Giải sách giáo khoa môn Khoa học tự nhiên 6 Bài 28: Nấm | Chân trời sáng tạo

Mở đầu trang 124 KHTN lớp 6:
Trong tự nhiên, có nhiều loại nấm ăn được có giá trị dinh dưỡng cao nhưng cũng có nhiều loại
nấm gây độc, gây bệnh, làm hỏng thực phẩm. Vậy các loại nấm đó có đặc điểm gì khác nhau? Đáp án:
Các loại nấm khác nhau có thể khác nhau về rất nhiều đặc điểm như hình dạng, kích thước,
màu sắc, mùi vị, môi trường sống,…
1. Phần Hình thành kiến thức mới
Hình thành kiến thức mới 1 trang 124 KHTN lớp 6
Gọi tên một số nấm thường gặp trong đời sống. Đáp án:
Một số nấm thường gặp trong đời sống: nấm hương, nấm đùi gà, nấm kim châm, nấm mốc, mọc nhĩ,...
Hình thành kiến thức mới 2 trang 124 KHTN lớp 6
Vẽ sợi nấm mốc và một số loại nấm lớn mà em quan sát được. Đáp án
Hình vẽ sợi nấm mốc và một số loại nấm lớn:
Hình thành kiến thức mới 3 trang 125 KHTN lớp 6
Quan sát hình 28.1, 28.2 và Đáp án câu hỏi: Hãy nhận xét về hình dạng của nấm. Đáp án
Nhận xét về hình dạng của nấm: Nấm có rất đa dạng về kích thước và hình dạng như hình
trứng, hình sợi dài, hình mũ to bản,…
Hình thành kiến thức mới 4 trang 125 KHTN lớp 6
Quan sát hình 28.1, 28.2 và Đáp án câu hỏi: Em hãy phân biệt nấm túi và nấm đảm. Các loại
nấm em quan sát ở hoạt động thực hành thuộc nhóm nấm đảm hay nấm túi? Đáp án
- Phân biệt nấm túi và nấm đảm:
+ Nấm đảm có cơ quan sinh sản là đảm bào tử, bào tử mọc trên đảm.
+ Nấm túi có cơ quan sinh sản là túi bào tử, bào tử nằm trong túi.
- Trong các đại diện nấm mà em quan sát thì:
+ Nấm hương, nấm rơm, nấm mộc nhĩ là nấm đảm.
+ Nấm mốc, nấm men là nấm túi.
Hình thành kiến thức mới 5 trang 125 KHTN lớp 6
Quan sát hình 28.1, 28.2 và Đáp án câu hỏi: Hãy chỉ ra điểm khác biệt giữa cơ thể nấm độc và các loại nấm khác. Đáp án
Điểm khác biệt của nấm độc so với các nấm khác là:
+ Nấm độc thường có có màu sắc sặc sỡ hơn.
+ Nấm độc có bao gốc nấm và có thêm vòng cuống nấm bao quanh thân nấm ở dưới phiến mũ nấm rõ ràng.
Hình thành kiến thức mới 6 trang 126 KHTN lớp 6
Đặc điểm cấu tạo tế bào nấm men có gì khác với cấu tạo tế bào các loại nấm còn lại? Từ đó em
hãy phân biệt nấm đơn bào và nấm đa bào. Đáp án
- Nấm men chỉ có một tế bào trong khi nấm độc đỏ hoặc nấm hương được cấu tạo từ nhiều tế bào.
→ Nấm đơn bào là nấm được cấu tạo bởi một tế bào mà nấm đa bào là nấm được cấu tạo bởi nhiều loại tế bào.
Hình thành kiến thức mới 7 trang 127 KHTN lớp 6
Quan sát hình 28.3, em hãy nêu vai trò của nấm trong tự nhiên. Đáp án
Vai trò của nấm trong tự nhiên là:
- Phân giải xác sinh vật và các chất hữu cơ
- Là thức ăn cho một số sinh vật khác
Hình thành kiến thức mới 8 trang 127 KHTN lớp 6
Từ thông tin gợi ý trong hình 28.4, em hãy nêu vai trò của nấm đối với đời sống con người. Đáp án
Vai trò của nấm đối với đời sống con người:
- Nhiều loại nấm được sử dụng làm thức ăn ví dụ như nấm rơm, nấm đùi gà, mộc nhĩ.
