Đề cương môn Luật đất đai - Trường Đại học lao động -  xã hội.

HỆ THỐNG CÂU HỎI ÔN TẬP MÔN LUẬT ĐẤT ĐAI
1. Ngành Luật Đất đai có những phương pháp điều chỉnh nào? Tại sao ngành Luật Đất đai lại sử dụng
những phương pháp điều chỉnh đó?
Phương pháp điều chỉnh của ngành luật đất đai là cách thức mà Nhà nước dùng pháp luật tác động vào các
chủ thể tham gia vào quan hệ pháp luật đất đai.
Bình đẳng, thoả thuận
Hành chính mệnh lệnh
- Áp dụng trong quan hệ dân sự
- Áp dụng trong quan hệ hành chính
- Thể hiện = hợp đồng
- Thể hiện = quyết định hành chính
- Việc thi hành phụ thuộc vào thoả thuận các bên chủ thể.
- Chủ thể bị áp dụng buộc phải thi hành, nếu không
Nhà nước cưỡng chế trong trường hợp đảm báo thi hành án
sẽ bị coi là hành vi VPPL và bị cưỡng chế thi hành
(kết quả cưỡng chế có thể không như Nhà nước mong
(kết quả cưỡng chế như Nhà nước mong muốn) muốn)
(1) CQNN có thẩm quyền nhân danh Nhà nước thực thi QLNN (2) Các
phải thực hiện các chỉ thị, mệnh lệnh và nhiệm vụ được giao của các cơ Các chủ
thể không chủ thể có quan nhân danh Nhà nước có sự quyền và
không có quyền thoả thuận với CQNN nghĩa vụ
phải thực hiện các phán quyết đơn phương từ phía Nhà nước bình đẳng
về địa vị Khi (1) ban hành các quyết định hành chính (Quyết định giao đất, cho thuê đất, thu hồi pháp lý
đất, giải quyết tranh chấp, quyết định xử lý vi phạm hành chính trong quản lí, sử dụng
đất đai...) thì NSDĐ có nghĩa vụ phải thi hành những quyết định này. PHƯƠNG
Cấp GCNQSDĐ: Trong thực tiễn, có nhiều trường hợp quyền sử dụng đất không có PHÁP
giấy tờ hợp pháp (do lịch sử hoặc các lý do khách quan). Nhà nước linh hoạt áp dụng các HÀNH
Đặc trưng quy định để cấp giấy chứng nhận, bảo vệ quyền lợi người dân, thay vì áp dụng mệnh CHÍNH - so ngành
lệnh cứng nhắc. VD: Điều 42 Nghị định 101/2024/NĐCP, mặc dù NSDĐ chưa thực hiện MỆNH
luật khác: thủ tục chuyển quyền theo quy định nhưng vẫn được nhà nước xem xét cấp GCNQSĐ. LỆNH
Tính linh Trong giải quyết tranh chấp đất đai, trước khi khởi kiện hoặc đưa ra các quyết định hoạt và
hành chính bắt buộc, ưu tiên hòa giải tại cơ sở và hoà giải tại UBND cấp xã là điều kiện
mềm dẻo tiên quyết. Điều này giúp giảm thiểu xung đột, thể hiện sự mềm dẻo khi áp
linh hoạt trong việc xây dựng quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, trong việc cho phép
dụng các chuyển đổi mục đích sử dụng đất theo quy định của pháp luật.
mệnh lệnh Lý do: bởi các quan hệ đất đai phát sinh giữa cơ quan quản lý nhà nước về đất đai cấp từ phía
trên với cấp dưới hay giữa cơ quan quản lý đất đai với người sử dụng đất không chỉ CQNN.
nhằm mục đích thiết lập, duy trì một trật tự quản lý hành chính về đất đai, mà còn
là quản lý đất đai sao cho đạt hiệu quả kinh tế cao. Vì vậy, đòi hỏi trong quá trình
quản lý phải áp dụng một cách mềm dẻo, linh hoạt.
