Đề cương môn kinh tế vi mô- Trường Đại học bách khoa - Đại học đà nẵng.

Chương I
TỔNG QUAN VỀ KINH TẾ HỌC VI MÔ I. CÂU HỎI ÔN TẬP
1. Kinh tế học là gì? Phân biệt kinh tế học vi mô và kinh tế học vĩ mô?
2. Phân biệt kinh tế học chuẩn tắc và thực chứng? Cho ví dụ minh họa.
3. Chi phí cơ hội là gì? Đường giới hạn khả năng sản xuất phản
ánh quy luật chi phí cơ hội tăng dần như thế nào?
4. Tại sao nói các điểm trên đường giới hạn khả năng sản xuất
thể hiện được tính hiệu quả sản xuất?
5. Nêu ba vấn đề kinh tế cơ bản. Trình bày sự khác nhau cơ bản
của các cơ chế kinh tế trong việc giải quyết ba vấn đề kinh tế này.
6. Kinh tế học sử dụng phương pháp so sánh tĩnh khi nghiên cứu
các vấn đề kinh tế nhằm mục đích gì? Câu 1:
- Kinh tế học là môn khoa học xã hội nghiên cứu việc con người và
xã hội lựa chọn phương án sử dụng các nguồn lực khan hiếm để
sản xuất một cách tối ưu ra các loại hàng hóa, phân phối chúng
một cách hiệu quả nhằm thỏa mãn tốt nhất nhu cầu của tầng lớp
dân cư và của toàn xã hội.
- Kinh tế học vi mô nghiên cứu những hành vi của các chủ thể kinh
tế, như doanh nghiệp, hộ gia đình…trên một thị trường cụ thể. Nó
phân tích cơ chế thị trường thiết lập ra giá cả tương đối giữa các
mặt hàng và dịch vụ và sự phân phối các nguồn tài nguyên giới
hạn giữa nhiều cách sử dụng khác nhau.
- Kinh tế học vĩ mô nghiên cứu những vấn đề bao trùm toàn bộ nền
kinh tế như sản lượng quốc gia, tăng trưởng kinh tế, thất nghiệp,
lạm phát, tổng cung, tổng cầu, các chính sách kinh tế quốc gia,
thương mại quốc tế... Nó nghiên cứu nền kinh tế như một tổng thể
thống nhất nhằm giải thích mối quan hệ giữa các yếu tố như thu
nhập quốc gia, sản lượng, tiêu dùng, thất nghiệp, lạm phát, tiết
kiệm, đầu tư, buôn bán đa quốc gia và tài chính đa quốc gia. Câu 2: Phân tích thực chứng Phân tích chuẩn tắc
Giải thích các hoạt động kinh tế, Đưa ra những chỉ dân hoặc các
các hiện tượng kinh tế một cách quan điểm cá nhân về các hoạt khách quan, khoa học động kinh tế.
Nhằm đưa ra những lý giải khoa Nhằm đưa ra những khuyến nghị
học về cách vận hành của nền dựa trên những nhận định mang kinh tế.
giá trị cá nhân( tốt, xấu, nên, cần, phải)
Trả lời câu hỏi: Như thế nào?
Trả lời câu hỏi: Cần làm gì? Cần
Ví dụ: “ Quy định mức lương tối phải làm thế nào?
thiểu gây ra thất nghiệp”.
Ví dụ: “ Chính phủ nên tăng mức lương tối thiểu”. Câu 3:
- Chi phí cơ hội của một thứ chính là cái mà ta phải từ bỏ để có được
nó. Chi phí cơ hội của một phương án là giá trị của phương án tốt nhất bị bỏ qua.
- Đường giới hạn khả năng sản xuất quy luật chi phí cơ hội tăng dần:
Khi muốn có thêm những đơn vị đơn vị bằng nhau về một mặt
hàng, doanh nghiệp phải hi sinh ngày càng nhiều số lượng một mặt hàng khác. Câu 4
Những điểm nằm trên đường giới hạn khả năng sản xuất được coi là các
điểm hiệu quả. Chúng biểu thị các mức sản lượng tối đa mà nền kinh tế
tạo ra được từ các nguồn lực khan hiếm hiện có. Tại những điểm này,
người ta không thể tăng sản lượng của một loại hàng hóa nếu không cắt
giảm sản lượng hàng hóa còn lại. Sở dĩ như vậy vì ở đây toàn bộ các
nguồn lực khan hiếm đều đã được sử dụng, do đó, không có sự lãng phí.
