Giải Kinh tế và Pháp luật 10 Bài 3: Thị trường và chức năng
của thị trường CTST
Mở đầu trang 18 SGK KTPL 10 CTST
Chia sẻ hiểu biết của bản thân về một số loại thị trường ở địa phương sinh sống. Lời giải
Một số loại thị trường ở địa phương em:
+ Thị trường hàng hóa: Hàng ngày, tại khu chợ trung tâm của xã bày bán rất nhiều
các mặt hàng như tôm, thịt, cá, giò, rau,…phục vụ bữa ăn của người dân, người bán người mua tấp nập.
+ Thị trường dịch vụ: Các cửa hàng dịch vụ như cắt tóc, gội đầu, massage, làm
móng, chăm sóc da,…mọc lên như nấm, phục vụ nhu cầu của người dân.
1. Khái niệm thị trường
Câu hỏi trang 18 SGK KTPL 10 CTST: Em hãy đọc trường hợp sau và trả lời câu hỏi.
- Hoạt động kinh tế nào diễn ra tại chợ trong trường hợp trên? Các yếu tố nào tham
gia vào hoạt động kinh tế đó?
- Trong các hoạt động kinh tế trên, các chủ thể kinh tế tác động với nhau nhằm xác
định điều gì? Các quan hệ kinh tế nào được xác lập? Lời giải
- Hoạt động kinh tế diễn ra tại chợ là hoạt động phân phối - trao đổi.
- Các yếu tố tham gia vào hoạt động kinh tế đó: + Hàng hóa + Người bán hàng + Người mua hàng + Tiền tệ
- Trong các hoạt động kinh tế trên, các chủ thể kinh tế tác động với nhau nhằm xác
định số lượng hàng hóa và giá cả hàng hóa.
- Các quan hệ kinh tế được xác lập:
+ Quan hệ cung, cầu, giá cả + Quan hệ hàng tiền
2. Các loại thị trường
Câu hỏi trang 19 SGK KTPL 10 CTST: Em hãy quan sát các hình ảnh dưới đây
và xác định các loại thị trường tương ứng. Lời giải
- Tranh 1: Thị trường hàng hóa (Thị trường bất động sản)
- Tranh 2: Thị trường hàng hóa (Thị trường thiết bị)
- Tranh 3: Thị trường dịch vụ (Thị trường chứng khoán)
Câu hỏi trang 19 SGK KTPL 10 CTST: Em hãy đọc thông tin dưới đây và thực hiện yêu cầu.
- Xác định các loại thị trường và căn cứ xác định thị trường trong thông tin trên.
- Ngoài những loại thị trường trên, em hãy kể những loại thị trường khác mà em biết. Lời giải
- Các loại thị trường trong thông tin trên:
+ Thị trường trong nước
+ Thị trường thế giới
Căn cứ vào phạm vi trao đổi mua bán hàng hóa để xác định các loại thị trường đó.
- Những loại thị trường khác mà em biết:
+ Thị trường cạnh tranh hoàn hảo, thị trường cạnh tranh không hoàn hảo
+ Thị trường tư liệu tiêu dùng, thị trường tư liệu sản xuất
3. Các chức năng của thị trường
Câu hỏi trang 20 SGK KTPL 10 CTST: Em hãy đọc các trường hợp sau và trả lời câu hỏi. Lời giải *Trường hợp 1:
- Thị trường cung cấp cho Công ti A những thông tin sau:
+ Nhu cầu của người tiêu dùng về sản phẩm dầu gội tự nhiên.
+ Trên thị trường chưa có sản phẩm này.
- Những thông tin đó giúp Công ti A định hướng sản xuất tạo ra những sản phẩm
dầu gội đầu làm từ tự nhiên để đáp ứng thị hiếu, nhu cầu của người tiêu dùng, đồng
thời tạo động lực giúp Công ti A phát triển sản xuất các sản phẩm làm từ tự nhiên khác.
- Sản phẩm mới của Công ti A rất được người tiêu dùng đón nhận và đánh giá cao
vì sản phẩm đó đáp ứng được nhu cầu của người tiêu dùng về sản phẩm dầu gội đầu
tự nhiên, hơn nữa tại thời điểm đó chưa có sản phẩm dầu gội tự nhiên nào khác trên thị trường. *Trường hợp 2:
Dựa trên thông tin thị trường cung cấp, người trồng cà phê đã có quyết định mở
rộng sản xuất bằng cách tăng diện tích đất canh tác và đầu tư vốn lớn vào chăm sóc cà phê vụ mới.
Luyện tập và vận dụng SGK KTPL 10 CTST
Luyện tập 1 trang 21 SGK KTPL 10 CTST: Em hãy phân biệt thị trường hàng
hóa và thị trường dịch vụ. Cho ví dụ. Lời giải
Thị trường hàng hóa
Thị trường dịch vụ
Đối tượng trao đổi mua bán là những Đối tượng trao đổi mua bán là những
mặt hàng vật chất mà khách hàng có thể tiện nghi, lợi ích hoặc phương tiện được
nhìn thấy hoặc chạm vào.
cung cấp bởi người khác.
