Giải Kinh tế và Pháp luật 10 Bài 1: Các hoạt động kinh tế cơ
bản trong đời sống xã hội KNTT
Mở đầu trang 6 SGK KTPL 10 KNTT
Em hãy kể tên một hoạt động kinh tế đang diễn ra trong đời sống hàng ngày và chia
sẻ vai trò của hoạt động này đối với đời sống xã hội? Lời giải
- Hoạt động sản xuất thực phẩm đóng hộp, sử dụng nguyên liệu đã qua chế biến kết
hợp với các đường truyền máy móc và trí óc con người để tạo ra các sản phẩm hữu
hình là các hộp thực phẩm được bày bán trong các chuỗi cửa hàng, siêu thị,…
- Hoạt động này sẽ giải quyết một phần các vấn đề liên quan đến nhu cầu thực phẩm
chế biến sẵn, ăn liền của xã hội.
1. Hoạt động sản xuất
Câu hỏi trang 7 SGK KTPL 10 KNTT: Em hãy mô tả nội dung hoạt động sản
xuất trong các hình ảnh và cho biết hoạt động đó có đóng góp gì cho đời sống xã hội? Lời giải
- Ở hình 1 là hoạt động sản xuất xe ô tô, những người thợ đang lắp khung xe. Hoạt
động này đã đáp ứng nhu cầu của đời sống xã hội liên quan đến các hoạt động di
chuyển, đi lại của người dân.
- Ở hình 2 là hoạt động sản xuất lúa, những người nông dân đang thu hoạch lúa trên
cánh đồng. Hoạt động này đã đáp ứng nhu cầu của đời sống xã hội liên quan đến
các nhu cầu thực phẩm của người dân.
2. Hoạt động phân phối - trao đổi
Câu hỏi trang 7 SGK KTPL 10 KNTT: Ban giám đốc X đã có quyết định phân bổ
nguồn lực sản xuất và phân chia kết quả sản xuất như thế nào? Quyết định này
mang lại kết quả gì cho goanh nghiệp và người lao động? Lời giải
- Ban giám đốc X đã có quyết định phân bổ nguồn lực sản xuất (máy móc, nguyên
liệu, nhân công,…) tập trung vào sản xuất đơn hàng áo sơ mi nam với đối tác nước
ngoài. Kết quả sản xuất thành công giúp công ty có điều kiện tăng thêm thu nhập
cho cán bộ và công nhân, quy định thêm mức thưởng xứng đáng với sự đóng góp của mỗi cá nhân.
- Quyết định này đã khiến công việc kinh doanh của công ty thành công, doanh thu
và lợi nhuận tăng lên rõ rệt. Cán bộ và nhân viên được tăng lương thưởng khiến ai
cũng phấn khởi, có thêm động lực để thi đua lao động sản xuất. Điều này sẽ vô hình
chung làm tăng năng suất cho công ty, từ đó làm công ty ngày càng phát triển.
Câu hỏi trang 8 SGK KTPL 10 KNTT: Trong thông tin trên, người dân xã Cán
Cấu đến chợ để làm gì? Việc duy trì hoạt động trao đổi ở chợ Cán Cấu có vai trò gì
đối với đời sống của người dân nơi đây? Lời giải
- Người dân xã Cán Cấu đến chợ để tham gia các hoạt động trao đổi, mua bán (bán
những sản phẩm mình có và mua những thứ cần thiết cho sinh hoạt và sản xuất).
- Việc duy trì hoạt động trao đổi ở chợ Cán Cấu đã làm cầu nối giữa người sản xuất
và người tiêu dùng. Phân phối sẽ thúc đẩy sản xuất phát triển và trao đổi giúp người
sản xuất và người mua hàng cùng có lợi.
3. Hoạt động tiêu dùng
Câu hỏi trang 9 SGK KTPL 10 KNTT:
1/ Các nhân vật trong hai bức tranh trên sử dụng sản phẩm gạo với mục đích gì?
2/ Dịch bệnh COVID-19 khiến hoạt động tiêu dùng thay đổi như thế nào? Những
thay đổi của hoạt động tiêu dùng có tác động gì đến đời sống xã hội? Lời giải
1/ Các nhân vật trong hai bức tranh sử dụng gạo với mục đích thỏa mãn nhu cầu về
ăn uống và dinh dưỡng cho cơ thể.
