Khoa học tự nhiên 8 Chân trời sáng tạo bài 11
Mở đầu trang 53 Khoa học tự nhiên 8: Chúng ta vẫn thường được nghe nói nhiều về
tình trạng đất chua ở một số nơi do độ pH thấp, nguồn nước có độ pH thay đổi khiến cho
các loài thuỷ sinh chết. pH có ý nghĩa như thế nào trong đời sống? Đo pH bằng cách nào? Trả lời:
pH của môi trường có ảnh hưởng đến đời sống của con người và các loài động, thực vật.
Việc xác định giá trị pH phù hợp sẽ góp phần cải tạo môi trường, xây dựng và phát triển cho cơ thể sống.
pH được đo bằng giấy chỉ thị hoặc pH kế… 1. Thang pH
Câu hỏi thảo luận 1 trang 53 Khoa học tự nhiên 8: So với giấy quỳ tím hoặc dung dịch
phenolphthalein, khi sử dụng giấy pH ta có thể biết được điều gì khác ngoài việc nhận ra
dung dịch có tính acid hoặc base? Trả lời:
So với giấy quỳ tím hoặc dung dịch phenolphthalein, khi sử dụng giấy pH ta có thể biết
được acid hoặc base có độ mạnh hay yếu.
Câu hỏi thảo luận 2 trang 53 Khoa học tự nhiên 8: Với khoảng pH nào thì dung dịch có tính acid, tính base? Trả lời:
+ Nếu pH < 7, dung dịch có môi trường acid.
+ Nếu pH = 7, dung dịch có môi trường trung tính.
+ Nếu pH > 7, dung dịch có môi trường base.
Câu hỏi thảo luận 3 trang 54 Khoa học tự nhiên 8: Nêu hiện tượng quan sát được về
sự đổi màu của giấy pH ở Thí nghiệm 1. Trả lời:
Mẩu giấy thứ nhất có màu đỏ, mẩu giấy thứ 2 có màu xanh lam đậm, mẩu giấy thứ 3 có
màu trùng với môi trường trung tính pH = 7.
Học sinh tự so màu của mẩu giấy thứ nhất, thứ 2 với thang pH để tìm ra pH tương đương.
Câu hỏi thảo luận 4 trang 54 Khoa học tự nhiên 8: Từ kết quả thí nghiệm, hãy cho biết
giá trị pH của các dung dịch ở Thí nghiệm 1. Trả lời:
Học sinh tự so màu của các mẩu giấy với thang pH để tìm ra pH tương đương. Tham khảo: + Mẩu 1: pH = 3; + Mẩu 2: pH = 11; + Mẩu 3: pH = 7.
Luyện tập trang 54 Khoa học tự nhiên 8: Hãy dùng giấy pH để xác định pH của nước
xà phòng và giấm ăn. Từ đó cho biết chúng có môi trường acid, base hay trung tính. Trả lời:
Nước xà phòng có môi trường base, giấm ăn có môi trường acid.
Câu hỏi thảo luận 5 trang 54 Khoa học tự nhiên 8: Hãy cho biết giá trị pH của các
mẫu thực phẩm ở Thí nghiệm 2. Trả lời: Tham khảo: Mẫu thực phẩm Nước cà chua Nước cốt chanh Nước ngọt Nước khoáng pH 4,5 3 2,5 7,5
Vận dụng trang 54 Khoa học tự nhiên 8: Hãy tìm thêm một số ví dụ về loại thực phẩm
có giá trị pH < 7 và pH > 7. Trả lời:
- Một số thực phẩm có pH < 7: chuối chín, sữa, nước cam…
- Một số thực phẩm có pH > 7: lòng trắng trứng, đậu nành…
2. pH và môi trường sống
Câu hỏi thảo luận 6 trang 55 Khoa học tự nhiên 8: Hãy cho biết máu và dịch vị dạ dày
có môi trường gì (acid, base hay trung tính). Trả lời:
- pH của máu nằm trong khoảng 7,35 đến 7,45 nên máu có môi trường gần trung tính.
- pH của dịch vị dạ dày < 7 nên dịch vị dạ dày có môi trường acid.
Câu hỏi thảo luận 7 trang 55 Khoa học tự nhiên 8: Hãy cho biết một số loại cây trồng
phù hợp với đất chua, đất kiềm. Trả lời:
- Một số cây trồng phù hợp với đất chua: khoai tây, khoai lang, cây chè …
- Một số cây trồng phù hợp với đất kiềm: xà lách, rau diếp …
Luyện tập trang 55 Khoa học tự nhiên 8: Hiện tượng mưa có pH thấp được gọi là hiện
tượng gì? Hiện tượng này có ảnh hưởng như thế nào đến môi trường sống của con người và sinh vật? Trả lời:
Hiện tượng mưa có pH thấp được gọi là hiện tượng mưa acid.
Mưa acid làm giảm pH của đất và nước, từ đó ảnh hưởng tiêu cực đến cây trồng, thuỷ
sản, … làm thiệt hại kinh tế. Ngoài ra, mưa acid còn phá vỡ các công trình xây dựng,
công trình kiến trúc, ảnh hưởng đến cảnh quan môi trường …
Vận dụng trang 55 Khoa học tự nhiên 8: Nhà nông thường sử dụng những biện pháp
nào để cải tạo đất chua? Giải thích. Trả lời:
Nhà nông thường cải tạo đất chua bằng cách bón vôi cho đất để trung hòa acid trong đất.
Ngoài ra sử dụng phân bón hữu cơ (phân chuồng, phân xanh), xây dựng hệ thống tưới
tiêu thau chua … cũng góp phần cải tạo đất chua.