Đề cương ôn tập giữa học kì 2 môn Giáo dục công dân 8 sách Chân trời sáng tạo

TRƯỜNG THCS ………….
ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP GIỮA KÌ 2
NĂM HỌC 2023 – 2024 MÔN: GDCD 8
I. LÝ THUYẾT ÔN THI GIỮA KÌ 2
Bài 6: Xác định mục tiêu cá nhân
1. Thế nào là mục tiêu cá nhân? Các loại mục tiêu cá nhân? a. Khái niệm:
- Mục tiêu cá nhân là kết quả cụ thể mà mỗi người mong muốn đạt được trong
một thời gian nhất định. b. Phân loại:
- Phân loại theo thời gian, gồm: + Mục tiêu ngắn hạn. + Mục tiêu dài hạn.
- Phân loại theo lĩnh vực, gồm:
+ Mục tiêu về sức khỏe + Mục tiêu về học tập + Mục tiêu về gia đình
+ Mục tiêu về sự nghiệp.
+ Mục tiêu về tài chính,. .
2. Ý nghĩa của việc xác định mục tiêu cá nhân
- Mục tiêu cá nhân có ý nghĩa quan trọng, đóng vai trò định hướng cho hoạt động của con người.
- Mục tiêu có tác dụng tạo động lực để cá nhân quyết tâm hành động.
Bài 7: Phòng, chống bạo lực gia đình
1. Thế nào là bạo lực gia đình
- Bạo lực gia đình là hành vi cố ý của thành viên gia đình gây tổn hại hoặc có
khả năng gây tổn hại về thể chất, tinh thần, kinh tế đối với thành viên khác trong gia đình.
2. Các hình thức bạo lực gia đình phổ biến
- Bạo lực thể chất: là hành vi ngược đãi, đánh đập thành viên gia đình, làm tổn
thương tới sức khỏe, tính mạng của họ.
- Bạo lực tinh thần: là những lời nói, thái độ, hành vi làm tổn thương tới danh
dự nhân phẩm, tâm lý của thành viên gia đình
- Bạo lực kinh tế: là hành vi xâm phạm tới các quyền lợi về kinh tế của thành
viên gia đình quyền sở hữu tài sản, quyền tự do lao động,. .).
- Bạo lực tình dục: là bất kì hành vi nào mang tính chất cưỡng ép trong các
quan hệ tình dục giữa các thành viên gia đình, kể cả việc cưỡng ép sinh con.
Bài 8: Lập kế hoạch chi tiêu
1. Thế nào là kế hoạch chi tiêu?
- Kế hoạch chi tiêu là tập hợp những hành động sử dụng tiền một cách phù hợp và hiệu quả.
2. Sự cần thiết của việc lập kế hoạch chi tiêu
- Lập kế hoạch chi tiêu sẽ giúp quản lý tiền một cách hiệu quả, phát hiện được
những điểm chưa đúng trong việc sử dụng tài chính, chi tiêu không hợp lý.
- Kế hoạch chi tiêu còn giúp định hướng tương lai, phân bổ tiền phù hợp và đạt
được các mục tiêu tài chính.
3. Các bước lập kế hoạch chi tiêu
- Để lập kế hoạch chi tiêu, cần thực hiện theo các bước sau:
+ Bước 1: Xác định mục tiêu và thời hạn thực hiện dựa trên nguồn lực hiện có
+ Bước 2: Xác định các khoản cần chi.
+ Bước 3: Thiết lập nguyên tắc thu chi.
+ Bước 4: Thực hiện kế hoạch chi tiêu.
+ Bước 5: Kiểm tra và điều chỉnh kế hoạch chi tiêu.
II. MỘT SỐ DẠNG BÀI TẬP
Câu 1. Điền cụm từ thích hợp vào chỗ trống (….) trong khái niệm sau đây:
“…. là kết quả cụ thể mà mỗi người mong muốn đạt được trong một thời gian nhất định”. A. Mục tiêu cá nhân. B. Kế hoạch cá nhân. C. Mục tiêu phấn đấu. D. Năng lực cá nhân. Hướng dẫn giải Đáp án đúng là: A
Mục tiêu cá nhân là kết quả cụ thể mà mỗi người mong muốn đạt được trong
một khoảng thời gian nhất định.
Câu 2. Xét theo tiêu chí thời gian, mục tiêu có cá nhân có thể chia thành 2 loại, gồm:
A. mục tiêu học tập và mục tiêu tài chính.
B. mục tiêu ngắn hạn và mục tiêu dài hạn.
C. mục tiêu sức khỏe và cống hiến xã hội.
D. mục tiêu trung hạn và mục tiêu dài hạn. Hướng dẫn giải Đáp án đúng là: B
Mục tiêu cá nhân có thể được phân loại theo thời gian, gồm: mục tiêu ngắn hạn và mục tiêu dài hạn.
