Giáo án điện tử Vật lí 10 Bài 6 Kết nối tri thức: Thực hành: Đo tốc độ của vật chuyển động

LỚP HỌC CÔ NHUNG CUTE
Giáo viên: ......................
LỚP HỌC CÔ NHUNG CUTE Chào các em
Giáo viên: ......................
Định nghĩa và viết biểu thức tốc độ trung bình?
Tốc độ trung bình là đại lượng
xác định bằng thương số giữa 𝑠 𝑣
quãng đường vật đi được và
𝑡𝑏= Δ 𝑡
thời gian để vật thực hiện quãng đường đó
Thế nào là tốc độ tức thời
Tốc độ trung bình trong
khoảng thời gian rất nhỏ
là tốc độ tức thời (kí hiệu v) diễn tả sự nhanh, chậm của chuyển động tại thời điểm đó
Độ dịch chuyển là gì?
Là một đại lượng Gố G c ốc Tại vị trí ban đầu vectơ có: Hướng
Từ vị trí đầu đến vị trí cuối
Khoảng cách giữa vị trí đầu và Độ Độ lớn ớn cuối d = x – x = Δx 2 2
Định nghĩa và viết biểu thức vận tốc trung bình?
Vận tốc trung bình là đại lượng
véc tơ được xác định bằng
thương số giữa độ dịch chuyển ⃗ 𝒅
𝜟⃗𝒙
của vật và thời gian để vật ⃗
𝒗𝒕𝒃= 𝜟𝒕= 𝜟𝒕
thực hiện dịch chuyển đó
Định nghĩa vận tốc tức thời?
Xét trong một khoảng thời gian rất nhỏ, vận tốc trung bình sẽ trở
thành vận tốc tức thời. Độ lớn của vận tốc tức thời chính là tốc độ tức thời
Vận tốc tức thời tại thời của vật tại một thời điểm được xác định 1
bởi độ dốc của tiếp tuyến với đồ thị (d-t) tại thời điểm đang xét
Tốc độ tức thời tại một thời điểm chính là độ lớn của độ dốc 2
tiếp tuyến của đồ thị (d-t) tại thời điểm đó
Viết công thức xác định vận tốc tổng hợp? Vận tốc tổng hợp:
Người đi xe máy làm sao để
biết được đang chuyển
động nhanh hay chậm tại
một thời điểm nào đó? Tốc kế Đối với những vật không gắn tốc kế,
Làm sao để biết được vật chuyển động nhanh hay chậm tại một thời điểm nào đó? BÀI 6: THỰC HÀNH
ĐO TỐC ĐỘ CỦA VẬT CHUYỂN ĐỘNG VẬT LÍ 10 KNTT
CÁCH ĐO TỐC ĐỘ TRONG PHÒNG THÍ I NGHIỆM MỤC ĐÍCH
Đo được tốc độ trung bình và tốc
độ tức thời của vật chuyển động
CÁCH ĐO TỐC ĐỘ TRONG PHÒNG THÍ I NGHIỆM
1. Để đo tốc độ chuyển động của một vật ta
1. Để đo tốc độ chuyển động của một vật
ta cần đo thời gian và quãng đường
cần đo những đại lượng
chuyển động của vật đó. nào? 2.
2. Dùng dụng cụ gì để
 Để đo được quãng đường đi được của đo quãng đường và
vật chuyển động trong một khoảng thời thời gian chuyển động
gian, ta cho xe chuyển động trên một của vật?
máng thẳng có độ chia quãng đường trên máng
 Để đo thời gian di chuyển của vật trên
một quãng đường, ta sử dụng đồng hồ bấm giây để đo
GIỚI THIỆU DỤNG CỤ ĐO THỜI II GIAN Tìm hiểu thang đo thời gian và chức năng của các chế độ đo (MODE) trên đồng hồ đo thời gian hiện số
Thang đo: Bên nút thang đo có ghi giới
hạn đo (GHĐ) và độ chia nhỏ nhất (ĐCNN)
của đồng hồ là: 9,999 s – 0,001 s và 99,99 s – 0,01 s.
