Giai Cấp và Dân Tộc: Phân Tích Triết Học Mác-Lênin môn Triết học Mác Lênin | Trường Đại Học Y Dược Thái Bình

lOMoAR cPSD| 61301459
Lời đầu tiên, em xin c hào thầy và các bạn. Em xin tự gi ới thiệu em là Nguyễn Ngọc
Hoàn Vũ là thành viên của nhóm 1, hôm nay em rất vui và vinh hạnh khi được l à
một trong hai thành viên cùng với bạn T iểu Y ến đại diện thuyết trình cho nh óm em.
Với chủ đề “Giai cấp và dâ n tộc” hi vọng rằng sẽ mang đ ến cho các bạn những kiến thức bổ ích.
Chắc hẳn ai trong số chú ng ta cũng đã từng nghe qua n hững cụm từ như
“Giai cấp chủ nô”, “Giai cấp nô l ệ”, “Giai cấp tư sản”, “Giai cấp v ô sản”, Vậy
hai từ “Giai cấp” ở đây có nghĩ a là gì? Sau đây xin mời b ạn Yế n giúp
chúng ta tìm hiểu về n ó nhé.
GIAI CẤP VÀ DÂN TỘC
I. GIAI CẤP VÀ ĐẤU TRANH GIAI CẤP:
Dẫn 1a : Phần này gồm có 3 mục nhỏ: Gia i cấp; đấu tranh giai cấp và đấu tranh g iai
cấp của giai cấp của giai cấp vô sả n. Như đã biết, đến nay , lịch sử nhân loại đã trải qua tất
cả là 5 chế độ xã hội. Bao gồm: cộ ng sản nguyên thủy , ch iếm hữu nô lệ, cổ đại, tư bản chủ
nghĩa và xã hội chủ nghĩa. Thì trước k hi đi vào phần 1 nhỏ là giai cấp. Mình muốn mờ i 1
bạn ở đây có thể kể tên được các giai cấp đại diện cho từng thời kì XH có đư ợc không ạ? Đáp án: - Chiếm hữu nô lệ ( 2 g
iai cấp cơ bản là chủ nô và nô lệ)
- Phong kiến: có 2 giai cấp cơ b ản là giai cấp thống trị và bị thống trị.
+ Ở phương Đông: địa chủ và nôn g dân lĩnh canh.
+ Ở phương T ây: lãnh chúa phong kiến và nông n ô.
- Tư bản chủ nghĩa: Giai cấp tư sản và gi ai cấp vô sản .
1 .Giai cấp :
a. Định nghĩa giai cấp:
Theo nhà xã hội học người Mỹ Rodney Stark :
"Giai cấp là nhóm người chia sẻ một vị t rí giống nhau trong hệ thống phân t ầng xã hội".. lOMoAR cPSD| 61301459
Theo V .I.Lenin:
Giai cấp là những tập đoàn to lớn g ồm những người khác nhau về địa vị. Điều này d ẫn đến việc
tập đoàn này có thể chiếm đ oạt lao động của tập đoàn khác tron g một hệ thống sản xuất và chế
độ KT - XH nhất định. Họ có sự khác nh au đối với tư liệu sản xuất, về vai trò của họ trong tổ chức
lao động xã hội dẫn đến sự khác nhau về cách thức hưởng thụ và phần của cải xã hội mà họ
được hưởng. Giai cấp là một p hạm trù mang tính lịch sử.
Lê nin đưa ra định nghĩa như thế là vì ông theo quan điểm của chủ ng hĩa duy vật lịch sử, với ông
giai cấp chỉ là một hiện tượng có tính chất lịch sử, gắn liền với nhữ ng điều kiện lịch sử nhất định,
nó mang tính khách qua n và quy luật nên ông đã đưa ra định n ghĩa đó trong tác phẩm: “Sáng kiế n vĩ đại”.
Dẫn 1b: V thì đó là khái niệm củ a giai cấp. Quay lại vấn đề ban đầu. C ó thể
thấy ngay từ những buổi sơ khai là cộn g sản nguyên thủy , lúc đó không hề có
sự phân chia giai cấp rõ rệt. Vậy thì vì sao mà ở những giai đoạn sau của xã h ội
lại bắt đầu có sự phân chia giai cấp. các bạn có thể đưa ra ý kiến lý giải c ho vấn đề này không ạ?
