Soạn văn 7: Em bé thông minh - nhân vật kết tinh trí tuệ dân gian
Em bé thông minh - nhân vật kết tinh trí tuệ dân gian - Mẫu 1 Chuẩn bị đọc
Em có suy nghĩ gì về các thử thách với nhân vật em trong truyện Em bé thông minh? Gợi ý:
Các thử thách với nhân vật em bé trong truyện Em bé thông minh được đưa ra
nhằm thử thách trí tuệ, tài năng của nhân vật này.
Trải nghiệm cùng văn bản
Câu 1. Câu văn nào thể hiện ý kiến của tác giả về truyện Em bé thông minh?
Trong truyện Em bé thông minh, thông qua bốn lần thử thách, tác giả dân gian
đã đề cao trí tuệ của nhân dân.
Câu 2. Theo tác giả, tại sao thử thách thứ thư là quan trọng nhất?
Thử thách thứ tư quan trọng nhất thử thách này liên quan đến vận mệnh của quốc gia, dân tộc. Trả lời câu hỏi
Câu 1. Em hãy xác định ý kiến lớn, ý kiến nhỏ của văn bản dựa vào sơ đồ sau:
- Ý kiến lớn: Trí tuệ của em bé thông minh
 Ý kiến nhỏ 1: Thử thách tư duy và sử dụng từ ngữ
 Ý kiến nhỏ 2: Sự mẫn tiệp của trí tuệ dân gian.
 Ý kiến nhỏ 3: Vị thế của trí tuệ dân gian.
Câu 2. Văn bản được viết ra nhằm mục đích gì? Xác định nội dung chính của văn bản.
 Mục đích: Chứng minh truyện Em bé thông minh đã đề cao trí tuệ dân gian.
 Nội dung: Khẳng định truyện Em bé thông minh đã đề cao trí tuệ dân gian qua bốn lần thử thách.
Câu 3. Chỉ ra các câu văn thể hiện ý kiến nhỏ, lí lẽ, bằng chứng trong đoạn văn sau:
“Thông qua thử thách đầu tiên (gắn với câu hỏi thứ nhất), tác giả dân gian đề
cao sự thông minh trong ứng xử, mà chủ yếu, mà chủ yếu là một phản xạ ngôn
ngữ lanh lẹ và sắc sảo. Thử thách đầu tiên là một tình huống thử thách tư duy
và việc sử dụng ngôn ngữ. Trước câu hỏi khó, em bé đã đáp trả lại bằng việc ra
lại câu hỏi cho người đố, để chỉ ra rằng, đây là một câu hỏi không thể có câu trả lời.” Gợi ý:
 Ý kiến nhỏ: Thông qua thử thách đầu tiên (gắn với câu hỏi thứ nhất), tác giả
dân gian đề cao sự thông minh trong ứng xử, mà chủ yếu, mà chủ yếu là một
phản xạ ngôn ngữ lanh lẹ và sắc sảo.
 Lí lẽ: Thử thách đầu tiên là một tình huống thử thách tư duy và việc sử dụng ngôn ngữ.
 Dẫn chứng: Trước câu hỏi khó, em bé đã đáp trả lại bằng việc ra lại câu hỏi
cho người đố, để chỉ ra rằng, đây là một câu hỏi không thể có câu trả lời.
Câu 4. Nhận xét về cách triển khai lí lẽ, bằng chứng trong đoạn ba. Cách triển
khai lí lẽ và bằng chứng có tác dụng gì trong việc thực hiện mục đích của văn bản?
 Cách triển khai theo kiểu: Diễn dịch
 Tác dụng: giúp văn bản trở nên cụ thể, rõ ràng và giàu tính thuyết phục.
Câu 5. Em hãy chỉ ra các đặc điểm của văn bản nghị luận phân tích một tác
phẩm văn học trong văn bản Em bé thông minh - nhân vật kết tinh trí tuệ dân gian dựa vào bảng sau:
Đặc điểm của văn bản nghị Biểu hiện trong văn bản Em bé thông minh
luận phân tích một tác
- nhân vật kết tinh trí tuệ dân gian phẩm văn học
Trong truyện Em bé thông minh, thông qua
Thể hiện rõ ý kiến của người bốn lần thử thách, tác giả dân gian đã đề cao
viết về tác phẩm cần bàn luận trí tuệ của nhân dân
Đưa ra lí lẽ là những lí giải, Thông qua thử thách đầu tiên… phân tích tác phẩm.
Ở thử thách hai và ba… Ở thử thách thứ tư…
Bằng chứng được dẫn ra từ Bốn thử thách dành cho em bé thông minh.
tác phẩm để làm rõ cho lí lẽ.
Ý kiến, lí lẽ, bằng chứng được Thử thách 1: Thử thách tư duy và sử dụng từ
sắp xếp theo trình tự hợp lí. ngữ
Thử thách 2: Sự mẫn tiệp của trí tuệ dân gian.
Thử thách 3: Vị thế của trí tuệ dân gian.
Câu 6. Văn bản trên giúp em biết thêm điều gì về truyện cổ tích Em bé thông minh?
 Trí thông minh của em bé thông minh có được nhờ những trải nghiệm trong cuộc sống.
