Đề Cương Môn Quản lý nhà nước | Đại học Vinh

lOMoAR cPSD| 60701415 ÔN TẬP: I.
Đề thi: Kết cấu mỗi đề thi gồm 3 câu: 1 câu 5 điểm, 1 câu 3 điểm và 1 câu 2
điểm. Trong đó, câu 5 điểm được tổ hợp từ 2 câu 2,5 điểm. Tất cả các câu hỏi đều ra
dạng tự luận (phân tích, trình bày, chứng minh, … một vấn đề/nội dung nào đó).
Lưu ý: Không bỏ sót các khái niệm và luôn có ví dụ để minh họa! II. Nội dung chính:
1. Vai trò của nhà nước trong nền kinh tế Việt Nam:
* trình bày vai trò của nhà nước trong nền kinh tế thị trường/ tính tất yếu khách
quan/ sự cần thiết:
 k/n: Quản lý Nhà nước về kinh tế là sự tác động có tổ chức và bằng pháp quyền
của Nhà nước lên nền kinh tế quốc dân nhằm sử dụng có hiệu quả nhất các nguồn
lực và các cơ hội để đạt được các mục tiêu xác định.
 Mọi Nhà nước sinh ra, phải nắm giữ quyền lực chính trị, quyền lực kinh tế nhằm
điều tiết mối quan hệ KT-XH → Nhà nước phải tiến hành quản lý mọi lĩnh vực
của xã hội, trong đó có quản lý kinh tế.
 Lực lượng sản xuất phát triển, trình độ xã hội hóa sản xuất ngày càng cao do cuộc
cách mạng khoa học - kỹ thuật và công nghệ tạo ra → cần thiết có sự quản lý của Nhà nước về kinh tế.
 Kinh tế thị trường có cả ưu điểm và hạn chế -> Nhà nước tác động thúc đẩy nền
kinh tế phát triển đúng theo chiến lược phát triển kinh tế xã hội của mỗi quốc gia.
*Liên hệ thực tiễn ở Việt Nam hiện nay.
2. Phương pháp trong quản lý Nhà nước về kinh tế ở Việt Nam.
* khái niệm, đặc điểm của phương pháp kinh tế / hành chính/giáo dục
 Khái niệm : Phương pháp quản lý của Nhà nước về kinh tế là tổng thể các cách
thức tác động có chủ đích và có thể có của Nhà nước lên nền kinh tế quốc dân và
các bộ phận hợp thành của nó để thực hiện các mục tiêu quản lý kinh tế quốc dân.
 Các phương pháp quản lý chủ yếu của nhà nước về kinh tế: phương pháp kinh tế,
phương pháp hành chính, phương pháp giáo dục
a. Phương pháp kinh tế
 Phương pháp kinh tế trong quản lý Nhà nước về kinh tế là cách thức tác động
gián tiếp của Nhà nước, dựa trên những lợi ích kinh tế có tính hướng dẫn, lên
đối tượng quản lý Nhà nước về kinh tế, nhằm làm cho họ quan tâm tới hiệu quả lOMoAR cPSD| 60701415
cuối cùng của sự hoạt động, từ đó mà tự giác, chủ động hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.  Đặc điểm:
 Các phương pháp kinh tế tác động vào đối tượng quản lý thông qua các lợi ích
kinh tế, để cho đối tượng bị quản lý lựa chọn phương án hoạt động có hiệu quả
nhất trong phạm vi hoạt động.
 Đề ra mục tiêu nhiệm vụ, đưa ra các điều kiện khuyến khích về kinh tế, những
phương tiện vật chất có thể sử dụng để họ tự tổ chức việc thực hiện nhiệm vụ.
 Các phương pháp kinh tế có thể có những giải pháp kinh tế khác nhau cho cùng
một vấn đề. Tuy nhiên nó phải tạo ra những điều kiện để lợi ích cá nhân và các
doanh nghiệp phù hợp với lợi ích chung của nhà nước.
b. Phương pháp hành chính
 Khái niệm: Các phương pháp hành chính trong quản lý kinh tế là các tác động
trực tiếp bằng các quyết định mang tính bắt buộc của nhà nước lên đối tượng
quản lý Nhà nước về kinh tế nhằm thực hiện những mục tiêu của quản lý kinh tế
vĩ mô trong những tình huống nhất định.  Đặc điểm:
 Mang tính bắt buộc, tính quyền lực: cấp dưới bắt buộc phải thực hiện, không
được lựa chọn, chỉ có cấp thẩm quyền ra quyết định mới có quyền thay đổi quyết định.
