Giáo án điện tử giáo dục công dân 8 Bài 4 Kết nối tri thức: Bảo vệ lẽ phải

ư
BÀI 4: BẢO VỆ LẼ PHẢI MỞ ĐẦU 0
Em hãy đọc câu ca dao dưới đây và trả lời câu hỏi: 1
"Dù cho đất đổi trời thay
Trăm năm vẫn giữ lòng ngay với đời"
Khuyên con người: luôn sống ngay Ý NGHĨA
thẳng, trung thực, tôn trọng và bảo vệ sự thật.
Một số câu ca dao, tục ngữ khác về bảo vệ lẽ phải:
+ Phải trái phân minh, nghĩa tình trọn vẹn.
+ Người gian thì sợ người ngay/ Người ngay chẳng sợ đường cày cong queo.
+ Ăng ngay nói thật, mọi tật mọi lành.
+ Cây ngay không sợ chết đứng.
+ Của ngang chẳng góp, lời tà chẳng thưa.
+ Một câu nói ngay bằng ăn chay cả tháng.
+ Những người tính nết thật thà/ Đi đâu cũng được người ta tin dùng.
+ Của phi nghĩa có giàu đâu/ Ở cho ngay thật giàu sang mới bền. KHÁM PHÁ 0
1. Sự cần thiết phải bảo vệ lẽ phải 2
SỰ TRUNG THỰC HAY LÀ TÌNH BẠN
Một lần, chánh án Pe-rin Lao-ri chủ trì phiên toà tại Mi-xi-xi-pi – nơi ông sinh sống thuở ấu
thơ. Ông đã kết tội và tuyên án phạt tiền con trai của một góa phụ – người bạn rất thân thiết
thời tiểu học của ông. Khi phiên toà kết thúc, ông nhận được lá thư từ người mẹ. Bà van xin
ông hãy vì tinh thần thời thơ ấu giữa họ mà tha thứ cho con trai bà. Bà giải thích rằng hiện tại
bà là một góa phụ cùng đàn còn với cuộc sống hàng ngày hết sức chật vật. Nếu cộng thêm
số tiền phạt của con trai biếng nhác và quậy phá thì đó quả là gánh nặng quá lớn đối với bà.
Pe - rin Lao ri vẫn kí vào tờ giấy buộc thi hành án của tòa. Nhưng trong là thư viết cho người
bạn cũ, ông thừa nhận lá thư của bà đã có tác động rất lớn đến ông. Và có lúc ông đã lưỡng
lự giữa sự trung thực của bổn phận và tình cảm bạn bè. Nếu tha bổng mà không phạt tiền
con trai bà, ông đã vi phạm lời hứa là sẽ nêu cao pháp luật và như vậy là công lý sẽ bị tổn
thương. Nhưng kèm theo bức thư ông đã gửi cho bà một tấm séc bằng tiền của mình, đủ để
cho bà nộp phạt và thanh toán án phí. Kết thúc bức thư, ông viết: "Tôi rất vui mừng khi gửi
cho bạn tấm séc này vì nó cho tôi cơ hội để thể hiện sự công bằng cũng như sự cảm thông của mình"
Chánh án Pe- rin Lao - ri đã làm gì khi nhận được lá thư của người bạn thời thơ
ấu? Việc làm đó của ông có ý nghĩa gì?
SỰ TRUNG THỰC HAY LÀ TÌNH BẠN
Một lần, chánh án Pe-rin Lao-ri chủ trì phiên toà tại Mi-xi-xi-pi – nơi ông sinh sống thuở ấu thơ. Ông đã
kết tội và tuyên án phạt tiền con trai của một góa phụ – người bạn rất thân thiết thời tiểu học của ông.
Khi phiên toà kết thúc, ông nhận được lá thư từ người mẹ. Bà van xin ông hãy vì tinh thần thời thơ ấu
giữa họ mà tha thứ cho con trai bà. Bà giải thích rằng hiện tại bà là một góa phụ cùng đàn còn với cuộc
sống hàng ngày hết sức chật vật. Nếu cộng thêm số tiền phạt của con trai biếng nhác và quậy phá thì
đó quả là gánh nặng quá lớn đối với bà. Pe - rin Lao ri vẫn kí vào tờ giấy buộc thi hành án của tòa.
Nhưng trong là thư viết cho người bạn cũ, ông thừa nhận lá thư của bà đã có tác động rất lớn đến ông.