Câu 3. Chia mục tiêu cá nhân thành: mục tiêu sức khỏe, mục tiêu học tập, mục
tiêu gia đình, mục tiêu sự nghiệp,… là cách phân loại dựa trên tiêu chí nào sau đây? A. Thời gian thực hiện. B. Năng lực thực hiện. C. Lĩnh vực thực hiện. D. Khả năng thực hiện. Hướng dẫn giải Đáp án đúng là: C
Mục tiêu cá nhân có thể phân loại theo lĩnh vực thực hiện, thành: mục tiêu phát
triển bản thân, gia đình, bạn bè, sức khỏe, học tập, tài chính, cống hiến xã hội…
Câu 4. Chia mục tiêu cá nhân thành: mục tiêu ngắn hạn và mục tiêu dài hạn…
là cách phân loại dựa trên tiêu chí nào sau đây? A. Lĩnh vực thực hiện. B. Khả năng thực hiện. C. Năng lực thực hiện. D. Thời gian thực hiện. Hướng dẫn giải Đáp án đúng là: D
Mục tiêu cá nhân có thể phân loại theo thời gian thực hiện, thành: mục tiêu
ngắn hạn và mục tiêu dài hạn.
Câu 5. Việc xác định mục tiêu cá nhân không mang lại ý nghĩa nào sau đây?
A. Định hướng cho hoạt động của con người.
B. Hạn chế sự phát triển bản thân của cá nhân.
C. Tạo động lực để cá nhân quyết tâm hành động.
D. Giúp mỗi người có động lực hoàn thiện bản thân. Hướng dẫn giải Đáp án đúng là: C
- Mục tiêu cá nhân có ý nghĩa quan trọng:
+ Đóng vai trò định hướng cho hoạt động của con người.
+ Tạo động lực để cá nhân quyết tâm hành động nhằm đạt được ước mơ và hoàn thiện bản thân.
Câu 6. Khi xác định mục tiêu cá nhân cần đảm bảo yêu cầu nào sau đây? A. Cụ thể. B. Phi thực tế. C. Thiếu tính khả thi.
D. Không đo lường được. Hướng dẫn giải Đáp án đúng là: A
- Xác định mục tiêu cá nhân cần phải đảm bảo các yêu cầu sau:
+ Cụ thể (rõ ràng, chi tiết)
+ Đo lường được (có thể lượng giả được).
+ Khả thi (có khả năng thực hiện).
+ Thực tế (có giá trị với bản thân).
+ Thời gian thực hiện (có lộ trình, thời điểm).
Câu 8. Bạo lực gia đình không gây ra hậu quả nào sau đây?
A. Để lại nỗi đau về thể chất và tinh thần cho người bị bạo lực.
B. Là nguyên nhân duy nhất khiến hạnh phúc gia đình tan vỡ.
C. Ảnh hưởng xấu đến trật tự, an toàn và văn minh của xã hội.
D. Là một trong những nguyên nhân khiến gia đình đổ vỡ. Hướng dẫn giải Đáp án đúng là: B
- Hậu quả của bạo lực gia đình:
+ Để lại nỗi đau về thể chất và tinh thần cho người bị bạo lực cũng như người có hành vi bạo lực.
+ Làm cho cá nhân bị tổn thương về tâm lí, cơ thể và thậm chí là tính mạng;
+ Là một trong những nguyên nhân làm cho gia đình bị rạn nứt, đổ vỡ
+ Ảnh hưởng xấu đến trật tự, an toàn và văn minh của xã hội.
- Nội dung đáp án B không phù hợp, vì: có nhiều nguyên nhân khác nhau dẫn
đến sự tan vỡ hạnh phúc gia đình (ví dụ: bạo lực gia đình; bất đồng về quan điểm sống,…)
Câu 9. Trước khi xảy ra bạo lực gia đình, chúng ta nên thực hiện hành động nào sau đây?
A. Nhận diện nguy cơ để tìm đến chỗ an toàn.
B. Dùng lời nói tiêu cực để thách thức đối phương.
C. Ở lại nơi có nguy cơ xảy ra bạo lực gia đình.
D. Tỏ thái độ tiêu cực để khiêu khích đối phương. Hướng dẫn giải Đáp án đúng là: A
Trước khi xảy ra bạo lực gia đình, chúng ta:
+ Nên: nhận diện nguy cơ để tìm đến chỗ an toàn; kiềm chế cảm xúc, lời nói và hành động tiêu cực,…
+ Không nên: dùng lời nói, thái độ tiêu cực để tỏ thái độ thách thức đối phương;
ở lại nơi có nguy cơ xảy ra bạo lực,…
Câu 10. Khi xảy ra bạo lực gia đình, chúng ta nên thực hiện hành vi nào sau đây?