2/ Dịch bệnh COVID-19 khiến hoạt động tiêu dùng bị đình trệ, người mua khó tiếp
cận những nơi bán hàng để thực hiện hoạt động mua bán, trao đổi khiến cho hàng
hóa khó tiêu thụ. Khi tiêu dùng bị đình trệ cũng ảnh hưởng tới việc sản xuất hàng hóa.
Luyện tập và vận dụng SGK KTPL 10 KNTT
Luyện tập 1 trang 9 SGK KTPL 10 KNTT: Em hãy đọc các trường hợp sau để trả lời câu hỏi:
1/Em hiểu thế nào là sản xuất xanh?
2/Việc thực hiện sản xuất xanh sẽ mang lại lợi ích gì cho doanh nghiệp và xã hội?
Giải pháp điều chỉnh hoạt động phân phối thu nhập của doanh nghiệp Y mang lại
lợi ích gì cho doanh nghiệp và người lao động?
1/Em hãy cho biết bán hàng trực tuyến thuộc loại hoạt động kinh tế nào? Hình thức
bán hàng này có tác động tích cực, tiêu cực đến đời sống xã hội như thế nào?
2/Theo em, có biện pháp nào hạn chế tác động tiêu cực của hình thức bán hàng trực tuyến. Lời giải Trường hợp a.
- 1/ Sản xuất xanh là quy trình sản xuất từ nguyên liệu đầu vào đến sản phẩm đầu ra
đều thân thiện với môi trường và không gây nguy hại cho con người.
- 2/ Lợi ích khi thực hiện sản xuất xanh đối với doanh nghiệp và xã hội:
+ Thứ nhất, khi các doanh nghiệp áp dụng đồng thời các biện pháp xanh như: sử
dụng các nguyên vật liệu, phương tiện tiêu thụ ít điện năng, điện mặt trời,… sẽ cho
phép các doanh nghiệp giảm chi phí hàng năm, giảm giá thành sản phẩm tạo nên lợi
thế cạnh tranh, có cơ hội bước vào các thị trường “khó tính”.
+ Thứ hai, việc thực hiện sản xuất xanh sẽ cải thiện môi trường, nâng cao chất
lượng chất lượng cuộc sống. Trường hợp b.
- Giải pháp trên đã giúp doanh nghiệp giải quyết về vấn đề nguồn nhân lực để duy
trì hoạt động sản xuất tối thiểu, tiếp tục duy trì doanh nghiệp và người lao động vẫn
có thêm nguồn thu trong thời buổi kinh tế khó khăn. Trường hợp c.
- 1/ Bán hàng trực tuyến là loại hoạt động phân phối – trao đổi. Hình thức bán hàng
này đem lại nhiều lợi ích cho người mua: không tốn thời gian đi lại, dễ dàng tiếp
cận nhiều cửa hàng, cơ hội lựa chọn nhiều hơn,…Tuy nhiên, bên cạnh đó cũng có
nhiều nhược điểm: mất thời gian chờ đợi, sản phẩm nhiều khi không đúng quảng
cáo, dễ bị lừa đảo,…
- 2/ Đầu tiên, người mua hàng phải có sự hiểu biết về của hàng và mặt hàng mình
muốn mua, nên kiểm tra hàng trước khi trả tiền,… Chính quyền cũng phải tham gia
trong việc phòng chống hàng nhái, hàng giả, làm mạnh tay đối với những thành
phần lừa đảo qua hình thức bán hàng trực tuyến,… Trường hợp d.
