Đối tượng nghiên cứu của triết học - Triết học Mác - Lênin | Học viện Ngoại giao Việt Nam

Đối tượng nghiên cứu của triết học - Triết học Mác - Lênin | Học viện Ngoại giao Việt Nam được sưu tầm và soạn thảo dưới dạng file PDF để gửi tới các bạn sinh viên cùng tham khảo, ôn tập đầy đủ kiến thức, chuẩn bị cho các buổi học thật tốt. Mời bạn đọc đón xem!

72 36 lượt tải Tải xuống

Chia sẻ Báo cáo tài liệu

TUẦN 2:

Nhóm 1: Đối tượng nghiên cứu của triết học là gì? Tại sao đối tượng nghiên

cứu của triết học thay đổi qua các thời kỳ lịch sử? -tr23

Vấn đề đối tượng của triết học trong LS:

 ThờikỳHyLạpcổđại:philosophyincludesallinformationthathumanhave

 ThờiTrungcổ:triếthọckinhviện,triếthọcmangtínhtôngiáo

 Thờiphụchưng,cậnđại:khoahọctáchrađộclậpvớitriếthọc

 Triếthọccổđiểnđức:hegel“triếthọclàkhoahọccủamọikhoahọc"

 TriếthọcMác:DVBCđểnghiêncứuvềquyluậtchungnhấtcủatựnhiên,xã

hội,tưduy.

ĐốitượngnghiêncứucủaTriếthọcthayđổiquatừngthờikỳdo:Triếthọclàmộthình tháiý

thứcxãhộinênsẽphảnánhsựtồntạixãhội,vìvậykhinhữngvấnđềtồntạixãhộinhư:đời

sốngvậtchất,điềukiệnvậtchất,phươngthứcsảnxuấtthayđổisẽdẫnđếnýthứcxãhộithay

đổivàđốitượngnghiêncứucũngthayđổi.Tồntạixãhộithayđổi->ýthứcxãhộithayđổi-

>đốitượngnghiêncứuthayđổi

- Quan niệm về vị trí của khoa học triết học so với ngành triết học khác ->

giảm dần.

-Hoàncảnhkinhtếxãhội

-Sựpháttriểncủanhậnthức,thếgiớiquan

Nhóm 2: Cách giải quyết mặt thứ nhất vấn đề cơ bản của triết học? Lấy ví dụ

phân biệt chủ nghĩa duy tâm khách quan với chủ nghĩa duy tâm chủ quan? -

tr34

Lý thuyết:

-Kháiniệm:vấnđềcơbảncủatriếthọclàmốiquanhệgiữavậtchấtvàýthức,giữatồntại

vàtưduy

Vấnđềcơbảncủatriếthọccó2mặt:

Vấnđềcơbảncủatriếthọc:

+ :Giữaýthứcvàvậtchấtthìcáinàocótrước,cáinàocósau,cáinàoquyếtđịnhcáiMặt 1

nào?

+ Conngườicókhảnăngnhậnthứcđượcthếgiớihaykhông?Mặt 2:

*Mặtthứnhấtlàbảnthểluận,trảlờichocâuhỏigiữaýthứcvàvậtchấtthìcáinàocótrước,

cáinàocósau,cáinàoquyếtđịnhcáinào?

Cáchgiảiquyết:có3cách(tr34)

-Vật chất, giới tự nhiên có trước, ý thức có sau; vật chất quyết định ý thức con người:

Cácnhàchủnghĩaduyvậtgiảithíchmọihiệntượngcủathếgiớinàybằngcácnguyênnhân

vậtchất-nguyênnhântậncùngcủamọivậnđộngcủathếgiớinày.

-Ý thức, tinh thần, ý niệm, cảm giác là cái có trước, vật chất có sau; ý thức quyết định

vật chất: Cácnhàchủnghĩaduytâmchủtrươnggiảithíchtoànbộthếgiớinàybằngcác

nguyênnhântưtưởng,tinhthần.

Chủnghĩaduytâmbaogồmhaiphái:Chủnghĩaduytâmkháchquan;Chủnghĩaduy

tâmchủquan

- Chúngkhôngnằmtrongquanhệsảnsinh,khikhôngVật chất và ý thức tồn tại độc lập :

dựatrêntiềnđềpháttriểncáinàyđểtạoracáikia.Cũngkhôngnằmtrongquanhệquyết

địnhnhau.(tr39)

Vídụ:

-Chủnghĩa :“Ngườibuồncảnhcóvuiđâubaogiờ”(TruyệnKiều- duy tâm chủ quan

NguyễnDu).=>Câuthơthổiphồngtâmlý,tìnhcảmcủachủthể,chorằngcảnhvậtbên

ngoàiđãnhuốmmàucủachủthể.Ởđây,cảnhvậtlàphứchợpcảmxúccủachủthểnêncâu

thơnàyđượcviếttheochủnghĩaduytâmchủquan(theolýthuyếtcủaCNDTCQ:mọisựvật,

hiệntượngchỉlàphứchợpnhữngcảmgiáccủacánhân,củachủthể)->cảnhbuồntheo

11:41 4/8/24

Triết Học - THMLN

about:blank

1/34

người.NếucâuthơtrênđượcviếttheoCNDTKQthìcảnhvậtbênngoàivẫnthế,sẽkhôngbị

thayđổitheocảmgiáccủachủthểvìchúngphảitồntạiđộclậpvớicánhân,chủthể.

-Chủnghĩa  :"Chamẹsinhcon,trờisinhtính"(tụcngữ)=> “Trời”duy tâm khách quan

chínhlàmộtthứtinhthầnkháchquancótrước,tồntạiđộclậpvớiconngười,đượccoinhưlà

mộtýniệmhaythứtinhthầntuyệtđối.Quacâutụcngữcóthểthấyrằng,tínhcáchcủacon

ngườichịusựchiphốitừmộtthứtinhthầnkháchquancótrướcvàtồntạiđộclậpvớicon

người-ởđâychínhlàtrời.

Nhóm 3: Cách giải quyết mặt thứ hai vấn đề cơ bản của triết học? Lấy ví dụ

phân biệt thuyết khả tri duy vật với thuyết khả tri duy tâm? - tr39

* Lý thuyết: Giảiquyếtmặtthứ2cơbảnvấnđềcủatriếthọc

Triếthọccũngnhưnhữngkhoahọckhácphảigiảiquyếtrấtnhiềuvấnđềcóliênquan

vớinhau,trongđócóvấnđềcựckỳquantrọnglànềntảngvàlàđiểmxuấtphátđểgiảiquyết

nhữngvấnđềcònlạiđượcgọilàvấnđềcơbảncủatriếthọc.TheoĂngghenvấnđềcơbản

lớncủamọitriếthọc,đặcbiệtlàtriếthọchiệnđại,làvấnđềquanhệgiữatưduyvàtồntại,là

vấnđềquantrọnggiữatưduyvàtồntại.Vấnđềcơbảncủatriếthọccóhaimặt,mỗimặt

phảigiảiquyếtchomộtcâuhỏilớn.

Mặtthứhaicủavấnđềcơbảncủatriếthọcđượcgiảiquyếtthôngquathuyết khả tri

luận, bất khả tri luận và thuyết hoài nghi luận.

Theothuyếtkhảtrigồmhầuhếtcácnhàduyvậtvàduytâmlàconngườicóthểhiểu

biếtvànhậnthứcthếgiới.Làhọcthuyếttriếthọckhẳngđịnhkhảnăngnhậnthứccủacon

ngườiđượcgọilàthuyết .ThuyếtkhảtrikhẳngđịnhconngườiKhả tri (Thuyết có thể biết)

vềnguyêntắccóthểhiểuđượcbảnchấtcủasựvật.Nóicáchkhác,cảmgiác,biểutượng,

quanniệmvànóichungýthứcmàconngườicóđượcvềsựvậtvềnguyêntắc,làphùhợpvới

bảnthânsựvật.NhữngngườitheoKhảtriluậntintưởngrằng,nhậnthứclàmộtquátrình

khôngngừngđisâukhámphábảnchấtsựvật.Vớiquátrìnhđó,Vậttựnósẽbuộcphảibiến

thành“Vậtchota”.

Ví dụ:Trongquanđiểm"khảtri"nhưquanđiểmcủacácnhàMarxistchorằngthôngqua

hoạtđộngthựctiễnsẽchoconngườibiếtngàycàngsâusắcvềđốitượng,bằngchứngcủa

việckhảtrilàconngườicóthểlàmthínghiệmtạoracáchiệntượnggiốngnhưtrongtựnhiên

haykhiếnchothếgiớitựnhiênphụcvụconngười.Trongvídụnhậnbiếtvềconngườithì

tươngtựkiểu:"Nghịchcảnhtiếtlộbảnchấtconngười".

Ngoàira,đểtrảlờicâuhỏithứhaicòncótrườngpháiphủnhậnkhảnăngnhậnthứccủa

conngườiđượcgọilà .Theođó,họthuyết không thể biết hay còn gọi là thuyết bất khả tri

chorằngconngườikhôngcókhảnăngnhậnbiếtđượcthếgiớixungquanhhoặcchỉnhậnbiết

đượcvẻbênngoàicủathếgiớimàthôivìtínhxácthựccủahìnhảnhvềđốitượngmàcác

giácquancủaconngườicungcấptrongmộtquátrìnhnhậnthứckhôngđảmbảotínhchân

thực.

Bấtkhảtrikhôngtuyệtđốiphủnhậnnhữngthựctạisiêunhiênhaythựctạiđượccảm

giáccủaconngườinhưngvẫnkhẳngđịnhýthứckhôngthểđạtđượcsựtuyệtđối.Bấtkhảtri

cũngkhôngđặtvấnđềvềniềmtinmàchỉphủnhậnkhảnăngvôhạncủatrithứcĐạibiểunổi

tiếngnhấtcủa“thuyếtkhôngthểbiết”làHium(nhàtriếthọcAnh)vàCanto(nhàtriếthọc

Đức).TheoHium,chẳngnhữngchúngtakhôngthểbiếtđượcsựvậtlànhưthếnào,màcũng

khôngthểbiếtđượcsựvậtđócótồntạihaykhông.CònCantơthìthừakếnhậncómộtthế

giớisựvậttồntại,ônggọiđólà“vậttựnó”;nhưngchúngtakhôngthểnhậnthứcđượcbản

chấtthếgiớiấymàchỉlànhậnthứcnhữnghiệntượngcủanómàthôi.Thuyếtkhôngthểbiết

đãbịHêghenvàPhoiơbắcphêphángaygắt.Song,đúngnhưPh.Ăngghenđãnhậnxét,chính

thựctiễncủaconngườiđãbácbỏthuyếtkhôngthểbiếtmộtcáchtriệtđểnhất.“Sựbácbỏ

mộtcáchhếtsứcđanhthépnhữngsựvặnvẹotriếthọcấy,cũngnhưtấtcảnhữngtriếthọc

khác,làthựctiễn,chínhlàthựcnghiệmvàcôngnghiệp.Nếuchúngtacóthểchứngminh

đượctínhchínhxáccủaquanđiểmcủachúngtavềmộthiệntượngtựnhiênnàođó,bằng

11:41 4/8/24

Triết Học - THMLN

about:blank

2/34

cáchtựchúngtalàmrahiệntượngấy,bằngcáchtạoranótừnhữngđiềukiệncủanó,vàhơn

nữa,cònbắtnóphảiphụcvụmụcđíchcủachúngta,thìsẽkhôngcòncócái“vậttựnó”

khôngthểnắmđượccủaCantơnữa”.

Vídụ:Theotưtưởng"bấtkhảtri"củaDavidHume(1711-1776),ôngchorằngtrithức

củaconngườivềthếgiớikháchquanchỉlànhững"ấntượng"rồitừnhữngấntượngđómà

nảysinh"ýniệm"chứkhôngphảilàtrithứcchânthựcvềbảnthânthếgiớikháchquan.

Chẳnghạnkhitanhậnthứcvềmộtngườinàođóthìtachỉcóthểthôngquanhữngấntượng

củabảnthânvềngườiđó,rồidầndầncóýniệmrằnghọlàngườinhưthếnàyhaythếkiachứ

takhônghoàntoànbiếtchínhxácngườiđónhưthếnào.Nhưdângiantacócâu"Sôngsâu

biểnthẳmdễdò,nàoailấythướcmàđolòngngười".

Tínhtươngđốicủanhậnthứcdẫnđếnviệcrađờicủatràolưu .Thuyếthoài nghi luận

hoàinghixuấthiệntừthờicổđạimàđạibiểutiêubiểulànhàtriếthọcHyLạpcổđại.Những

ngườitheothuyếthoàinghiđãnângsựhoàinghilênthànhnguyêntắctrongviệcxemxéttri

thứcđãđạtđượcvàchorằngconngườikhôngthểđạtđếnchânlýkháchquan.Tuynhiên

chúngtathấyrằngtrongquátrìnhpháttriểnthìthuyếthoàinghicónhiềuđónggópnhấtđịnh

đặcbiệttrongthờiphụchưngvớivaitròchốnglạihệtưtưởngvàquyềnuycủaGiáohộithời

trungcổ,vìhoàinghiluậnthừanhậnsựhoàinghicảđốivớikinhthánhvàcáctínđiềutôn

giáo.

Ví dụ:

Lýgiảivềsựxuấthiệncủamặttrăng,mặttrời,cáchiệntượngtựnhiên:

+Thuyếtkhảtriduyvật:làcáchànhtinhnằmtrongHệMặtTrời,dướisựtácđộnglẫnnhau

củacácsựvậttrongvàngoàiTráiĐấttạonêncáchiệntượngtựnhiên.

+Thuyếtkhảtriduytâm:theoThầnthoạiHyLạplàdovịthầnbầutrờiUranuscùngnhững

vịthầnkháccaiquản

TUẦN 3:

Nhóm 1: Chứng minh sự ra đời của triết học Mác là tất yếu?- tr48

ýnghĩatrang71+lênin78

Nhóm 2: Chứng minh vai trò thế giới quan của triết học Mác – Lênin trong nhận

thức và hoạt động thực tiễn? - tr99

Nhóm 3: Chứng minh vai trò phương pháp luận của triết học Mác – Lênin trong

nhận thức và hoạt động thực tiễn? -tr101

TUẦN 4:

Nhóm 1: Từ định nghĩa vật chất của Lênin, hãy chỉ ra hạn chế trong quan niệm

của chủ nghĩa duy vật trước C.Mác về vật chất ? - tr128

1. Nêu định nghĩavậtchấtcủaLênin(tr128):Địnhnghĩa+Cácnộidungcơbản

2. Hạn chế

- Thời kì cổ đại:

+Quyvậtchấtvềnhữngvậtthểhữuhình,cảmtínhđangtồntạiởthếgiớibênngoài.“Vật

chấtlànguyêntử”.(Đoạn2trang119)

+Dosựhiểubiếtthếgiớixungquanhchưađượcrộngrãi,họđãđồngnhấtvậtchấtvớimột

dạngcụthểcủavậtchất=>Lấymộtvậtchấtcụthểđểgiảithíchchotoànbộthếgiớivậtchất.

Nhữngyếutốkhởinguyênmàcácnhàtưtưởngnêurađềumớichỉlàcácgiảđịnh,cònmang

tínhchấttrựcquancảmtính,chưađượcchứngminhvềmặtkhoahọc.

- Thời kì phục hưng, cận đại:Khôngđưarađượcsựkháiquáttriếthọctrongquanniệmvề

thếgiớivậtchất=>Hạnchếphươngphápluậnsiêuhình(Cụthểhơnởđoạncuốitrang121)

- Cuộc cách mạng trong khoa học tự nhiên cuối thế kỉ XIX, thế kỉ XX

+Cácnhàkhoahọc,triếthọcduyvậttựpháthoàinghiquanniệmvềchấtcủaChủnghĩaduy

vậttrướcđó

11:41 4/8/24

Triết Học - THMLN

about:blank

3/34

+Chủnghĩaduytâmtrongmộtsốkhoahọctấncôngvàphủnhậnquanniệmvềvậtchấtcủa

chủnghĩaduyvật

+Mộtsốnhàkhoahọctựnhiêntrượttừchủnghĩaduyvậtmáymóc,siêuhìnhsangchủnghĩa

tươngđối,rồirơivàochủnghĩaduytâm

Nhóm 2: Phân biệt phản ánh của ý thức với các hình thức phản ánh của giới tự

nhiên ?

Giốngnhau,khácnhau.

-Cáchìnhthứcphảnánhcủagiớitựnhiên: vậtlý,hóahọc_sinhhọc_tâmlýtr153 =>

-Phảnánhcủaýthức:tr162

I. Lý thuyết

Lịchsửtiếnhóacủathếgiớivậtchấtđồngthờilàlịchsửpháttriểnthuộctínhphảnánhcủa

vậtchất

1. Khái niệm phản ánh

-Làthuộctínhphổbiếncủamọidạngvậtchất;biểuhiệntrong:sựliênhệ,tácđộngqualại

củacácđốitượngvậtchấtvớinhau.

-Làsựtáitạonhữngđặcđiểmcủahệthốngvậtchấtnàyởmộthệthốngvậtchấtkháctrong

quátrìnhtácđộngqualại.

-Phụthuộcvàovậttácđộngvàchịutácđộng,luônmangnộidungthôngtincủavậttác

động.

-Phảnánhđượcthểhiệndướinhiềuhìnhthức,trìnhđộ:Phảnánhvậtlý,hóahọc,sinhhọc,

tâmlý,ýthức.

-Nhữnghìnhthứcnàytươngứngvớiquátrìnhtiếnhóacủacácdạngvậtchấttựnhiên:kết

cấuvậtchấtpháttriển->nănglựcphảnánhcao



2. Các hình thức phản ánh của thế giới tự nhiên:

2.1. Phản ánh vật lý, hóa học:tr153

-Làhìnhthứcphảnánhđơngiảnnhất;đặctrưngchogiớitựnhiênvôsinh.

-Thểhiệnquanhữngbiếnđổivềcơ,lý,hoá(thayđổikếtcấu,vịtrí,tínhchấtlýhoáquaquá

trìnhkếthợp,phângiảicácchất)khicósựtácđộngqualạilẫnnhaugiữacácdạngvậtchất

vôsinh.

-Trìnhđộphảnánhmangtínhthụđộng,chưacósựđịnhhướng,lựachọn.

Vídụ:

 Phảnánhvậtlý:Nướccóthểhóakhíởnhiệtđộsôi(100°C)vàhóarắnở0°C

 Phảnánhhóahọc:sựtácđộngcủahaihợpchấttạorahợpchấtmới:

2H2+O2->2H2O

2.2. Phản ánh sinh học:

-Làhìnhthứcphảnánhcaohơn,đặctrưngchogiớitựnhiênhữusinh.

-Đượcthểhiệnquatínhkíchthích(thựcvật),tínhcảmứng,phảnxạ(độngvậtcóhệthần

kinh),tâmlý(độngvậtcấpcaocóbộóc)quaquátrìnhsinhtrưởng,pháttriển,thayđổimàu

sắc,thayđổicấutrúc,nănglựccảmgiác,...

-Trìnhđộphảnánhcótínhđịnhhướng,lựachọn,giúpchocáccơthểsốngthíchnghivới

môitrườngđểtồntại.

Vídụ:hoahướngdươngluônhướngvềánhmặttrờidophầndướihoacómộtchấtsinh

trưởngđặcbiệt.

2.3. Phản ánh tâm lý:

-Làtrìnhđộphảnánhcaonhấtcủacácloàiđộngvậtgồmcácphảnxạkhôngđiềukiệnvà

cácphảnxạcóđiềukiệnthôngquacáccảmgiác,trigiác,biểutượngởđộngvậtcóhệthần

kinhtrungương.

-Trìnhđộphảnánhmangtínhbảnnăngcủacácloàiđộngvậtbậccao,xuấtpháttừnhucầu

sinhlýtựnhiên,trựctiếpcủacơthểđộngvậtchiphối(khôngphảilàýthức)->là“cáitiền

11:41 4/8/24

Triết Học - THMLN

about:blank

4/34

sử“duynhấtgợiýchochúngtatìmhiểu“bộóccótưduycủaconngười“đãrađờinhưthế

-Ph.Ăngghen

Vídụ:I.Paplop làmthínghiệmvừađánhchuôngvừachochóăn.Sauvàichụclầnphốihợp

tiếngchuôngvàthứcăn,chỉcầnnghetiếngchuônglàchóđãtiếtnướcbọt.(phảnxạcóđiều

kiệnquathôngquahọctập)



Kết luận:nhìnchung,cáchìnhthứcphảnánhcủathếgiớitựnhiênđềuchỉlàsựphảnánhtái

tạolạivậtchất,mangtínhthụđộngtrướcnhữngtácđộngcủathếgiớikháchquan.

3. Phản ánh của ý thức

Bộócconngười:cócấutrúcđặcbiệtpháttriển,rấttinhvivàphứctạp,gồm~14-15tỷtế

bào;sựphânkhu+hệthốngdâythầnkinh+giácquan->thunhận,xửlýthôngtin->phảnxạ

có,khôngcóđiềukiện->hoạtđộngcủacơthể

=> Làphảnánhđặctrưngchỉcóởconngườivàlàhìnhthứcphảnánhcaonhấtcủathếgiới

vậtchất

=> Ýthứclàsựphảnánhcủathếgiớihiệnthựcbởibộócconngười

Do đó, sự xuất hiện con người và hình thành bộ óc của con người có năng lực phản ánh

hiện thực khách quan là nguồn gốc tự nhiên của ý thức.

Nguồngốcrađờicủaýthức:nguồngốctựnhiên(sựpháttriểnưuviệtcủabộnão)vànguồn

gốcxãhội

3.1. Nguồn gốc tự nhiên:

-Nguồngốc:Làtiềnđềvậtchấtcónănglựcphảnánh(bộnão),chỉlànguồngốcsâuxacủa

ýthức.

-Làhìnhthứcphảnánhcaonhấtcủathếgiớivậtchất

-Làhìnhthứcphảnánhchỉcóởconngười

-Sựxuấthiệncủaconngườivàhìnhthànhbộóccủaconngườicónănglựcphảnánhhiện

thựckháchquanlànguồngốctựnhiêncủaýthức.

3.2. Nguồn gốc xã hội:

-Nguồngốc:hoạtđộngthựctiễncủaloàingườimớichínhlànguồngốctrựctiếpquyếtđịnh

sựrađờicủaýthức.Đâylàsựphảnánhcótínhchủđộnglựachọnthôngtin,xửlýthôngtin

đểtạoranhữngthôngtinmới,pháthiệnýnghĩacủathôngtin.

-Đểtồntại->phảitạoravậtphẩmđápứngnhucầu->hoạtđộnglaođộngsángtạocónhiều

ýnghĩađặcbiệt.Ph.Ăngghenđãchỉrõhoạtđộngxãhộithúcđẩysựrađờicủaýthức:"

Trướchếtlàlaođộng,saulaođộngvàđồngthờivớilaođộnglàngônngữ.Đólà2sựkích

thíchchủyếuđãảnhhưởngđếnbộóccủaconvượn,làmchobộócđódầndầnchuyểnthành

bộócconngười"=>Laođộngcảitạothếgiớikháchquan->nhậnthức,cóýthứcsâusắc

hơnvềthếgiới.

-Laođộnglàhoạtđộngđặcthùcủaconngười,làmchoconngườikhácvớitấtcảcácđộng

vậtkhác:Laođộnggiúpgiảiphónghaichitrướccủavượnthànhhaibàntaykhéoléocủa

conngười.