A. Tỏ thái độ tiêu cực, thách thức.
B. Chủ động tìm người giúp đỡ.
C. Sử dụng bạo lực để đáp trả.
D. Im lặng để tránh bị cười chê. Hướng dẫn giải Đáp án đúng là: B
- Khi xảy ra bạo lực gia đình, chúng ta:
+ Nên: bình tĩnh, kiềm chế những cảm xúc, lời nói và hành động tiêu cực; tìm
đường thoát; chủ động nhờ người giúp đỡ (người thân/ hàng xóm/ Tổng đài bảo vệ trẻ em,…)
+ Không nên: dùng lời nói, thái độ tiêu cực; sử dụng hành vi bạo lực để đáp trả
hoặc im lặng, che dấu thông tin,…
Câu 11. Sau khi xảy ra bạo lực gia đình, chúng ta không nên thực hiện hành vi nào sau đây?
A. Liên hệ các cơ sở y tế để điều trị.
B. Giấu giếm, bao che cho đối phương.
C. Nhờ sự trợ giúp từ cơ sở tư vấn tâm lí.
D. Hàn gắn mối quan hệ giữa các thành viên. Hướng dẫn giải Đáp án đúng là: B
- Sau khi xảy ra bạo lực gia đình, chúng ta:
+ Nên: thông báo sự việc với người thân, những người đáng tin cậy; xem xét
mức độ tổn thương (nếu có) và liên hệ cơ sở y tế để điều trị; tìm cách hàn gắn
mối quan hệ giữa các thành viên trong gia đình,…
+ Không nên: giấu giếm, bao che cho đối phương; tự tìm cách giải quyết bằng
những biện pháp tiêu cực.
Câu 12. Trong tình huống sau đây, chủ thể nào đã có hành vi bạo lực gia đình?
Tình huống. Chị B ép buộc chồng (anh T) đưa toàn bộ thu nhập hằng tháng
cho chị quản lí. Khi có việc cần chi tiêu, anh T phải hỏi xin vợ nhưng lần nào
chị B cũng cằn nhằn, tỏ thái độ khó chịu, có lúc còn không chịu đưa tiền. Do
tác động của dịch Covig-19, công việc của anh T không ổn định, thu nhập bị
giảm đi nhiều, lúc này, chị B thường xuyên nhiếc móc, lăng mạ và nói anh T là “người vô dụng”. A. Anh T. B. Chị B. C. Anh T và chị B.
D. Không có nhân vật nào. Hướng dẫn giải Đáp án đúng là: B
Trong tình huống trên, chị B đã có hành vi bạo lực gia đình trên phương diện
kinh tế và tinh thần, vì:
+ Chị B đã chiếm đoạt, kiểm soát thu nhập của anh T
+ Chị B thường xuyên tỏ thái độ khó chịu, nhiếc móc, lăng mạ, hạ thấp danh
dự và nhân phẩm của anh T.
Câu 13. Nhân vật nào dưới đây đã có cách ứng xử chưa phù hợp khi đối diện
với tình huống bạo lực gia đình?
A. Bạn V nhờ sự trợ giúp từ cơ sở tư vấn tâm lí khi bị bố mẹ áp đặt, kiểm soát.
B. Chị C tỏ thái độ và lời nói tiêu cực, thách thức khi hai vợ chồng tranh luận.
C. Anh B xin lỗi vợ vì trong lúc say rượu anh đã thiếu kiềm chế, xúc phạm vợ.
D. Thấy bố tức giận, bạn C vội sang nhà hàng xóm để đợi bố bình tĩnh trở lại. Hướng dẫn giải Đáp án đúng là: B
Trong các trường hợp trên, chị C đã có cách ứng xử chưa phù hợp khi đối diện
với tình huống bạo lực gia đình. Vì: trước khi xảy ra hoặc khi xảy ra tình huống
bạo lực gia đình, các thành viên nên kiềm chế, không tỏ thái độ, cảm xúc hay
những hành động tiêu cực, mang tính thách thức đối phương.
Câu 15. Ý kiến nào dưới đây không đúng khi bàn về vấn đề lập kế hoạch chi tiêu?
A. Kế hoạch chi tiêu cần cụ thể và thực hiện nghiêm túc.
B. Những người giàu có thì không cần lập kế hoạch chi tiêu.
C. Lập kế hoạch chi tiêu giúp chúng ta phân bổ tiền phù hợp.
D. Cần rèn luyện kĩ năng quản lí tài chính ngay từ khi còn nhỏ. Hướng dẫn giải Đáp án đúng là: B
Những người giàu có thì không cần lập kế hoạch chi tiêu là ý kiến không đúng,
vì: quản lí chi tiêu là một kĩ năng quan trọng mà bất cứ ai cũng cần rèn luyện.