Trái lại, một điểm nằm trong đường giới hạn khả năng sản xuất lại biểu
thị một trạng thái không hiệu quả của nền kinh tế. Đó có thể là do nền
kinh tế đang trong thời kỳ suy thoái, lao động cũng như các nguồn lực của nó. Câu 5:
Ba vấn đề cơ bản của kinh tế học là: Sản xuất cái gì? Sản xuất như thế nào? Sản xuất cho ai ?
- Trong nền kinh tế thị trường, cả ba vấn đề trên đều do thị trường
quyết định, chính phủ không tham gia và quyết định các vấn đề kinh tế.
- Trong nền kinh tế hỗn hợp: Nhà nước và thị trường cùng giải
quyết 3 vấn đề kinh tế cơ bản, chủ yếu do thị trường quyết định,
thị trường vẫn hoạt động với những quy luật khách quan vốn có
của nó (cung – cầu) cùng với sự chỉ huy của chính phủ nhưng
không can thiệp quá chi tiết mà tác động vào thị trường, chính phủ
sử dụng những công cụ của mình để điều chỉnh những lệch lạc
của kinh tế thị trường.
- Trong nền kinh tế chỉ huy: Sự can thiệp của Nhà nước là lớn,
chính phủ ra mọi quyết định về sản xuất và phân phối. Ba vấn đề
kinh tế cơ bản đều được thực hiện bằng kế hoạch tập trung, thống
nhất của Nhà nước (do Chính phủ quyết định). Câu 6:
So sánh tĩnh là sự so sánh trạng thái cân bằng mới với trạng thái cân
bằng cũ sau khi có sự thay đổi trong các biến số. Phương pháp này
không chú ý tới cách thức đạt tới trạng thái cân bằng mới. Mục đích của
nó chỉ là xác định phương hướng thay đổi của các biến số khi có yếu tố
nào đó gây ra sự xáo trộn trong trạng thái cân bằng ban đầu. Từ đó giúp
các nhà phân tích được khi có một biến số mới thay đổi.
II. NHỮNG NHẬN ĐỊNH SAU ĐÂY ĐÚNG HAY SAI? TẠI SAO?
1. Kinh tế học vi mô nghiên cứu hành vi và cách thức ra quyết
định của các thành viên kinh tế (hộ gia đình, doanh nghiệp và
chính phủ) trên một hoặc một vài thị trường riêng biệt.
Đúng, vì theo góc độ vi mô nghiên cứu hành vi vủa hộ gia đình, doanh
nghiệp và chính phủ trong các thị trường cụ thể, các quy luật chi phối
các hành vi đó, sự tương tác của thành phần kinh tế, các thất bại thị
trường và sự điều tiết của chính phủ để giảm bớt các thất bại đó.
2. Vấn đề khan hiếm sẽ chỉ tồn tại trong các nền kinh tế thị trường.
Sai, vì dù trong bất kỳ mô hình kinh tế nào, con người luôn phải đối mặt
với sự khan hiếm và đánh đổi, khi một nguồn lực sử dụng cho mục đích
nào đó thì phải hi sinh cơ hội sử dụng nguồn lực đó vào hoạt động khác.
3. Chi phí cơ hội của một người đi du lịch hết 15 triệu đồng là việc
sử dụng tốt nhất 15 triệu đồng và thời gian đi du lịch của người đó vào việc khác.
Đúng, vì nếu không đi du lịch, người đó sẽ bảo toàn được 15 triệu đồng
và dành thời gian đso để làm việc khác. Người đó chọn đi du lịch nghĩ là
đã từ đó những điều trên và đó là chi phí cơ hội của việc đi du lịch.
4. Một nền kinh tế có hiện tượng thất nghiệp sẽ không sản xuất trên đường PPF.
Sai, khi nền kinh tế thất nghiệp sẽ biểu hiện nếu sản xuất ở điểm biên trong đường PPF
5. “Để bảo hộ ngành sản xuất ôtô trong nước, Chính phủ
Việt Nam nên đánh thuế cao vào mặt hàng ôtô ngoại nhập” là
một nhận định thực chứng.
Sai, đó là nhận định chuẩn tắc vì nó đưa ra những khuyến nghị dựa trên
các nhận định mang tính cá nhân.
