Đề cương ôn tập môn lịch sử Đảng–Trường Đại học kinh tế thành phố Hồ Chí Minh  

*Trách nhiệm của sinh viên hiện nay:
Để phát huy vai trò, trách nhiệm của thanh niên đối với nhiệm vụ bảo vệ Tổquốc Việt Namxã hội chủ
nghĩa trong giai đoạn hiện nay cần đẩy mạnh và nângcao chất lượng, hiệu quảcông tác tuyên truyền, giáo
dục về nhiệm vụ bảo vệ Tổquốc trong tình hình mới cho thanhniên. Đây là nhiệm vụ nền tảng quan
trọnggóp phần nâng cao nhận thức, trách nhiệm củathanh niên đối với nhiệm vụ bảovệ vững chắc Tổ
quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa; tạo môitrường thuận lợi đểthanh niên tham gia tích cực vào nhiệm vụ
xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Ngày nay, trước sự tác động mạnh mẽ của mặt trái kinh tế thị trường, hội nhậpkinh tế quốctế, âm mưu
của các thế lực thù địch đã ảnh hưởng đến tâm tư, tìnhcảm, trách nhiệm củathế hệ trẻ. Vì vậy, việc quan
trọng và cấp thiết là “phát huy vai trò xung kích, sáng tạo, tinhthần tình nguyện, khơi dậy tiềm năng
tolớn, lòng nhiệt huyết của các tầng lớp thanh niên…tạo môi trường thuận lợi đểthanh niên tự rèn luyện,
tìm được lẽ sống cao đẹp cho mình” các cấp bộ Đoàn cần tập hợp, tổ chức cho thanh niên tham gia vào
các hoạt động thiết thực,bổích như thông qua các phong trào: “Thanh niên với nhiệm vụ bảo vệ Tổ
quốc”;“Tuổi trẻ giữ nước”; “Khi Tổ quốc cần”; “Nghĩa tình biên giới, hải đảo”; “Vì Trường Sa thân yêu”;
“Góp đá xây Trường Sa”…Học hỏi, rèn luyện bản thân, không ngừng trau dồi đạo đức, thực hiện những
hoạt động giúp đỡ mọi người xung quanh,v.v.. Đó chính là điều mà các sinhviên ngày nay cần hiểu và
thực hiện. Chăm chỉ, sáng tạo, học tập, lao động; có mục đích, động cơ họctập đúng đắn, học tập để mai
sau xây dựng đất nước, hiểu học tập tốt là yêu nước. Nuôidưỡng tình yêu đất nước dân tộc và niềm tự hào
về đất nước. Nghiêm chỉnh chấp hành tốt những quy định, chủ trương của đảng và Nhà nướcđề ra: Quan
tâm đến đời sống chính trị-xã hội của địa phương, đất nước, đồngthời Thực hiện tốt mọi chủ trương,
chính sách củaĐảng và pháp luật của Nhà nước
Câu 6: Liên hệ vai trò của sinh viên trong công cuộc xây dựng và phát triểnđất nướcta hiện nay?
*Vai trò của đảng
Tiếp nối những thành quả tích cực đã đạt được, để phát huy tốt vai trò của ĐoànThanh niêntrong công tác
phát triển Đảng, trong thời gian tới cần tiếp tục thựchiện một số nội dungnhiệm vụ và giải pháp như sau:
Một là, xây dựng Đoàn thanh niên thật sự vững mạnh, trởthành bộ phận quantrọng trong công tác xây
dựng đảng. Cần chú trọng đẩy mạnh giáo dục chính trị tư tưởng, đạo đức, lối sống, truyềnthống, lý tưởng
cách mạng thông qua việc tuyêntruyền, tổ chức các phong tràothi đua rèn luyện, các hoạt động phải đổi
mới mạnh mẽ nộidung và phương thứchoạt động nhằm thu hút sự tham gia, hưởng ứng đông đảo của
đoànviên, thanhniên. Ứng dụng mạnh mẽ hơn nữa công nghệ thông tin, rút ngắn thời gian, tăng tính
tương tác, quan tâm tới nhu cầu, sở thích của thanh niên; tổ chức thêmnhiều cuộcthi tìm hiểu, đợt sinh
hoạt chính trị và tuyên truyền trên các nền tảngmạng xã hội, đáp ứngnhu cầu và dễ tiếp cận hơn.
Hai là, tham gia xây dựng sự thống nhất tư tưởng trong toàn Đảng, toàn dân. Cần tăng cường tuyên
truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức cho đoàn viên, thanh niên về chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ
Chí Minh, về Đảng thông quaviệc đadạng hóa phương thức tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức
lýtưởng cách mạng cho thanh niên.