Có thể nhắc lại câu hỏi : Vì sao có sự xuất hiện của các gia i cấp khác nhau trong xã hội?
b. Nguồn gốc giai cấp
Theo Các Mác: ‘ Sự tồn tạ i của các giai cấp chỉ gắn liền với những gia i đoạn phát triển lịch sử nhất
định của sản xuất’. Sự phân ch ia xã hội thành giai cấp trước hết là do nguyên nhân kinh tế’.
Cụ thể: trong xã hội nguyê n thuỷ, lực lượng sản xuất chưa ph át triển, năng suất lao động rất thấp,
sản phẩm làm ra chưa đủ nuôi sống n gười nguyên thủy . Để tồn tại họ phải sống nương tựa vào
nhau theo bầy đàn lệ thuộc nh iều vào tự nhiên, ->
Giai cấp chưa xuất hiện. lOMoAR cPSD| 61301459
Khi công cụ sản xuất bằng kim loại ra đời thay thế công cụ bằng đá dẫn đến việc năng suất lao động
tăng đáng kể, phân công lao động từng bước hình thành, của cải dư thừa xuất hiện, những người có
chức quyền trong các thị tộc bộ lạc đã chiếm đoạt của cải làm của riêng, chế độ tư hữu ra đời, bất
bình đẳng nảy ra trong nội bộ, công xã. Đó là cơ sở của sự xuất hiện giai cấp.
Từ đó ta có thể thấy được rằng: Giai cấp là một hiện tượng xã hội xuất hiện lâu dài trong lịch sử gắn
với những điều kiện sản xuất vật chất của xã hội. Ví dụ:
+ Chủ nô và nô lệ là hai giai cấp đối lập nhau trong xã hội cổ đại.
+ Phong kiến và nông nô (có cách gọi khác là địa chủ và tá điền) là hai giai cấp trong xã hội trung cổ.
+ Tư sản và vô sản là hai giai cấp đối lập trong xã hội cận đại và đương đại.
-Nguồn gốc trực tiếp: là do sự ra đời và tồn tại của chế độ chiếm hữu tư nhân về tư liệu sản xuất.
-Nguồn gốc sâu xa: do sự phát triển của lực lượng sản xuất mới trong hình thái kinh tế – xã
hội nguyên thủy, tuy nhiên vẫn chưa đạt tới trình độ xã hội hóa cao.
Bên cạnh đó, giai cấp không chỉ được hình thành chủ yếu thông qua con đường kinh tế mà còn được
hình thành thông qua con đường bạo lực từ tù binh bắt được trong các cuộc chiến.
Đối mặt với câu hỏi: Làm thế nào để xóa bỏ giai cấp? Nhóm mình đã nhận ra rằng
Ở đâu còn tồn tại chế độ tư hữu về tư liệu sản xuất thì ở đó còn sự tồn tại của các
giai cấp và đấu tranh giai cấp. Giai cấp chỉ mất đi khi chế độ tư hữu về tư liệu sản xuất hoàn toàn bị xóa bỏ.
Dẫn 1c: Và việc xóa bỏ hoàn toàn sự xuất hiện của giai cấp là có thể xảy ra hay
không. Theo quan điểm của mình. Điều này là không thể. Vì kể cả trong một xã hội
hiện đại như ngày ngày nay nói chung, hay như xã hội chủ nghĩa nói riêng, khi mà
tất cả mọi người dân khi sinh ra đều được pháp luật bảo hộ, thì xã hội vẫn vô hình
có một sự phân hóa nhất định .
Vậy thì vì sao tới thời điểm hiện tại mà sự phân chia giai cấp vẫn ko thể hoàn toàn
bị xóa bỏ. Điều này phải nói tới Kết cấu của giai cấp.
c. Kết cấu xã hội – giai cấp:
Theo các nhà kinh điển Mác-xít, con đường hình thành giai cấp rất phức tạp. Từ đó dẫn đến kết cấu
xã hội - giai cấp cũng rất đa dạng. Vậy kết cấu xã hội - giai cấp được hiểu như thế nào, được quy định ra sao?