+Laođộngtạoranhiềuthứcăn,thayđổikhẩuphầnănvàtănghàmlượngProteingiúpnão

bộ,hệthầnkinhvàcơbắppháttriển.

+Laođộnglàmchothếgiớiquanbộclộnhiềuthuộctínhbảnchất,tạođiềukiệnchocon

ngườisosánh,phântích,tổnghợpvềquyluậtcủathếgiớikháchquan.

+Laođộnggiúpconngườipháttriểnhơnnhữngkhíquannhậnthức,đặcbiệtgiúpconngười

chếtạođượccôngcụSẢNXUẤT,nốidàikhảnăngnhậnthứccủaconngười.

=> Ýthứckhôngphảilàsựtiếpnhậnthụđộngtừthếgiớiquanvàobộócmàchủyếuhoạt

độngthựctiễn

-Laođộngsảnxuấtcònlàcơsởcủasựhìnhthànhvàpháttriểnngônngữ:

+Tronglaođộngconngườitấtyếucầnphảicónhữngquanhệvàtraođổikinhnghiệmvới

nhau->Ngônngữhìnhthành:phươngtiệngiaotiếp,côngcụtưduy,chuyềntảithôngtin,

11:41 4/8/24

Triết Học - THMLN

about:blank

5/34

traođổithôngtin,tưliệuđểhọctậptừnhữngthếhệđitrước,làphươngtiệnghilạikhoahọc

chothếhệsau.

+Ngônngữlàhệthốngtínhiệuthứhai,làcái“vỏvậtchất”củatưduy,làphươngtiệnđể

conngườigiaotiếptrongxãhội,phảnánhmộtcáchkháiquátsựvật,tổngkếtkinhnghiệm

thựctiễnvàtraođổichunggiữacácthếhệ.Chínhvìvậy,Ăngghencoi:laođộngvàngônngữ

là“haisứckíchthíchchủyếu”biếnbộnãocủaconvậtthànhbộnãoconngười,phảnánh

tâmlýđộngvậtthànhphảnánhýthức

+VD:Trongcadaotụcngữcócâu:“Ăntrôngnồingồitrônghướng“đềcậpđếnviệcchúng

taănuốngnhưthếnàochođúngmực,hợphoàncảnh,tronglúcngồiăncầnxemlạimình

đangngồiởvịtrícóphùhợphaychưa.Câucadaođãnhắcnhởchúngtatrongviệchoàn

thiệnmìnhvềphongthái,cáchứngxửphùhợpvớihoàncảnhkhácnhau.=>Tựnhậnthứcvề

bảnthânđểhoànthiệnhơn.

=>Kếtluận:Bảnchấtýthứclàhìnhảnhchủquancủathếgiớikháchquan,làquátrìnhphản

ánhtíchcực,sángtạohiệnthựckháchquancủaócngười.Nhưvậy,ýthứckhôngchỉlàsự

phảnánhtáitạomàcònchủyếulàsựphảnánhsángtạohiệnthựckháchquan.Thôngqua

thựctiễnnhữngsángtạotrongtưduyđượcconngườihiệnthựchoá,chorađờinhiềuvật

phẩmchưacótrongtựnhiên.Đólà"giớitựnhiênthứhai"inđậmdấuấncủabàntayvàkhối

ócconngười.

II. Phân biệt

*Phảnánhcủagiớitựnhiên:

Làsựphảnánhtáitạolạivậtchất,mangtínhthụđộngtrướcnhữngtácđộngcủathếgiới

kháchquan

*Phảnánhcủaýthức:

-Làhìnhảnhchủquancủathếgiớikháchquan,làquátrìnhphảnánhtíchcực,sángtạo,hiện

thựckháchquancủaócconngười.

-Thôngquathựctiễnnhữngsángtạotrongtưduyđượcconngườihiệnthựchóa.

-Đólà"Giớitựnhiênthứ2"inđậmdấuấncủabàntayvàkhốiócconngười.

Nhóm 3: Vận dụng nội dung và ý nghĩa phương pháp luận của mối quan hệ

giữa vật chất và ý thức để lý giải một vấn đề của thực tiễn?

1. Lý thuyết

-Phạmtrùvậtchất.(trang128)

-Phạmtrùýthức.(KNBảnchấtcủaýthức:tr160)

-Mốiquanhệ:tr174,ýb(theoquanđiểmchủnghĩaMácLêninthôi)

-Ýnghĩaphươngphápluận:tr180

I. Nội dung của mối quan hệ giữa vật chất và ý thức.

Từnhữngbuổiđầulịchsửtriếthọc,cácnhàkinhđiểncủachủnghĩaduytâmvàchủnghĩa

duyvậttrướcC.Mácđãđưaranhữngquanđiểmkhácnhauvềmốiquanhệgiữachúng,tuy

nhiênđềubộclộcònnhiềuhạnchếđóbằngthếgiớiquanvàphươngphápluậnbiệnchứng

củamình.

Vìvậy,trongbàithuyếttrìnhngàyhômnay,chúngmìnhsẽtậptrungnghiêncứuquanđiểm

củachủnghĩaMác–Lenintrongviệckháiquátvềnộidungvàýnghĩaphươngphápluậnvề

mốiquanhệgiữavậtchấtvàýthứcvàlýgiảichúngbằngvấnđềthựctiễn

I.1. Khái niệm vật chất và ý thức

V.I.Lêninđãđịnhnghĩa:

-“Vật chất là một phạm trù triết học dùng để chỉ thực tại khách quan được đem lại cho con

người trong cảm giác, được cảm giác của chúng ta chép lại, chụp lại, phản ánh, và tồn tại

không lệ thuộc vào cảm giác.”

- “Ý thức là một phạm trù song song với phạm trù vật chất, theo đó ý thức là sự phản ánh

thế giới vật chất khách quan vào bộ óc con người và có sự cải biến và sáng tạo. Ý thức có

mối quan hệ hữu cơ với vật chất.”

11:41 4/8/24

Triết Học - THMLN

about:blank

6/34

=>TừchínhkháiniệmmàLê–ninđãđưara,vậtchấtvàýthứccómốiquanhệmậtthiếtvới

nhau.

I.2. Mối quan hệ giữa vật chất và ý thức

TheoquanđiểmtriếthọcMác-Lênin:vậtchấtvàýthứccómốiquanhệbiệnchứng,

trongđóvậtchấtquyếtđịnhýthức,cònýthứctácđộngtíchcựctrởlạivậtchất.Cụthể:

* Vật chất quyết định ý thức:

 .- Thứ nhất, vật chất quyết định nguồn gốc của ý thức

+Vậtchấttồntạikháchquan,độclậpvớiýthứcnênlàcáicótrước,làtínhthứnhất.Ýthức

chỉlàhìnhthứcphảnánhcủavậtchấtvàotrongbộócconngườinênlàcáicósau,làtínhthứ

hai.

+Phảicósựvậnđộngcủavậtchấttrongtựnhiên-xãhộimớirađờiýthức.

- Thứ hai, vật chất quyết định nội dung của ý thức.

Dướibấtkìhìnhthứcnào,ýthứcđềuphảnánhhiệnthựckháchquan,chonênnộidungcủa

nóđượcquyếtđịnhbởivậtchất

- Thứ ba, vật chất quyết định bản chất của ý thức.

Phảnánhýthứclàphảnánhtíchcực,tựgiác,sángtạothôngquathựctiễn.Chínhthựctiễnlà

hoạtđộngvậtchấtcótínhcảibiếnthếgiớicủaconngười-làcơsởđểhìnhthành,pháttriển

ýthức,trongđóýthứccủaconngườivừaphảnánh,vừasángtạo,phảnánhđểsángtạovà

sángtạotrongphảnánh.

- Thứ tư, vật chất quyết định sự vận động, phát triển của ý thức.Mọisựtồntại,phát

triểncủaýthứcđềugắnliềnvớiquátrìnhbiếnđổicủavậtchất;vậtchấtthayđổithìýthức

cũngphảithayđổitheo.

* Ý thức có tính độc lập tương đối và tác động trở lại vật chất:

-Thứ nhất, ý thức có “đời sống” riêng, có quy luật vận động, phát triển riêng, không lệ

thuộc một cách máy móc vào vật chất.Ýthứcmộtkhirađờithìcótínhđộclậptươngđối,tác

độngtrởlạithếgiớivậtchất.Ýthứccóthểthayđổinhanh,chậm,đisonghànhsovớihiện

thực,nhưngnhìnchungnóthườngthayđổichậmsovớisựbiếnđổicủathếgiớivậtchất.

-Thứ hai, sự tác động của ý thức đối với vật chất phải thông qua hoạt động thực tiễn của con

người.Nhờhoạtđộngthựctiễn,ýthứccóthểlàmbiếnđổinhữngđiềukiện,hoàncảnhvật

chấtđểphụcvụchocuộcsốngconngười

-Thứ ba, vai trò của ý thức thể hiện ở chỗ nó chỉ đạo hoạt động, hành động của con người;

nó có thể quyết định làm cho hoạt động của con người đúng hay sai, thành công hay thất bại.

Ýthứckhôngtrựctiếptạorahaylàmthayđổithếgiớimànótrangbịchoconngườitrithức

vềhiệntượngkháchquanđểconngườixácđịnhmụctiêu,kếhoạch,hànhđộngnênlàm.

- Thứ tư, xã hội càng phát triển thì vai trò của ý thức ngày càng to lớn, nhất là trong thời đại

ngày nay,khimàtrithứckhoahọcđãtrởthànhlựclượngsảnxuấttrựctiếp.

II. Ý nghĩa của phương pháp luận.

* Xuất phát từ thực tế khách quan, tôn trọng khách quan:

Nguyêntắctôntrọngtínhkháchquanyêucầumọihoạtđộngnhậnthứcvàthựctiễncủacon

ngườichỉcóthểđúngđắn,thànhcôngkhithựchiệndựatrênthựctếkháchquan,tôntrọng

thựctếkháchquan

=>Đểthựchiệnthànhcôngướcmơ,mongmuốncủabảnthânthìyếutốtiênquyếtlàphải

nhậnthứcđúngđắnkháchquan,dựatrênnhữngyếutốthựctiễnđểtừđóxácđịnhđượcmục

tiêu,nộidung,biệnpháp,phươnghướngphùhợpđểđitớihànhđộng.

* Phát huy tính năng động chủ quan:

-Pháthuyvaitròtíchcực,năngđộng,sángtạocủaýthứcvàpháthuyvaitrònhântốcon

ngườitrongviệcvậtchấthóatínhtíchcực,năngđộng,sángtạoấy.tránhtưtưởng,tháiđộ

thụđộng,ỷlại,ngồichờ,bảothủ,trìtrệ,thiếutínhsángtạo.

-Đồngthời,phảigiáodụcvànângcaotrìnhđộtrithứckhoahọc,tôntrọngtrithứckhoahọc,

làmchủtrithứcvàphổbiến,truyềnbátrithứcvàocộngđồng,đờisống.Thựchiệnnguyên

11:41 4/8/24

Triết Học - THMLN

about:blank

7/34

tắctôntrọngkháchquan,pháthuytínhnăngđộngchủquantrongnhậnthứcvàthựctiễnđòi

hỏiphảitránhchủnghĩachủquan,bệnhchủquanduyýchí;chủnghĩaduyvậttầmthường,

chủnghĩathựcdụng,....

2. Vận dụng

Ý thức không thể quyết định vật chất nhưng có thể tác động lại vật chất

- Ý thức không thể quyết định vật chất:BạnAthiếuthốnvềvậtchất,khôngđủtiềnđểtrang

trảicuộcsống(nghèo),nhưngbạnlạisửdụngcáiýthứccủamình,mongmuốnmìnhsẽtrở

thànhngườigiàucó.Tuynhiênđiềuđólàkhôngthểđượcvìtiềnbạcchínhlàvậtchất,làthứ

tồntạikháchquannênkhôngthểdùngýthứcquyếtđịnhbạnAsẽlàngườigiàucó.Nếubạn

muốntrởthànhmộtngườigiàucóthìmìnhsẽphảihọchỏi,khởinghiệp,kinhdoanh…Điều

nàycầncả1quátrình

-Tuyýthứckhôngthểquyếtđịnhđượcđiềuđónhưngýthứcvẫncóthểtác động trở lại vật

chất,vànósẽdiễnratheohaixuhướng.

+NếubạnAýthứcđượcviệcgiàucó,muốnlàmgiàu,đưaviệclàmgiàulêntrởthànhmục

tiêucủamìnhthìýthứcsẽtácđộngtrởlạikhiếnchobạnchủđộnghọchỏi,tìmhiểucáckỹ

năngkhởinghiệp,kinhdoanh,mởrộngmốiquanhệxãhội….ThìbạnAcóthểđạtđược

mụctiêuđóchínhlàtrởthànhmộtngườigiàucó(nhiềucủacảivậtchất-tiền).

+Ngượclại,mặcdùbạnmuốnmìnhtrởnêngiàucónhưngtrongýthứcbạnlạikhôngchủ

độnghọchỏi,haybạnlạinghetheolờirủrêcủabạnbèđitheolốitắt,làmnhữngđiềusaitrái

(bánhàngđacấp,buônhàngtráiphép…)thìsaucùngbạnsẽphảichịuhậuquảthíchđáng

(nợnần,đitù…)

Vìvậy,tácđộngcủaýthứcđốivớivậtchấtsẽdiễnratheohaixuhướng.Nếuconngười

phảnánhđúngđắnhiệnthực,cóýthứcđúngthìnósẽlàđộnglựcthúcđẩyvậtchất,đưacon

ngườiđếnthànhcông.Cònngượclại,khiphảnánhsaihiệnthựcthìýthứccóthểkìmhãmsự

pháttriểncủavậtchấtvàdẫnđếnthấtbại.

TUẦN 6:

Nhóm 1: Vận dụng quan điểm toàn diện để lý giải một vấn đề của thực tiễn?

Tr195

I. Quan điểm toàn diện

Quan điểm toàn diệnđượcrútratừnguyênlývềmốiliênhệphổbiến,làmộttrongnhững

nguyêntắcphươngphápluậncơbảncủatriếthọcMác–Lênin.Mỗisựvật,hiệntượngtồn

tạitrongnhiềumốiliênhệ,tácđộngqualạivớinhau;dođó,khinhậnthứcvềsựvật,hiện

tượngcầntuântheoquanđiểmtoàndiện.Quanđiểmnàymangđếntínhđúngđắntronghoạt

độngxemxéthayđánhgiámộtđốitượngnhấtđịnh.Khôngchỉnhìnnhậnvớitínhchấttiêu

cựchaytíchcựctheocảmxúc,màphảilànhữngtiếnhànhtrênlýtrí,kinhnghiệmvàtrìnhđộ

đánhgiáchuyênmôn.

- Nội dung của quan điểm toàn diện:

+Khinhậnthứcsựvật,chúngtaphảixemxétsựvậttrongmốiquanhệbiệnchứngqualại

giữacácbộphận,cácyếutố,cácmặtcủachínhsựvậtvàtrongsựtácđộngqualạigiữasựvật

đóvớisựvậtkhácvàvớimôitrườngxungquanh,kểcảmốiliênhệtrunggian,giántiếp.

+Phảiphânloại,đánhgiávịtrí,vaitròcủatừngmốiliênhệđốivớisựvậnđộng,pháttriển

củasựvật,nghiêncứuquátrìnhtừquákhứđếnhiệntạivàphánđoántươnglai.Chútrọng

đếnnhữngmốiliênhệphổbiến,tấtyếucủasựvật,hiệntượng.

+Quanđiểmtoàndiệnđốilậpvớiquanđiểmphiếndiện,mộtchiều,chỉthấymặtnàymà

khôngthấymặtkhác;hoặcchúýđếnnhiềumặtnhưnglạixemxétdàntrải,khôngthấymặt

bảnchấtcủađốitượngnêndễrơivàothuậtngụybiệnvàchủnghĩachiếttrung.

II. Vận dụng

Trongthựctiễn,khixemxét,nghiêncứubấtkỳsựvật,hiệntượngnàotacũngcầnphảidựa

trênquanđiểmtoàndiện.Cụthểnhưtrongcôngtácđánhgiá,nhậnxétvàxếploạiđoànviên

ĐoànThanhniênCộngsảnHồChíMinh.

11:41 4/8/24

Triết Học - THMLN

about:blank

8/34

1. Yêu cầu

-Tạođiềukiệnđểmỗi đoànviêntựnhậnxét,đánh giáviệcthựchiện nhiệmvụĐoàn,

nghiêmtúctựphêbình,nhậnthấyđượcmặttíchcựcvàmặthạnchế.

-Bíthưphảituânthủvàdựatrêncácnguyêntắc,tiêuchíđãđượcquyđịnhrõ,đồngthờixem

xétquátrìnhhoạtđộngcủađoànviênđểđưaranhữngnhậnxét,đánhgiáchínhxácvàkhách

quannhất

-Việcđánhgiáđoànviênphảiđượcđặttrongmốitươngquangiữakếtquảthựchiệncác

chươngtrìnhhoạtđộngcủaĐoàncấptrênvàcơsởĐoànvớikếtquảrènluyệnphấnđấucủa

mỗiđoànviên.

2. Nguyên tắc

-ĐảmbảonguyêntắcĐảnglãnhđạotrựctiếp,toàndiệnĐoànThanhniên

-Đảmbảothốngnhất,đồngbộ,liênthôngtronghệthốngtổchứcĐoàn.

-Bảođảmnguyêntắctậptrungdânchủ,tựphêbìnhvàphêbình;đoànkết,thốngnhất;trung

thực,kháchquan,toàndiện,côngbằng,côngkhai,minhbạch;đúngthẩmquyền,tráchnhiệm.

-Lấyphẩmchấtchínhtrị,đạođức,lốisốnglàmgốc;kếtquả,hiệuquảcôngviệclàmthước

đochủyếutrongđánhgiá,xếploạihằngnăm.

-Gắntráchnhiệmcủacánhânvớitậpthể;tráchnhiệmcủaBíthưĐoàncáccấpvớikếtquả

côngtácĐoànvàphongtràocủađịaphương,đơnvị.

3. Tiêu chí

Chấtlượngđoànviênđượcxếpthành4mức:Xuấtsắc,Khá,Trungbình,YếuKém.Bíthưsẽ

căncứtheonhữngtiêuchídướiđâyđểcónhữngđánhgiá,xếploạicuốicùng:

-ÝthứcchấphànhcácchủtrươngcủaĐảng,chínhsách,phápluậtcủaNhàNước;Điềulệ

ĐoànvàcácnghịquyếtcủaĐoàn;cácnộiquy,quyđịnhcủađịaphương,đơnvi nơisinh

hoạt,họctập,laođộng,côngtác.

-Tháiđộ,tinhthầnthamgiacáchoạtđộngdotổchứcĐoànquảnlýmìnhtổchức;ýthứcvà

kếtquảthựchiệnnhiệmvụđượcgiao.

-Việctudưỡng,rènluyệnvềchínhtrị,tưtưởng,đạođức,lốisống,vănhóagiaotiếp,tác

phong,lềlốilàmviệc.

-Kếtquảđạtđượcở“Chươngtrìnhrènluyệnđoànviên”.

-Cácviphạmkỷluật(nếucó).

-Môitrường,điềukiệnhoạtđộngcủađoànviênvàđặcthùgiới.

=> :Quanđiểmtoàndiệnđãđượcvậndụngtriệtđểtrongcôngtácđánhgiá,nhậnKết luận

xét,xếploạiđoànviênĐoànThanhniênCộngsảnHồChíMinh.Khôngthểchỉcăncứvào

nhữngbiểuhiện,hànhvibênngoàimàphảitìmhiểutấtcảcáccôngviệcđoànviênthựchiện.

Khôngthểchỉxemxéttrongmộtthờiđiểmhaymộtkhoảngthờigian,màphảinhìnnhậnrõ

cảquátrìnhrènluyệnvàtudưỡng.Việcxemxétđầyđủcảquátrìnhkhôngđồngnghĩavới

việcđánhgiámộtcáchtrànlan,thiếukhoahọcmàphảiđượcthựchiệntheotrìnhtự,cân

nhắc,chọnlọcnhữngyếutốcụthể,chitiết.Tuântheonguyêntắctoàndiệnsẽcóđượcnhững

đánhgiáđúngđắnvàkháchquannhất,tạotiềnđềchocôngtácnhậnxét,xếploạiđoànviên.

Từđó,cóthểdễdàngđềxuấtphươnghướng,tạolậpkếhoạchphùhợpđốivớiviệcđàotạo,

bồidưỡngđoànviênưutú,đápứngtốtyêucầu,nhiệmvụxâydựngcơsởĐoànvữngmạnh.

Cóthểthấy,trongcôngtácđánhgiá,nhậnxét,xếploạiđoànviênĐoànThanhniênCộngsản

HồChíMinhnóiriêngvàtrongcácvấnđềkháccủathựctiễnnóichung,quanđiểmtoàndiện

luônđòihỏinhậnthứctrọngtâm,trọngđiểm,từđóxemxétcáitoànbộ,trêncơsởthấuhiểu

quyluậtvậnđộngvàpháttriểncủasựvật,hiệntượng.Phảiloạibỏmọisuynghĩvàhànhđộng

phiếndiện,chiếttrung,ngụybiệnđểtiếpcậntừnhiềukhíacạnhkhácnhau,phânbiệtđược

cáibảnchấtvớikhôngbảnchất.Nếuthựchiệnkhôngđúnghoặcđingượclạinhữngyêucầu

củaquanđiểmtoàndiện,sẽrơivàosailầm,màđiểnhìnhlàchủnghĩachủquanduyýchí

trongnhậnthứcvàhànhđộng,gâyranhữnghậuquảtolớnchodùhoạtđộngởbấtcứlĩnh

vựcnào.

11:41 4/8/24

Triết Học - THMLN

about:blank

9/34

Nhóm 2: Vận dụng quan điểm phát triển để lý giải một vấn đề của thực tiễn?

tr196

Khái niệm:Pháttriểnlàquátrìnhvậnđộngtiếnlêncủamộtsựvật-hiệntượng.Khuynh

hướngtừthấpđếncao,từđơngiảnđếnphứctạp,từkémhoànthiệnđếnhoànthiệnhơn.=>

Mọisựvậthiệntượngtrongtựnhiên,xãhội,trongtưduyđềunằmtrongxuhướngvậnđộng

vàpháttriển.

Đặc điểm:Tiếnlêntheođườngxoáyốc.Cótínhkếthừa,lặplạisựvật,hiệntượngcũnhưng

trêncơsởcaohơnDiễnradầndầnhoặcnhảyvọt=>sựpháttriểnluônmangtínhquanhco,

phứctạp.VD:quátrìnhpháttriểncủavượnthànhngười,từloàivượncổđếnngườitinh

khôn,hiệnđại.Thaythếnhữngcầm,nắmcơbảnthànhbàntaynhỏ,khéoléovàlinhhoạt

hơn...

Các tính chất cơ bản

Tính khách quan:Nguồngốccủasựpháttriểnnằmtrongchínhbảnthâncủasựvật,hiện

tượng.Diễnrabằngcáchtựgiảiquyếtcácmâuthuẫntrongchínhbảnthânsựviệcđó.Con

ngườikhôngthểngăncảnsựpháttriểnmàchỉcóthểthúcđẩyhoặckìmhãmsựpháttriển

nhanhhơnhaychậmhơn(vìnguồngốccủasựpháttriểnnằmtrongchínhsựvậthiệntượng

đó).Vídụ:dùkhôngcóconngười,songhạtlúavẫnpháttriểnkhicóđủnước,dinhdưỡng

vàánhsáng.