Ba là, chủ động, tích cực trong công tác đào tạo, bồi dưỡng và tạo nguồn cán bộtrẻ cho Đảng; tạo môi
trường thuận lợi để đoàn viên, thanh niên rèn luyện, phấnđấu trở thành đảng viên Đảng Cộng sản Việt
Nam.Thông qua các phong trào, hoạt động sẽ tạo động lực cho đoàn viên rèn luyện, cống hiến; tạo môi
trường cho thanh niên phấn đấu trở thành đảng viên. Đoàn Thanh niên trực tiếp tham gia công tác phát
triển đảng viên, giới thiệu đoàn viên ưu tú, giáo dục và rèn luyện đảng viên trẻ, góp phần xây dựng Đảng
Bốn là, cần tiếp tục đẩy mạnh việc giáo dục tư tưởng, đạo đức, tác phong sốngtrongsinh viên. Đẩy mạnh
tổ chức các cuộc thi tìm hiểu liên quan lịch sử hào hùng, truyền thốngvăn hóa của đất nước, của quê
hương. Hơn nữa, phải chủđộng, sáng tạo và linh hoạt trongtổ chức các hoạt động định hướng cho
sinhviên tiếp thu những mặt tích cực, tiên tiến củavăn hóa hiện đại; đồng thời khơidậy tinh thần tự hào
dân tộc, gìn giữ và phát huy bản sắcvăn hóa của dân tộc. Kiên quyết đấu tranh đối với những biểu hiện vô
cảm; khơi dậy tinhthần tươngthân, tương ái trong tuổi trẻ. *Vai trò sinh viên:
Sinh viên là lực lượng kế tục, phát huy nguồn trí tuệ của nước nhà, là nguồn lựcchủ yếutrong thời đại
kinh tế tri thức và khoa học công nghệ hiện nay, đóng vaitrò then chốt trongphát triển đất nước, là lực
lượng to lớn trong việc giữ gìn vàxây dựng chủ nghĩa xã hội ở nước ta hiện nay. Trong bất cứ giai đoạn
lịch sửnào, thanh niên, sinh viên cũng là lực lượngxã hội quan trọng, nhân tố quyếtđịnh tương lai của tổ
quốc. Không có thanh niên sinh viênnhiệm vụ trọng đạicủa đất nước khó thành. Vì thế sinh viên cần phải
chủ động, tích cực họctập, nghiên cứu các môn lý luậnchính trị, xây dựng bản lĩnh chính trị vững vàng,
hiểu đúngđường lối, nhậndiện, đấu tranh quan điểm sai trái, bão vệ XHCN.
Chủ động học một cáchtoàn diện -> phát triển toàn diện kiến thức, kỹ năng, tháiđộ, phẩm chất và chúng ta
thực hiệnnguyên lý học đi đôi với hành, lý luận gắnliền với thực tiễnTích cực nghiên cứu khoa học,làm
chủ tri thức khoa học ứng dụng tri thức khoahọc công nghệ, khởi nghiệp.
Tham gia tíchcực vào các hoạt động đoàn thể…, góp phần xây dựng nền vănhóa Việt Nam.Cùng
Đảng,Nhà nươc, nhân dân xây dựng đất nước cả về kinh tế, chính trị, vănhóa, xã hội, tưtưởng.Tránh xa
các tệ nạn xã hội, tham gia các hoạt động tình nguyện.
Tuyệt đối trung thànhvới mục đích lý tưởng cách mạng của Đảng, chấp hànhnghiêm chỉnh Cương lĩnh
chính trị, Điều lệ Đảng, nghị quyết, chỉ thị của Đảng, pháp luật của Nhà nước; hoàn thành tốt nhiệmvụ
được giao; phục tùng tuyệt đốisự phân công và điều động của Đảng
Không ngừng họctập, rèn luyện, nâng cao trình độ kiến thức, năng lực công tác, phẩm chất chính trị, đạo
đứccách mạng, có lối sống lành mạnh; đấu tranh chốngchủ nghĩa cá nhân, cơ hội, cục bộ, quanliêu, tham
nhũng, lãng phí và các biểuhiện tiêu cực khác. Chấp hành quy định của BanChấp hành Trung ương
vềnhững điều đảng viên không được làm.
Liên hệ chặt chẽ với nhândân, tôn trọng và phát huy quyền làm chủ của nhândân; chăm lo đời sống vật
chất, tinh thầnvà bảo vệ quyền lợi chính đáng củanhân dân; tích cực tham gia công tác quần chúng,
côngtác xã hội nơi làm việcvà nơi ở; tuyên truyền vận động gia đình và nhân dân thực hiện
chủtrươngđường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước.
