
của Nhà nước. Từ những thông tin này, các cơ quan chức năng có cơ sở kiểm tra,
xử lý vi phạm một cách hiệu quả.
Thứ ba, khiếu nại về đất đai là cơ sở quan trọng trong việc hoạch định chính
sách và hoàn thiện pháp luật về đất đai. Nếu bỏ qua khía cạnh tiêu cực của khiếu
nại do một số đối tượng lợi dụng viêc khiếu nại về đất đai để trục lợi thì việc khiếu
nại cảu người sử dụng đất là “kênh thông tin ngược” quan trọng để Nhà nước điều
chỉnh chính sách, pháp luật về đất đai. Từ đó, góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả
quán lý nhà nước về đất đai.
CHƯƠNG II: THỰC TRẠNG KHIẾU NẠI VỀ ĐẤT ĐAI Ở VIỆT NAM
2.1 Tình hình khiếu nại về đất đai ở Việt Nam
Qua công tác tổng kết thực tiễn hoạt động giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực
quản lý đất đai nội dung khiếu nại về đất đai chủ yếu tập trung vào các vấn đề sau: -
Thứ nhất, khiếu nại về bồi thường, hỗ trợ tái định cư.
Để thực hiện chính sách phát triển kinh tế - xã hội đã tiến hành thu hồi đất,
giải phóng mặt bằng phục vụ cho các dự án đầu tư. Tuy nhiên, vấn đề bồi thường
và hỗ trợ và tiến hành tái định cư cho những diện bị thu hồi đất ở nhiều địa phương
gặp không ít khó khăn, vướng mắc như: chưa có khu tái định cư; giá đất bồi thường
thấp hơn giá đất cùng loại trên thị trường; các quy định của pháp luật về đất đai để
giải quyết vấn đề tái định cư đã khá đầy đủ nhưng các địa phương thực hiện chưa
tốt, thậm chí một số địa phương chưa quan tâm giải quyết dẫn đến tình trạng khiếu nại kéo dài. lOMoAR cPSD| 59908026 -
Thứ hai, khiếu nại về việc cấp, thu hồi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
Đây là dạng khiếu nại rất phổ biến hiện nay, phát sinh một phần từ sai sót
của cơ quan có thẩm quyền như : cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất sai sót về
tên chủ sử dụng, sơ đồ thửa đất, diện tích, có trường hợp không cấp giấy chứng
nhận quyền sử dụng đất mà không có lý do chính đáng hoặc lý do không rõ ràng.
Quá trình giải quyết hồ sơ diễn ra chậm, gây phiền hà, sách nhiễu gây khó khăn
cho người sử dụng đất. ngoài ra, do quy hoạch treo hoặc do người dân không chấp
nhận dù lý do không cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất là chính đáng…. -
Thứ ba, khiếu nại quyết định xử phạt vi phạm hành chính về vi phạm
chế độ quản lý, sử dụng đất đai. -
Thứ tư, khiếu nại việc giải quyết các tranh chấp về đất đai của cơ quan
nhà nước như khiếu nại việc giải quyết tranh chấp thừa kế quyền sử dụng đất, thừa
kế tài sản gắn liền với quyền sử dụng đất, khiếu nại việc giải quyết tranh chấp đòi lại đất cũ.
Như vây nội dung chủ yếu về khiếu nại là khiếu nại về các quyết định của
hành chính, hành vi hành chính trong giải quyết tranh chấp đất đai, xin lại nhà đất
do Nhà nước đang quản lý, xin lại đất đã giao cho người khác sử dụng, khiếu nại
việc bồi thường hỗ trợ và tái định cư khi giải phóng mặt bằng để thực hiện dự án
xây dựng cơ sở hạ tầng, quy hoạch đô thị.
