Đề cương môn Tư tưởng Hồ Chí Minh - Trường Đại học lao động -  xã hội

ĐỀ BÀI: Trình bày nội dung tư tưởng hồ chí minh về những chuẩn mực đạo
đức cách mạng. Anh (chị) tâm đắc nhất nội dung nào? Vì sao? Liên hệ bản
thân anh/chị về việc học tập và làm theo nội dung tâm đắc đó như thế nào? Bài làm:
Chủ tịch Hồ Chí Minh là vì lãnh tụ vĩ đại của dân tộc Việt Nam, không chỉ
là người đóng vai trò quan trọng trong công cuộc tìm ra con đường cứu nước, giải
phóng dân tộc mà bác còn để lại cho dân tộc ta, nhân dân ta một tài sản tinh thần
vô giá, đó chính là tư tưởng của người. trong đó, nổi bật là tư tưởng đạo đức cách
mạng. Bác là tấm gương mẫu mực về việc thực hành đạo đức cách mạng để toàn
Đảng, toàn dân noi gương theo. Có thể nói đạo đức là một trong những vấn đề
quan tâm hàng đầu của Bác trong sự nghiệp cách mạng. Tư tưởng đạo đức Hồ Chí
Minh bắt nguồn từ truyền thống đạo đức của dân tộc Việt Nam đã được hình thành,
phát triển trong suốt quá trình đấu tranh dựng nước và giữ nước; là sự vận dụng và
phát triển sáng tạo đạo đức cách mạng của Chủ nghĩa Mác – Lênin; là sự tiếp thu
có chọn lọc và phát triển những tinh hoa văn hóa, đạo đức của nhân loại cả phương
Đông lẫn phương Tây mà Người đã tiếp cận được trong quá trình hoạt động cách
mạng đầy gian lao, thử thách vì mục tiêu giải phóng dân tộc, giải phóng giai cấp và giải phóng con người.
Chủ tịch Hồ Chí Minh quan niệm đạo đức là nền tảng và là sức mạnh của
người cách mạng. Bắt nguồn từ chức năng điều chỉnh suy nghĩ và hành vi của con
người, đạo đức cách mạng tạo ra động cơ hành động đúng đắn, tạo ra ý chí quyết
tâm hoàn thành nhiệm vụ của con người. Người từng viết: cũng như sông thì có
nguồn mới có nước, không có nguồn thì sông cạn. Cây phải có gốc, không có gốc
thì cây héo. Người cách mạng phải có đạo đức, không có đạo đức thì dù tài giỏi
mấy cũng không lãnh đạo được nhân dân.
Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn đánh giá cao cả hai mặt đức và tài ở mỗi con
người. Trong mối quan hệ giữa đạo đức và tài năng, Người khẳng định đạo đức là
gốc, nó quyết định sức mạnh tinh thần to lớn của con người, sức mạnh của đoàn
kết dân tộc. Nhờ đó mà đạo đức góp phần to lớn vào việc quyết định sự thành bại
của cách mạng nước ta. Chính vì vậ y, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn coi trọng giáo
dục, rèn luyện đạo đức cho con người, trước hết là cho cán bộ, đảng viên. Từ đây lOMoARcPSD|611 826 2 1
làm rõ tư tưởng Hồ Chí Minh về đạo đức cách mạng Việt Nam gồm những điểm cơ bản sau đây:
Một là, trung với nước, hiếu với dân.
Theo Hồ Chí Minh, đây là phẩm chất quan trọng nhất, bao trùm nhất và chi phối
các phẩm chất khác.Từ quan niệm cũ “ trung với vua, hiếu với cha mẹ” trong đạo
đức truyền thống của xã hội phong kiến phương Đông, Hồ Chí Minh đưa vào đó
một nội dung mới, cao rộng hơn là “ trung với nước, hiếu với dân”. Người khẳng
định: Trung với nước, hiếu với dân, suốt đời phấn đấu hy sinh vì độc lập tự do của
Tổ quốc, vì chủ nghĩa xã hội, nhiệm vụ nào cũng hoàn thành, khó khăn nào cũng
vượt qua, kẻ thù nào cũng đánh thắng. Câu nói của Bác vừa là lời kêu gọi hành
động, vừa là định hướng chính trị, đạo đức cho mỗi người Việt Nam, không phải
chỉ trong cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc mà còn lâu dài mãi về sau.