 Tác động vào đối tượng quản lý theo hai hướng: tác động về mặt tổ chức và tác
động điều chỉnh hành động của đối tượng quản lý kinh tế.
 Chủ thể quản lý phải có quyết định dứt khoát, rõ ràng, dễ hiểu, có địa chỉ người
thực hiện, loại trừ khả năng có sự giải thích khác nhau đối với nhiệm vụ được giao.
c. Phương pháp giáo dục
 Khái niệm: Phương pháp giáo dục là cách thức tác động vào nhận thức và tình
cảm của con người nhằm nâng cao tính tự giác và nhiệt tình lao động của họ trong
việc thực hiện nhiệm vụ.  Đặc điểm:
 Dựa trên cơ sở vận dụng các quy luật về tâm lý.
 Thường sử dụng kết hợp với các phương pháp khác một cách uyển chuyển, linh
hoạt, vừa nhẹ nhàng vừa sâu sát đến từng cá nhân, có tác dụng rộng rãi trong xã hội.
 Các hình thức: các phương tiện thông tin đại chúng (sách, báo, đài phát thanh,
truyền hình...), các đoàn thể, các hội nghị tổng kết, hội thi, hội trợ... lOMoAR cPSD| 60701415
* Cho ví dụ minh họa việc sử dụng
3. Công cụ trong quản lý Nhà nước về kinh tế ở Việt Nam.
* Trình bày khái niêm ṿ à vai trò của pháp luât/chính sách/tài sản quốc gia + ṿ í
dụ minh họa các vai trò đó.
 Khái niệm: Công cụ quản lý nhà nước về kinh tế là tổng thể những phương tiện
hữu hình và vô hình mà nhà nước sử dụng để tác động lên mọi chủ thể kinh tế
nhằm thực hiện mục tiêu quản lý nền kinh tế quốc dân.
 Các công cụ quản lý chủ yếu của nhà nước về kinh tế: Pháp luật, Kế hoạch, Chính
sách, Tài sản quốc gia  Pháp luật: a)
Khái niệm: Pháp luật là hệ thống các quy tắc xử sự có tính chất bắt buộc
chung(quy phạm pháp luật) thể hiện ý chí của giai cấp thống trị và cộng đồng xã hội,
do Nhà nước đặt ra, thực thi và bảo vệ, nhằm mục tiêu bảo toàn và phát triển xã hội
theo các đặc trưng đã định. b)
Vai trò của pháp luật trong quản lý Nhà nước về kinh tế -
Thiết lập nền tảng pháp lý vững chắc để điều chỉnh các mối quan hệ kinh tế,
duytrì sự ổn định trong dài hạn của nền kinh tế quốc dân, giúp quốc gia đạt được các
mục tiêu tăng trưởng kinh tế bền vững. -
Thiết lập cơ chế pháp lý đủ hiệu lực để thực hiện sự bình đẳng về quyền lợi
vànghĩa vụ giữa các chủ thể kinh tế, nâng cao hiệu quả hoạt động của nền kinh tế quốc dân. -
Thiết lập nền tảng pháp lý cần thiết để kết hợp hài hoà phát triển kinh tế với
pháttriển xã hội và bảo vệ môi trường.
Đặc biệt trong nền kinh tế thị trường hiện đại, vai trò, chức năng, nhiệm vụ, phương
thức hoạt động của nhà nước đang dần thay đổi nhằm thích ứng với sự thay đổi của
nền kinh tế trong và ngoài nước, đòi hỏi pháp luật cũng phải đảm bảo khả năng bao
quát và vận hành thích ứng; phản ánh được các quy luật và nguyên lý của thị trường;
lấy tự do và dân chủ trong kinh doanh làm cơ sở chủ yếu; song song với đó, cũng
cần nhận biết được những giới hạn về chức năng, nhiệm vụ và phương thức hoạt
động của nhà nước phù hợp với các tiêu chuẩn chung của quốc tế để điều chỉnh một cách thích hợp.  Chính sách:
 chính sách là phương thức hành động được một chủ thể khẳng định và thực hiện
nhằm giải quyết những vấn đề lặp đi lặp lại. lOMoAR cPSD| 60701415
 chính sách công hay chính sách kinh tế - xã hội là tổng thể các quan điểm, tư
tưởng, các giải pháp và công cụ mà nhà nước sử dụng để tác động lên các
chủ thể kinh tế - xã hội nhằm giải quyết vấn đề chính sách, thực hiện những
mục tiêu nhất định theo định hướng mục tiêu tổng thể của đất nước.  Vai trò của chính sách
– Thứ nhất, định hướng mục tiêu cho các chủ thể tham gia hoạt động kinh tế xã hội.
