Bài: Độ to và độ cao của âm
Bài 13.1 trang 38 SBT Khoa học tự nhiên 7: Một vật dao động phát ra âm có
tần số 50 Hz và một vật khác phát ra âm có tần số 90 Hz. Vật nào dao động
nhanh hơn? Vật nào phát ra âm thấp hơn? Lời giải:
Dựa vào kiến thức: Vật dao động càng nhanh thì tần số càng lớn âm phát ra càng cao và ngược lại.
Vật phát ra âm có tần số 90 Hz dao động nhanh hơn.
Vật phát ra âm có tần số 50 Hz phát ra âm thấp hơn.
Bài 13.2 trang 39 SBT Khoa học tự nhiên 7: Hãy tìm hiểu xem khi vặn cho dây
đàn căng hơn thì âm phát ra sẽ cao hơn hay thấp hơn, tần số lớn hơn hay nhỏ hơn. Lời giải:
Khi vặn cho dây đàn căng hơn ta thấy dây đàn dao động nhanh hơn thì âm
phát ra sẽ cao hơn và tần số lớn hơn.
Bài 13.3 trang 39 SBT Khoa học tự nhiên 7: Trong các trường hợp dưới đây,
khi nào vật phát ra âm to hơn?
A. Khi tần số dao động lớn hơn.
B. Khi vật dao động mạnh hơn.
C. Khi vật dao động nhanh hơn.
D. Khi vật dao động yếu hơn. Lời giải: Đáp án đúng là: B
Vật phát ra âm to hơn khi vật dao động mạnh hơn.
Bài 13.4 trang 39 SBT Khoa học tự nhiên 7: Biên độ dao động là
A. số dao động trong một giây.
B. độ lệch so với vị trí ban đầu của vật trong một giây.
C. độ lệch lớn nhất so với vị trí cân bằng khi vật dao động.
D. khoảng cách lớn nhất giữa hai vị trí mà vật dao động thực hiện được. Lời giải: Đáp án đúng là: C
Biên độ dao động là độ lệch lớn nhất so với vị trí cân bằng khi vật dao động.
Bài 13.5 trang 39 SBT Khoa học tự nhiên 7: Biên độ dao động của vật càng lớn khi
A. vật dao động càng nhanh.
B. vật dao động với tần số càng lớn.
C. vật dao động càng chậm.
D. vật dao động càng mạnh. Lời giải: Đáp án đúng là: D
Biên độ dao động của vật càng lớn khi vật dao động càng mạnh.
Bài 13.6 trang 39 SBT Khoa học tự nhiên 7: Ta nghe tiếng trống to hơn khi gõ
mạnh vào mặt trống và nhỏ hơn khi gõ nhẹ là vì
A. gõ mạnh làm tần số dao động của mặt trống lớn hơn.
B. gõ mạnh làm biên độ dao động của mặt trống lớn hơn.
C. gõ mạnh làm thành trống dao động mạnh hơn.
D. gõ mạnh làm dùi trống dao động mạnh hơn. Lời giải: Đáp án đúng là: B
Ta nghe tiếng trống to hơn khi gõ mạnh vào mặt trống và nhỏ hơn khi gõ nhẹ là vì
gõ mạnh làm biên độ dao động của mặt trống lớn hơn.
Bài 13.7 trang 39 SBT Khoa học tự nhiên 7: Vật nào sau đây dao động với tần số lớn nhất?
A. Trong 30 s, con lắc thực hiện được 1 500 dao động.
B. Trong 10 s, mặt trống thực hiện được 1 000 dao động.
C. Trong 2 s, dây đàn thực hiện được 988 dao động.
D. Trong 15 s, dây cao su thực hiện được 1 900 dao động. Lời giải: Đáp án đúng là: C
A – tần số dao động của con lắc là 150030=50 Hz
B – tần số dao động của mặt trống là 100010=100 Hz
C – tần số dao động của dây đàn là 9882=494 Hz
D – tần số dao động của dây cao su là 190015≈126,67 Hz
Bài 13.8 trang 40 SBT Khoa học tự nhiên 7: Khi nào ta nói âm phát ra âm bổng?
A. Khi âm phát ra có tần số thấp.
B. Khi âm phát ra có tần số cao. C. Khi âm nghe nhỏ. D. Khi âm nghe to. Lời giải: Đáp án đúng là: B
Khi âm phát ra có tần số cao, ta nói âm phát ra là âm bổng.
Bài 13.9 trang 40 SBT Khoa học tự nhiên 7: Giải thích tại sao khi thổi còi,
muốn tiếng còi phát ra to và vang xa thì ta cần phải thổi mạnh vào còi. Lời giải:
Khi thổi mạnh vào còi thì biên độ âm sẽ lớn nên tiếng còi phát ra to và vang xa hơn.
Bài 13.10* trang 40 SBT Khoa học tự nhiên 7: Khi con ong bay đi tìm mật thì
đập cánh 880 lần trong 2 s, còn khi đã kiếm đủ mật bay về tổ thì đập cánh 600
lần trong 2 s. Nghe tiếng kêu vo ve của ong, em có thể biết được ong đang đi
tìm mật hay đang chở mật về tổ không? Giải thích. Lời giải:
- Tần số dao động của cánh ong khi bay đi tìm mật là 8802=440 Hz
- Tần số dao động của cánh ong khi bay chở mật về tổ là 6002=300 Hz
Vậy khi con ong bay đi tìm mật thì tần số vỗ cánh lớn hơn khi chở mật bay về
tổ nên âm thanh phát ra sẽ cao hơn. Do đó, nghe tiếng kêu vo ve của ong, ta
có thể biết được ong đang đi tìm mật hoặc đang chở mật về tổ.
Bài 13.11 trang 40 SBT Khoa học tự nhiên 7: Em có thể làm thí nghiệm để tạo
ra một giai điệu với các âm thanh trầm bổng khác nhau từ những chiếc cốc
thủy tinh như sau: Xếp những chiếc cốc thủy tinh giống nhau, thành hàng
(Hình 13.1). Cho vào cốc thứ nhất một ít nước, cốc thứ hai nhiều hơn cốc thứ
nhất, sau đó cứ tăng dần mức nước lên. Dùng bút chì gõ vào chiếc cốc có ít
nước nhất và lắng nghe âm thanh. Rồi gõ vào chiếc cốc có nhiều nước nhất
và để ý sự khác biệt giữa hai âm thanh. Cho biết cốc nào âm thanh trầm hơn? Giải thích. Lời giải:
Cốc càng nhiều nước sẽ phát ra âm thanh trầm hơn vì khi đó sóng âm di
chuyển càng chậm hơn và tần số phát âm sẽ càng nhỏ.
Bài 13.12 trang 40 SBT Khoa học tự nhiên 7: Có hai chiếc micro được kết nối
với máy hiện sóng, dao động kí do âm thanh phát ra từ loa thứ nhất và loa thứ
hai lần lượt được ghi trong Hình 13.2a và 13.2b. Hãy so sánh biên độ và tần số
dao động của hai âm thanh này. Lời giải:
- Âm ở Hình 13.2a có biên độ nhỏ hơn âm ở Hình 13.2b vì đỉnh của sóng có độ cao thấp hơn.
- Ở hai hình đều có tần số bằng nhau vì đều có 3 đỉnh sóng.