Đề kiểm tra tự luận môn Lý luận về Nhà nước và Pháp luật | Trường Đại Học Thái Nguyên

lOMoAR cPSD| 22014077
ĐỀ KIỂM TRA TỰ LUẬN
HỌC PHẦN : LÝ LUẬN NHÀ NƯỚC VÀ PHÁP LUẬT ---------
Đề 3 : Phân biệt pháp luật với đạo đức. Lấy ví dụ.
Pháp luật là quy tắc xử sự chung thể hiện ý chí của giai cấp thống trị do Nhà
nước đặt ra hoặc thừa nhận và được bảo đảm thực hiện bằng sức mạnh cưỡng
chế của Nhà nước. Trong khi đó, đạo đức là hệ thống những chuẩn mực nhằm
điều chỉnh và đánh giá quan hệ ứng xử giữa con người với con người trong xã
hội. Chúng được thể hiện bởi niềm tin cá nhân, bởi truyền thống và sức mạnh
của dư luận xã hội. Đạo đức không chỉ là các giá trị trong quan hệ giữa người và
người, giữa con người với xã hội mà còn là tính tự trọng, sự tự ý thức về danh
dự, nhân phẩm của mỗi con người. Điểm giống nhau
- Pháp luật với đạo đức đều có những quy tắc xử sự chung hay quy phạm xã hội
để hướng dẫn cách xử sự cho mọi người trong xã hội cho nên chúng đều có các
đặc điểm của các quy phạm xã hội, đó là:
+ Pháp luật với đạo đức đều là những khuôn mẫu, chuẩn mực để hướng dẫn cách
xử sự cho mọi người trong xã hội, để bất kỳ ai khi ở vào điều kiện, hoàn cảnh do
chúng dự liệu thì đều phải xử sự theo những cách thức mà chúng đã nêu ra – Căn
cứ vào pháp luật, đạo đức, các chủ thể sẽ biết mình đuợc làm gì, không đuợc làm
gì, phải làm gì và làm như thế nào khi ở vào một điều kiện, hoàn cảnh nhất định.
+ Pháp luật với đạo đức đều là tiêu chuẩn để xác định giới hạn và đánh giá hành lOMoAR cPSD| 22014077
vi của con người. Căn cứ vào các quy định của pháp luật, các quy tắc đạo đức, có
thể xác định được hành vi nào là hợp pháp, hành vi nào là hợp đạo đức; hành vi
nào là trái pháp luật, hành vi nào là trái đạo đức.
+ Pháp luật với đạo đức đều được đặt ra không phải cho một chủ thể cụ thể hay
một tổ chức, cá nhân cụ thể mà là cho tất cả các chủ thể tham gia vào quan hệ xã
hội do chúng điều chỉnh.
+ Pháp luật với đạo đức đều được thực hiện nhiều lần trong thực tế cuộc sống, bởi
vì chúng được ban hành không phải để điều chỉnh một quan hệ xã hội cụ thế, một
trường hợp cụ thế mà để điều chỉnh một quan hệ xã hội chung, tức là mọi trường
hợp, khi điều kiện hoặc hoàn cảnh do chúng dự kiến xảy ra. –
Cả pháp luật với đạo đức đều tham gia điều chỉnh các quan hệ xã hội
nhằm thiết lập và giữ gìn trật tự xã hội. –
Cả pháp luật với đạo đức đều vừa có tính giai cấp, vừa có tính xã hội và tính dân tộc. Điểm khác nhau : * Pháp luật
- Pháp luật có tính quyền lực nhà nước, bởi vì pháp luật được hình thành bằng
con đường nhà nước, do nhà nước đặt ra (ví dụ như các quy định về tổ chức bộ
máy nhà nước), hoặc do nhà nước thừa nhận (các phong tục, tập quán, các quan
niệm, quy tắc đạo đức...) nên pháp luật luôn thể hiện ý chí của nhà nước - Pháp
luật được nhà nước bảo đảm thực hiện bằng nhiều biện pháp, từ tuyên truyền, lOMoAR cPSD| 22014077
phổ biến, giáo dục, thuyết phục, động viên, khen thưởng, tổ chức thực hiện cho
đến áp dụng các biện pháp cưỡng chế nhà nước.