Tính phổ biến:Sựpháttriểncóởmọisựvậthiệntượng,cóởmọikhônggianthờigian,ở

đâucũngcó,lúcnàocũngcó,cócảtrongtựnhiên,xãhội,tưduy.VD:Trongxãhội,mức

sốngcủadâncưxãhộilúcnàocũngcaohơnsovớixãhộitrước(thayđổitừănnomặcấm

thànhănngonmặcđẹp).Trongtưduy,trìnhđộhiểubiếtcủaconngườingàycàngcaosovới

trướcđây(trongquákhứviệcbayvàokhônggiantưởngchừnglàđiềukhôngthể,nhưngvới

trìnhđộhiểubiếtvềkhoahọccôngnghệnhưngàynay,conngườiđãnhậnthứcvàthựchiện

thànhcôngviệcbayvàokhônggianđểnghiêncứu)

Tính đa dạng phong phú: Sựvật,hiệntượngkhácnhauthìsựpháttriểnkhácnhauKhông

gian,thờigiankhácnhauthìsựphátkhácnhauLĩnhvựckhácnhauthìsựpháttriểnkhác

nhau.VD:Mỗiloàihoacónhiềukiểupháttriểnkhácnhautrongcácđiềukiệnkhácnhau:

cóloàisốngdướinước,cóloàisốngtrêncạn,cóloàichịuđượckhíkhắcnghiệt,cóloàichỉ

nởhoavàomùaxuân,cóloàichỉnởhoavàobanđêm...

Tính kế thừa:Cáimớirađời,thaythếchocáicũ,cósựkếthừa,tíchlũynhữngcáiyếutố

tíchcựccủasựvật,hiệntượngcũ,đồngthờiđàothải,loạibỏnhữngcáitiêucực,lạchậucủa

cáicũ.

Vận dụng quan điểm phát triển bao gồm: Xemxétsựvậttrongxuhướngvậnđộngbiến

đổikhôngngừng.Pháttriểnracáimới,tạođiềukiệnchocáimớirađờiđểthaythếcáicũ.

Phânchiaquátrìnhpháttriểnthànhcácgiaiđoạnkhácnhau.Đảngtađãđưaramụctiêutổng

quátlà:"phấnđấuđếngiữathếkỷXXI,nướctatrởthànhnướcpháttriển,theođịnhhướng

xãhộichủnghĩa”.Đểđạtmụctiêutổngquát,Đảngđãvậndụngquanđiểmphát

triển:phânchiaquátrìnhpháttriểnthànhcácgiaiđoạnkhácnhau.Cụthể:Giaiđoạn2021-

2025Đảngtađặtramụctiêucaohơnlàtrởthànhnướcđangpháttriển,cócôngnghiệptheo

hướnghiệnđại,vượtmứcthunhậptrungbình.Giaiđoạn2025-2030Lànướcđangphát

triển,cócôngnghiệphiệnđại,thunhậptrungbìnhcao. Giaiđoạn2030-2045Trởthành

nướcpháttriểnthunhậpcao

Nhóm 3: Vận dụng quan điểm lịch sử - cụ thể để lý giải một vấn đề của thực

tiễn?

I. Lý thuyết

1. Khái niệm của quan điểm lịch sử - cụ thể.

-Quanđiểmlịchsửcụthểlàquanđiểmmàkhinguyêncứuvàxemxéthiệntượng,sựvậthay

sựviệcchúngtaphảiquantâmđếntấtcảcácyếutốtừkháchquanđếnchủquancóliênquan

đếnsựvật.

11:41 4/8/24

Triết Học - THMLN

about:blank

10/34

-TheoTriếthọcMácLêninLịchsửphảnánhtínhbiếnđổicủasựvậtkháchquan.Tínhbiến

đổiđókhôngchỉlàquátrìnhcụthểcủasựphátsinhmànócònlàsựpháttriển,chuyểnhóa

củasựvậthiệntượng.Mỗisựvật,hiệntượngđềubắtđầutừquátrìnhhìnhthành,pháttriển

vàsuyvongcủamìnhvàquátrìnhđóthểhiệntrongtínhcụthể,baogồmmọisựthayđổivà

sựpháttriểndiễnratrongnhữngđiềukiện,hoàncảnhkhácnhautrongkhônggianvàthời

giankhácnhau.

2. Nội dung của quan điểm lịch sử - cụ thể.

–Cơsởkháchquancủaquanđiểmlịchsử-cụthể:

Nguyênlývềmốiliênhệphổbiếnvànguyênlývềsựpháttriểnlàcơsởhìnhthànhquan

điểmlịchsửcụthể.Mọisựvật,hiệntượngtrênthếgiớiđềutồntại,vậnđộngvàpháttriển

trongnhữngđiềukiệnkhônggianvàthờigiannhấtđịnh,điềukiệnkhônggianvàthờigiancó

ảnhhưởngtrựctiếptớitínhchất,đặcđiểmcủasựvật.Cùngmộtsựvậtnhưngnếutồntại

trongnhữngđiềukiệnvềkhônggianvàthờigiankhácnhauthìsẽkhiếntínhchất,đặcđiểm

củanókhácnhau,thậmchícóthểlàmthayđổihoàntoàntínhchấtcủasựvậtđó.

–Yêucầucủaquanđiểmlịchsử-cụthể:

+Thứnhất:Khiphântíchsựvật,hiệntượngthìphảiđặtnótrongbốicảnhkhônggianvàthời

giancụthểcủanó,phântíchxemnhữngđiềukiệnkhônggianấycótácđộngảnhhưởngnhư

thếnàođếntínhchất,đặcđiểmcủasựvật,hiệntượng.

+Thứhai:Khinghiêncứumộtlýluận,mộtluậnđiểmkhoahọcnàođócầnphảiphântích

nguồngốcxuấtxứ,hoàncảnhlàmnảysinhlýluậnđó.Nhờvậy,đánhgiáđúngđượcgiátrịvà

hạnchếcủalýluậnđó.

+Thứba:Khivậndụngmộtlýluậnnàođóvàothựctiễnphảitínhđếnđiềukiệncụthểcủa

nơiđượcvậndụng.

3. Ý nghĩa:

-Khixemxétsựvậthiệntượngcầnđặtchúngtrongnhữngđiềukiệncụthể,tránhrơivào

giáođiều,tránhchiếttrung,ngụybiện.

-Chốnglạitháiđộtuyệtđốihóacáicụthể,xemnhẹquyluậtchung.

2. Vận dụng: Sự thay đổi về mô hình kinh tế của thời chiến và thời bình tại Việt Nam

Mô hình kinh tế thời kỳ chiến tranh: mô hình kinh tế kế hoạch hóa tập trung quan liêu, bao

cấp

-Đặc trưng:Nhànướccanthiệp sâuvàohoạtđộngsảnxuất,kinhdoanhcủacácdoanh

nghiệp.Tấtcảphươnghướngsảnxuất,nguồnvậttư,tiềnvốn,nhânsự,tiềnlương…đềudo

cáccấpcóthẩmquyềnquyếtđịnh.

- Ưu điểm:

+Nhànướccóthểnhanhchónghuyđộngmộtlượnglớntàinguyên,vốn,conngườivàocác

ngànhquantrọngtrongtừnggiaiđoạncụthể.

+Hạnchếtìnhtrạngphânhóagiàunghèo,khôngphátsinhnhiềumâuthuẫntrongxãhội.

+Hạnchếđượcnạnđầucơ,tíchtrữvàtìnhtrạnghỗnloạnvềgiácảvốnthườngxảyratrong

thờichiến

+VìNhànướcđãbaocấpcácnhucầuthiếtyếunênlínhcóthểyêntâmratrận,khôngphảilo

lắngvềsinhkếchogiađình,vợcon.

-Hậu quả để lại sau 1975

+ Nôngnghiệpthấpkém,khôngđápứngđượcnhucầutrongnước

+Côngnghiệpnặngđầutưlớnnhưnghiệuquảthấp

+Nhiềumặthàngtiêudùngthiếutrầmtrọngdophươnghướngsảnxuấtsailệch

+Bộmáyquảnlýcồngkềnh,nhiềucấptrunggian,kémnăngđộngkhôngnắmbắtbắtđược

nhucầuthịtrường

=>MôhìnhkếhoạchhóatậptrungtrởthànhràocảnkìmhãmsựpháttriểnnềnkinhtếởVN

lúcbấygiờ.Dấuhiệusuythoái,khủnghoảngkinhtế-xãhộiđãdầndầnxuấthiệnvàocuối

11:41 4/8/24

Triết Học - THMLN

about:blank

11/34

nhữngnăm1970.Đếnsaunhữngnăm1975thìnềnkinhtếlạchậu,suythoáiđãhiệnlênrõ

rệt.

=>Chínhvìvậy,việcđổimớicơchếquảnlýkinhtếlànhucầucấpbách.Dođó,hộinghị

Trungương8khoáV(6/1985)chủtrươngdứtkhoátxóabỏcơchếtậptrungquanliêu,bao

cấpdầnchuyểnquacơchếthịtrườngđịnhhướngXHCN.

=>Dohoàncảnhlịchsửthayđổikhiếnchomôhình,cơchếquảnlýkinhtếcủaNhànước

cũngcầnphảithayđổiđểphùhợpvớithịtrườngtrongnướcvàquốctế.

- Tổng kết:Điềukiệnkhônggianvàthờigiancóảnhhưởngtrựctiếptớitínhchất,đặcđiểm

củamộtchủthể.Cóthểtrongthờiđiểmnày,khônggiannàynómanggiátrịrấtýnghĩa,tích

cựcnhưngởmộtthờiđiểmkhácsựvậthiệntượnghaylýluậnphươngphápấylạitrởnênhạn

chếthậmchílàcựcđoan,vìkhôngcònphùvớihoàncảnh.Vậynênkhiphântíchsựvật,hiện

tượnghaylýluận,phươngphápthìphảiđặtnótrongbốicảnhkhônggianvàthờigiancụthể

củanó.Nhờvậymớiđánhgiáđúngđượcgiátrịvàhạnchếcủanó.



TUẦN 8:

Nhóm 1: VâXn dụng nội dung và ý nghĩa phương pháp luận của qui luật “chuyển

hoá từ những sự thay đổi về lượng thành những sự thay đổi về chất và ngược

lại” để lý giải một vấn đề của tự nhiên hoặc xã hội hoặc tư duy?

1.Lýthuyết:

tr238+240

Vậndụng1:VẤNĐỀ:SỰVẬNĐỘNGCỦACÁCHMẠNGVIỆTNAM,QUÁTRÌNH

CHUẨNBỊVÀSỰTHÀNHCÔNGCỦACUỘCTỔNGKHỞINGHĨATHÁNG8/1945.

1.Quátrìnhchuẩnbịcáchmạng

-Giaiđoạn1930-1931:Cácphongtràođấutranhđãdiễnrarộngkhắpcảnước,bùnglêncao

tràocáchmạngvớiđỉnhcaolàXôViếtNghệTĩnh

=>Cuộctậpdượtlầnthứnhất

-Giaiđoạn1936-1939:TiêubiểulàphongtràoĐôngDươngđạihội(8-1936)

=>làcuộctậpdượtlầnhaitrướcsựthànhcôngquyếtđịnhcủacuộccáchmạngtháng8.

-Giaiđoạn1939-1945:TiêubiểulàCaotràokhángNhật,giảiquyếtnạnđói

=>CuộctậpdượtcuốicùngchoCMT8.

-Tổngkhởinghĩatháng8:Cuộctổngkhởinghĩadiễnratrongvòng15ngàyvàgiànhđược

thắnglợihoàntoàntrêncảnước

=>Ngày2/9/1945,ChủtịchHồChíMinhđọcbảnTuyênNgônĐộcLậpkhaisinhranước

ViệtNamdânchủcộnghòa.

2,PHẠMTRÙLƯỢNGVÀCHẤT.Quyluậtlượngvàchấtthểhiệnrõnétquavídụtrên:

-Chấtcũ:thuộcđịanửaphongkiến

-Chấtmới:quahiệpđịnhsơbộnướcViệtNamtrởthànhmộtquốcgiatựdonằmtrongkhối

LiênHiệpPháp.

-Lượngđượcthểhiệnởnhiềudạng

+Quaquátrìnhchuẩnbịvềchủtrương,đườnglối

+Sựthànhlậpcủacáctổchứcchínhtrịxãhội,cácđộituyêntruyềnvềcáchmạngchotoàn

thểnhândân

+Quátrìnhxâydựnglựclượngvũtrang

+Xâydựngcăncứđịacáchmạng

+NhữngđiềukiệnkháchquantạođiềukiệnthuậnlợiđúngvớinhữnggìmàhọcthuyếtMác-

Lêninđãchỉra.

-Phântích:

 Điểmnút:Thờiđiểmchínmuồi

 Bướcnhảy:CuộctổngkhởinghĩaCMT8

 Chấtmới:NhànướcVNDCCH

11:41 4/8/24

Triết Học - THMLN

about:blank

12/34

=>Chấtmớirađờicósựtácđộngtrởlạitớilượngcủasựvật,hiệntượng.

KẾTQUẢ:CáchmạngViệtNamđãbướcquamộttrangsửmới.Nhànướcriêngcủachúng

tađượchìnhthànhcóchủquyềnquốcgia

Vậndụng2:SựthayđổicủanhànướcViệtNamtừmộtnướcthuộcđịanửaphongkiếnsang

mộtnướcđộclậptựdo

2.1.Mọiđốitượngđềulàsựthốngnhấtcủahaimặtđốilậpchấtvàlượng

Chất Lượng

Nướcthuộcđịanửaphongkiến Sựtíchlũyvềmâuthuẫn

SựchuẩnbịcủaĐảng

=>Lượngthayđổinhưngchấtcănbảnchưathayđổi,ViệtNamlúcbấygiờlànướcthuộcđịa

nửaphongkiến,vẫnlànómàchưatrởthànhnhànướcxãhộichủnghĩatứclàkhiđóchấtvà

lượngvẫncòncósựthốngnhất.

2.2.

2.3.Chấtmớirađờitiếptụctácđộngtrởlạiduytrìsựthayđổicủalượng

-SauCMtháng8,nhândântatiếptụccuộckhángchiếnchốngPháp

-Đến1975,miềnNamhoàntoàngiảiphóng.Nướctahoàntoànthốngnhất,cảnướctiếnlên

XHCN

-Kinhtếnướctađitheohướngnềnkinhtếhóatậptrung,baocấp.Songđãbộclộrõnhững

bấtcập

CHUYỂN ĐỔI SANG NỀN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG ĐỊNH HƯỚNG XÃ HỘI CHỦ

NGHĨA

-Chếđộtưhữucủatưbảnchủnghĩavẫntồntại,tứcvẫncómâuthuẫngiữagiaicấp(lượng

mới)

-Tuyvậy,nhờđịnhhướngxãhộichủnghĩamàmâuthuẫngiaicấpđãbớtgaygắthơn.

-Lượnggiảmdầndựatrênnềntảngchấtmớilànhànướcxãhộichủnghĩavớinhữngđặc

điểmlànhànướccủadândodânvìdân.Nhândânđượctôntrọng,bảovệ,bảođảmcócuộc

sốngấmnohạnhphúcnênmâuthuẫndầnbiếnmất(Lượngmớidựatrênchấtmới)

=>ThôngquagiaiđoạntrướcvàsauCáchmạngtháng8,tanhậnthấyđượcquyluậtchuyển

hóatừnhữngthayđổivềlượngdẫnđếnnhữngthayđổivềchấtvàngượclại.

Vídụvềlượng,chất,độ,điểmnút,bướcnhảy:Xét“nước”(H20)nguyênchất,trongđiều

kiệnatmotpheởtrạngtháithểlỏng(chất)đượcquyđịnhbởilượngnhiệtđộ(lượng)từ0°C

đến100°C(độ).Khilượngnhiệtđộbiếnthiênnằmngoàikhoảnggiớihạn0°Choặc100°Cđó

11:41 4/8/24

Triết Học - THMLN

about:blank

13/34

(điểmnút)thìtấtyếuxảyraquátrìnhbiếnđổitrạngtháicủanướctừtrạngtháilỏngsang

trạngtháirắnhoặckhí(bướcnhảy).

Nhóm 2: VâXn dụng nội dung và ý nghĩa phương pháp luận của qui luật “thống

nhất và đấu tranh của các măXt đối lâXp” để lý giải một vấn đề của tự nhiên hoặc

xã hội hoặc tư duy?- tr245

Nội dung:

Quyluậtthốngnhấtvàđấutranhcủacácmặtđốilậplàhạtnhâncủaphépbiệnchứngduyvật

Vaitròcủaquyluật:chỉranguồngốc,độnglựccủasựvậnđộngvàpháttriểncủasựvật,

hiệntượng

1.Cáckháiniệm:

- Mâu thuẫn biện chứng:sựliênhệ,tácđộngtheocáchvừathốngnhấtvừađấutranh,vừa

loạitrừvừachuyểnhóagiữacácmặtđốilập.

Yếutốtạothành“mâuthuẫnbiệnchứng”:cácmặtđốilập,cácthuộctính,cácbộphận,...có

khuynhhướngbiếnđổitráingượcnhau,nhưngcùngtồntạikháchquantrongmỗisựvật,

hiệntượngcủatựnhiên,xãhội,tưduy.

Trongmỗi“mâuthuẫn”:cácmặtđốilập-vừathốngnhất,vừađấutranhlẫnnhau->trạng

tháiổnđịnhtươngđốicủasựvật,hiệntượng.

- sựliênhệgiữacácmặtđốilậpThống nhất:

Các 2

1,Làtiềnđềcủanhau,cầnđếnnhau,nươngtựanhau->Khôngcómặtnàykhôngthểtồntại

mặtkia

2,Tácđộngngangnhau,cânbằng->sựđấutranhgiữacáimớiđanghìnhthànhvàcáicũvẫn

chưamấthẳn.

3,Cósựtươngđồng,đồngnhấtdotrongcácmặtđốilậptồntạinhữngyếutốgiốngnhau.

Tínhchất:

cótínhtạmthời,tươngđối,cóđiềukiện

chỉtồntạitrongtrạngtháiđứngimtươngđốicủasựvật,hiệntượng.

- Đấu tranh:sựtácđộngqualạitheohướngbàitrừ,phủđịnhkhôngtáchrờisựkhácnhau,

thốngnhất,đồngnhấtgiữacácmặtđốilậptrongmộtmâuthuẫn.

Tính chất:

cótínhtuyệtđối

đấutranh->phávỡsựổnđịnhtươngđối->chuyểnhóavềchất

Căncứvàosựtồntại,pháttriển:

 Mâuthuẫncơbản:

 Mâuthuẫnkhôngcơbản:

Căncứvàoquanhệgiữacácmặtđốilập:

 Mâuthuẫnbêntrong:

 Mâuthuẫnbênngoài:

Căncứvàotínhchấtcủalợiíchquanhệgiaicấp

 Mâuthuẫnđốikháng:

 Mâuthuẫnkhôngđốikháng:

-Vaitròcủamâuthuẫn:sựtácđộnglẫnnhau(theohướngphủđịnh,thốngnhất)giữacácmặt

đốilập(bêntrong)làmchosựvật,hiệntượngpháttriển.

Tómlại,nộidungcủaquyluật:Mọiđốitượngđềubaogồmnhữngmặt,khuynhhướng,lực

lượng,...đốilậpnhautạothànhnhữngmâuthuẫntrongchínhnó;sựthốngnhấtvàđấutranh

giữacácmặtđốilậpnàylànguyênnhân,độnglựcbêntrongcủasựvậnđộngvàpháttriển,

làmchocáicũmấtđivàcáimớirađời.

2, Ý nghĩa của phương pháp luận:

Thứnhất:Thừanhậntínhkháchquancủamâuthuẫntrongsựvậthiệntượng.Từđó,giải

quyếtmâuthuẫnphảituântheoquyluật,điềukiệnkháchquan.

11:41 4/8/24

Triết Học - THMLN

about:blank

14/34

Thứhai:Phântíchmâuthuẫntừviệcxemxétquátrìnhphátsinh,xemxétvịtrí,vaitròvà

mốiquanhệgiữacácmâuthuẫnvàđiềukiệnchuyểnhóagiữachúng.Phảibiếtphântíchmột

mâuthuẫncụthểđểđưaraphươngphápgiảiquyếtmâuthuẫnđó.

Thứba:Phảinắmvữngnguyêntắcgiảiquyếtmâuthuẫnbằngđấutranhgiữacácmặtđốilập,

khôngđiềuhòamâuthuẫn.

Quyluậtthốngnhấtvàđấutranhcủacácmặtđốilậplàhạtnhâncủaphépbiệnchứngduyvật

Vaitròcủaquyluật:chỉranguồngốc,độnglựccủasựvậnđộngvàpháttriểncủasựvật,

hiệntượng

Vận dụng: 2bạnthân,họcchung1phòng,chiasẻtiềnphòngvớinhau,bạnAchămhọc,hay

họcởnhà,bạnBhamchơi,cóngườiyêu,thườngxuyênđưangườiyêuvềnóichuyệntrong

lúcbạnAhọc,khiếnbạnAkhônghọcđược,gâyảnhhưởngkếtquảhọctập.Tốinàocũng

vậy,Akhóchịugiatăng,khótínhvớiB,nảysinhmâuthuẫn.Khibạnkhóchịu,2mâuthuẫn,

2mặtđốilập.Giảiquyết,đàmphán,để2bạnhiểuvàthỏathuậnvớinhau,thôngcảmvới

nhau-2mặtđốilậpchuyểnhóachonhau,đểgiảiquyếtmâuthuẫn.Khônggiảiquyếtđược

khitìnhbạnmấtđi,khônggiảiquyếtđược,quátrìnhpháttriểntìnhbạnđixuống.Nhậnthức

đúngđượcmâuthuẫn,nhậnthứcvềquanđiểmhọcvàchơi,trongphảitiềnbạc,tìnhcảm,

quantrọnglànhậnthứcđúngmâuthuẫn,phântíchđểthấyrõkhuynhhướngpháttriểnđểcó

cáchcanthiệp,giảiquyếthiệuquảbởimâuthuẫncónhiềuloại,mâuthuẫntrongngoài,chủ

yếu,thứyếu.

Nhóm 3: VâXn dụng nội dung và ý nghĩa phương pháp luận của qui luật “phủ

định của phủ định” để lý giải một vấn đề của tự nhiên hoặc xã hội hoặc tư

duy?

1. Lý thuyết:tr251-256

2. Vận dụng: Trong tự nhiên là quá trình biến đổi của hạt nước trong tự nhiên

−Banđầu,nướctồntạitrongtựnhiênởtrạngtháilỏngvàtậptrungthànhao,hồ,sông,biển,

…Vàobanngày,khinhiệtđộtăngcao,nướcbắtđầubốchơivàchuyểnsangdạngkhí,hay

còngọilàhơinước.

=>Lúcnày,hơinướcchínhlàsựphủđịnhcủahạtnướcbanđầu.

−Saukhibayhơiđếnmộtđộcaonhấtđịnh,hơinướccôđọnglạitạothànhmây.

=>Mâylàsựphủđịnhcủahơinước.

−Khitrongkhôngkhícósựnhiễuloạn,cáchạtnướctrongmộtđámmâyvachạmvớinhau

hợpthànhcácgiọtlớnhơn.Cứnhưvậychotớikhichúngđủnặngđểvượtqualựccảncủa

khôngkhívàrơixuốngthànhmưa.

=>Hạtnướclạiquaytrởvềtrạngtháibanđầusaukhiđãhoàntấtmộtchukỳbiếnđổivới2

lầnphủđịnh.