2.2 Nguyên nhân khiếu nại về đất đai ở Việt Nam -
Thực tiễn công tác giải quyết khiếu nại cho thấy nguyên nhân chủ yếu
làm phát sinh khiếu nại là do việc thu hồi đất, giải tỏa thực hiện các dự án quy
hoạch phát triển kinh tế tại địa phương; quá trình thực hiện công tác bồi thường, hỗ
trợ và tái định cư một số trường hợp chưa thỏa đáng, mỗi dự án áp dụng hạn mức
diện tích tái định cư khác nhau; khi thực hiện chủ trương giải tỏa, có nơi chưa thực
hiện đúng về trình tự thủ tục nên xảy ra khiếu nại người giải quyết khiếu nại lần
đầu không áp dụng đúng trình tự, thủ tục trong giải quyết khiếu nại làm cho vụ việc
từ đơn giản trở nên phức tạp, làm phát sinh đơn thư khiếu nại, tố cáo. -
Phần lớn những vụ việc kéo dài chủ yếu tập trung vào một số hộ dân bị
thu hồi đất để xây dựng cơ sở hạ tầng đã ảnh hưởng đến đời sống kinh tế một số bộ phận người dân. -
Về cơ chế, chính sách, giá đền bù đất đai, tài sản còn nhiều bất cập, chưa
phù hợp với thực tế, thiếu tính thống nhất nên phát sinh khiếu nại. -
Việc giải quyết khiếu nại cũng gặp nhiều khó khăn do sự phối hợp của
các cấp, các ngành chưa đồng bộ, giá bồi thường về đất do UBND tỉnh quy định
chưa phù hợp với thực tế, còn chệnh lệch xa với giá thị trường, người dân thiệt thòi lOMoAR cPSD| 59908026
về kinh tế, do đó mặc dù chính quyền các cấp đã cố gắng giải quyết nhưng vẫn
không được người dân đồng tình ủng hộ.
2.3 Quy định pháp luật về khiếu nại và thực tiễn khiếu nại về đất đai ở Việt Nam
2.3.1 Về chủ thể khiếu nại
Khoản 1 và khoản 2 điều 2 Luật khiếu nại năm 2011 quy định chủ thể khiếu
nại là công dân, cơ quan, tổ chức hoặc cán bộ, công chức. Khoản 4 điều 2 Luật khiếu
nại năm 2011 giải thích rõ hơn “cơ quan, tổ chức có quyền khiếu nại là cơ quan nhà
nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị xã hội, tổ chức xã hội, tổ chức xã hội nghề
nghiệp, đơn vị kinh tế, đơn vị vũ trang nhân dân”. Khoản 1 điều 204 Luật đất đai
năm 2018 quy định “Người sử dụng đất, người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan
đến sử dụng đất có quyền khiếu nại, khởi kiện quyết định hành chính hoặc hành vi
hành chính về quản lý đất đai”. Như vậy, có thể xác định, chủ thể khiếu nại về đất
đai là người sử dụng đất, người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan đến sử dụng đất,
bao gồm tổ chức, cá nhân, hộ gia đình, cộng đồng dân cư.
Theo quy định của pháp luật khiếu nại, để trở thành chủ thể khiếu nại về đất
đai, người khiếu nại phải hội đủ các điều kiện: -
Là công dân Việt Nam hoặc là hộ gia đình, cộng đồng dân cư, cơ quan
nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị xã hội, tổ chức xã hội, tổ chức xã hội
nghề nghiệp, đơn vị kinh tế, đơn vị vũ trang nhân dân có quyền sử dụng đất hoặc có
quyền và nghĩa vụ liên quan đến sử dụng đất. -
Có năng lực hành vi dân sự theo quy định của pháp luật -
Có quyển và lợi ích hợp pháp bị xâm phạm bởi quyết định hành chính
hoặc hành vi hành chính của cơ quan hành chính nhà nước, của người có thẩm quyền
trong cơ quan hành chính nhà nước.
Tuy nhiên, quy định về chủ thể khiếu nại còn tồn tại một số hạn chế, vướng mắc như:
Thứ nhất, quy định của pháp luật khiếu nại hiện hành về chủ thể khiếu nại còn
mâu thuẫn, do đó đã hạnh chế quyền khiếu nại của một số chủ thể sử dụng đất trên thực tế.
Thứ hai, quy định pháp luật hiện hành về chủ thể khiếu nại chưa rõ ràng, gây
nên sự lúng túng trong thực tiễn trong việc xác định tư cách chủ thể khiếu nại đối
với trường hợp người sử dụng đất không bị áp dụng trực tiếp các quyết định hành
chính, hành vi hành chính từ phía cơ quan, người có thẩm quyền trong cơ quan Nhà nước.