GIỚI THIỆU DỤNG CỤ ĐO THỜI II GIAN
MODE: Chọn kiểu làm MODE A↔B: Đo việc cho máy đo thời thời gian vật gian chuyển động từ
MODE A: Đo thời gian cổng quang điện vật chắn cổng quang nối với ổ A tới điện nối với ổ A. cổng quang điện
MODE B: Đo thời gian nối với ổ B. vật chắn cổng quang MODE T: Đo điện nối với ổ B. khoảng thời gian T của từng chu kì MODE A + B: Đo tổng dao động. của hai khoảng thời Nút RESET: Đặt gian vật chắn cổng lại chỉ số của
quang điện nối với ôt A đồng hồ về giá trị và vật chắn cổng quang 0.000. điện nối với ổ B.
GIỚI THIỆU DỤNG CỤ ĐO THỜI II GIAN
GIỚI THIỆU DỤNG CỤ ĐO THỜI II GIAN Tìm hiểu đồng hồ cần rung
Cần rung đều đặn khoảng 50 lần trong 1 s và đánh
dấu các chấm trên bang giấy gắn vào xe chuyển động.
 Đo khoảng cách giữa các dấu chấm xác định được
quãng đường đi được của xe trong 0,02 s (hình 6.5) T
II HỰC HÀNH ĐO TỐC ĐỘ CHUYỂN I ĐỘNG DỤNG CỤ Bi thép Nam châm điện Giá đỡ Thước cặp Đồng hồ đo đo đường thời gian Cổng quang Máng có giá kính viên hiện số điện đỡ gắn thước đo bi T
II HỰC HÀNH ĐO TỐC ĐỘ CHUYỂN I ĐỘNG
Thiết kế các phương án đo tốc độ và so sánh ưu, nhược điểm của các phương án đó. Phương án 1. Phương án 2.
Tạo một máng thẳng có độ chia
Sử dụng đồng hồ đo thời gian
các vạch trên máng, dùng đồng hiện số
hồ bấm giây để đo thời gian T
II HỰC HÀNH ĐO TỐC ĐỘ CHUYỂN I ĐỘNG Phương án 1. Phương án 2. Ưu điểm Nhược điểm
Sai số cao, do khi bắt đầu vật di Phương
chuyển hay khi vật kết thúc thì tay án 1
Dễ thiết kế, ít tốn chi phí
ta bấm đồng hồ thì sẽ không được
Phương Sai số thấp, kết quả đo chính xác án 2 Chi phí cao chính xác hơn phương án 1 PHIẾU IẾ HỌC TẬ T P
1. Làm thế nào để bi thép rơi qua cổng quang điện?
2. Sử dụng đồng hồ đo thời gian hiện số và
cổng quang điện để đo
tốc độ chuyển động có ưu điểm, nhược điểm gì?
1. Đặt bi thép tại vị trí tiếp xúc với nam châm điện và bị
giữ lại ở đó. Nhấn nút công tắc kép để ngắt điện vào nam châm điện 
bi thép lăn xuống và chuyển động đi qua cổng quang điện
2. Ưu điểm: Đo thời gian chính xác đến hàng nghìn
giây, được điều khiển bằng cổng quang điện.
Nhược điểm: Chi phí mua thiết bị đắt, thiết bị đo cồng kềnh PHIẾU IẾ HỌC TẬ T P
3. Làm thế nào xác định
được tốc độ trung bình
của viên bi khi đi từ cổng quang điện E đến cổng quang điện F?