- Một số nấm được sử dụng làm dược liệu như nấm linh chi, đông trùng hạ thảo, sản xuất thuốc
kháng sinh ví dụ như nấm mốc Penicillium.
- Một số nấm được sử dụng trong chế biến thực phẩm, ví dụ nấm mốc dùng trong sản xuất
tương, nấm men dùng trong sản xuất bánh mì, bia, rượu nếp.
Hình thành kiến thức mới 9 trang 128 KHTN lớp 6
Quan sát hình 28.5, hãy kể tên một số bệnh do nấm gây ra. Các bệnh đó có biểu hiện như thế nào? Đáp án Tên bệnh Biểu hiện
Xuất hiện mảng da màu đỏ kèm vảy ngứa, nhức, cảm giác Nấm da tay nóng rát lòng bàn tay
Trên da cá xuất hiện vùng trắng xám, chuyển dần sang các búi Nấm mốc cá
trắng như bông, cá bơi lội bất thường, da tróc vảy Viêm phổi do nấm
Sốt cao kéo dài, ho khan, đau ngực, khó chịu ở ngực
Xuất hiện những đốm màu nâu sáng, sau đó lan rộng ra cả Mốc xám ở dâu tây
quả, phủ một lớp mốc xám và làm cho quả bị khô
Hình thành kiến thức mới 10 trang 128 KHTN lớp 6
Từ thông tin gợi ý trong hình 28.6, nêu con đường lây truyền bệnh do nấm gây ra. Đáp án
Các con đường lây truyền bệnh do nấm gây ra là:
- Tiếp xúc với vật nuôi nhiễm bệnh
- Tiếp xúc với cơ thể nhiễm bệnh
- Dùng chung đồ dùng với người bệnh
- Tiếp xúc với môi trường ô nhiễm
- Tiếp xúc với bụi, đất chứa nấm gây bệnh
Hình thành kiến thức mới 11 trang 130 KHTN lớp 6
Tại sao người ta không trồng nấm trên đất mà phải trồng trên rơm, rạ? Đáp án
Người ta không trồng nấm trên đất mà phải trồng trên rơm, rạ vì môi trường sống của nấm là
rơm rạ: Nấm sống hoại sinh, sử dụng dinh dưỡng cellulose trực tiếp từ nguyên liệu trồng. Do
đó, nếu trồng nấm trên đất thì nấm rơm sẽ không có chất dinh dưỡng để sinh trưởng và phát
triển. Ngược lại, khi trồng nấm trên rơm rạ, nấm sẽ được cung cấp dinh dưỡng cellulose từ rơm
rạ giúp nấm sinh trưởng và phát triển tốt.
Hình thành kiến thức mới 12 trang 130 KHTN lớp 6
Có ý kiến cho rằng: “Môi trường trồng nấm rơm tốt nhất là gần địa điểm có chăn nuôi gia súc,
gia cầm.” Theo em ý kiến trên đúng hay sai? Giải thích. Đáp án - Ý kiến trên sai.
- Giải thích: Bởi vì nơi trồng nấm phải là nơi thoáng mát và sạch sẽ. Những nơi gần chuồng
trại chăn nuôi gia súc, gia cầm (heo, gà vịt,...) thường ẩm thấp và xú uế do đó không đảm bảo
được điều kiện tốt nhất để nấm sinh trưởng và phát triển.
2. Phần Luyện tập, vận dụng
Luyện tập 1 trang 125 KHTN lớp 6
Em hãy xác định môi trường sống của một số nấm bằng cách hoàn thành bảng theo mẫu sau: Đáp án
Xác định môi trường sống của một số nấm: Tên nấm Môi trường Nấm rơm Rơm rạ Nấm mộc nhĩ Thân gỗ mục Nấm mốc Thức ăn, hoa quả Nấm cốc Thân gỗ mục Nấm độc tán trắng Đất ẩm
Luyện tập 2 trang 126 KHTN lớp 6:
Kể tên một số loại nấm ăn được mà em biết. Đáp án
Một số loại nấm ăn được mà em biết là: nấm hương, nấm mỡ, nấm thông, nấm sò, nấm đùi gà, nấm kim châm,…
Luyện tập 3 trang 127 KHTN lớp 6:
Hãy kể tên một số nấm có giá trị trong thực tiễn. Đáp án
Một số nấm có giá trị trong thực tiễn:
- Nấm đông trùng hạ thảo, nấm linh chi có giá trị làm dược phẩm bồi bổ sức khỏe.