III. CHỌN CÂU TRẢ LỜI ĐÚNG VÀ GIẢI THÍCH
1. Chọn đáp án đúng nhất để hoàn thành khái niệm ngắn gọn về kinh tế học:
“Kinh tế học là môn học nghiên cứu về...”
a. Việc các hãng sản xuất ra hàng hóa và dịch vụ như thế nào
b. Việc sử dụng hiệu quả các nguồn lực khan hiếm
c. Việc phân phối công bằng của cải và thu nhập của xã hội
d. Việc in và luân chuyển tiền tệ trong nền kinh tế
Vì nguồn lực luôn khan hiếm và kinh tế học nghiên cứu việc con người và
xã hội lựa chọn các phương án sử dụng nguồn lực khan hiếm đó để sản xuất tối ưu.
2. Nguồn lực sản xuất là tất cả những điều dưới đây, ngoại trừ:
a. Tiền mà chúng ta giữ để mua hàng hóa
b. Đất đai, kỹ năng của lao động và máy móc của doanh nghiệp
c. Đất đai, tinh thần doanh nhân và số lượng lao động mà doanh nghiệp đang thuê.
d. Kỹ năng kinh doanh, đất đai và vốn hiện vật mà doanh nghiệp sở hữu
Tiền mà chúng ta giữ để mua hàng hóa không được sử dụng với mục
đích sản xuất nên không được coi là nguồn lực sản xuất.
3. Vấn đề nào thuộc nghiên cứu của kinh tế vi mô:
a. Sản lượng của toàn bộ nền kinh tế
b. Toàn bộ số nhân công được thuê ở Mỹ
c. Mức giá chung trong nền kinh tế Mỹ
d. Sản lượng và giá cả của thị trường ôtô ở Mỹ
Vì kinh tế vi mô nghiên cứu các yếu tố của nền kinh tế cá thể như sản
lượng và giá cả của hàng hóa.
4. Điều nào dưới đây là tuyên bố thực chứng:
a. Tiền thuê nhà thấp sẽ hạn chế lượng cung nhà ở
b. Lãi suất cao là không tốt với nền kinh tế c. Tiền thuê nhà quá cao
d. Các chủ nhà nên được tự do đặt giá tiền thuê nhà
Vì câu a đã đưa ra nhận định một cách khách quan, khoa học, dựa trên
câu hỏi “ như thế nào”
5. Trong mô hình kinh tế hỗn hợp các vấn đề kinh tế cơ bản được giải quyết
a. Thông qua các kế hoạch của Chính phủ b. Thông qua thị trường
c. Thông qua thị trường và kế hoạch của Chính phủ d. Không điều nào đúng
Nhà nước và thị trường cùng giải quyết 3 vấn đề kinh tế cơ bản, chủ yếu
do thị trường quyết định, thị trường vẫn hoạt động với những quy luật
khách quan vốn có của nó (cung – cầu) cùng với sự chỉ huy của chính
phủ nhưng không can thiệp quá chi tiết mà tác động vào thị trường,
chính phủ sử dụng những công cụ của mình để điều chỉnh những lệch
lạc của kinh tế thị trường.
6. Theo mô hình PPF, hiệu quả sẽ đạt được khi
a. Toàn bộ nguồn lực được sử dụng hết
b. Mức sản lượng là lớn nhất
c. Toàn bộ nguồn lực được sử dụng hết hoặc mức sản lượng tạo ra là lớn nhất
d. Toàn bộ nguồn lực được sử dụng hết và mức sản lượng tạo ra là lớn nhất
Trong mô hình PPF, hiệu quả tốt nhất đạt được đó là trạng thái đạt được
khi nền kinh tế sản xuất ra hàng hóa tối ưu, tận dụng hết mọi nguồn lực.
7. Trong trường hợp nào đường PPF dịch chuyển ra phía ngoài?
a. Sự nâng cao về chất lượng sản phẩm
b. Việc giảm bớt số lao động thất nghiệp hiện có
c. Sự gia tăng về tiến bộ công nghệ
d. Sự gia tăng về khoảng cách giàu nghèo
Khi nguồn lực sản xuất có khuynh hướng tăng lên như việc gia tăng tiến
bộ công nghệ, đường PPF sẽ dịch ra ngoài thê hiện nền kinh tế có thể
sản xuất ngày càng nhiều hàng hóa và dịch vụ hơn so với trước.