– Thứ hai, tạo động lực cho các đối tượng tham gia hoạt động kinh tế - xã hội theo mục tiêu chung.
– Thứ ba, phát huy mặt tích cực, đồng thời khắc phục những hạn chế của nền kinh tế thị trường
– Thứ tư, tạo lập các cân đối trong phát triển.
– Thứ năm, kiểm soát và phân bổ các nguồn lực trong xã hội.
– Thứ sáu, tạo môi trường thích hợp cho các hoạt động kinh tế - xã hội. – Thứ
bảy, thúc đẩy sự phối hợp hoạt động giữa các cấp, các ngành.  Tài sản QG:
 Theo nghĩa rộng: tài sản quốc gia bao gồm tất cả mọi nguồn lực của đất nước.
 Theo nghĩa hẹp: tài sản quốc gia là nguồn vốn và các phương tiện vật chất - kỹ
thuật mà nhà nước có thể sử dụng để tiến hành quản lý kinh tế quốc dân.
 Vai trò của tài sản QG trong QLNN về KT -
TSQG là cơ sở vật chất mà kinh tế Nhà nước dựa vào đó để tồn tại và phát
triển,tạo nền tảng cho các thành phần kinh tế ngoài quốc doanh phát triển, đem lại
nguồn thu chủ yếu cho ngân sách Nhà nước, đáp ứng nhu cầu vật chất và văn hoá
ngày càng tăng lên của nhân dân. -
TSQG là một công cụ quan trọng mà Nhà nước sử dụng để can thiệp trực tiếp
vàonền kinh tế quốc dân, kịp thời giải quyết các trục trặc, lệch lạc, mất cân đối mà
nền kinh tế thị trường gây ra. -
TSQG là bộ khung vật chất - kỹ thuật của nền kinh tế quốc dân.
4. Mục tiêu và các chức năng của nhà nước trong quản lý nền kinh tế.
* Trình bày khái niêm ṿ à đăc đị ểm của mục tiêu quản lý nhà nước về kinh tế a. Khái niệm
Mục tiêu quản lý Nhà nước về kinh tế là kết quả mong muốn đạt được của nền kinh
tế mà Nhà nước đặt ra và cần phải đạt được trong một khoảng thời gian cụ thể xác định. lOMoAR cPSD| 60701415
b. Vai trò của mục tiêu quản lý Nhà nước về kinh tế
 Mục tiêu quản lý Nhà nước về kinh tế là đích hướng tới của toàn bộ nền kinh tế,
dựa vào đó các địa phương, doanh nghiệp, v.v. có căn cứ để lập kế hoạch phát triển của mình.
 Mục tiêu quản lý Nhà nước về kinh tế sẽ là phương tiện biến đường lối, chủ
trương, chiến lược của Đảng và Nhà nước trở thành hiện thực.
 Mục tiêu quản lý Nhà nước về kinh tế là sự cân nhắc, tính toán chu đáo và kỹ
lưỡng, nhờ đó các nguồn lực và cơ hội của đất nước được sử dụng có hiệu quả nhất
c. Đặc điểm của mục tiêu quản lý Nhà nước về kinh tế -
Có tính vĩ mô: Do mục tiêu quản lý Nhà nước về kinh tế là đích hướng tới của
toàn bộ nền kinh tế và tập trung vào việc giải quyết các vấn đề có tính vĩ mô như tốc
độ tăng trưởng, vấn đề lao động việc làm, vấn đề lạm phát, chuyển dịch cơ cấu kinh tế…. -
Thống nhất về chất và lượng: mục tiêu quản lý Nhà nước về kinh tế phải đảm
bảo tính thống nhất về phát triển theo chiều rộng và chiều sâu, nghĩa là không vì
chạy theo số lượng và ảnh hưởng đến chất lượng phát triển. Ví dụ như mục tiêu tăng
trưởng kinh tế thì phải gai tăng thu hút đầu tư tức là gia tăng về lượng nhưng không
vì thế mà chấp nhận các dự án đầu tư không đảm bảo về bền vững về xã hội và môi trường. -
Tính tiến thủ và tính trình tự giai đoạn: các nhà quản lý luôn có tư tưởng đặt
ra các mục tiêu cho nền kinh tế của mình luôn tăng hơn qua các năm. Tuy nhiên mục
tiêu cũng có tính trình tự giai đoạn, bởi trong mỗi giai đoạn khác nhau với điều kiện
bối cảnh khác nhau thì mục tiêu phải được xác định một cách phù hợp để có thể thực hiện được.
