Giải Lịch sử 7 Bài 16: Công cuộc xây dựng đất nước thời Trần (1226 - 1400) | Chân trời sáng tạo

Giải bài tập trang 65, 66, 67, 68, 69, 70 sách Chân trời sáng tạo giúp các em học sinh lớp 7 xem gợi ý giải các câu hỏi Bài 16: Công cuộc xây dựng đất nước thời Trần (1226 - 1400) của Chương 5: Việt Nam từ đầu thế kỉ X đến đầu thế kỉ XVI.

Soạn Sử 7 Bài 16: Công cuộc xây dựng đất nước thời
Trần (1226 - 1400)
Giải câu hỏi nội dung bài học Lịch sử 7 Chân trời sáng tạo Bài 16
1. Nhà Trần thành lập
t s thành lp ca nhà Trn. Theo em, Trn Th Độ có vai tnhư thế nào
đối vi s thành lp nhà Trn?
Tr li:
S thành lp ca nhà Trn:
Cui thế k XII, nhà Lý suy yếu.
Năm 1224, Lý Chiêu Hoàng lên ngôi hoàng đế.
i s sp xếp ca Trn Th Độ, năm 1226, Chiêu Hoàng xuống
chiếu nhường ngôi cho chng là Trn Cnh. Nhà Trn thành lp.
Trn Th Độ đi vi s thành lp nhà Trn có vai trò ch chốt. “Thái Tông (nhà
Trn) lấy được thiên h đều nh u sức ca ông c”.
2. Tình hình chính trị
Em hãy trình bày nhng nét chính v tình hình chính tr thi nhà Trn
Tr li:
Nhng nét chính v tình hình chính tr thi nhà Trn:
Đứng đầu nhà nước là vua.
Vua Trần thường nhường ngôi sớm cho con, xưng Thái thượng hoàng
cùng quản lí đất nước.
Quý tc và quan lại được ban thái p, cp bng lộc nhưng thưởng pht
quy định c th.
C c chia làm 12 l, phủ. Đơn vị hành chính địa phương là xã.
Ban hành b Quốc triu hình luật”.
Quân đội gm quân triều đình, quân các l. ph, qun biên i và dân binh
làng xã.
3. Tình hình kinh tế
Tình hình kinh tế thi Trn có những điểm gì ni bt?
Tìm nhng cm t trong liệu 16.6 cho thy s phát trin kinh tế Đại
Việt dưới góc nhìn ca s thn nhà Nguyên.
Tr li:
Tình hình kinh tế thi Trn:
- Nông nghip:
Khai khẩn đất hoang, m rng din tích canh tác.
Đắp đê, đào sông ngòi. Đặt chc quan lo nông nghip và thy li.
Trng các loại cây khác: khoai, đậu, chè, cây ăn quả.
- Th công nghip:
Nhiu làng th công chuyên nghiệp ra đời
Thăng Long là trung tâm sản xut và buôn bán ln nhất nước ta.
- Thương nghiệp:
Tiền được s dng ph biến, buôn bán phát trin
Thuyn buôn ngoi quốc thường đến buôn bán cảng Vân Đồn, Hi
Thng, Hi Triều,…
Gm s tr thành mt hàng xut khu của Đại Vit.
4. Tình hình xã hội
Da vào thông tin trong bài, em hãy cho biết hi thi Trn nhng
tng lp nào?
Đọc liệu 16.7 cho biết: Theo quan điểm của Hưng Đạo Vương,
nhng yếu t nào s giúp triều đình tạo nên s ổn định và bn vng ca mt
xã hi?
Tr li:
- Xã hi thi Trn có nhng tng lp:
Tng lp quý tc, quan li.
Tng lớp địa ch
Tng lp nông dân
Tng lp nô tì
- Theo quan đim của Hưng Đạo Vương, những yếu t:
Có được đội quân đồng lòng
Khoan thư sức dân
=> Giúp triều đình tạo nên s ổn định và bn vng ca mt xã hi.
5. Tình hình văn hóa
Nêu nhng thành tu ch yếu v văn hóa thời Trn.
Tr li:
a. Tư tưởng - tôn giáo:
Tín ngưỡng th thn vn ph biến trong nhân dân
Phật giáo, Đạo giáo và Nho giáo đều được coi trng
Đặc bit thời này đánh dấu s ra đời ca Pht giáo dân tc vi s ra
đời ca Thin phái Trúc Lâm yên T do Trn Nhân Tông sáng lp
b. Giáo dc và khoa hc kĩ thuật:
- Giáo dc:
Năm 1253, Quốc T Giám được m rng thu nhn c con cái thường
dân.
