Đề cương môn Luật đất đai - Trường Đại học lao động -  xã hội

BỘ TƯ PHÁP
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
TRƯỜNG ĐẠI HỌC LAO ĐỘNG
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc XÃ HỘI
----------------------------
----------------------------
HỆ THỐNG CÂU HỎI ÔN TẬP MÔN LUẬT ĐẤT ĐAI
1. Ngành Luật Đất đai có những phương pháp điều chỉnh nào? Tại sao
ngành Luật Đất đai lại sử dụng những phương pháp điều chỉnh đó?
• Phương pháp điều chỉnh là cách thức mà NN dùng pháp luật để hướng
dẫn sử dụng ngành luật.
• Ngành Luật Đất Đai sử dụng 2 phương pháp điều chỉnh, đó là phương
pháp hành chính mệnh lệnh và phương pháp bình đẳng hòa thuận
- Phương pháp mệnh lệnh hành chính: Các chủ thể tham gia vào quan
hệ pháp luật không có sự bình đẳng về địa vị pháp lý. Một bên trong
quan hệ này là CQNN có thẩm quyền nhân danh nn thực thi quyền lực
nn và một bên là các tổ chức, hộ gia đình, cá nhân phải thực thi các
biện pháp hành chính xuất phát từ nhiệm vụ quản lý nn về đất đai . (Vì
thế mà các chủ thể có quyền và nghĩa vụ phải thực hiện theo mệnh
lệnh, chỉ thị và nhiệm vụ được giao. Không có quyền đàm phán và
phải thực hiện các phán quyết đơn phương từ phía nn.)
+ Phương pháp này trong ngành luật đất đai thì có tính linh hoạt mềm
dẻo hơn khi áp dụng các mệnh lệnh từ phía cơ quan nn. VD: Khi giải
quyết tranh chấp về đất đai sẽ ưu tiên việc thương lượng hòa giải nếu
không thể giải quyết thì CQNN mới trực tiếp giải quyết và ban hành quyết định hành chính
+ Các quyết định hành chính đc ban hành liên quan đến các vấn đề
sau: Khoản 7, 16, 18 điều 20 luật đất đai 2024
⇨ Các quyết định này là bắt buộc thi hành nếu không thực hiện sẽ đc
coi là hành vi vi phạm pl đất đai và bị cưỡng chế thi hành
- Phương pháp bình đẳng hòa thuận: Đối với luật đất đai người sử dụng
không đồng thời là chủ sở hữu. Khi người sử dụng đất tham gia vào
các giao dịch dân sự về đất đai các bên có thể tự thỏa thuận với nhau,
nhà nước không can thiệp quá sâu
• Ngành luật đất đai sử dụng 2 phương pháp này là vì:
- Đất đai thuộc sở hữu toàn dân do NN đại diện làm chủ sở hữu, do đó
mà cần phải có công cụ quyền lực để điều tiết và quản lý chặt chẽ đất
đai đảm bảo sử dụng đúng mục đích hiệu quả
- Các giao dịch dân sự về đất đai giữa các chủ thể nhà nước ko can thiệp
quá sâu do đó cần có sự tôn trọng lẫn nhau, tôn trọng nguyên tắc tự do,
tự nguyện, bình đẳng (vì quyền sử dụng đất đc công nhận là 1 loại tài sản)
2. Phân tích nguyên tắc đặc biệt ưu tiên đối với đất nông nghiệp? Bằng
các quy định của pháp luật đất đai hiện hành, hãy chứng minh rõ
những biểu hiện cụ thể của nguyên tắc này?
3. Phân tích nguyên tắc sử dụng đất: “Bền vững, tiết kiệm, có hiệu quả
đối với đất đai và tài nguyên trên bề mặt, trong lòng đất” theo quy định
của pháp luật đất đai hiện hành.
4. Phân tích nguyên tắc sử dụng đất: “Thực hiện quyền và nghĩa vụ của
người sử dụng đất trong thời hạn sử dụng đất theo quy định của Luật
này và quy định khác của pháp luật có liên quan; không xâm phạm
quyền, lợi ích hợp pháp của người sử dụng đất liền kề và xung quanh”
theo quy định của pháp luật đất đai hiện hành.
5. Vì sao trong bối cảnh đại đa số các quốc gia trên thế giới tư nhân hóa
đất đai mà Việt Nam vẫn kiên định xây dựng chế độ sở hữu toàn dân
về đất đai mà Nhà nước là đại diện chủ sở hữu? Hãy cho biết cơ sở lý
luận và thực tiễn để xây dựng chế độ sở hữu toàn dân về đất đai ở Việt Nam hiện nay?