Thứ ba, quy định về quyền, nghĩa vụ của người khiếu nại còn nhiều điểm
chưa rõ ràng, khó thực hiện được trên thực tiễn. lOMoAR cPSD| 59908026
Thứ tư, quy định về nhiều người khiếu nại về một số nội dung chưa rõ ràng,
gây lúng túnh hoặc tùy nghỉ khi áp dụng vào thực tiễn.
2.3.2 Về đối tượng khiếu nại
Đối tượng của khiếu nại về đất đau là quyết định hành chính hoặc hành vi
hành chính của cơ quan hành chính, người có thẩm quyền trong cơ quan quản lý
nhà nước về đất đai. Đối tượng của khiếu nại là vấn đề cối lõi nhất của pháp luật
khiếu nại và giải quyết khiếu nại nói chung và về đất đai nói riêng. Do đó, việc xác
định chính xác đối tượng khiếu nại không chỉ mang ý nghĩa quyết định trong việc
bảo đảm, thực hiện quyền khiếu nại của công dân mà còn là cơ sở pháp lý quan
trọng để cơ quan, cá nhân có thẩm quyền xem xét, tiếp nhận và giải quyết các khiếu nại.
Quy định về đối tượng của khiếu nại theo quy định của pháp luật hiện hành
qua nhiều lần điều chỉnh, bổ sung đã đạt được sự tiến bộ nhất định, nhưng vẫn tồn
tại nhiều vấn đề cần phải xem xét, làm rõ cả về mặt lý luận, pháp lý và thực tiễn.
Thứ nhất, đối với quyết định hành chính về đất đai bị khiếu nại -
Một là, định nghĩa về quyết định hành chính chưa xác định rõ bản chất
của quyết đùnhj hành chính bị khiếu nại, rất dễ tạo ra sự hiểu nhầm giữa hình thức
quyết định với nội dung quyết định. -
Hai là, trong lĩnh vực đất đai, không cho phép khiếu nại đối với quyết
định quy phạm pháp luật là hạnh chế quyền cơ bản của công dân. -
Ba là, quy định của pháp luật hiện hành đối với quyết định hành chính
trong nội bộ cơ quan chưa rõ nội hàm. Trên thưc tế, nhiều quyết định tác động trực
tiếp đến quyền, lợi ích hợp pháp của người sử dụng đất nhưng lại không được
khiếu nại vì quyết định này được xem là quyết định hành chính trong nội bộ cơ quan. -
Bốn là, vấn đề khiếu nại đối với các quyết định hành chính bất hợp lý.
Thứ hai, hành vi hành chính về đất đai bị khiếu nại
Hành vi hành chính trong lĩnh vực đất đai là đối tượng của khiếu nại rất đa
dạng. Trong khi đó, các văn bản pháp luật hiện hành không đưa ra định nghĩa
thống nhất về hành vi hành chính. Vì vậy, trong thực tế, cá nhân, tổ chức rất ít khi
khiếu nại hành vi hành chính về đất đai. Hơn nữa hầu như người khiếu nại rất khó
đạt được mục đích bảo vệ hoặc khôi phục quyền lợi thiết thân khi khiếu nại đối
tượng này. Do đó, cần nghiên cứu, làm rõ hơn các dấu hiệu nhận diện hành vi hành
chính, tạo điều kiện thuận lợi cho người khiếu nại thực hiện quyền khiếu nại cũng
như cơ quan có thẩm quyền trong tiếp nhân, giải quyết khiếu nại.