Tham gia xây dựng, bảovệ đường lối, chính sách và tổ chức của Đảng; phụctùng kỷ luật; giữ gìn đoàn kết
thốngnhất trong Đảng; thường xuyên tự phê bìnhvà phê bình, trung thực với Đảng; làm công tácphát triển
đảng viên; sinh hoạtđảng và đóng đảng phí đúng quy định.
Luôn luôn giữ vữngphẩm chất của một đảng viên “cần cù tiết kiệm, liêm chính,chí công vô tư”.Trước
những khókhan, thử thách của mặt trái cơ chế thị trường, trước cám dỗ của tiền bạc, chức quyền, bảnthân
luôn không hề sợ hãi hay lùi bước, vữngvàng với quan điểm tư tưởng và lập trườngcủa mình.
Học tập và tu dưỡng không ngừng để hoàn thiện bản thân như Bác Hồ đã từngnói“Học, học nữa, học
mãi”; bản thân tôi luôn xác định “phải ra sức học tập, tudưỡng, tự cải tạođể tiến bộ mãi. Nếu không cố
gắng để tiến bộ, thì tức là thoái bộ, là lạc hậu... sẽ bị xã hộitiến bộ sa thải”. Ra sức tu dưỡng, rèn luyện để
nâng cao đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩacá nhân. Nếu để cho chủ nghĩa cá nhân ám ảnh, chi
phối, người đảng viên sẽmất dầntư cách. Vì vậy, muốn giữ được tư cách, người Đảng viên cần giữ
vữngquan điểm và lậptrường chính trị của mình
2.3 Trách nhiệm của bản thân trong bối cảnh Việt Nam đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế
Là một công dân Việt Nam nói chung và là một sinh viên nói riêng, trách nhiệm của bản thânem trong bối
cảnh Việt Nam đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa là
- Thanh niên Việt Nam phải có ý thức học tập nâng cao trình độ lý luận chính trị, bồi đắp lý tưởng cách
mạng trong sáng. Trong bối cảnh hội nhập quốc tế, thanhniên sẽđược tiếp xúc với nhiều luồng tư tưởng,
vì thế điều quan trọng là phảitrang bị chomình những kiến thức để không bị lung lay bởi những tư tưởng
saitrái, không phùhợp. Ngoài ra, thanh niên Việt Nam cần phải có tinh thần yêunước, yêu dân tộc vàtin
vào đường lối lãnh đạo đúng đắn của Đảng Cộng SảnViệt Nam.
- Thanh niên Việt Nam phải tích cực học tập, trau dồi tri thức, nâng cao trình độvănhóa và tích cực học
hỏi công nghệ nước ngoài. Là thế hệ tương lai của TổQuốc, mỗi sinh viên Việt Nam phải có trách nhiệm
phấn đấu vì tương lai củaTổ quốc và việchọc hỏi những kiến thức, công nghệ tiên tiến, hiện đại từ
nướcbạn sẽ góp phần nước trong quá trình đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiệnđại hóa. Bên cạnh đó, bản
thân là một thanh niên Việt Nam, mỗi người cần có ý thức học tập thường xuyên vàxem việc học là quyền
và nghĩa vụ của bản thân, luôn mang theo tinh thần ham họchỏi “học, học nữa, học mãi” nhằm góp phần
xây dựng xã hội học tập.
- Thanh niên Việt Nam phải thường xuyên tập thể dục thể thao nhằm rèn luyệnsứckhỏe, sức bền, sự dẻo
dai cũng như rèn luyện phẩm chất đạo đức theo tấmgươngChủ tịch Hồ Chí Minh như: tình yêu thương
đồng loại, sự chăm chỉ, siêng năng, uống nước nhớ nguồn.
- Trong quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa, môi trường sẽ bị tác động vàảnhhưởng tiêu cực từ những
hoạt động sản xuất. Biết được điều đó, bản thânmỗi thanhniên phải có ý thức bảo vệ môi trường, sử dụng
tiết kiệm tài nguyênthiên nhiên đểđảm bảo sự phát triển bền vững cho xã hội- Lựa chọn những ngành
nghề có khả năng phát triển để đóng góp công sức chosựnghiệp hội nhập quốc tế
1) Cương lĩnh chính trị và Luận cương chính trị. Có thể là nội dung, có thể là sosánh rồi rút ra nhận xét.
Nội dung của Cương lĩnh chính trị đầu tiên của ĐảngTrong các văn kiện do lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc soạn
thảo, được thông qua tại Hội nghịthành lập Đảng, có hai văn kiện, đó là: Chánh cương vắn tắt của Đảng
và Sách lược vắntắt của Đảng đã phản ánh về đường, hướng phát triển và những vấn đề cơ bản về
chiếnlược và sách lược của cách mạng Việt Nam. Vì vậy, hai văn kiện trên là Cương lĩnhchính trị đầu tiên
của Đảng Cộng sản Việt Nam.Mục tiêu chiến lược của cách mạng Việt Nam: “chủ trương làm tư sản dân
quyền cáchmạng và thổ địa cách mạng để đí tới xã hội cộng sản”.Nhiệm vụ chủ yếu trước mắt: “Đánh
đổ đế quốc chủ nghĩa Pháp và bọn phongkiến”,”Làm cho nước Việt Nam được hoàn toàn độc lập”.
