Đề thi thử tốt nghiệp THPT 2025 môn Ngữ văn bám sát đề minh họa - Đề 41

PHÁT TRIỂN TỪ ĐỀ MINH HỌA
ĐỀ ÔN THI TỐT NGHIỆP THPT 2025 ĐỀ 41 MÔN: NGỮ VĂN Thời gian: 90 phút
I. ĐỌC HIỂU ( 4.0 điểm)
Đọc văn bản sau và trả lời các câu hỏi:
Cả đời ra bể vào ngòi
Mẹ như cây lá giữa trời gió rung
Cả đời buộc bụng thắt lưng
Mẹ như tằm nhả bỗng dưng tơ vàng
Đường đời còn rộng thênh thang
Mà tóc mẹ đã bạc sang trắng trời
Mẹ đau vẫn giữ tiếng cười
Mẹ vui vẫn để một đời nhớ thương
Bát cơm và nắng chan sương
Đói no con mẹ xẻ nhường cho nhau
Mẹ ra bới gió chân cầu
Tìm câu hát đã từ lâu dập vùi...
(Đồng Đức Bốn, – Trở về với mẹ ta thôi,
https://clbvanchuong.com/tro-ve-voi-me-ta-thoi-bid1610.html )
Câu 1. (0.5 điểm) Dấu hiệu nào giúp anh/chị xác định thể thơ của văn bản trên?
Câu 2. (0.5 điểm) Trong văn bản trên, nỗi vất vả, nhọc nhằn của người mẹ được miêu tả qua những từ ngữ, hình ảnh nào?
Câu 3.(1.0 điểm) Chỉ ra và nêu hiệu quả của biện pháp tu từ được sử dụng trong câu thơ
Mẹ như tằm nhả bỗng dưng tơ vàng.
Câu 4.(1.0 điểm) Nhận xét về tình cảm và thái độ của tác giả đối với mẹ qua văn bản.
Câu 5.(1.0 điểm) Qua văn bản, anh /chị rút ra được những bài học gì cho bản thân?
II. LÀM VĂN (6.0 điểm)
Câu 1.( 2.0 điểm)
Viết đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày cảm nhận của anh chị về hình ảnh người mẹ được
thể hiện qua văn bản trong phần Đọc hiểu.
Câu 2. (4,0 điểm)
“Tôi của ngày hôm nay là những lựa chọn của tôi ngày hôm qua.” (Eleanor Roosevelt)
Viết bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ) bàn về sự lựa chọn của con người trong cuộc sống.
---------------------- HẾT ---------------------- HƯỚNG DẪN CHẤM Phần Câu Nội dung Điểm I ĐỌC HIỂU 4,0 1
Dấu hiệu nhận biết thể thơ lục bát 0,5
+ Số chữ/tiếng 6 – 8 luân phiên giữa các dòng thơ/ câu thơ
+ Cách hiệp vần: vần lưng (ngòi…trời; rung …bụng) và vần chân(rung …lưng; vàng…thang)
Hướng dẫn chấm: Trả lời đúng như đáp án 0,5 điểm
Trả lời được 1 ý 0,25 đ 2
Nỗi vất vả, nhọc nhằn của người mẹ được miêu tả qua những từ ngữ, 0,5
hình ảnh: ra bể vào ngòi, buộc bụng thắt lưng, tóc mẹ đã bạc, đau...
Hướng dẫn chấm:
-Học sinh liệt kê được 3 từ ngữ, hình ảnh trở lên 0,5 đ
-Học sinh ghi lại nguyên văn các câu thơ chứa từ ngữ, hình ảnh: 0,25 đ 3
Biện pháp tu từ được sử dụng trong câu thơ 1,0
- Biện pháp tu từ: so sánh: Mẹ như tằm nhả tơ vàng Hiệu quả:
- Về nghệ thuật: Tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt (TP) ; thể
hiện tài năng diễn đạt tinh tế của tác giả; khơi gợi sự đồng cảm, sẻ chia từ người đọc
-Về nội dung: (Đối với TP) Làm nổi bật vẻ đẹp tâm hồn của người mẹ;
(Đối với tác giả) Thể hiện được tình cảm yêu quý, trân trọng của người con dành cho mẹ.
Hướng dẫn chấm:
- Gọi tên biện pháp tu từ : 0,25 đ; Hiệu quả: ý 1 0,25 đ; Ý 2 0,5 đ 4
Nhận xét tình cảm thái độ của nhà thơ đối với mẹ 1,0
- Chỉ ra tình cảm, thái độ: Tình cảm yêu lòng yêu thương, trân
trọng, biết ơn mẹ vô cùng sâu nặng. Ca ngợi công ơn của mẹ.
- Nhận xét: Đây là tình cảm sâu sắc, chân thành của nhà thơ xuất phát
từ lòng yêu thương, kính trọng mẹ của người con có trách nhiệm và là
tình cảm đáng quý, cần có của mỗi người con đối với bậc sinh thành.
Hướng dẫn chấm: Mỗi ý 0,5 đ 5
Bài học rút ra: Học sinh rút ra được ít nhất 2 bài học cho bản thân 1,0
-Phải biết yêu thương, kính trọng mẹ, biết ơn, trân trọng những gì cha mẹ đã dành cho ta.
-Tình yêu thương đó cần được thể hiện bằng hành động cụ thể ngay từ
hôm nay: cần quan tâm, chăm sóc, vâng lời mẹ; hãy học tập, tu dưỡng
tốt,…để đền đáp công ơn; …..