2.3.3 Về thủ tục khiếu nại
Theo điều 7 Luật khiếu nại năm 2011, khi nhận thấy quyền, lợi ích hợp pháp
của mình bị xâm phạm bỏi quyết định hành chính, hành vi hành chính của cơ quan lOMoAR cPSD| 59908026
nhà nước, người có thẩm quyền, người sử dụng đất có quyền lựa chọn một trong
hai trình tự giải quyết: khiếu nại lần đầu đến người đã ra quyết định hành chính
hoặc thực hiện hành vi hành chính hoặc khởi kiện vụ án hành chính tại Tòa án. Khi
lựa chọn con đường khiếu nại hành chính mà người sử dụng đất không đồng ý với
kết quả giải quyết lần đầu hoặc quá thời hạn quy định mà khiếu nại không được
giải quyết thì người khiếu nại có quyền lựa chọn hoặc khiếu nại lần hay đến thử
trưởng trực tiếp của người giải quyết khiếu nại lần đầu hoặc khởi kiện vụ án hành
chính tại Tòa án theo quy định của Luật tố tụng hành chính. Tuy nhiên có hai
trường hợp cá biệt, đó là:
Đối với quyết định hành chính, hành vi hành chính của Chủ tịch Ủy ban
nhân dân cấp tỉnh thì người sử dụng đất khiếu nại lần đầu đến Chủ tịch Ủy ban
nhân dân cấp tỉnh hoặc khởi kiện vụ án hành chính tại Tòa án . Trường hợp người
sử dụng đất không đồng ý với kết quả giải quyết lần đầu hoặc quá thời hạn quy
định mà khiếu nại không được giải quyết thì có quyền khiếu nại lần hai đến Bộ
trưởng quản lý ngành, lĩnh vực hoặc khởi hiện vụ án hành chính ra Tòa án.
Đối với quyết định hành chính, hành vi hành chính của Bộ trưởng, Thử
trưởng cơ quan nganh bộ, thử trưởng cơ quan thuộc Chính Phủ (gọi chung là Bộ
trưởng), người sử dụng đất chỉ được khiếu nại một lần đến người ra quyết định
hoặc có hành vi hành chính hoặc khỏi kiện ra Tòa án, Nếu không đồng ý với kết
quả lần đầu, chỉ được khởi kiện ra Tòa án mà không có cơ quan có thẩm quyền giải
quyết khiếu nại lần hai.
Việc bỏ quy định tiền tố tụng, cho phép người khiếu nại nói chung và người
sử dụng nói riêng khởi kiện vụ án hành chính tại Tòa án theo thủ tục tố tụng hành
chính bât cứ giai đoạn nào là một tiến bộ lớn của pháp luật khiếu nại hiện hành.
Tuy nhiên, với thủ tục khiếu nại theo quy định hiện hành vẫn còn nhiều điểm
nghẽn, hạn chế quyền của người khiếu nại cũng như gây khó khăn cho hoạt động
giải quyết khiếu nại trên thực tiễn. lOMoAR cPSD| 59908026
CHƯƠNG III: PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN PHÁP
NÂNG CAO HIỆU QUẢ KHIẾU NẠI VỀ ĐẤT ĐAI
3.1 Phương hướng hoàn thiện
Thứ nhất, nhằm kéo giảm khiếu nại về đất đai, cần tiếp tục hoàn thiện pháp
luật đất đai tương thích với điều kiện kinh tế thị trường ở Việt Nam theo hướng
mở rộng và bảo vệ quyền của người sử dụng đất, trong đó đặt trọng tâm hoàn
thiện các chế định pháp luật về thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ và tái định cư, nhất
là vấn đề giá đất. Đồng thời, tăng cường hiệu quả quản lý nhà nước về đất đai, rút
ngắn khoảng cách giữa quy định pháp luật và thực thi pháp luật đất đai trên thực tiễn,
Thứ hai, bên cạnh tiếp tục hoàn thiện các quy định pháp luật hiện có về bảo
vệ quyền, lợi ích hợp pháp của người sử dụng đất, cần nghiên cứu mở rộng các
phương thức giải quyết tranh chấp về quyền tài sản giữa người sử dụng đất với cơ
quan hành chính Nhà nước theo hướng linh động, đa dạng, hiệu quả hơn.
Thứ ba, pháp huy sức mạnh của cả hệ thống chính trị trong hoạt động tiếp
công dân, giải quyết khiếu nại. Trong đó, tăng cường vai trò, trách nhiệm và quyền
hạn của từng thành viên trong hệ thống chính trị đối với việc tham gia công tác giải quyết khiếu nại.
