Giáo án điện tử Khoa học tự nhiên 7 bài 39 Chân trời sáng tạo : Chứng minh cơ thể sinh vật là một thể thống nhất

Daï Hoï y c toá toá t t LỚP 7 BÀI 39.
CHỨNG MINH CƠ THỂ SINH VẬT
LÀ MỘT THỂ THỐNG NHẤT Kiểm tra bài cũ
Câu 1. Lấy ví dụ chứng tỏ rằng yếu tố môi trường ảnh
hưởng đến sinh sản ở sinh vật?
Câu 2. Con người chủ động điều khiển sinh sản ở động
vật trong những giai đoạn nào? Cho ví dụ minh hoạ?
“ Vì một cộng đồng khỏe mạnh, hãy
thường xuyên chạy bộ để nâng cao sức khỏe”
Để có thể chạy bộ
được 5 km, cơ thể chúng ta cần phải
tập luyện những cơ quan nào? Tác dụng của chạy bộ:
Chạy bộ là một hoạt động vận động tích cực Vậy các hoạt động sống trong cơ thể có mối
và cần sự phối hợp của nhiều cơ quan, hệ cơ quan hệ như thế nào đảm bảo cho cơ thể thống
quan trong cơ thể. Trong quá trình chạy bộ, nhất và phát triển toàn vẹn?
hoạt động trao đổi chất diễn ra mạnh mẽ.
Cơ thể sinh vật là một thể thống nhất dựa trên
Nếu duy trì tích cực hoạt động này thì cơ
những mối quan hệ giữa tế bào - cơ thể - môi
thể sẽ phát triển cân đối, khỏe mạnh để
trường và các hoạt động sống trong cơ thể.
chạy hết đoạn đường 5 km...
Chúng ta sẽ cùng nhau khám phá điều này. Nội dung bài học I. M I. ối q M uan hệ giữa tế ệ
giữa tế bào - cơ thể - môi trường bào - cơ thể - môi . II. II T ìm h ì iểu i mối quan hệ giữa an hệ gi các hoạt độn c g sống tron g tr g cơ g c th t ể. ể
I. Mối quan hệ giữa tế bào - cơ thể - môi trường:
HS hoạt động nhóm: Đọc thông tin kết hợp với các hình ảnh trên
và hoàn thành các câu hỏi sau:
- Lấy ví dụ chứng tỏ rằng một tế bào có thể đảm nhận chức năng của một cơ thể sống?
Hình 39.1. Sơ đồ mối quan hệ giữa tế bào - cơ thể - môi trường
- Lấy ví dụ chứng tỏ rằng một tế bào có thể đảm
nhận chức năng của một cơ thể sống?
Trong cơ thể đa bào, mối quan hệ thể hiện
Cơ thể đơn bào như trùng giày,
về mặt cấu trúc từ cấp độ tổ chức tế bào -
amip: chỉ cấu tạo từ một tế bào
mô - cơ quan - hệ cơ quan - cơ thể. Mỗi tế
nhưng tế bào đó đảm bảo sự trao
bào đảm nhận các chức năng sóng và thực
đổi chất giữa tế bào với môi trường
hiện trao đổi chất qua các tế bào cùng
giúp cơ thể thực hiện các hoạt động
nhóm. Ví dụ: Các tế bào đảm nhận chức
sống như lớn lên, sinh sản
năng của hệ tiêu hoá sẽ thực hiện trao đổi
chất với mòi trường trong và ngoài cơ thể,
tích luỹ dinh dưỡng và năng lượng giúp cơ
thể thực hiện các hoạt động sống.
- Vẽ sơ đồ về mối quan hệ giữa tế bào/ cơ
thể - môi trường đối với cơ thể đơn bào?
- Chứng minh rằng cơ thể đơn bào (có cấu tạo tế bào nhân
sơ hay nhân thực) là một cơ thể thống nhất?
Cơ thể đơn bào (có cấu tạo tế bào nhân sơ hay nhân thực) là một cơ thể thống nhất vì:
- Mỗi tế bào cấu trúc nên một cơ thể: tế bào vi khuẩn → cơ thể vi khuẩn; tế bào trùng
giày → cơ thể trùng giày;…
- Tế bào đó vẫn đảm bảo thực hiện đầy đủ các chức năng sống như trao đổi chất, cảm
ứng, lớn lên, sinh sản đồng thời có mối qua hệ mật thiết với môi trường: Tế bào/cơ
thể trao đổi các chất với môi trường thông qua màng tế bào, sau đó thực hiện trao đổi
chất và chuyển hóa năng lượng, giúp tế bào/cơ thể lớn lên, sinh sản, cảm ứng.