4. Làm thế nào xác định
được tốc độ tức thời của viên bi khi đi qua cổng quang điện E hoặc cổng quang điện F? Đo Đ o t ố t c ố đ c ộ ộ trung t bình b
• Tính quãng đường EF, lấy số đo trên máng 1 nhôm
• Lấy số đo thời gian trên đồng hồ hiện số, lấy
thời gian vật đi qua cổng E đến khi qua cổng 2 F
• Đo thời gian ít nhất 3 lần 3
• Lập bảng, tính tốc độ qua 3 lần đo, tính theo 4 công thức v = s/t
• Tính tốc độ trung bình: 5 Đo Đ o tố c tố đ c ộ ộ tức t t ức h t ời ờ
• Đo đường kình viên bi. 1
• Ghi kết quả thời gian hiện trên cổng E hoặc F 2
• Đo thời gian ít nhất 3 lần 3
• Lập bảng, tính tốc độ qua 3 lần đo, tính theo 4 công thức v = s/t t
• Tính tốc độ trung bình: 5 PHIẾU IẾ HỌC TẬ T P
5. Xác định các yếu tố có
thể gây sai số trong thí nghiệm và tìm cách để giảm sai số.
6. Khi sử dụng đồng hồ
đo thời gian phải để ở vị
trí nào khi đo tốc độ trung
bình và khi đo tốc độ tức thời.
5. Yếu tố có thể gây sai số: dụng cụ đo thời gian, đo quãng đường
Cách làm giảm sai số: đo nhiều lần, cẩn thận, cải tiến bộ thí nghiệm
6. Khi đo tốc độ trung bình: Đặt đồng hồ ở chế độ MODE A  B
Khi đo tốc độ tức thời: Đặt đồng hồ ở chế độ MODE B Đo Đ o t ố t c ố đ c ộ ộ trung t bình b TIẾN HÀNH THÍ NGHIỆM Bước 1 01
Bố trí thí nghiệm như hình 6.6 Bước 2 02
Nới vít hãm và đặt ống quang điện E
cách chân phần gốc của máng nghiêng Bước 3 03
Nối 2 cổng quang điện E, F ở hai ổ
cắm A, B ở mặt sau của đồng hồ đo thời gian Bước 4 04
Đặt MODE đồng hồ đo thời gian hiện
số ở chế độ thích hợp (A  B) Đo Đ o t ố t c ố đ c ộ ộ trung t bình b TIẾN HÀNH THÍ Bước 5 NGHIỆM 05
Nới vít cổng quang điện dịch chuyển
đến vị trí thích hợp và vặn chặt để
định vị. Đo quãng đường EF và ghi số liệu vào bảng 6.1 Bước 6 06
Đặt viên bi thép lên máng nghiêng tại
vị trí tiếp xúc với nam châm điện N và bị giữ lại ở đó. Bước 7 07
Nhấn nút RESET của đồng hồ đo thời
gian hiện số để chuyển các số hiển thị
về giá trị ban đầu 0.000 Đo Đ o t ố t c ố đ c ộ ộ trung t bình b TIẾN HÀNH THÍ Bước 8 NGHIỆM 08
Nhấn nút của hộp công tắc kép để
ngắt điện vào nam châm điện. Bi thép
lăn xuống và chuyển động đi qua cổng quang điện Bước 9 09
Ghi lại các giá trị thời gian Bảng 6.1.