* Trình bày khái niêm ṿ à nôi dung c ̣ ủa chức năng quản lý nhà nước về kinh tế
 Khái niệm: Chức năng quản lý Nhà nước về kinh tế là hình thức biểu hiện
phương hướng và giai đoạn tác động có chủ đích của Nhà nước tới nền kinh tế
quốc dân. Là tập hợp những nhiệm vụ khác nhau mà Nhà nước phải tiến hành
trong quá trình quản lý nền kinh tế quốc dân.
 Nội dung của chức năng QLNN về KT theo tính chất tác động
Thiết lập khuôn khổ pháp luật về kinh tế
Tạo môi trường thuận lợi cho hoạt động SXKD
Bảo đảm cơ sở hạ tầng cho phát triển lOMoAR cPSD| 60701415 Hỗ trợ sự phát triển Cải cách khu vực công
 Nội dung của chức năng QLNN về KT theo giai đoạn tác động
 Hoạch định phát triển kinh tế
 Tổ chức và điều hành
• Tổ chức bộ máy QLNN về kinh tế từ TW tới địa phương
• Ban hành các văn bản luật và dưới luật để hướng dẫn tổ chức hệ thống các doanh nghiệp
• Tổ chức triển khai các kế hoạch và chính sách phát triển kinh tế xã hội.
 Kiểm soát phát triển kinh tế : Chức năng kiểm soát sự phát triển nền kinh tế quốc
dân là tổng thể những hoạt động của Nhà nước nhằm kịp thời phát hiện và xử lý
những ách tắc sai sót, đổ vỡ, những khó khăn, vướng mắc cũng như những cơ hội
phát triển kinh tế nhằm đảm bảo cho nền kinh tế koạt động đúng định hướng
chiến lược, kế hoạch và có hiệu quả.
* vai trò của nhà nước trong điều tiết hoạt đông kinh ṭ ế ở Viêt Nam (cḥ ức năng
điều tiết) (xem giáo trình)  Khái niệm
Đây là chức năng mà Nhà nước bằng các công cụ quyền lực của mình điều tiết hoạt
động của nền kinh tế quốc dân theo định hướng của Nhà nước, đảm bảo cho nền
kinh tế phát triển ổn định, công bằng và hiệu quả.
 Vai trò của chức năng này thể hiện: -
Giữ vững mục tiêu chiến lược trong phát triển nền kinh tế quốc dân mà Đảng
vàNhà nước đã vạch ra; -
Duy trì các cân đối kinh tế vĩ mô, ổn định và phát triển nền kinh tế; -
Ứng phó và giảm thiểu tác động tiêu cực của chu kỳ kinh tế;  Nội dung
- Điều tiết thu - chi ngân sách
- Điều tiết lưu thông tiền tệ
- Điều tiết tiết kiệm - đầu tư
- Điều tiết cán cân xuất - nhập khẩu
 Các công cụ chủ yếu được sử dụng: chính sách tài khóa, chính sách tiền tệ lOMoAR cPSD| 60701415
* chức năng tạo lâp môi trự ờng thuân lợi cho hoạt độ ng ṣ ản xuất – kinh
doanh trong nền kinh tế VN. (xem giáo trình)
 Khái niệm: Là chức năng mà ở đó Nhà nước, bằng
quyền lực và sức mạnh kinh tế của mình, xây dựng và
đảm bảo môi trường thuận lợi, bình đẳng cho hoạt
động sản xuất, kinh doanh, đồng thời bảo đảm môi
trường phù hợp cho chính cơ chế mới đang hình thành,
phát triển và phát huy tác dụng.
 Nội dung tạo lập môi trường – Môi trường pháp lý:
o Xác định địa vị pháp lý cho các chủ thể kinh tế o Xác lập quyền sở hữu tài
sản o Điều chỉnh hành vi kinh tế trên thị trường o Cung cấp các dịch vụ
hành chính công – Môi trường chính trị:
o Đảm bảo ổn định chính trị trong nước o Giảm xung đột với nước ngoài o
Các chính sách điều hành và kiểm soát nền kinh tế mang lại lợi ích cho ai o
Làm trong sạch bộ máy NN và các quan chức (chống tham nhũng ) – Môi trường xã hội:
o Xây dựng các chính sách văn hoá và xã hội (Chính sách giáo dục đào tạo;
Chính sách bảo tồn văn hoá dân tộc; CS khoa học công nghệ, Chính sách
dân tộc, chính sách tôn giáo, Chính sách dân số; Lao động & Việc làm, …)
o Giải quyết vấn đề công bằng xã hội o Bảo vệ môi trường sinh thái – Môi trường kinh tế:
o Duy trì tăng trưởng và ổn định kinh tế vĩ mô: thông qua các chính sách
nhằm thúc đẩy sự tăng trưởng bền vững; Chính sách nhằm kiểm soát lạm
phát: cân bằng thu - chi NS, quản lý mức cung tiền, lãi suất, tỉ giá..; Chính
sách nhằm cân đối cán cân thương mại; Chính sách bảo đảm sự lành mạnh
của thị thị trường và điều tiết thị trường khi có đột biến xấu.
