Giải SGK Lịch sử 7 Bài 18: Nhà Hồ và cuộc kháng chiến chống quân Minh xâm lược (1400-1407) | Cánh diều

Chương 3 Giải SGK Lịch sử 7 Bài 18: Nhà Hồ và cuộc kháng chiến chống quân Minh xâm lược (1400-1407). Chương 3 Giải SGK Lịch sử 7 CD Bài 18 bao gồm một lời giải chi tiết cho từng phần, từng mục cho các em học sinh tham khảo luyện tập, chuẩn bị cho các tiết trên lớp đạt kết quả cao. Sau đây mời các bạn tham khảo chi tiết.

1. Sự thành lập nhà Hồ
Trả lời câu hỏi mục 1 trang 70 SGK Lịch sử Địa 7
Đọc thông tin quan sát các hình 18.1, 18.2, lược đồ 18.1, hãy:
- Trình bày sự thành lập nhà Hồ.
- Cho biết việc Hồ Quý Ly đổi quốc hiệu chuyển kinh đô chứng tỏ điều gì.
Hướng dẫn trả lời
Sự thành lập nhà Hồ:
- Từ nửa sau thế kỉ XIV, nhà Trần khủng hoảng, khởi nghĩa nông dân nổ ra khắp nơi.
- Hồ Quý Ly dần thao túng triều đình nhà Trần.
- Năm 1400, Hồ Quý Ly phế truất vua Trần, lên ngôi vua, lập ra nhà Hồ, đổi quốc
hiệu thành Đại Ngu.
Hồ Quý Ly đổi quốc hiệu chuyển kinh đô chứng tỏ:
- Chuyển giao triều đại sang triều đại mới, nhà Hồ thành lập.
- Nhà Hồ không đủ năng lực cai trị đất nước, dời đô về nơi hiểm yếu, dễ phòng thủ
để chống lại các cuộc nổi dậy.
2. Cải cách của Hồ Quý Ly
Trả lời câu hỏi mục 2 trang 70 SGK Lịch sử Địa 7
Đọc thông tin, liệu quan sát bảng 18, hình 18.3, hãy:
- Giới thiệu nội dung chủ yếu trong cải cách của Hồ Quý Ly.
- Nêu tác động của cải cách do Hồ Quý Ly thực hiện đối với hội thời nhà Hồ.
Hướng dẫn trả lời
* Nội dung cải cách của Hồ Quý Ly:
-Về chính trị:
+ Cải tổ bộ máy chính quyền.
+ Đổi tên các đơn vị hành chính.
+ Tăng cường kiểm tra, giám sát quan lại.
+ Hạn chế quyền lực của quý tộc nhà Trần, chiêu dụ những người ngoài họ Trần
nhưng học vấn, tài năng.
- Về kinh tế:
+ Phát hành tiền giấy thay cho tiền đồng.
+ Ban hành chính sách hạn điền (hạn chế sở hữu ruộng đất quy lớn).
+ Quy định thuế ruộng, thuế đinh; thống nhất các đơn vị đo lường.
- Về hội:
+ Thực hiện chính cách hạn (hạn chế sở hữu tì).
+ Tăng cường kiểm soát hộ tịch.
+ Những năm đói kém, bắt nhà giàu bán thóc cho dân, tổ chức khám chữa bệnh cho
người dân.
- Về văn hóa giáo dục:
+ Dịch sách chữ hán chữ nôm.
+ Sửa đổi qui chế thi cử học tập.
+ Đề cao Nho giáo, hạn chế ảnh hưởng của Phật giáo Đạo giáo.
- Về quốc phòng: chế tạo nhiều loại khí mới (súng thần cơ, thuyền chiến…),
phòng thủ nơi hiểm yếu, xây thành kiên cố (thành Tây Đô, thành Đa Bang…).
* Tác động của cải cách do Hồ Quý Ly thực hiện đối với hội thời nhà Hồ.
Tác động của cải cách do Hồ Quý Ly thực hiện
- Tích cực:
+ Giải phóng sức lao động của tì.
+ Giảm bớt tình trạng bất bình đẳng trong hội.