- Định nghĩa: Kết cấu xã hội giai cấp là khái niệm dùng để chỉ tổng thể các giai cấp và mối
quan hệ giữa các giai cấp, tồn tại trong một giai đoạn lịch sử nhất định, gắn với một phương thức sản xuất. lOMoAR cPSD| 61301459
Xin cảm ơn bạn Yến về phần trình bày hết sức hữu ích đã giúp chúng ta biết được những đặc
điểm của giai cấp. Và đúng như Yến nói, Trước khi được sống trong một cuộc sống yên bình
như ngày hôm nay, thế giới đã phải hứng chịu rất nhiều cuộc đấu tranh giai cấp. Nhân đây,
mình muốn hỏi rằng liệu có bạn nào có thể kể tên cho mình một vài cuộc đấu tranh giai cấp tiêu
biểu mà các bạn biết được không nhỉ? Cả ở trong và ngoài nước đều được. Phong trào đấu tranh
của giai cấp công nhân ở nửa đầu thế kỉ XIX Nhân vật Mị trong Vợ chồng A Phủ
Cách mạng Tháng Mười Nga năm 1917
Vâng xin cảm ơn các bạn rất nhiều. Các bạn thấy đấy có rất nhiều cái tên đã được nêu lên, điều
đó cho chúng ta thấy được tính tất yếu của đấu tranh giai cấp. Và sau đây chúng ta cùng tìm hiểu: a.
Tính tất yếu và thực chất của đấu tranh giai cấp:
-Trong xã hội có giai cấp, giai cấp thống trị chiếm đoạt lao động của các giai cấp và tầng lớp bị trị,
chiếm đoạt của cải xã hội vào tay mình. Các giai cấp, tầng lớp bị trị không những bị chiếm đoạt về
lao động mà còn bị áp bức về chính trị, xã hội và tinh thần. Những bất công như vậy làm tất yếu nảy
sinh cuộc đấu tranh giữa các giai cấp. C.Mác đã khẳng định: “lịch sử tất cả các xã hội cho đến ngày
nay chỉ là lịch sử đấu tranh giai cấp”. Trong thời kỳ chiếm hữu nô lệ có đấu tranh giữa nô lệ và chủ
nô, đến thời phong kiến lại có cuộc đấu tranh của nông dân và địa chủ phong kiến, đến xã hội tư bản
thì có cuộc đấu tranh giữa giai cấp vô sản và tư bản.
Kế thừa và phát triển tư tưởng của Các Mác và Ăngghen trong điều kiện mới của lịch sử, V.I.Lênin chỉ
rõ: “đấu tranh giai cấp là đấu tranh của bộ phận nhân dân này chống một bộ phận khác, đấu tranh của
quần chúng bị tước hết quyền, bị áp bức và lao động, chống bọn có đặc quyền, đặc lợi, bọn áp bức
và ăn bám, cuộc đấu tranh của những người công nhân làm thuê hay những người vô sản chống
những người hữu sản hay giai cấp tư sản”. Điều đó có nghĩa rằng đấu tranh giai cấp là một hiện
tượng mang tính khách quan và quy luật chung và phổ biến của xã hội có giai cấp -
Đấu tranh giai cấp trước hết là đấu tranh của hai giai cấp cơ bản của phương thức sản
xuất thống trị, có lợi ích căn bản đối lập nhau, nhưng lôi kéo các giai cấp không cơ bản và các tầng
lớp trung gian trong xã hội tham gia tạo thành liên minh giai cấp ( dựa trên lợi ích giai cấp mà có liên
minh giai cấp lâu dài/ tạm thời) trong đấu tranh giai cấp -
Tính tất yếu của ĐTGC: sự đối lập về lợi ích căn bản không thể điều hòa giữa các giai cấp
đối kháng nhau trong một phương thức sản xuất xã hội nhất định, tất yếu dẫn đến ĐTGC. Tính tất
yếu của đấu tranh giai cấp xuất phát từ tính tất yếu kinh tế
Ở Việt Nam, đấu tranh giai cấp trong giai đoạn quá độ hiện nay cũng là một tất yếu. Trong
nhiều văn kiện, Đảng ta tiếp tục khẳng định rằng, hiện nay và cả trong thời kỳ quá độ lên
chủ nghĩa xã hội còn tồn tại một cách khách quan các giai cấp và đấu tranh giai cấp.