Hướng dẫn chấm: Mỗi ý 0,5 đ LÀM VĂN 6,0 1
Viết đoạn văn khoảng 200 chữ về hình ảnh người mẹ trong đoạn trích 2,0 phần Đọc hiểu
a. Xác định được yêu cầu về hình thức và dung lượng của đoạn văn 0,25
Xác định đúng yêu cầu về hình thức và dung lượng (khoảng 150 chữ)
của đoạn văn. Thí sinh có thể trình bày đoạn văn theo cách diễn dịch,
quy nạp, tổng - phân - hợp, móc xích hoặc song hành.
b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận 0,25
Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: hình ảnh người mẹ qua đoạn trích
c. Triển khai vấn đề nghị luận 1,0
- Nội dung: Đoạn trích đã phác hoạ chân dung người mẹ vất vả, tảo tần;
nhường nhịn hi sinh vì gia đình (Phân tích dẫn chứng từ văn bản)
- Nghệ thuật: ngôn từ giàu hình ảnh, thể thơ lục bát với giọng điệu trữ
tình thiết tha,; các biện pháp tu từ so sánh….. đ. Diễn đạt 0,25
Đảm bảo chuẩn chính tả, dùng từ, ngữ pháp tiếng Việt, liên kết trong đoạn văn. e. Sáng tạo 0,5
Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có diễn đạt mới mẻ. 2
“Tôi của ngày hôm nay là những lựa chọn của tôi ngày hôm qua.” 4,0 (Eleanor Roosevelt).
Viết bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ) bàn về sự lựa chọn của con người trong cuộc sống.
a. Đảm bảo dung lượng và cấu trúc bài văn nghị luận xã hội 0,25
b. Xác định đúng vấn đề nghị luận: nghị luận xã hội- sự lựa chọn của 0,5
con người trong cuộc sống
c. Đề xuất hệ thống ý phù hợp để làm rõ vấn đề của bài viết: 2.5
*Giới thiệu vấn đề nghị luận và nêu khái quát quan điểm của cá nhân về vấn đề.
*Triển khai vấn đề nghị luận:
- Giải thích vấn đề nghị luận: Lựa chọn là cách đưa ra quyết định giữa
nhiều cái cùng loại hoặc khác loại dựa trên thông tin, giá trị, mục tiêu,
tình cảm và tình huống. Việc lựa chọn có thể được áp dụng trong nhiều
lĩnh vực khác nhau như: lựa chọn tài sản, nghề nghiệp, bạn bè, người đồng hành… - Phân tích:
+ Tầm quan trọng của lựa chọn (Tại sao chúng ta phải lựa chọn?)
*Sự lựa chọn là kim chỉ nam của cuộc đời nên chỉ khi chúng ta lựa chọn
đúng thì cuộc đời mới có được hạnh phúc và thành công. Cuộc sống của
mỗi người được quyết định bởi sự lựa chọn của chính bản thân người
đó. Do vậy, chúng ta cần biết cách lựa chọn và có trách nhiệm trước
những lựa chọn của mình, dù lựa chọn đó là đúng hay sai.
* Những lựa chọn đúng sẽ khiến chúng ta đi đúng đường, an vui hạnh
phúc trên hành trình mình đi và dễ thành công với sự lựa chọn đó.
Những lựa chọn sai lầm sẽ khiến chúng ta đi sai đường và khó đạt được thành công....
+ Cách thức để lựa chọn đúng (Làm thế nào để có những lựa chọn đúng?)
*Chúng ta nhận thức tầm quan trọng của việc lựa chọn đúng. Cần có sự
hiểu biết về tri thức, nhìn nhận sự việc một cách khách quan, biết phân
tích và đánh giá được các yếu tố quan trọng, đưa ra cho bản thân những
quyết định đúng đắn.
* Lựa chọn đòi hỏi sự tỉnh táo và quyết đoán của mỗi người, bởi nếu lựa
chọn sai có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng cho bản thân và mọi người xung quanh. - Dẫn chứng:
+ Franklin - nhà bác học người Mĩ đã dũng cảm thực hiện thí nghiệm
làm cột thu lôi, công việc đó có thể gây ra cái chết cho ông bất kì lúc
nào. Tuy nhiên, sau nhiều năm nghiên cứu, đến năm 1752, ông đã thành
công. Điều đó cho thấy sự quyết đoán và táo bạo trọng cách lựa chọn
của ông là dám đương đầu với thử thách khi lựa chọn cho mình một cuộc sống ý nghĩa...
- Mở rộng vấn đề và phản đề:
+ Trong cuộc sống có những người cho rằng không cần phải lựa chọn,
mà để cuộc sống thuận theo lẽ tự nhiên, hoặc họ lúng túng, sợ sệt không
biết lự chọn như thế nào cho đúng… Điều này sẽ khiến chúng ta khó đi đến thành công.
+ Cuộc sống là muôn màu, không ai có thể lúc nào cũng đúng, sau
những lựa chọn sai lầm, chúng ta cần có sự nhận thức và biết đứng lên
để sửa sai và trưởng thành hơn nữa.
*Khẳng định quan điểm và rút ra bài học:
- Lựa chọn là việc quan trọng trong cuộc sống của mỗi người. Lựa chọn
dù đúng hay sai đều đem đến cho chúng ta những trải nghiệm và bài học giá trị. d. Diễn đạt 0,25
Đảm bảo chuẩn chính tả, dùng từ, ngữ pháp Tiếng việt, liên kết văn bản. e. Sáng tạo 0,5
Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ. Tổng điểm 10,0