6. Nhà nước thực hiện quyền của đại diện chủ sở hữu về đất đai thông
qua hệ thống các cơ quan nhà nước nào? Quyền của Nhà nước với tư
cách là đại diện chủ sở hữu đất đai được thể hiện như thế nào theo
quy định của pháp luật đất đai hiện hành?
7. Hãy chỉ rõ các hành vi bị nghiêm cấm trong quá trình sử dụng đất
đối với người sử dụng đất? Cho biết ý kiến cá nhân về việc thực thi
quy định này của người sử dụng đất trong thực tế thời gian qua.
8. Phân tích các quy định về trách nhiệm của Nhà nước đối với người sử
dụng đất? Đánh giá việc thực hiện các quy định này trên thực tế?
9. Tại sao phải có các quy định đặc thù trong chế độ sử dụng đất đối với
đồng bào dân tộc thiểu số? Phân tích trách nhiệm của Nhà nước về
đất đai đối với đồng bào dân tộc thiểu số? Hãy nêu quan điểm cá
nhân về việc thực thi trách nhiệm đó của Nhà nước trong thực tế thời gian qua?
10. Phân tích trách nhiệm của Nhà nước trong việc xây dựng, cung cấp
thông tin đất đai? Hãy nêu quan điểm cá nhân về việc thực thi trách
nhiệm đó của Nhà nước trong thực tế thời gian qua? Minh bạch và
công khai thông tin về đất đai có ý nghĩa gì đối với quyền lợi của
người sử dụng đất?
11. Việc Nhà nước quyết định mục đích sử dụng đất có vai trò gì đối với
công tác quản lý nhà nước về đất đai? Cho ví dụ cụ thể để chứng minh?
12. Hãy chỉ rõ mục đích và ý nghĩa của việc Nhà nước quyết định giá đất
trong quản lý nhà nước về đất đai? Đánh giá việc thực thi giá đất do
Nhà nước quy định trên thực tế?
13. Phân biệt quy hoạch sử dụng đất và kế hoạch sử dụng đất? Bằng kiến
thức đã học và tích lũy, Anh (Chị) hãy chỉ rõ vai trò của quy hoạch,
kế hoạch sử dụng đất đối với hoạt động quản lý nhà nước về đất đai?
14. Minh bạch, công khai hóa quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất có vai trò
như thế nào trong việc nâng cao hiệu quả của hoạt động quản lý Nhà
nước về đất đai? Bằng quy định của pháp luật đất đai hiện hành hãy
chứng minh những yêu cầu cụ thể của minh bạch và công khai quy
hoạch, kế hoạch sử dụng đất. Anh chị có nhận định, đánh giá gì về
việc tổ chức thực hiện vấn đề này trên thực tế thời gian qua?
15. Phân tích các quy định của Luật Đất đai 2024 nhằm đảm bảo tính
khả thi của quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất và giải quyết tình trạng
quy hoạch treo, dự án treo hiện nay?
16. Tại sao Luật Đất đai 2024 lại quy định: Quy hoạch, kế hoạch sử dụng
đất sau khi được phê duyệt phải được công bố công khai. Hãy nêu ý
kiến đánh giá gì về việc thực hiện quy định này trong thời gian qua?
17. Tại sao Luật Đất đai 2024 quy định: Quy hoạch, kế hoạch sử dụng
đất trước khi phê duyệt phải được đưa ra tổ chức lấy ý kiến đóng góp
của nhân dân. Phân tích ý nghĩa của quy định này đối với việc nâng
cao hiệu quả của quản lý nhà nước đối với đất đai? Anh (Chị) có
nhận định, đánh giá thế nào về việc thực hiện quy định này trong thời gian qua?
18. Hãy phân tích các phương thức trao quyền sử dụng đất của Nhà nước
cho người sử dụng theo quy định của pháp luật đất đai hiện hành?
Đánh giá việc thực thi các quy định này trên thực tế?
19. Phân tích các căn cứ để Nhà nước giao đất, cho thuê đất theo quy
định của pháp luật đất đai hiện hành? Quy định này có gì khác so với
quy định của Luật Đất đai 2013?