+ Quyền lực của chính quyền trung ương được củng cố, làm suy yếu thế lực họ
Trần.
+ Xây dựng nền văn hóa, giáo dục mang đậm tính dân tộc.
- Hạn chế: gây bất mãn trong một bộ phận hội; gây ảnh hưởng tiêu cực đến khả
năng đoàn kết toàn dân của nhà Hồ.
3. Cuộc kháng chiến chống quân Minh xâm lược
Trả lời câu hỏi mục 3 trang 71 SGK Lịch sử Địa 7
Đọc thông tin quan sát lược đồ 18.2, hãy:
- tả những nét chính cuộc kháng chiến chống quân Minh của nhà Hồ.
- Giải thích nguyên nhân thất bại của cuộc kháng chiến.
Hướng dẫn trả lời
Những nét chính cuộc kháng chiến chống quân Minh của nhà Hồ:
- Tháng 11-1406, nhà Minh huy động 20 vạn quân hàng chục vạn dân phu tràn
vào biên giới Đại Việt.
- Quân nhà Hồ phải lui từ Lạng Sơn về bờ nam sông Nhị, cố thủ thành Đa Bang.
- Tháng 1-1407: quân Minh lần lượt đánh chiếm các thành Đa Bang.
- Tháng 4-1407, quân Minh tấn công vào Tây Đô, Hồ Quý Ly chạy vào Tĩnh bị
bắt (6-1407)
Nguyên nhân thất bại của cuộc kháng chiến:
- Do nhà Hồ không đường lối kháng chiến đúng đắn, chủ yếu dựa vào thành lũy,
nặng về phòng ngự bị động rút lui cố thủ.
- Một số chính sách của Hồ Quý Ly không được sự ủng hộ của nhân dân.
- Nhà Hồ không tập hợp được đông đảo lực lượng tham gia kháng chiến.
Luyện tập & Vận dụng
Luyện tập trang 72 SGK Lịch sử Địa 7
Trình bày khái quát những nét chính về nhà Hồ (1400-1407)
Hướng dẫn trả lời
- Năm 1400, Hồ Quý Ly phế truất vua Trần lên ngôi vua lập ra nhà Hồ, đổi tên
nước thành Đại Ngu nhà Hồ được thành lập.
- Trước sau khi lên ngôi, Hồ Quý Ly thực hiện nhiều cải cách trên một số lĩnh
vực. Những chính sách cải cách này đưa đến những chuyển biến tích cực trong đời
sống hội. Tuy nhiên, do còn nhiều hạn chế nên cuộc cải cách đã ảnh hưởng đến
khả năng đoàn kết toàn dân của nhà Hồ.
- Trong những năm 1406 1407, nhà Hồ tiến hành cuộc kháng chiến chống quân
Minh xâm lược nhưng thất bại.
Vận dụng 2 trang 72 SGK Lịch sử Địa 7
Hãy cho biết suy nghĩ của em về việc Hồ Quý Ly lập nên nhà Hồ.
Hướng dẫn trả lời
Hồ Quý Ly đã dẹp bỏ Trần triều mục nát, đó dứt khoát một điều tốt, biết rằng việc
Quý Ly phế Trần cũng chỉ chuyện trước sau. Tuy nhiên cách ép vua Trần nhường
ngôi lại đạo, tàn độc, vậy không được lòng dân tin theo. Dẫn đến hàng loạt các
biến cố sau này, nghiêm trọng nhất việc để đất nước rơi vào tay giặc Minh đô
hộ.
Vận dụng 3 trang 72 SGK Lịch sử Địa 7
Sự thất bại của nhà Hồ trong cuộc kháng chiến chống quân Minh xâm lược để lại
bài học cho sự nghiệp bảo vệ đất nước hiện nay?