Hai là, yêu thương con người.
Quan niêm này cho thấy Chủ tịch Hồ Chí Minh nói về lòng yêu thương con
người rất toàn diện và độc đáo. Bởi vậ y, Hồ Chí Minh đã xác định tình yêu thương
con người là một trong những phẩm chất cao đẹp nhất. Người luôn luôn dành tình
yêu thương rộng lớn cho những người cùng khổ, những người lao động bị áp bức
bóc lột. Bác viết: tôi chỉ có một ham muốn, ham muốn tột bậc là làm sao cho nước
ta được hoàn toàn độc lập, dân ta được hoàn toàn tự do, đồng bào ta ai cũng có
cơm ăn, áo mặc, ai cũng được học hành. Ở Hồ Chí Minh, tình yêu thương đồng
bào, đồng chí của Người rất bao la, rộng lớn và toàn diện, không phân biệt vùng,
miền, trẻ, già, trai, gái...hễ là người Việt Nam yêu nước thì đều có chỗ trong tấm
lòng nhân ái của Người. Tình yêu thương của Chủ tịch Hồ Chí Minh còn thể hiện
tấm lòng bao dung cao cả của một người Cha, đặc biệt, đối với những người phạm
sai lầm, khuyết điểm. Người căn dặn: mỗi con người đều có thiện và ác ở trong
lòng, ta phải biết làm cho phần tốt ở trong mỗi con người nảy nở như hoa mùa
xuân và phần xấu bị mất dần đi, đó là thái độ của người cách mạng. Đối với những
người có thói hư tật xấu, từ hạng người phản lại Tổ quốc và nhân dân, ta cũng phải
giúp họ tiến bộ bằng cách làm cho cái phần thiện trong con người nảy nở để đẩy lùi
phần ác, chứ không phải đập cho tơi bời. Chính vì vậ y, trong Di chúc để lại cho
muôn đời sau, Người căn dặn Đảng: phải có tình đồng chí thương yêu lẫn nhau,
mỗi cán bộ, đảng viên luôn luôn chú ý đến phẩm chất yêu thương con người.
Ba là, cần kiệm liêm chính, chí công vô tư. lOMoARcPSD|611 826 2 1
Theo Hồ Chí Minh thì: Cần tức là lao động cần cù, siêng năng, có kế hoạch,
sáng tạo, có năng suất cao, với tinh thần tự lực cánh sinh, không lười biếng, không
ỷ lại, không dựa dẫm; Kiệm tức là tiết kệm sức lao động, thì giờ, tiền của của dân,
của nước, của bản thân mình, phải tiết kiệm từ cái to đến cái nhỏ, nhiều cái nhỏ
cộng lại thành cái to, không xa xỉ, không hoang phí, không bừa bãi, không phô
trương hình thức, không liên hoan chè chén lu bù; Liêm tức là luôn luôn tôn trọng,
giữ gìn của công và của dân, không xâm phạm một đồng xu, hạt thóc nào của Nhà
nước, của nhân dân, phải trong sạch, không tham lam, không tham địa vị, không
tam tiền tài, không tham sung sướng, không ham người tâng bốc mình, vì vậy mà
quang minh, chính đại, không bao giờ hủ hóa; Chính nghĩa là không tà, thẳng thắn,
đứng đắn, đối với mình thì không tự cao, tự đại, luôn chịu khó học tập cầu tiến bộ,
luôn tự kiểm điểm để phát triển điều ha y, sửa đổi điều dở của bản thân mình, đối
với người thì không nịnh hót người trên, không xem khinh người dưới, luôn giữ
thái độ chân thành, khiêm tốn, đoàn kết, thật thà, không dối trá, lừa lọc, đối với
việc thì để việc công lên trên, lên trước việc tư, việc nhà; Chí công vô tư là đem
lòng chí công vô tư mà đối với người, với việc, khi làm bất cứ việc gì cũng đừng
nghĩ đến mình trước, khi hưởng thụ thì mình nên đi sau, phải “ lo trước thiên hạ, vui sau thiên hạ”.
Bốn là, tinh thần quốc tế trong sáng.