o Duy trì cân đối giữa tích luỹ và đầu tư: Phát triển các loại thị trường tài
chính; Phát triển hệ thống các định chế tài chính trung gian; Định hướng sử
dụng nguồn vốn tích lũy; Sử dụng vốn có hiệu quả, chống thất thoát lãng phí
5. Thông tin trong quản lý Nhà nước về kinh tế.
* trình bày vai trò / yêu cầu của thông tin trong quản lý Nhà nước về kinh tế • Khái niệm
– Thông tin trong QLNN về kinh tế là những tín hiệu thu nhận được sử
dụng cho việc đề ra và thực hiện các quyết định quản lý của Nhà nước lOMoAR cPSD| 60701415
• Vai trò của thông tin:
– Muốn tiến hành quản lý có hiệu quả phải có: Thông tin đầu vào, Thông
tin phản hồi từ đầu ra, Thông tin từ môi trường, Thông tin về nhiễu ->
thông tin là tiền đề của quản lý.
– Thông tin là cơ sở/căn cứ quan trong nhất cho quá trình ra quyếtđịnh-
>thông tin là cơ sở của quản lý
– Thông tin vừa là một yếu tố đầu vào không thể thiếu được của bất kỳ
một tổ chức nào, vừa là nguồn dự trữ tiềm năng đối với tổ chức đó->
thông tin là công cụ của quản lý. • Yêu cầu: – Tính chính xác: – Tính kịp thời:
– Tính đầy đủ, tính hiện đại, tính hệ thống của thông tin:
– Tính lôgic và tính ổn định của thông tin; – Tính kinh tế: – Tính bảo mật: – Tính mềm dẻo: – Tính dễ khai thác:
* Cho ví dụ minh họa vai trò/ yêu cầu
* Trình bày khái niệm, nội dung cơ bản hệ thống thông tin quản lý (MIS).
• K/n: hệ thống thông tin quản lý (MIS) được hiểu là một hệ thống dùng để tiến
hành quản lý cùng với những thông tin cần thiết được cung cấp thường xuyên.
Hệ thống thông tin quản lý (MIS) còn được hiểu là tập hợp các phương tiện, phương
pháp và các bộ phận có liên hệ chặt chẽ với nhau, nhằm đảm bảo việc thu thập, lưu
trữ, tìm kiếm, xử lý và cung cấp những thông tin cần thiết cho hoạt động quản lý.
• nội dung cơ bản hệ thống thông tin quản lý (MIS):
 Quan điểm xây dựng MIS
– Quan điểm chính trị: MIS được xây dựng nhằm phục vụ cho mục đích và nhiệm
vụ chính trị của Đảng và Nhà nước, không được phép đi ngược với lợi ích của xã hội.
– Quan điểm hệ thống: phải có sự tương ứng thứ bậc; xem xét quan hệ của nó với
các hệ thống thông tin khác như hệ thống thông tin văn hoá và xã hội, khoa học – kỹ thuật. lOMoAR cPSD| 60701415 – Quan điểm khả thi.
– Quan điểm hiệu quả.
 Các nguyên tắc xây dựng MIS
– Phải xuất phát từ mục đích của hệ thống quản lý từ chức năng, nhiệm vụ hoạt
động của tổ chức để thiết kế mối quan hệ thông tin.
– Phải hợp với cơ cấu tổ chức quản lý của Nhà nước: thông tin trong hệ thống phải
đi theo 2 kênh: ngành và cấp.
– Thuận lợi khi sử dụng, hiệu quả cao.