Và có lúc ông đã lưỡng lự giữa sự trung thực của bổn phận và tình cảm bạn bè. Nếu tha bổng mà
không phạt tiền con trai bà, ông đã vi phạm lời hứa là sẽ nêu cao pháp luật và như vậy là công lý sẽ bị
tổn thương. Nhưng kèm theo bức thư ông đã gửi cho bà một tấm séc bằng tiền của mình, đủ để cho bà
nộp phạt và thanh toán án phí. Kết thúc bức thư, ông viết: "Tôi rất vui mừng khi gửi cho bạn tấm séc
này vì nó cho tôi cơ hội để thể hiện sự công bằng cũng như sự cảm thông của mình"
Chánh án Pe- rin Lao - ri đã tiếp
Việc làm đó của ông có ý nghĩa là tôn trọng lẽ
tục kí vào tờ giấy buộc thi hành
phải, bảo vệ điều đúng giúp mọi người trước
của tòa án khi nhận được lá thư
những điều sai trái, đẩy lùi cái sai cái xấu không vì
của người bạn thời thơ ấu
tình thân mà che đậy sự thật, điều lý lẽ.
Theo em, thế nào là bảo vệ lẽ phải?
Lẽ phải là những điều đúng
đắn, phù hợp với đạo lí và lợi ích chung của xã hội
Bảo vệ lẽ phải là công nhận, ủng hộ, tuân theo và bảo vệ những điều đúng đắn
biết điều chỉnh suy nghĩ, hành vi của mình theo lẽ phải, không chấp nhận và
không làm những việc sai trái.
Nêu lí do cho sự cần thiết phải bảo vệ lẽ phải.
Việc bảo vệ lẽ phải giúp mỗi
người có cách ứng xử phù hợp,
góp phần đẩy lùi cái sai, cái xấu,
để làm lành mạnh mối quan hệ xã
hội, thúc đẩy xã hội ổn định, phát
triển, cũng cố niềm tin của con
người vào cộng đồng, pháp luật và lương trí
2. Những việc cần làm để bảo vệ lẽ phải Hai bạn học sinh nữ đã kiên quyết minh oan cho bạn Yến.
Hãy chỉ ra những lời nói, việc làm thể hiện bảo vệ lẽ phải trong nhữung bức tranh trên.
Hãy chỉ ra những lời nói, việc làm thể hiện bảo vệ lẽ phải trong nhữung bức tranh trên. Bạn học sinh nam đã đến trụ sở công an để: trình báo, tố cáo, cung cấp bằng chứng về sự việc một chiếc xe gây tai nạn rồi bỏ chạy.
Hãy chỉ ra những lời nói, việc làm thể hiện bảo vệ lẽ phải trong nhữung bức tranh trên. Khi con trai phạm sai lầm và phải chấp nhận hình phạt của pháp luật, người đàn ông đã kiên quyết để con trai thi hành án, không sử dụng tiền bạc hay các mối quan
hệ để “lo lót”, “chạy án” cho con.
Theo em, học sinh cần làm gì để bảo vệ lẽ phải?
Tôn trọng, ủng hộ, tuân theo
những điều đúng đắn.
Biết điều chỉnh suy nghĩ, hành vi
của mình theo hướng tích cực.
Khích lệ, động viên bạn bè có thái
độ, hành vi bảo vệ lẽ phải.
Phê phán thái độ, hành vi đi ngược lại lẽ phải. LUYỆN TẬP 0
Câu hỏi 1: Em đồng tình hay không đồng tình ý kiến nào dưới đây? 3 Vì sao?
Đồng tình. Vì: bảo vệ lẽ phải là công nhận, ủng hộ, tuân theo và
a. Để bảo vệ lẽ phải cần bảo vệ những điều đúng đắn; biết điều chỉnh suy nghĩ, hành vi của tôn trọng sự thật.
mình theo lẽ phải; không chấp nhận và không làm những việc sai trái.
b. Cần kiên quyết bảo vệ Đồng tình. Vì: lẽ phải là những điều đúng đắn, phù hợp với đạo lí
những gì phù hợp với lợi và lợi ích chung của xã hội; do đó, chúng ta cần kiên quyết tôn ích cộng đồng.
trọng và bảo vệ lẽ phải.
c. Người bảo vệ lẽ phải
Không đồng tình. Vì: người biết tôn trọng và bảo vệ lẽ phải sẽ luôn phải chịu thiệt thòi.