1.1.2. Phương pháp bình đẳng, thỏa thuận
- Nội dung: Các chủ thể có quyền tự do giao kết, thực hiện các giao dịch dân sự về đất đai phù hợp với các
quy định của pháp luật, góp phần đáp ứng các nhu cầu sử dụng đất.
- "Đây là phương pháp rất đặc trưng của ngành luật dân sự. Ngành luật đất đai cũng sử dụng phương pháp
này. Tuy nhiên, nếu trong quan hệ dân sự, chủ sở hữu tài sản có quyền thỏa thuận để phát sinh, thay đổi hay
chấm dứt một quan hệ tài sản, thì trong Luật đất đai, người sử dụng không đồng thời là chủ sở hữu. Vì vậy,
với các quyền được nhà nước mở rộng và bảo hộ, các tổ chức, hộ gia đình và cá nhân có quyền thỏa thuận
trên tinh thần cho thuê, cho thuê lại, tặng cho, thừa kế, thế chấp, bảo lãnh và góp vốn liên doanh. Đặc điểm
cơ bản của phương pháp bình đẳng, thỏa thuận trong Luật đất đai là các chủ thể có quyền tự do giao kết,
thực hiện các giao dịch dân sự về đất đai phù hợp với các quy định của pháp luật, góp phần đáp ứng các nhu
cầu sử dụng đất vì lợi ích các chủ thể, đồng thời tạo xu hướng tập trung tích tụ đất đai ở quy mô hợp lí nhằm
phân công lại lao động, đất đai thúc đẩy sản xuất phát triển."
2. Phân tích nguyên tắc đặc biệt ưu tiên đối với đất nông nghiệp? Bằng các quy định của pháp luật đất
đai hiện hành, hãy chứng minh rõ những biểu hiện cụ thể của nguyên tắc này?
3. Phân tích nguyên tắc sử dụng đất: “Bền vững, tiết kiệm, có hiệu quả đối với đất đai và tài nguyên trên
bề mặt, trong lòng đất” theo quy định của pháp luật đất đai hiện hành.
4. Phân tích nguyên tắc sử dụng đất: “Thực hiện quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất trong thời hạn
sử dụng đất theo quy định của Luật này và quy định khác của pháp luật có liên quan; không xâm phạm
quyền, lợi ích hợp pháp của người sử dụng đất liền kề và xung quanh ” theo quy định của pháp luật đất đai hiện hành.
5. Vì sao trong bối cảnh đại đa số các quốc gia trên thế giới tư nhân hóa đất đai mà Việt Nam vẫn kiên định
xây dựng chế độ sở hữu toàn dân về đất đai mà Nhà nước là đại diện chủ sở hữu? Hãy cho biết cơ sở lý luận
và thực tiễn để xây dựng chế độ sở hữu toàn dân về đất đai ở Việt Nam hiện nay?
6. Nhà nước thực hiện quyền của đại diện chủ sở hữu về đất đai thông qua hệ thống các cơ quan nhà nước nào?
Quyền của Nhà nước với tư cách là đại diện chủ sở hữu đất đai được thể hiện như thế nào theo quy định của
pháp luật đất đai hiện hành?
7. Hãy chỉ rõ các hành vi bị nghiêm cấm trong quá trình sử dụng đất đối với người sử dụng đất? Cho biết ý
kiến cá nhân về việc thực thi quy định này của người sử dụng đất trong thực tế thời gian qua.
8. Phân tích các quy định về trách nhiệm của Nhà nước đối với người sử dụng đất? Đánh giá việc thực hiện các
quy định này trên thực tế?
9. Tại sao phải có các quy định đặc thù trong chế độ sử dụng đất đối với đồng bào dân tộc thiểu số? Phân tích
trách nhiệm của Nhà nước về đất đai đối với đồng bào dân tộc thiểu số? Hãy nêu quan điểm cá nhân về việc
thực thi trách nhiệm đó của Nhà nước trong thực tế thời gian qua?