Cương lĩnh đã xác định:Chống đế quốc và chống phong kiến là nhiệm vụ cơ bản để giành độc lập cho dân
tộcvà ruộng đất cho dân cày, trong đó chống đế quốc, giành độc lập cho dân tộc được đặt ởvị trí hàng đầu.
Ngoài ra còn lập chính phủ công nông binh, tổ chức quân đội côngnông. Về văn hoá - xã hội: dân chúng
được tự do tổ chức; nam nữ bình quyền, phổ thông giáodục theo công nông hoá.Về kinh tế: thủ tiêu hết
các thứ quốc trái; tịch thu toàn bộ sản nghiệp lớn (như côngnghiệp, vận tải, ngân hàng,..) của tư bản đế
quốc chủ nghĩa Pháp để giao cho Chính phủcông nông binh quản lý; tịch thu toàn bộ ruộng đất của bọn đế
quốc chủ nghĩa làm củacông chia cho dân cày nghèo; bỏ sưu thuế cho dân cày nghèo; mở mang công
nghiệp vànông nghiệp; thi hành luật ngày làm tám giờ.Về lực lượng cách mạng: phải đoàn kết công nhân,
nông dân - đây là lực lượng cơ bản,trong đó giai cấp công nhân lãnh đạo; đồng thời chủ trương đoàn kết
tất cả các giai cấp,các lực lượng tiến bộ, yêu nước để tập trung chống đế quốc và tay sai. Đảng “phải
thuphục cho được đại bộ phận giai cấp mình”, “phải thu phục cho được đại bộ phận dâncày, ... hết sức
liên lạc với tiểu tư sản, trí thức, trung nông... để kéo họ đi vào phe vô sảngiai cấp. Còn đối với bọn phú
nông, trung, tiểu địa chủ và tư bản An Nam mà chưa rõmặt phản cách mạng thì phải lợi dụng, ít lâu mới
làm cho họ đứng trung lập”.Về lãnh đạo cách mạng: giai cấp vô sản là lực lượng lãnh đạo cách mạng Việt
Nam.Về quan hệ của cách mạng Việt Nam với phong trào cách mạng thế giới: Cách mạngViệt Nam là
một bộ phân của các mạng thế giới.
5) Quá trình hoàn thành thống nhất về mặt Nhà nước ở Việt Nam sau năm 1975;nội dung cơ bản của Đại
hội đại biểu toàn quốc lần thứ IV (năm 1976) của Đảng;chủ trương của Đảng trong giữ vững độc lập chủ
quyền từ sau năm 1975 đếntrước Đổi mới (1986). Ý nghĩa?
7) Đặc trưng của xã hội XHCN và phương hướng mà Cương lĩnh xây dựng đấtnước trong thời kỳ
quá độ lên CNXH ở Việt Nam (năm 1991). Có thể chọn vàphân tích một đặc trưng về xã hội xã hội
chủ nghĩa mà anh (chị) tâm đắc nhất.
Thứ nhất, so với Cương lĩnh 1991, Cương lĩnh 2011 đã bổ sung hai đặc trưng mới: 1/ Dân giàu, nước
mạnh, dân chủ, công bằng, văn minhvà 2/ Có Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của nhân dân, do
nhân dân, vì nhân dân do Đảng Cộng sản lãnh đạo. Trong Văn kiện Đại hội X, hai đặc trưng quan trọng
này cũng đã được nêu ra khi nói về chủ nghĩa xã hội mà nhân dân ta xây dựng. Song, trong đặc trưng thứ
nhất của Cương lĩnh 2011, tiêu chí dân chủ được đặt trước tiêu chí công bằng. Thực tiễn cho thấy, nước ta
hiện nay, dân chủ và việc thực hiện dân chủ giữ vị trí và vai trò đặc biệt quan trọng trong đời sống xã hội.
Dân chủ không những là mục tiêu, mà còn là động lực thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội theo hướng
phát triển nhanh và bền vững. Khi dân chủ được bảo đảm mới có thể nói đến công bằng và đến lớn mạnh,
những điều đó mới thể hiện sự văn minh.