Đó là tinh thần đoàn kết quốc tế vô sản mà Hồ Chí Minh đã nêu lên bằng
một mệnh đề “ bốn phương vô sản đều là anh em”, là tinh thần đoàn kết với các
dân tộc bị áp bức, với nhân dân lao động các nước mà Hồ Chí Minh đã dày công
vun đắp bằng hoạt động cách mạng thực tiễn của bản thân mình và bằng sự nghiệp
cách mạng của cả dân tộc, là tinh thần đoàn kết của nhân dân Việt Nam với tất cả
nhân dân tiến bộ trên toàn thế giới vì hòa bình, công lý và tiến bộ xã hội, vì mục
tiêu hòa bình, độc lập dân tộc và chủ ngĩa xã hội, là tinh thần hợp tác và hữu nghị.
Nội dung mà bản thân tôi tâm đắc nhất đó là yêu thương con người. Tại sao nói như thế ?
“ Người là cha, là Bác, là anh
Quả tim lớn lọc trăm dòng máu nhỏ”.
Bác yêu dân như con, thương cảm xót xa cho những con người bị áp bức bóc lột,
những con người cùng khổ. Một đời Bác đấu tranh ,gian khổ, hi sinh vì mong lOMoARcPSD|611 826 2 1
muốn mang lại cho nhân dân, cho đàn con thơ cuộc sống hòa bình, ấm no,hạnh
phúc. Tinh thần đó nó đã thể hiện ngay trong đời sống thường ngày hay cuộc sống
ở chiến khu.Tình yêu thương con người của Bác Hồ đồng nghĩa với việc với tình
thương dành cho các dân tộc bị xiềng xích của bọn thực dân đế quốc. Người không
chỉ cảm thông với họ còn chỉ dẫn cho họ biết tự mình vùng lên chống ách nô lệ,
giành độc lập tự do. Những việc làm thương người, Thương dân của Bác không
biết kể sao cho hết.Tình yêu thương con người bao la của Bác được thể hiện qua
cuộc Cách Mạng Tháng 8/1945, thời kì mà nhân dân quan trải qua “nạn đói,nạn
dốt, giặc ngoại xâm” có thể nói đây là giai đoạn mà nước khó nhất sau cách mạng
tháng tám. Nạn giặc đói có thể nói nghiêm trọng nhất , ở thời kỳ khó khăn ấy, Bác
đã phát động nhân dân tăng gia sản xuất, thực hành tiết kiệm. Còn bản thân Bác, cứ
1 0 ngày nhịn ăn một bữa để góp gạo và hũ gạo tiết kiệm cùng nhân dân cứu đói.
Ngoài việc bề bộn công việc của đất nước, Bác cũng không quên quan tâm tới các
em nhỏ, các cụ già…,Niềm vui của Bác chỉ trọn vẹn khi đất nước giành độc lập, tự
do,đồng bào cũng có cơm ăn, áo mặc, ai cũng đươc học hành. Có thể nói Bác là vị
lãnh tụ vĩ đại của dân tộc Việt Nam,Bác là 1 tấm gương sáng để mỗi người trong
chúng ta noi theo. Học tập và làm theo tấm gương đạo đức của Bác là một tư tưởng mà chúng ta
“ Cảm ơn đời mỗi sớm mai thức dậy
Tôi có thêm ngày nữa để yêu thương”
Dù có phải là tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh hay không thì tình người, lòng yêu
thương con người vẫn mãi là hạt giống ươm mầm và trỗi dậy bên trong mỗi chúng
ta .Yêu thương con người không chỉ đơn giản dừng lại ở việc sẻ chia, nó còn là sự
đồng cảm ,thấu hiểu, vị tha, bao dung,…Tình yêu thương là sợi dây gắn kết đưa
con người xích lại gần nhau hơn. Chính tình yêu thương đó đã tạo nên sức mạnh
tinh thần cho mỗi người, sưởi ấm trái tim của mỗi người,giúp họ vượt qua những
nghịch cảnh, khó khăn, bão tố của cuộc đời. Chính tình yêu thương đã giúp con
người thấu hiểu,đồng cảm để từ đó phá bỏ đi những rào cản. định kiến xã hội đó là
xấu đẹp, giàu nghèo , sang hèn, màu da, sắc tộc tôn giáo, … cũng chính tính yêu
thương đã làm nên sức mạnh tập thể, sức mạnh dân tộc để chống lại các thế lực thù