- 1/ Hoạt động tiêu dùng trên sẽ làm ảnh hưởng đến môi trường sống. Bao bì nhựa,
túi nilon, ống hút nhựa,… đều là sản phẩm khó phân hủy, phải mất một quãng thời
gian rất lâu để có thể phân hủy hoàn toàn. Nếu số lượng nilon, đồ nhựa lẫn vào
trong đất sẽ dẫn tới hiện tượng xói mòn đất, gây sạc lở,…
- 2/ Chính phủ phải có những chính sách tăng thuế mạnh tay đối với những cơ sở
sản xuất nilon, đồ nhựa. Từ đó, chi phí sản xuất tăng sẽ dẫn đến cung giảm. Chính
phủ nên giảm thuế đối với những soanh nghiệp sản xuất các sản phẩm thân thiện với
môi trường. Người tiêu dùng nên ưu tiên sử dụng các loại túi giấy, ống hút kim
loại,… thân thiện với môi trường,…
Luyện tập 2 trang 9, 10 SGK KTPL 10 KNTT: Em hãy đưa ra lời khuyên cho các
nhân vật trong tình huống sau đây: Lời giải
- Xử lí tình huống a. Chị H không nên thực hiện dự định này vì đây là hành vi bất
hợp pháp, tùy theo tính chất sự việc có thể bị phạt tiền, phạt tù. Việc buôn bán hàng
giả không chỉ ảnh hưởng đến việc buôn bán và sự uy tín của thương hiệu mà có thể
sẽ gây hại đến cho người tiêu dùng. Từ đấy sẽ làm ảnh hưởng đến các hoạt động kinh tế khác
- Xử lí tình huống b. Nếu là N, em sẽ khuyên bố mẹ không nên mở loại hình kinh
doanh này trước của trường học, bởi vì có thể sẽ thu hút các bạn học sinh trốn học
để ra ngoài chơi, ảnh hưởng đến công tác giáo dục của nhà trường, ảnh hưởng đến
con đường học vấn của cá bạn học sinh ấy, sẽ khiến các bạn học sinh trượt dài trên
con đường học tập và dễ dàng rơi vào tệ nạn xã hội, trở thành gánh nặng cho gia đình và cho xã hội.
Luyện tập 3 trang 10 SGK KTPL 10 KNTT: Em hãy cùng các bạn đóng vai “Táo
quân chầu trời” theo các gợi ý sau:
- Xây dựng kịch bản với bối cảnh các Táo sản xuất; táo phân phối; táo trao đổi và
táo tiêu dùng lên báo cáo cách hoạt động kinh tế với Ngọc hoàng. Từng vai táo
khẳng định lĩnh vực mình phụ trách có những đóng góp trong đời sống xã hội.
- Phân công vai diễn và thể hiện tiểu phẩm trước lớp. Lời giải
Học sinh viết kịch bản, trong đó lưu ý vai trò của các Táo:
+ Táo sản xuất: hoạt động sản xuất đóng vai trò là hoạt động cơ bản nhất trong các
hoạt động của con người, quyết định đến các hoạt động phân phối, trao đổi, tiêu dùng
+ Táo phân phối: hoạt động phân phối thúc đẩy sản xuất phát triển nếu quan hệ
phân phối phù hợp đồng thời có thể kìm hãm sản xuất và tiêu dùng khi nó không phù hợp
+ Táo trao đổi: hoạt động trao đổi giúp người sản xuất bản được hàng, duy trì và
phát triển được hoạt động sản xuất và người tiêu dùng mua được thủ minh cân, đáp
ứng được nhu cầu tiêu dùng
+ Táo tiêu dùng: tiêu dùng được coi là mục đích của sản xuất, ví như đơn đặt hàng
của xã hội đối với sản xuất.
Vận dụng 1 trang 10 SGK KTPL 10 KNTT: Em hãy cùng các bạn trong nhóm
xây dựng ý tưởng kinh doanh trực tuyến một mặt hàng nào đó. Lời giải (Hướng dẫn):
- Trước khi lên mô hình kinh doanh, cần trả lời được 3 câu hỏi: + Bán cái gì? + Bán cho ai? + Bán ở đâu?
- Sau khi đã trả lời được các câu hỏi trên, cần phải tiếp tục trả lời các câu hỏi như: + Bán như thế nào?
+ Làm thế nào để tiếp cận người dùng?
+ Các yếu tố thúc đẩy sự mua hàng của người tiêu dùng?…
Vận dụng 2 trang 10 SGK KTPL 10 KNTT: Em hãy vẽ tranh cổ động cho hoạt
động “tiêu dùng xanh” và chia sẻ nội dung, ý nghĩa của bức tranh với thầy cô và các bạn. Lời giải
- (Hướng dẫn) Các bức tranh lấy màu xanh làm chủ đạo để nêu bật lên chủ đề
“xanh” của bức tranh. Nên tập trung chủ đề vào cuộc sống sinh hoạt của người dân. - (Tranh gợi ý)