Giải KHTN 8 Bài 33: Máu và hệ tuần hoàn của cơ thể người | Kết nối tri thức

Giải KHTN 8 Bài 33: Máu và hệ tuần hoàn của cơ thể người | Kết nối tri thức. Tài liệu được biên soạn dưới dạng file PDF bao gồm 6 trang tổng hợp các kiến thức chọn lọc giúp các bạn tham khảo, ôn tập và đạt kết quả cao trong kỳ thi sắp tới. Mời các bạn đón xem!

1
Giải KHTN Lớp 8 Bài 33: Máu và hệ tuần hoàn của thể
người
I. Máu
1. Các thành phần củau
Câu 2: Xác định tên và chức năng các thành phn ca máu được đánh số trong
Hình 33.1.
Tr li:
Tên và chc năng các thành phn ca máu được đánh s trong Hnh 33.1:
1. Tiu cu: Tham gia bo v cơ th nh cơ chế làm đông máu.
2. Hng cu: Vn chuyn oxygen và carbon dioxide trong máu.
3. Bch cu: Tham gia bo v cơ thể.
4. Huyết tương: Duy tr máu trng thái lng giúp máu d dàng lưu thông trong
mch; vn chuyn chất dinhng, c cht cn thiết khác và cht thi.
Câu 2: Điu gì s xy ra với cơ th chúng ta nếu thiếu mt trong các thành phn
ca máu?
Tr li:
2
- Nếu thiếu mt trong các thành phn của máu thth s gp các bnh liên
quan đến máu, ảnh hưởng đến chức năng của nhiều cơ quan, thm chí t vong.
- Ví d:
Nếu thiếu tiu cu s gây tình trng xut huyết, kh năng đông máu và
kh năng chng nhim trùng s gim.
Nếu thiếu hng cu th gây bnh thiếu máu, hoc triu chứng như
khó th, chóng mặt, da xanh, tim đập nhanh,…
Nếu thiếu bch cu thường khiến sức đề kháng của thể yếu hơn, d
nhim trùng
2. Miễn dịch và Vaccine
Câu 1: Giải thích v sao con ngưi sống trong môi trường cha nhiu vi khun
có hại nhưng vn có th sng khe mnh
Tr li:
Con người sng trong môi trường cha nhiu vi khun hại nhưng vn th
sng khe mạnh vth kh năng nhn diện, ngăn cản s xâm nhp ca
mm bệnh, đng thi chng li mm bệnh khi nó đã xâm nhập vào thể, đó
gi là kh năng miễn dch của cơ th.
Câu 2: Tiêm vaccine có vai trò gì trong vic png bnh?
Tr li:
Vic tiêm vaccine gip con người ch đng to ra min dch cho th: Mm
bệnh đã chết hoc suy yếu,… trong vaccine tác dng kích thích tế bào bch
cu to ra kháng th, kháng th to ra tiếp tc tn tại trong máu gip th
min dch vi bệnh đã được tiêm vaccine.
II. Hệ tuần hoàn
3
Nêu cu to ca h tun hoàn và trình bày s phi hợp các quan th hin
chức năng của c h tun hoàn.
Tr li:
- Cu to ca h tun hoàn gm tim h mạch. Trong đó, h mch gm
động mch, mao mạch và tĩnh mạch; các mch máu dng ng, hp thành mt
h thng kín.
- S phi hp các cơ quan th hin chức năng của c h tun hoàn:
Tim hoạt động như một chiếc bơm, va t, vừa đẩy máu lưu thông trong
h tun hoàn.
Động mch vn chuyn máu t tim đến mao mạch để trao đổi nước, cht
khí, các cht gia máu và các tế bào; máu trao đi ti mao mch theo tĩnh
mch tr v tim.
III. Một số bệnh về máu tim mạch
Hoạt động 1: Làm vic theo nm đ thc hin các yêu cu sau: m hiu
nguyên nhân, triu chng, hu qu ca mt s bnh vu, tim mch.
Tr li:
Tên
bnh
Nguyên nhân
Triu chng
Hu qu
Thiếu
máu
- Do không sn xuất đ
hoc gim s ng
hng cu hoc huyết sc
t (hemoglobin) dn đến
máu gim kh năng vận
chuyển oxygen trong
Mt mi, da xanh,
tim đập nhanh, đau
tht ngc, ngt và
khó th khi gng
sc…
Khiến th mt
mi và suy gim cht
ng cuc sng;
th dẫn đến c biến
chng nghiêm trng
như rối lon nhp tim
kéo dài, ngt xỉu đột
4
th.