+Cuộc đấu tranh đó có nguyên nhân khách quan từ sự phát triển mang tính xã hội hóa ngày càng
sâu rộng của lực lượng sản xuất với quan hệ chiếm hữu tư nhân về tư liệu sản xuất. Biểu hiện của
mâu thuẫn này về phương diện xã hội là: Mâu thuẫn giữa một bên là giai cấp cách mạng, tiến lOMoAR cPSD| 61301459
bộ, đại diện cho phương thứ c sản xuất mới, với một bên là gi ai cấp thống trị, bóc lột, đại biểu cho
những lợi ích gắn với qua n hệ sản xuất lỗi thời, lạc hậu.
- Thực chất của ĐTGC: ĐTGC là cuộc đấu tranh của quần chúng lao động b ị áp bức, bóc lột chống
lại giai cấp áp bức, bóc lột n hằm lật đổ ách thống trị của chúng. Cách mạng xã hội là phươ ng thức
tất yếu để lật đổ ách thốn g trị của giai cấp thống trị bóc lột, xóa b ỏ quan hệ sản xuất cũ, xây dựng
quan hệ sản xuất mới và m ở đường cho lực lượng sản xuất phát triể n.
=> Mục đích cao nhất m
à cuộc đấu tranh giai cấp c ần đạt được không phải là đánh đổ một giai
cấp cụ thể mà là giải phóng lực lượng sản xuất khỏi sự kìm hãm của những q uan hệ sản xuất đã
lỗi thời, tạo điều kiện đẩy nh anh phát triển của lực lượng sản xuất và phát triển xã hội.
- Tính lịch sử của ĐTGC: ĐTGC chỉ xảy ra trong xã hội có giai cấp đối khá ng và sự phát triển của
nó dẫn đến cuộc đấu tranh của g iai cấp vô sản chống lại giai cấp tư s ản- cuộc ĐTGC cuối cùng trong lịch sử.
- Hình thức đấu tranh giai cấp (cơ bản): đấu tranh kinh tế, đấu t ranh tư tưởng, đấu tranh chính trị,...
Chúng ta sẽ tìm hiểu kĩ hơ n về các hình thức đấu tranh này biểu hi ện như thế nào và mục đích ra
sao ở phần đấu tranh gia i cấp vô sản. Nhưng trước hết, mình x in trình bày về vai trò của đấu tranh
giai cấp trong sự phát triển của xã hội có giai cấp. b.
V ai trò của đấu tranh giai cấp trong sự p hát triển của xã hội có giai cấp.
_ Đấu tranh giai cấp là động lực trực tiếp và quan trọng trong sự phát triển của xã hội có
giai cấp. ( thông qua cuộc đấu tranh giai cấp, sự xu ng đột giữa lực lượng sản xuất mới
và quan hệ sản xuất l ạc hậu được giải quyết, thực hiện bước quá độ từ một hình thái
kinh tế - xã hội lỗi thời sang một h ình thái kinh tế - xã hội mới cao hơn )
_ V ai trò của các cuộc đấu tranh giai c ấp trong lịch sử không giống nhau, được thể hiện lOMoAR cPSD| 61301459
trong những thời kỳ tiến hó a xã hội. (nó còn phụ thuộ c vào quy mô, tính chất của các
nhiệm vụ kinh tế,chính trị, xã h ội mà cuộc đấu tranh đó phải giải qu yết)
_Đấu tranh giai cấp vô sản l à “đòn bẩy vĩ đại nhất” trong lịch sử xã hộ i có giai cấp. Vì đây là cuộc
đấu tranh chống lại giai cấp t ư sản - cuộc đấu tranh cuối cùng tro ng lịch sử. Có tính chất, quy mô
rộng lớn và triệt để nhiệm vụ mà nó phải giải quyết.
_ Đấu tranh giai cấp có tác dụng cả i tạo xã hội, xóa bỏ các lực lượng xã h ội phản động, cải tạo
bản thân các giai cấp cách mạn g . (Vì thông qua t hực tiễn đấu tranh giai cấp, giai cấp cách mạng
có sự trưởng thành về mọi mặt, h ọ cũng phải tự nâng mình lên đáp ứng đư ợc yêu cầu của lịch sử)
_ Đấu tranh giai cấp là động lực p hát triển của xã hội, nhưng không ph ải là động lực duy nhất mà
là một động lực trực tiếp và quan t rọng.
