Mở đầu
Trả lời câu hỏi trang 148 SGK KHTN 7
Mỗi sinh vật từ khi hình thành, sinh ra và lớn lên đều trải qua quá trình sinh
trưởng và phát triển. Vậy quá trình sinh trưởng và phát triển là gì? Các quá
trình này diễn ra như thế nào? Lời giải
- Sinh trưởng là sự tăng về kích thước và khối lượng của cơ thể do sự tăng
lên về số lượng và kích thước tế bào, nhờ đó cơ thể lớn lên.
- Phát triển bao gồm sinh trưởng, phân hóa và phát sinh hình thái.
I. Sinh trưởng và phát triển ở sinh vật
Trả lời câu hỏi trang 149 SGK KHTN 7 * Câu hỏi và bài tập
Đọc thông tin trên và quan sát Hình 36.1, thực hiện các yêu cầu sau:
Câu 1: Phát biểu khái niệm sinh trưởng và phát triển
Câu 2: Mô tả các dấu hiệu thể hiện sự sinh trưởng ở cây cam và con ếch.
Những biến đổi nào diễn ra trong đời sống của chúng thể hiện sự phát triển? Lời giải Câu 1:
Khái niệm sinh trưởng: Sinh trưởng là sự tăng lên về kích thước và khối
lượng của cơ thể do sự tăng lên về số lượng và kích thước tế bào, nhờ đó mà cơ thể lớn lên.
Khái niệm phát triển: Phát triển bao gồm sinh trưởng, phân hóa tế bào, phát
sinh hình thái cơ quan và cơ thể. Câu 2:
- Dấu hiệu sinh trưởng ở cây cam: từ cây con thành cây trưởng thành
- Dấu hiệu sinh trưởng ở con ếch: từ ếch con cơ thể bé thành ếch trưởng
thành với cơ thể lớn hơn.
- Những biến đổi của cây cam: hạt nảy mầm thành cây con sau đó phát triển
thành cây trưởng thành, ra hoa kết quả sau đó tạo thành hạt và tiếp tục một vòng đời mới.
- Những biến đổi của con ếch: trứng đã thụ tinh phát triển thành ấu trùng và
phát triển các chi, rụng đuôi thành ếch trưởng thành, sau đó lại sinh sản tạo ra
trứng ếch và tiếp tục một vòng đời mới.
Trả lời câu hỏi trang 149 SGK KHTN 7 * Câu hỏi và bài tập
Quan sát Hình 36.1 và thực hiện các yêu cầu sau:
Câu 1: Trình bày các giai đoạn sinh trưởng và phát triển của cây cam và con ếch
Câu 2: Sinh trưởng và phát triển của mối quan hệ với nhau như thế nào? Lời giải Câu 1: Cây cam:
- Giải đoạn sinh trưởng: từ cây con -> cây trưởng thành
- Giai đoạn phát triển: hạt -> hạt nảy mầm -> cây con; ra hoa, kết quả Con ếch:
- Giải đoạn sinh trưởng: ếch con -> ếch trưởng thành
- Giai đoạn phát triển: trứng đã được thụ tinh -> ấu trùng Câu 2:
Mối quan hệ giữa sinh trưởng và phát triển: Trong vòng đời của sinh vật, các
giai đoạn sinh trưởng và phát triển diễn ra đan xen với nhau. Sinh trưởng gắn
với phát triển và phát triển dựa trên cơ sở của sinh trưởng. Do đó, nếu không
có sinh trưởng sẽ không có phát triển và ngược lại.
II. Mô phân sinh và chức năng của mô phân sinh
Trả lời câu hỏi trang 150 SGK KHTN 7 * Câu hỏi và bài tập
Câu 1: Quan sát Hình 36.2 và đọc thông tin mục II để hoàn thành nội dung theo mẫu Bảng. Bảng 36.1 Loại mô phân sinh Vị trí Vai trò Mô phân sinh đỉnh ? ? Mô phân sinh bên ? ? Lời giải Bảng 36.1 Loại mô Vị trí Vai trò phân sinh Mô phân
ở đỉnh rễ và các chồi thân (gồm chồi
giúp thân, cành và rễ sinh đỉnh
ngọn hay còn gọi là chồi đỉnh và chồi
tăng lên về chiều dài nách) Mô phân
nằm giữa mạch gỗ và mạch rây
giúp thân, cành và rễ sinh bên
tăng về chiều ngang
Câu 2: Tại sao nhiều loài thực vật không ngừng dài ra và to lên? Lời giải
Nhiều loài thực vật không ngừng dài ra và to lên vì: Hầu hết các loài thực vật
đều có mô phân sinh – loại mô này giúp cho thực vật có thể sinh trưởng dễ
dàng nhờ khả năng phân chia. Mô phân sinh đỉnh có ở rễ và các chồi thân
(gồm chồi ngọn hay gọi là chồi đỉnh và chồi nách), giúp thân, cành và rễ tăng
lên về chiều dài. Mô phân sinh bên giúp thân, cành và rễ tăng về chiều ngang.
Do đó, cây có thể lớn lên và to ra.