- Hoc do mt quá nhiu
máu khi b thương, khi
đến kinh nguyt.
ngt, m bu th
sinh non, thm chí t
vong.
Huyết
áp cao
- Huyết áp tăng cao lc
đầu có th do sau khi
luyn tp th dc, th
thao, khi tc gin hay
khi b st,… Nếu tình
trng này kéo dài th
làm tổn thương cấu trúc
thành đng mch và gây
ra bnh huyết áp cao.
- Do chế đ ăn nhiu
đưng mui, thức ăn
cha nhiu chất béo,
Nhức đu, hoc
nga m ran c
chi, chóng mt, hoa
mt, bun nôn, chy
máu cam, …
th gây ra nhiu
biến chứng như nguy
him v sau như:
nhồi u tim, đt
qu, suy thận,…
va
động
mch
- Do chế độ ăn chưa hp
lí, hút thuc lá, ít vn
động,… dẫn đến hàm
ng cholesterol trong
máu tăng cao kết hp
vi Ca2+ ngm vào
thành mch.
Các triu chng c
th ph thuc vào v
trí đng mch b
vữa như: Đau tht
ngc, bì tay chân
hoc cm giác yếu
t lc, khó nói
hoc nói lp, mt th
lc tm thi mt
mt hoặc mặt b
- Làm hp lòng
mch, mch b xơ
va, dẫn đến tăng
huyết áp, gim dòng
máu, to thành các
cục u đông dn
đến tc mch. Nếu
các cục máu đông
xut hin động
mch vành tim gây
5
r xuống,…
đau tim, n đng
mch não nguyên
nhân gây đt qu.
Hoạt động 2: Làm việc theo nm đ thc hin các yêu cu sau: Vn dng hiu
biết v các bệnh đã tm hiểu, đ xut bin pháp phòng bnh, bo v h tun hoàn
và cơ th. Giải thích cơ sở ca c biện pháp đó.
Tr li:
Các bin pháp
Cơ sở khoa hc
chế đ dinh dưỡng hp lí,
đủ cht; hn chế thc ăn chế
biến sn cha nhiu mui,
đưng hoc du m.
B sung st c cht cn thiết tt cho
h tun hoàn. Hn chế các c nhân gây
hi cho h tun hoàn n tăng huyết áp,
vữa động mạch,…
Hn chế s dng c cht kích
thích như rượu, bia, thuc lá,…
Hn chế tình trng cht kích thích làm
tăng huyết áp làm tăng trọng lượng
th.
To cuc sống vui tươi, thoi
mái v tinh thn, giảm căng
thng.
Giúp h tun hoàn làm vic hiu qu, hn
chế tăng huyết áp.
Rèn luyn th dc, th thao va
sc, hp lí.
Nâng dn sc chịu đng của tim
thể, tăng kh năng hoạt động ca h tun
hoàn.
Khám sc khỏe đnh kì.
Nắm được các ch s ca th, t đó
6
kế hoch ci thin sc khe tt hơn.
Đảm bảo môi trưng sng sch
s, tiêu dit c tác nhân truyn
bệnh qua đường u.
Gim thiu ti đa sự ảnh hưởng gây
hi ca các tác nhân truyn bnh qua
đưng máu.
IV. Thực hành thực hiện tình huống giđịnh cấp cứu người bchảy máu,
tai biến, đột quỵ và đo huyết áp
Câu hi 1: Khi thc hin bin pháp buc dây garô cần lưu ý những điều?
Câu hi 2: sao ch dùng bin pháp buộc dây garô đ cứu nhng vết
thương chảy máu đng mch tay hoc chân? Nhng vết thương chy u
động mch không phi tay, chân cần được x như thế nào?
V. Dán: Điều tra một số bệnh vu, tim mch phong trào hiến máu
nhân đạo tại địa phương
Câu hi 1: Hiến u có hi cho sc khe kng? Vì sao?
