Giáo án điện tử Lịch sử 7 Bài 21 Chân trời sáng tạo: Vùng đất phía Nam từ đẩu thế kỉ X đến đầu thế kỉ XVI

1. Kiến thức
Sau khi học xong bài, học sinh
- Nắm được âm mưu, những hành động bành trướng và những thủ đoạn cai trị của nhà Minh..
- Nắm được diễn biến, kết quả, ý nghĩa các cuộc khởi nghĩa quý tộc Trần, tiêu biểu là Trần Ngỗi và Trần Quý Kháng. 2. Thái độ
- Giáo dục truyền thông yêu nước của nhân dân.
- Thấy được vai trò lớn của quần chúng nhân dân trong các cuộc khởi nghĩa. 3. Kĩ năng
- Rèn luyện kĩ năng tư duy logic xâu chuỗi các sự kiện ,các vấn đề lịch sử.
- Kĩ năng thu thập và xử lí thong tin, thuyết trình, phân tích đánh giá, liên hệ thực tế.
- Đánh giá công lao các nhân vật lịch sử ý nghĩa các sự kiện lịch sử.
4. Định hướng phát triển năng lực
- Năng lực chung: Năng lực giao tiếp và hợp tác; tự học; giải quyết vấn đề. - Năng lực chuyên biệt
+ Năng lực tái hiện lại những cuộc kháng chiến của khởi nghĩa chống quân Minh
+ Năng lực thực hành bộ môn: Sưu tầm tài liệu tranh ảnh, ca dao, tục ngữ nói về tội ác của nhà
Minh và cuộc kháng chiến nhà Hồ chống quân Minh.
+ So sánh phân tích tình hình chính trị xã hội nước ta qua các giai đoạn thăng trầm của lịch sử.
+ Vận dụng kiến thức vào giải quyết tình huống, căm thù sự thống trị nhà Minh yêu quý các
anh hung dân tộc, ra sức học tập để góp công sức nhỏ của mình vào sự nghiệp CNH HĐH đất nước. 1: Nhà Hồ thành lập Mục tiêu:
- Sự sụp đổ của nhà Trần, Nhà Hồ thành lập là điều tất yếu
- Bối cảnh thành lập nhà Hồ
2. cải cách của Hồ Quý Ly.
- Mục tiêu: Học sinh nắm được những biện pháp cải cách của Hồ Quý Ly.
3 : Cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Minh 1406 -1407
- Mục tiêu: nắm được diễn biến cuộc xâm lược nhà Minh và sự
thất bại nhanh chóng của nhà Hồ
Bài 18: Nhà Hồ và cuộc kháng
chiến chống quân xâm lược Minh (1400-1407) 1. Nhà Hồ thành lập Nhà Hồ được thành lập trong hoàn cảnh nào ?
- Cuối thế kỉ XIV, nhà Trần suy yếu. Các cuộc khởi
nghĩa nông dân chống lại triều đình liên tiếp nổ ra.
Lược đồ khởi nghĩa nông dân nửa cuối thế kỉ XIV TIỂU SỬ HỒ QUÝ LY
- Hồ Quý Ly (1336 – 1407) : là cháu
bốn đời của Hồ Liêm(Hồ Liêm từ
quê Nghệ An ra Thanh Hóa,được một viên qu E an m đhại ã tyhần gi h ớọi Lê nhận
làm con nuôi). Ông là người có tài thiệu vài nét
năng, lại có hai người cô là phi tần của vua Trầ v nề M n in h h â T n ôn v g ậ tvà sinh hạ được ba vị v H ua ồ ch Q o u n ý hà L T y. rần, nhờ đó
ông rất được vua Trần trọng dụng.
- Hồ Quý Ly đã nắm giữ được chức
vụ cao nhất trong triều đình. Sau vụ
một số quý tộc nhà Trần mưu giết
ông không thành (1399), năm 1400,
ông phế truất vua Trần và lên làm
vua, đổi quốc hiệu là Đại Ngu, nhà Hồ được thành lập.
1. Nhà Hồ thành lập ( 1400)
- 1400 Hồ Quý Ly phế truất vua Trần, lập ra nhà Hồ. Sau khi lên ngôi, Hồ Quý Ly đã đặt tên nước ta là gì ? Bản đồ nước ta thời Hồ Em hiểu gì về tên gọi “Đại Ngu”?
“ Đại Ngu là một quốc hiệu bắt nguồn từ truyền thuyết
cho rằng họ Hồ là con cháu Ngu Thuấn- 1 vị vua
Trung Hoa cổ đại nổi tiếng vì đã đem lại sự bình yên cho dân chúng.
Chữ “ Ngu ” trong quốc hiệu “ Đại Ngu ” của nhà Hồ
nghĩa là sự yên vui, hòa bình. Đại Ngu có thể hiểu là
ước vọng về 1 sự bình yên rộng lớn trên khắp cõi giang sơn.”