Việc bổ sung đặc trưng ' có Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của nhân dân, do nhân dân, vì nhân
dân dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản'' thể hiện vị trí đặc biệt quan trọng của Nhà nước pháp quyền xã
hội chủ nghĩa trong hệ thống chính trị của Việt Nam. Nhà nước ấy thuộc về nhân dân, do nhân dân xây
dựng nên và hướng tới phục vụ lợi ích của nhân dân, là cơ quan quyền lực của nhân dân, do nhân dân, vì
nhân dân. Mục tiêu căn bản của công cuộc đổi mới nói chung, của đổi mới chính trị và đổi mới hệ thống
chính trị nói riêng ở nước ta chính là xây dựng nền dân chủ xã hội chủ nghĩa, phát huy quyền làm chủ của
nhân dân. Việc xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của nhân dân, do nhân dân và vì nhân
dân là một trong những điều kiện tiên quyết để thực hiện và phát huy quyền làm chủ của nhân dân.
Thứ bảy, nếu Cương lĩnh 1991 xác định đặc trưng thứ 6 của chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam là “Có quan hệ
hữu nghị và hợp tác với nhân dân tất cả các nước trên thế giới' thì trong Văn kiện Đại hội lần thứ X và
trong Cương lĩnh 2011, nó được diễn đạt một cách chính xác hơn - ' Có quan hệ hữu nghị và hợp tác với
các nước trên thế giới' . Cụm từ ' với các nước trên thế giới' rõ ràng rộng hơn cụm từ ' với nhân dân tất cả
các nước trên thế giới' . Nó thể hiện mối quan hệ hữu nghị và hợp tác của Việt Nam không chỉ với nhân
dân các nước, mà cùng với nhà nước, chính phủ và các tổ chức phi chính phủ của các nước trên thế giới.
Mọi kết quả nhận thức đều do thực tiễn quy định: Phải xuất phát từ thực tiễn và được chính thực tiễn
kiểm nghiệm. Đó là biện chứng của quá trình nhận thức. Đặc biệt, việc xác định đúng và trúng những đặc
trưng bản chất, cốt lõi của chủ nghĩa xã hội - một xã hội hoàn toàn mới và chưa từng có tiền lệ trong lịch
sử phát triển xã hội của dân tộc ta, như cách nói của V.I.Lênin, chỉ có thể dựa trên cơ sở tổng kết kinh
nghiệm thực tiễn xây dựng chủ nghĩa xã hội của hàng triệu người khi họ bắt tay vào hành động. Hơn nữa,
thực tiễn luôn vận động, biến đổi không ngừng; do đó, lý luận cũng phải có sự thay đổi tương ứng nhằm
phản ánh đúng thực tiễn, phù hợp với thực tiễn. Nghĩa là, sự điều chỉnh, bổ sung và phát triển những đặc
trưng của chủ nghĩa xã hội cho sát với thực tế khách quan luôn là việc làm cần thiết và phải được tiến
hành thường xuyên. Đó cũng chính là ý nghĩa của nguyên tắc mang tính phương pháp luận mà Chủ tịch
Hồ Chí Minh nêu ra: lý luận phải gắn liền với thực tiễn.
9) Nhiệm vụ trọng tâm và ba đột phá chiến lược được Đại hội đại biểu toàn quốclần thứ XIII của
Đảng (năm 2021) xác định. Có thể vận dụng nhận xét bước độtphá chiến lược nào có ý nghĩa quan
trọng nhất? giải thích vì sao?
Định hướng giải pháp thực hiện đột phá chiến lược thứ hai
Một là, nâng cao chất lượng giáo dục - đào tạo, phát huy mạnh mẽ tiềm năng sáng tạo của người lao động.
Đẩy nhanh thực hiện đổi mới căn bản, toàn diện và nâng cao chất lượng giáo dục - đào tạo, trọng tâm là
hiện đại hóa và thay đổi phương thức giáo dục - đào tạo, nhất là giáo dục đại học, giáo dục nghề nghiệp.
Khuyến khích và tăng cường đầu tư phát triển khoa học - công nghệ, giáo dục - đào tạo để cải thiện năng
suất và phát triển vốn con người. Tăng trưởng kinh tế trong dài hạn của Việt Nam phải dựa trên nền tảng
lao động chất lượng cao với khả năng sáng tạo và ứng dụng công nghệ mới. Đối với hệ thống giáo dục -
đào tạo, thay vì mở rộng quy mô như hiện nay, cần chú trọng xây dựng và hỗ trợ phát triển các trường đại
học/chương trình đào tạo trọng điểm chất lượng cao, tách biệt với các trường/chương trình đào tạo vì mục
tiêu tài chính hay vì mục tiêu phổ cập. Các trường đại học/chương trình đào tạo trọng điểm này, cần cạnh
tranh với nhau để nhận sự hỗ trợ tài chính của Nhà nước, xã hội nhằm thu hút các giảng viên và sinh viên
ưu tú, làm nòng cốt cho sự phát triển khoa học - công nghệ và thúc đẩy tăng trưởng của kinh tế trong
tương lai. Đối với hệ thống khoa học - công nghệ, cần xây dựng lại chuẩn mực khoa học trong hệ thống
nghiên cứu; sửa đổi và ban hành các chính sách miễn, giảm thuế cho đầu tư phát triển công nghệ theo
hướng dễ thực hiện hơn; xây dựng cơ chế phân bổ ngân sách nhà nước cho phát triển khoa học - công
nghệ theo hướng cạnh tranh và bình đẳng với tất cả các cơ sở nghiên cứu của Nhà nước cũng như tư
nhân; cần có những chính sách để liên kết hợp tác giữa các cơ sở nghiên cứu khoa học tại các trường đại
học, các viện nghiên cứu trọng điểm với khu vực doanh nghiệp.