Trường tư cũng được m nhiu làng, xã
- Khoa hc - kĩ thuật:
V s học, Văn Hưu biên soạn Đại Vit s - b quc s đầu tiên
của Đại Vit
V Quân s ni tiếng có Binh thư yếu lược ca Trn Quc Tun
V y hc Thiền Tuệ Tĩnh - người đầu tiên xây dng nn y hc
truyn thng của ngưi Vit
Thiên văn học có Đặng L, Trần Nguyên Đán
c. Văn học và ngh thut:
- Văn học: Nhiu tác phẩm văn học ni tiếng ra đời như: Hịch tướng sĩ của Trn
Quc Tun, Phú sông bạch Đằng của Trương Hán Siêu…
- Ngh thut:
Các công trình kiến trúc tôn giáo được xây dng khá nhiều như: tháp Phổ
Minh, tháp Bình Sơn, chùa Thái Lạc…
Các tác phẩm điêu khc bằng đá, chm khc g đưc coi kit tác ngh
thut dân tc
Hát chèo, múa rối nước ph biến, nhiu nhc c như trống cơm, sáo, tiêu,
đàn cầm ph biến vào thi kì này
Giải Luyện tập - Vận dụng Lịch sử 7 Bài 16 trang 70
Luyện tập 1
Nêu nhng biu hin v s cng c chế độ phong kiến tp quyền dưới thi n
Trn.
Tr li:
- Nhà Trn cng c chế độ phong kiến tp quyn:
Đứng đầu là vua, thc hin chế độ Thái Thượng Hoàng
Các đại thần, quan văn, trong triều đều do người trong hoàng tc nm
gi.
H thng chính quyn các cấp được t chc quy c hoàn thiện hơn
thi Lý
Chia c c thành 12 l, phủ. Đơn vị địa phương là xã
Quân đội gm quân triều đình, quân các lộ, ph, quân biên i và dân binh.
Luyện tập 2
Lp bng tóm tt theo mẫu dưới đây v nhng thành tựu văn hóa tiêu biu ca
thi Trn:
Tr li:
Lĩnh vực
Ni dung tóm tt
Danh nhân tiêu biu
tưởng,
tôn giáo
Sáng lp thin phái Trúc Lâm
Trn Nhân Tông
Giáo dc,
khoa hc
Đại Vit S kí, Vit S cương
mục, Binh thư yếu lược, thiên
văn học
Văn Hưu, Hồ Tông Thc,
Trn Quc Tuấn, Đặng L,
Trần Nguyên Đán
Văn học,
ngh thut
Hịch tướng sĩ, Phú sông Bch
Đằng, Tụng giá hoàn kinh sư,
Thiên trường vãn vng
Trần Hưng Đạo, Trương Hán
Siêu, Trn Quang Khi, Trn
Nhân Tông
Vận dụng
Tìm hiu địa phương nơi em đang sống, hoc qua sách báo, internet, hãy viết
một đoạn văn ngn khong 100 t gii thiu mt di tích lch s liên quan đến
công cuc xây dựng đất nước và bo v độc lp dân tc ca nhà Trn.
Tr li:
Gii thiu khu di tích lch s nhà Trn tại Đông Triều, Qung Ninh:
Nằm trên địa bàn các xã An Sinh, Tràng An, nh Khê, Thu An thuc huyn
Đông Triều tnh Quảng Ninh. Nơi đây được Th ng Chính ph công nhn di
tích lch s quốc gia đc biệt, quê hương hay còn gọi thánh địa ca n
Trn.
Đặc bit s kết hp du lịch văn hoá m linh nhà Trn tại Đông Triu vi di tích
danh thng Yên T nơi vua Trần Nhân Tông đã v đây tu hành sau khi
nhường ngôi cho con trai, ông đã xây dựng nơi đây thành trung tâm pht giáo
của nước ta dưới thi Trn và xây dng Thin phái Trúc lâm. Vi h thống lăng,
miếu, đền, chùa như: Lăng Phúc, Thái lăng, Mục lăng, Ngải Sơn lăng, Phụ
Sơn lăng, Nguyên lăng, Hy lăng. Đn An Sinh, chùa Ngc Vân, chùa H Thiên
(Trù Phong T), chùa Qunh Lâm, chùa Trung Tiết, chùa Quan, chùa Ngc
Thanh, Am Mc Co.
| 1/6

Preview text:

Soạn Sử 7 Bài 16: Công cuộc xây dựng đất nước thời
Trần (1226 - 1400)
Giải câu hỏi nội dung bài học Lịch sử 7 Chân trời sáng tạo Bài 16
1. Nhà Trần thành lập
Mô tả sự thành lập của nhà Trần. Theo em, Trần Thủ Độ có vai trò như thế nào
đối với sự thành lập nhà Trần? Trả lời:
Sự thành lập của nhà Trần: 
Cuối thế kỉ XII, nhà Lý suy yếu. 