Câu 16. Nhận định nào dưới đây đúng khi bàn về vấn đề lập kế hoạch chi tiêu?
A. Lập kế hoạch chi tiêu chỉ dành cho người lớn đã đi làm kiếm tiền.
B. Khi lâm vào cảnh nợ nần, chúng ta mới cần lập kế hoạch chi tiêu.
C. Lập kế hoạch chi tiêu khiến cho việc sử dụng tiền không thoải mái.
D. Các thói quen chi tiêu hợp lí sẽ giúp ta đạt được mục tiêu tài chính. Hướng dẫn giải Đáp án đúng là: D
Các thói quen chi tiêu hợp lí sẽ giúp ta đạt được mục tiêu tài chính là nhận định đúng.
Câu 17. Nhân vật nào dưới đây đã chi tiêu, sử dụng tiền chưa hợp lí?
A. Chị X dùng tiền lương và vay thêm tiền để mua chiếc túi xách hàng hiệu.
B. Anh K dùng 40% số tiền hiện có để chi tiêu cho các nhu cầu thiết yếu.
C. Mỗi tháng, chị V tiết kiệm 1 triệu đồng để dự phòng rủi ro phát sinh.
D. Bạn T chia số tiền mình có thành nhiều khoản với mục đích khác nhau. Hướng dẫn giải Đáp án đúng là: A
Hành vi dùng hết số tiền lương và vay thêm tiền để mua chiếc túi xách hàng
hiệu đã cho thấy chị X sử dụng tiền chưa hợp lí (chị đã chi tiêu vượt quá khả
năng chi trả của bản thân; mặt khác, chiếc túi xách hàng hiệu cũng không thuộc
danh mục đồ dùng thiết yếu)
Câu 18. Đọc tình huống sau và trả lời câu hỏi:
Tình huống. Bạn K rất thích những mô hình lắp ráp 3D Lego mô phỏng các
nhân vật siêu anh hùng. Hằng tháng, bạn đều dành tất cả số tiền tiêu vặt mẹ cho
để mua mô hình. Sáng chủ nhật, trong lúc dạo phố cùng với bạn N, bạn K thấy
cô bán hàng trưng bày một bộ mô hình mới, nhưng K đã hết sạch tiền tiêu vặt.
K bèn quay sang nói với N: “Cậu cho mình vay tiền mua bộ Lego mới này nhé,
tháng sau mình sẽ gửi trả cậu tiền”.
Câu hỏi: Nếu là N, em nên lựa chọn cách ứng xử nào sau đây?
A. Từ chối, khuyên K nên tiết kiệm trong chi tiêu.
B. Giả vờ không mang tiền để không phải cho K vay.
C. Đồng ý cho K vay dù trong lòng cảm thấy khó chịu.
D. Từ chối và lập tức bỏ về, không đi chơi với K nữa. Hướng dẫn giải Đáp án đúng là: A
Trong tình huống trên, nếu là N, em nên: từ chối không cho K vay tiền và
khuyên K nên tiết kiệm chi tiêu, sử dụng tiền một sách hợp lí hơn.
Câu 19. Nhân vật nào dưới đây có thói quen chi tiêu không hợp lí?
A. Bạn T luôn xác định thứ tự ưu tiên những thứ cần mua.
B. Anh K chỉ chi tiêu cho những việc thực sự cần thiết.
C. Chị X luôn chọn mua những đồ giá rẻ, chất lượng thấp.
D. Trước khi đi mua sắm, bạn M thường liệt kê đồ cần mua. Hướng dẫn giải Đáp án đúng là: C
Việc chọn mua những đồ giá rẻ, chất lượng thấp là thói quen chi tiêu không
hợp lí, vì: những sản phẩm có chất lượng thấp có thể gây nguy hại đến sức
khỏe của người tiêu dùng.
Câu 20. Nhân vật nào dưới đây có thói quen chi tiêu hợp lí?
A. Để có tiền mua thỏi son hàng hiệu, chị T đã ăn mì tôm mỗi ngày.
B. Anh M thường xuyên vay tiền bạn để đi xem phim, đi du lịch,…
C. Chị H mua mĩ phẩm không rõ nguồn gốc, xuất xứ vì giá thành rẻ.
D. Anh K chỉ mua những thứ thật sự cần thiết, trong khả năng chi trả. Hướng dẫn giải Đáp án đúng là: D
Việc “chỉ mua những thứ thực sự cần thiết, trong khả năng chi trả” đã cho thấy
anh K có thói quen chi tiêu hợp lí.