MỘT SỐ THÀNH TỰU VĂN HÓA THỜI LÝ
Chùa Một Cột Văn Miếu QuốcTử Giám
Đền thờ 8 vị vua Lý
Rồng thời Lý
Đầu rồng thời Lý
- Nhà Lý thành lập vào năm…………… 1009 ……
- Kinh đô nhà Lý xây dựng ở …….. Thăng Long
- Năm 1054, nhà Lý đổi tên nước ta là……. Đại Việt
- Kinh tế, xã hội và nghệ thuật thời Lý rất phát triển.
- Nhà Lý ban hành bộ luật………….
Hình thư .là bộ luật
thành văn đầu tiên của nước ta.
-Từ cuối thế kỉ XII, nhà Lý ngày càng …. s .. uy yếu.
PHIẾU HỌC TẬP THEO KĨ THUẬT “KWL”
BÀI 16: CÔNG CUỘC XÂY DỰNG ĐẤT NƯỚC THỜI TRẦN Tên học sinh: Lớp : K W L (Điều đã biết) (Điều muốn biết)
(Điều học được)
BÀI 16: CÔNG CUỘC XÂY DỰNG ĐẤT
NƯỚC THỜI TRẦN (1226-1400).
- Từ cuối Thế kỉ XII, ……1…………. Chính quyề nhà Lý suy yếu. n 2………………….
không chăm lo đời sốn … g nhâ
n dân , quan lại ……3………….Đờ ăn chơi sa đọa. i sống nhân dân……4… Cá đói khổ
c thế lực phong kiến địa phương …… nổi d 5…. ậy ch……. ống lạ. i t riề
u đ ì n h .Nhà Lý phải dựa vào thế lực …6 … họ Trần ..để …..7…….H
dẹp loạn. ọ Trần đã buộc …..8…. …. nhườ Lý Chiêu Hoàng ng ngôi
cho chồng là…9…... …Đầu năm Trần Cảnh …….10…T 1226 rần Cảnh lên ngôi vua -- - >Nhà …1 T 1…..t rần hành lập 7 Em có suy nghĩ gì về việc nhà Trần lên thay thế nhà Lý?
Trần Thủ Độ (1194 - 1264) là
người có công sáng lập ra triều
Trần, được vua phong làm Quốc
thượng phụ rồi Thái sư. Bằng tài
năng, uy tín của mình, ông đã
củng cố nước Việt vững mạnh cả
về chính trị, kinh tế, quân sự...
Ông có vai trò rất quan trọng
trong thắng lợi của cuộc kháng
chiến chống Nguyên Mông lần
thứ nhất (1258), lưu danh với
câu nói bất hủ: "Đầu tôi chưa rơi
xuống đất, xin bệ ha đừng lo".
Trần Thủ Độ (1194 - 1264)
LÃNH THỔ ĐẠI VIỆT THẾ KỈ XIII
TRIỀU NGÔ ĐÓNG ĐÔ Ở CỔ LOA Cổ Loa Th T ăng Lo hăng L ng ong Hoa Lư
TRIỀU ĐINH TIỀN LÊ ĐÓNG ĐÔ Ở HOA LƯ Đèo Ngang
Thời Đinh- Tiền Lê
( Quảng Bình – Hà Tĩnh)
TRIỀU LÝ (1009 – 1225 ) ---
ĐÓNG ĐÔ Ở THĂNG LONG ---Thời Lý Đảo Cồn Cỏ (Quảng Trị) ------- Thời Trần
TRIỀU TRẦN ( 1226 – 1400 ) Đèo Hải Vân
(TT Huế - TP Đà Nẵng)
ĐÓNG ĐÔ Ở THĂNG LONG. Ngày nay
S¥ ĐỒ Bé M¸Y NHµ N¦íC THêI TRÇN Cấp Triều đình Các đơn vị hành chính trung gian Cấp hành chính cơ sở
SƠ ĐỒ BỘ MÁY NHÀ NƯỚC THỜI TRẦN  Vua
(Thái Thượng Hoàng) Cấp triều đình Quan văn Quan võ ( Họ Trần) ( Họ Trần ) 12 lộ Các đơn vị hành chính Phủ trung gian Châu, huyện Đơn vị hành Xã chính cấp cơ sở
S¥ ĐỒ Bé M¸Y NHµ N¦íC THêI TRÇN
S¥ ĐỒ Bé M¸Y NHµ N¦íC THêI lý Vua
(Th¸i Thượng Hoµng) Vua C¸c c¬ quan Quan Quan Què Th¸i T«n văn vâ Quan Quan c sö y nh© (Hä TrÇn) (Hä TrÇn) văn vâ viện viện n phñ C¸c chøc quan Hµ Khuy Đồn 24 lé, phñ ®ª Õn ®iÒ (Tri phñ, tri ch©u) sø n«ng n sø sø HuyÖn 12 lé
(Ch¸nh, phã an phñ sø) Phñ Hương, X· (Tri phñ) Ch©u, huyÖn (Tri chËu tri huyÖn) X· (X· quan)
Giống nhau: Đều tổ chức theo chế độ quân chủ trung ương tập
quyền. Giúp việc cho vua là các quan đại thần, quan văn,võ Nhà Lý Nhà Trần
Khác Các chức quan quan
- Thực hiện chế độ Thái thượng
nhau trọng do người thân cận hoàng. ( vua cha cùng với vua nắm giữ.