Hướng dẫn trả lời
Sự thất bại của nhà Hồ trong cuộc kháng chiến chống quân Minh xâm lược để lại
bài học :
- Phải biết dựa vào sức mạnh đoàn kết của nhân dân
- Quân dân trên dưới một lòng đoàn kết quyết tâm đánh giặc
- Tin tưởng biết quan tâm tới đời sống của nhân dân
- đường lối đánh giặc đúng đắn
- Khi giặc mạnh không nên đương đầu trực tiếp với giặc sẽ hao mòn lực lượng của
ta không rút lui cố thủ nên bảo toàn lực lượng chờ thời phản công
......................
| 1/4

Preview text:

1. Sự thành lập nhà Hồ
Trả lời câu hỏi mục 1 trang 70 SGK Lịch sử và Địa lí 7
Đọc thông tin và quan sát các hình 18.1, 18.2, lược đồ 18.1, hãy:
- Trình bày sự thành lập nhà Hồ.
- Cho biết việc Hồ Quý Ly đổi quốc hiệu và chuyển kinh đô chứng tỏ điều gì. Hướng dẫn trả lời
Sự thành lập nhà Hồ:
- Từ nửa sau thế kỉ XIV, nhà Trần khủng hoảng, khởi nghĩa nông dân nổ ra khắp nơi.
- Hồ Quý Ly dần thao túng triều đình nhà Trần.
- Năm 1400, Hồ Quý Ly phế truất vua Trần, lên ngôi vua, lập ra nhà Hồ, đổi quốc hiệu thành Đại Ngu.
Hồ Quý Ly đổi quốc hiệu và chuyển kinh đô chứng tỏ:
- Chuyển giao triều đại cũ sang triều đại mới, nhà Hồ thành lập.
- Nhà Hồ không đủ năng lực cai trị đất nước, dời đô về nơi hiểm yếu, dễ phòng thủ
để chống lại các cuộc nổi dậy.
2. Cải cách của Hồ Quý Ly
Trả lời câu hỏi mục 2 trang 70 SGK Lịch sử và Địa lí 7
Đọc thông tin, tư liệu và quan sát bảng 18, hình 18.3, hãy:
- Giới thiệu nội dung chủ yếu trong cải cách của Hồ Quý Ly.
- Nêu tác động của cải cách do Hồ Quý Ly thực hiện đối với xã hội thời nhà Hồ. Hướng dẫn trả lời
* Nội dung cải cách của Hồ Quý Ly: -Về chính trị:
+ Cải tổ bộ máy chính quyền.
+ Đổi tên các đơn vị hành chính.
+ Tăng cường kiểm tra, giám sát quan lại.
+ Hạn chế quyền lực của quý tộc nhà Trần, chiêu dụ những người ngoài họ Trần
nhưng có học vấn, tài năng. - Về kinh tế:
+ Phát hành tiền giấy thay cho tiền đồng.
+ Ban hành chính sách hạn điền (hạn chế sở hữu ruộng đất quy mô lớn).
+ Quy định thuế ruộng, thuế đinh; thống nhất các đơn vị đo lường. - Về xã hội:
+ Thực hiện chính cách hạn nô (hạn chế sở hữu nô tì).
+ Tăng cường kiểm soát hộ tịch.
+ Những năm đói kém, bắt nhà giàu bán thóc cho dân, tổ chức khám chữa bệnh cho người dân. - Về văn hóa giáo dục:
+ Dịch sách chữ hán chữ nôm.
+ Sửa đổi qui chế thi cử học tập.
+ Đề cao Nho giáo, hạn chế ảnh hưởng của Phật giáo và Đạo giáo.
- Về quốc phòng: chế tạo nhiều loại vũ khí mới (súng thần cơ, thuyền chiến…),
phòng thủ nơi hiểm yếu, xây thành kiên cố (thành Tây Đô, thành Đa Bang…).
* Tác động của cải cách do Hồ Quý Ly thực hiện đối với xã hội thời nhà Hồ.
Tác động của cải cách do Hồ Quý Ly thực hiện - Tích cực:
+ Giải phóng sức lao động của nô tì.
+ Giảm bớt tình trạng bất bình đẳng trong xã hội.
+ Quyền lực của chính quyền trung ương được củng cố, làm suy yếu thế lực họ Trần.
+ Xây dựng nền văn hóa, giáo dục mang đậm tính dân tộc.
- Hạn chế: gây bất mãn trong một bộ phận xã hội; gây ảnh hưởng tiêu cực đến khả
năng đoàn kết toàn dân của nhà Hồ.