II.Nhà Hồ và cải cách của Hồ Quý Ly
1. Nhà Hồ thành lập ( 1400)
- Đổi quốc hiệu thành Đại Ngu ( Niềm vui lớn).
2. Những cải cách của Hồ Quý Ly a. Nội dung cải cách: Sau khi lên ngôi vua, Hồ Quý Ly đã thực hiện những cải cách trên những lĩnh vực nào ? Chính trị Xã hội CẢI CÁCH Kinh tế tài chính Văn hóa, giáo dục Quân sự CHÍNH TRỊ Dời đô về Thống nhất bộ Thông qua thi thành An Tôn
máy hành chính cử, tuyển chọn từ trung ương người đỗ đạt, (thành Tây đến địa phương bổ nhiệm làm Đô,Thanh quan. Hóa). Về Chính trị : Ông quy định cách Từ năm 1375 khi được giao chức tham mưu quân làm việc của bộ máy
sự, ông đã đề nghị : “Chọn chính quyền các cấp
các quân viên, người nào có gì khác so với
có tài năng luyện tập võ thời Lý –Trần ?
nghệ ,thông hiểu thao lược
thì không cứ là tôn thất, đều cho làm tướng coi Thời Lý – Thời Hồ quân” Trần - Lộ coi phủ, phủ - Phủ do tri coi châu, châu coi phủ cai huyện quản;châu, →Cấp trên quản huyện do tri lí cấp dưới. châu,tri huyện trông coi
Bản đồ nước ta thời Hồ KINH TẾ, TÀI CHÍNH Quy Ban hành Phát định lại chính hành thuế sách tiền giấy đinh, hạn nô thay tiền thuế hạn điền. đồng. ruộng.
Vì sao Hồ Quý Ly ban hành
chính sách hạn nô, hạn điền ?
để hạn chế bớt số ruộng của vương hầu, quý
tộc Trần; hạn chế và xóa bỏ chế độ sở hữu
lớn về ruộng đất, đặc biệt là điền trang của
các quý tộc nhà Trần, là những tầng lớp có
nhiều ruộng đất và nô tì nhất. TIỀN ĐỒNG TIỀN GIẤY THỜI HỒ
2. Những biện pháp cải cách của Hồ Quý Ly.
a. Chính trị:- Cải tổ hàng ngũ võ quan trọng dụng người tài.
- Đổi tên một số đơn vị hành chính và quy định cụ thể cách làm việc
của bộ máy chính quyền.
- Cử quan lại ở triều đình về các lộ để thăm hỏi đời sống nhân dân .
- Dời kinh đô vào An tôn (thành Tây Đô –thành nhà Hồ -Thanh Hóa ).
b. Về kinh tế- tài chính: - Năm 1396, phát hành tiền giấy thay tiền đồng .
- Ban hành chính sách hạn điền.
- Định lại biểu thuế đinh,thuế ruộng. VĂN HÓA, GIÁO DỤC Dịch sách chữ Chấn chỉnh lại Hán ra chữ Phật giáo, đề Nôm. cao Nho giáo thực dụng.. Vì sao Hồ Quý Ly quy định các nhà sư chưa đến 50 tuổi phải hoàn tục?
Hồ Quý Ly bắt các nhà sư chưa đến 50 tuổi phải
hoàn tục, cho dịch sách chữ Hán ra chữ Nôm để
dạy cho vua Trần và phi tần, cung nữ. QUÂN SỰ Chỉnh đốn quân đội, Xây thành kiên cố, xây dựng tuyến phòng chế tạo nhiều vũ thủ, xây thành Đa khí mới: Súng thần Bang, thành An Tôn,... cơ, cổ lâu thuyền,... Em có nhận xét gì về chính sách quân sự
Hồ Nguyên Trừng và Súng thần công ,quốc phòng của Hồ Quý Ly ?
Những viên bi đá được phát hiện ở thành nhà Hồ.
Di tích thành nhà Hồ ở Thanh Hóa
- Thành nhà Hồ xây cách đây khoảng 600 năm . Xây bằng đá, nằm
giữa địa thế hiểm yếu, có núi sông bao bọc.
- Thành ngoại có lũy đất, bãi chông, hào sâu, cống ngầm ăn sâu bảo vệ thành nội.
- Thành nội là Hoàng thành, hình chữ nhật, dài 900m, rộng 700m, có
tường cao 6m - dày 2m bao quanh.
- Bốn mặt thành có bốn cổng lớn. Từ cổng có con đường lát đá dài 5m.