được mọi người yêu quý và kính trọng.
d. Mỗi người tự bảo vệ
Đồng tình. Vì: mỗi cá nhân là một tế bào của xã hội; khi có ý thức
lợi ích của mình chính là bảo vệ lợi ích của mình, chính là chúng ta đang góp phần bảo vệ góp phần vào biệc bảo
lợi ích của cộng đồng. Tuy nhiên, chúng ta cũng cần phân biệt rõ
vệ lợi ích của cộng đồng. giữa lợi ích chính đáng và vấn đề tư lợi cá nhân. e. Trước việc làm sai
Không đồng tình. Vì: trước việc làm sai trái, dù không liên quan
trái, nếu không liên quan đến bản thân, nhưng chúng ta vẫn cần lên tiếng để tố cáo cái sai,
thì không cần lên tiếng.
bảo vệ lẽ phải; im lặng đồng nghĩa với việc chúng ta đã tiếp tay cho cái ác, cái xấu.
Câu hỏi 2: Ai bảo vệ lẽ phải, ai chưa biết bảo vệ lẽ phải trong những trường
hợp dưới đây? Vì sao?
a) Thấy bất kể việc gì có lợi cho
+ Anh H chưa biết bảo vệ lẽ phải: Vì: anh H chỉ thực hiện
mình, anh H cũng phải làm cho
hành vi khi thấy việc làm nào có lợi cho bản thân, không có bằng được.
lợi cho bản thân, anh H không làm.
b) Trong các cuộc tranh luận, chị
M kiên quyết bảo vệ đến cùng ý
+ Chị M chưa biết bảo vệ lẽ phải: Vì: chị M không chịu lắng
kiến của mình dù ý kiến đó là
nghe, tiếp thu sự góp ý, nhắc nhở của người khác mà kiên đúng hay sai.
quyết bảo vệ ý kiến cá nhân.
c) Trong lớp, bạn B thường lớn
tiếng phê bình khuyết điểm của
+ Bạn B chưa biết bảo vệ lẽ phải: Vì: bạn B chỉ nhìn thấy và
bạn khác nhưng lại che giấu
chỉ trích lỗi sai của người khác nhưng lại cố tình che dấu lỗi khuyết điểm của mình.
sai, khuyết điểm của bản thân.
- Nhân vật biết bảo vệ lẽ phải là anh S và nhóm bạn
d) Anh S cùng các bạn thu thập
chứng cứ và tố cáo một việc làm (trường hợp d). Vì: khi phát hiện thấy hành vi sai trái, vi sai trái.
phạm quy định của pháp luật, anh S và nhóm bạn đã dũng
cảm đấu tranh, thu thập bằng chứng để tố cáo hành vi đó.
Luyện tập 3 : Em hãy cùng các bạn trong nhóm sắm vai các nhân vật trong câu chuyện dưới đây và trả lời câu hỏi:
NHƯNG NÓ PHẢI BẰNG HAI MÀY
Làng kia có một tên lí trưởng nổi tiếng xử kiện giỏi. Một hôm, Cải với Ngô đánh nhau, rồi
mang nhau ra làng kiện. Cải sợ kém thế, lót trước cho thầy lí năm đồng. Ngô giàu hơn, biện
lễ những mười đồng. Khi xử kiện, thầy lí nói: “Thằng Cải đánh thẳng Ngô đau hơn, phạt một chục roi".
Cải vội xoè năm ngón tay, ngẩng mặt nhìn thấy lí khẽ bẩm: "Xin xét lại, lẽ phải về con mà!".
Thầy lí cũng xoè năm ngón tay trái úp lên năm ngón tay phải, nói: "Ta biết mày phải... nhưng
nó lại phải... bằng hai mày!”.
- Em có nhận xét gì về việc làm của các nhân vật trong truyện?
- Nếu là nhân vật Ngô hoặc Cải, em sẽ làm gì? Vì sao?
- Nếu là người xử kiện, em sẽ làm gì? Vì sao?
- Nhận xét: các nhân vật trong câu truyện đều không tôn trọng và bảo vệ lẽ phải:
+ Nhân vật Cải và Ngô, vì sợ thua kiện nên đã dùng tiền để “đút lót” cho viên lí trưởng.
+ Lí trưởng vì lợi ích kinh tế mà nhận tiền “đút lót” của Cải và Ngô, từ đó phân xử cho Ngô thắng kiện.
NHƯNG NÓ PHẢI BẰNG HAI MÀY
Làng kia có một tên lí trưởng nổi tiếng xử kiện giỏi. Một hôm, Cải với Ngô đánh nhau, rồi mang
nhau ra làng kiện. Cải sợ kém thế, lót trước cho thầy lí năm đồng. Ngô giàu hơn, biện lễ những
mười đồng. Khi xử kiện, thầy lí nói: “Thằng Cải đánh thẳng Ngô đau hơn, phạt một chục roi".
Cải vội xoè năm ngón tay, ngẩng mặt nhìn thấy lí khẽ bẩm: "Xin xét lại, lẽ phải về con mà!".