10. Phân tích trách nhiệm của Nhà nước trong việc xây dựng, cung cấp thông tin đất đai? Hãy nêu quan điểm cá
nhân về việc thực thi trách nhiệm đó của Nhà nước trong thực tế thời gian qua? Minh bạch và công khai
thông tin về đất đai có ý nghĩa gì đối với quyền lợi của người sử dụng đất?
11. Việc Nhà nước quyết định mục đích sử dụng đất có vai trò gì đối với công tác quản lý nhà nước về đất đai?
Cho ví dụ cụ thể để chứng minh?
12. Hãy chỉ rõ mục đích và ý nghĩa của việc Nhà nước quyết định giá đất trong quản lý nhà nước về đất đai?
Đánh giá việc thực thi giá đất do Nhà nước quy định trên thực tế?
13. Phân biệt quy hoạch sử dụng đất và kế hoạch sử dụng đất? Bằng kiến thức đã học và tích lũy, Anh (Chị) hãy
chỉ rõ vai trò của quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đối với hoạt động quản lý nhà nước về đất đai?
14. Minh bạch, công khai hóa quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất có vai trò như thế nào trong việc nâng cao hiệu
quả của hoạt động quản lý Nhà nước về đất đai? Bằng quy định của pháp luật đất đai hiện hành hãy chứng
minh những yêu cầu cụ thể của minh bạch và công khai quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất. Anh chị có nhận
định, đánh giá gì về việc tổ chức thực hiện vấn đề này trên thực tế thời gian qua?
15. Phân tích các quy định của Luật Đất đai 2024 nhằm đảm bảo tính khả thi của quy hoạch, kế hoạch sử dụng
đất và giải quyết tình trạng quy hoạch treo, dự án treo hiện nay?
16. Tại sao Luật Đất đai 2024 lại quy định: Quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất sau khi được phê duyệt phải được
công bố công khai. Hãy nêu ý kiến đánh giá gì về việc thực hiện quy định này trong thời gian qua?
17. Tại sao Luật Đất đai 2024 quy định: Quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất trước khi phê duyệt phải được đưa ra
tổ chức lấy ý kiến đóng góp của nhân dân. Phân tích ý nghĩa của quy định này đối với việc nâng cao hiệu
quả của quản lý nhà nước đối với đất đai? Anh (Chị) có nhận định, đánh giá thế nào về việc thực hiện quy
định này trong thời gian qua?
18. Hãy phân tích các phương thức trao quyền sử dụng đất của Nhà nước cho người sử dụng theo quy định của
pháp luật đất đai hiện hành? Đánh giá việc thực thi các quy định này trên thực tế?
19. Phân tích các căn cứ để Nhà nước giao đất, cho thuê đất theo quy định của pháp luật đất đai hiện hành? Quy
định này có gì khác so với quy định của Luật Đất đai 2013?
20. Phân biệt hình thức giao đất có thu tiền với hình thức cho thuê đất theo quy định của pháp luật đất đai hiện
hành? Phân tích, đánh giá sự thay đổi các quy định về hình thức sử dụng đất trong các Luật Đất đai qua từng thời kỳ?
21. Hãy phân tích những lợi thế và những bất lợi đối với nhà đầu tư khi thuê đất trả tiền hàng năm và thuê đất
trả tiền một lần cho toàn bộ thời gian thuê. Hãy đưa ra 02 (hai) ví dụ thực tế để chứng minh về sự lựa chọn
hình thức thuê đất phù hợp nêu trên trong hoạt động đầu tư?
22. Hãy phân tích căn cứ, điều kiện để Nhà nước thu hồi đất sử dụng đất cho mục đích quốc phòng, an ninh và
phát triển kinh tế, xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng theo quy định của Luật Đất đai 2024? Giải thích rõ vì
sao phải tuân thủ các căn cứ đó khi thu hồi đất?
23. Thế nào là đất sử dụng cho mục đích quốc phòng, an ninh và phát triển KT-XH vì lợi ích quốc gia, công
cộng? Phân tích những trường hợp Nhà nước thu hồi đất để sử dụng cho mục đích quốc phòng, an ninh; phát
triển KT-XH vì lợi ích quốc gia, công cộng. Đánh giá những điểm mới của Luật Đất đai 2024 về vấn đề này?