 Quy trình xây dựng MIS
– Phân tích hệ thống quyết định
– Xác định nhu cầu thông tin cho các quyết định
– Tổng hợp các quyết định
– Thiết kế hệ thống quản lý và xử lý thông tin
6. Quyết định quản lý NN về KT
* Trình bày khái niệm, căn cứ ra quyết định trong quản lý nhà nước về kinh tế
 Khái niệm: Quyết định QLNN là những hành vi của Nhà nước nhằm định ra
mục tiêu, tính chất và chương trình hoạt động của cá nhân, tập thể hoặc tổ chức
(phải thực hiện quyết định) để giải quyết một vấn đề nhất định.
 căn cứ ra quyết định:
 căn cứ thực tiễn:
– Yêu cầu của quy luật khách quan
– Mục tiêu dài hạn của đất nước
– Thực trạng và xu thế biến động của các đối tượng quản lý
– Thực trạng và xu thế biến động của môi trường
– Bối cảnh ra quyết định – Thời gian cho phép
 Căn cứ pháp lý: Luật, nghị định, quyết định, …
* trình bày những loại văn bản quản lý nhà nước cơ bản? Lấy ví dụ minh họa
một loại văn bản.
 Văn bản hành chính: công văn hành chính (công văn hướng dẫn; Công văn phúc
đáp; Công văn đôn đốc; công văn giao dịch,…), tờ trình, thông báo, thông cáo,
báo cáo, biên bản, diễn văn.
 Văn bản quy phạm pháp luật: văn bản luật (hiến pháp, luật) và văn bản dưới luật
(nghị quyết, nghị định, thông tư, …) lOMoAR cPSD| 60701415
 Văn bản quản lý chuyên ngành: văn bản thanh tra, thuyết minh dự án, hồ sơ thầu, …
* phân tích nội dung về phân tích vấn đề/ xây dựng các phương án quyết định/
đánh giá và lựa chọn phương án/ tổ chức thực hiện trong quá trình ra quyết định
trong quản lý nhà nước về kinh tế. Minh hoạ nội dung này trong một quyết định trong quản lý.
 B1. Phân tích vấn đề – Phát hiện vấn đề
Vấn đề là tình huống xảy ra khi trạng thái của sự việc khác đi so với trạng thái mong
muốn. Vấn đề đe doạ khả năng thực hiện mục tiêu ban đầu của hệ thống.
Cơ hội là tình huống xảy ra khi hoàn cảnh tạo cho hệ thống khả năng đi xa hơn so
với mục tiêu ban đầu. Các nhà quản lý cần nhanh chóng nhận biết các vấn đề và cơ
hội (gọi chung là vấn đề) để có thể giải quyết một cách kịp thời.
– Tìm kiếm nguyên nhân của vấn đề
Vấn đề liên quan đến những ai? Phản ứng của họ trước vấn đề như thế nào?
Vấn đề xuất hiện từ bao giờ?
Vấn đề xuất hiện và gây ảnh hưởng ở đâu?
Như thế nào? vấn đề có bức xúc cần giải quyết không?
Nguyên nhân của vấn đề là gì?
– Xác định việc cần phải ra quyết định
Khoảng cách giữa trạng thái mong muốn và trạng thái thực tế có lớn không? vấn
đề có thể tự nó giải quyết được không?
Lấp khoảng cách có khó không?
cần giải quyết vấn đề hay nắm lấy cơ hội nhanh đến mức độ nào?
Có trách nhiệm phải giải quyết vấn đề không? lOMoAR cPSD| 60701415 –
Xác định mục tiêu của quyết định
– Xây dựng các tiêu chí đánh giá: chuyển đổi các mục tiêu thành các chỉ tiêu hay
tiêu chí và các điều kiện ràng buộc
 B2: Xác định các phương án quyết định
– PA tích cực là những PA đảm bảo thực hiện mục tiêu trong điều kiện xu thế biến
động của môi trường và các đối tượng quản lý về cơ bản sẽ diễn ra như dự đoán.
– PA tình thế là những PA chứa đựng các biện pháp dự phòng, áp dụng cho những
tình huống diễn ra ngoài mong đợi
– PA lâm thời là những PA chứa đựng những biện pháp đối phó với những vấn đề
xảy ra nhưng chưa giải quyết dứt điểm do chưa làm rõ được nguyên nhân hoặc
chưa huy động đủ nguồn lực.
 B3: Đánh giá và lựa chọn phương án tốt nhất
– Phân tích kết quả của mỗi phương án theo từng tiêu chí và dự báo các ảnh hưởng
– Sử dụng mô hình phân tích để xác định phương án tối ưu (đánh giá các ảnh hưởng theo từng tiêu chí).
– Đề ra quyết định và thể chế hoá
 B4: Tổ chức thực thi quyết định
– Xây dựng kế hoạch thực hiện quyết định
+ Kế hoạch thực hiện do người hoặc cơ quan ra quyết định chỉ định những người
hoặc cơ quan hữu quan cùng xây dựng.