Ở thực vật, mỗi loại tế bào thực hiện
chức năng nhất định thông qua các tổ
chức mô (tế bào mạch rây, tế bào
mạch gỗ), cơ quan (mạch rây, mạch
gỗ), hệ cơ quan (hệ mạch dẫn). Đồng
thời các tổ chức phối hợp hoạt động
chặt chẽ giúp cơ thể thực hiện các
hoạt động sống, trao đổi và phản
ứng lại với môi trường.
Quan sát Hình 39.2, hãy nêu mối quan hệ giữa tế bào - cơ thể -
môi trường thông qua hoạt động trao đổi chất ở thực vật? Mạch gỗ Mạch rây H O CO O 2 2 2 H O Đường 2 Mạch gỗ Mạch rây Dòng vận chuyển H O Đường 2 Mạch gỗ chất dinh dưỡng Mạch rây Dòng nước và muối khoáng H O H O 2 2 Môi trường ngoài Cơ thể thực vật Tế bào mạch dẫn
Hình 39.2. Sơ đồ mối quan hệ giữa tế bào - cơ thể - môi trường qua hoạt động
trao đổi chất ở thực vật
Mối quan hệ giữa tế bào - cơ thể - môi trường thông qua hoạt
động trao đổi chất ở thực vật: Cơ thể thực vật lấy nước, các chất
khoáng, các chất khí từ môi trường cung cấp cho tế bào giúp tế
bào thực hiện được quá trình trao đổi chất để lớn lên, sinh sản
và cảm ứng, từ đó cơ thể thực vật thực hiện được các hoạt động
sống. Đồng thời, các sản phẩm thải trong các hoạt động sống
của cây như khí oxygen từ quang hợp và carbon dioxide từ hô
hấp tế bào,… được thải ra ngoài môi trường.
- Trình bày về mối quan hệ giữa tế bào - cơ thể - môi trường? I. Mối qua i qu n n hệ giữa tế t bà b o - cơ thể th - - mô m i trường:
- Tế bào vừa là đơn vị cấu trúc, vừa là đơn vị chức năng của cơ thể sống.
- Mọi hoạt động sống trong cơ thể sinh vật đều diễn ra trong tế
bào, giúp cho cơ thể sinh trưởng, phát triển và thích nghi với môi trường ngoài. II. .Mối qua i qu n n hệ giữa iữ các hoạt t độ đ ng sống tro tr ng n cơ thể: Sinh sản
Thảo luận nhóm: Đọc
thông tin kết hợp với các
hình ảnh trên, trả lời câu hỏi: Trao đổi chất và
- Quan sát Hình 39.3, hãy mô
chuyển hoá năng lượng
tả mối quan hệ giữa các hoạt
động sống trong cơ thể? Sinh trưởng
Cảm ứng - Trong cơ thể sống, hoạt Phát triển
động trao đổi chất diễn ra không bình thường ảnh
hưởng như thế nào đến các
Hình 39.3. Sơ đồ mối quan hệ giữa trao đổi chất và chuyển hoạt động sống khác?
hóa năng lượng với các hoạt động sống trong cơ thể
- Quan sát Hình 39.3, hãy mô tả mối quan hệ giữa các hoạt động sống trong cơ thể?
Các hoạt động sống trong cơ thể gồm trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng,
cảm ứng, sinh trưởng và phát triển, sinh sản có mối quan hệ chặt chẽ với nhau:
- Trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng giúp tổng hợp các chất dinh dưỡng, dự
trữ năng lượng giúp cơ thể cảm ứng, lớn lên, sinh trưởng, phát triển.
- Ngược lại, các quá trình sinh trưởng, phát triển, sinh sản và cảm ứng có tác
động tương tác với nhau và tác động trở lại đối với quá trình trao đổi chất và
chuyển hóa năng lượng trong cơ thể sinh vật.
- Trong cơ thể sống, hoạt động trao đổi chất diễn ra không
bình thường ảnh hưởng như thế nào đến các hoạt động sống khác?
- Trong cơ thể sống, hoạt động trao đổi chất diễn ra không bình
thường thì việc cung cấp vật chất và năng lượng cho toàn bộ hệ
thống các hoạt động sống trong cơ thể sẽ bị ảnh hưởng khiến tất cả
các hoạt động sống này đều bị rối loạn.
- Ví dụ: Thiếu nguồn dinh dưỡng, tế bào phân chia kém, cây sinh
trưởng và phát triển chậm, sinh sản không đúng chu kì.
- Lấy ví dụ về tính thống nhất trong cơ thể sinh vật phụ
thuộc vào mối quan hệ giữa các hoạt động sống?