Câu hi 2: Nhng ai có th hiến máu được và nhng ai kng th hiến máu?
| 1/6

Preview text:

Giải KHTN Lớp 8 Bài 33: Máu và hệ tuần hoàn của cơ thể người I. Máu
1. Các thành phần của máu
Câu 2: Xác định tên và chức năng các thành phần của máu được đánh số trong Hình 33.1. Trả lời:
Tên và chức năng các thành phần của máu được đánh số trong Hình 33.1:
1. Tiểu cầu: Tham gia bảo vệ cơ thể nhờ cơ chế làm đông máu.
2. Hồng cầu: Vận chuyển oxygen và carbon dioxide trong máu.
3. Bạch cầu: Tham gia bảo vệ cơ thể.
4. Huyết tương: Duy trì máu ở trạng thái lỏng giúp máu dễ dàng lưu thông trong
mạch; vận chuyển chất dinh dưỡng, các chất cần thiết khác và chất thải.
Câu 2: Điều gì sẽ xảy ra với cơ thể chúng ta nếu thiếu một trong các thành phần của máu? Trả lời: 1
- Nếu thiếu một trong các thành phần của máu thì cơ thể sẽ gặp các bệnh lý liên
quan đến máu, ảnh hưởng đến chức năng của nhiều cơ quan, thậm chí tử vong. - Ví dụ: •
Nếu thiếu tiểu cầu sẽ gây tình trạng xuất huyết, khả năng đông máu và
khả năng chống nhiễm trùng sẽ giảm. •
Nếu thiếu hồng cầu có thể gây bệnh thiếu máu, hoặc có triệu chứng như
khó thở, chóng mặt, da xanh, tim đập nhanh,… •
Nếu thiếu bạch cầu thường khiến sức đề kháng của cơ thể yếu hơn, dễ nhiễm trùng
2. Miễn dịch và Vaccine
Câu 1: Giải thích vì sao con người sống trong môi trường chứa nhiều vi khuẩn
có hại nhưng vẫn có thể sống khỏe mạnh Trả lời:
Con người sống trong môi trường chứa nhiều vi khuẩn có hại nhưng vẫn có thể
sống khỏe mạnh vì cơ thể có khả năng nhận diện, ngăn cản sự xâm nhập của
mầm bệnh, đồng thời chống lại mầm bệnh khi nó đã xâm nhập vào cơ thể, đó
gọi là khả năng miễn dịch của cơ thể.
Câu 2: Tiêm vaccine có vai trò gì trong việc phòng bệnh? Trả lời:
Việc tiêm vaccine giúp con người chủ động tạo ra miễn dịch cho cơ thể: Mầm
bệnh đã chết hoặc suy yếu,… trong vaccine có tác dụng kích thích tế bào bạch
cầu tạo ra kháng thể, kháng thể tạo ra tiếp tục tồn tại trong máu giúp cơ thể
miễn dịch với bệnh đã được tiêm vaccine. II. Hệ tuần hoàn 2
Nêu cấu tạo của hệ tuần hoàn và trình bày sự phối hợp các cơ quan thể hiện
chức năng của cả hệ tuần hoàn. Trả lời:
- Cấu tạo của hệ tuần hoàn gồm có tim và hệ mạch. Trong đó, hệ mạch gồm
động mạch, mao mạch và tĩnh mạch; các mạch máu có dạng ống, hợp thành một hệ thống kín.
- Sự phối hợp các cơ quan thể hiện chức năng của cả hệ tuần hoàn: •
Tim hoạt động như một chiếc bơm, vừa hút, vừa đẩy máu lưu thông trong hệ tuần hoàn. •
Động mạch vận chuyển máu từ tim đến mao mạch để trao đổi nước, chất
khí, các chất giữa máu và các tế bào; máu trao đổi tại mao mạch theo tĩnh mạch trở về tim.