Quá trình xây dựng, sửa đổi và bổ sung hiến pháp Việt Nam

Hiếnphápcóvịtríđặcbiệtquantrọngtronghệthốngphápluậtvàđờisốngchínhtrị

củamỗiquốcgia,làTuyênngôncủamỗiquốcgia,mỗiNhànước.Hiếnpháplàđạoluậtcơ

bản,đạoluậtgốccủanhànước.

QuatừngbướcxâydựngHiếnphápmới,bảnHiếnphápđangcònhiệulựcdầndần

đượcsửađổibổsungvàhoànthiện.NhữngbảnHiếnphápdựthảođượcchỉnhsửaởsaucó

sựđiềuchỉnhvàcảitiếnhoànthiệnhơnsovớibảnHiếnphápđangcóhiệulực.Sựcảitiếnấy

mangtínhchấtkếthừavàpháttriểndựatrênbảnHiếnphápbanđầu,nhằmmụcđíchhoàn

thiệnhơncáicũchứkhôngphảithayđổihoàntoàncáicũ.Dođó,tacóthểthấythủtụclập

hiếnởViệtNamquatừngbướccótínhkếthừavàpháttriển,tuântheoquyluậtphủđịnhcủa

phủđịnh.

 Quyluậtấyđượcthểhiệnnhưsau:

 Đầutiênlàgiaiđoạnsángquyềnlậphiến(yêucầuxâydựnghoặcsửa

đổihiếnpháp).Khiấy,bảnHiếnphápđượcđưaraxemxétchínhlà

bảnHiếnphápvẫncònhiệulựcthihành.

11:41 4/8/24

Triết Học - THMLN

about:blank

15/34

=>Làcáikhẳngđịnhđầutiêntrongquyluậtphủđịnhcủaphủđịnh.

 TiếpđólàquátrìnhsoạnthảoHiếnpháp–Hiếnphápdựthảođượcxây

dựngdựatrênbảnHiếnphápvẫncònhiệulựcthihành.

 NộidungcủaHiếnphápdựthảosẽcăncứvàotìnhhìnhkinhtế-chínhtrịlúc

bấygiờđểcónhữngsựcảitiến.

 Hiến pháp năm 1946khôngquyđịnhquyềncủangườilaođộngđược

giúpđỡvềvậtchấtkhigiàyếu,bệnhtậthoặcmấtsứclaođộng

 Hiến pháp dự thảo năm 1959:Tạiđiều32chương3đãnêurõ:“Người

laođộngcóquyềnđượcgiúpđỡvềvậtchấtkhigiàyếu,bệnhtật,hoặc

mấtsứclaođộng.Nhànướcmởrộngdầncáctổchứcxãhộibảohiểm

xãhội,cứutếvà ytếđểđảmbảochongườilaođộngđượchưởng

quyềnđó”.->Hiếnpháp1959đãbổsungthêmđiềunàydolúcbấy

giờđấtnướcđãthốngnhấtvàquyềnlợicủangườidânthuộcmọiđối

tượngđượcchútrọng.

 Điều59- đãbổsungchoĐiều32-Hiếnpháp Hiến pháp năm 1980

1959:“Ngườilaođộngcóquyềnnghỉngơi."

Nhànướcquyđịnhthờigianlaođộng,chếđộandưỡngvànghỉngơicủacông

nhân,viênchức.Côngnhân,viênchứckhivềhưu,giàyếu,bệnhtậthoặcmất

sứclaođộngđượchưởngquyềnlợibảohiểmxãhội.Nhànướcmởrộngdầnsự

nghiệpbảohiểmxãhộitheotrìnhđộpháttriểncủanềnkinhtếquốcdânvà

đảmbảochongườilaođộngđượchưởngquyềnlợi.Nhànướchướngdẫncác

hợptácxãthựchiệntừngbướcchếđộbảohiểmxãhộiđốivớixãviên.

=>Hiếnpháp1980đãmởrộngvàbổsungđểchoquyềnlợicủangườilaođộngkhivềgià,

bệnhtật,hoặcmấtsứclaođộngđượchưởngquyềnlợinhấtnhiềunhất

=>Quátrìnhnàychínhlà làthôngquavàcôngbốHiếnpháp–Chỉnhsửa,bổgiai đoạn thứ 3

sungvàobảnHiếnphápdựthảovàcôngbốbảnHiếnphápmới.Tronggiaiđoạnnày,bản

Hiếnphápdựthảođượcxâydựngquagiaiđoạnthứ2sẽđượccôngbốvàlấyýkiếncủatoàn

thểngườidân.BảnHiếnphápdựthảosẽđượcxemxétvàbổsungthêmnhữngýkiếnkhác

nhautừnhiềungười.Từnhữngđiềutrên,bảnHiểnphápmớisẽđượchoànthiệncảvềnội

dungvàkỹthuậtlậphiến(câutừ,cấutrúc,..).Đâylàsựphủđịnhthứhai–BảnHiếnpháp

mớiphủđịnhhiếnphápdựthảo.

=>BảnHiếnphápmớinàydườngnhưquaytrởlạikhôngbanđầu,việcxâydựngHiếnpháp

mớidiễnranhưngrộnghơn.

SƠĐỒCỤTHỂ

Khẳngđịnh(Hiếnpháphiệnhành)–>phủđịnhlần1(Hiếnphápdựthảo)—>phủđịnhlần2

(Hiếnphápmới).

Tacóthểthấyrằng,quyluậtphủđịnhcủaphủđịnhđãkháiquátxuhướngtiếnlêncủaHiến

pháp–xuhướngpháttriển.CácbảnHiếnpháprađờisaucósựpháttriểnvàtiếnbộhơnso

vớicácbảnHiếnpháptrướcđó.Sựpháttriểnấydiễnratheođường“xoáyốc”biểuthịrõđầy

đủcácđặctrưngcủaquátrìnhpháttriểnbiệnchứngcủasựvật:tínhkếthừa,tĩnhlặplại,tính

tiếnlên.

TUẦN 9

Nhóm 1: Sự vận dụng của Đảng về vai trò của thực tiễn đối với nhận thức

trong thời kỳ đổi mới ở Việt Nam?

1. Lý thuyết

-Kháiniệmnhậnthứcvàthựctiễn:tr266+267

-Hìnhthứccủathựctiễn:tr269

-Vaitròcủathựctiễnđốivớinhậnthức:tr271

2. Vận dụng

11:41 4/8/24

Triết Học - THMLN

about:blank

16/34

-Saunăm1960,nướctaquyếtđịnhpháttriểntheonềnkinhtếkếhoạchhóatậptrung.Tuy

vậy,môhìnhKTbaocấpđãbộclộrõnhiềubấtcậphạnchế:tăngtrưởngkinhtếthấp,hàng

hóakhanhiếm,ngânsáchthâmhụt,tabịcácnướcbaovây,cấmvận,bộmáyquảnlýcồng

kềnh,sảnxuấtđìnhđốn,tìnhtrạnglạmphátcao,đờisốngnhândânđóinghèođếncùngcực.

=>Nhucầuđặtraphảigiảiquyếtkhókhăn.

-ĐảngvàNNđãnhậnthứcđượcnhữnghạnchế,đặtnềnmóngcơsởnhiệmvụ,vaitròcho

đổimớivàpháttriểnđấtnước.=>Đảngrađãkhắcphụcbằngviệcchuyểnsangxâydựngnền

KThànghóanhiềuthànhphầntheođịnhhướngXHCN(kinhtếnhànướcgiữvaitròquan

trọng).

=>Thựctiễnlàcơsởcủanhậnthức,đềranhucầu,nhiệmvụ,cáchthứcvàkhuynhhướngvận

độngvàpháttriểncủanhậnthức.Thôngquathựctiễn,ĐảngvàNhànướcnhậnthứcđược

nhữnghạnchế,khuyếtđiểmcòntồntạiđểđặtnềnmóngcơsở,nhiệmvụvàvaitròchotađổi

mớivàpháttriểnđấtnước.

-TạiĐHĐảnglầnthứVIcuốinăm1986,Đảngđãđềrađườnglốiđổimớitoàndiện,mởra

bướcngoặttrongcôngcuộcxâydựngCNXHởnướcta.

-ĐườnglốiđổimớicủaĐảngđượcđềralầnđầutiêntạiĐạihộiVI(12/1986),ĐạihộiVIII

(6/1996),ĐạihộiIX(4/2001).Trongđó:

 Đổimớitoàndiệnvàđồngbộ,từkinhtế,chínhtrịđếntổchức,tưtưởng,văn

hóa.

 Đổimớikinhtếphảigắnliềnvớiđổimớichínhtrị,nhưngtrọngtâmlàđổimới

vềkinhtế.

=>Khẳngđịnh:thựctiễnlàmụcđíchcủanhậnthức.

-Thànhtựu:Trảiquaquátrình35nămđổimới,ViệtNamđãđạtđượcnhữngthànhtựuto

lớn,cóýnghĩalịchsử.

 SXNNvàCNphụchồiổnđịnh.Lạmphátđượckiềmchếvàđẩylùi->KTliên

tụctăngtrưởng.Hoạtđộngkinhtếđốingoạipháttriểnđưanướctahộinhập

vớikhuvựcvàthếgiới.

 Xãhội,sựnghiệpvănhóa,giáodục,ytế…đượccủngcốvàtăngcường.Đời

sốngnhândâncảithiện.

=>Ýnghĩacủacôngcuộcđổimới1986làvôcùnglớn.Sựđổimớikịpthờikhôngchỉgiúp

nướctagiảiquyếtđượccáckhókhăn,tồnđọngtrongquákhứmàcònchủđộng,kịpthờinắm

bắtđượcnhữngcơhộiđểpháttriển,hoànthiệnđấtnước…Đặcbiệtlàtạođộnglựcchonền

KT-XHpháttriểnvượtbậcvàhướngtớidânchủhóaxãhội,đềcaohơnnữaquyềncông

dân.

Thựctiễnsau35nămđổimớiđãgặtháiđượcnhiềukếtquảkhảquan,chothấysựđúngđắn

trongđườnglốiđổimớicủaĐảng

=>Thựctiễnlàtiêuchuẩnđểkiểmtrachânlý.

Nhóm 2: Lấy ví dụ để làm sáng tỏ con đường biện chứng của sự nhận thức?

1. Lý thuyết: -Kháiniệm:tr266-Cácgiaiđoạncủaquátrìnhnhậnthức:tr274

1.1. Khái niệm

-Biệnchứng(182)làtừdùngđểchỉnhữngmốiliênhệvàsựpháttriểncủacácsựvật,

hiệntượngtrongtựnhiên,xãhộivàtưduy.

-Nhậnthức(266)làquátrìnhphảnánhhiệnthựckháchquanmộtcáchtíchcực,chủđộng,

sángtạobởiconngườitrêncơsởthựctiễnmangtínhlịchsửcụthể.

-TheoTriếthọcMác-Lêninchorằngnhậnthứclàsựphảnánhhiệnthựckháchquanvào

bộócngười:“Trigiácvàbiểutượngcủachúngtalàhìnhảnhcủacácvậtđó”;“Cảmgiáccủa

chúngta,ýthứccủachúngtachỉlàhìnhảnhcủathếgiớibênngoài;vàdĩnhiênnếukhôngcó

cáibịphảnánhthìkhôngthểcócáiphảnánh,nhữngcáibịphảnánhtồntạimộtcáchđộclập

vớicáiphảnánh”

11:41 4/8/24

Triết Học - THMLN

about:blank

17/34

-Nhậnthứclàmộtquátrìnhbiệnchứngcóvậnđộngvàpháttriển,làquátrìnhđitừchưa

biếtđếnbiết,từbiếtítđếnbiếtnhiềuhơn,từbiếtchưađầyđủđếnđầyđủhơn.Đâylàmộtquá

trình,khôngphảinhậnthứcmộtlầnlàxong,màcópháttriển,bổsungvàhoànthiện.Nhận

thứclàquátrìnhtácđộngbiệnchứnggiữachủthểvàkháchthểthôngquahoạtđộngthựctiễn

củaconngười.chủthểnhậnthứcchínhlàconngười.

1.2. Nội dung con đường biện chứng của sự nhận thức

Quanniệmtrênđâyvềnhậnthứccũngchínhlàquanniệmduyvậtbiệnchứngvềbảnchất

củanhậnthức.Quanniệmnàyxuấtpháttừbốnnguyêntắccơbảnsauđây:

-Thừanhậnconngườicókhảnăngnhậnthứcđượcthếgiớikháchquanvàobộóccủa

conngười,làhoạtđộngtìmhiểukháchthểcủachủthể;thừanhậnkhôngcócáigìlàkhông

thểnhậnthứcđượcmàchỉcónhữngcáimàconngườichưanhậnthứcđược.

-Khẳngđịnhsựphảnánhđólàmộtquátrìnhbiệnchứng,tíchcực,tựgiácvàsángtạo.

quátrìnhphảnánhđótheotrìnhtựtừchưabiếtđếnbiết,từbiếtítđếnnhiều,từchưasâusắc,

chưatoàndiệnđếnsâusắcvàtoàndiệnhơn,…

-Coithựctiễnlàcơsởchủyếuvàtrựctiếpnhấtcủanhậnthức;làđộnglực,mụcđích

củanhậnthứcvàlàtiêuchuẩnđểkiểmtrachânlý.

-TheotriếthọcMác-Lênin,nhậnthứckhôngphảilàquátrìnhphảnánhthụđộng,giản

đơn,màlàmộtquátrìnhbiệnchứng.

1.3. Con đường biện chứng của quá trình nhận thức (274)

-Lêninđưaraquanđiểmnhưsau:“Từtrựcquansinhđộngđếntưduytrừutượng,từtưduy

trừutượngđếnthựctiễn-đólàconđườngbiệnchứngcủasựnhậnthứcchânlý,củasựnhận

thứchiệnthựckháchquan”.

-Theođóconđườngnhậnthứccủaquátrìnhnhậnthứcgồmhaiquátrìnhsau:

 Giaiđoạn1:nhậnthứccảmgiác(trựcquansinhđộng)baogồm:cảmgiác,tri

giác,biểutượng

 Giaiđoạn2:nhậnthứclýtính(tưduytrừutượng)baogồm:kháiniệm;phán

đoán;suyluận

* Cụ thể như sau

- lànhữngtrithứcdocácgiácGiai đoạn 1: Nhận thức cảm tính (trực quan sinh động)

quanmanglại.Nétđặctrưngcơbảntronggiaiđoạnnàylànhậnthứcđượcthựchiệntrong

mốiliênhệtrựctiếpvớithựctiễnthôngquacácnấcthangcảmgiác,trigiác,biểutượng.Các

thànhphầncủanhậnthứccảmthứcnhưsau:

Khái niệm Ví dụ

+ làquátrìnhnhậnthứcđượcsinhCảm giác (275)

radosựtácđộngtrựctiếpcủasựvật,hiệntượng

lêncácgiácquancủaconngười.cảmgiácphảnánh

từngmặt,từngkhíacạnh,từngthuộctínhriênglẻ

củasựvật,hiệntượng.Nguồngốcvànộidungcủa

cảmgiáclàthếgiớikháchquan,cònbảnchấtcủa

cảmgiáclàhìnhảnhchủquanvềthếgiớiđó.

 Khi  ta  chạm vào 1  vật hình  cầu,

chúngta sẽliêntưởngngay đếnnó

cóthểlàquả

bóngtennis,quảcam,quảchanh,...

+ làsựtổnghợpcủanhiềucảmgiácTri giác (275)

riêngbiệtvàomộtmốiliênhệthốngnhấttạonên

mộthìnhảnhtươngđốihoànchỉnhvềsựvật,hiện

tượng.

Khi ta cầmvậtcầuđólên và quan

sát,tasẽnhậnrangayđólàquảcam

vìkhicắnvàovịgiácchotathấyvị

ngọt,  khứu  giác  cho  ta  thấy  mùi

thơm,xúcgiácchotathấynómềm,

thịgiácchotathấymàucamcủanó

11:41 4/8/24

Triết Học - THMLN

about:blank

18/34

+ đượchìnhthànhnhờsựphốiBiểu tượng (275)

hợphoạtđộng,bổsunglẫnnhaucủacácgiácquan

vàđãcósựthamgiacủacácyếutốphântích,trừu

tượng và  khả năng  ghi  nhận  thông tin  của  não

người.

Đâylànấcthangcaovàphứctạpnhấtcủagiaiđoạn

nhậnthứccảmtính;làhìnhảnhcảmtínhtươngđối

hoànchỉnhvềsựvật,hiệntượngđượclưulạitrong

nãongườivàdotácđộngnàođóđượctáihiệnlại

khi sựvật,hiệntượngkhôngcòn nằmtrong tầm

cảmtính.Trongbiểutượngđãcónhữngphảnánh

giántiếpvềsựvật,hiệntượngvàvớibiểutượng,

conngườiđãcóthểhìnhdungđượcsựkhácnhau

vàmâuthuẫnnhưngchưanắmđượcsựchuyểnhóa

từsựvật,hiệntượngnàysangsựvật,hiệntượng

khác.

Quátrìnhnàycũngđãcósựthamgiacủacácyếutố

cụthểnhư:Phântích,trừutượngvàkhảnăngghi

nhậnthôngtincủanãongười.

Khi nhắcđếnquảcam,ngườita sẽ

nghĩngayđến1hìnhcầu,màucam,

thơm

- Giai đoạn 2: Nhận thức lý tính (tư duy trừu tượng) bắtnguồntừtrựcquansinhđộngvà

từnhữnglýluậntruyềnlại.Nhậnthứclýtínhphảnánhsâusắc,sâusắcvàđầyđủhơnvề

kháchthểnhậnthức.Cácthànhphầncủanhậnthứclýtínhbaogồm:kháiniệm,phánđoán,

suyluận

Khái niệm Ví dụ

+ làhìnhthứccơbảncủatưduytrừutượng.kháiKhái niệm (276)

niệmvừacótínhkháchquan,vừacótínhchủquankhiphảnánhcả

mộttậphợpnhữngthuộctínhcơbảncótínhbảnchấtvàchungnhất

củasựvật,hiệntượngnhờsựtổnghợp,kháiquátbiệnchứngnhững

thôngtinđãthunhậnđượcvềsựvật,hiệntượngthôngquahoạtđộng

thựctiễnvàhoạtđộngnhậnthức.

"Quả  cam","hoa

quả"  là  các  khái

niệm.

+ làhìnhthứctưduyliênkếtcáckháiniệmlạivới Phán đoán (277)

nhauđểphủđịnhhoặckhẳngđịnhmộtđặcđiểm,mộtthuộctínhnào

đócủasựvật,hiệntượng;làhìnhthứcphảnánhmốiliênhệgiữacác

sựvật,hiệntượngcủathếgiớikháchquanvàoýthứccủaconngười

tạonênvaitròcủaphánđoánlàhìnhthứcbiểuhiệnvàdiễnđạtcác

quyluậtkháchquan.

Saukhiliênkết,ta

cóphánđoán“quả

camlàhoaquả”

11:41 4/8/24

Triết Học - THMLN

about:blank

19/34

+ làhìnhthứctưduyliênkếtcácphánđoánlạivớiSuy luận (278)

nhauđểrútratrithứcmớitheophươngthứcphánđoáncuốicùng

đượcsuyratừnhữngphánđoántiênđề(suyluậnlàquátrìnhđitừ

nhữngphánđoántiênđềđếnmộtphánđoánmới).Suyluậncóvaitrò

quantrọngtrongtưduytrừutượng,bởinóthểhiệnquátrìnhvậnđộng

củatưduyđitừcáiđãbiếtđếnnhậnthứcgiántiếpcáichưabiết.

+  Phán  đoán  1:

Hoa  quả có  nhiều

chấtdinhdưỡng

+Phánđoán2:quả

camlàhoaquảnên

quả

=> Camcónhiều

chấtdinhdưỡng

Nhóm 3: Lấy ví dụ chứng minh mối quan hệ giữa chân lý tương đối và chân lý

tuyệt đối?

1. Khái niệm chân lý, chân lý tương đối và chân lý tuyệt đối: tr280

1.1. Chân lý

-Kháiniệm:Làtrithứcphùhợpvớihiệnthựckháchquanvàđượcthựctiễnkiểmnghiệm.

VD:TráiĐấtquayquanhMặtTrời.

-Tínhchất:

+Tínhkháchquan:làtínhđộclậpvềnộidungphảnánhcủanóđốivớiýthứccủaconngười

vàloàingười.

+Tínhtươngđối:tínhphùhợpnhưngchưahoàntoànđầyđủgiữanộidungphảnánhcủa

nhữngtrithứcvớihiệnthựckháchquan.

+Tínhtuyệtđối:tínhphùhợphoàntoànvàđầyđủgiữanộidungphảnánhcủatrithứcvới

hiệnthựckháchquan.

+Tínhcụthể:làđặctínhgắnliềnvàphùhợpgiữanộidungphảnánhvớimộtđốitượngnhất

địnhcùngcácđiềukiện,hoàncảnhlịchsử,cụthể.

1.2. Chân lý tương đối và chân lý tuyệt đối

-Chânlýtươngđốilàchânlýchưaphảnánhđượcđầyđủđốivớithựctạikháchquan;Tứclà

chỉnhìnnhậnởmộtđặcđiểm,khíacạnhtrongbảnchấtvấnđề.

-Chânlýtuyệtđốilàchânlýphảnánhđượcđầyđủđốivớithựctạikháchquan.Từđóchota

nhìnnhậnbaoquát,kháiquátđốitượng.Chânlýtuyệtđốilàsựtổnghợpvôtậnnhữngchân

lýtươngđối.Khôngmộttrithứccụthểnàocủaconngườicóthểxemlàchânlýtuyệtđốimà

chỉlàmộtphầnrấtnhỏcủachânlýtuyệtđối.

1.3. Mối quan hệ biện chứng giữa chân lý tuyệt đối và chân lý tương đối tương đối:

-Chânlýtuyệtđốivàchânlýtươngđốiđềulàchânlýkháchquan.Khithừanhậnchânlýlà

kháchquan,làsựthốngnhấtgiữahaicấpđộtuyệtđốivàtươngđối,thìđiềuđócũngcónghĩa

chânlýlàcụthể.

-Chânlýtươngđốibaogiờcũngchứanhữngyếutốlàchânlýtuyệtđối.Chânlýtuyệtđối

đượchìnhthànhtừcácchânlýtươngđối,cósựbổsungcácchânlýtươngđối.

-Sựkhácbiệtgiữachânlýtuyệtđốivàchânlýtươngđốikhôngphảiởbảnchấtmàlàởmức

độphùhợpcủachúngvớikháchthểđượcphảnánh.Mứcđộhayranhgiớigiữachúngbaogiờ

cũngtồntạinhưngkhôngngừngđượcxóabỏvàđượcxáclập.

1.4. Vai trò

-Chânlýlàmộttrongnhữngđiềukiệntiênquyếtbảođảmsựthànhcôngvàtínhhiệuquả

tronghoạtđộngthựctiễn.

-Mốiquanhệgiữachânlývàhoạtđộngthựctiễnlàmốiquanhệbiệnchứngtrongquátrình

vậnđộng,pháttriểncủacảchânlývàthựctiễn.

2. Ví dụ:

Đầu20,tiêubiểu2ôngtheokhuynhhướngdcts,cụthể....

NAQ_đến1920,bằngtrảinghiệm,t7/1920,Kđmuốnlấy...cmvslàđánhpháp,pk.