20. Phân biệt hình thức giao đất có thu tiền với hình thức cho thuê đất
theo quy định của pháp luật đất đai hiện hành? Phân tích, đánh giá
sự thay đổi các quy định về hình thức sử dụng đất trong các Luật Đất
đai qua từng thời kỳ?
21. Hãy phân tích những lợi thế và những bất lợi đối với nhà đầu tư khi
thuê đất trả tiền hàng năm và thuê đất trả tiền một lần cho toàn bộ
thời gian thuê. Hãy đưa ra 02 (hai) ví dụ thực tế để chứng minh về sự
lựa chọn hình thức thuê đất phù hợp nêu trên trong hoạt động đầu tư?
22. Hãy phân tích căn cứ, điều kiện để Nhà nước thu hồi đất sử dụng đất
cho mục đích quốc phòng, an ninh và phát triển kinh tế, xã hội vì lợi
ích quốc gia, công cộng theo quy định của Luật Đất đai 2024? Giải
thích rõ vì sao phải tuân thủ các căn cứ đó khi thu hồi đất?
23. Thế nào là đất sử dụng cho mục đích quốc phòng, an ninh và phát
triển KT-XH vì lợi ích quốc gia, công cộng? Phân tích những trường
hợp Nhà nước thu hồi đất để sử dụng cho mục đích quốc phòng, an
ninh; phát triển KT-XH vì lợi ích quốc gia, công cộng. Đánh giá
những điểm mới của Luật Đất đai 2024 về vấn đề này?
24. Phân tích các trường hợp Nhà nước thu hồi đất do vi phạm pháp luật
đất đai? Đánh giá những điểm mới của Luật Đất đai 2024 về vấn đề này?
25. Phân tích các nguyên tắc để được bồi thường khi Nhà nước thu hồi
đất sử dụng vào mục đích quốc phòng, an ninh; phát triển kinh tế, xã
hội vì lợi ích quốc gia, công cộng?
26. Trường hợp nào người sử dụng đất không được bồi thường về đất khi
Nhà nước thu hồi đất? Có trường hợp nào không được bồi thường về
đất nhưng được bồi thường về tài sản trên đất không?
27. Theo Luật đất đai 2024 thì những trường hợp nào Nhà nước thu hồi
đất không được bồi thường tài sản gắn liền với đất? Những trường
hợp không được bồi thường về tài sản có đương nhiên cũng không
được bồi thường về đất khi Nhà nước thu hồi không? Vì sao?
28. Hãy phân tích các quy định của pháp luật hiện hành về chính sách
bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất nông nghiệp. Anh (Chị) có nhận
xét, đánh giá gì về việc thực thi chính sách bồi thường về đất nông
nghiệp trong thời gian qua và lý giải vì sao trong thời gian qua người
có đất nông nghiệp bị thu hồi thường khiếu nại về vấn đề bồi thường?
29. Hãy phân tích các quy định của pháp luật hiện hành về chính sách hỗ
trợ khi Nhà nước thu hồi đất để sử dụng cho mục đích quốc phòng an
ninh? Anh (Chị) có nhận xét, đánh giá gì về việc thực thi chính sách
này trong thời gian qua?
30. Thực trạng hiện nay người dân thường bất đồng và khiếu nại với các
cơ quan chức năng về tình trạng thu hồi đất còn nhiều khuất tất, ảnh
hưởng tới đời sống của người dân. Anh (Chị) hãy chỉ ra các dạng sai
phạm trong thu hồi đất mà người dân khiếu nại và cho biết những
nhận định, đánh giá của mình về vấn đề đó?
31. Anh (Chị) hãy chỉ rõ những tồn tại, bất cập và vướng mắc nổi cộm
hiện nay trong công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước
thu hồi đất trong thời gian qua? Giải thích rõ nguyên nhân của
những tồn tại, bất cập, vướng mắc đó? Theo anh chị Luật Đất đai
2024 đã khắc phục được những bất cập hạn chế này hay chưa?
32. Hãy phân tích các quy định của pháp luật hiện hành về chính sách tái
định cư khi Nhà nước thu hồi đất ở. Anh (Chị) có nhận xét, đánh giá
gì về việc thực thi chính sách tái định cư trong thời gian qua và lý giải
vì sao trong thời gian qua, người có đất bị thu hồi thường khiếu nại
về vấn đề tái định cư?
33. Phân tích mối quan hệ giữa đăng ký đất đai và cấp giấy chứng nhận
quyền sử dụng đất? Hãy cho biết những điểm mới của Luật Đất đai
2024 về đăng ký đất đai và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất?