Năm 1224, Lý Chiêu Hoàng lên ngôi hoàng đế. 
Dưới sự sắp xếp của Trần Thủ Độ, năm 1226, Lý Chiêu Hoàng xuống
chiếu nhường ngôi cho chồng là Trần Cảnh. Nhà Trần thành lập.
Trần Thủ Độ đối với sự thành lập nhà Trần có vai trò chủ chốt. “Thái Tông (nhà
Trần) lấy được thiên hạ đều nhờ mưu sức của ông cả”.
2. Tình hình chính trị
Em hãy trình bày những nét chính về tình hình chính trị thời nhà Trần Trả lời:
Những nét chính về tình hình chính trị thời nhà Trần: 
Đứng đầu nhà nước là vua. 
Vua Trần thường nhường ngôi sớm cho con, xưng là Thái thượng hoàng
cùng quản lí đất nước. 
Quý tộc và quan lại được ban thái ấp, cấp bổng lộc nhưng thưởng phạt có quy định cụ thể. 
Cả nước chia làm 12 lộ, phủ. Đơn vị hành chính ở địa phương là xã. 
Ban hành bộ “Quốc triều hình luật”. 
Quân đội gồm quân triều đình, quân các lộ. phủ, quận biên ải và dân binh ở làng xã.
3. Tình hình kinh tế
Tình hình kinh tế thời Trần có những điểm gì nổi bật? 
Tìm những cụm từ trong tư liệu 16.6 cho thấy sự phát triển kinh tế Đại
Việt dưới góc nhìn của sứ thần nhà Nguyên. Trả lời:
Tình hình kinh tế thời Trần: - Nông nghiệp: 
Khai khẩn đất hoang, mở rộng diện tích canh tác. 
Đắp đê, đào sông ngòi. Đặt chức quan lo nông nghiệp và thủy lợi. 
Trồng các loại cây khác: khoai, đậu, chè, cây ăn quả. - Thủ công nghiệp: 
Nhiều làng thủ công chuyên nghiệp ra đời 
Thăng Long là trung tâm sản xuất và buôn bán lớn nhất nước ta. - Thương nghiệp: 
Tiền được sử dụng phổ biến, buôn bán phát triển 
Thuyền buôn ngoại quốc thường đến buôn bán ở cảng Vân Đồn, Hội Thống, Hội Triều,… 
Gốm sứ trở thành mặt hàng xuất khẩu của Đại Việt.
4. Tình hình xã hội
Dựa vào thông tin trong bài, em hãy cho biết xã hội thời Trần có những tầng lớp nào? 
Đọc tư liệu 16.7 và cho biết: Theo quan điểm của Hưng Đạo Vương,
những yếu tố nào sẽ giúp triều đình tạo nên sự ổn định và bền vững của một xã hội? Trả lời:
- Xã hội thời Trần có những tầng lớp: 
Tầng lớp quý tộc, quan lại.  Tầng lớp địa chủ  Tầng lớp nông dân  Tầng lớp nô tì
- Theo quan điểm của Hưng Đạo Vương, những yếu tố: 
Có được đội quân đồng lòng  Khoan thư sức dân
=> Giúp triều đình tạo nên sự ổn định và bền vững của một xã hội.
5. Tình hình văn hóa
Nêu những thành tựu chủ yếu về văn hóa thời Trần. Trả lời: a. Tư tưởng - tôn giáo: 
Tín ngưỡng thờ thần vẫn phổ biến trong nhân dân 
Phật giáo, Đạo giáo và Nho giáo đều được coi trọng 
Đặc biệt thời kì này đánh dấu sự ra đời của Phật giáo dân tộc với sự ra
đời của Thiền phái Trúc Lâm yên Tử do Trần Nhân Tông sáng lập
b. Giáo dục và khoa học kĩ thuật: - Giáo dục: 
Năm 1253, Quốc Tử Giám được mở rộng và thu nhận cả con cái thường dân. 