QuanđiểmNAQ:1mongmuốnfreechodân,freechotổquốc

11:41 4/8/24

Triết Học - THMLN

about:blank

20/34

Bấm Tải xuống để xem toàn bộ.

| 1/34

| | Tải xuống

Preview text:

11:41 4/8/24 Triết Học - THMLN TUẦN 2:
Nhóm 1: Đối tượng nghiên cứu của triết học là gì? Tại sao đối tượng nghiên
cứu của triết học thay đổi qua các thời kỳ lịch sử? -tr23
Vấn đề đối tượng của triết học trong LS: 
ThờikỳHyLạpcổđại:philosophyincludesallinformationthathumanhave 
ThờiTrungcổ:triếthọckinhviện,triếthọcmangtínhtôngiáo 
Thờiphụchưng,cậnđại:khoahọctáchrađộclậpvớitriếthọc 
Triếthọccổđiểnđức:hegel“triếthọclàkhoahọccủamọikhoahọc" 
TriếthọcMác:DVBCđểnghiêncứuvềquyluậtchungnhấtcủatựnhiên,xã hội,tưduy.
ĐốitượngnghiêncứucủaTriếthọcthayđổiquatừngthờikỳdo:Triếthọclàmộthìnhtháiý
thứcxãhộinênsẽphảnánhsựtồntạixãhội,vìvậykhinhữngvấnđềtồntạixãhộinhư:đời
sốngvậtchất,điềukiệnvậtchất,phươngthứcsảnxuấtthayđổisẽdẫnđếnýthứcxãhộithay
đổivàđốitượngnghiêncứucũngthayđổi.Tồntạixãhộithayđổi->ýthứcxãhộithayđổi-
>đốitượngnghiêncứuthayđổi
- Quan niệm về vị trí của khoa học triết học so với ngành triết học khác -> giảm dần.
-Hoàncảnhkinhtếxãhội
-Sựpháttriểncủanhậnthức,thếgiớiquan
Nhóm 2: Cách giải quyết mặt thứ nhất vấn đề cơ bản của triết học? Lấy ví dụ
phân biệt chủ nghĩa duy tâm khách quan với chủ nghĩa duy tâm chủ quan? - tr34 Lý thuyết:
-Kháiniệm:vấnđềcơbảncủatriếthọclàmốiquanhệgiữavậtchấtvàýthức,giữatồntại vàtưduy
Vấnđềcơbảncủatriếthọccó2mặt:
Vấnđềcơbảncủatriếthọc: +Mặt :
1 Giữaýthứcvàvậtchấtthìcáinàocótrước,cáinàocósau,cáinàoquyếtđịnhcái nào?
+Mặt 2:Conngườicókhảnăngnhậnthứcđượcthếgiớihaykhông?
*Mặtthứnhấtlàbảnthểluận,trảlờichocâuhỏigiữaýthứcvàvậtchấtthìcáinàocótrước,
cáinàocósau,cáinàoquyếtđịnhcáinào?
Cáchgiảiquyết:có3cách(tr34)
-Vật chất, giới tự nhiên có trước, ý thức có sau; vật chất quyết định ý thức con người:
Cácnhàchủnghĩaduyvậtgiảithíchmọihiệntượngcủathếgiớinàybằngcácnguyênnhân
vậtchất-nguyênnhântậncùngcủamọivậnđộngcủathếgiớinày.
-Ý thức, tinh thần, ý niệm, cảm giác là cái có trước, vật chất có sau; ý thức quyết định
vật chất: Cácnhàchủnghĩaduytâmchủtrươnggiảithíchtoànbộthếgiớinàybằngcác
nguyênnhântưtưởng,tinhthần.
Chủnghĩaduytâmbaogồmhaiphái:Chủnghĩaduytâmkháchquan;Chủnghĩaduy tâmchủquan
-Vật chất và ý thức tồn tại độc lập : Chúngkhôngnằmtrongquanhệsảnsinh,khikhông
dựatrêntiềnđềpháttriểncáinàyđểtạoracáikia.Cũngkhôngnằmtrongquanhệquyết địnhnhau.(tr39) Vídụ:
-Chủnghĩa duy tâm chủ quan:“Ngườibuồncảnhcóvuiđâubaogiờ”(TruyệnKiều-
NguyễnDu).=>Câuthơthổiphồngtâmlý,tìnhcảmcủachủthể,chorằngcảnhvậtbên
ngoàiđãnhuốmmàucủachủthể.Ởđây,cảnhvậtlàphứchợpcảmxúccủachủthểnêncâu
thơnàyđượcviếttheochủnghĩaduytâmchủquan(theolýthuyếtcủaCNDTCQ:mọisựvật,
hiệntượngchỉlàphứchợpnhữngcảmgiáccủacánhân,củachủthể)->cảnhbuồntheo about:blank 1/34 11:41 4/8/24 Triết Học - THMLN
người.NếucâuthơtrênđượcviếttheoCNDTKQthìcảnhvậtbênngoàivẫnthế,sẽkhôngbị
thayđổitheocảmgiáccủachủthểvìchúngphảitồntạiđộclậpvớicánhân,chủthể.
-Chủnghĩa duy tâm khách quan:"Chamẹsinhcon,trờisinhtính"(tụcngữ)=> “Trời”
chínhlàmộtthứtinhthầnkháchquancótrước,tồntạiđộclậpvớiconngười,đượccoinhưlà
mộtýniệmhaythứtinhthầntuyệtđối.Quacâutụcngữcóthểthấyrằng,tínhcáchcủacon
ngườichịusựchiphốitừmộtthứtinhthầnkháchquancótrướcvàtồntạiđộclậpvớicon
người-ởđâychínhlàtrời.
Nhóm 3: Cách giải quyết mặt thứ hai vấn đề cơ bản của triết học? Lấy ví dụ
phân biệt thuyết khả tri duy vật với thuyết khả tri duy tâm? - tr39
* Lý thuyết: Giảiquyếtmặtthứ2cơbảnvấnđềcủatriếthọc
Triếthọccũngnhưnhữngkhoahọckhácphảigiảiquyếtrấtnhiềuvấnđềcóliênquan
vớinhau,trongđócóvấnđềcựckỳquantrọnglànềntảngvàlàđiểmxuấtphátđểgiảiquyết
nhữngvấnđềcònlạiđượcgọilàvấnđềcơbảncủatriếthọc.TheoĂngghenvấnđềcơbản
lớncủamọitriếthọc,đặcbiệtlàtriếthọchiệnđại,làvấnđềquanhệgiữatưduyvàtồntại,là
vấnđềquantrọnggiữatưduyvàtồntại.Vấnđềcơbảncủatriếthọccóhaimặt,mỗimặt
phảigiảiquyếtchomộtcâuhỏilớn.
Mặtthứhaicủavấnđềcơbảncủatriếthọcđượcgiảiquyếtthôngquathuyết khả tri
luận, bất khả tri luận và thuyết hoài nghi luận.
Theothuyếtkhảtrigồmhầuhếtcácnhàduyvậtvàduytâmlàconngườicóthểhiểu
biếtvànhậnthứcthếgiới.Làhọcthuyếttriếthọckhẳngđịnhkhảnăngnhậnthứccủacon
ngườiđượcgọilàthuyếtKhả tri (Thuyết có thể biết).Thuyếtkhảtrikhẳngđịnhconngười
vềnguyêntắccóthểhiểuđượcbảnchấtcủasựvật.Nóicáchkhác,cảmgiác,biểutượng,
quanniệmvànóichungýthứcmàconngườicóđượcvềsựvậtvềnguyêntắc,làphùhợpvới
bảnthânsựvật.NhữngngườitheoKhảtriluậntintưởngrằng,nhậnthứclàmộtquátrình
khôngngừngđisâukhámphábảnchấtsựvật.Vớiquátrìnhđó,Vậttựnósẽbuộcphảibiến
thành“Vậtchota”.
Ví dụ: Trongquanđiểm"khảtri"nhưquanđiểmcủacácnhàMarxistchorằngthôngqua
hoạtđộngthựctiễnsẽchoconngườibiếtngàycàngsâusắcvềđốitượng,bằngchứngcủa
việckhảtrilàconngườicóthểlàmthínghiệmtạoracáchiệntượnggiốngnhưtrongtựnhiên
haykhiếnchothếgiớitựnhiênphụcvụconngười.Trongvídụnhậnbiếtvềconngườithì
tươngtựkiểu:"Nghịchcảnhtiếtlộbảnchấtconngười".
Ngoàira,đểtrảlờicâuhỏithứhaicòncótrườngpháiphủnhậnkhảnăngnhậnthứccủa
conngườiđượcgọilàthuyết không thể biết hay còn gọi là thuyết bất khả tri.Theođó,họ
chorằngconngườikhôngcókhảnăngnhậnbiếtđượcthếgiớixungquanhhoặcchỉnhậnbiết
đượcvẻbênngoàicủathếgiớimàthôivìtínhxácthựccủahìnhảnhvềđốitượngmàcác
giácquancủaconngườicungcấptrongmộtquátrìnhnhậnthứckhôngđảmbảotínhchân thực.
Bấtkhảtrikhôngtuyệtđốiphủnhậnnhữngthựctạisiêunhiênhaythựctạiđượccảm
giáccủaconngườinhưngvẫnkhẳngđịnhýthứckhôngthểđạtđượcsựtuyệtđối.Bấtkhảtri
cũngkhôngđặtvấnđềvềniềmtinmàchỉphủnhậnkhảnăngvôhạncủatrithứcĐạibiểunổi
tiếngnhấtcủa“thuyếtkhôngthểbiết”làHium(nhàtriếthọcAnh)vàCanto(nhàtriếthọc
Đức).TheoHium,chẳngnhữngchúngtakhôngthểbiếtđượcsựvậtlànhưthếnào,màcũng
khôngthểbiếtđượcsựvậtđócótồntạihaykhông.CònCantơthìthừakếnhậncómộtthế
giớisựvậttồntại,ônggọiđólà“vậttựnó”;nhưngchúngtakhôngthểnhậnthứcđượcbản
chấtthếgiớiấymàchỉlànhậnthứcnhữnghiệntượngcủanómàthôi.Thuyếtkhôngthểbiết
đãbịHêghenvàPhoiơbắcphêphángaygắt.Song,đúngnhưPh.Ăngghenđãnhậnxét,chính
thựctiễncủaconngườiđãbácbỏthuyếtkhôngthểbiếtmộtcáchtriệtđểnhất.“Sựbácbỏ
mộtcáchhếtsứcđanhthépnhữngsựvặnvẹotriếthọcấy,cũngnhưtấtcảnhữngtriếthọc
khác,làthựctiễn,chínhlàthựcnghiệmvàcôngnghiệp.Nếuchúngtacóthểchứngminh
đượctínhchínhxáccủaquanđiểmcủachúngtavềmộthiệntượngtựnhiênnàođó,bằng about:blank 2/34 11:41 4/8/24 Triết Học - THMLN
cáchtựchúngtalàmrahiệntượngấy,bằngcáchtạoranótừnhữngđiềukiệncủanó,vàhơn
nữa,cònbắtnóphảiphụcvụmụcđíchcủachúngta,thìsẽkhôngcòncócái“vậttựnó”
khôngthểnắmđượccủaCantơnữa”.
Vídụ:Theotưtưởng"bấtkhảtri"củaDavidHume(1711-1776),ôngchorằngtrithức
củaconngườivềthếgiớikháchquanchỉlànhững"ấntượng"rồitừnhữngấntượngđómà
nảysinh"ýniệm"chứkhôngphảilàtrithứcchânthựcvềbảnthânthếgiớikháchquan.
Chẳnghạnkhitanhậnthứcvềmộtngườinàođóthìtachỉcóthểthôngquanhữngấntượng
củabảnthânvềngườiđó,rồidầndầncóýniệmrằnghọlàngườinhưthếnàyhaythếkiachứ
takhônghoàntoànbiếtchínhxácngườiđónhưthếnào.Nhưdângiantacócâu"Sôngsâu
biểnthẳmdễdò,nàoailấythướcmàđolòngngười".
Tínhtươngđốicủanhậnthứcdẫnđếnviệcrađờicủatràolưuhoài nghi luận.Thuyết
hoàinghixuấthiệntừthờicổđạimàđạibiểutiêubiểulànhàtriếthọcHyLạpcổđại.Những
ngườitheothuyếthoàinghiđãnângsựhoàinghilênthànhnguyêntắctrongviệcxemxéttri
thứcđãđạtđượcvàchorằngconngườikhôngthểđạtđếnchânlýkháchquan.Tuynhiên
chúngtathấyrằngtrongquátrìnhpháttriểnthìthuyếthoàinghicónhiềuđónggópnhấtđịnh
đặcbiệttrongthờiphụchưngvớivaitròchốnglạihệtưtưởngvàquyềnuycủaGiáohộithời
trungcổ,vìhoàinghiluậnthừanhậnsựhoàinghicảđốivớikinhthánhvàcáctínđiềutôn giáo. Ví dụ:
Lýgiảivềsựxuấthiệncủamặttrăng,mặttrời,cáchiệntượngtựnhiên:
+Thuyếtkhảtriduyvật:làcáchànhtinhnằmtrongHệMặtTrời,dướisựtácđộnglẫnnhau
củacácsựvậttrongvàngoàiTráiĐấttạonêncáchiệntượngtựnhiên.
+Thuyếtkhảtriduytâm:theoThầnthoạiHyLạplàdovịthầnbầutrờiUranuscùngnhững
vịthầnkháccaiquản TUẦN 3:
Nhóm 1: Chứng minh sự ra đời của triết học Mác là tất yếu?- tr48
ýnghĩatrang71+lênin78
Nhóm 2: Chứng minh vai trò thế giới quan của triết học Mác – Lênin trong nhận
thức và hoạt động thực tiễn? - tr99
Nhóm 3: Chứng minh vai trò phương pháp luận của triết học Mác – Lênin trong
nhận thức và hoạt động thực tiễn? -tr101 TUẦN 4:
Nhóm 1: Từ định nghĩa vật chất của Lênin, hãy chỉ ra hạn chế trong quan niệm
của chủ nghĩa duy vật trước C.Mác về vật chất ? - tr128
1. Nêu định nghĩavậtchấtcủaLênin(tr128):Địnhnghĩa+Cácnộidungcơbản 2. Hạn chế
- Thời kì cổ đại:
+Quyvậtchấtvềnhữngvậtthểhữuhình,cảmtínhđangtồntạiởthếgiớibênngoài.“Vật
chấtlànguyêntử”.(Đoạn2trang119)
+Dosựhiểubiếtthếgiớixungquanhchưađượcrộngrãi,họđãđồngnhấtvậtchấtvớimột
dạngcụthểcủavậtchất=>Lấymộtvậtchấtcụthểđểgiảithíchchotoànbộthếgiớivậtchất.
Nhữngyếutốkhởinguyênmàcácnhàtưtưởngnêurađềumớichỉlàcácgiảđịnh,cònmang
tínhchấttrựcquancảmtính,chưađượcchứngminhvềmặtkhoahọc.
- Thời kì phục hưng, cận đại:Khôngđưarađượcsựkháiquáttriếthọctrongquanniệmvề
thếgiớivậtchất=>Hạnchếphươngphápluậnsiêuhình(Cụthểhơnởđoạncuốitrang121)
- Cuộc cách mạng trong khoa học tự nhiên cuối thế kỉ XIX, thế kỉ XX
+Cácnhàkhoahọc,triếthọcduyvậttựpháthoàinghiquanniệmvềchấtcủaChủnghĩaduy vậttrướcđó about:blank 3/34 11:41 4/8/24 Triết Học - THMLN
+Chủnghĩaduytâmtrongmộtsốkhoahọctấncôngvàphủnhậnquanniệmvềvậtchấtcủa chủnghĩaduyvật
+Mộtsốnhàkhoahọctựnhiêntrượttừchủnghĩaduyvậtmáymóc,siêuhìnhsangchủnghĩa
tươngđối,rồirơivàochủnghĩaduytâm
Nhóm 2: Phân biệt phản ánh của ý thức với các hình thức phản ánh của giới tự nhiên ?
Giốngnhau,khácnhau.
-Cáchìnhthứcphảnánhcủagiớitựnhiên:tr153 => vậtlý,hóahọc_sinhhọc_tâmlý
-Phảnánhcủaýthức:tr162 I. Lý thuyết
Lịchsửtiếnhóacủathếgiớivậtchấtđồngthờilàlịchsửpháttriểnthuộctínhphảnánhcủa vậtchất
1. Khái niệm phản ánh
-Làthuộctínhphổbiếncủamọidạngvậtchất;biểuhiệntrong:sựliênhệ,tácđộngqualại
củacácđốitượngvậtchấtvớinhau.
-Làsựtáitạonhữngđặcđiểmcủahệthốngvậtchấtnàyởmộthệthốngvậtchấtkháctrong
quátrìnhtácđộngqualại.
-Phụthuộcvàovậttácđộngvàchịutácđộng,luônmangnộidungthôngtincủavậttác động.
-Phảnánhđượcthểhiệndướinhiềuhìnhthức,trìnhđộ:Phảnánhvậtlý,hóahọc,sinhhọc, tâmlý,ýthức.
-Nhữnghìnhthứcnàytươngứngvớiquátrìnhtiếnhóacủacácdạngvậtchấttựnhiên:kết
cấuvậtchấtpháttriển->nănglựcphảnánhcao