- Nấm rơm, nấm đùi gà, nấm kin châm có giá trị làm thực phẩm.
- Nấm men nở dùng trong chế biến bánh mì, nấm mốc dùng làm tương.
- Nấm mốc kí sinh trên côn trùng dùng làm thuốc diệt côn trùng.
Luyện tập 4 trang 128 KHTN lớp 6:
Từ các con đường truyền bệnh do nấm gây ra, em hãy đề xuất một số biện pháp phòng chống
các bệnh thường gặp do nấm. Đáp án
Một số biện pháp phòng chống các bệnh thường gặp do nấm:
- Tránh tiếp xúc với người hoặc vật nuôi nhiễm bệnh.
- Không dùng chung đồ dùng cá nhân như quần áo, khăn mặt,…
- Vệ sinh môi trường sống, tạo không gian thoáng mát.
- Vệ sinh giữ gìn cơ thể sạch sẽ.
Vận dụng trang 130 KHTN lớp 6
Nấm men được ứng dụng vào trong những lĩnh vực nào của đời sống con người? Đáp án Nấm men có ứng dụng:
- Nấm men được sử dụng để sản xuất ethanol cho đồ uống có cồn như bia, rượu.
- Tạo chất men trong làm bánh và cũng như thực phẩm bổ sung dinh dưỡng cho người ăn chay.
3. Bài tập Khoa học Tự nhiên lớp 6 bài 28
Bài 1 trang 130 KHTN lớp 6
Dựa vào đặc điểm nào để phân biệt nấm đơn bào và nấm đa bào, nấm đảm và nấm túi, nấm
độc và nấm không độc? Lấy ví dụ. Đáp án:
Đặc điểm để phân biệt:
• Nấm đơn bào và đa bào: dựa vào cấu tạo tế bào.Ví dụ: nấm men và nấm hương
• Nấm đảm và nấm túi: dựa vào cơ quan sinh sản của nấm là các bào tử. Ví dụ: nấm mốc và nấm mộc nhĩ
• Nấm độc và nấm không độc: dựa vào đặc điểm bên ngoài, nấm độc có thêm vòng
cuống nấm và bao gốc nấm xung quanh. Ví dụ: nấm độc tàn trắng và nấm hương
Bài 2 trang 130 KHTN lớp 6
Em thấy nấm mốc thường xuất hiện ở điều kiện thời tiết nào? Kể tên những vị trí dễ xuất hiện nấm mốc xung quanh em. Đáp án:
Nấm mốc thường xuất hiện ở điều kiện thời tiết: ẩm ướt, ấm áp
Một số vị trí thường thấy nấm mốc xung quanh: trong phòng bếp, trong máy giặt, máy rửa bát,...
Bài 3 trang 130 KHTN lớp 6
Hãy nêu một số biện pháp phòng chống bệnh do nấm gây nên trên da người. Đáp án:
Để phòng chống bệnh nấm da, chúng ta cần:
• Để phòng ngừa bệnh nấm da, trước hết, chúng ta cần tránh tiếp xúc trực tiếp với
nguồn lây nhiễm như: khăn tắm, khăn mặt, áo quần… với người bệnh; không tiếp
xúc với vật nuôi bị nhiễm bệnh
• Mặc đồ thông thoáng, nhất là mùa hè.
• Quần áo phải phơi nắng cho khô. Trong lúc đang bị bệnh thì cần phải ủi nóng đồ
trước khi mặc lại để diệt vi nấm dính trên quần áo.
• Vệ sinh cá nhân, giữ thân thể sạch sẽ
• Vệ sinh môi trường sống xung quanh thoáng mát, sạch sẽ