 Truyện đề cao trí tuệ của những người lao động trong xã hội…
Em bé thông minh - nhân vật kết tinh trí tuệ dân gian - Mẫu 2
Câu 1. Em hãy xác định ý kiến lớn, ý kiến nhỏ của văn bản dựa vào sơ đồ sau:
- Ý kiến lớn: trí tuệ của em bé thông minh
 Ý kiến nhỏ 1: thử thách tư duy và sử dụng từ ngữ
 Ý kiến nhỏ 2: sự mẫn tiệp của trí tuệ dân gian.
 Ý kiến nhỏ 3: vị thế của trí tuệ dân gian.
Câu 2. Văn bản được viết ra nhằm mục đích gì? Xác định nội dung chính của văn bản.
 Mục đích: khẳng định rằng truyện Em bé thông minh đã đề cao trí tuệ dân gian
 Nội dung: truyện Em bé thông minh đã đề cao trí tuệ dân gian qua bốn lần thử thách.
Câu 3. Chỉ ra các câu văn thể hiện ý kiến nhỏ, lí lẽ, bằng chứng trong đoạn văn sau:
“Thông qua thử thách đầu tiên (gắn với câu hỏi thứ nhất), tác giả dân gian đề
cao sự thông minh trong ứng xử, mà chủ yếu, mà chủ yếu là một phản xạ ngôn
ngữ lanh lẹ và sắc sảo. Thử thách đầu tiên là một tình huống thử thách tư duy
và việc sử dụng ngôn ngữ. Trước câu hỏi khó, em bé đã đáp trả lại bằng việc ra
lại câu hỏi cho người đố, để chỉ ra rằng, đây là một câu hỏi không thể có câu trả lời.” Gợi ý:
 Ý kiến nhỏ: thông qua thử thách đầu tiên (gắn với câu hỏi thứ nhất), tác giả
dân gian đề cao sự thông minh trong ứng xử, mà chủ yếu, mà chủ yếu là một
phản xạ ngôn ngữ lanh lẹ và sắc sảo.
 Lí lẽ: thử thách đầu tiên là một tình huống thử thách tư duy và việc sử dụng ngôn ngữ.
 Dẫn chứng: trước câu hỏi khó, em bé đã đáp trả lại bằng việc ra lại câu hỏi
cho người đố, để chỉ ra rằng, đây là một câu hỏi không thể có câu trả lời.
Câu 4. Nhận xét về cách triển khai lí lẽ, bằng chứng trong đoạn ba. Cách triển
khai lí lẽ và bằng chứng có tác dụng gì trong việc thực hiện mục đích của văn bản?
 Đoạn ba được triển khai theo lối diễn dịch
 Tác dụng: trình bày cụ thể, rõ ràng và thuyết phục
Câu 5. Em hãy chỉ ra các đặc điểm của văn bản nghị luận phân tích một tác
phẩm văn học trong văn bản Em bé thông minh - nhân vật kết tinh trí tuệ dân gian dựa vào bảng sau:
Đặc điểm của văn bản nghị
Biểu hiện trong văn bản Em bé thông minh
luận phân tích một tác phẩm
- nhân vật kết tinh trí tuệ dân gian văn học
Thể hiện rõ ý kiến của người Trong truyện Em bé thông minh, thông qua
viết về tác phẩm cần bàn luận
bốn lần thử thách, tác giả dân gian đã đề cao trí tuệ của nhân dân
Đưa ra lí lẽ là những lí giải, Thông qua thử thách đầu tiên… phân tích tác phẩm.
Ở thử thách hai và ba… Ở thử thách thứ tư…
Bằng chứng được dẫn ra từ tác Bốn thử thách dành cho em bé thông minh.
phẩm để làm rõ cho lí lẽ.
Ý kiến, lí lẽ, bằng chứng được Thử thách 1: Thử thách tư duy và sử dụng từ
sắp xếp theo trình tự hợp lí. ngữ
Thử thách 2: Sự mẫn tiệp của trí tuệ dân gian.
Thử thách 3: Vị thế của trí tuệ dân gian.
Câu 6. Văn bản trên giúp em biết thêm điều gì về truyện cổ tích Em bé thông minh?
Văn bản Em bé thông minh - nhân vật kết tinh trí tuệ dân gian giúp người đọc
hiểu hơn về truyện cổ tích “Em bé thông minh”. Đầu tiên, tác giả khẳng định
rằng kiểu truyện về nhân vật thông minh khá phổ biến trong các truyện cổ tích.
Sau đó, tác giả lần lượt phần tích về bốn lần thử thách trong truyện “Em bé
thông minh”. Lần thử thách đầu tiên, tác giả dân gian muốn đề cao sự thông
minh trong cách ứng xử, chủ yếu là một phản xạ ngôn ngữ lanh lẹ và sắc sảo.
Lần thử thách thứ hai và ba, tác giả dân gian muốn khẳng định sự mẫn tiệp của
trí tuệ dân gian để bày tỏ về một xã hội mà mọi ràng buộc về quan niệm phong
kiến về các tầng lớp trong xã hội được nới lỏng. Lần thử thách thứ tư, nhân vật
được nâng lên một tầm cao mới, nhằm đề cao trí tuệ dân gian so với trí tuệ cung
đình. Cuối cùng, tác giả khẳng định giá trị của truyện “Em bé thông minh” là ca
ngợi trí tuệ dân gian, cũng là ca ngợi tầng lớp lao động, thể hiện sự tự hào về trí tuệ bình dân.