2. Các hình thức phản ánh của thế giới tự nhiên:
2.1. Phản ánh vật lý, hóa học:tr153
-Làhìnhthứcphảnánhđơngiảnnhất;đặctrưngchogiớitựnhiênvôsinh.
-Thểhiệnquanhữngbiếnđổivềcơ,lý,hoá(thayđổikếtcấu,vịtrí,tínhchấtlýhoáquaquá
trìnhkếthợp,phângiảicácchất)khicósựtácđộngqualạilẫnnhaugiữacácdạngvậtchất
vôsinh.
-Trìnhđộphảnánhmangtínhthụđộng,chưacósựđịnhhướng,lựachọn. Vídụ: 
Phảnánhvậtlý:Nướccóthểhóakhíởnhiệtđộsôi(100°C)vàhóarắnở0°C 
Phảnánhhóahọc:sựtácđộngcủahaihợpchấttạorahợpchấtmới: 2H2+O2->2H2O
2.2. Phản ánh sinh học:
-Làhìnhthứcphảnánhcaohơn,đặctrưngchogiớitựnhiênhữusinh.
-Đượcthểhiệnquatínhkíchthích(thựcvật),tínhcảmứng,phảnxạ(độngvậtcóhệthần
kinh),tâmlý(độngvậtcấpcaocóbộóc)quaquátrìnhsinhtrưởng,pháttriển,thayđổimàu
sắc,thayđổicấutrúc,nănglựccảmgiác,...
-Trìnhđộphảnánhcótínhđịnhhướng,lựachọn,giúpchocáccơthểsốngthíchnghivới
môitrườngđểtồntại.
Vídụ:hoahướngdươngluônhướngvềánhmặttrờidophầndướihoacómộtchấtsinh trưởngđặcbiệt.
2.3. Phản ánh tâm lý:
-Làtrìnhđộphảnánhcaonhấtcủacácloàiđộngvậtgồmcácphảnxạkhôngđiềukiệnvà
cácphảnxạcóđiềukiệnthôngquacáccảmgiác,trigiác,biểutượngởđộngvậtcóhệthần kinhtrungương.
-Trìnhđộphảnánhmangtínhbảnnăngcủacácloàiđộngvậtbậccao,xuấtpháttừnhucầu
sinhlýtựnhiên,trựctiếpcủacơthểđộngvậtchiphối(khôngphảilàýthức)->là“cáitiền about:blank 4/34 11:41 4/8/24 Triết Học - THMLN
sử“duynhấtgợiýchochúngtatìmhiểu“bộóccótưduycủaconngười“đãrađờinhưthế -Ph.Ăngghen
Vídụ:I.Paploplàmthínghiệmvừađánhchuôngvừachochóăn.Sauvàichụclầnphốihợp
tiếngchuôngvàthứcăn,chỉcầnnghetiếngchuônglàchóđãtiếtnướcbọt.(phảnxạcóđiều
kiệnquathôngquahọctập) 
Kết luận:nhìnchung,cáchìnhthứcphảnánhcủathếgiớitựnhiênđềuchỉlàsựphảnánhtái
tạolạivậtchất,mangtínhthụđộngtrướcnhữngtácđộngcủathếgiớikháchquan.
3. Phản ánh của ý thức
Bộócconngười:cócấutrúcđặcbiệtpháttriển,rấttinhvivàphứctạp,gồm~14-15tỷtế
bào;sựphânkhu+hệthốngdâythầnkinh+giácquan->thunhận,xửlýthôngtin->phảnxạ
có,khôngcóđiềukiện->hoạtđộngcủacơthể
=> Làphảnánhđặctrưngchỉcóởconngườivàlàhìnhthứcphảnánhcaonhấtcủathếgiới vậtchất
=> Ýthứclàsựphảnánhcủathếgiớihiệnthựcbởibộócconngười
Do đó, sự xuất hiện con người và hình thành bộ óc của con người có năng lực phản ánh
hiện thực khách quan là nguồn gốc tự nhiên của ý thức.
Nguồngốcrađờicủaýthức:nguồngốctựnhiên(sựpháttriểnưuviệtcủabộnão)vànguồn gốcxãhội
3.1. Nguồn gốc tự nhiên:
-Nguồngốc:Làtiềnđềvậtchấtcónănglựcphảnánh(bộnão),chỉlànguồngốcsâuxacủa ýthức.
-Làhìnhthứcphảnánhcaonhấtcủathếgiớivậtchất
-Làhìnhthứcphảnánhchỉcóởconngười
-Sựxuấthiệncủaconngườivàhìnhthànhbộóccủaconngườicónănglựcphảnánhhiện
thựckháchquanlànguồngốctựnhiêncủaýthức.
3.2. Nguồn gốc xã hội:
-Nguồngốc:hoạtđộngthựctiễncủaloàingườimớichínhlànguồngốctrựctiếpquyếtđịnh
sựrađờicủaýthức.Đâylàsựphảnánhcótínhchủđộnglựachọnthôngtin,xửlýthôngtin
đểtạoranhữngthôngtinmới,pháthiệnýnghĩacủathôngtin.
-Đểtồntại->phảitạoravậtphẩmđápứngnhucầu->hoạtđộnglaođộngsángtạocónhiều
ýnghĩađặcbiệt. Ph.Ăngghenđãchỉrõhoạtđộngxãhộithúcđẩysựrađờicủaýthức:"
Trướchếtlàlaođộng,saulaođộngvàđồngthờivớilaođộnglàngônngữ.Đólà2sựkích
thíchchủyếuđãảnhhưởngđếnbộóccủaconvượn,làmchobộócđódầndầnchuyểnthành
bộócconngười"=>Laođộngcảitạothếgiớikháchquan->nhậnthức,cóýthứcsâusắc hơnvềthếgiới.
-Laođộnglàhoạtđộngđặcthùcủaconngười,làmchoconngườikhácvớitấtcảcácđộng
vậtkhác:Laođộnggiúpgiảiphónghaichitrướccủavượnthànhhaibàntaykhéoléocủa conngười.
+Laođộngtạoranhiềuthứcăn,thayđổikhẩuphầnănvàtănghàmlượngProteingiúpnão
bộ,hệthầnkinhvàcơbắppháttriển.
+Laođộnglàmchothếgiớiquanbộclộnhiềuthuộctínhbảnchất,tạođiềukiệnchocon
ngườisosánh,phântích,tổnghợpvềquyluậtcủathếgiớikháchquan.
+Laođộnggiúpconngườipháttriểnhơnnhữngkhíquannhậnthức,đặcbiệtgiúpconngười
chếtạođượccôngcụSẢNXUẤT,nốidàikhảnăngnhậnthứccủaconngười.
=> Ýthứckhôngphảilàsựtiếpnhậnthụđộngtừthếgiớiquanvàobộócmàchủyếuhoạt độngthựctiễn
-Laođộngsảnxuấtcònlàcơsởcủasựhìnhthànhvàpháttriểnngônngữ:
+Tronglaođộngconngườitấtyếucầnphảicónhữngquanhệvàtraođổikinhnghiệmvới
nhau->Ngônngữhìnhthành:phươngtiệngiaotiếp,côngcụtưduy,chuyềntảithôngtin, about:blank 5/34 11:41 4/8/24 Triết Học - THMLN
traođổithôngtin,tưliệuđểhọctậptừnhữngthếhệđitrước,làphươngtiệnghilạikhoahọc chothếhệsau.
+Ngônngữlàhệthốngtínhiệuthứhai,làcái“vỏvậtchất”củatưduy,làphươngtiệnđể
conngườigiaotiếptrongxãhội,phảnánhmộtcáchkháiquátsựvật,tổngkếtkinhnghiệm
thựctiễnvàtraođổichunggiữacácthếhệ.Chínhvìvậy,Ăngghencoi:laođộngvàngônngữ
là“haisứckíchthíchchủyếu”biếnbộnãocủaconvậtthànhbộnãoconngười,phảnánh
tâmlýđộngvậtthànhphảnánhýthức
+VD:Trongcadaotụcngữcócâu:“Ăntrôngnồingồitrônghướng“đềcậpđếnviệcchúng
taănuốngnhưthếnàochođúngmực,hợphoàncảnh,tronglúcngồiăncầnxemlạimình
đangngồiởvịtrícóphùhợphaychưa.Câucadaođãnhắcnhởchúngtatrongviệchoàn
thiệnmìnhvềphongthái,cáchứngxửphùhợpvớihoàncảnhkhácnhau.=>Tựnhậnthứcvề
bảnthânđểhoànthiệnhơn.
=>Kếtluận:Bảnchấtýthứclàhìnhảnhchủquancủathếgiớikháchquan,làquátrìnhphản
ánhtíchcực,sángtạohiệnthựckháchquancủaócngười.Nhưvậy,ýthứckhôngchỉlàsự
phảnánhtáitạomàcònchủyếulàsựphảnánhsángtạohiệnthựckháchquan.Thôngqua
thựctiễnnhữngsángtạotrongtưduyđượcconngườihiệnthựchoá,chorađờinhiềuvật
phẩmchưacótrongtựnhiên.Đólà"giớitựnhiênthứhai"inđậmdấuấncủabàntayvàkhối ócconngười. II. Phân biệt
*Phảnánhcủagiớitựnhiên:
Làsựphảnánhtáitạolạivậtchất,mangtínhthụđộngtrướcnhữngtácđộngcủathếgiới kháchquan
*Phảnánhcủaýthức:
-Làhìnhảnhchủquancủathếgiớikháchquan,làquátrìnhphảnánhtíchcực,sángtạo,hiện
thựckháchquancủaócconngười.
-Thôngquathựctiễnnhữngsángtạotrongtưduyđượcconngườihiệnthựchóa.
-Đólà"Giớitựnhiênthứ2"inđậmdấuấncủabàntayvàkhốiócconngười.
Nhóm 3: Vận dụng nội dung và ý nghĩa phương pháp luận của mối quan hệ
giữa vật chất và ý thức để lý giải một vấn đề của thực tiễn? 1. Lý thuyết
-Phạmtrùvậtchất.(trang128)
-Phạmtrùýthức.(KNBảnchấtcủaýthức:tr160)
-Mốiquanhệ:tr174,ýb(theoquanđiểmchủnghĩaMácLêninthôi)
-Ýnghĩaphươngphápluận:tr180
I. Nội dung của mối quan hệ giữa vật chất và ý thức.
Từnhữngbuổiđầulịchsửtriếthọc,cácnhàkinhđiểncủachủnghĩaduytâmvàchủnghĩa
duyvậttrướcC.Mácđãđưaranhữngquanđiểmkhácnhauvềmốiquanhệgiữachúng,tuy
nhiênđềubộclộcònnhiềuhạnchếđóbằngthếgiớiquanvàphươngphápluậnbiệnchứng củamình.
Vìvậy,trongbàithuyếttrìnhngàyhômnay,chúngmìnhsẽtậptrungnghiêncứuquanđiểm
củachủnghĩaMác–Lenintrongviệckháiquátvềnộidungvàýnghĩaphươngphápluậnvề
mốiquanhệgiữavậtchấtvàýthứcvàlýgiảichúngbằngvấnđềthựctiễn
I.1. Khái niệm vật chất và ý thức
V.I.Lêninđãđịnhnghĩa:
-“Vật chất là một phạm trù triết học dùng để chỉ thực tại khách quan được đem lại cho con
người trong cảm giác, được cảm giác của chúng ta chép lại, chụp lại, phản ánh, và tồn tại
không lệ thuộc vào cảm giác.”
- “Ý thức là một phạm trù song song với phạm trù vật chất, theo đó ý thức là sự phản ánh
thế giới vật chất khách quan vào bộ óc con người và có sự cải biến và sáng tạo. Ý thức có
mối quan hệ hữu cơ với vật chất.” about:blank 6/34 11:41 4/8/24 Triết Học - THMLN
=>TừchínhkháiniệmmàLê–ninđãđưara,vậtchấtvàýthứccómốiquanhệmậtthiếtvới nhau.
I.2. Mối quan hệ giữa vật chất và ý thức
TheoquanđiểmtriếthọcMác-Lênin:vậtchấtvàýthứccómốiquanhệbiệnchứng,
trongđóvậtchấtquyếtđịnhýthức,cònýthứctácđộngtíchcựctrởlạivậtchất.Cụthể:
* Vật chất quyết định ý thức:
- Thứ nhất, vật chất quyết định nguồn gốc của ý thức.
+Vậtchấttồntạikháchquan,độclậpvớiýthứcnênlàcáicótrước,làtínhthứnhất.Ýthức
chỉlàhìnhthứcphảnánhcủavậtchấtvàotrongbộócconngườinênlàcáicósau,làtínhthứ hai.
+Phảicósựvậnđộngcủavậtchấttrongtựnhiên-xãhộimớirađờiýthức.
- Thứ hai, vật chất quyết định nội dung của ý thức.
Dướibấtkìhìnhthứcnào,ýthứcđềuphảnánhhiệnthựckháchquan,chonênnộidungcủa
nóđượcquyếtđịnhbởivậtchất
- Thứ ba, vật chất quyết định bản chất của ý thức.
Phảnánhýthứclàphảnánhtíchcực,tựgiác,sángtạothôngquathựctiễn.Chínhthựctiễnlà
hoạtđộngvậtchấtcótínhcảibiếnthếgiớicủaconngười-làcơsởđểhìnhthành,pháttriển
ýthức,trongđóýthứccủaconngườivừaphảnánh,vừasángtạo,phảnánhđểsángtạovà
sángtạotrongphảnánh.
- Thứ tư, vật chất quyết định sự vận động, phát triển của ý thức.Mọisựtồntại,phát
triểncủaýthứcđềugắnliềnvớiquátrìnhbiếnđổicủavậtchất;vậtchấtthayđổithìýthức
cũngphảithayđổitheo.
* Ý thức có tính độc lập tương đối và tác động trở lại vật chất:
- Thứ nhất, ý thức có “đời sống” riêng, có quy luật vận động, phát triển riêng, không lệ
thuộc một cách máy móc vào vật chất.Ýthứcmộtkhirađờithìcótínhđộclậptươngđối,tác
độngtrởlạithếgiớivậtchất.Ýthứccóthểthayđổinhanh,chậm,đisonghànhsovớihiện
thực,nhưngnhìnchungnóthườngthayđổichậmsovớisựbiếnđổicủathếgiớivậtchất.
-Thứ hai, sự tác động của ý thức đối với vật chất phải thông qua hoạt động thực tiễn của con
người.Nhờhoạtđộngthựctiễn,ýthứccóthểlàmbiếnđổinhữngđiềukiện,hoàncảnhvật
chấtđểphụcvụchocuộcsốngconngười
-Thứ ba, vai trò của ý thức thể hiện ở chỗ nó chỉ đạo hoạt động, hành động của con người;
nó có thể quyết định làm cho hoạt động của con người đúng hay sai, thành công hay thất bại.
Ýthứckhôngtrựctiếptạorahaylàmthayđổithếgiớimànótrangbịchoconngườitrithức
vềhiệntượngkháchquanđểconngườixácđịnhmụctiêu,kếhoạch,hànhđộngnênlàm.
- Thứ tư, xã hội càng phát triển thì vai trò của ý thức ngày càng to lớn, nhất là trong thời đại
ngày nay,khimàtrithứckhoahọcđãtrởthànhlựclượngsảnxuấttrựctiếp.
II. Ý nghĩa của phương pháp luận.
* Xuất phát từ thực tế khách quan, tôn trọng khách quan:
Nguyêntắctôntrọngtínhkháchquanyêucầumọihoạtđộngnhậnthứcvàthựctiễncủacon
ngườichỉcóthểđúngđắn,thànhcôngkhithựchiệndựatrênthựctếkháchquan,tôntrọng thựctếkháchquan
=>Đểthựchiệnthànhcôngướcmơ,mongmuốncủabảnthânthìyếutốtiênquyếtlàphải
nhậnthứcđúngđắnkháchquan,dựatrênnhữngyếutốthựctiễnđểtừđóxácđịnhđượcmục
tiêu,nộidung,biệnpháp,phươnghướngphùhợpđểđitớihànhđộng.
* Phát huy tính năng động chủ quan:
-Pháthuyvaitròtíchcực,năngđộng,sángtạocủaýthứcvàpháthuyvaitrònhântốcon
ngườitrongviệcvậtchấthóatínhtíchcực,năngđộng,sángtạoấy.tránhtưtưởng,tháiđộ
thụđộng,ỷlại,ngồichờ,bảothủ,trìtrệ,thiếutínhsángtạo.
-Đồngthời,phảigiáodụcvànângcaotrìnhđộtrithứckhoahọc,tôntrọngtrithứckhoahọc,
làmchủtrithứcvàphổbiến,truyềnbátrithứcvàocộngđồng,đờisống.Thựchiệnnguyên about:blank 7/34 11:41 4/8/24 Triết Học - THMLN
tắctôntrọngkháchquan,pháthuytínhnăngđộngchủquantrongnhậnthứcvàthựctiễnđòi
hỏiphảitránhchủnghĩachủquan,bệnhchủquanduyýchí;chủnghĩaduyvậttầmthường,
chủnghĩathựcdụng,.... 2. Vận dụng
Ý thức không thể quyết định vật chất nhưng có thể tác động lại vật chất
- Ý thức không thể quyết định vật chất:BạnAthiếuthốnvềvậtchất,khôngđủtiềnđểtrang
trảicuộcsống(nghèo),nhưngbạnlạisửdụngcáiýthứccủamình,mongmuốnmìnhsẽtrở
thànhngườigiàucó.Tuynhiênđiềuđólàkhôngthểđượcvìtiềnbạcchínhlàvậtchất,làthứ
tồntạikháchquannênkhôngthểdùngýthứcquyếtđịnhbạnAsẽlàngườigiàucó.Nếubạn
muốntrởthànhmộtngườigiàucóthìmìnhsẽphảihọchỏi,khởinghiệp,kinhdoanh…Điều
nàycầncả1quátrình
-Tuyýthứckhôngthểquyếtđịnhđượcđiềuđónhưngýthứcvẫncóthểtác động trở lại vật
chất,vànósẽdiễnratheohaixuhướng.
+NếubạnAýthứcđượcviệcgiàucó,muốnlàmgiàu,đưaviệclàmgiàulêntrởthànhmục
tiêucủamìnhthìýthứcsẽtácđộngtrởlạikhiếnchobạnchủđộnghọchỏi,tìmhiểucáckỹ
năngkhởinghiệp,kinhdoanh,mởrộngmốiquanhệxãhội….ThìbạnAcóthểđạtđược
mụctiêuđóchínhlàtrởthànhmộtngườigiàucó(nhiềucủacảivậtchất-tiền).
+Ngượclại,mặcdùbạnmuốnmìnhtrởnêngiàucónhưngtrongýthứcbạnlạikhôngchủ
độnghọchỏi,haybạnlạinghetheolờirủrêcủabạnbèđitheolốitắt,làmnhữngđiềusaitrái
(bánhàngđacấp,buônhàngtráiphép…)thìsaucùngbạnsẽphảichịuhậuquảthíchđáng (nợnần,đitù…)
Vìvậy,tácđộngcủaýthứcđốivớivậtchấtsẽdiễnratheohaixuhướng.Nếuconngười
phảnánhđúngđắnhiệnthực,cóýthứcđúngthìnósẽlàđộnglựcthúcđẩyvậtchất,đưacon
ngườiđếnthànhcông.Cònngượclại,khiphảnánhsaihiệnthựcthìýthứccóthểkìmhãmsự
pháttriểncủavậtchấtvàdẫnđếnthấtbại. TUẦN 6:
Nhóm 1: Vận dụng quan điểm toàn diện để lý giải một vấn đề của thực tiễn? Tr195
I. Quan điểm toàn diện
Quan điểm toàn diệnđượcrútratừnguyênlývềmốiliênhệphổbiến,làmộttrongnhững
nguyêntắcphươngphápluậncơbảncủatriếthọcMác–Lênin.Mỗisựvật,hiệntượngtồn
tạitrongnhiềumốiliênhệ,tácđộngqualạivớinhau;dođó,khinhậnthứcvềsựvật,hiện
tượngcầntuântheoquanđiểmtoàndiện.Quanđiểmnàymangđếntínhđúngđắntronghoạt
độngxemxéthayđánhgiámộtđốitượngnhấtđịnh.Khôngchỉnhìnnhậnvớitínhchấttiêu
cựchaytíchcựctheocảmxúc,màphảilànhữngtiếnhànhtrênlýtrí,kinhnghiệmvàtrìnhđộ
đánhgiáchuyênmôn.
- Nội dung của quan điểm toàn diện:
+Khinhậnthứcsựvật,chúngtaphảixemxétsựvậttrongmốiquanhệbiệnchứngqualại
giữacácbộphận,cácyếutố,cácmặtcủachínhsựvậtvàtrongsựtácđộngqualạigiữasựvật
đóvớisựvậtkhácvàvớimôitrườngxungquanh,kểcảmốiliênhệtrunggian,giántiếp.
+Phảiphânloại,đánhgiávịtrí,vaitròcủatừngmốiliênhệđốivớisựvậnđộng,pháttriển
củasựvật,nghiêncứuquátrìnhtừquákhứđếnhiệntạivàphánđoántươnglai.Chútrọng
đếnnhữngmốiliênhệphổbiến,tấtyếucủasựvật,hiệntượng.
+Quanđiểmtoàndiệnđốilậpvớiquanđiểmphiếndiện,mộtchiều,chỉthấymặtnàymà
khôngthấymặtkhác;hoặcchúýđếnnhiềumặtnhưnglạixemxétdàntrải,khôngthấymặt
bảnchấtcủađốitượngnêndễrơivàothuậtngụybiệnvàchủnghĩachiếttrung. II. Vận dụng
Trongthựctiễn,khixemxét,nghiêncứubấtkỳsựvật,hiệntượngnàotacũngcầnphảidựa
trênquanđiểmtoàndiện.Cụthểnhưtrongcôngtácđánhgiá,nhậnxétvàxếploạiđoànviên
ĐoànThanhniênCộngsảnHồChíMinh. about:blank 8/34 11:41 4/8/24 Triết Học - THMLN 1. Yêu cầu
-Tạo điềukiện đểmỗi đoànviên tựnhận xét,đánh giáviệc thựchiện nhiệmvụ Đoàn,
nghiêmtúctựphêbình,nhậnthấyđượcmặttíchcựcvàmặthạnchế.
-Bíthưphảituânthủvàdựatrêncácnguyêntắc,tiêuchíđãđượcquyđịnhrõ,đồngthờixem
xétquátrìnhhoạtđộngcủađoànviênđểđưaranhữngnhậnxét,đánhgiáchínhxácvàkhách quannhất
-Việcđánhgiáđoànviênphảiđượcđặttrongmốitươngquangiữakếtquảthựchiệncác
chươngtrìnhhoạtđộngcủaĐoàncấptrênvàcơsởĐoànvớikếtquảrènluyệnphấnđấucủa mỗiđoànviên. 2. Nguyên tắc
-ĐảmbảonguyêntắcĐảnglãnhđạotrựctiếp,toàndiệnĐoànThanhniên
-Đảmbảothốngnhất,đồngbộ,liênthôngtronghệthốngtổchứcĐoàn.
-Bảođảmnguyêntắctậptrungdânchủ,tựphêbìnhvàphêbình;đoànkết,thốngnhất;trung
thực,kháchquan,toàndiện,côngbằng,côngkhai,minhbạch;đúngthẩmquyền,tráchnhiệm.
-Lấyphẩmchấtchínhtrị,đạođức,lốisốnglàmgốc;kếtquả,hiệuquảcôngviệclàmthước
đochủyếutrongđánhgiá,xếploạihằngnăm.
-Gắntráchnhiệmcủacánhânvớitậpthể;tráchnhiệmcủaBíthưĐoàncáccấpvớikếtquả
côngtácĐoànvàphongtràocủađịaphương,đơnvị. 3. Tiêu chí
Chấtlượngđoànviênđượcxếpthành4mức:Xuấtsắc,Khá,Trungbình,YếuKém.Bíthưsẽ
căncứtheonhữngtiêuchídướiđâyđểcónhữngđánhgiá,xếploạicuốicùng:
-ÝthứcchấphànhcácchủtrươngcủaĐảng,chínhsách,phápluậtcủaNhàNước;Điềulệ
ĐoànvàcácnghịquyếtcủaĐoàn;cácnộiquy,quyđịnhcủađịaphương,đơnvi nơisinh
hoạt,họctập,laođộng,côngtác.
-Tháiđộ,tinhthầnthamgiacáchoạtđộngdotổchứcĐoànquảnlýmìnhtổchức;ýthứcvà
kếtquảthựchiệnnhiệmvụđượcgiao.
-Việctudưỡng,rènluyệnvềchínhtrị,tưtưởng,đạođức,lốisống,vănhóagiaotiếp,tác
phong,lềlốilàmviệc.
-Kếtquảđạtđượcở“Chươngtrìnhrènluyệnđoànviên”.
-Cácviphạmkỷluật(nếucó).