Hai là, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, góp phần đổi mới sáng tạo, thúc đẩy tính tích cực của người lao động.
Cuộc cách mạng khoa học - công nghệ phát triển mạnh mẽ, nhất là cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ
tư và hội nhập quốc tế, đòi hỏi nguồn nhân lực chất lượng phải cao cả về sức khỏe, trí tuệ, năng lực, trình
độ, ý thức, trách nhiệm. Ưu tiên phát triển nguồn nhân lực cho công tác lãnh đạo, quản lý và các lĩnh vực
then chốt trên cơ sở nâng cao, tạo bước chuyển biến mạnh mẽ, toàn diện, cơ bản về chất lượng giáo dục -
đào tạo gắn với cơ chế tuyển dụng, sử dụng, đãi ngộ nhân tài. Phát triển đội ngũ chuyên gia, nhà khoa học
đầu ngành; chú trọng đội ngũ nhân lực kỹ thuật, nhất là nhân lực công nghệ kỹ thuật số, quản trị công
nghệ, quản lý và quản trị doanh nghiệp, quản lý xã hội và tổ chức cuộc sống, chăm sóc con người,...
Nguồn nhân lực chất lượng cao là lực lượng chủ lực trong quá trình đổi mới sáng tạo, phát triển đất nước.
Làm sao để mọi lĩnh vực, ngành, nghề trong nước đều xác định rõ trọng điểm đầu tư và mục tiêu phát
triển nguồn nhân lực công nghệ (có tri thức công nghệ, có khả năng làm chủ công nghệ, có thể thực hiện
các hoạt động trong môi trường công nghệ cao).
Đổi mới và nâng cao chất lượng giáo dục nghề nghiệp theo hướng mở, linh hoạt; bảo đảm thống nhất với
chủ trương đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục - đào tạo. Tập trung nâng cao chất lượng nguồn lao
động, hình thành đội ngũ lao động lành nghề, thúc đẩy tính tích cực của người lao động, góp phần nâng
cao năng lực cạnh tranh quốc gia.
Phấn đấu đưa nước ta trở thành một quốc gia mạnh về giáo dục - đào tạo ở khu vực, bắt kịp với trình độ
tiên tiến của thế giới, tham gia thị trường đào tạo nhân lực quốc tế.
Chú trọng đào tạo nhân lực chất lượng cao, phát hiện và bồi dưỡng nhân tài; có chính sách vượt trội để
thu hút, trọng dụng nhân tài, chuyên gia, nhà khoa học cả trong và ngoài nước. Xây dựng đội ngũ cán bộ
lãnh đạo, quản lý, công chức có phẩm chất tốt, chuyên nghiệp, tận tụy, phục vụ nhân dân. Như vậy, ngoài
việc tiếp tục khẳng định với yêu cầu đẩy nhanh đổi mới căn bản, toàn diện và nâng cao chất lượng giáo
dục - đào tạo; cần ưu tiên trọng tâm mới là hiện đại hóa và thay đổi phương thức giáo dục - đào tạo, nhất
là giáo dục đại học, giáo dục nghề nghiệp. Bên cạnh đó, hai điểm mới đáng chú ý thêm là: 1- Có chính
sách vượt trội để thu hút, trọng dụng nhân tài; 2- Chú trọng xây dựng đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý và công chức.
Ba là, nâng cao tỷ lệ ứng dụng khoa học - công nghệ trong sản xuất, thời gian ứng dụng nhanh.
Muốn phát triển đất nước nhanh và bền vững, đạt được các mục tiêu như Đại hội XIII của Đảng đề ra,
một đòi hỏi bức thiết là phải nâng cao năng suất lao động xã hội. Trong khi đó, một trong những yếu tố
cốt lõi để nâng cao năng suất lao động xã hội là phải ứng dụng, sử dụng những thành tựu tiên tiến, hiện
đại của khoa học - công nghệ trong nhiều ngành, nghề, lĩnh vực; tỷ lệ ứng dụng khoa học - công nghệ
trong sản xuất càng cao, thời gian ứng dụng càng nhanh, càng nâng cao năng suất, chất lượng, sức cạnh
tranh, tính tự chủ, khả năng thích ứng và sức chống chịu của nền kinh tế đất nước.