III. Một số bệnh về máu và tim mạch
Hoạt động 1: Làm việc theo nhóm để thực hiện các yêu cầu sau: Tìm hiểu
nguyên nhân, triệu chứng, hậu quả của một số bệnh về máu, tim mạch. Trả lời: Tên Nguyên nhân Triệu chứng Hậu quả bệnh Khiến cơ thể mệt
- Do không sản xuất đủ Mệt mỏi, da xanh, mỏi và suy giảm chất
hoặc giảm số lượng tim đập nhanh, đau lượng cuộc sống; có
Thiếu hồng cầu hoặc huyết sắc thắt ngực, ngất và thể dẫn đến các biến
máu tố (hemoglobin) dẫn đến khó thở khi gắng chứng nghiêm trọng
máu giảm khả năng vận sức… như rối loạn nhịp tim chuyển oxygen trong cơ
kéo dài, ngất xỉu đột 3 thể. ngột, mẹ bầu có thể sinh non, thậm chí tử
- Hoặc do mất quá nhiều vong. máu khi bị thương, khi đến kì kinh nguyệt. - Huyết áp tăng cao lúc đầu có thể do sau khi
luyện tập thể dục, thể thao, khi tức giận hay
Nhức đầu, tê hoặc Có thể gây ra nhiều
khi bị sốt,… Nếu tình
ngứa râm ran ở các biến chứng như nguy
Huyết trạng này kéo dài có thể
chi, chóng mặt, hoa hiểm về sau như:
làm tổn thương cấu trúc áp cao thành độ
mắt, buồn nôn, chảy nhồi máu cơ tim, đột ng mạch và gây máu cam, … quỵ, suy thận,… ra bệnh huyết áp cao. - Do chế độ ăn nhiều
đường và muối, thức ăn
chứa nhiều chất béo,…
Các triệu chứng cụ - Làm hẹp lòng
thể phụ thuộc vào vị mạch, mạch bị xơ
- Do chế độ ăn chưa hợp
trí động mạch bị xơ vữa, dẫn đến tăng
lí, hút thuốc lá, ít vận Xơ động,… dẫn đế
vữa như: Đau thắt huyết áp, giảm dòng n hàm vữa lượ
ngực, tê bì tay chân máu, tạo thành các ng cholesterol trong động máu tăng cao kế
hoặc cảm giác yếu cục máu đông dẫn t hợp mạch
ớt vô lực, khó nói đến tắc mạch. Nếu với Ca2+ ngấm vào
hoặc nói lắp, mất thị các cục máu đông thành mạch.
lực tạm thời ở một xuất hiện ở động
mắt hoặc cơ mặt bị mạch vành tim gây 4 rủ xuống,… đau tim, còn ở động mạch não là nguyên nhân gây đột quỵ.
Hoạt động 2: Làm việc theo nhóm để thực hiện các yêu cầu sau: Vận dụng hiểu
biết về các bệnh đã tìm hiểu, đề xuất biện pháp phòng bệnh, bảo vệ hệ tuần hoàn
và cơ thể. Giải thích cơ sở của các biện pháp đó. Trả lời: Các biện pháp Cơ sở khoa học
Có chế độ dinh dưỡng hợp lí, Bổ sung sắt và các chất cần thiết tốt cho
đủ chất; hạn chế thức ăn chế hệ tuần hoàn. Hạn chế các tác nhân gây
biến sẵn chứa nhiều muối, hại cho hệ tuần hoàn như tăng huyết áp, đường hoặc dầu mỡ. xơ vữa động mạch,…
Hạn chế tình trạng chất kích thích làm
Hạn chế sử dụng các chất kích tăng huyết áp và làm tăng trọng lượng cơ
thích như rượu, bia, thuốc lá,… thể.
Tạo cuộc sống vui tươi, thoải Giúp hệ tuần hoàn làm việc hiệu quả, hạn
mái về tinh thần, giảm căng chế tăng huyết áp. thẳng.
Nâng dần sức chịu đựng của tim và cơ
Rèn luyện thể dục, thể thao vừa thể, tăng khả năng hoạt động của hệ tuần sức, hợp lí. hoàn.
Khám sức khỏe định kì.
Nắm được các chỉ số của cơ thể, từ đó có 5
kế hoạch cải thiện sức khỏe tốt hơn.
Đảm bảo môi trường sống sạch Giảm thiểu tối đa sự ảnh hưởng và gây
sẽ, tiêu diệt các tác nhân truyền hại của các tác nhân truyền bệnh qua bệnh qua đường máu. đường máu.
IV. Thực hành thực hiện tình huống giả định cấp cứu người bị chảy máu,
tai biến, đột quỵ và đo huyết áp
Câu hỏi 1: Khi thực hiện biện pháp buộc dây garô cần lưu ý những điều gì?
Câu hỏi 2: Vì sao chỉ dùng biện pháp buộc dây garô để sơ cứu những vết
thương chảy máu động mạch ở tay hoặc chân? Những vết thương chảy máu
động mạch không phải ở tay, chân cần được xử lí như thế nào?
V. Dự án: Điều tra một số bệnh về máu, tim mạch và phong trào hiến máu
nhân đạo tại địa phương
Câu hỏi 1: Hiến máu có hại cho sức khỏe không? Vì sao?
Câu hỏi 2: Những ai có thể hiến máu được và những ai không thể hiến máu? 6