-Môitrường,điềukiệnhoạtđộngcủađoànviênvàđặcthùgiới.
=>Kết luận:Quanđiểmtoàndiệnđãđượcvậndụngtriệtđểtrongcôngtácđánhgiá,nhận
xét,xếploạiđoànviênĐoànThanhniênCộngsảnHồChíMinh.Khôngthểchỉcăncứvào
nhữngbiểuhiện,hànhvibênngoàimàphảitìmhiểutấtcảcáccôngviệcđoànviênthựchiện.
Khôngthểchỉxemxéttrongmộtthờiđiểmhaymộtkhoảngthờigian,màphảinhìnnhậnrõ
cảquátrìnhrènluyệnvàtudưỡng.Việcxemxétđầyđủcảquátrìnhkhôngđồngnghĩavới
việcđánhgiámộtcáchtrànlan,thiếukhoahọcmàphảiđượcthựchiệntheotrìnhtự,cân
nhắc,chọnlọcnhữngyếutốcụthể,chitiết.Tuântheonguyêntắctoàndiệnsẽcóđượcnhững
đánhgiáđúngđắnvàkháchquannhất,tạotiềnđềchocôngtácnhậnxét,xếploạiđoànviên.
Từđó,cóthểdễdàngđềxuấtphươnghướng,tạolậpkếhoạchphùhợpđốivớiviệcđàotạo,
bồidưỡngđoànviênưutú,đápứngtốtyêucầu,nhiệmvụxâydựngcơsởĐoànvữngmạnh.
Cóthểthấy,trongcôngtácđánhgiá,nhậnxét,xếploạiđoànviênĐoànThanhniênCộngsản
HồChíMinhnóiriêngvàtrongcácvấnđềkháccủathựctiễnnóichung,quanđiểmtoàndiện
luônđòihỏinhậnthứctrọngtâm,trọngđiểm,từđóxemxétcáitoànbộ,trêncơsởthấuhiểu
quyluậtvậnđộngvàpháttriểncủasựvật,hiệntượng.Phảiloạibỏmọisuynghĩvàhànhđộng
phiếndiện,chiếttrung,ngụybiệnđểtiếpcậntừnhiềukhíacạnhkhácnhau,phânbiệtđược
cáibảnchấtvớikhôngbảnchất.Nếuthựchiệnkhôngđúnghoặcđingượclạinhữngyêucầu
củaquanđiểmtoàndiện,sẽrơivàosailầm,màđiểnhìnhlàchủnghĩachủquanduyýchí
trongnhậnthứcvàhànhđộng,gâyranhữnghậuquảtolớnchodùhoạtđộngởbấtcứlĩnh vựcnào. about:blank 9/34 11:41 4/8/24 Triết Học - THMLN
Nhóm 2: Vận dụng quan điểm phát triển để lý giải một vấn đề của thực tiễn? tr196
Khái niệm:Pháttriểnlàquátrìnhvậnđộngtiếnlêncủamộtsựvật-hiệntượng.Khuynh
hướngtừthấpđếncao,từđơngiảnđếnphứctạp,từkémhoànthiệnđếnhoànthiệnhơn.=>
Mọisựvậthiệntượngtrongtựnhiên,xãhội,trongtưduyđềunằmtrongxuhướngvậnđộng vàpháttriển.
Đặc điểm:Tiếnlêntheođườngxoáyốc.Cótínhkếthừa,lặplạisựvật,hiệntượngcũnhưng
trêncơsởcaohơnDiễnradầndầnhoặcnhảyvọt=>sựpháttriểnluônmangtínhquanhco,
phứctạp.VD:quátrìnhpháttriểncủavượnthànhngười,từloàivượncổđếnngườitinh
khôn,hiệnđại.Thaythếnhữngcầm,nắmcơbảnthànhbàntaynhỏ,khéoléovàlinhhoạt hơn... Các tính chất cơ bản
Tính khách quan:Nguồngốccủasựpháttriểnnằmtrongchínhbảnthâncủasựvật,hiện
tượng.Diễnrabằngcáchtựgiảiquyếtcácmâuthuẫntrongchínhbảnthânsựviệcđó.Con
ngườikhôngthểngăncảnsựpháttriểnmàchỉcóthểthúcđẩyhoặckìmhãmsựpháttriển
nhanhhơnhaychậmhơn(vìnguồngốccủasựpháttriểnnằmtrongchínhsựvậthiệntượng
đó).Vídụ:dùkhôngcóconngười,songhạtlúavẫnpháttriểnkhicóđủnước,dinhdưỡng vàánhsáng.
Tính phổ biến:Sựpháttriểncóởmọisựvậthiệntượng,cóởmọikhônggianthờigian,ở
đâucũngcó,lúcnàocũngcó,cócảtrongtựnhiên,xãhội,tưduy.VD:Trongxãhội,mức
sốngcủadâncưxãhộilúcnàocũngcaohơnsovớixãhộitrước(thayđổitừănnomặcấm
thànhănngonmặcđẹp).Trongtưduy,trìnhđộhiểubiếtcủaconngườingàycàngcaosovới
trướcđây(trongquákhứviệcbayvàokhônggiantưởngchừnglàđiềukhôngthể,nhưngvới
trìnhđộhiểubiếtvềkhoahọccôngnghệnhưngàynay,conngườiđãnhậnthứcvàthựchiện
thànhcôngviệcbayvàokhônggianđểnghiêncứu)
Tính đa dạng phong phú: Sựvật,hiệntượngkhácnhauthìsựpháttriểnkhácnhauKhông
gian,thờigiankhácnhauthìsựphátkhácnhauLĩnhvựckhácnhauthìsựpháttriểnkhác
nhau.VD:Mỗiloàihoacónhiềukiểupháttriểnkhácnhautrongcácđiềukiệnkhácnhau:
cóloàisốngdướinước,cóloàisốngtrêncạn,cóloàichịuđượckhíkhắcnghiệt,cóloàichỉ
nởhoavàomùaxuân,cóloàichỉnởhoavàobanđêm...
Tính kế thừa:Cáimớirađời,thaythếchocáicũ,cósựkếthừa,tíchlũynhữngcáiyếutố
tíchcựccủasựvật,hiệntượngcũ,đồngthờiđàothải,loạibỏnhữngcáitiêucực,lạchậucủa cáicũ.
Vận dụng quan điểm phát triển bao gồm: Xemxétsựvậttrongxuhướngvậnđộngbiến
đổikhôngngừng.Pháttriểnracáimới,tạođiềukiệnchocáimớirađờiđểthaythếcáicũ.
Phânchiaquátrìnhpháttriểnthànhcácgiaiđoạnkhácnhau.Đảngtađãđưaramụctiêutổng
quátlà:"phấnđấuđếngiữathếkỷXXI,nướctatrởthànhnướcpháttriển,theođịnhhướng
xãhộichủnghĩa”.Đểđạtmụctiêutổngquát,Đảngđãvậndụngquanđiểmphát
triển:phânchiaquátrìnhpháttriểnthànhcácgiaiđoạnkhácnhau.Cụthể:Giaiđoạn2021-
2025Đảngtađặtramụctiêucaohơnlàtrởthànhnướcđangpháttriển,cócôngnghiệptheo
hướnghiệnđại,vượtmứcthunhậptrungbình.Giaiđoạn2025-2030Lànướcđangphát
triển,cócôngnghiệphiệnđại,thunhậptrungbìnhcao. Giaiđoạn2030-2045Trởthành
nướcpháttriểnthunhậpcao
Nhóm 3: Vận dụng quan điểm lịch sử - cụ thể để lý giải một vấn đề của thực tiễn? I. Lý thuyết
1. Khái niệm của quan điểm lịch sử - cụ thể.
-Quanđiểmlịchsửcụthểlàquanđiểmmàkhinguyêncứuvàxemxéthiệntượng,sựvậthay
sựviệcchúngtaphảiquantâmđếntấtcảcácyếutốtừkháchquanđếnchủquancóliênquan đếnsựvật. about:blank 10/34 11:41 4/8/24 Triết Học - THMLN
-TheoTriếthọcMácLêninLịchsửphảnánhtínhbiếnđổicủasựvậtkháchquan.Tínhbiến
đổiđókhôngchỉlàquátrìnhcụthểcủasựphátsinhmànócònlàsựpháttriển,chuyểnhóa
củasựvậthiệntượng.Mỗisựvật,hiệntượngđềubắtđầutừquátrìnhhìnhthành,pháttriển
vàsuyvongcủamìnhvàquátrìnhđóthểhiệntrongtínhcụthể,baogồmmọisựthayđổivà
sựpháttriểndiễnratrongnhữngđiềukiện,hoàncảnhkhácnhautrongkhônggianvàthời giankhácnhau.
2. Nội dung của quan điểm lịch sử - cụ thể.
–Cơsởkháchquancủaquanđiểmlịchsử-cụthể:
Nguyênlývềmốiliênhệphổbiếnvànguyênlývềsựpháttriểnlàcơsởhìnhthànhquan
điểmlịchsửcụthể.Mọisựvật,hiệntượngtrênthếgiớiđềutồntại,vậnđộngvàpháttriển
trongnhữngđiềukiệnkhônggianvàthờigiannhấtđịnh,điềukiệnkhônggianvàthờigiancó
ảnhhưởngtrựctiếptớitínhchất,đặcđiểmcủasựvật.Cùngmộtsựvậtnhưngnếutồntại
trongnhữngđiềukiệnvềkhônggianvàthờigiankhácnhauthìsẽkhiếntínhchất,đặcđiểm
củanókhácnhau,thậmchícóthểlàmthayđổihoàntoàntínhchấtcủasựvậtđó.
–Yêucầucủaquanđiểmlịchsử-cụthể:
+Thứnhất:Khiphântíchsựvật,hiệntượngthìphảiđặtnótrongbốicảnhkhônggianvàthời
giancụthểcủanó,phântíchxemnhữngđiềukiệnkhônggianấycótácđộngảnhhưởngnhư
thếnàođếntínhchất,đặcđiểmcủasựvật,hiệntượng.
+Thứhai:Khinghiêncứumộtlýluận,mộtluậnđiểmkhoahọcnàođócầnphảiphântích
nguồngốcxuấtxứ,hoàncảnhlàmnảysinhlýluậnđó.Nhờvậy,đánhgiáđúngđượcgiátrịvà
hạnchếcủalýluậnđó.
+Thứba:Khivậndụngmộtlýluậnnàođóvàothựctiễnphảitínhđếnđiềukiệncụthểcủa
nơiđượcvậndụng. 3. Ý nghĩa:
-Khixemxétsựvậthiệntượngcầnđặtchúngtrongnhữngđiềukiệncụthể,tránhrơivào
giáođiều,tránhchiếttrung,ngụybiện.
-Chốnglạitháiđộtuyệtđốihóacáicụthể,xemnhẹquyluậtchung.
2. Vận dụng: Sự thay đổi về mô hình kinh tế của thời chiến và thời bình tại Việt Nam
Mô hình kinh tế thời kỳ chiến tranh: mô hình kinh tế kế hoạch hóa tập trung quan liêu, bao cấp
-Đặc trưng:Nhà nướccanthiệp sâuvào hoạtđộng sản xuất, kinhdoanh của cácdoanh
nghiệp.Tấtcảphươnghướngsảnxuất,nguồnvậttư,tiềnvốn,nhânsự,tiềnlương…đềudo
cáccấpcóthẩmquyềnquyếtđịnh. - Ưu điểm:
+Nhànướccóthểnhanhchónghuyđộngmộtlượnglớntàinguyên,vốn,conngườivàocác
ngànhquantrọngtrongtừnggiaiđoạncụthể.
+Hạnchếtìnhtrạngphânhóagiàunghèo,khôngphátsinhnhiềumâuthuẫntrongxãhội.
+Hạnchếđượcnạnđầucơ,tíchtrữvàtìnhtrạnghỗnloạnvềgiácảvốnthườngxảyratrong thờichiến
+VìNhànướcđãbaocấpcácnhucầuthiếtyếunênlínhcóthểyêntâmratrận,khôngphảilo
lắngvềsinhkếchogiađình,vợcon.
-Hậu quả để lại sau 1975
+ Nôngnghiệpthấpkém,khôngđápứngđượcnhucầutrongnước
+Côngnghiệpnặngđầutưlớnnhưnghiệuquảthấp
+Nhiềumặthàngtiêudùngthiếutrầmtrọngdophươnghướngsảnxuấtsailệch
+Bộmáyquảnlýcồngkềnh,nhiềucấptrunggian,kémnăngđộngkhôngnắmbắtbắtđược
nhucầuthịtrường
=>MôhìnhkếhoạchhóatậptrungtrởthànhràocảnkìmhãmsựpháttriểnnềnkinhtếởVN
lúcbấygiờ.Dấuhiệusuythoái,khủnghoảngkinhtế-xãhộiđãdầndầnxuấthiệnvàocuối about:blank 11/34 11:41 4/8/24 Triết Học - THMLN
nhữngnăm1970.Đếnsaunhữngnăm1975thìnềnkinhtếlạchậu,suythoáiđãhiệnlênrõ rệt.
=>Chínhvìvậy,việcđổimớicơchếquảnlýkinhtếlànhucầucấpbách.Dođó,hộinghị
Trungương8khoáV(6/1985)chủtrươngdứtkhoátxóabỏcơchếtậptrungquanliêu,bao
cấpdầnchuyểnquacơchếthịtrườngđịnhhướngXHCN.
=>Dohoàncảnhlịchsửthayđổikhiếnchomôhình,cơchếquảnlýkinhtếcủaNhànước
cũngcầnphảithayđổiđểphùhợpvớithịtrườngtrongnướcvàquốctế.
- Tổng kết:Điềukiệnkhônggianvàthờigiancóảnhhưởngtrựctiếptớitínhchất,đặcđiểm
củamộtchủthể.Cóthểtrongthờiđiểmnày,khônggiannàynómanggiátrịrấtýnghĩa,tích
cựcnhưngởmộtthờiđiểmkhácsựvậthiệntượnghaylýluậnphươngphápấylạitrởnênhạn
chếthậmchílàcựcđoan,vìkhôngcònphùvớihoàncảnh.Vậynênkhiphântíchsựvật,hiện
tượnghaylýluận,phươngphápthìphảiđặtnótrongbốicảnhkhônggianvàthờigiancụthể
củanó.Nhờvậymớiđánhgiáđúngđượcgiátrịvàhạnchếcủanó.  TUẦN 8:
Nhóm 1: Vâ Xn dụng nội dung và ý nghĩa phương pháp luận của qui luật “chuyển
hoá từ những sự thay đổi về lượng thành những sự thay đổi về chất và ngược
lại” để lý giải một vấn đề của tự nhiên hoặc xã hội hoặc tư duy? 1.Lýthuyết: tr238+240
Vậndụng1:VẤNĐỀ:SỰVẬNĐỘNGCỦACÁCHMẠNGVIỆTNAM,QUÁTRÌNH
CHUẨNBỊVÀSỰTHÀNHCÔNGCỦACUỘCTỔNGKHỞINGHĨATHÁNG8/1945.
1.Quátrìnhchuẩnbịcáchmạng
-Giaiđoạn1930-1931:Cácphongtràođấutranhđãdiễnrarộngkhắpcảnước,bùnglêncao
tràocáchmạngvớiđỉnhcaolàXôViếtNghệTĩnh
=>Cuộctậpdượtlầnthứnhất
-Giaiđoạn1936-1939:TiêubiểulàphongtràoĐôngDươngđạihội(8-1936)
=>làcuộctậpdượtlầnhaitrướcsựthànhcôngquyếtđịnhcủacuộccáchmạngtháng8.
-Giaiđoạn1939-1945:TiêubiểulàCaotràokhángNhật,giảiquyếtnạnđói
=>CuộctậpdượtcuốicùngchoCMT8.
-Tổngkhởinghĩatháng8:Cuộctổngkhởinghĩadiễnratrongvòng15ngàyvàgiànhđược
thắnglợihoàntoàntrêncảnước
=>Ngày2/9/1945,ChủtịchHồChíMinhđọcbảnTuyênNgônĐộcLậpkhaisinhranước
ViệtNamdânchủcộnghòa.
2,PHẠMTRÙLƯỢNGVÀCHẤT.Quyluậtlượngvàchấtthểhiệnrõnétquavídụtrên:
-Chấtcũ:thuộcđịanửaphongkiến
-Chấtmới:quahiệpđịnhsơbộnướcViệtNamtrởthànhmộtquốcgiatựdonằmtrongkhối LiênHiệpPháp.
-Lượngđượcthểhiệnởnhiềudạng
+Quaquátrìnhchuẩnbịvềchủtrương,đườnglối
+Sựthànhlậpcủacáctổchứcchínhtrịxãhội,cácđộituyêntruyềnvềcáchmạngchotoàn thểnhândân
+Quátrìnhxâydựnglựclượngvũtrang
+Xâydựngcăncứđịacáchmạng
+NhữngđiềukiệnkháchquantạođiềukiệnthuậnlợiđúngvớinhữnggìmàhọcthuyếtMác- Lêninđãchỉra. -Phântích: 
Điểmnút:Thờiđiểmchínmuồi 
Bướcnhảy:CuộctổngkhởinghĩaCMT8 
Chấtmới:NhànướcVNDCCH about:blank 12/34 11:41 4/8/24 Triết Học - THMLN
=>Chấtmớirađờicósựtácđộngtrởlạitớilượngcủasựvật,hiệntượng.
KẾTQUẢ:CáchmạngViệtNamđãbướcquamộttrangsửmới.Nhànướcriêngcủachúng
tađượchìnhthànhcóchủquyềnquốcgia
Vậndụng2:SựthayđổicủanhànướcViệtNamtừmộtnướcthuộcđịanửaphongkiếnsang
mộtnướcđộclậptựdo
2.1.Mọiđốitượngđềulàsựthốngnhấtcủahaimặtđốilậpchấtvàlượng Chất Lượng
Nướcthuộcđịanửaphongkiến Sựtíchlũyvềmâuthuẫn
SựchuẩnbịcủaĐảng
=>Lượngthayđổinhưngchấtcănbảnchưathayđổi,ViệtNamlúcbấygiờlànướcthuộcđịa
nửaphongkiến,vẫnlànómàchưatrởthànhnhànướcxãhộichủnghĩatứclàkhiđóchấtvà
lượngvẫncòncósựthốngnhất. 2.2.
2.3.Chấtmớirađờitiếptụctácđộngtrởlạiduytrìsựthayđổicủalượng
-SauCMtháng8,nhândântatiếptụccuộckhángchiếnchốngPháp
-Đến1975,miềnNamhoàntoàngiảiphóng.Nướctahoàntoànthốngnhất,cảnướctiếnlên XHCN
-Kinhtếnướctađitheohướngnềnkinhtếhóatậptrung,baocấp.Songđãbộclộrõnhững bấtcập
CHUYỂN ĐỔI SANG NỀN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG ĐỊNH HƯỚNG XÃ HỘI CHỦ NGHĨA
-Chếđộtưhữucủatưbảnchủnghĩavẫntồntại,tứcvẫncómâuthuẫngiữagiaicấp(lượng mới)
-Tuyvậy,nhờđịnhhướngxãhộichủnghĩamàmâuthuẫngiaicấpđãbớtgaygắthơn.
-Lượnggiảmdầndựatrênnềntảngchấtmớilànhànướcxãhộichủnghĩavớinhữngđặc
điểmlànhànướccủadândodânvìdân.Nhândânđượctôntrọng,bảovệ,bảođảmcócuộc
sốngấmnohạnhphúcnênmâuthuẫndầnbiếnmất(Lượngmớidựatrênchấtmới)
=>ThôngquagiaiđoạntrướcvàsauCáchmạngtháng8,tanhậnthấyđượcquyluậtchuyển
hóatừnhữngthayđổivềlượngdẫnđếnnhữngthayđổivềchấtvàngượclại.
Vídụvềlượng,chất,độ,điểmnút,bướcnhảy:Xét“nước”(H20)nguyênchất,trongđiều
kiệnatmotpheởtrạngtháithểlỏng(chất)đượcquyđịnhbởilượngnhiệtđộ(lượng)từ0°C
đến100°C(độ).Khilượngnhiệtđộbiếnthiênnằmngoàikhoảnggiớihạn0°Choặc100°Cđó about:blank 13/34 11:41 4/8/24 Triết Học - THMLN
(điểmnút)thìtấtyếuxảyraquátrìnhbiếnđổitrạngtháicủanướctừtrạngtháilỏngsang
trạngtháirắnhoặckhí(bướcnhảy).
Nhóm 2: VâXn dụng nội dung và ý nghĩa phương pháp luận của qui luật “thống
nhất và đấu tranh của các mă Xt đối lâXp” để lý giải một vấn đề của tự nhiên hoặc
xã hội hoặc tư duy?- tr245 Nội dung:
Quyluậtthốngnhấtvàđấutranhcủacácmặtđốilậplàhạtnhâncủaphépbiệnchứngduyvật
Vaitròcủaquyluật:chỉranguồngốc,độnglựccủasựvậnđộngvàpháttriểncủasựvật, hiệntượng 1.Cáckháiniệm:
- Mâu thuẫn biện chứng:sựliênhệ,tácđộngtheocáchvừathốngnhấtvừađấutranh,vừa
loạitrừvừachuyểnhóagiữacácmặtđốilập.
Yếutốtạothành“mâuthuẫnbiệnchứng”:cácmặtđốilập,cácthuộctính,cácbộphận,...có
khuynhhướngbiếnđổitráingượcnhau,nhưngcùngtồntạikháchquantrongmỗisựvật,
hiệntượngcủatựnhiên,xãhội,tưduy.
Trongmỗi“mâuthuẫn”:cácmặtđốilập-vừathốngnhất,vừađấutranhlẫnnhau->trạng
tháiổnđịnhtươngđốicủasựvật,hiệntượng.
-Thống nhất:sựliênhệgiữacácmặtđốilập Các  2
1,Làtiềnđềcủanhau,cầnđếnnhau,nươngtựanhau->Khôngcómặtnàykhôngthểtồntại mặtkia
2,Tácđộngngangnhau,cânbằng->sựđấutranhgiữacáimớiđanghìnhthànhvàcáicũvẫn chưamấthẳn.
3,Cósựtươngđồng,đồngnhấtdotrongcácmặtđốilậptồntạinhữngyếutốgiốngnhau. Tínhchất:
cótínhtạmthời,tươngđối,cóđiềukiện
chỉtồntạitrongtrạngtháiđứngimtươngđốicủasựvật,hiệntượng.
- Đấu tranh:sựtácđộngqualạitheohướngbàitrừ,phủđịnhkhôngtáchrờisựkhácnhau,
thốngnhất,đồngnhấtgiữacácmặtđốilậptrongmộtmâuthuẫn. Tính chất: cótínhtuyệtđối
đấutranh->phávỡsựổnđịnhtươngđối->chuyểnhóavềchất
Căncứvàosựtồntại,pháttriển:  Mâuthuẫncơbản: 
Mâuthuẫnkhôngcơbản:
Căncứvàoquanhệgiữacácmặtđốilập:  Mâuthuẫnbêntrong: 
Mâuthuẫnbênngoài:
Căncứvàotínhchấtcủalợiíchquanhệgiaicấp 
Mâuthuẫnđốikháng: 
Mâuthuẫnkhôngđốikháng:
-Vaitròcủamâuthuẫn:sựtácđộnglẫnnhau(theohướngphủđịnh,thốngnhất)giữacácmặt
đốilập(bêntrong)làmchosựvật,hiệntượngpháttriển.
Tómlại,nộidungcủaquyluật:Mọiđốitượngđềubaogồmnhữngmặt,khuynhhướng,lực
lượng,...đốilậpnhautạothànhnhữngmâuthuẫntrongchínhnó;sựthốngnhấtvàđấutranh
giữacácmặtđốilậpnàylànguyênnhân,độnglựcbêntrongcủasựvậnđộngvàpháttriển,
làmchocáicũmấtđivàcáimớirađời.
2, Ý nghĩa của phương pháp luận:
Thứnhất:Thừanhậntínhkháchquancủamâuthuẫntrongsựvậthiệntượng.Từđó,giải
quyếtmâuthuẫnphảituântheoquyluật,điềukiệnkháchquan. about:blank 14/34 11:41 4/8/24 Triết Học - THMLN
Thứhai:Phântíchmâuthuẫntừviệcxemxétquátrìnhphátsinh,xemxétvịtrí,vaitròvà
mốiquanhệgiữacácmâuthuẫnvàđiềukiệnchuyểnhóagiữachúng.Phảibiếtphântíchmột
mâuthuẫncụthểđểđưaraphươngphápgiảiquyếtmâuthuẫnđó.
Thứba:Phảinắmvữngnguyêntắcgiảiquyếtmâuthuẫnbằngđấutranhgiữacácmặtđốilập,
khôngđiềuhòamâuthuẫn.
Quyluậtthốngnhấtvàđấutranhcủacácmặtđốilậplàhạtnhâncủaphépbiệnchứngduyvật
Vaitròcủaquyluật:chỉranguồngốc,độnglựccủasựvậnđộngvàpháttriểncủasựvật, hiệntượng
Vận dụng: 2bạnthân,họcchung1phòng,chiasẻtiềnphòngvớinhau,bạnAchămhọc,hay
họcởnhà,bạnBhamchơi,cóngườiyêu,thườngxuyênđưangườiyêuvềnóichuyệntrong
lúcbạnAhọc,khiếnbạnAkhônghọcđược,gâyảnhhưởngkếtquảhọctập.Tốinàocũng
vậy,Akhóchịugiatăng,khótínhvớiB,nảysinhmâuthuẫn.Khibạnkhóchịu,2mâuthuẫn,
2mặtđốilập.Giảiquyết,đàmphán,để2bạnhiểuvàthỏathuậnvớinhau,thôngcảmvới
nhau-2mặtđốilậpchuyểnhóachonhau,đểgiảiquyếtmâuthuẫn.Khônggiảiquyếtđược
khitìnhbạnmấtđi,khônggiảiquyếtđược,quátrìnhpháttriểntìnhbạnđixuống.Nhậnthức