con cai quản đất nước)
- Cả nước chia làm 24 lộ
- Các chức quan đại thần do
người họ Trần nắm giữ.
- Đặt thêm một số cơ quan và
chức quan để trông coi sản xuất.
- Cả nước chia làm 12 lộ.
Nhận xét: Bộ máy nhà Trần hoàn chỉnh, chặt chẽ hơn nhà Lý. Điều
này chứng tỏ nhà Trần quan tâm tới nhiều lĩnh vực của đất nước.
Năng lực quản lý của nhà Trần được nâng cao.
2. Tình hình chính trị. b. Quân đội.
Quân đôi, nhà
Trần tổ chức như thế nào? b. Quân đội:
- Quân đội gồm: cấm quân và quân ở các lộ.
- Ở làng xã có hương binh, ngoài ra còn có
quân đội của các vương hầu.
- Thực hiện chính sách: “Ngụ binh ư nông”.
- Chủ trương: “Quân lính cốt tinh nhụê không cốt
đông”, xây dựng tinh thần đoàn kết trong quân đội.
Hinh 27: Chiến binh thêi TrÇn
2. Tình hình chính trị. c. Luật pháp. 
- Pháp luật thời Trần đề cao sự nghiêm minh,
không phân biệt quan hay dân.
-Ban hành bộ Quốc triều hình luật, các cơ quan
pháp luật được tăng cường và hoàn thiện hơn. Chuông ở điện Long Trì
QUỐC TRIỀU HÌNH LUẬT
Chế độ tư hữu được bảo vệ nghiêm. Người
nợ không trả được nợ sẽ bị bắt giam cho
đến khi nào trả hết nợ mới được tha.
Quy định cụ thể về việc mua bán ruộng đất,
đó là vào năm 1237 triều đình quy định “trúc
thư văn khế”, nếu là giấy tờ về ruộng đất
vay mượn thì người làm chứng in tay ở 3
dòng trước, người bán in tay ở 4 dòng sau.
(Tư liệu đại cương LSVN) Giống nhau:
- Đều quy định chặt chẽ việc bảo vệ vua và cung điện
- Xem trọng việc bảo vệ của công và tài sản của nhân dân
-Cấm giết mổ trâu, bò, bảo vệ sản xuất nông nghiệp.
- Xử phạt nghiêm khắc những kẻ phạm tội. Nhà Lý Nhà Trần
Khác - Chưa xác nhận rõ và
- Xác nhận rõ và bảo vệ quyền
nhau bảo vệ quyền tư hữu tài
tư hữu tài sản của nhân dân sản của nhân dân
- Quy định cụ thể việc mua bán
- Chưa quy định cụ thể ruộng đất.
việc mua bán ruộng đất.
- Có cơ quan xét xử kiện cáo-
- Chưa có cơ quan xét xử Thẩm hình viện kiện cáo
Nhận xét: Nhà Trần rất quan tâm đến Pháp luật
3. Tình hình kinh tế - xã hội.
Nêu những biện pháp
của nhà Trần nhằm
a. Tình hình kinh tế.
phục hồi và phát triển  nông nghiệp? * Nông nghiệp.