Thầy lí cũng xoè năm ngón tay trái úp lên năm ngón tay phải, nói: "Ta biết mày phải... nhưng nó
lại phải... bằng hai mày!”.
- Nếu là nhân vật Cải và Ngô, em sẽ:
- Nếu là người xử kiện, em sẽ:
+ Tôn trọng sự thật, không dùng tiền để mua
+ Kiên quyết khước từ lời ích vật
chuộc, đút lót cho lí trưởng.
chất từ Cải và Ngô; Mặt khác, sẽ
+ Nếu bản thân không phạm lỗi sai, em luôn
có biện pháp xử phạt nếu Cải và
đặt niềm tin công lý sẽ được thực thi.
Ngô có hành vi mua chuộc, dụ
+ Nếu bản thân phạm lỗi sai, em cần: trung dỗ.
thực, dũng cảm nhìn nhận sai lầm, khuyết
+ Thu thập chứng cứ, xem xét kĩ
điểm; tìm cách để khắc phục và sửa chữa sai lầm.
vụ án để tránh xử lí oan sai.
Câu hỏi 4: Em sẽ xử lí như thế nào nếu ở trong tình huống dưới đây?
em vẫn sẽ tiếp tục đưa ra lí
a. Khi tranh luận với các bạn,
lẽ để bảo vệ điều đúng của
em biết chắc chắn rằng ý kiến
bản thân dù mọi người nói
của mình là đúng nhưng đa số
đấy là sai, em vẫn kiên định
các bạn khác khẳng định là
với lí lẽ và chứng minh điều sai. mình đúng. Nhận xét
Em sẽ tố cáo hành vi sai trái
b. Em nghe thấy một bạn nói
của hai bạn để đẩy lùi đi
xấu bạn khác, trong khi em biết
những quan hệ xấu để tạo
sự thật không phải như vậy.
lên những mối quan hệ tốt đẹp trong xã hội.
Câu hỏi 4: Em sẽ xử lí như thế nào nếu ở trong tình huống dưới đây?
Em sẽ tố cáo hành vị đó với
c. Khi thấy người đàn ông có
mọi người để bảo vệ cô bé
hành động sàm sỡ với một
đồng thời xây dựng lên một
em gái, em định lên tiếng thì
xã hội công bằng, văn minh bị ông ta đe dọa.
tốt đẹp hơn. Để bảo vệ lí lẽ, điều đúng đắn. Nhận xét
Em sẽ không nói với ai nhưng
Bạn thân của em mắc khuyết
sẽ chỉ ra những khuyết điểm
điểm, bạn muốn em không nói
của bạn để bạn có thể điều với ai.
chỉnh và tạo ra phiên bản tốt nhất cho bản thân.
Luyện tập 5 : Em sẽ khuyên bạn điều gì trong những tình huống sau? Lời khuyên:
+ Không bao che cho hành vi sai trái của người thân. a) Người thân trong gia
đình bạn em làm điều trái + Yêu cầu người thân nên đến cơ quan công an đầu thú pháp luật.
để hưởng sự khoan hồng của pháp luật.
+ Cung cấp đầy đủ các thông tin mình biết cho lực lượng công an. Lời khuyên:
b) Bạn em viết lên mạng
xã hội một điều không
+ Lên tiếng, nói rõ sự thật. đúng sự thật.
+ Khuyên bạn không nên lan truyền những thông tin sai sự thật. Lời khuyên:
+ Lên tiếng, nói rõ sự thật để minh oan cho người bạn
c) Bạn em mắc lỗi nhưng
lại đổ lỗi cho một bạn khác kia. trong lớp.
+ Khuyên người bạn (có hành vi đổ lỗi) hãy: trung thực
nhìn nhận sai lầm, khuyết điểm; dũng cảm nhận lỗi và tìm
cách để khắc phục và sửa chữa sai lầm. VẬN DỤNG 0 4
Câu 1: "Trong thế giới này, chúng ta không chỉ xót xa
vì những hành động và lời nói của người xấu mà còn
cả vì sự im lặng đáng sợ của người tốt" (Martin
Luther King Hãy viết một đoạn văn bình luận về ý kiến trên..
Câu 2: Hãy thiết kế một thông điệp về bảo vệ lẽ phải.
Document Outline

• ư
• PowerPoint Presentation
• Slide 3
• Slide 4
• Slide 5
• Slide 6
• Slide 7
• Slide 8
• Slide 9
• Slide 10
• Slide 11
• Slide 12
• Slide 13
• Slide 14
• Slide 15
• Slide 16
• Slide 17
• Slide 18
• Slide 19
• Slide 20