địch, tàn bạo . Bản thân tôi vô cùng biết ơn những công lao to lớn mà cha ông đi
trước đã đánh đổi xương máu để có được, tôi mỗi ngày vẫn luôn không ngừng nỗ
lực học tập, hoàn thiện chính mình. Tôi cho rằng yêu thương con người không phải
là làm những việc to lớn rồi hô hào để được ca tụng mà nó xuất phát từ chính
những hành động nhỏ trong cuộc sống hằng ngà y. Mỗi ngày tôi yêu bản thân mình,
chăm sóc tốt cho bản thân mình- nên nhớ rằng chỉ khi bạn học được cách yêu lOMoARcPSD|611 826 2 1
thương chính thì bạn mới có thể yêu thương ,lan tỏa năng lượng tích cực cho
những người xung quanh. Tôi yêu gia đình tôi, mỗi ngày tôi đều nói những lời yêu
thương với những thành viên trong gia đình, nấu những bữa ăn ngon cùng quây
quần , cùng trò chuyện, nhìn thì có vẻ đơn giản như thế nhưng có những người
sống hết nửa đời người rồi vẫn chưa từng nói những câu “ Con yêu bố”,” Con yêu
mẹ”, “Con yêu gia đình của chúng ta”. Điều thứ hai mà tôi đã làm được đó là tôi
đối xử tử tế với mọi người, tôi học được cách bao dung , vị tha. Có những người
mang đến niềm vui cho tôi cũng có những người trong quá khứ họ đã từng làm tôi
buồn, từng gây cho tôi nhiều phiền toái,…Cũng đã có thời gian tôi căm ghét họ, tôi
giận họ thế nhưng bây giờ thì không như thế nữa. Vì tôi biết nếu ta nhìn nhận mọi
thứ tích cực thì cuộc sống nó cũng sẽ trở nên nhẹ nhàng hơn, bởi vì giận hờn, ghét
bỏ ai đó cũng chỉ làm chúng ta mệt mỏi, tôi học cách chấp nhận, vị tha vì tôi biết
không ai là hoàn hảo , bản thân tôi cũng có những điểm chưa hoàn thiện, đừng chỉ
mãi phán xét nhược điểm, lỗi lẫm của người khác mà phủ nhận đi những ưu điểm
của bất kì ai. Điều thứ ba mà tôi đã làm được đó là chia sẻ, giúp đỡ cho những
hoàn cảnh, số phận éo le,kém may mắn. Tôi tin rằng tôi làm được, bạn cũng có thể
làm được và chúng ta đều làm được. Trả lời:
Khái niệm mối liên hệ:
Dùng để chỉ sự tác động ràng buộc quy định và chuyển
hóa lẫn nhau của sự vật hiện tượng trong thế giới khách quan.
Tính chất mối liên hệ:
+ Thế giới khách quan : Thế giới vật chất tồn tại khách
quan nên các mối liên hệ của nó cũng tồn tại khách quan
tức là không phụ thuộc vào ý thức của con người. lOMoARcPSD|611 826 2 1
+ Tính phổ biến : Mỗi sự vật hiện tượng có vô vàng các
mối liên hệ , chúng có vị trị, vai trò khác nhau. Ngay
trong các yếu tố của sự vật hiện tượng cũng có vô vàng
Các mối liên hệ khác nhau.
+ Tính da dạng phổ biến: sự vật này có mối liên hệ này,
sự vật khác có mối liên hệ khác, trong thời gian khác
nhau, không gian khác nhau là các liên hệ khác nhau.
Ý nghĩa phương pháp luận:
+ Trong nhận thức và hoạt động thực tiễn phải quán triệt
quan điểm toàn diện, tức là khi xem xét các sự vật hiện
tượng phải xem xét các mối liên hệ của sự vật hiện tượng
đó càng cho chúng ta sự đánh giá, càng chính xác và đầy
đủ sự vật hiện tượng chống lại quan điểm siêu hình phiến diện 1 chiều
+ Tôn trọng quan điểm lịch sử cụ thể. Khi xem xét các sự
vật hiện tượng phải đặt nó trong những điều kiện hoàn
cảnh lịch sử cụ thể để có thể đánh giá đúng về sự vật hiện
tượng. Chống lại cách xem xét cào bằng, dàn trải, coi mọi
mối quan hệ là như nhau.