Các cung điện, lâu đài, dinh thự…. Thành nhà Hồ (còn gọi là thành Tây Đô, thành An Tôn, thành Tây Kinh hay thành Tây Giai) . Có chiều Nam Bắc dài 860m Chiều Đông Tây dài 863m. Đây được coi là tòa thành đá duy nhất còn lại ở Đông Nam Á. Ngày 27/6/2011, UNESCO đã công nhận thành Nhà Hồ là di sản văn hóa thế giới.
Cổng chính Thành Tây Đô. Cổng thành phía Tây Cổng thành Cổng thành Thành ngoại Thành ngoại Rồng đá Tường thành
b. Tác động của cải cách đến đời sống xã hội thời Hồ Những biện pháp cải Tích cực cách của Hồ Quý Ly có
- Hạn chế tập trung tác- dụ Lĩng h gìv đ ự ố c i vớ ă i n tìn h h óa -
ruộng đất của giai cấ h p ình gi n á ư o ớc d t ụ a c lú c c ó bnấy hi g ề i u ờt ? iến quý tộc, địa chủ. bộ, mang tính dân tộc. - Làm suy yếu thế lực của qúy tộc tôn thất nhà Trần - Tăng nguồn thu nhập của nhà nước. Hạn chế Những biện pháp cải cách trên của Hồ - Một số chính sách Quý Ly có những chưa triệt để, chưa mặt hạn chế nào ? phù hợp với tình hình thực tế, - Chưa giải quyết Vì sao những cải được những yêu cầu cách trên không bức thiết của cuộc được nhân dân sống đông đảo nhân ủng hộ ? dân. *Ý nghĩa, tác dụng :
- Đưa đất nước thoát khỏi khủng hoảng.
- Hạn chế sự tập trung ruộng đất của quý tộc, địa chủ.
- Làm suy yếu thế lực nhà Trần
- Tăng thu nhập và quyền lực của nhà nước
- Cải cách văn hóa, giáo dục có nhiều tiến bộ. * Hạn chế:
- Một số chính sách chưa triệt để, chưa đáp ứng được lòng dân.
Em có nhận xét, đánh giá về nhân vật Hồ Quý Ly? Hồ Quý Ly là một tài năng xuất chúng và một bản lĩnh phi thường, có lòng yêu
nước, ý thức tự cường, tinh thần dân tộc sâu sắc. Tuy nhiên với những hạn chế trong cải cách đã làm ông thất bại.
3. Cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Minh (1406 - 1407)
a. Cuộc xâm lược của quân Minh và thất bại của nhà Hồ: * Nguyên nhân:
- 11/1406 lấy cớ nhà Hồ cướp ngôi nhà
Trần, nhà Minh đem quân xâm lược nước ta.
Lây cớ nào nhà Minh xâm lược nước
ta? Đó có phải là nguyên nhân chính không?
Hình ảnh giặc Minh xâm lược Đại Việt * Diễn biến
Trình bày diễn biến cuộc kháng chiến chống Quân Minh của nhà? Lược đồ THÀNH ĐA BANG 1/1407 kháng ĐÔNG ĐÔ chiến chống THÀNH TÂY ĐÔ 6/1407 Minh của CHÚ GIẢI Căn cứ của quân ta HÀ TĨNH nhà
Hướng tiến công của giặc
Đường rút lui của quân ta Hồ
+ Sau thất bại ở biên giới, quân nhà Hồ lui
về thành Đa Bang (Ba Vì, Hà Nội) cố thủ.
+ Sau khi thành Đa Bang thất thủ (đầu năm
1407), nhà Hồ rút quân về Đông Đô (Hà
Nội), sau đó lui về Tây Đô (Thanh Hóa).
+ Tháng 6/1407 Hồ Qúy Ly và các con bị bắt.
Hình ảnh mô tả cảnh Hồ Quý Ly bị bắt mang về Minh Nguyên nhân thất bại. Nguyên nhân thất bại:
- Do những chính sách của nhà Hồ
không được nhân dân ủng hộ.
- Không đề ra đường lối kháng chiến
đúng đắn, quá chú trọng phòng tuyến
quân sự và lực lượng quân đội chính quy.
Câu 1: Câu nói “ Tôi không sợ đánh, chỉ sợ long dân không theo” của ai? a/ Hồ Quý Ly b/ Hồ Nguyên Trừng c/ Trần Ngỗi d/ Trần Quý KHoáng
Câu 2: Chính sách xóa bỏ quốc hiệu nước ta đổi thành quận
Giao Chỉ sát nhập vào Trung Quốc thuộc lĩnh vực nào ? a/ Chính trị b/ Kinh Tế c/ Văn hóa d/ Quân sự
Tìm tòi: làm việc ở nhà Thời gian: 1 tuần Hoạt động: cá nhân
Đường lối kháng chiến của nhà
Trần khác gì so với cuộc kháng chiến của nhà Hồ