24. Phân tích các trường hợp Nhà nước thu hồi đất do vi phạm pháp luật đất đai? Đánh giá những điểm mới của
Luật Đất đai 2024 về vấn đề này?
25. Phân tích các nguyên tắc để được bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất sử dụng vào mục đích quốc phòng,
an ninh; phát triển kinh tế, xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng?
26. Trường hợp nào người sử dụng đất không được bồi thường về đất khi Nhà nước thu hồi đất? Có trường hợp
nào không được bồi thường về đất nhưng được bồi thường về tài sản trên đất không?
27. Theo Luật đất đai 2024 thì những trường hợp nào Nhà nước thu hồi đất không được bồi thường tài sản gắn
liền với đất? Những trường hợp không được bồi thường về tài sản có đương nhiên cũng không được bồi
thường về đất khi Nhà nước thu hồi không? Vì sao?
28. Hãy phân tích các quy định của pháp luật hiện hành về chính sách bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất nông
nghiệp. Anh (Chị) có nhận xét, đánh giá gì về việc thực thi chính sách bồi thường về đất nông nghiệp trong
thời gian qua và lý giải vì sao trong thời gian qua người có đất nông nghiệp bị thu hồi thường khiếu nại về vấn đề bồi thường?
29. Hãy phân tích các quy định của pháp luật hiện hành về chính sách hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất để sử
dụng cho mục đích quốc phòng an ninh? Anh (Chị) có nhận xét, đánh giá gì về việc thực thi chính sách này trong thời gian qua?
30. Thực trạng hiện nay người dân thường bất đồng và khiếu nại với các cơ quan chức năng về tình trạng thu hồi
đất còn nhiều khuất tất, ảnh hưởng tới đời sống của người dân. Anh (Chị) hãy chỉ ra các dạng sai phạm trong
thu hồi đất mà người dân khiếu nại và cho biết những nhận định, đánh giá của mình về vấn đề đó?
31. Anh (Chị) hãy chỉ rõ những tồn tại, bất cập và vướng mắc nổi cộm hiện nay trong công tác bồi thường, hỗ
trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất trong thời gian qua? Giải thích rõ nguyên nhân của những tồn tại,
bất cập, vướng mắc đó? Theo anh chị Luật Đất đai 2024 đã khắc phục được những bất cập hạn chế này hay chưa?
32. Hãy phân tích các quy định của pháp luật hiện hành về chính sách tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất ở.
Anh (Chị) có nhận xét, đánh giá gì về việc thực thi chính sách tái định cư trong thời gian qua và lý giải vì
sao trong thời gian qua, người có đất bị thu hồi thường khiếu nại về vấn đề tái định cư?
33. Phân tích mối quan hệ giữa đăng ký đất đai và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất? Hãy cho biết những
điểm mới của Luật Đất đai 2024 về đăng ký đất đai và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất?
34. Hãy phân tích các nguyên tắc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất
theo quy định của pháp luật đất đai hiện hành?
35. Hãy cho biết các điều kiện theo quy định của pháp luật đất đai hiện hành để Nhà nước xét và công nhận
quyền sử dụng đất cho các hộ gia đình, cá nhân? Chỉ rõ những trường hợp nào khi Nhà nước xét công nhận
quyền sử dụng đất mà người sử dụng đất không phải nộp tiền sử dụng đất và những trường hợp nào người sử
dụng đất phải nộp tiền sử dụng đất?
36. Pháp luật hiện hành quy định mấy loại giá đất? Phân tích cơ chế áp dụng giá đất trong các trường hợp cụ thể
thế nào? Phân biệt giữa Bảng giá đất và Giá đất cụ thể?