Trường tư cũng được mở nhiều ở làng, xã - Khoa học - kĩ thuật: 
Về sử học, Lê Văn Hưu biên soạn Đại Việt sử ký - bộ quốc sử đầu tiên của Đại Việt 
Về Quân sự nổi tiếng có Binh thư yếu lược của Trần Quốc Tuấn 
Về y học có Thiền sư Tuệ Tĩnh - là người đầu tiên xây dựng nền y học
truyền thống của người Việt 
Thiên văn học có Đặng Lộ, Trần Nguyên Đán
c. Văn học và nghệ thuật:
- Văn học: Nhiều tác phẩm văn học nổi tiếng ra đời như: Hịch tướng sĩ của Trần
Quốc Tuấn, Phú sông bạch Đằng của Trương Hán Siêu… - Nghệ thuật: 
Các công trình kiến trúc tôn giáo được xây dựng khá nhiều như: tháp Phổ
Minh, tháp Bình Sơn, chùa Thái Lạc… 
Các tác phẩm điêu khắc bằng đá, chạm khắc gỗ được coi là kiệt tác nghệ thuật dân tộc 
Hát chèo, múa rối nước phổ biến, nhiều nhạc cụ như trống cơm, sáo, tiêu,
đàn cầm phổ biến vào thời kì này
Giải Luyện tập - Vận dụng Lịch sử 7 Bài 16 trang 70 Luyện tập 1
Nêu những biểu hiện về sự củng cố chế độ phong kiến tập quyền dưới thời nhà Trần. Trả lời:
- Nhà Trần củng cố chế độ phong kiến tập quyền: 
Đứng đầu là vua, thực hiện chế độ Thái Thượng Hoàng 
Các đại thần, quan văn, võ trong triều đều do người trong hoàng tộc nắm giữ. 
Hệ thống chính quyền các cấp được tổ chức quy củ và hoàn thiện hơn thời Lý 
Chia cả nước thành 12 lộ, phủ. Đơn vị địa phương là xã
Quân đội gồm quân triều đình, quân các lộ, phủ, quân biên ải và dân binh. Luyện tập 2
Lập bảng tóm tắt theo mẫu dưới đây về những thành tựu văn hóa tiêu biểu của thời Trần: Trả lời:
Lĩnh vực Nội dung tóm tắt Danh nhân tiêu biểu
Tư tưởng, Sáng lập thiền phái Trúc Lâm Trần Nhân Tông tôn giáo
Đại Việt Sử kí, Việt Sử cương Lê Văn Hưu, Hồ Tông Thốc,
Giáo dục, mục, Binh thư yếu lược, thiên Trần Quốc Tuấn, Đặng Lộ, khoa học văn học Trần Nguyên Đán
Hịch tướng sĩ, Phú sông Bạch Trần Hưng Đạo, Trương Hán
Văn học, Đằng, Tụng giá hoàn kinh sư, Siêu, Trần Quang Khải, Trần
nghệ thuật Thiên trường vãn vọng Nhân Tông Vận dụng
Tìm hiểu ở địa phương nơi em đang sống, hoặc qua sách báo, internet, hãy viết
một đoạn văn ngắn khoảng 100 từ giới thiệu một di tích lịch sử liên quan đến
công cuộc xây dựng đất nước và bảo vệ độc lập dân tộc của nhà Trần. Trả lời:
Giới thiệu khu di tích lịch sử nhà Trần tại Đông Triều, Quảng Ninh:
Nằm trên địa bàn các xã An Sinh, Tràng An, Bình Khê, Thuỳ An thuộc huyện
Đông Triều tỉnh Quảng Ninh. Nơi đây được Thủ tướng Chính phủ công nhận di
tích lịch sử quốc gia đặc biệt, là quê hương hay còn gọi là thánh địa của nhà Trần.
Đặc biệt sự kết hợp du lịch văn hoá tâm linh nhà Trần tại Đông Triều với di tích
danh thắng Yên Tử nơi mà vua Trần Nhân Tông đã về đây tu hành sau khi
nhường ngôi cho con trai, ông đã xây dựng nơi đây thành trung tâm phật giáo
của nước ta dưới thời Trần và xây dựng Thiền phái Trúc lâm. Với hệ thống lăng,
miếu, đền, chùa như: Lăng Lư Phúc, Thái lăng, Mục lăng, Ngải Sơn lăng, Phụ
Sơn lăng, Nguyên lăng, Hy lăng. Đền An Sinh, chùa Ngọc Vân, chùa Hồ Thiên
(Trù Phong Tự), chùa Quỳnh Lâm, chùa Trung Tiết, chùa Quan, chùa Ngọc Thanh, Am Mộc Cảo.