+ Yêu cầu chung của kế hoạch: cụ thể hoá quyết định, cần được làm chu đáo, cụ thể, linh hoạt.
– Thực hiện kế hoạch và giám sát
– Kiểm tra việc thực hiện quyết định (và điều chỉnh) – Tổng kết rút kinh nghiệm
* Nêu một quyết định trong quản lý nhà nước về kinh tế đã ban hành và minh
họa quá trình ra quyết định đó.
7. Bộ máy quản lý nhà nước về kinh tế ở Việt Nam hiện nay.
* Phân tích đặc trưng của mô hình tập trung/phi tập trung trong tổ chức bộ máy
quản lý Nhà nước về kinh tế? Chỉ ra đặc trưng đó trong bộ máy ở một quốc gia?  Khái niệm
Bộ máy quản lý Nhà nước về kinh tế là một bộ phận cấu thành của bộ máy Nhà
nước, bao gồm các cơ quan có mối quan hệ phụ thuộc lẫn nhau, được bố trí thành lOMoAR cPSD| 60701415
các cấp và khâu để thực hiện chức năng quản lý nhà nước về kinh tế nhằm đạt mục tiêu đã đặt ra.
 Các hình thức tổ chức bộ máy QLNN về kinh tế
– Tổ chức bộ máy quản lý theo sự phân định quyền lực
– Tổ chức bộ máy theo cấp bậc hành chính - lãnh thổ
– Tổ chức bộ máy theo chức năng
 Mô hình tập trung (centralisation)
– Tập quyền: là tập trung mọi quyền lực Nhà nước vào một cơ quan như Quốc hội
– Tản quyền: là việc thực hiện các nhiệm vụ của chính quyền trung ương tại địa
phương thông qua các cơ quan của bộ máy Nhà nước trung ương đóng tại địa phương.
 Mô hình phân quyền (decentralisation)
– Phân quyền chức năng: Là sự phân giao của một cơ quan cấp trên cho một tổ
chức bên dưới các chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn được quy định rõ ràng.
– Phân quyền lãnh thổ: là sự phân giao nhiệm vụ, quyền hạn, trách nhiệm, phương
tiện vật chất, tài chính, nhân sự cho chính quyền địa phương. *
Trình bày cơ cấu bộ máy quản lý Nhà nước về kinh tế (cấp trung
ương/địaphương) ở Việt Nam. *
Vai trò các cơ quan quản lý nhà nước về kinh tế (chính phủ) trong việc
điều tiết kinh tế ở Việt Nam (+ lấy ví dụ minh họa)
8. Đội ngũ cán bộ quản lý nhà nước về kinh tế.
*vai trò của đội ngũ cán bộ quản lý nhà nước về kinh tế + lấy ví dụ minh họa  Khái niệm:
Cán bộ quản lý nhà nước về kinh tế là những người làm việc trong bộ máy quản lý
nhà nước về kinh tế, thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của nhà nước trong quá trình
quản lý nền kinh tế quốc dân.  Vai trò:
– Hoạch định đường lối, chiến lược, quy hoạch, kế hoạch và các chính sách phát triển kinh tế.
– Tổ chức thực thi các chiến lược, quy hoạch, kế hoạch và các chính sách phát triển kinh tế lOMoAR cPSD| 60701415 –
Là người kết nối và xử lý mối quan hệ giữa các chủ thể trong nền kinh tế, giữa
nhà nước với các tổ chức kinh tế và nhân dân.
– Là nhân tố đảm bảo sự thành công của quá trình hội nhập kinh tế quốc tế. *
yêu cầu của lựa chọn và bổ nhiệm cán bộ lãnh đạo trong bộ máy nhà
nước Việt Nam.
 Bổ nhiệm: căn cứ các yêu cầu về phẩm chất chính trị, năng lực chuyên môn,
năng lực tổ chức, cá tính của người lãnh đạo, đạo đức công tác, uy tín.  (xem slide) *
minh họa công tác lựa chọn và bổ nhiệm cán bộ lãnh đạo/ công tác đào
tạo đội ngũ cán bộ QL/ công tác đánh giá cán bộ ở một cơ quan QLNN về KT? *
trình bày những nội dung cơ bản của công tác đánh giá cán bộ QLKT
 Mục đích của việc đánh giá
– Phân loại chính xác cán bộ quản lý trong các tổ chức
– Tạo ra động lực phấn đấu cho người quản lý
– Tạo điều kiện cho công tác đào tạo bồi dưỡng, đề bạt, khen thưởng và kỷ luật.