- Pháp luật có tính quy phạm phổ biến, nó có giá trị bắt buộc phải tôn trọng và
thực hiện đối với mọi tổ chức và cá nhân có liên quan trong phạm vi lãnh thổ
quốc gia - Pháp luật có tác động bao trùm lên toàn xã hội, tới mọi tổ chức và cá
nhân có liên quan trong xã hội; đồng thời có tác động thường xuyên, liên tục
trên toàn lãnh thổ và trong nhiều lĩnh vực hoạt động của xã hội.
- Có những quan hệ xã hội pháp luật điều chỉnh nhưng đạo đức không điều
chỉnh, ví dụ như những quan hệ liên quan tới việc tổ chức bộ máy nhà nước.
- Pháp luật có tính hệ thống, bởi vì pháp luật là một hệ thống các quy phạm để
điều chỉnh nhiều loại quan hệ xã hội phát sinh trong các lĩnh vực khác nhau của
đời sống như dân sự, kinh tế, lao động..., song các quy phạm đó không tồn tại
một cách biệt lập mà giữa chúng có mối hên hệ nội tại và thống nhất với nhau
để tạo nên một chỉnh thể là hệ thống pháp luật.
- Pháp luật có tính xác định về hình thức, tức là pháp luật thường được thể hiện
trong những hình thức nhất định, có thể là tập quán pháp, tiền lệ pháp hoặc văn
bản quy phạm pháp luật.
Trong các văn bản quy phạm pháp luật, các quy định của pháp luật thường rõ
ràng, cụ thể, bảo đảm có thể được hiểu và thực hiện thống nhất trong một phạm vi rộng.
- Pháp luật chỉ ra đời và tồn tại trong những giai đoạn lịch sử nhất định, giai đoạn
có sự phân chia giai cấp, mâu thuẫn và đấu tranh giai cấp.
Ví dụ : thực hiện đúng các quy định của pháp luật như : lOMoAR cPSD| 22014077
- Đội mũ bảo hiểm khi tham gia giao thông
- Khi gặp đèn đỏ thì phải dừng xe
- không buôn bán và tàng trữ chất trái phép * Đạo đức -
Đạo đức lúc đầu được hình thành một cách tự phát trong cộng đồng xã hội,
sau đó có thể là tự giác khi được bổ sung bằng những quan điểm, quan niệm
và phong cách sống của các vĩ nhân; được lưu truyền từ đời này sang đời
khác theo phương thức truyền miệng; được bảo đảm thực hiện bằng thói
quen, bằng dư luận xã hội, bằng lương tâm, niềm tin của mỗi người và bằng
các biện pháp cưỡng chế phi nhà nước -
Đạo đức thường thể hiện ý chí của một cộng đồng dân cư. -
Đạo đức chủ yếu có tính chất khuyên răn đối với mọi người, chỉ cho mọi
người biết nên làm gì, không nên làm gì, phải làm gì và chỉ tác động tới các cá nhân trong xã hội. -
Đạo đức chủ yếu có tính chất khuyên răn đối với mọi người, chỉ cho mọi
người biết nên làm gì, không nên làm gì, phải làm gì và chỉ tác động tới các cá nhân trong xã hội. -
Có những quan hệ xã hội đạo đức điều chỉnh nhưng pháp luật không điều
chỉnh, ví dụ như quan hệ tình bạn, tình yêu... lOMoAR cPSD| 22014077 -
Đạo đức không có tính hệ thống, ví dụ như quan niệm và quy tắc đạo đức
trong lĩnh vực ma chay hầu như không có liên quan với quan niệm và quy tắc
đạo đức trong lĩnh vực cưới hỏi và trong các lĩnh vực khác. -
Đạo đức không có tính xác định về hình thức, bởi vì nó tồn tại dưới dạng bất
thành văn, được lưu truyền từ đời này sang đời khác bằng hình thức truyền miệng. -
Đạo đức ra đời và tồn tại trong tất cả các giai đoạn phát triển của lịch sử. Ví dụ : -
Lễ phép với ông bà, thầy cô -
Chào hỏi khi gặp người lớn - Tôn trọng mọi người