34. Hãy phân tích các nguyên tắc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng
đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất theo quy định của pháp luật đất đai hiện hành?
35. Hãy cho biết các điều kiện theo quy định của pháp luật đất đai hiện
hành để Nhà nước xét và công nhận quyền sử dụng đất cho các hộ gia
đình, cá nhân? Chỉ rõ những trường hợp nào khi Nhà nước xét công
nhận quyền sử dụng đất mà người sử dụng đất không phải nộp tiền
sử dụng đất và những trường hợp nào người sử dụng đất phải nộp
tiền sử dụng đất?
36. Pháp luật hiện hành quy định mấy loại giá đất? Phân tích cơ chế áp
dụng giá đất trong các trường hợp cụ thể thế nào? Phân biệt giữa
Bảng giá đất và Giá đất cụ thể?
37. Anh (chị) nhận xét gì về giá đất do nhà nước quy định và giá đất thị
trường trong trường hợp thu các nghĩa vụ tài chính từ người sử dụng
đất cho ngân sách nhà nước và trong việc áp giá bồi thường, hỗ trợ,
tái định cư khi nhà nước thu hồi đất? Hãy nêu các ví dụ cụ thể.
38. Nhà nước có những khoản thu tài chính nào từ đất đai? Hãy chỉ rõ
những thất thu trên thực tế thời gian qua khi thực hiện nguồn thu
này và đề xuất giải pháp khắc phục?
39. Hãy chỉ rõ những nghĩa vụ tài chính mà người sử dụng đất phải thực
hiện khi được Nhà nước cho phép chuyển mục đích sử dụng đất? Cho
biết những thất thoát về nguồn thu cho ngân sách nhà nước về nghĩa
vụ tài chính này xảy ra trên thực tế như thế nào?
40. Hãy chỉ rõ những nghĩa vụ tài chính mà người sử dụng đất phải thực
hiện khi được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu
nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất? Cho biết những thất thoát về
nguồn thu cho ngân sách nhà nước ở nghĩa vụ tài chính này xảy ra
trên thực tế thế nào?
41. Phân tích những quy định về sự bảo đảm của Nhà nước đối với người
sử dụng đất? Hãy chỉ rõ những kết quả tích cực và những hạn chế về
việc thực hiện sự bảo đảm này của Nhà nước đối với người sử dụng
đất trong thực tế thời gian qua?
42. Hãy phân tích sự bảo đảm của Nhà nước đối với người sử dụng đất
dưới khía cạnh: Bảo hộ quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất
hợp pháp của người sử dụng đất?
43. Phân tích các quy định về quyền lựa chọn hình thức trả tiền thuê đất?
Việc quy định trong Luật Đất đai 2024 về Quyền lựa chọn hình thức
trả tiền thuê khi thuê đất có ý nghĩa gì? Quy định này có gì khác so
với quy định của Luật Đất đai 2013?
44. Hãy chỉ ra sự khác nhau cơ bản về quyền của tổ chức trong nước
được Nhà nước cho thuê đất trả tiền thuê đất một lần cho toàn bộ
thời gian thuê và quyền của tổ chức trong nước được Nhà nước cho
thuê đất trả tiền thuê đất hàng năm? Phân tích cơ sở của việc xây
dựng các quyền cụ thể cho các chủ thể sử dụng đất.
45. Phân tích các điều kiện chung để thực hiện các quyền chuyển quyền
sử dụng đất theo quy định pháp luật đất đai hiện hành? Hãy nêu
điểm mới của Luật Đất đai 2024 về vấn đề này?
46. Phân tích các điều kiện cụ thể để cá nhân được thực hiện các giao
dịch về quyền sử dụng đất? Cho biết những điểm mới của Luật Đất
đai 2024 về vấn đề này?
47. Phân tích các điều kiện cụ thể để các tổ chức trong nước được thực
hiện các giao dịch về quyền sử dụng đất? Cho biết những điểm mới
của Luật Đất đai 2024 về vấn đề này?
48. Phân tích các điều kiện cụ thể để các tổ chức kinh tế có vốn đầu tư
nước ngoài và người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài được thực
hiện các giao dịch về quyền sử dụng đất?
49. Mục đích và ý nghĩa của việc quy định thời hạn sử dụng đất dưới
khía cạnh quản lý nhà nước và dưới khía cạnh quyền và nghĩa vụ của
người sử dụng đất?