Ví dụ về tính thống nhất trong cơ thể sinh vật phụ thuộc vào mối
quan hệ giữa các hoạt động sống: "Căng da bụng trùng da mắt" khi
ăn no chúng ta thường buồn ngủ và không muốn làm việc do khi ăn
no, hệ thần kinh huy động các tế bào thần kinh và máu tập trung về
dạ dày để tiêu hóa thức ăn. Khi đó sự hoạt động của hệ thần kinh
các vùng khác giảm nên giảm bớt các hoạt động bên ngoài và khiến
chúng ta không muốn làm việc gì khác nữa.
- Trình bày về mối quan hệ giữa các hoạt động sống trong cơ thể? II
I . Mối quan hệ giữa các ho h ạt động n sống tro tr ng cơ thể th : 
Cơ thể sinh vật là một thể thống nhất ở mối quan hệ giữa tế bào -
cơ thể - môi trường và mối quan hệ giữa các hoạt động sống trong cơ thể.
- Bệnh suy dinh dưỡng ở trẻ em là do hoạt động sống nào chi phối? Giải thích?
- Bệnh suy dinh dưỡng ở trẻ em là do hoạt động sống trao đổi chất và
chuyển hóa năng lượng chi phối.
- Giải thích: Suy dinh dưỡng là một dạng bệnh lí thường gặp ở trẻ em
có độ tuổi từ 0 – 5 tuổi, nguyên nhân chính là do quá trình trao đổi
chất bị rối loạn, quá trình chuyển hóa năng lượng ở tế bào và cơ thể
diễn ra không đồng đều, làm ảnh hưởng đến sự lớn lên và phân chia
của tế bào, khiến cho cơ thể sinh trưởng và phát triển không cân đối.
Mặt khác, điều kiện về nguồn dinh dưỡng cung cấp cho trẻ bị thiếu
cũng là một nguyên nhân dẫn đến tình trạng suy dinh dưỡng ở trẻ em. LUYỆN TẬP
Câu 1. Chứng minh mối quan hệ giữa tế bào – cơ thể – môi trường khi em chạy bộ?
Mối quan hệ giữa tế bào - cơ thể - môi trường khi em chạy bộ: Chạy bộ là một
hoạt động vận động tích cực và cần sự phối hợp của nhiều cơ quan, hệ cơ quan
trong cơ thể. Khi chạy, hệ vận động làm việc với cường độ lớn đòi hỏi các hoạt
động trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng ở tế bào tăng lên nhiều lần. Khi
đó, nhu cầu tiếp nhận chất dinh dưỡng, khí oxygen và nhu cầu đào thải các chất
thải, khí carbon dioxide của tế bào tăng lên khiến các hệ cơ quan khác của cơ
thể như hệ tuần hoàn, hệ hô hấp, hệ tiêu hóa, hệ bài tiết,… đều tăng cường hoạt
động. Nhờ sự phối hợp hoạt động của các hệ cơ quan, tế bào có đủ năng lượng
để hoạt động tạo nên sự vận động của cơ thể đồng thời các chất thải như carbon
dioxide, nhiệt, mồ hôi,… được thải ra môi trường. LUYỆN TẬP
Câu 1. Khi ăn cơm, những cơ quan, hệ cơ quan nào trong cơ
thể của em hoạt động? Em hãy nêu mối quan hệ giữa các hoạt động đó?
- Khi ăn cơm, thức ăn đi qua khoang miệng và xuống các phần khác
của hệ tiêu hóa (dạ dày, ruột).
- Mối quan hệ giữa các hoạt động: Hoạt động thu nhận và tiêu hóa
thức ăn sẽ cung cấp nguyên liệu cho quá trình trao đổi chất và chuyển
hóa năng lượng giúp cơ thể thực hiện các hoạt động sống khác như
lớn lên, sinh trưởng, phát triển,… Thức ăn là tác nhân giúp kích thích
cơ thể ăn nhiều/ ít, tạo yếu tố thuận lợi cho tiêu hóa, hỗ trợ quá trình
chuyển hóa vật chất diễn ra tốt hơn.
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
- Học sinh trả lời câu hỏi trong SBT. - Học bài.
Document Outline

• Slide 1
• Slide 2
• Kiểm tra bài cũ
• Slide 4
• Slide 5
• Slide 6
• Slide 7
• Slide 8
• Slide 9
• Slide 10
• Slide 11
• Slide 12
• Slide 13
• - Trình bày về mối quan hệ giữa tế bào - cơ thể - môi trường?
• Slide 15
• Slide 16
• Slide 17
• Slide 18
• Slide 19
• Slide 20
• Slide 21
• Slide 22
• Slide 23
• Slide 24
• Slide 25