_ Ví dụ cho đấu tranh giai cấ p:
Cách mạng Tháng Mười Nga năm 1917 đã đánh đổ giai cấp tư sản và giai cấp phong kiế n địa
chủ, lập nên chính quyền của nhữn g người lao động, xây dựng một xã h ội hoàn toàn mới, một xã
hội không có người bóc lột ngườ i”.
T iếp t heo xin mời bạn Yến tiếp tục phần trình bày v ề sự đấu tranh của giai cấp vô sản
Dẫn 3: Cảm ơn Vũ. Vậy thì đó là khá i quát về đấu tranh giai cấp nó i chung. Sau đây TY sẽ đi sâu
vào sự đấu tranh giai cấp của m ột giai cấp vô cùng gần gũi với nước x ã hội chủ nghĩa như chúng
ta. Đó là đấu tranh gia i cấp của giai cấp vô sản.
Ở đây Yến xin phép chia ra làm 3 ph ần. Đó là đấu tranh giai cấp của GCVS kh i chưa có chính
quyền. Đấu tranh giai cấp trong thời kì quá độ lên chủ nghĩa xã hội nói chung và Đấu tranh giai
cấp trong thời kì quá độ lên ch ủ nghĩa XH ở V iệt Nam nói riêng.
3 .Đấu tranh giai cấp của giai cấp vô s ản.
* Đấu tranh giai cấp của giai c ấp vô sản khi chưa có chính quyền : lOMoAR cPSD| 61301459
Như chúng ta đã được thông tin ở phần trước, đấu tranh giai cấp trong lịch sử là một điều tất yếu.
Điều này đã dẫn đến cuộc đấu tranh giai cấp vô sản chống lại giai cấp tư sản và đây cũng là cuộc đấu
tranh cuối cùng trong lịch sử.
C. Mác và Ph. Ăngghen đã khái quát và chỉ ra ba hình thức đấu tranh cơ bản, đó là đấu tranh kinh tế,
đấu tranh chính trị và đấu tranh tư tưởng.
Đấu tranh kinh tế là một trong những hình thức cơ bản trong đấu tranh giai cấp
của giai cấp vô sản. -> nhằm bảo vệ lợi ích giai cấp vô sản, tập hợp những lực lưỡng, giác ngộ
quần chúng trong cuộc đấu tranh giai cấp nói chung. Với hạn chế là chỉ có thể hạn chế chứ không
thể xóa bỏ quyền hạn của giai cấp thống trị.
Đấu tranh chính trị là hình thức đấu tranh cao nhất của giai cấp vô sản. Mục tiêu
của đấu tranh chính trị là đánh đổ ách thống trị của giai cấp tư sản, phản động, giành chính quyền
về tay giai cấp vô sản -> nhằm nâng cao giáo ngộ và bảo vệ lợi ích của giai cấp, phát triển lực
lượng cách mạng.-> là hình thức đấu tranh cao nhất, có ý nghĩa quyết định đến thắng lợi của giai cấp vô sản.
Đấu tranh tư tưởng có mục đích đập tan hệ tư tưởng của giai cấp tư sản, khắc
phục những ảnh hưởng của tư tưởng, tâm lý, tập quán lạc hậu trong phong trào cách mạng; vũ
trang cho họ hệ tư tưởng cách mạng và khoa học của giai cấp công nhân - chủ nghĩa Mác Lênin.
Được diễn ra dưới hình thức rất đa dạng, phong phú: công khai - bí mật, tuyên truyền cổ động,
đấu tranh trên lĩnh vực báo chí, văn hóa nghệ thuật...
-> Ba hình thức đấu tranh trên có quan hệ chặt chẽ với nhau, hỗ trợ lẫn nhau, nhưng có vai trò không
ngang bằng nhau. Chúng vừa là tiền đề, vừa là cơ sở của nhau, thống nhất với nhau.
