I. Phản xạ âm
Hoạt động: trang 68 KHTN 7 Kết nối tri thức
1. Tìm ví dụ về phản xạ âm.
2. Tại sao khi nói to trong phòng lớn thì nghe được tiếng vang, nhưng nói to
như thế thì trong phòng nhỏ lại không nghe được tiếng vang?
3. Người ta thường ứng dụng sự phản xạ của sóng âm có tần số rất lớn (hơn
20000 Hz) để xác định độ sâu của biển. hãy sử dụng Hình 14.2 để giải thích ứng dụng này.
Hướng dẫn trả lời câu hỏi
1. Khi ta nói to trong hang động thì sau đó ta sẽ nghe được tiếng nói của chính mình vọng lại. 2.
Khi ta nói trong phòng nhỏ, mặc dù vẫn có âm phản xạ từ tường phòng đến tai
nhưng ta không nghe được tiếng vang vì âm phản xạ từ tường phòng và âm
nói ra trực tiếp đến tai ta gần như cùng một lúc hoặc khoảng chênh lệch thời
gian giữa âm phản xạ và âm trực tiếp nhỏ hơn 1/15 giây.
3. Sóng siêu âm được phát ra theo phương thẳng đứng từ thiết bị phát sóng
siêu âm đặt trên tàu, khi sóng siêu âm gặp đáy biển sẽ phản xạ lại và được thu
vào máy. Ta sẽ đo được thời gian âm truyền trong nước, biết vận tốc truyền
siêu âm trong nước ta có thể xác định được độ sâu của biển.
II. Vật phản xạ âm tốt, vật phản xạ âm kém
Hoạt động: trang 69 KHTN 7 Kết nối tri thức Thí nghiệm Dụng cụ:
Hộp làm bằng vật liệu cách âm (1); 1 tấm gỗ nhẵn, 1 tấm gỗ sần sùi, 1 tấm xốp
mềm hình chữ nhật cùng kích cỡ dùng làm tấm phản xạ âm (2); 1 chiếc đồng
hồ để bàn nhỏ làm nguồn âm (3); giá đỡ tấm phản xạ âm (4). Tiến hành:
Bước 1: Gắn tấm phản xạ âm bằng gỗ nhẵn lên giá thí nghiệm, đặt tai tại vị trí
như Hình 14.3, lắng nghe âm truyền từ nguồn tới tấm gỗ nhẵn và phản xạ đến tai.
Bước 2: Lần lượt thay tấm gỗ nhẵn bằng tấm xốp và tấm gỗ sần sùi, lặp lại thí nghiệm như bước 1.
Rút ra nhận xét vật nào phản xạ âm tốt, vật nào phản xạ âm kém.
Hướng dẫn trả lời câu hỏi
Vật phản xạ âm tốt là tấm gỗ nhẵn. Vì nó là vật liệu cứng có bề mặt nhẵn nên phản xạ âm tốt.
Vật phản xạ âm kém là tấm xốp, tấm gỗ sần sùi. Vì những vật này đều có bề
mặt sần sùi, mềm, xốp nên phản xạ âm kém.
Câu 1 trang 69 KHTN 7 Kết nối tri thức
Trong những vật dưới đây, vật nào phản xạ âm tốt, phản xạ âm kém: Ghế đệm
mút; mặt gương; tấm xốp; rèm nhung; mặt đá hoa; mặt tường gạch; tấm kim
loại; tấm bìa; mặt nước.
Hướng dẫn trả lời câu hỏi
Những vật phản xạ âm tốt là mặt gương; mặt đá hoa; mặt tường gạch; tấm kim loại.
Những vật phản xạ âm kém là ghế đệm mút; tấm xốp; rèm nhung; tấm bìa; mặt nước.
Câu 2 trang 69 KHTN 7 Kết nối tri thức
Trả lời câu hỏi ở phần mở đầu của bài học: Tại sao tường của nhà hát, phòng
hòa nhạc, rạp chiếu phim thường được làm sần sùi hoặc treo, phủ rèm nhung, len, dạ,…?
Hướng dẫn trả lời câu hỏi
Tường của nhà hát, phòng hòa nhạc, rạp chiếu phim thường được làm sần sùi
hoặc treo, phủ rèm nhung, len, dạ,.. để làm giảm tiếng vang, giúp âm thanh
trong các phòng chuyên dùng đó được to, rõ hơn
III. Chống ô nhiễm tiếng ồn
Câu 1 trang 70 KHTN 7 Kết nối tri thức
Âm thanh nào dưới đây là tiếng ồn?
a) Tiếng xe cứu thương.
b) Tiếng học sinh phát biểu trong lớp. c) Tiếng sấm.
d) Tiếng máy khoan bê tông kéo dài liên tục gần khu dân cư.
e) Tiếng ồn từ khu chợ họp gần lớp học.
g) Tiếng hát karaoke vào đêm khuya.
Hướng dẫn trả lời câu hỏi
Các âm thanh là tiếng ồn: a, c, d, e, g.
Câu 2 trang 70 KHTN 7 Kết nối tri thức
Hãy tìm thêm các ví dụ trong thực tế về ô nhiễm tiếng ồn.
Hướng dẫn trả lời câu hỏi
Tiếng còi, động cơ các phương tiện giao thông trong giờ cao điểm
Tiếng ồn từ khu công trường xây dựng gần nhà
Xưởng gỗ, tiếng ồn bởi máy cắt, đục, đẽo gần nhà
Hoạt động: trang 70 KHTN 7 Kết nối tri thức
Hãy thảo luận nhóm và cho biết mục đích của các biện pháp nêu trên.
Hướng dẫn trả lời câu hỏi
Mục đích của các biện pháp trên nhằm hạn chế giảm độ to của tiếng ồn phát
ra, ngăn chặn đường truyền âm, làm cho âm truyền theo hướng khác.
Câu hỏi: trang 71 KHTN 7 Kết nối tri thức
Giả sử ngôi nhà gia đình em đang sinh sống ở ngay gần một khu chợ hoặc
bến xe, em hãy chỉ ra những tiếng ồn gây ảnh hưởng đến sức khỏe và đề xuất
biện pháp để làm giảm những ảnh hưởng này.
Hướng dẫn trả lời câu hỏi
● Những tiếng ồn gây ảnh hưởng đến sức khỏe khi nhà ở gần khu chợ hoặc bến xe:
+ Tiếng nói chuyện của các cô bán hàng, tiếng trao đổi mua bán hàng hóa
giữa người mua và người bán, tiếng đi lại, tiếng sắp xếp hàng hóa, …. ở trong một khu chợ.
+ Tiếng còi xe, tiếng động cơ nổ, tiếng phanh xe, tiếng các chú nơ xe gọi
khách,… ở trong bến xe.
● Đề xuất các biện pháp làm giảm những ảnh hưởng này:
Làm tường phòng ngủ cách âm
Sử dùng miếng đệm phủ tường để hấp thụ âm
Trồng thêm cây xanh xung quanh nhà
Làm cửa sổ, cửa ra vào cách âm