50. Có bao nhiêu loại hạn mức được áp dụng đối với đất nông nghiệp?
Hãy phân tích mục đích và ý nghĩa của việc quy định vấn đề hạn mức
đất trong nông nghiệp theo quy định của pháp luật đất đai hiện
hành? Việc quy định như vậy có là rào cản đối với người sử dụng đất
trong việc tích tụ và tập trung đất nông nghiệp để phát triển mô hình
kinh tế trang trại hay không? Vì sao?
51. Phân tích quy định của pháp luật đất đai hiện hành về quản lý và sử
dụng quỹ đất nông nghiệp sử dụng vào mục đích công ích? Điểm mới
của Luật Đất đai 2024 về vấn đề này như thế nào? Theo anh chị có
những vi phạm phổ biến nào trong việc quản lý, sử dụng quỹ đất này thời gian qua?
52. Tại sao phải cho phép tập trung, tích tụ đất nông nghiệp? Phân tích
các quy định pháp luật hiện hành về tập trung, tích tụ đất nông
nghiệp? Đánh giá việc tập trung, tích tụ đất nông nghiệp trên thực tế trong thời gian qua?
53. Đất chưa sử dụng là gì? Cơ quan Nhà nước nào có trách nhiệm quản
lý đối với đất chưa sử dụng?
54. Hãy chỉ ra những dạng tranh chấp đất đai điển hình xảy ra trên thực
tế thời gian qua và cho biết nguyên nhân dẫn đến các tranh chấp đó?
55. Tranh chấp đất đai được giải quyết bởi những cơ quan nào? Phân
tích các quy định hiện hành về giải quyết tranh chấp đất đai? Hãy
cho biết những điểm mới của Luật Đất đai 2024 về giải quyết tranh chấp đất đai?
56. Tại sao pháp luật đất đai hiện hành lại quy định cơ chế hòa giải tranh
chấp đất đai tại UBND xã, phường, thị trấn khi có tranh chấp đất đai
xảy ra là yêu cầu bắt buộc phải thực hiện? Phân biệt giữa hòa giải
tranh chấp đất đai ở cơ sở với hòa giải tranh chấp đất đai tại UBND
xã, phường, thị trấn?
57. Vai trò của hoạt động hòa giải tranh chấp đất đai tại UBND xã,
phường, thị trấn? Phân biệt hòa giải tranh chấp đất đai tại UBND xã,
phường, thị trấn với hòa giải tiền tố tụng đối với các tranh chấp thuộc
thẩm quyền giải quyết của hệ thống Tòa án nhân dân? Anh Chị có
nhận xét gì về hiệu quả của hòa giải tranh chấp đất đai tại chính
quyền xã, phường, thị trấn trên thực tế trong thời gian qua.
58. Hãy phân tích mục đích, ý nghĩa của hoạt động hòa giải tranh chấp
đất đai tại UBND xã, phường, thị trấn theo quy định của pháp luật
đất đai hiện hành. Anh Chị có nhận xét gì về hiệu quả của hòa giải
tranh chấp đất đai tại chính quyền xã, phường, thị trấn trong thời
gian qua trên thực tế?
59. Thủ tục hòa giải tranh chấp đất đai được pháp luật quy định như thế
nào? Phân biệt hòa giải tranh chấp đất đai tại UBND xã, phường, thị
trấn với hòa giải tiền tố tụng đối với các tranh chấp thuộc thẩm
quyền giải quyết của hệ thống Tòa án nhân dân.
60. Thủ tục giải quyết tranh chấp đất đai thuộc thẩm quyền của Chủ tịch
Ủy ban nhân dân cấp huyện, cấp tỉnh được quy định như thế nào?
Hãy chỉ rõ những tồn tại, bất cập trong thực tế giải quyết tranh chấp của cơ quan này.
61. Các hình thức trách nhiệm pháp lý cụ thể áp dụng đối với người sử
dụng đất khi vi phạm pháp luật đất đai bao gồm những hình thức nào?
62. Hãy chỉ rõ các hành vi vi phạm hành chính của người sử dụng đất khi
thực hiện các giao dịch chuyển quyền sử dụng đất? Cho ví dụ đối với
từng hành vi vi phạm. Trên thực tế còn có hành vi vi phạm nào mà
chưa được điều chỉnh trong pháp luật đất đai hiện hành mà anh (chị) biết?