* Đấu tranh giai cấp trong thời kỳ quá độ từ chủ nghĩa tư bản lên chủ nghĩa xã hội
Có nội dung mới với mục tiêu xây dựng thành công CNXH. Đây là mục tiêu cuối
cùng của giai cấp vô sản. Trong giai đoạn này tàn dư của giai cấp bóc lột vẫn còn. Những tư
tưởng tâm lý và tập quán của giai cấp này vẫn chưa bị quét sạch. Chúng chỉ có thể bị thủ tiêu
thông qua cuộc đấu tranh của giai cấp vô sản. Tuy nhiên vẫn còn không ít các khó khăn và thách
thức đặt ra trên con đường đấu tranh giai cấp này. Vì vậy tính chất của cuộc đấu tranh là hết sức
gay go, quyết liệt và phức tạp.
Thực chất là cuộc đấu tranh giữa hai con đường XHCN và TBCN. Để GCVS
giành được thắng lợi trên con đường đấu tranh đó, họ phải xây dựng thành công CNXH, tạo ra
sức mạnh hiện thực để bảo vệ vững chắc thành quả của sự nghiệp cách mạng. Đây cũng là
nhiệm vụ phức tạp, khó khăn và lâu dài nhất trong cuộc đấu tranh của GCVS.
Cuộc đấu tranh giai cấp của vô sản diễn ra trong những điều kiện mới, với nội
dung mới, với những hình thức mới. Trong cuộc đấu tranh này, GCVS phải sử dụng tổng hợp và
kết hợp các hình thức đa dạng và phong phú áp dụng vào đúng tình hình KT, CT của mỗi nước,
mỗi giai đoạn lịch sử cụ thể quy định. Hình thức mới của ĐTGC còn được biểu hiện ở việc thực
hiện các nhiệm vụ cụ thể của sự nghiệp cách mạng về các lĩnh như vực như kinh tế, chính trị, tư tưởng và văn hóa.
*Đấu tranh giai cấp trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam hiện nay lOMoAR cPSD| 61301459
Có tính tất yếu khách quan, do chính các đặc điểm KT - XH của thời kỳ quá độ quy định.
Đấu tranh trong điều kiện mới. GC công nhân là giai cấp lãnh đạo. Khối liên
minh công nhân - nông dân - tri thức được củng cố vững chắc và trở thành nền tảng chế độ XH
mới. Vai trò lãnh đạo của Đảng cộng sản Việt Nam được giữ vững và tăng cường gắn với sự
nghiệp Đổi mới đất nước hơn 30 năm. Bên cạnh những điều kiện thuận lợi cơ bản trên thì CM VN
gặp không ít khó khăn, thời cơ và thách thức với thế lực thù địch vẫn hăm he muốn phá hoại nước ta.
Mục tiêu cuối cùng: là xây dựng thành công CNXH - một nhiệm vụ trọng đại
nhưng cũng rất khó khăn, phức tạp và lâu dài.
Nội dung: thực hiện thắng lợi mục tiêu độc lập dân tộc và CNXH, xã hội dân giàu,
nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh mà biểu hiện cụ thể hiện nay là đấu tranh vì thắng lợi
của sự nghiệp CNH-HĐH: thoát khỏi tình trạng nước kém phát triển, xóa bỏ bất công, tiêu cực, lạc
hậu và các thế lực phản động
- Đưa Việt Nam hội nhập sâu rộng, có vị thế xứng đáng ở khu vực và trên trường quốc tế
- Thực hiện dân chủ, công bằng xã hội, chống bất công, đấu tranh chống tham nhũng, ngăn chặn,
khắc phục những tư tưởng và hành động tiêu cực, sai trái
– Đấu tranh làm thất bại mọi âm mưu và hành động chống phá Việt Nam của các thế
lực thù địch; bảo vệ độc lập dân tộc, bảo vệ đường lối đối nội và đối ngoại của Đảng, Nhà nước.
Dẫn sang mục II: Và đó là tất cả những gì mà nhóm của chúng mình đã tìm hiểu được về giai
cấp và đấu tranh giai cấp. Tiếp theo đây xin mời các bạn đến với nội dung chính còn lại của bài
thuyết trình hôm nay: II. Dân tộc. Trước khi bắt tay vào tìm hiểu ngay dân tộc là gì. Thì TY xin
mời Vũ khái quát cho các bạn về một vài các hình thức cộng đồng người trước khi hình thành
dân tộc nhé. Xin mời Vũ!