đúngđượcmâuthuẫn,nhậnthứcvềquanđiểmhọcvàchơi,trongphảitiềnbạc,tìnhcảm,
quantrọnglànhậnthứcđúngmâuthuẫn,phântíchđểthấyrõkhuynhhướngpháttriểnđểcó
cáchcanthiệp,giảiquyếthiệuquảbởimâuthuẫncónhiềuloại,mâuthuẫntrongngoài,chủ yếu,thứyếu.
Nhóm 3: VâXn dụng nội dung và ý nghĩa phương pháp luận của qui luật “phủ
định của phủ định” để lý giải một vấn đề của tự nhiên hoặc xã hội hoặc tư duy?
1. Lý thuyết:tr251-256
2. Vận dụng: Trong tự nhiên là quá trình biến đổi của hạt nước trong tự nhiên 
−Banđầu,nướctồntạitrongtựnhiênởtrạngtháilỏngvàtậptrungthànhao,hồ,sông,biển,
…Vàobanngày,khinhiệtđộtăngcao,nướcbắtđầubốchơivàchuyểnsangdạngkhí,hay
còngọilàhơinước.
=>Lúcnày,hơinướcchínhlàsựphủđịnhcủahạtnướcbanđầu.
−Saukhibayhơiđếnmộtđộcaonhấtđịnh,hơinướccôđọnglạitạothànhmây.
=>Mâylàsựphủđịnhcủahơinước.
−Khitrongkhôngkhícósựnhiễuloạn,cáchạtnướctrongmộtđámmâyvachạmvớinhau
hợpthànhcácgiọtlớnhơn.Cứnhưvậychotớikhichúngđủnặngđểvượtqualựccảncủa
khôngkhívàrơixuốngthànhmưa.
=>Hạtnướclạiquaytrởvềtrạngtháibanđầusaukhiđãhoàntấtmộtchukỳbiếnđổivới2 lầnphủđịnh.
Quá trình xây dựng, sửa đổi và bổ sung hiến pháp Việt Nam
Hiếnphápcóvịtríđặcbiệtquantrọngtronghệthốngphápluậtvàđờisốngchínhtrị
củamỗiquốcgia,làTuyênngôncủamỗiquốcgia,mỗiNhànước.Hiếnpháplàđạoluậtcơ
bản,đạoluậtgốccủanhànước.
QuatừngbướcxâydựngHiếnphápmới,bảnHiếnphápđangcònhiệulựcdầndần
đượcsửađổibổsungvàhoànthiện.NhữngbảnHiếnphápdựthảođượcchỉnhsửaởsaucó
sựđiềuchỉnhvàcảitiếnhoànthiệnhơnsovớibảnHiếnphápđangcóhiệulực.Sựcảitiếnấy
mangtínhchấtkếthừavàpháttriểndựatrênbảnHiếnphápbanđầu,nhằmmụcđíchhoàn
thiệnhơncáicũchứkhôngphảithayđổihoàntoàncáicũ.Dođó,tacóthểthấythủtụclập
hiếnởViệtNamquatừngbướccótínhkếthừavàpháttriển,tuântheoquyluậtphủđịnhcủa phủđịnh. 
Quyluậtấyđượcthểhiệnnhưsau: 
Đầutiênlàgiaiđoạnsángquyềnlậphiến(yêucầuxâydựnghoặcsửa
đổihiếnpháp).Khiấy,bảnHiếnphápđượcđưaraxemxétchínhlà
bảnHiếnphápvẫncònhiệulựcthihành. about:blank 15/34 11:41 4/8/24 Triết Học - THMLN
=>Làcáikhẳngđịnhđầutiêntrongquyluậtphủđịnhcủaphủđịnh. 
TiếpđólàquátrìnhsoạnthảoHiếnpháp–Hiếnphápdựthảođượcxây
dựngdựatrênbảnHiếnphápvẫncònhiệulựcthihành. 
NộidungcủaHiếnphápdựthảosẽcăncứvàotìnhhìnhkinhtế-chínhtrịlúc
bấygiờđểcónhữngsựcảitiến. 
Hiến pháp năm 1946khôngquyđịnhquyềncủangườilaođộngđược
giúpđỡvềvậtchấtkhigiàyếu,bệnhtậthoặcmấtsứclaođộng 
Hiến pháp dự thảo năm 1959:Tạiđiều32chương3đãnêurõ:“Người
laođộngcóquyềnđượcgiúpđỡvềvậtchấtkhigiàyếu,bệnhtật,hoặc
mấtsứclaođộng.Nhànướcmởrộngdầncáctổchứcxãhộibảohiểm
xãhội,cứu tế và ytếđể đảm bảochongườilao động đượchưởng
quyềnđó”.->Hiếnpháp1959đãbổsungthêmđiềunàydolúcbấy
giờđấtnướcđãthốngnhấtvàquyềnlợicủangườidânthuộcmọiđối
tượngđượcchútrọng. 
Điều59- Hiến pháp năm 1980 đãbổsungchoĐiều32-Hiếnpháp
1959:“Ngườilaođộngcóquyềnnghỉngơi."
Nhànướcquyđịnhthờigianlaođộng,chếđộandưỡngvànghỉngơicủacông
nhân,viênchức.Côngnhân,viênchứckhivềhưu,giàyếu,bệnhtậthoặcmất
sứclaođộngđượchưởngquyềnlợibảohiểmxãhội.Nhànướcmởrộngdầnsự
nghiệpbảohiểmxãhộitheotrìnhđộpháttriểncủanềnkinhtếquốcdânvà
đảmbảochongườilaođộngđượchưởngquyềnlợi.Nhànướchướngdẫncác
hợptácxãthựchiệntừngbướcchếđộbảohiểmxãhộiđốivớixãviên.
=>Hiếnpháp1980đãmởrộngvàbổsungđểchoquyềnlợicủangườilaođộngkhivềgià,
bệnhtật,hoặcmấtsứclaođộngđượchưởngquyềnlợinhấtnhiềunhất
=>Quátrìnhnàychínhlàgiai đoạn thứ 3làthôngquavàcôngbốHiếnpháp–Chỉnhsửa,bổ
sungvàobảnHiếnphápdựthảovàcôngbốbảnHiếnphápmới.Tronggiaiđoạnnày,bản
Hiếnphápdựthảođượcxâydựngquagiaiđoạnthứ2sẽđượccôngbốvàlấyýkiếncủatoàn
thểngườidân.BảnHiếnphápdựthảosẽđượcxemxétvàbổsungthêmnhữngýkiếnkhác
nhautừnhiềungười.Từnhữngđiềutrên,bảnHiểnphápmớisẽđượchoànthiệncảvềnội
dungvàkỹthuậtlậphiến(câutừ,cấutrúc,..).Đâylàsựphủđịnhthứhai–BảnHiếnpháp
mớiphủđịnhhiếnphápdựthảo.
=>BảnHiếnphápmớinàydườngnhưquaytrởlạikhôngbanđầu,việcxâydựngHiếnpháp
mớidiễnranhưngrộnghơn. SƠĐỒCỤTHỂ
Khẳngđịnh(Hiếnpháphiệnhành)–>phủđịnhlần1(Hiếnphápdựthảo)—>phủđịnhlần2 (Hiếnphápmới).
Tacóthểthấyrằng,quyluậtphủđịnhcủaphủđịnhđãkháiquátxuhướngtiếnlêncủaHiến
pháp–xuhướngpháttriển.CácbảnHiếnpháprađờisaucósựpháttriểnvàtiếnbộhơnso
vớicácbảnHiếnpháptrướcđó.Sựpháttriểnấydiễnratheođường“xoáyốc”biểuthịrõđầy
đủcácđặctrưngcủaquátrìnhpháttriểnbiệnchứngcủasựvật:tínhkếthừa,tĩnhlặplại,tính tiếnlên. TUẦN 9
Nhóm 1: Sự vận dụng của Đảng về vai trò của thực tiễn đối với nhận thức
trong thời kỳ đổi mới ở Việt Nam? 1. Lý thuyết
-Kháiniệmnhậnthứcvàthựctiễn:tr266+267
-Hìnhthứccủathựctiễn:tr269
-Vaitròcủathựctiễnđốivớinhậnthức:tr271 2. Vận dụng about:blank 16/34 11:41 4/8/24 Triết Học - THMLN
-Saunăm1960,nướctaquyếtđịnhpháttriểntheonềnkinhtếkếhoạchhóatậptrung.Tuy
vậy,môhìnhKTbaocấpđãbộclộrõnhiềubấtcậphạnchế:tăngtrưởngkinhtếthấp,hàng
hóakhanhiếm,ngânsáchthâmhụt,tabịcácnướcbaovây,cấmvận,bộmáyquảnlýcồng
kềnh,sảnxuấtđìnhđốn,tìnhtrạnglạmphátcao,đờisốngnhândânđóinghèođếncùngcực.
=>Nhucầuđặtraphảigiảiquyếtkhókhăn.
-ĐảngvàNNđãnhậnthứcđượcnhữnghạnchế,đặtnềnmóngcơsởnhiệmvụ,vaitròcho
đổimớivàpháttriểnđấtnước.=>Đảngrađãkhắcphụcbằngviệcchuyểnsangxâydựngnền
KThànghóanhiềuthànhphầntheođịnhhướngXHCN(kinhtếnhànướcgiữvaitròquan trọng).
=>Thựctiễnlàcơsởcủanhậnthức,đềranhucầu,nhiệmvụ,cáchthứcvàkhuynhhướngvận
độngvàpháttriểncủanhậnthức.Thôngquathựctiễn,ĐảngvàNhànướcnhậnthứcđược
nhữnghạnchế,khuyếtđiểmcòntồntạiđểđặtnềnmóngcơsở,nhiệmvụvàvaitròchotađổi
mớivàpháttriểnđấtnước.
-TạiĐHĐảnglầnthứVIcuốinăm1986,Đảngđãđềrađườnglốiđổimớitoàndiện,mởra
bướcngoặttrongcôngcuộcxâydựngCNXHởnướcta.
-ĐườnglốiđổimớicủaĐảngđượcđềralầnđầutiêntạiĐạihộiVI(12/1986),ĐạihộiVIII
(6/1996),ĐạihộiIX(4/2001).Trongđó: 
Đổimớitoàndiệnvàđồngbộ,từkinhtế,chínhtrịđếntổchức,tưtưởng,văn hóa. 
Đổimớikinhtếphảigắnliềnvớiđổimớichínhtrị,nhưngtrọngtâmlàđổimới vềkinhtế.
=>Khẳngđịnh:thựctiễnlàmụcđíchcủanhậnthức.
-Thànhtựu:Trảiquaquátrình35nămđổimới,ViệtNamđãđạtđượcnhữngthànhtựuto
lớn,cóýnghĩalịchsử. 
SXNNvàCNphụchồiổnđịnh.Lạmphátđượckiềmchếvàđẩylùi->KTliên
tụctăngtrưởng.Hoạtđộngkinhtếđốingoạipháttriểnđưanướctahộinhập
vớikhuvựcvàthếgiới. 
Xãhội,sựnghiệpvănhóa,giáodục,ytế…đượccủngcốvàtăngcường.Đời
sốngnhândâncảithiện.
=>Ýnghĩacủacôngcuộcđổimới1986làvôcùnglớn.Sựđổimớikịpthờikhôngchỉgiúp
nướctagiảiquyếtđượccáckhókhăn,tồnđọngtrongquákhứmàcònchủđộng,kịpthờinắm
bắtđượcnhữngcơhộiđểpháttriển,hoànthiệnđấtnước…Đặcbiệtlàtạođộnglựcchonền
KT-XHpháttriểnvượtbậcvàhướngtớidânchủhóaxãhội,đềcaohơnnữaquyềncông dân.
Thựctiễnsau35nămđổimớiđãgặtháiđượcnhiềukếtquảkhảquan,chothấysựđúngđắn
trongđườnglốiđổimớicủaĐảng
=>Thựctiễnlàtiêuchuẩnđểkiểmtrachânlý.
Nhóm 2: Lấy ví dụ để làm sáng tỏ con đường biện chứng của sự nhận thức?
1. Lý thuyết: -Kháiniệm:tr266-Cácgiaiđoạncủaquátrìnhnhậnthức:tr274
1.1. Khái niệm
-Biệnchứng(182)làtừdùngđểchỉnhữngmốiliênhệvàsựpháttriểncủacácsựvật,
hiệntượngtrongtựnhiên,xãhộivàtưduy.
-Nhậnthức(266)làquátrìnhphảnánhhiệnthựckháchquanmộtcáchtíchcực,chủđộng,
sángtạobởiconngườitrêncơsởthựctiễnmangtínhlịchsửcụthể.
-TheoTriếthọcMác-Lêninchorằngnhậnthứclàsựphảnánhhiệnthựckháchquanvào
bộócngười:“Trigiácvàbiểutượngcủachúngtalàhìnhảnhcủacácvậtđó”;“Cảmgiáccủa
chúngta,ýthứccủachúngtachỉlàhìnhảnhcủathếgiớibênngoài;vàdĩnhiênnếukhôngcó
cáibịphảnánhthìkhôngthểcócáiphảnánh,nhữngcáibịphảnánhtồntạimộtcáchđộclập
vớicáiphảnánh” about:blank 17/34 11:41 4/8/24 Triết Học - THMLN
-Nhậnthứclàmộtquátrìnhbiệnchứngcóvậnđộngvàpháttriển,làquátrìnhđitừchưa
biếtđếnbiết,từbiếtítđếnbiếtnhiềuhơn,từbiếtchưađầyđủđếnđầyđủhơn.Đâylàmộtquá
trình,khôngphảinhậnthứcmộtlầnlàxong,màcópháttriển,bổsungvàhoànthiện.Nhận
thứclàquátrìnhtácđộngbiệnchứnggiữachủthểvàkháchthểthôngquahoạtđộngthựctiễn
củaconngười.chủthểnhậnthứcchínhlàconngười.
1.2. Nội dung con đường biện chứng của sự nhận thức
Quanniệmtrênđâyvềnhậnthứccũngchínhlàquanniệmduyvậtbiệnchứngvềbảnchất
củanhậnthức.Quanniệmnàyxuấtpháttừbốnnguyêntắccơbảnsauđây:
-Thừanhậnconngườicókhảnăngnhậnthứcđượcthếgiớikháchquanvàobộóccủa
conngười,làhoạtđộngtìmhiểukháchthểcủachủthể;thừanhậnkhôngcócáigìlàkhông
thểnhậnthứcđượcmàchỉcónhữngcáimàconngườichưanhậnthứcđược.
-Khẳngđịnhsựphảnánhđólàmộtquátrìnhbiệnchứng,tíchcực,tựgiácvàsángtạo.
quátrìnhphảnánhđótheotrìnhtựtừchưabiếtđếnbiết,từbiếtítđếnnhiều,từchưasâusắc,
chưatoàndiệnđếnsâusắcvàtoàndiệnhơn,…
-Coithựctiễnlàcơsởchủyếuvàtrựctiếpnhấtcủanhậnthức;làđộnglực,mụcđích
củanhậnthứcvàlàtiêuchuẩnđểkiểmtrachânlý.
-TheotriếthọcMác-Lênin,nhậnthứckhôngphảilàquátrìnhphảnánhthụđộng,giản
đơn,màlàmộtquátrìnhbiệnchứng.
1.3. Con đường biện chứng của quá trình nhận thức (274)
-Lêninđưaraquanđiểmnhưsau:“Từtrựcquansinhđộngđếntưduytrừutượng,từtưduy
trừutượngđếnthựctiễn-đólàconđườngbiệnchứngcủasựnhậnthứcchânlý,củasựnhận
thứchiệnthựckháchquan”.
-Theođóconđườngnhậnthứccủaquátrìnhnhậnthứcgồmhaiquátrìnhsau: 
Giaiđoạn1:nhậnthứccảmgiác(trựcquansinhđộng)baogồm:cảmgiác,tri giác,biểutượng 
Giaiđoạn2:nhậnthứclýtính(tưduytrừutượng)baogồm:kháiniệm;phán đoán;suyluận * Cụ thể như sau
-Giai đoạn 1: Nhận thức cảm tính (trực quan sinh động) lànhữngtrithứcdocácgiác
quanmanglại.Nétđặctrưngcơbảntronggiaiđoạnnàylànhậnthứcđượcthựchiệntrong
mốiliênhệtrựctiếpvớithựctiễnthôngquacácnấcthangcảmgiác,trigiác,biểutượng.Các
thànhphầncủanhậnthứccảmthứcnhưsau: Khái niệm Ví dụ
+Cảm giác (275)làquátrìnhnhậnthứcđượcsinh  Khi  ta  chạm  vào  1  vật  hình  cầu,
radosựtácđộngtrựctiếpcủasựvật,hiệntượng chúngta sẽ liêntưởng ngay đếnnó
lêncácgiácquancủaconngười.cảmgiácphảnánh cóthểlàquả
từngmặt,từngkhíacạnh,từngthuộctínhriênglẻ bóngtennis,quảcam,quảchanh,...
củasựvật,hiệntượng.Nguồngốcvànộidungcủa
cảmgiáclàthếgiớikháchquan,cònbảnchấtcủa
cảmgiáclàhìnhảnhchủquanvềthếgiớiđó.
+Tri giác (275) làsựtổnghợpcủanhiềucảmgiác Khi ta cầm vật cầuđó lên và quan
riêngbiệtvàomộtmốiliênhệthốngnhấttạonên sát,tasẽnhậnrangayđólàquảcam
mộthìnhảnhtươngđốihoànchỉnhvềsựvật,hiện vìkhicắnvàovịgiácchotathấyvị tượng.
ngọt,  khứu  giác  cho  ta  thấy  mùi
thơm,xúcgiácchotathấynómềm,
thịgiácchotathấymàucamcủanó about:blank 18/34 11:41 4/8/24 Triết Học - THMLN
+ Biểu tượng (275) được
hìnhthànhnhờsựphối Khi nhắcđến quả cam,người ta sẽ
hợphoạtđộng,bổsunglẫnnhaucủacácgiácquan nghĩngayđến1hìnhcầu,màucam,
vàđãcósựthamgiacủacácyếutốphântích,trừu thơm
tượng  và  khả  năng  ghi  nhận  thông  tin  của  não người.
Đâylànấcthangcaovàphứctạpnhấtcủagiaiđoạn
nhậnthứccảmtính;làhìnhảnhcảmtínhtươngđối
hoànchỉnhvềsựvật,hiệntượngđượclưulạitrong
nãongườivàdotácđộngnàođóđượctáihiệnlại
khi sựvật, hiện tượngkhông còn nằmtrong tầm
cảmtính.Trongbiểutượngđãcónhữngphảnánh
giántiếpvềsựvật,hiệntượngvàvớibiểutượng,
conngườiđãcóthểhìnhdungđượcsựkhácnhau
vàmâuthuẫnnhưngchưanắmđượcsựchuyểnhóa
từsựvật,hiệntượngnàysangsựvật,hiệntượng khác.
Quátrìnhnàycũngđãcósựthamgiacủacácyếutố
cụthểnhư:Phântích,trừutượngvàkhảnăngghi
nhậnthôngtincủanãongười.
- Giai đoạn 2: Nhận thức lý tính (tư duy trừu tượng) bắtnguồntừtrựcquansinhđộngvà
từnhữnglýluậntruyềnlại.Nhậnthứclýtínhphảnánhsâusắc,sâusắcvàđầyđủhơnvề
kháchthểnhậnthức.Cácthànhphầncủanhậnthứclýtínhbaogồm:kháiniệm,phánđoán, suyluận Khái niệm Ví dụ
+ Khái niệm (276)làhìnhthứccơbảncủatưduytrừutượng.khái "Quả  cam","hoa
niệmvừacótínhkháchquan,vừacótínhchủquankhiphảnánhcả quả"  là  các  khái
mộttậphợpnhữngthuộctínhcơbảncótínhbảnchấtvàchungnhất niệm.
củasựvật,hiệntượngnhờsựtổnghợp,kháiquátbiệnchứngnhững
thôngtinđãthunhậnđượcvềsựvật,hiệntượngthôngquahoạtđộng
thựctiễnvàhoạtđộngnhậnthức.
+ Phán đoán (277)làhìnhthứctưduyliênkếtcáckháiniệmlạivới Saukhiliênkết,ta
nhauđểphủđịnhhoặckhẳngđịnhmộtđặcđiểm,mộtthuộctínhnào cóphánđoán“quả
đócủasựvật,hiệntượng;làhìnhthứcphảnánhmốiliênhệgiữacác camlàhoaquả”
sựvật,hiệntượngcủathếgiớikháchquanvàoýthứccủaconngười
tạonênvaitròcủaphánđoánlàhìnhthứcbiểuhiệnvàdiễnđạtcác quyluậtkháchquan. about:blank 19/34 11:41 4/8/24 Triết Học - THMLN
+Suy luận (278)làhìnhthứctưduyliênkếtcácphánđoánlạivới +  Phán  đoán  1:
nhauđểrútratrithứcmớitheophươngthứcphánđoáncuốicùng Hoa  quả  có  nhiều
đượcsuyratừnhữngphánđoántiênđề(suyluậnlàquátrìnhđitừ chấtdinhdưỡng
nhữngphánđoántiênđềđếnmộtphánđoánmới).Suyluậncóvaitrò +Phánđoán2:quả
quantrọngtrongtưduytrừutượng,bởinóthểhiệnquátrìnhvậnđộng camlàhoaquảnên
củatưduyđitừcáiđãbiếtđếnnhậnthứcgiántiếpcáichưabiết. quả
=> Cam có  nhiều chấtdinhdưỡng
Nhóm 3: Lấy ví dụ chứng minh mối quan hệ giữa chân lý tương đối và chân lý tuyệt đối?
1. Khái niệm chân lý, chân lý tương đối và chân lý tuyệt đối: tr280 1.1. Chân lý
-Kháiniệm:Làtrithứcphùhợpvớihiệnthựckháchquanvàđượcthựctiễnkiểmnghiệm.
VD:TráiĐấtquayquanhMặtTrời. -Tínhchất:
+Tínhkháchquan:làtínhđộclậpvềnộidungphảnánhcủanóđốivớiýthứccủaconngười vàloàingười.
+Tínhtươngđối:tínhphùhợpnhưngchưahoàntoànđầyđủgiữanộidungphảnánhcủa
nhữngtrithứcvớihiệnthựckháchquan.
+Tínhtuyệtđối:tínhphùhợphoàntoànvàđầyđủgiữanộidungphảnánhcủatrithứcvới
hiệnthựckháchquan.
+Tínhcụthể:làđặctínhgắnliềnvàphùhợpgiữanộidungphảnánhvớimộtđốitượngnhất
địnhcùngcácđiềukiện,hoàncảnhlịchsử,cụthể.
1.2. Chân lý tương đối và chân lý tuyệt đối
-Chânlýtươngđốilàchânlýchưaphảnánhđượcđầyđủđốivớithựctạikháchquan;Tứclà
chỉnhìnnhậnởmộtđặcđiểm,khíacạnhtrongbảnchấtvấnđề.
-Chânlýtuyệtđốilàchânlýphảnánhđượcđầyđủđốivớithựctạikháchquan.Từđóchota
nhìnnhậnbaoquát,kháiquátđốitượng.Chânlýtuyệtđốilàsựtổnghợpvôtậnnhữngchân
lýtươngđối.Khôngmộttrithứccụthểnàocủaconngườicóthểxemlàchânlýtuyệtđốimà
chỉlàmộtphầnrấtnhỏcủachânlýtuyệtđối.
1.3. Mối quan hệ biện chứng giữa chân lý tuyệt đối và chân lý tương đối tương đối:
-Chânlýtuyệtđốivàchânlýtươngđốiđềulàchânlýkháchquan.Khithừanhậnchânlýlà
kháchquan,làsựthốngnhấtgiữahaicấpđộtuyệtđốivàtươngđối,thìđiềuđócũngcónghĩa
chânlýlàcụthể.
-Chânlýtươngđốibaogiờcũngchứanhữngyếutốlàchânlýtuyệtđối.Chânlýtuyệtđối
đượchìnhthànhtừcácchânlýtươngđối,cósựbổsungcácchânlýtươngđối.
-Sựkhácbiệtgiữachânlýtuyệtđốivàchânlýtươngđốikhôngphảiởbảnchấtmàlàởmức
độphùhợpcủachúngvớikháchthểđượcphảnánh.Mứcđộhayranhgiớigiữachúngbaogiờ
cũngtồntạinhưngkhôngngừngđượcxóabỏvàđượcxáclập. 1.4. Vai trò
-Chânlýlàmộttrongnhữngđiềukiệntiênquyếtbảođảmsựthànhcôngvàtínhhiệuquả
tronghoạtđộngthựctiễn.
-Mốiquanhệgiữachânlývàhoạtđộngthựctiễnlàmốiquanhệbiệnchứngtrongquátrình
vậnđộng,pháttriểncủacảchânlývàthựctiễn. 2. Ví dụ:
Đầu20,tiêubiểu2ôngtheokhuynhhướngdcts,cụthể....
NAQ_đến1920,bằngtrảinghiệm,t7/1920,Kđmuốnlấy...cmvslàđánhpháp,pk.
QuanđiểmNAQ:1mongmuốnfreechodân,freechotổquốc about:blank 20/34

Đối tượng nghiên cứu của triết học - Triết học Mác - Lênin | Học viện Ngoại giao Việt Nam

Thông tin :

Tài liệu liên quan:

Tiểu luận : 5 hình thái kinh tế xã hội | Học viện Ngoại Giao

Bài tập trắc nghiệm - Triết học Mác - Lênin | Học viện Ngoại giao Việt Nam

Tiểu luận mối quan hệ biện chứng bản chất - Triết học Mác - Lênin | Học viện Ngoại giao Việt Nam

Kịch bản thuyết trình giữa kì - Triết học Mác - Lênin | Học viện Ngoại giao Việt Nam