hiển thị trên đồng hồ s = ……… (m);  s = ……… (m) Lần đo thời gian Giá trị Bước 10 trung Sai số Lần 1 Lần 2 Lần 3 10
Dịch chuyển cổng quang điện bình
ra xa dần nam châm điện,
thực hiện lại các thao tác 6, Thời
7, 8, 9 ba lần. Ghi lại thời
gian t tương ứng với quãng gian t đường s. (s) Đo Đ o tố c tố đ c ộ ộ tức t t ức h t ời ờ TIẾN HÀNH THÍ NGHIỆM Bước 1 01
Nới vít cổng quang điện, dịch
chuyển đến vị tri thích hợp và
vặn chặt để định vị. Bước 2 02
Sử dụng thước cặp đo đường kính viên bi Bước 3 03
Bật công tắc nguồn đồng hồ đo thời
gian hiện số bậc MODE ở A hoặc B Bước 4 04
Đặt viên bi thép lên máng nghiêng
tại vị trí tiếp xúc với nam châm điện
N và bị giữ lại ở đó. Đo Đ o tố c tố đ c ộ ộ tức t t ức h t ời ờ TIẾN HÀNH THÍ NGHIỆM Bước 7 07
Nhấn nút RESET của đồng hồ đo thời
gian hiện số để chuyển các số hiển thị
về giá trị ban đầu 0.000 Bước 8 08
Nhấn nút của hộp công tắc kép để
ngắt điện vào nam châm điện. bi thép
lăn xuống và chuyển động đi qua cổng quang điện Đo Đ o tố c tố đ c ộ ộ tức t t ức h t ời ờ TIẾN HÀNH THÍ NGHIỆM Bước 9 09
Ghi lại các giá trị thời gian Bảng 6.2.
hiển thị trên đồng hồ d = ……… (m);  d = ……… (m) Lần đo thời gian Giá trị Bước 10 trung Sai số Lần 1 Lần 2 Lần 3 10
Dịch chuyển cổng quang điện bình
ra xa dần nam châm điện,
thực hiện lại các thao tác 6, Thời
7, 8, 9 ba lần. Ghi lại thời
gian t tương ứng với quãng gian t đường s. (s) Bảng 6.1. BÁO CÁO KẾT QUẢ THÍ s = 0,5 (m);  s = 0,0005 (m) NGHIỆM Lần đo thời gian Giá trị 𝑠 𝑚 trung Sai số 𝑣 Lần 1 Lần 2 Lần 3 = bình
𝑡 = 0,643 ( 𝑠 ) Thời 0,002 0,77 0,78 0,77 0,77 Sai số: gian t = 0,001 (s); = 0,002 (s); = (s) 7 0 6 8  t1  t2  t3 0,002 (s) Ghi kết quả vào bảng số liệu? Bảng 6.2. BÁO CÁO KẾT QUẢ THÍ d = 0,02 (m);  d = 0,00002 (m) NGHIỆM Lần đo thời gian Giá trị 𝑣 𝑑 𝑚 trung Sai số = Lần 1 Lần 2 Lần 3
𝑡 = 0,6 25( 𝑠 ) bình Thời 0, 001 Sai số: 0,03 0,03 0,03 0,03 gian t 3 2 1 2  t = 0,001 (s); = 0,000 (s); = (s) 1  t2  t3 0,001 (s) Ghi kết quả vào Nhbả ận n g x s ét:ố liệu? Tốc độ trung bình gần bằng tốc độ tức thời  Viên bi gần như chuyển động đều. NHIỆM VỤ VỀ NHÀ  Tìm hiểu thêm:
+ Sử dụng cảm biến chuyển động để đo tôc độ của xe.
+ Sử dụng ảnh hoạt nghiệm hoặc camera quay chuyển động của xe  dùng phần mềm phân
tích video trên máy tính 
Vẽ đồ thị s – t và xác định tốc độ của xe
 Xem trước bài đồ thị độ dịch chuyển – thời gian
Cảm ơn quý thầy cô và các em!
Document Outline

• Slide 1
• Slide 2
• Slide 3
• Slide 4
• Slide 5
• Slide 6
• Slide 7
• Slide 8
• Slide 9
• Slide 10
• Slide 11
• Slide 12
• Slide 13
• Slide 14
• Slide 15
• Slide 16
• Slide 17
• Slide 18
• Slide 19
• Slide 20
• Slide 21
• Slide 22
• Slide 23
• Slide 24
• Slide 25
• Slide 26
• Slide 27
• Slide 28
• Slide 29
• Slide 30
• Slide 31
• Slide 32
• Slide 33
• Slide 34
• Slide 35
• Slide 36
• Slide 37