Vâng vừa rồi chúng ta đã được học về giai cấp thì bây giờ đây chúng ta sẽ tìm hiểu về dân
tộc. Như TY cũng đã nói thì trước khi mà hình thành dân tộc thì sẽ có các hình thức cộng
đồng người được hình thành trước. Không biết là các bạn còn nhớ không nhưng ở môn
Lịch sử lớp 10 chúng ta đã được tìm hiểu về vấn đề này rồi. Vậy một bạn nào đó có thể
mạnh dạn cho mình biết rằng có bao nhiêu hình thức cộng đồng người trước khi hình thành
dân tộc và đó là những hình thức nào được không ạ? Vâng rất chính xác xin cảm ơn bạn,
và đầu tiên mình xin được nói đến Thị tộc II. DÂN TỘC
1. Các hình thức cộng đồng người trước khi hình thành dân tộc: a. Thị tộc :
Thị tộc là gì? Đặc điểm của thị tộc
Thị tộc là 1 khái niệm quen thuộc trong lịch sử hình thành loài người. Ngay từ khi mới thoát khỏi giới
động vật, con người đã sống thành tập đoàn, đó là những bầy người nguyên thủy. Khi tiến đến 1 trình
độ cao hơn, những ‘’bầy người’’ đó phát triển thành thị tộc. Như Ph.Ăngghen đã từng nói : Thị tộc là 1
thiết chế chung cho tất cả các dân dã man, cho tận đến khi họ bước vào thời đại lOMoAR cPSD| 61301459
trước dân tộc lên dân tộc là tác nhân kinh tế.Các mối liên hệ về kinh tế thường xuyên và mạnh mẽ,
nhất là mối liên hệ về thị trường đã làm tăng tính thống nhất, bền vững, ổn định của cộng đồng người
đông đảo trong một lãnh thổ rộng lớn.
Dân tộc điển hình là dân tộc tư sản. Dân tộc này bao gồm các giai cấp, tầng lớp khác nhau, trong đó
tư sản và vô sản đối lập nhau về địa vị kinh tế. Song hai giai cấp đối lập này có quan hệ kinh tế chặt
chẽ trong một hệ thống kinh tế duy nhất hình thành trên địa bàn dân tộc, đó là hệ thống kinh tế tư bản chủ nghĩa.
là một cộng đồng bền vững về văn hóa, tâm lý, tính cách
Văn hóa dân tộc mang nhiều sắc thái của các địa phương, các sắc tộc, các tập đoàn người… song
nó vẫn là một nền văn hóa thống nhất không bị chia cắt. Tính thống nhất trong đa dạng là đặc trưng của văn hóa dân tộc.
Văn hóa dân tộc hình thành trong quá khứ lâu dài của lịch sử, hơn bất cứ yếu tố nào khác, tạo ra sắc
thái riêng của từng dân tộc. Mỗi dân tộc có một nền văn hóa độc đáo của mình.
Người ta có thể nhận biết tâm lý, tính cách một dân tộc qua sinh hoạt vật chất cũng như sinh hoạt tinh
thần của dân tộc ấy, đặc biệt là qua các phong tục, tập quán, tín ngưỡng, đời sống văn hóa.
cộng đồng người có một nhà nước và pháp luật thống nhất
Do yêu cầu của thị trường và lưu thông hàng hóa phát triển, giai cấp tư sản đã xóa bỏ sự phân
tán, sự ‘cát cứ’ về kinh tế và chính trị, hình thành những quan hệ ‘liên minh’ về lợi ích, dẫn đến
hình thành “ một chính phủ thống nhất”, “ một pháp luật thống nhất”, “ một thuế quan thống nhất”...
Do vậy, nhà nước và pháp luật thống nhất là một đặc trưng của dân tộc và ngày nay đây cũng là
quan niệm phổ biến trên thế giới. Dân tộc-quốc gia- nhà nước là thống nhất không thể tách rời
Như thế, chủ nghĩa duy vật lịch sử chỉ rõ sự thống nhất biện chứng của các quan hệ cộng đồng; đồng
thời khẳng định vai trò quyết định, nếu xét đến cùng, của nhân tố kinh tế – xã hội, vai trò quan trọng
của nhân tố chính trị.
Dẫn 2b: V thì đó là khái niệm về dân tộc, nhưng dân tộc đã từng bước hình thành như thế nào?
Xin mời các bạn đến với phần tiếp theo.