- Khai khẩn đất hoang, mở rộng diện tích canh tác, đắp đê,
phòng lụt, miễn giảm thuế….
- Đặt các chức quan chuyên lo nông nghiệp và thủy lợi.
3. Tình hình kinh tế - xã hội.
Thủ công nghiệp
thời Trần như thế
a. Tình hình kinh tế.  nào? * Thủ công nghiệp.
- Có bước phát triển., với sự ra đời nhiều làng thủ công chuyên nghiệp.
- Thăng Long là trung tâm sản xuất và buôn bán, có 61
phường sản xuất như gốm, đuc đồng, làm giấy….
3. Tình hình kinh tế - xã hội.
Tình hình thương
nghiệp dưới thời
a. Tình hình kinh tế. Trần?  * Thương nghiệp.
- Phát triểm mạnh mẽ.
- Tiền được sử dụng phổ biến.
- Thuyên buôn nước ngoài thường xuyên đến buôn
bán, như cảng biển: Vân Đồn (Quảng Ninh), Hội
Triều (Thanh Hóa)….. Gốm sử trở thành mặt
hàng xuất khẩu quan trọng.
3. Tình hình kinh tế - xã hội.
Xã hội thời Trần phân chia
thành những tầng lớp nào?
b. Tình hình xã hội. 
Đặc điểm của các tầng lớp?
- Tầng lớp quí tộc: (Vua, quan lại) có nhiều đặc quyền,
làm chủ những điền trang, thái ấp rộng lớn.
- Địa chủ ngày càng nhiều.
- Nông dân vẫn là lực lượng đông đảo.
- Thợ thủ công, thương nhân: ngày càng nhiều.
- Nô tỳ: phục vụ trong gia đình quí tộc, quan lại.
4. Tình hình văn hóa.
Trình bày những nét chính
về tư tưởng – tôn giáo thời 
a. Tư tưởng – tôn giáo. Trần?
- Tín ngưỡng vẫn phổ biến trong dân.
- Nho giáo, Phật giáo, Đạo giáo đều được coi trọng.
- Đặc biệt, thời kì này đánh dấu sự phát triển của
Phật giáo dân tộc – Ra đời Thiền phái Trúc Lâm
Yên tử do Trần Nhân Tông sáng lâp.
- Chùa Vĩnh Nghiêm (Bắc Giang) trở thành trung
tâm Phật giáo lớn nhất Đại Việt thời Trần.
4. Tình hình văn hóa.
Trình bày những nét 
chính về giáo dục,
b. Giáo dục – Khoa học, kĩ thuật:
KHKT thời Trần?
- 1253, Quốc Tử Giám thu nhận cả con thường
dân xuất sắc học; Trường tư cũng được mở nhiều.
- Sử học: Lê Văn Hưu biên soạn Đại Việt sử kí.
- Quân sự: Nổi tiếng là Binh thư yếu lược của Trần Quốc Tuấn.
- Y học: có thiền sư Tuệ Tĩnh- Ông tổ thuốc Nam.
- Thiên văn có Đặng Lộ, Trần Nguyên Đán.
4. Tình hình văn hóa.
Nêu những nét nổi bật về văn 
học, nghệ thuật thời Trần?
d. Văn học – nghệ thuật.
- Nhiều tác phẩm nổi tiếng như: Hịch tướng sĩ của Trần Quốc
Tuấn, Phú song Bạch Đằng của Trương Hán Siêu, ...
-Kiến trúc tôn giáo được xây khá nhiều như tháp Phổ Minh
(Nam Định), chùa Thái Lạc (Hưng Yên)…
- Điêu khawscbawnf đá như tượng hổ ở lăng Trần Thủ Độ,
chạm khắc gỗ trên cánh cửa chùa Phổ Minh…
- Hát chèo và múa rối nước phổ biến, Nhiều nhạc cụ như trống
cơm, sáo, đàn cầm… Di tích đền nhà Trần
Lễ hội đền Trần được tổ chức trong các ngày từ ngày 15 đến ngày 20 tháng tám âm lịch hàng
năm tại phường Lộc Vượng, thành phố Nam Định, tỉnh Nam Định nhằm tri ân công của 14 vị vua Trần.
HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP
1. Lập và hoàn thành bảng thống kê về một số thành tựu chính trên các lĩnh vực theo mẫu dưới đây. STT Lĩnh vực Thành tựu Ý nghĩa 1 Tư tưởng, tôn
+ Nho giáo: được coi trọng; nhiều người làm quan…
-Phật giáo, Nho giáo đã tác động giáo
+ Phật giáo: được tôn sung: thiền phái Trúc Lâm…
+ Đạo giáo: được tôn trọng.
đến nhiều mặt trong các lĩnh vực
của đời sống XH, đặc biệt là
chính sách trị nội của nhà Trần. 2 Giáo dục
+ Nhiều trường học: Trường công ( Quốc Tử Giám);
Góp phần xây dựng nền tảng đạo
Trường tư ( Trường Huỳnh Cung)
+ Các kì thi được tổ chức thường xuyên, quy củ…
đức, xây dựng đội ngũ hiền tài
cho đất nước phát triển vững mạnh. 3 Khoa học, kĩ
+ Sử học: Đại Việt Sử Kí, Việt Sử lược…
Tác động mạnh mẽ, góp phần thuật
+ Quân sự: Binh thư yếu lược…
+ Y học: Sách cây thuốc Nam- Tuệ Tĩnh.
làm cho nền kinh tế Đại Việt phát
triển thịnh vượng. 4 Văn học, nghệ -Văn học:
VHNT phát triển phản ánh đời thuật
+ Văn học chữ Hán: thể hiện long yêu nước, tự hào dân
tộc, chống ngoại xâm…
sống tinh thần phong phú, đa
+ Văn học chữ Nôm: phản ánh cuộc sống bình dân.
dạng của nhân dân Đại Việt.
-Kiến trúc: điêu khắctinh xảo: Kinh đo Thăng Long;
Khẳng định nền văn minh Đại
lăng mộ vua Trần, tháp Phổ Minh… Việt thịnh trị.
- Nghệ thuật diễn xướng: múa rối, chèo, tuồng…
2. Dựa vào kiến thức đã học, em hãy cho biết sự thành lập triều Trần thay cho triều Lý vào đầu thế kỉ
XIII có phù hợp với yêu cầu của lịch sử không? Vì sao?
Nhà Trần thay thế nhà Lý là hoàn toàn phù hợp với yêu cầu lịch sử bấy giờ. Vì:
+ Cuối thời Lý, vua quan ăn chơi sa đoạ. Vua Lý Chiêu Hoàng là nữ, yếu thế, lực bất
tòng tâm, phải dựa vào thế lực họ Trần; chính quyền không chăm lo được đời sống
nhân dân, đói kém, mất mùa...
+ Nhà Trần tiếp quản chính quyền thay nhà Lý đã củng cố chính quyền, bảo vệ đất
nước, chăm lo đời sống nhân dân..
- Trần Thủ Độ với sự ra đời của nhà Trần:
+ Người sáng lập và trực tiếp lãnh đạo công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước những
năm đầu thời kỳ nhà Trần.
+ Sau khi nhà Trần thành lập, ông được vua phong làm Quốc thượng phụ rồi Thái sư.
Bằng tài năng, uy tín của mình, ông đã củng cố nước Việt vững mạnh cả về chính trị, kinh tế, quân sự…
HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG
Về nhà sưu tầm và làm bài tập 3 sgk trang 67, tiết sau báo cáo.
Tiết học kết thúc
Document Outline

• Slide 1
• Slide 2
• Slide 3
• Slide 4
• Slide 5
• Slide 6
• Slide 7
• Slide 8
• Slide 9
• Slide 10
• Slide 11
• Slide 12
• Slide 13
• Slide 14
• Slide 15
• Slide 16
• Slide 17
• Slide 18
• Slide 19
• Slide 20
• Slide 21
• Slide 22
• Slide 23
• Slide 24
• Slide 25
• Slide 26
• Slide 27
• Slide 28
• Slide 29
• HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP
• Slide 31
• Slide 32
• HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG
• Slide 34