Đối với lĩnh vực khoa học - công nghệ, điểm mới là nội dung: Đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số nhằm
mục tiêu tạo bứt phá về năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh, đồng thời xác định cần có thể
chế, cơ chế, chính sách đặc thù, vượt trội, thúc đẩy ứng dụng, chuyển giao công nghệ, lấy doanh nghiệp
làm trung tâm nghiên cứu phát triển, ứng dụng và chuyển giao công nghệ, ứng dụng công nghệ số.
Bốn là, đẩy mạnh ứng dụng khoa học - công nghệ để thúc đẩy sản xuất, góp phần tăng năng suất lao động.
Khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo là động lực then chốt để phát triển lực lượng sản xuất hiện đại,
đổi mới mô hình tăng trưởng, nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh của nền kinh tế.
Nâng cao năng lực hệ thống đổi mới sáng tạo quốc gia, cơ cấu lại các chương trình nghiên cứu khoa học
- công nghệ theo hướng lấy doanh nghiệp làm trung tâm.
Khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và những thành tựu công nghệ của cuộc Cách mạng công nghiệp
lần thứ tư thúc đẩy mạnh mẽ sản xuất, góp phần tăng năng suất lao động xã hội. Đó là cơ sở, nền tảng để
đẩy mạnh phát triển một số ngành, lĩnh vực kinh tế trọng điểm, làm động lực cho tăng trưởng, phát triển
theo tinh thần bắt kịp, tiến cùng và vượt lên ở một số ngành, lĩnh vực so với khu vực, thế giới.
Phát triển mạnh mẽ khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số để tạo bứt phá về năng suất,
chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh. Nâng cao năng lực nghiên cứu, làm chủ một số công nghệ mới,
hình thành năng lực sản xuất mới có tính tự chủ và khả năng thích ứng, chống chịu của nền kinh tế. Phát
triển hệ thống đổi mới sáng tạo quốc gia, hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo.
Cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư tạo cơ hội thực hiện hiệu quả và thực chất các nội dung cơ cấu
lại nền kinh tế để đổi mới mô hình tăng trưởng, tăng năng suất lao động xã hội nhằm hiện đại hóa nền
kinh tế, nâng cao sức cạnh tranh. Thúc đẩy phát triển kinh tế số, sản xuất thông minh, các mô hình sản
xuất, kinh doanh mới, kinh tế chia sẻ, kinh tế tuần hoàn, thương mại điện tử... Thực hiện chuyển đổi số
trong tất cả các doanh nghiệp, nền kinh tế và các cơ quan nhà nước. Ưu tiên chuyển giao, ứng dụng các
tiến bộ khoa học - công nghệ vào các lĩnh vực kinh tế - xã hội, văn hóa, con người, quốc phòng - an ninh
trọng yếu. Phát triển hạ tầng số và bảo đảm an ninh mạng, tạo điều kiện cho người dân và các doanh
nghiệp thuận lợi, an toàn tiếp cận nguồn tài nguyên số, xây dựng cơ sở dữ liệu lớn.
Năm là, phát huy mạnh mẽ khát vọng phát triển của con người Việt Nam.
Dân tộc Việt Nam, con người Việt Nam luôn luôn có khát vọng phát triển mạnh mẽ. Trong bức thư gửi
các cháu học sinh nhân ngày khai trường đầu tiên ở nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, nay là nước Cộng
hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã viết: “Non sông Việt Nam có trở nên tươi đẹp
hay không, dân tộc Việt Nam có bước tới đài vinh quang để sánh vai với các cường quốc năm châu được
hay không, chính là nhờ một phần lớn ở công học tập của các em”(2). Đại hội XIII của Đảng đã khẳng
định phải khơi dậy khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc; khơi dậy mạnh mẽ tinh thần yêu
nước, ý chí tự cường dân tộc, sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc kết hợp với sức mạnh thời đại; đẩy
mạnh toàn diện, đồng bộ công cuộc đổi mới, công nghiệp hóa, hiện đại hóa... phấn đấu đến giữa thế kỷ
XXI, nước ta trở thành nước phát triển, theo định hướng xã hội chủ nghĩa, có thu nhập cao.
Sáu là, phát huy giá trị văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, ngày càng tiến bộ, lành mạnh, hiện đại.