Ví dụ: Thị trường cà phê, thị trường lúa Ví dụ: Thị trường chứng khoán, thị gạo,… trường du lịch,…
Luyện tập 2 trang 21 SGK KTPL 10 CTST: Hãy thảo luận cùng các bạn và cho
biết em đồng ý hay không đống ý với ý kiến nào dưới đây? Vì sao? Lời giải
- Ý kiến a - Em không đồng ý với ý kiến này vì các yếu tố cơ bản của thị trường bao
gồm người sản xuất, người tiêu dùng, hàng hóa và tiền tệ.
- Ý kiến b - Em đồng ý với ý kiến này vì ở bất kì nơi đâu, tại bất cứ thời điểm nào
các giao dịch hàng hóa, dịch vụ hoàn toàn có thể được diễn ra.
- Ý kiến c - Em không đồng ý với ý kiến này vì thị trường còn có các quan hệ khác
như quan hệ cạnh tranh, hợp tác; quan hệ trong nước, ngoài nước; quan hệ giá trị, giá trị sử dụng.
- Ý kiến d - Em không đồng ý với ý kiến này vì có những mặt hàng hóa, dịch vụ mà
người sản xuất và người tiêu dùng có thể gặp nhau gián tiếp để trao đổi như thị trường chứng khoán,…
Luyện tập 3 trang 21 SGK KTPL 10 CTST: Em hãy đọc các trường hợp sau và
trình bày ý kiến theo gợi ý. Lời giải *Trường hợp 1:
- Việc làm của anh B đang làm ảnh hưởng đến thương hiệu và chất lượng của mặt
hàng gạo thơm A của địa phương, việc làm này có thể gây ảnh hưởng xấu đến
thương hiệu cũng như sức khỏe người tiêu dùng.
- Việc làm của anh B có thể nhận được những nhận xét, đánh giá không tích cực về
mặt hàng gạo thơm A khi tung ra thị trường, người tiêu dùng sẽ quay đầu với mặt
hàng này, khiến cho thương hiệu gạo thơm A có thể không còn đứng vững trên thị
trường được nữa, làm ảnh hưởng và liên lụy tới các hộ gia đình làm ăn chân chính khác tại địa phương. *Trường hợp 2:
- Việc làm của người dân địa phương H đang chạy theo giá cả của thị trường, việc
chặt cà phê và chuyển sang trồng cây macaddamia sẽ làm thị trường cà phê và thị
trường maccadiamia xảy ra biến động.
- Việc làm này làm cho nguồn cung ứng cà phê ra thị trường bị giảm sút đáng kể,
cung ứng ít hơn nhu cầu vì vậy rất dễ xảy ra khả năng giá cà phê tăng cao.
Luyện tập 4 trang 22 SGK KTPL 10 CTST: Em hãy đọc tình huống sau và trả lời câu hỏi.
- Chức năng nào của thị trường được thể hiện trong câu trả lời của ông H?
- Người trồng dừa vận dụng chức năng của thị trường như thế nào để đạt được hiệu quả kinh tế? Lời giải
- Chức năng điều tiết, kích thích sản xuất được thể hiện trong câu trả lời của ông H.
- Người trồng dừa cần vận dụng chức năng cung cấp thông tin để tìm hiểu các thông
tin về nguồn cung, cầu của thị trường dừa khô để đạt được hiệu quả kinh tế cao.
Vận dụng 1 trang 22 SGK KTPL 10 CTST: Em hãy vẽ sơ đồ tư duy về chức năng của thị trường. Lời giải
Vận dụng 2 trang 22 SGK KTPL 10 CTST: Em hãy tìm hiểu và viết bài nhận xét
về một loại thị trường hàng hóa ở địa phương theo gợi ý: giá cả, chất lượng, mẫu mã, địa điểm mua bán,… Lời giải (*) Bài viết tham khảo
- Thị trường may mặc ở địa phương em là một trong những thị trường đang được
phát triển một cách sôi động.
+ Hiện nay, nhu cầu được mặc đẹp được đặt lên cao khi thu nhập của người tiêu
dùng được cải thiện rõ rệt. Vì vậy, thị trường may mặc đã cung ứng ra thị trường rất
nhiều loại mặt hàng với mẫu mã, màu sắc đa dạng phù hợp với nhu cầu của người
tiêu dùng như quần áo công sở, quần áo đi biển, quần áo mặc ở nhà,…
+ Không chỉ dừng lại ở hình dáng, màu sắc những sản phẩm may mặc tại địa
phương còn chú ý đến chất lượng sản phẩm khi sử dụng những chất liệu chất lượng
như cotton, bamboo, modal, polyester, rayon, wool, lụa, lông vũ, đậu nành, demin…
Từng chất liệu vải sẽ có những đặc tính khoa học, ưu và nhược điểm riêng phù hợp
với từng môi trường làm việc và kiểu dáng thiết kế của trang phục.
+ Những mặt hàng may mặc ở đây đáp ứng được tất cả túi tiền của người mua từ
những mặt hàng bình dân có giá chỉ vài chục ngàn cho đến những bộ quần áo cao cấp giá hơn triệu.
- Thị trường may mặc tại địa phương em không chỉ đa dạng về sản phẩm, mẫu mã,
chất lượng,…mà còn đa dạng về địa điểm mua bán từ những sạp hàng bán đồ bình
dân, cho đến những cửa hàng cao cấp, phù hợp với mọi đối tượng.
Lưu ý: Học sinh trình bày quan điểm cá nhân. Bài làm trên chỉ mang tính tham khảo