37. Anh (chị) nhận xét gì về giá đất do nhà nước quy định và giá đất thị trường trong trường hợp thu các nghĩa
vụ tài chính từ người sử dụng đất cho ngân sách nhà nước và trong việc áp giá bồi thường, hỗ trợ, tái định cư
khi nhà nước thu hồi đất? Hãy nêu các ví dụ cụ thể.
38. Nhà nước có những khoản thu tài chính nào từ đất đai? Hãy chỉ rõ những thất thu trên thực tế thời gian qua
khi thực hiện nguồn thu này và đề xuất giải pháp khắc phục?
39. Hãy chỉ rõ những nghĩa vụ tài chính mà người sử dụng đất phải thực hiện khi được Nhà nước cho phép
chuyển mục đích sử dụng đất? Cho biết những thất thoát về nguồn thu cho ngân sách nhà nước về nghĩa vụ
tài chính này xảy ra trên thực tế như thế nào?
40. Hãy chỉ rõ những nghĩa vụ tài chính mà người sử dụng đất phải thực hiện khi được cấp giấy chứng nhận
quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất? Cho biết những thất thoát về nguồn
thu cho ngân sách nhà nước ở nghĩa vụ tài chính này xảy ra trên thực tế thế nào?
41. Phân tích những quy định về sự bảo đảm của Nhà nước đối với người sử dụng đất? Hãy chỉ rõ những kết
quả tích cực và những hạn chế về việc thực hiện sự bảo đảm này của Nhà nước đối với người sử dụng đất
trong thực tế thời gian qua?
42. Hãy phân tích sự bảo đảm của Nhà nước đối với người sử dụng đất dưới khía cạnh: Bảo hộ quyền sử dụng
đất và tài sản gắn liền với đất hợp pháp của người sử dụng đất?
43. Phân tích các quy định về quyền lựa chọn hình thức trả tiền thuê đất? Việc quy định trong Luật Đất đai 2024
về Quyền lựa chọn hình thức trả tiền thuê khi thuê đất có ý nghĩa gì? Quy định này có gì khác so với quy
định của Luật Đất đai 2013?
44. Hãy chỉ ra sự khác nhau cơ bản về quyền của tổ chức trong nước được Nhà nước cho thuê đất trả tiền thuê
đất một lần cho toàn bộ thời gian thuê và quyền của tổ chức trong nước được Nhà nước cho thuê đất trả tiền
thuê đất hàng năm? Phân tích cơ sở của việc xây dựng các quyền cụ thể cho các chủ thể sử dụng đất.
45. Phân tích các điều kiện chung để thực hiện các quyền chuyển quyền sử dụng đất theo quy định pháp luật đất
đai hiện hành? Hãy nêu điểm mới của Luật Đất đai 2024 về vấn đề này?
46. Phân tích các điều kiện cụ thể để cá nhân được thực hiện các giao dịch về quyền sử dụng đất? Cho biết
những điểm mới của Luật Đất đai 2024 về vấn đề này?
47. Phân tích các điều kiện cụ thể để các tổ chức trong nước được thực hiện các giao dịch về quyền sử dụng đất?
Cho biết những điểm mới của Luật Đất đai 2024 về vấn đề này?
48. Phân tích các điều kiện cụ thể để các tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài và người gốc Việt Nam định
cư ở nước ngoài được thực hiện các giao dịch về quyền sử dụng đất?
49. Mục đích và ý nghĩa của việc quy định thời hạn sử dụng đất dưới khía cạnh quản lý nhà nước và dưới khía
cạnh quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất?
50. Có bao nhiêu loại hạn mức được áp dụng đối với đất nông nghiệp? Hãy phân tích mục đích và ý nghĩa của
việc quy định vấn đề hạn mức đất trong nông nghiệp theo quy định của pháp luật đất đai hiện hành? Việc
quy định như vậy có là rào cản đối với người sử dụng đất trong việc tích tụ và tập trung đất nông nghiệp để
phát triển mô hình kinh tế trang trại hay không? Vì sao?