3. Cuộc kháng chiến chống quân Minh xâm lược
Trả lời câu hỏi mục 3 trang 71 SGK Lịch sử và Địa lí 7
Đọc thông tin và quan sát lược đồ 18.2, hãy:
- Mô tả những nét chính cuộc kháng chiến chống quân Minh của nhà Hồ.
- Giải thích nguyên nhân thất bại của cuộc kháng chiến. Hướng dẫn trả lời
Những nét chính cuộc kháng chiến chống quân Minh của nhà Hồ:
- Tháng 11-1406, nhà Minh huy động 20 vạn quân và hàng chục vạn dân phu tràn
vào biên giới Đại Việt.
- Quân nhà Hồ phải lui từ Lạng Sơn về bờ nam sông Nhị, cố thủ ở thành Đa Bang.
- Tháng 1-1407: quân Minh lần lượt đánh chiếm các thành Đa Bang.
- Tháng 4-1407, quân Minh tấn công vào Tây Đô, Hồ Quý Ly chạy vào Hà Tĩnh và bị bắt (6-1407)
Nguyên nhân thất bại của cuộc kháng chiến:
- Do nhà Hồ không có đường lối kháng chiến đúng đắn, chủ yếu dựa vào thành lũy,
nặng về phòng ngự bị động và rút lui cố thủ.
- Một số chính sách của Hồ Quý Ly không được sự ủng hộ của nhân dân.
- Nhà Hồ không tập hợp được đông đảo lực lượng tham gia kháng chiến.
Luyện tập & Vận dụng
Luyện tập trang 72 SGK Lịch sử và Địa lí 7
Trình bày khái quát những nét chính về nhà Hồ (1400-1407) Hướng dẫn trả lời
- Năm 1400, Hồ Quý Ly phế truất vua Trần và lên ngôi vua lập ra nhà Hồ, đổi tên
nước thành Đại Ngu ⇒ nhà Hồ được thành lập.
- Trước và sau khi lên ngôi, Hồ Quý Ly thực hiện nhiều cải cách trên một số lĩnh
vực. Những chính sách cải cách này đưa đến những chuyển biến tích cực trong đời
sống xã hội. Tuy nhiên, do còn nhiều hạn chế nên cuộc cải cách đã ảnh hưởng đến
khả năng đoàn kết toàn dân của nhà Hồ.
- Trong những năm 1406 – 1407, nhà Hồ tiến hành cuộc kháng chiến chống quân
Minh xâm lược nhưng thất bại.
Vận dụng 2 trang 72 SGK Lịch sử và Địa lí 7
Hãy cho biết suy nghĩ của em về việc Hồ Quý Ly lập nên nhà Hồ. Hướng dẫn trả lời
Hồ Quý Ly đã dẹp bỏ Trần triều mục nát, đó dứt khoát là một điều tốt, biết rằng việc
Quý Ly phế Trần cũng chỉ là chuyện trước sau. Tuy nhiên cách ép vua Trần nhường
ngôi lại bá đạo, tàn độc, vì vậy không được lòng dân tin theo. Dẫn đến hàng loạt các
biến cố sau này, mà nghiêm trọng nhất là việc để đất nước rơi vào tay giặc Minh đô hộ.
Vận dụng 3 trang 72 SGK Lịch sử và Địa lí 7
Sự thất bại của nhà Hồ trong cuộc kháng chiến chống quân Minh xâm lược để lại
bài học gì cho sự nghiệp bảo vệ đất nước hiện nay? Hướng dẫn trả lời
Sự thất bại của nhà Hồ trong cuộc kháng chiến chống quân Minh xâm lược để lại bài học :
- Phải biết dựa vào sức mạnh đoàn kết của nhân dân
- Quân dân trên dưới một lòng đoàn kết quyết tâm đánh giặc
- Tin tưởng và biết quan tâm tới đời sống của nhân dân
- Có đường lối đánh giặc đúng đắn
- Khi giặc mạnh không nên đương đầu trực tiếp với giặc sẽ hao mòn lực lượng của
ta và không rút lui cố thủ mà nên bảo toàn lực lượng chờ thời cơ phản công ......................