Thứ tư, kiện toàn tổ chức, bộ máy làm công tác tiếp công dân, giải quyết
khiếu nại. Trong đó, chú trọng nâng cao vai trò và tăng cường thẩm quyền cho cơ
quan thanh tra. Bên cạnh đó, cần nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ làm công
tác quản lý đất đai, giải quyết tranh chấp. Đồng thời cần quy định chế tài nghiêm
minh đối với nhưng trường hợp vi phạm pháp luật trong hoạt động khiếu nại.
Thứ năm, mạnh minh bạch hóa hơn nữa các hoạt động quản lý đất đai, giải
quyết tranh chấp, khiếu nại về đất đai. Tiến hành đổi mới phương pháp tuyên
truyền, giáo dục phổ biến pháp luật liên quan đến khiếu nại và giải quyết khiếu nại
về đất đai theo hướng tích cực, hiệu quả nhằm nâng cao nhận thức và chấp hành pháp luật.
3.2 . Giải pháp hoàn thiện pháp luật khiếu nại về đất đai
Cần có quy định ràng buộc trách nhiệm và có chế tài cụ thể đối với cơ quan
Nhà nước có thẩm quyền, nhà đầu tư trong việc tạo quỹ đất, xây dựng các khu tái
định cư phục vụ cho các dự án trên địa bàn. Kiên quyết xử lý đối với các địa
phương để xảy ra tình trạng chưa có nhà, đất tái định cư mà tổ chức thu hồi đất của
người dân. Đồng thời pháp luật cũng cần có những quy định linh động hơn về thủ
tục đầu tư, xây dựng các khu tái định cư trong điều kiện dự án cấp bách phải thu
hồi để thực hiện các dự án công cộng mà không phải tuân theo quy trình, thủ tục
chặt chẽ về thu hồi, giao đất đầu tư xây dựng cơ bản như một dự án bình thường. lOMoAR cPSD| 59908026
Ngoài ra, pháp luật cần quy định linh động hơn về bố trí diện tích lô, nền theo điều
kiện thực tế của người có đất bị thu hồi và phương án hỗ trợ tài chính, tạo điều kiện
thuận lợi nhất cho người có nhà, đất ở bị thu hồi được nhận nền, nhà tái định cư để ổn định cuộc sống.
Pháp luật cũng cần quy định nới rộng các điều kiện được bồi thường bằng
nhà, đất và chú trọng đến nhu cầu nhà ở, đất ở trong tương lai của cá thành viên
trong gia đình người có đất bị thu hồi bằng việc xây dụng khung pháp lý cụ thể để
giải quyết tái định cư cho các trường hợp này.
Xây dựng và ban hành các khung chính sách, các quy trình quy chuẩn kỹ
thuật, điều kiện xã hội hợp lý làm cơ sở cho việc xây dựng, vận hành và quản lý
các dự án tái định cư.
Củng cố, nâng cao năng lực chuyên môn, trách nhiệm của cán bộ, công chức
và cơ quan được giao nhiệm vụ tổ chức thực hiện dự án tái định cư. KẾT LUẬN
Khiếu nại về đất đai là việc người sử dụng đất, người có quyền lợi và nghĩa
vụ liên quan đến sử dụng đất theo thủ tục hành chính do pháp luật khiếu nại quy
định, đề nghị chủ thể có thẩm quyền giải quyết khiếu nại xem xét lại quyết định
hành chính, hành vi hành chính trong quản lý đất đai khi có căn cứ cho rằng quyết
định hành chính, hành vi hành chính đó là trái pháp luật, xâm phạm đến quyền và
lợi ích hợp pháp của mình.
Ở Việt Nam, khiếu nại hành chính về đất đai vẫn đang phát huy giá trị và
hiệu quả trên thực tế, được người sử dụng đất ưu tiên lựa chọn như là phương tiện
pháp lý hữu hiệu nhất để bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của mình trước sự xâm hại
từ phía Nhà nước. Khiếu nại về đất đai cùng với các phương thức bảo vệ quyền của
người sử dụng đất khác theo quy định pháp luật hiện hành tuy có sự khác nhau
nhưng giữa chúng có mối quan hệ tương hỗ phục vụ cho chung là bảo vệ quyền, lợi
ích hợp pháp, chính đáng của tổ chức, cá nhân, nhà nước