51. Phân tích quy định của pháp luật đất đai hiện hành về quản lý và sử dụng quỹ đất nông nghiệp sử dụng vào
mục đích công ích? Điểm mới của Luật Đất đai 2024 về vấn đề này như thế nào? Theo anh chị có những vi
phạm phổ biến nào trong việc quản lý, sử dụng quỹ đất này thời gian qua?
52. Tại sao phải cho phép tập trung, tích tụ đất nông nghiệp? Phân tích các quy định pháp luật hiện hành về tập
trung, tích tụ đất nông nghiệp? Đánh giá việc tập trung, tích tụ đất nông nghiệp trên thực tế trong thời gian qua?
53. Đất chưa sử dụng là gì? Cơ quan Nhà nước nào có trách nhiệm quản lý đối với đất chưa sử dụng?
54. Hãy chỉ ra những dạng tranh chấp đất đai điển hình xảy ra trên thực tế thời gian qua và cho biết nguyên nhân
dẫn đến các tranh chấp đó?
55. Tranh chấp đất đai được giải quyết bởi những cơ quan nào? Phân tích các quy định hiện hành về giải quyết
tranh chấp đất đai? Hãy cho biết những điểm mới của Luật Đất đai 2024 về giải quyết tranh chấp đất đai?
56. Tại sao pháp luật đất đai hiện hành lại quy định cơ chế hòa giải tranh chấp đất đai tại UBND xã, phường, thị
trấn khi có tranh chấp đất đai xảy ra là yêu cầu bắt buộc phải thực hiện? Phân biệt giữa hòa giải tranh chấp
đất đai ở cơ sở với hòa giải tranh chấp đất đai tại UBND xã, phường, thị trấn?
57. Vai trò của hoạt động hòa giải tranh chấp đất đai tại UBND xã, phường, thị trấn? Phân biệt hòa giải tranh
chấp đất đai tại UBND xã, phường, thị trấn với hòa giải tiền tố tụng đối với các tranh chấp thuộc thẩm
quyền giải quyết của hệ thống Tòa án nhân dân? Anh Chị có nhận xét gì về hiệu quả của hòa giải tranh chấp
đất đai tại chính quyền xã, phường, thị trấn trên thực tế trong thời gian qua.
58. Hãy phân tích mục đích, ý nghĩa của hoạt động hòa giải tranh chấp đất đai tại UBND xã, phường, thị trấn
theo quy định của pháp luật đất đai hiện hành. Anh Chị có nhận xét gì về hiệu quả của hòa giải tranh chấp
đất đai tại chính quyền xã, phường, thị trấn trong thời gian qua trên thực tế?
59. Thủ tục hòa giải tranh chấp đất đai được pháp luật quy định như thế nào? Phân biệt hòa giải tranh chấp đất
đai tại UBND xã, phường, thị trấn với hòa giải tiền tố tụng đối với các tranh chấp thuộc thẩm quyền giải
quyết của hệ thống Tòa án nhân dân.
60. Thủ tục giải quyết tranh chấp đất đai thuộc thẩm quyền của Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện, cấp tỉnh
được quy định như thế nào? Hãy chỉ rõ những tồn tại, bất cập trong thực tế giải quyết tranh chấp của cơ quan này.
61. Các hình thức trách nhiệm pháp lý cụ thể áp dụng đối với người sử dụng đất khi vi phạm pháp luật đất đai
bao gồm những hình thức nào?
62. Hãy chỉ rõ các hành vi vi phạm hành chính của người sử dụng đất khi thực hiện các giao dịch chuyển quyền
sử dụng đất? Cho ví dụ đối với từng hành vi vi phạm. Trên thực tế còn có hành vi vi phạm nào mà chưa
được điều chỉnh trong pháp luật đất đai hiện hành mà anh (chị) biết?
Document Outline

• HỆ THỐNG CÂU HỎI ÔN TẬP MÔN LUẬT ĐẤT ĐAI
• 2. Phân tích nguyên tắc đặc biệt ưu tiên đối với đất nông nghiệp? Bằng các quy định của pháp luật đất đai hiện hành, hãy chứng minh rõ những biểu hiện cụ thể của nguyên tắc này?