Xây dựng, phát triển và phát huy giá trị văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, ngày càng
tiến bộ, lành mạnh, hiện đại, tiếp thu tinh hoa văn hóa thế giới, thực sự trở thành sức mạnh nội sinh, động
lực phát triển đất nước và bảo vệ Tổ quốc. Tăng đầu tư cho phát triển sự nghiệp văn hóa. Xác định và
triển khai xây dựng hệ giá trị quốc gia, hệ giá trị văn hóa. Bảo vệ và phát huy các giá trị tốt đẹp, bền vững
trong truyền thống văn hóa Việt Nam. Giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc của người Việt Nam. Gắn kết chặt
chẽ, hài hòa giữa giá trị văn hóa truyền thống và giá trị hiện đại. Có cơ chế, chính sách, giải pháp để xây
dựng môi trường và đời sống văn hóa phong phú, đa dạng, văn minh, lành mạnh, hội nhập quốc tế; đề cao
ý thức, trách nhiệm, đạo đức xã hội, sống và làm việc theo pháp luật. Phát huy ý thức tự giác của toàn dân
xây dựng và thực hiện các quy định, quy ước xã hội, bảo đảm công bằng về cơ hội và thụ hưởng văn hóa.
Văn hóa phải phát huy được những năng lực bản chất của con người Việt Nam. Khắc phục sự chênh lệch
về trình độ phát triển và đời sống văn hóa giữa các vùng, miền, các giai tầng xã hội, đặc biệt quan tâm
đến vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào các dân tộc thiểu số, các khu công nghiệp... Khắc phục bệnh thành
tích, bệnh hình thức, thực hiện các chuẩn mực văn hóa gia đình Việt Nam ấm no, hạnh phúc, tiến bộ và
văn minh. Xây dựng và thực hiện các chuẩn mực văn hóa trong lãnh đạo, quản lý. Chú trọng xây dựng
môi trường văn hóa công sở lành mạnh, dân chủ, đoàn kết, nhân văn; đẩy lùi bệnh quan liêu, bè phái, mất
đoàn kết, chủ nghĩa cơ hội và thực dụng. Xây dựng văn hóa doanh nghiệp, doanh nhân và kinh doanh. Có
kế hoạch, cơ chế và giải pháp xử lý đúng đắn mối quan hệ giữa bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa,
lịch sử truyền thống dân tộc trong xây dựng con người, phát triển kinh tế - xã hội. Khẩn trương triển khai
phát triển có trọng tâm, trọng điểm ngành công nghiệp văn hóa và dịch vụ văn hóa trên cơ sở xác định và
phát huy sức mạnh mềm của văn hóa Việt Nam; đồng thời, bảo vệ, giữ gìn tài nguyên văn hóa cho các thế
hệ mai sau. Tiếp tục đổi mới toàn diện nội dung và phương thức lãnh đạo của Đảng, nâng cao hiệu lực,
hiệu quả quản lý của Nhà nước về văn hóa.
Bảy là, phát huy mạnh mẽ sức mạnh con người Việt Nam trong sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc.
Xây dựng cơ chế, chính sách phát huy sức mạnh con người Việt Nam trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ
Tổ quốc. Con người Việt Nam có những phẩm chất tạo nên sức mạnh vô địch, như cần cù, chăm chỉ,
thông minh, sáng tạo, sức chịu đựng dẻo dai, ý thức tổ chức kỷ luật, ý chí tự lực, tự cường cao... Những
phẩm chất tốt đẹp này, không phải người nước nào cũng có được. Phát huy, khơi dậy mạnh mẽ khát vọng
phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc, tinh thần yêu nước, tự hào dân tộc, ý chí tự cường và lòng nhân
ái, tinh thần đoàn kết, đồng thuận xã hội trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Thực hành và phát
huy rộng rãi dân chủ xã hội chủ nghĩa, quyền làm chủ và vai trò chủ thể của nhân dân; phát huy sức mạnh
đại đoàn kết toàn dân tộc; xây dựng chuẩn mực con người Việt Nam, gắn với giữ gìn, phát triển hệ giá trị
gia đình Việt Nam trong thời kỳ mới. Tăng cường giáo dục lòng yêu nước, truyền thống và lịch sử dân
tộc, ý thức trách nhiệm xã hội cho các tầng lớp nhân dân, nhất là thanh, thiếu niên. Đẩy mạnh giáo dục
nâng cao nhận thức, ý thức tôn trọng và chấp hành pháp luật, bảo vệ môi trường, đặc biệt là thế hệ trẻ.
Nâng cao chất lượng dân số, gắn dân số với phát triển; quan tâm đến mọi người dân, bảo đảm chính sách
lao động, việc làm, thu nhập, thực hiện tốt phúc lợi xã hội, an sinh xã hội. Không ngừng cải thiện toàn
diện đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân. Nâng cao mức sống và chỉ số hạnh phúc của nhân dân.