 Nguyên tắc đánh giá công chức
– Đánh giá thường xuyên theo định kỳ
– Đánh giá công khai có nhiều người tham gia kể cả người được đánh giá
– Đánh giá công bằng – Đánh giá chính xác – Đánh giá toàn diện
 Nội dung đánh giá cán bộ QL kinh tế
– Đánh giá kết quả hoàn thành nhiệm vụ theo kế hoạch của cán bộ quản lý cả về số
lượng và chất lượng thời gian
– Đánh giá sự phù hợp theo yêu cầu nghề nghiệp
– Đánh giá mức độ uy tín của tập thể đối với cán bộ quản lý
 Phương pháp đánh giá – Tự đánh giá
– Đánh giá của tập thể
– Đánh giá của các tổ chức chính trị xã hội
– Đánh giá của các cơ quan quản lý
– Đánh giá theo dư luận
 Đánh giá cán bộ lãnh đạo
– Về ý nghĩa: có vị trí quan trọng đặc biệt. lOMoAR cPSD| 60701415
– Về nội dung: Đánh giá kết quả của cá nhân người lãnh đạo trong đơn vị và kết
quả chung của đơn vị mà cán bộ lãnh đạo đó phụ trách; Đánh giá mức độ thực
hiện các chức năng quản lý và lãnh đạo; Đánh giá phẩm chất cá nhân người lãnh
đạo; Đánh giá uy tín lãnh đạo.
– Phương pháp đánh giá: đánh giá tập thể, Điều tra xã hội học ...
* trình bày những nội dung cơ bản của công tác đào tạo đội ngũ cán bộ
 Quy mô và cơ cấu đào tạo:
– Quy mô đào tạo: phản ánh số lượng cán bộ cần thiết cho hoạt động công vụ của
bộ máy Nhà nước. Để có quy mô hợp lý, cần chú trọng công tác quy hoạch cán bộ quản lý.
– Cơ cấu đào tạo: phản ánh cơ cấu ngành nghề cần thiết theo số lượng và chất
lượng, có thể đào tạo lại hoặc đào tạo bổ sung cho phù hợp thực tiễn.
 Đào tạo và đào tạo lại: do cập nhật kiến thức mới, tạo khả năng tốt hơn để
hoàn thành nhiệm vụ; Yêu cầu ngày càng cao của công việc; Sự thuyên chuyển cán bộ.
 Chất lượng đào tạo: là trình độ, khả năng thực hiện các công việc tương ứng
với thời gian và bằng cấp nhận được.
 Hình thức đào tạo: Đào tạo theo trường, lớp (cấp bằng, chứng chỉ); Đào tạo
tại chỗ qua công việc; Tự đào tạo.
* trình bày những nội dung cơ bản của công tác tuyển dụng cán bộ ở VN.
 Căn cứ tuyển dụng: Năng lực trình độ; phẩm chất đạo đức, chính trị; sức khoẻ.
 Nguyên tắc cơ bản trong tuyển dụng:
– Nguyên tắc dân chủ và công bằng
– Nguyên tắc theo tài năng qua thi tuyển
– Nguyên tắc phục vụ vô điều kiện  Các phương thức tuyển dụng: – Tuyển dụng thẳng – Thi tuyển
– Phương thức phân bố hoặc giới thiệu
– Phương thức đào tạo tiền công vụ
* những hạn chế cơ bản của đội ngũ cán bộ quản lý nhà nước về kinh tế ở Việt
Nam hiện nay? cần có giải pháp gì?
 Hạn chế của đội ngũ cán bộ QLNN về KT ở VN
– Kiến thức về kinh tế thị trường, năng lực tổ chức và hoạt động thực tiễn của đội
ngũ cán bộ còn hạn chế. lOMoAR cPSD| 60701415 –
– Cơ cấu đội ngũ cán bộ quản lý chưa cân đối, vừa thừa lại vừa thiếu.
Tổ chức lao động quản lý còn cứng nhắc, thiếu khoa học.
– Công tác kiểm tra, giám sát và xử lý cán bộ vi phạm pháp luật trong quản lý kinh
tế chưa thực sự hiệu quả.
 Giải pháp phát triển đội ngũ cán bộ QLKT ở VN
– Làm tốt công tác quy hoạch và thực hiện quy hoạch cán bộ, công chức; – Đổi
mới chế độ tuyển dụng và quản lí cán bộ, công chức.
– Thực hiện cải cách tiền lương và các chế độ, chính sách khác đối với đội ngũ cán bộ, công chức.
– Đổi mới công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức.