Thông tin
Hỏi đáp

Giáo án Tin học lớp 11 học kỳ 2

Giáo án Tin học lớp 11 học kỳ 2 được lưu dưới dạng pdf. Giáo án có 96 trang với nhiều bài tập kèm đáp án giúp bạn tham khảo để ôn tập đạt được kết quả cao.

Chủ đề:

Tin học 11 (143)

Thông tin:

96 trang 10 tháng trước

Tác giả:

hằng phan

Đang cập nhật

Bình luận

Vui lòng đăng nhập hoặc đăng ký để gửi bình luận.

Giáo án Tin học lớp 11 học kỳ 2

168 84 lượt tải Tải xuống

Chia sẻ

Trang 1

Tuần: 20 Tiết: 20

Ngày dạy:01/01/2018 đến 07/01/2018

BÀI 11. KIỂU MẢNG

I. MỤC TIÊU

1. Về kiến thức

- Hiểu khái niệm mảng một chiều.

- Hiểu cách khai báo và truy cập đến các phần tử của mảng.

2. Về kĩ năng

- Cài đặt được thuật toán giải một số bài toán đơn giản với kiểu dữa liệu mảng

một chiều.

- Thực hiện khai báo mảng, truy cập, tính toán, đếm các phần tử trong mảng.

3. Về thái độ

- Thái độ nghiêm túc trong học tập.

- Chủ động tìm hiểu kiến thức mới.

4. Năng lực hướng tới:

- Khai báo biến dữ liệu hợp lý. Hiểu nguyên lý lưu dữ liệu một cách có cấu

trúc.

II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH

1. Chuẩn bị của giáo viên: Giáo án, sách giáo khoa, sách giáo viên, máy tính,

máy chiếu, phông chiếu, bút lông, bảng,…

2. Chuẩn bị của học sinh: Sách giáo khoa, tập, viết,…

III. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP

1. Ổn định lớp

2. Kiểm tra bài cũ (không)

3. Tiến trình bài học

 HOẠT ĐỘNG 1: Hoạt động khởi động:

(1) Mục tiêu: Tạo động cơ để học sinh hiểu được cách sử dụng và khai báo được biến

mảng.

(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Cá nhân, thảo luận nhóm.

(3) Phương tiện dạy học: SGK, Projector, máy tính.

(4) Học sinh có nhu cầu mong muốn được học cách khai báo biến mảng

Nội dung hoạt động

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học sinh

- Trong thực tế, các kiểu dữ liệu chuẩn không

thể đáp ứng đủ biểu diễn của các bài toán lớn.

Vì thế, dựa trên các kiểu dữ liệu đó người lập

trình có thể tạo ra các kiểu dữ liệu phức tạp hơn

để giải quyết các bài toán trong thực tế.

(?) Các em hãy tham khảo bài toán sách giáo

khoa trang 53 và cho biết cần nhập thông tin

gì? Và dữ liệu đưa ra là gì?

- Nghe giảng.

- Tham khảo sách giáo khoa và trả lời:

Input: Nhập vào nhiệt độ trung bình của

7 ngày t1, t2, t3, t4, t5, t6, t7;

Output: Nhiệt độ trung bình của tuần tb,

và số ngày vượt mức trung bình dem;

Trang 2

- Nhận xét, như vậy nếu muốn tính nhiệt độ

trung bình của n ngày (365 ngày) thì sẽ gặp

phải những khó khăn gì?

Để giải quyết vấn đề đó, ta sử dụng kiểu mảng

một chiều để mô tả dữ liệu đó

- Hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu khái niệm

mảng 1 chiều.

- Trả lời: phải khai báo từ t1...t365.

 HOẠT ĐỘNG 2: Hình thành kiến thức

(1) Mục tiêu: Giúp học sinh biết được khái niệm về mảng một chiều, cách khai báo

mảng một chiều, hiểu cách nhập và in mảng một chiều.

(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Vấn đáp, thuyết trình, đặt vấn đề, phân tích.

(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Làm việc cá nhân.

(4) Phương tiện dạy học: SGK, Projector, máy tính.

(5) Kết quả: Học sinh nắm được khái niệm về bảng, cách khai báo biến mảng một

chiều, hiểu cách nhập và in mảng một chiều, hiểu được một số ví dụ giải bài toán về mảng

một chiều.

Nội dung hoạt động

Hoạt động giáo viên

Hoạt động học sinh

Nội dung trình bày

(?) Các em hãy tham khảo sách

giáo và cho biết khi làm việc

với mảng 1 chiều cần xác định

những gì?

- Nhận xét.

- Cho ví dụ để học sinh hiểu

rõ hơn về mảng 1 chiều.

(?) Với mảng một chiều vừa

cho ta xác định được gì?

- Nhận xét.

- Tham khảo sách

giáo khoa và trả lời.

- Nghe giảng và ghi

bài.

- Ghi ví dụ.

- Suy nghĩ trả lời.

- Ghi bài.

1. Kiểu mảng một chiều

Mảng một chiều là một dãy

hữu hạn các phần tử có cùng

kiểu dữ liệu.

* Khi làm việc với mảng một

chiều ta cần xác định được:

+ Tên mảng;

+ Số lượng phần tử;

+ Kiểu dữ liệu;

+ Cách khai báo;

+ Cách tham chiếu đến một

phần tử nào đó trong mảng.

Ví du: A

5 8 7 1

Chỉ số 1 2 3 4

+ Tên mảng: A

+ Số lượng phần tử: 4

+ Kiểu dữ liệu: Số nguyên

+ Tham chiếu đến PT thứ 3, ta

viết A[3].

- Đối với các biến trong NNLT

- Ghi mục bài.

2. Khai báo

Trang 3

khi sử dụng thì bắt buộc chúng

ta phải khai báo, và đối với

biến mảng 1 chiều chúng ta

cũng phải khai báo. Cách khai

báo thế nào thầy và cả lớp cùng

tìm hiều phần 2. Khai báo

mảng 1 chiều.

- Đối với mảng một chiều ta có

2 cách khai báo.

- Bên cạnh đó ta có cách khai

báo thứ hai.

- Giải thích ví dụ rõ để học sinh

phân biệt tên kiểu mảng, tên

biến mảng.

- Yêu cầu học sinh cho ví dụ về

2 cách khai báo trên.

- Nhận xét, chỉnh sửa nếu có

sai sót.

- Nghe giảng và ghi

bài.

- Nghe giảng và ghi

bài.

- Nghe giảng.

- Thực hiện theo yêu

cầu giáo viên.

Cách 1. Khai báo trực tiếp

VAR <tên biến mảng>:

array[<chỉ số đầu..chỉ số

cuối>] of <kiểu phần tử>;

Ví dụ:

VAR A: array[1..10] of real;

Cách 2. Khai báo gián tiếp

TYPE <tên kiểu mảng> =

array[<chỉ số đầu>..<Chỉ số

cuối>] of <kiểu phần tử>;

VAR <tên biến mảng> : <tên

kiểu mảng>;

Ví dụ:

TYPE nhietdo = array[1..365]

of real;

VAR a : nhietdo;

(?) Khi ta đã khai báo được

mảng một chiều, lúc đó ta đã

xác định được những gì của

mảng đó?

- Nhận xét.

(?) Giá trị của từng phần tử

mảng đã xác định được chưa,

làm thế nào để có các giá trị

đó?

- Nhận xét, để có được giá trị

của các phần tử chúng ta phải

nhập và thủ tục nhập như thế

nào thầy và cả lớp cùng tìm

hiểu phần a. Nhập mảng 1

chiều.

- Suy nghĩ trả lời: xác

định được tên mảng,

số lượng phần tử tối

đa của mảng, kiểu dữ

liệu của mảng.

- Suy nghĩ trả lời.

- Nghe giảng và ghi

mục bài.

3. Các thao tác trên mảng

một chiều

a/ Nhập mảng một chiều

Trang 4

- Để làm được điều đó ta cần

xác định các thao tác sau:

+ Trước tiên, cần xác định có

bao nhiêu phần tử cần dùng;

+ Dùng vòng lặp For - do để

nhập giá trị cho từng phần tử

A[i].

- Hướng dẫn học sinh cách in

các phần tử của mảng 1 chiều.

- Ghi bài.

- Nghe giảng và ghi

bài.

Trước tiên, cần xác định có bao

nhiêu phần tử cần dùng:

Write(‘nhap so phan tu: ‘);

Readln(n);

Dùng vòng lặp For - do để

nhập giá trị cho từng phần tử

A[i]:

For i:=1 to n do

Begin

Write(‘Nhap phan tu thu:

’, i);

Readln(A[i]);

End;

b/ In mảng một chiều

Dùng vòng lặp For - do để in

các phần tử trong mảng:

For i:= 1 to n do

Write(A[i]:4);

 HOẠT ĐỘNG 3: Hoạt động luyện tập, vận dụng:

(1) Mục tiêu: Giúp học sinh thực hiện được thao tác tạo khai báo, nhập và in mảng một

chiều

(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Vấn đáp, thuyết trình, đặt vấn đề, phân tích, so

sánh,...

(3) Hình thức tổ chức hoạt động: giải bài tập trên bảng

(4) Phương tiện dạy học:SGK, bảng.

(5) Học sinh biết vận dụng kiến thức đã học vào giải quyết tình huống thực tiễn cụ thể.

Nội dung hoạt động

GV yêu cầu HS: Với cách khai báo biến mảng sau đây:

Var A:array[1..100] of integer;

Em hãy cho biết?

- Mảng tên gì? Được nhập tối đa bao nhiêu phần tử cho mảng? Các giá trị phần tử có

kiểu dữ liệu gì? Cách khai báo trên là trực tiếp hay gián tiếp?

GV hướng dẫn và cho các em thảo luận.

GV gọi các nhóm trả lời.

GV nhận xét, giải đáp thắc mắc của học sinh, đưa ra các nhận xét cuối cùng

 HOẠT ĐỘNG 4: Hoạt động tìm tòi mở rộng:

(1) Mục tiêu: Giúp học sinh có nhu cầu mở rộng thêm kiến thức của mình.

(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: làm việc cá nhân, nhóm.

(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Ngoài lớp học

(4) Phương tiện dạy học:SGK, Projector, máy tính.

(5) Học sinh biết cách mở rộng các kiến thức của mình thông qua bài tập cụ thể.

Nội dung hoạt động

Trang 5

- GV: cho bài tập:

Viết chương trình nhập dãy N số nguyên (N<=200). In giá trị của phần tử cuối và đầu

của dãy số.

- HS: làm bài tập GV yêu cầu.

- Gv: học bài và xem trước phần b

IV. RÚT KINH NGHIỆM

.....................................................................................................................................................

.................................................................................................................................

Duyệt của tổ trưởng chuyên môn Giáo viên soạn

Lê Thị Lịnh Lê Minh Tâm

Trang 6

Tuần: 20 Tiết: 21

Ngày dạy:01/01/2018 đến 07/01/2018

BÀI 11. KIỂU MẢNG (Tiếp theo)

I. MỤC TIÊU

1. Về kiến thức

- Hiểu khái niệm mảng một chiều.

- Hiểu cách khai báo và truy cập đến các phần tử của mảng.

2. Về kĩ năng

- Cài đặt được thuật toán giải một số bài toán đơn giản với kiểu dữa liệu mảng

một chiều.

- Thực hiện khai báo mảng, truy cập, tính toán, đếm các phần tử trong mảng.

3. Về thái độ

- Thái độ nghiêm túc trong học tập.

- Chủ động tìm hiểu kiến thức mới.

4. Năng lực hướng tới:

- Khai báo biến dữ liệu hợp lý. Hiểu nguyên lý lưu dữ liệu một cách có cấu

trúc.

II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH

1. Chuẩn bị của giáo viên: Giáo án, sách giáo khoa, sách giáo viên, máy tính,

máy chiếu, phông chiếu, bút lông, bảng,…

2. Chuẩn bị của học sinh: Sách giáo khoa, tập, viết,…

III. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP

1. Ổn định lớp

2. Kiểm tra bài cũ (không)

3. Tiến trình bài học

 HOẠT ĐỘNG 1: Hoạt động khởi động:

(1) Mục tiêu: Tạo động cơ để học sinh hiểu được cách sử dụng và khai báo được biến

mảng.

(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Cá nhân, thảo luận nhóm.

(3) Phương tiện dạy học: SGK, Projector, máy tính.

(4) Học sinh có nhu cầu mong muốn được tìm hiểu cách dùng mảng trong việc giải

các bài toán.

Nội dung hoạt động

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học sinh

- Tiết trước chúng ta đã tìm hiểu về cách khai

báo mảng một chiều. Nhưng khi giải các bài

toán bằng mảng ta cần hiểu sâu hơn nữa về

cách thức sử dụng mảng trong giải các bài toán

đơn giản.

- Hôm nay chúng ta sẽ hiểu sâu hơn qua các ví

dụ.

- Nghe giảng

 HOẠT ĐỘNG 2: Hình thành kiến thức

Trang 7

(1) Mục tiêu: Giúp học sinh biết được khái niệm về mảng một chiều, cách khai báo

mảng một chiều, hiểu cách nhập và in mảng một chiều.

(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Vấn đáp, thuyết trình, đặt vấn đề, phân tích.

(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Làm việc cá nhân.

(4) Phương tiện dạy học: SGK, Projector, máy tính.

(5) Kết quả: Học sinh nắm được khái niệm về bảng, cách khai báo biến mảng một

chiều, hiểu cách nhập và in mảng một chiều, hiểu được một số ví dụ giải bài toán về mảng

một chiều.

Nội dung hoạt động

Hoạt động giáo viên

Hoạt động học sinh

Nội dung trình bày

- Yêu cầu học sinh đọc ví dụ

trong SGK và xác định input,

output.

- Nhận xét.

- Các em chú ý thuật toán trong

sách giáo khoa.

- Sau khi hiểu thuật toán có thể

giải thích các bước viết chương

trình hoàn chỉnh.

- Dựa vào SGK suy

nghỉ trả lời.

- Chú ý lắng nghe và

ghi lại bài.

- Chú ý quan sát.

- Chú ý quan sát cách

viết chương trình và

viết chương trình vào

tập.

4. Một số ví dụ

Ví dụ 1: Tìm phẩn tử lớn nhất

của dãy số nguyên.

- Input: Số nguyên dương N và

dãy gồm N sô nguyên dương a

, …, a

- Output: Max(a

, a

, …, a

chỉ số Max.

Thuật toán:

B1: Nhập N, và dãy a

, a

, …,

B2: Max  a

; i  2;

B3: Nếu i > N thì đưa ra Max,

rồi kết thúc;

B4:

- Nếu a

> Max thì Max 

;

- i  i + 1 rồi quay lại B3.

Program Tim_max;

Const Nmax = 250;

Type ArrInt = Array[1..Nmax]

of integer;

Var

N, i, Max, csmax: integer;

A: ArrInt;

Begin

Write(‘Nhap so phan tu cua

day so, N=’);

Readln(N);

For i:=1 to N do

Begin

Write(‘Phan tu thu ‘, i, ‘

=’);

Readln(A[i]);

End;

Trang 8

- Yêu cầu học sinh về đọc các

ví dụ sách giáo khoa.

Max:=A[1]; csmax:=1;

For i:=2 to N do

If A[i] > Max then

Begin

Max := A[i];

csMax := i;

End;

writeln(‘Gia tri cua p.tu

max la:’, max);

writeln(‘Chi so cua p.tu

max la:’, csmax);

Readln;

End.

 HOẠT ĐỘNG 3: Hoạt động luyện tập, vận dụng:

(1) Mục tiêu: Giúp học sinh thực hiện được thao tác tạo khai báo, nhập và in mảng một

chiều

(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Vấn đáp, thuyết trình, đặt vấn đề, phân tích, so

sánh,...

(3) Hình thức tổ chức hoạt động: giải bài tập trên bảng

(4) Phương tiện dạy học:SGK, bảng.

(5) Học sinh biết vận dụng kiến thức đã học vào giải quyết tình huống thực tiễn cụ thể.

Nội dung hoạt động

GV yêu cầu HS: Viết chương trình nhập dãy N số nguyên (N<=100). In dãy số

nguyên vừa nhập.

GV hướng dẫn và kêu một học sinh lên bảng làm bài.

GV nhận xét, giải đáp thắc mắc của học sinh, đưa ra các nhận xét cuối cùng

 HOẠT ĐỘNG 4: Hoạt động tìm tòi mở rộng:

(1) Mục tiêu: Giúp học sinh có nhu cầu mở rộng thêm kiến thức của mình.

(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: làm việc cá nhân, nhóm.

(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Ngoài lớp học

(4) Phương tiện dạy học:SGK, Projector, máy tính.

(5) Học sinh biết cách mở rộng các kiến thức của mình thông qua bài tập cụ thể.

Nội dung hoạt động

- GV: cho bài tập:

Viết chương trình nhập dãy N số nguyên (N<=200). Tính và in ra tổng dãy số nguyên

vừa nhập.

- HS: làm bài tập GV yêu cầu.

- GV: xem trước về bài tập mảng một chiều

IV. RÚT KINH NGHIỆM

.....................................................................................................................................................

Trang 9

.....................................................................................................................................................

.................................................................................................................................

Duyệt của tổ trưởng chuyên môn Giáo viên soạn

Lê Thị Lịnh Lê Minh Tâm

Trang 10

Tuần: 21 Tiết: 22

Ngày dạy:08/01/2018 đến 14/01/2018

BÀI TẬP VỀ MẢNG

I. MỤC TIÊU

1. Về kiến thức

- Các quy tắc kiểu dữ liệu có cấu trúc để thực hiện dữ liệu thực tế.

- Kiểu dữ liệu có cấu trúc được xây dựng từ những kiểu dữ liệu cơ sở

theo một số cách thức tạo kiểu do ngôn ngữ lập trình Pascal quy định.

- Trong ngôn ngữ Pascal dùng mô tả kiểu dữ liệu mới với từ khoá Type.

2. Về kĩ năng

- Rèn luyện kĩ năng khai báo kiểu dữ liệu có cấu trúc.

- Sử dụng thành thạo các thao tác vào/ra và các phép toán trên các thành phần

cơ sở.

3. Về thái độ

- Thái độ nghiêm túc trong học tập, chủ động giải bài tập.

4. Năng lực hướng tới

- Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề.

II. CHUẨN BỊ

1. Chuẩn bị của giáo viên: Giáo án, sách giáo khoa, sách giáo viên, máy tính,

máy chiếu, phông chiếu, bút lông, bảng,…

2. Chuẩn bị của học sinh: Sách giáo khoa, tập, viết,…

III. HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC

1. Ổn định lớp, kiểm tra sĩ số

2. Kiểm tra bài cũ: không.

3. Tiến trình bày học

 HOẠT ĐỘNG 1: Hoạt động khởi động:

(1) Mục tiêu: Tạo động cơ để học sinh hiểu được cách thao tác với mảng một chiều

(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Cá nhân.

(3) Phương tiện dạy học: SGK, Projector, máy tính.

(4) Học sinh có nhu cầu mong muốn được học cách sử dụng kiểu mảng một chiều để

giải các bài toán.

Nội dung hoạt động

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học sinh

Với những bài toán yêu cầu nhập dãy số xác

định ta dùng khai báo kiểu gì để lưu các giá trị

đó?

Ta có thể tham chiếu đến các phần tử và lấy giá

trị các phần tử của dãy số đó để tính toán được

không?

Để hiểu được sự lợi ích nhiều hơn của việc sử

dụng kiểu mảng một chiều hôm nay chúng ta sẽ

làm một số bài tập vận dụng cấu trúc rẽ nhánh,

cấu trúc lặp với kiểu mảng

- Trả lời : Kiểu mảng một chiều

- Trả lời : Được

- Nghe giảng

 HOẠT ĐỘNG 2: Hình thành kiến thức

Trang 11

(1) Mục tiêu: Giúp học sinh biết được cách khai báo mảng một chiều, hiểu cách nhập

và in mảng một chiều.

(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Đặt vấn đề, phân tích.

(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Làm việc cá nhân.

(4) Phương tiện dạy học: SGK, Projector, máy tính.

(5) Kết quả: Học sinh nắm được cách khai báo biến mảng một chiều, hiểu cách nhập

và in mảng một chiều, giải được các bài toán về mảng một chiều.

Nội dung hoạt động

Hoạt động giáo viên

Hoạt động học sinh

Nội dung trình bày

- Xác định input và output

- Cần khai báo phạm vi của

mảng là bao nhiêu?

- Tương tự như tìm giá trị lớn

nhất của dãy số, ta gán một giá

trị min là phần tử đầu sau

đólần lượt so sánh với các

phần tử còn lại nếu nhỏ hơn

min thì gán lại giá trị này.

- Khai báo những biến nào?

- Gọi học sinh lên bảng làm.

- Quan sát các học sinh khác

làm bài.

- Gọi học sinh nhận xét.

- Nhận xét

- Xác định input và output

- Trả lời: Giá trị n và

dãy số a1,a2,..an, và

output là số nhỏ nhất

- Trả lời: [1..100]

- Nghe giảng.

- Trả lời: Biến mảng,

biến min, n, i.

- Một học sinh lên

bảng làm

- Nhận xét

- Nghe giảng và ghi

bài.

- Trả lời: Giá trị n và

dãy số a1,a2,..an, và

output là các số chia

Câu 1. Viết chương trình nhập

từ bàn phím số nguyên dương

N (N<=100) và dãy A gồm N

số nguyên A

, A

, …A

. Tìm

và in ra màn hình giá trị nhỏ

nhất của dãy số vừa nhập?

Program tim_min;

Uses crt;

Var A: Array[1..100] of

integer;

min, n, i: integer;

Begin

Clrscr;

Writeln('nhap vao n va n

phai lon hon khong');

Readln(n);

For i:=1 to n do

Begin

Writeln('nhap phan tu

thu ', i);

Readln(A[i]);

End;

Min:=a[1];

For i:=2 to n-1 do

If a[i]<min then

min:=a[i];

Writeln(‘Gia tri nho nhat

la',min);

Readln ;

End.

Câu 2. Viết chương trình nhập

từ bàn phím số nguyên dương

N (N<=100) và dãy A gồm N

số nguyên A

, A

, …A

. Tìm

Trang 12

- Ta cần sử dụng hàm gì để

tính chia hết?

- Vậy đều kiện như thế nào là

chia hêt?

- Cần dùng vòng lặp nào để

duyệt hết các phần tử mảng?

- Sau khi ta nhập mảng sao đó

duyệt lần lượt các phần tử của

mảng, số nào chia hết cho 3 thi

in số đó ra màn hình.

- Gọi học sinh lên bảng làm.

- Quan sát các học sinh khác

làm bài.

- Gọi học sinh nhận xét.

- Nhận xét

hết cho 3

- Trả lời: hàm mod

- Trả lời: a[i] mod

3=0

- Trả lời: Vòng lặp for

- Nghe giảng

- Một học sinh lên

bảng làm

- Nhận xét

- Nghe giảng và ghi

bài.

và in ra màn hình các số chia

hết cho 3?

Program Chia_het_cho_3;

Uses crt;

Var A:array[1..100] of integer;

n, i: integer;

Begin

clrscr;

Writeln('nhap vao n');

Readln(n);

For i:=1 to n do

Begin

Writeln('nhap vao phan tu

thu ', i);

Readln(A[i]);

End;

Writeln(‘Cac so chia het cho 3

la:’)

For i:=1 to n do

If (A[i] mod 3=0) then

Write(a[i]:4);

Readln;

 HOẠT ĐỘNG 3: Hoạt động luyện tập, vận dụng:

(1) Mục tiêu: Giúp học sinh biết được cách khai báo mảng một chiều, hiểu cách nhập

và in mảng một chiều.

(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Đặt vấn đề, phân tích.

(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Làm việc cá nhân.

(4) Phương tiện dạy học: SGK, Projector, máy tính.

(5) Kết quả: Học sinh nắm được cách khai báo biến mảng một chiều, hiểu cách nhập

và in mảng một chiều, giải được các bài toán về mảng một chiều.

Nội dung hoạt động

GV cho bài tập : Viết chương trình nhập dãy N số nguyên (N<=250). Tìm và in ra

màn hình các số chẵn và lẻ riêng biệt.

GV hướng dẫn và kêu một học sinh lên bảng làm bài.

GV nhận xét, giải đáp thắc mắc của học sinh, đưa ra các nhận xét cuối cùng

 HOẠT ĐỘNG 4: Hoạt động tìm tòi mở rộng:

(1) Mục tiêu: Giúp học sinh có nhu cầu mở rộng thêm kiến thức của mình.

(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: làm việc cá nhân, nhóm.

(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Ngoài lớp học

(4) Phương tiện dạy học:SGK, Projector, máy tính.

(5) Học sinh biết cách mở rộng các kiến thức của mình thông qua bài tập cụ thể.

Nội dung hoạt động

Trang 13

- GV: cho bài tập:

Viết chương trình nhập dãy N số nguyên (N<=200). Tính và in ra tổng các số chẵn.

- HS: làm bài tập GV yêu cầu.

- GV: xem trước về bài tập và thực hành 3

IV. RÚT KINH NGHIỆM

.....................................................................................................................................................

.................................................................................................................................

Duyệt của tổ trưởng chuyên môn Giáo viên soạn

Lê Thị Lịnh Lê Minh Tâm

Trang 14

Tuần: 21 + 22 Ngày soạn: 25/12/2017

Tiết: 23 + 24 Ngày dạy: 08/01/2018 đến 21/01/2018

BÀI TẬP VÀ THỰC HÀNH 3

I. MỤC TIÊU

1. Về kiến thức

- Biết các thao tác nhập xuất mảng một chiều, chạy thử một số chương trình có

sẵn.

- Giải được một số bài toán tính toán đơn giản.

2. Về kĩ năng

- Thực hiện đúng các thao tác từ khai báo đến nhập xuất mảng một chiều.

3. Về thái độ

- Thái độ nghiêm túc trong học tập.

4. Năng lực hướng tới:

- Giải quyết vấn đề, sử dụng công nghệ thông tin giải các bài toán đơn giản.

II. CHUẨN BỊ

1. Chuẩn bị của giáo viên: Giáo án, sách giáo khoa, sách giáo viên, máy tính, máy

chiếu, phông chiếu, bút lông, bảng,…

2. Chuẩn bị của học sinh: Sách giáo khoa, tập, viết,…

III. HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC

1. Ổn định lớp, kiểm tra sĩ số

2. Kiểm tra bài cũ:

- Câu 1. Thế nào là mảng một chiều?

- Câu 2. Có mấy cách khai báo mảng một chiều? Cho ví dụ từng cách khai báo

mảng một chiều?

- Câu 3. Viết một phần chương trình nhập vào mảng n phần tử và giá trị từng

phần tử trong mảng?

3. Nội dung bài mới:

 HOẠT ĐỘNG 1: Hoạt động khởi động:

(1) Mục tiêu: Tạo động cơ để học sinh sử dụng máy tính giải các bài toán.

(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Cá nhân.

(3) Phương tiện dạy học: SGK, Projector, máy tính.

(4) Học sinh có nhu cầu mong muốn được học cách sử dụng kiểu mảng một chiều để

giải các bài toán.

Nội dung hoạt động

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học sinh

- Khi làm việc với mảng một chiều trước tiên

chúng ta cần thành thạo các thao tác khai báo,

nhập, xuất mảng. Để làm được điều đó thầy và

cả lớp cùng tìm hiểu và thực hành một số bài

tập ở Bài tập và thực hành số 3 trong SGK.

- Nghe giảng

 HOẠT ĐỘNG 2: Hình thành kiến thức

(1) Mục tiêu: Giúp học sinh sử dụng máy tính chạy được một số bài tập về mảng

(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Thực hành trên máy tính.

Trang 15

(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Làm việc cá nhân.

(4) Phương tiện dạy học: SGK, Projector, máy tính.

(5) Kết quả: Học sinh sử dụng máy tính chạy được một số bài toán về kiểu mảng một

chiều.

Nội dung hoạt động

Hoạt động giáo viên

Hoạt động học sinh

Nội dung trình bày

- Đọc nội dung yêu cầu của bài

(?) Các em hãy xác định số

lượng phần tử và yêu cầu của

bài là gì?

- Nhận xét, cho ví dụ cho học

sinh quan sát.

- Hướng dẫn cho học sinh cách

viết chương trình.

- Với bài tập vừa làm các em

có thể vận dụng giải quyết bài

toán tìm phần tử lớn nhất trong

mảng 1 chiều.

- Ghi bài tập.

- Suy nghĩ trả lời: đối

với bài này chúng ta

có n phần tử, sao khi

giá trị các phần tử của

mảng được nhập thì ta

in các phần tử trong

mảng ngược lại.

- Chú ý quan sát ví

dụ.

- Ghi bài.

- Ghi nội dung bài

học.

Bài 1. Viết chương trình nhập

vào mảng 1 chiều với N phần

tử, với N nhập từ bàn phím,

sao đó in ra màn hình sao khi

đảo ngược mảng đó.

Program Dao_nguoc_mang;

Uses crt;

Var A: Array[1..100] of

Integer;

N, i: Integer;

Begin

Clrscr;

Writeln('Nhap vao N');

Readln(N);

For i:=1 to N do

Begin

Writeln('Nhap vao phan tu

thu ', i);

Readln(A[i]);

End;

Writeln('Mang vua duoc dao

nguoc lai la');

For i:=N downto 1 do

Write(A[i]);

Readln;

End.

Bài 2. Viết chương trình nhập

vào mảng 1 chiều với N phần

tử, với N nhập từ bàn phím,

sao đó in ra màn hình phần

Trang 16

- Yêu cầu học sinh nêu thuật

toán để giải bài toán trên.

- Nhận xét, hướng dẫn các em

cách viết chương trình.

- Trong học kì I thầy đã giới

thiệu cho các em một số bài

toán như kiểm tra tính chẵn lẻ

của một số, tổng các số chẵn lẻ

trong dãy số. Hôm này chúng

ta sẽ áp dụng những thuật toán

đó vào bài toán đối với mảng

một chiều.

- Đọc yêu cầu bài toán cho học

sinh ghi bài.

(?) Các em hãy xác định Input

và Output của bài toán.

- Nhận xét, hướng dẫn cho học

sinh cách ghi bài.

- Suy nghĩ trả lời.

- Ghi bài.

- Nghe giảng.

- Ghi bài.

- Suy nghĩ trả lời.

- Chú ý quan sát và

ghi bài.

tử lớn nhất của mảng.

Program Phan_tu_max;

Uses crt;

Var A: Array[1..100] of

Integer;

N, Max, i: Integer;

Begin

Clrscr;

Writeln('Nhap vao N');

Readln(N);

For i:=1 to N do

Begin

Writeln('Nhap vao phan tu

thu ', i);

Readln(A[i]);

End;

Max:=A[1];

For i:=2 to n do

If (Max<A[i]) then Max

:=A[i];

Write(‘Phan tu lon nhat ’,

Max);

Readln;

End.

Bài 3. Viết chương trình nhập

vào mảng 1 chiều với N phần

tử, với N nhập từ bàn phím,

sao đó in ra màn hình số lần

xuất hiện của số chẵn và số lẻ.

Program Demch_Deml;

Uses crt;

Var A: array[1..100] of Integer;

N, dle, dchan, i: Integer;

Begin

Trang 17

- Tương tự như vậy các em hãy

viết chương trình tính tổng các

giá của mảng N phần tử.

- Yêu cầu một học sinh lên

bảng viết chương trình.

- Nhận xét, bổ sung nếu có sai

sót.

- Ghi bài.

- Suy nghĩ và thực

hiện theo yêu cầu của

giáo viên.

- Chú ý quan sát và

ghi bài.

Clrscr;

Writeln('Nhap vao N');

Readln(N);

For i:=1 to N do

Begin

Writeln('Nhap vao phan tu

thu ', i);

Readln(A[i]);

End;

dle:=0;

dchan:=0;

For i:=1 to N do

If (A[i] mod 2=0) then

dchan:=dchan+1

else

dle:=dle+1;

Writeln(‘So lan xuat hien so

chan la ', dchan);

Writeln('So lan xuat hien so

le la ', dle);

Readln;

End.

Bài 4. Viết chương trình

nhập vào mảng 1 chiều với N

phần tử, với N nhập từ bàn

phím, sao đó in ra màn hình

tổng các phần tử của mảng.

Program Tong_mang;

Uses crt;

Var A: Array[1..100] of

Integer;

N, Tong, i: Integer;

Begin

Clrscr;

Writeln('Nhap vao N');

Readln(N);

For i:=1 to N do

Begin

Writeln('Nhap vao phan tu

thu ', i);

Readln(A[i]);

End;

Tong:=0;

Trang 18

- Yêu cầu học sinh tham khảo

các bài tập SGK trang 63, 64.

For i:=1 to N do

Tong:=Tong+A[i];

Write(‘Tong mang la’,

Tong);

Readln;

End.

 HOẠT ĐỘNG 3: Hoạt động luyện tập, vận dụng:

(1) Mục tiêu: Giúp học sinh giải được các bài toán về kiểu mảng

(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Đặt vấn đề

(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Làm việc cá nhân.

(4) Phương tiện dạy học: SGK, Projector, máy tính.

(5) Kết quả: Học sinh giải được các bài toán về kiểu mảng

Nội dung hoạt động

GV cho bài tập : Viết chương trình nhập dãy N số nguyên (N<=250). Đếm và in ra

màn hình các số chẵn và lẻ.

GV hướng dẫn và kêu một học sinh lên bảng làm bài.

GV nhận xét, giải đáp thắc mắc của học sinh, đưa ra các nhận xét cuối cùng

 HOẠT ĐỘNG 4: Hoạt động tìm tòi mở rộng:

(1) Mục tiêu: Giúp học sinh có nhu cầu mở rộng thêm kiến thức của mình.

(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: làm việc cá nhân, nhóm.

(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Ngoài lớp học

(4) Phương tiện dạy học:SGK, Projector, máy tính.

(5) Học sinh biết cách mở rộng các kiến thức của mình thông qua bài tập cụ thể.

Nội dung hoạt động

- GV: cho bài tập:

Viết chương trình nhập dãy N số nguyên (N<=200). Tính và in ra tổng các số dương.

- HS: làm bài tập GV yêu cầu.

- GV: xem trước về bài tập thực hành 4

IV. RÚT KINH NGHIỆM

.....................................................................................................................................................

Duyệt của tổ trưởng chuyên môn Giáo viên soạn

Lê Thị Lịnh Lê Minh Tâm

Trang 19

Tuần: 22 + 23 Ngày soạn: 02/01/2018

Tiết: 25 + 26 Ngày dạy:15/01/2018 đến 28/01/2018

BÀI TẬP VÀ THỰC HÀNH 4

I. MỤC TIÊU

1. Về kiến thức

- Củng cố lại các kiến thức cơ bản khi lập trình với kiểu dữ liệu mảng.

- Làm quen với thuật toán sắp xếp đơn giản trên máy tính.

2. Về kĩ năng

- Rèn luyện kĩ năng sử dụng kiểu dữ liệu có cấu trúc.

- Rèn luyện kĩ năng nhận xét, phân tích và đề xuất cách giải bài toán sao

cho chương trình chạy nhanh hơn.

3. Về thái độ

- Thái độ nghiêm túc trong học tập, tự giác, chủ động trong khi thực hành.

4. Năng lực hướng tới:

- Giải quyết vấn đề, sử dụng máy tính giải một số bài toán về kiểu xâu.

II. CHUẨN BỊ

1. Chuẩn bị của giáo viên: Giáo án, sách giáo khoa, sách giáo viên, máy tính,

máy chiếu, phông chiếu, bút lông, bảng,…

2. Chuẩn bị của học sinh: Sách giáo khoa, tập, viết,…

III. HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC

1. Ổn định lớp, kiểm tra sĩ số

2. Kiểm tra bài cũ: không.

3. Nội dung bài mới:

 HOẠT ĐỘNG 1: Hoạt động khởi động:

(1) Mục tiêu: Tạo động cơ để học sinh sử dụng máy tính giải các bài toán.

(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Cá nhân.

(3) Phương tiện dạy học: SGK, Projector, máy tính.

(4) Học sinh có nhu cầu mong muốn được học cách sử dụng kiểu mảng để giải các

bài toán.

Nội dung hoạt động

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học sinh

- Khi làm việc với kiểu mảng trước tiên chúng

ta cần thành thạo các thao tác khai báo, nhập,

xuất xâu. Để làm được điều đó thầy và cả lớp

cùng tìm hiểu và thực hành một số bài tập ở Bài

tập và thực hành số 4 trong SGK.

- Nghe giảng

 HOẠT ĐỘNG 2: Hình thành kiến thức

(1) Mục tiêu: Giúp học sinh sử dụng máy tính chạy được một số bài tập về kiểu mảng

(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Thực hành trên máy tính.

(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Làm việc cá nhân.

(4) Phương tiện dạy học: SGK, Projector, máy tính.

(5) Kết quả: Học sinh sử dụng máy tính chạy được một số bài toán về kiểu mảng.

Nội dung hoạt động

Trang 20

Hoạt động giáo viên

Hoạt động học sinh

Nội dung trình bày

(?) Các em hãy cho thầy một

số ví dụ về một mảng một

chiều có dãy số tăng dần hoặc

giảm.

- Nhận xét, như vậy với một

dãy số bất kỳ trong mảng 1

chiều làm sao chúng ta có thể

sắp xếp như vậy. Để hiểu rõ

hơn thầy và cả lớp cùng xét bài

tập thứ nhất.

- Hướng dẫn và giải thích

chương trình.

- Đối với bài toán như vậy các

- Suy nghĩ cho ví dụ.

- Nghe giảng và ghi

bài.

- Nghe giảng và viết

chương trình vào tập.

- Chú ý nghe giảng và

Bài 1. Hãy tìm hiểu và chạy

thử chương trình thực hiện

thuật toán sắp xếp dãy số

nguyên bằng thuật toán tráo

đổi với các giá trị khác nhau

của n dưới đây

Program Sap_xep;

Uses crt;

Const nmax=250;

Type arrint=array[1..nmax] of

integer;

Var n, i, j, t: integer;

A: arrint;

Begin

Clrscr;

Randomize;

Write('nhap n=');

Readln(n);

For i:=1 to n do

A[i]:=random(300) - random

(300);

For i:=1 to n do write(A[i]:

5);

Writeln;

For j:=n downto 2 do

For i:=1 to j - 1 do

If A[i] >A[i+1] then

Begin

t:=A[i];

A[i]:=A[i+1];

A[i+1]:=t;

End;

Writeln('day so sau khi

sap xep');

For i:=1 to n do

write(A[i]: 7);

Writeln;

Readln;

End.

Bài 2. Viết chương trình nhập

Trang 21

em sẽ khó hiểu, để dể hiểu hơn

thầy và cả lớp cùng viết

chương trình nhập vào mảng n

phần tử và nhập vào giá trị

từng phần tử chứ không cho

giá trị ngẫu nhiên.

- Yêu cầu học sinh viết chương

trình, nhận xét, chiếu chương

trình hoàn chỉnh lên máy

chiếu, khi thực thi chương

trình nhập từ bước cho học

sinh quan sát.

(?) Theo các em số lần tráo đổi

của từng dãy số có khác nhau

không?

- Như thế ta có thể xác định số

ghi bài.

- Chú ý quan sát.

- Suy nghĩ trả lời: có.

- Suy nghĩ trả lời.

vào mảng n phần tử, sau đó

sắp xếp mảng vừa nhập theo

chiều tăng dần.

Program MaxElement;

Uses crt;

Const nmax=200;

Type MyArray=array[1..nmax]

of integer;

Var A: MyArray;

n, t, i, j: integer;

Begin

Clrscr;

Write('Nhap n=');

Readln(n);

For i:=1 to n do

Begin

Writeln('Nhap vao phan

tu thu ', i);

Readln(A[i]);

End;

Writeln;

Writeln('Mang vua nhap

la');

For i:=2 to n do

Write(A[i],' ');

For j:=n downto 2 do

For i:=1 to j-1 do if

A[i]>A[i+1] then

Begin

t:=A[i];

A[i]:=A[i+1];

A[i+1]:=t;

End;

Write(' Day so duoc sap xep

la ');

For i:=1 to n do

Write(A[i]:4);

Readln;

End.

Trang 22

lần tráo đổi được không, để

biết được đều đó thì chúng ta

phải đếm số lần tráo đổi. Như

vậy thì chúng ta cần phải bổ

xung vào chương trình cái gì?

- Nhận xét, ta cần khai báo

biến dem và sao mỗi vòng lặp

tráo đổi ta tăng biến dem lên 1

đơn vị.

- Hướng dẫn học sinh cách viết

chương trình.

- Cho bài tập yêu cầu học sinh

hãy viết chương trình tính tổng

- Nghe giảng.

- Chú ý quan sát và

ghi bài.

- Ghi bài.

Program Sap_xep;

Uses crt;

Const nmax=250;

Type arrint=array[1..nmax] of

integer;

Var n, i, j, t, dem: integer;

A: arrint;

Begin

clrscr;

Randomize;

Write('nhap n=');

Readln(n);

For i:=1 to n do

A[i]:=random(300) - random

(300);

For i:=1 to n do write(A[i]:

5);

Writeln;

For j:=n downto 2 do

For i:=1 to j - 1 do

If A[i] >A[i+1] then

Begin

t:=A[i];

A[i]:=A[i+1];

A[i+1]:=t;

dem:=dem+1;

End;

Writeln('day so sau khi

sap xep');

For i:=1 to n do

write(A[i]: 7);

Writeln('So lan trao doi

', dem);

Readln;

End.

Bài 3. Viết chương trình nhập

vào mảng 1 chiều với N phần

Trang 23

các phần tử của mảng với điều

kiện các phần tử đó phải chia

hết cho 5.

- Giải thích yêu cầu của bài

toán.

- Yêu cầu học sinh lên viết

chương trình.

- Nhận xét, bổ sung nếu có sai

sót.

(?) Giả sử bây giờ thầy muốn

đếm xem trong mảng chúng ta

vừa nhập có bao nhiêu phần tử

chia hết cho 5 thì như thế nào?

- Hướng dẫn các em cách viết

chương trình.

- Chú ý nghe giảng.

- Viết chương trình.

- Nghe nhận xét và

ghi bài.

- Suy nghĩ trả lời:

chúng ta phải kiểm tra

từng phần tử sau đó

coi có chia hết cho 5

không, nếu chia hết

thì chúng ta đếm lên

một giá trị.

- Nghe giảng và ghi

bài.

tử, tính tổng các phần tử chia

hết cho 5, sau đó in tổng ra

màn hình.

Program Tong_chia5;

Uses crt;

Var A: array[1..100] of integer;

N, i, Tong: integer;

Begin

Clrscr;

Write('Nhap N=');

Readln(N);

For i:=1 to N do

Begin

Writeln('Nhap vao phan

tu thu ', i);

Readln(A[i]);

End;

Tong:=0;

For i:=1 to N do

If (A[i] mod 5=0) then

Tong:=Tong+A[i];

Write('Tong cac so chia het

cho 5 la ', Tong);

Readln;

End.

Program Dem_chia5;

Uses crt;

Var A: array[1..100] of integer;

N, i, Dem: integer;

Begin

Clrscr;

Write('Nhap N=');

Readln(N);

For i:=1 to N do

Begin

Writeln('Nhap vao phan

tu thu ', i);

Readln(A[i]);

End;

Dem:=0;

For i:=1 to N do

Trang 24

If (A[i] mod 5=0) then

Dem:=Dem+1;

Write('Mang 1 chieu co ',

Dem, ‘ chia het cho 5’);

Readln;

End.

 HOẠT ĐỘNG 3: Hoạt động luyện tập, vận dụng:

(1) Mục tiêu: Giúp học sinh giải được các bài toán về kiểu mảng

(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Đặt vấn đề

(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Làm việc cá nhân.

(4) Phương tiện dạy học: SGK, Projector, máy tính.

(5) Kết quả: Học sinh giải được các bài toán về kiểu mảng

Nội dung hoạt động

GV cho bài tập : Viết chương trình nhập dãy N số nguyên (N<=250). In ra màn hình

tổng các số chẵn và lẻ.

GV hướng dẫn và kêu một học sinh lên bảng làm bài.

GV nhận xét, giải đáp thắc mắc của học sinh, đưa ra các nhận xét cuối cùng

 HOẠT ĐỘNG 4: Hoạt động tìm tòi mở rộng:

(1) Mục tiêu: Giúp học sinh có nhu cầu mở rộng thêm kiến thức của mình.

(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: làm việc cá nhân, nhóm.

(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Ngoài lớp học

(4) Phương tiện dạy học:SGK, Projector, máy tính.

(5) Học sinh biết cách mở rộng các kiến thức của mình thông qua bài tập cụ thể.

Nội dung hoạt động

- GV: cho bài tập:

Viết chương trình nhập dãy N số nguyên (N<=200). Đếm và in ra số lần xuất hiện các

số dương và âm.

- HS: làm bài tập GV yêu cầu.

- GV: xem trước về bài kiểu xâu

IV. RÚT KINH NGHIỆM

.....................................................................................................................................................

Duyệt của tổ trưởng chuyên môn Giáo viên soạn

Lê Thị Lịnh Lê Minh Tâm

Trang 25

Tuần: 23 Ngày soạn: 08/01/2018

Tiết: 27 Ngày dạy:22/01/2018 đến 04/02/2018

CHỦ ĐỀ 4: KIỂU XÂU

BÀI 12. KIỂU XÂU

I. MỤC TIÊU

1. Về kiến thức

- Biết được một kiểu dữ liệu mới, biết được khái niệm kiểu xâu.

- Biết cách khai báo biến, nhập xuất dữ liệu, tham chiếu đến từng kí tự

của xâu.

- Biết các phép toán liên quan đến xâu.

2. Về kĩ năng

- Rèn luyện kĩ năng sử dụng kiểu dữ liệu có cấu trúc.

- Khai báo được biến kiểu xâu trong ngôn ngữ lập trình Pascal. Sử dụng

biến xâu và các phép toán trên xâu để giải quyết các bài toán đơn giản.

3. Về thái độ

- Nghiêm túc trong giờ học, chủ động tìm hiều kiến thức mới.

4. Năng lực hướng tới

- Nhận biết, giải quyết vấn đề, thảo luận.

II. CHUẨN BỊ

1. Chuẩn bị của giáo viên: Giáo án, sách giáo khoa, sách giáo viên, máy tính, máy

chiếu, phông chiếu, bút lông, bảng,…

2. Chuẩn bị của học sinh: Sách giáo khoa, tập, viết,…

III. HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC

1. Ổn định lớp, kiểm tra sĩ số

2. Kiểm tra bài cũ: không.

3. Nội dung bài mới:

 HOẠT ĐỘNG 1: Hoạt động khởi động:

(1) Mục tiêu: Tạo động cơ để học sinh hiểu được cách sử dụng và khai báo được biến

xâu.

(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Cá nhân, thảo luận nhóm.

(3) Phương tiện dạy học: SGK, Projector, máy tính.

(4) Học sinh có nhu cầu mong muốn được học cách khai báo biến xâu

Nội dung hoạt động

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học sinh

- Trong thực tế, các kiểu dữ liệu chuẩn không

thể đáp ứng đủ biểu diễn của các bài toán lớn.

Vì thế, dựa trên các kiểu dữ liệu đó người lập

trình có thể tạo ra các kiểu dữ liệu phức tạp hơn

để giải quyết các bài toán trong thực tế.

(?) Để nhập vào một ký tự nào đó ta khai báo

kiểu dữ liệu gi?

- Nhận xet

- Vậy để nhập vào một chuỗi hay một xâu các

kí tự thì chúng ta dùng kiểu char được không?

- Để giải quyết vấn đề này hôm nay chúng ta sẽ

- Nghe giảng.

- Kiểu char

- Nghe giảng

Trang 26

tìm hiểu về kiểu xâu.

 HOẠT ĐỘNG 2: Hình thành kiến thức

(1) Mục tiêu: Giúp học sinh biết được khái niệm về xâu, cách khai báo mảng một

chiều, hiểu cách nhập và in một xâu kí tự.

(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Vấn đáp, thuyết trình, đặt vấn đề, phân tích.

(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Làm việc cá nhân.

(4) Phương tiện dạy học: SGK, Projector, máy tính.

(5) Kết quả: Học sinh nắm được khái niệm về xâu, cách khai báo biến xâu một chiều,

hiểu cách nhập và in xâu, hiểu được một số ví dụ giải bài toán về xâu kí tự

Nội dung hoạt động

Hoạt động giáo viên

Hoạt động học sinh

Nội dung trình bày

(?) Các em hãy cho thầy một

vài ví dụ về dãy kí tự nào đó?

(?) Các em hãy tham khảo sách

giáo khoa và cho thầy biết khái

niệm xâu?

- Nhận xét và nhắc lại khái

niệm.

(?) Các em hãy cho thầy biết

độ dài của 2 ví dụ vừa nêu?

- Qua đó giải thích cho học

sinh biết thế nào là độ dài của

xâu.

(?) Có tồn tại xâu nào không

chứa bất kì kí tự nào không?

- Nhận xét, hướng dẫn cách

biểu diễn xâu rỗng.

- Tương tự mảng 1 chiều

chúng ta có các quy tắc xác

định thì kiểu xâu cũng vậy.

- Suy nghĩ trả lời:

Ví dụ: ‘Ha Noi’

‘Ho Chi Minh’

- Trả lời: Là dãy kí tự

trong bảng mã ASCII,

mỗi kí tự là một phần

tử, được đặt trong hai

dấu nháy đơn ‘’.

- Ghi bài.

- Trả lời:

+ Xâu 1: Độ dài: 6.

+ Xâu 2: Độ dài: 11.

- Nghe giảng và ghi

bài.

- Trả lời: có, gọi là

xâu rỗng.

- Nghe giảng.

- Ghi các quy tắc xác

định một xâu.

1. Định nghĩa xâu

Xâu là dãy các kí tự trong bộ

mã ASCII, mỗi kí tự là một

phần tử của xâu.

- Số lượng kí tự trong một xâu

gọi là độ dài của xâu.

- Xâu rỗng là xâu không chứa

kí tự nào (xâu có độ dài bằng

0), được biểu diễn bằng hai dấu

nháy đơn liên tiếp ‘’.

- Có thể xem xâu là mảng 1

chiều mà mỗi phần tử là một kí

tự.

- Cách thức cho phép xác

định:

+ Tên kiểu xâu.

Ví dụ: s:=‘Lop 11A’;

+ Cách khai báo biến kiểu

xâu.

Ví dụ: Var s: string[20];

+ Số lượng các kí tự của

xâu.

Trang 27

Ví dụ: ‘Lop 11A’ gồm 7 kí

tự.

+ Các phép toán thao tác với

xâu như: Ghép, so sánh, chèn…

+ Cách tham chiếu đến phần

tử của xâu (Tên xâu[chỉ số]).

Ví dụ: s[1] là kí tự ‘L’.

- Giới thiệu về cách khai báo

biến xâu trong ngôn ngữ lập

trình Pascal, giải thích ý nghĩa

của từ String, [n] cho học sinh

hiểu String là tên kiểu xâu [n]

là giá trị qui định số lượng kí tự

tối đa mà biến xâu có thể chứa.

(?) Các em hãy cho biết khi

khai báo không có [n] thì số

lượng kí tự tối đa cho phép là

bao nhiêu?

- Cho ví dụ giúp học sinh hiểu

rõ cách khai báo kiểu xâu.

- Nghe giảng và ghi

bài.

- Trả lời: Số lượng kí

tự tối đa là 255.

- Chú ý quan sát, ghi

bài.

2. Khai báo

Var <tên biến>: String[Độ dài

lớn nhất của xâu];

- Khi độ dài lớn nhất của xâu sẽ

nhận giá trị ngầm là 255.

Ví dụ:

Var hoten: string[26];

Var chugiai: string;

(?) Đối với dữ liệu chuẩn, sử

dụng thủ tục nào để nhập giá

trị?

- Nhận xét, đối với kiểu xâu

cũng thực hiện các thao tác

tương tự.

(?) Làm thế nào để ghép hai

hay nhiều xâu lại với nhau?

- Yêu cầu học sinh cho ví dụ

cách ghép xâu.

(?) Các em hãy cho biết để so

- Trả lời:

+ Nhập: Read, readln.

+ Xuất: Write,

writeln.

- Ghi bài.

- Trả lời: dấu cộng

(+).

- Cho ví dụ.

- Trả lời: Các phép so

3. Các thao tác xử lý xâu

Nhập giá trị, in ra giá trị biến

kiểu xâu:

* Nhập giá trị cho xâu:

Read (<tên biến xâu>);

Readln (<tên biến xâu>);

* Viết ra giá trị của xâu:

Write (<tên biến xâu>);

Writeln (<tên biến xâu>);

a. Phép ghép xâu

Để ghép hai hay nhiều xâu

thành một, ta dùng dấu “+” để

ghép. Có thể thực hiện ghép

xâu đối với các hằng và biến

xâu.

VD: ghép ‘Ha’ + ‘ Noi’

KQ: ‘Ha Noi’

b. Các phép so sánh xâu

Trang 28

sánh, có các phép toán so sánh

nào?

(?) Cho 2 xâu A và B, khi nào

thì xâu A được coi là lớn hơn

xâu B?

- Nhận xét và phân tích, cho ví

dụ.

- Để xóa kí tự trong xâu ta

dùng thủ tục Delete, trình bày

cú pháp, khái niệm.

- Yêu cầu học sinh nêu ví dụ về

thủ tục Delete?

- Giới thiệu: thủ tục Insert dùng

để chèn xâu, trình bày cú pháp,

khái niệm.

- Hãy nêu ví dụ về thủ tục

Insert?

- Hàm copy dùng để tạo một

sánh: =, <>, <, >, <=,

>=.

- Tham khảo sách

giáo khoa trả lời:

(A>B) Nếu xâu B là

đoạn đầu của xâu A.

+ (A>B) Nếu kí tự

đầu tiên khác nhau

giữa chúng kể từ trái

sang trong xâu A có

mã ASCII lớn hơn;

+ (A=B) Nếu chúng

giống nhau hoàn toàn

giống nhau.

- Ghi bài.

- Nghe giảng và ghi

bài.

Ví dụ: A:= ‘Tin hoc’

Delete( A, 4, 1)

KQ: ‘Tinhoc’

- Nghe giảng, ghi bài.

Ví dụ: A:= ‘Tin’ ;

B:= ‘Hoc ’

Insert(A, B, 4)

KQ: ‘Học Tin’

- Ghi bài.

Các phép so sánh: =, <>, <, >,

<=, >=.

Quy tắc so sánh:

+ A < B nếu độ dài của B lớn

hơn và A là đoạn đầu của B;

+ A > B nếu kí tự đầu tiên khác

nhau giữa chúng kể từ trái sang

trong xâu A có mã ASCII lớn

hơn;

+ A = B nếu chúng hoàn toàn

giống nhau.

Ví dụ:

‘Ha’ = ‘Ha’

‘Ha’ < ‘Ha Noi’

‘HaNoi’ > ‘HaNam’

c. Thủ tục Delete

Delete(st, vt, n)

Thực hiện việc xóa n kí tự của

biến xâu st bắt đầu từ vị trí vt

chỉ định.

Ví dụ: A:= ‘Tin hoc’

Delete( A, 4, 1)

KQ: ‘Tinhoc’

d. Thủ tục Insert

Insert( s1, s2, vt)

Thực hiện chèn xâu s1 vào xâu

s2 bắt đầu ở vị trí vt.

e. Hàm copy

Copy( S, vt, n)

Trang 29

xâu mới bằng cách sao chép

các kí tự trong xâu cũ, trình

bày cú pháp và khái niệm.

Hãy nêu ví dụ về hàm copy?

- Hàm length dùng để trả về giá

trị độ dài của xâu.

Trình bày cú pháp và khái

niệm.

Xác định độ dài của xâu sau:

A := ‘Truong Van Hoa II’

Hàm pos xác định vị trí xuất

hiện đầu tiên của xâu này trong

một xâu khác hay vị trí xuất

hiện đầu tiên của một dãy kí tự

trong một xâu.

Trình bày cú pháp và khái

niệm.

Xác định kết quả của VD:

A := ‘Ho Guom’

B := ‘Guom’

Pos(B, A)

Hàm Upcase trả về chữ cái in

hoa tương ứng với các chữ cái

trong xâu.

Trình bày cú pháp và khái niệm

(?) Cho ví dụ về hàm Upcase?

Ví dụ: A:= ‘Mua

xuan’

Copy(A, 5, 4)

KQ: ‘xuan’

- Nghe giảng.

- Trả lời: 17

- Ghi bài.

- Trả lời: 4.

- Quan sát và ghi bài.

- Suy nghĩ cho ví dụ.

Thực hiện việc copy n kí tự liên

tiếp bắt đầu từ vị trí vt của xâu

S để tạo thành một xâu mới.

f. Hàm length

Length(x)

Ví dụ

A := ‘Truong Van Hoa II’

Độ dài: 17

g. Hàm pos

Pos(s1, s2)

Cho vị trí xuất hiện đầu tiên của

xâu s1 trong xâu s2.

Pos(kí tự, x)

Cho vị trí xuất hiện đầu tiên của

kí tự hoặc dãy kí tự trong xâu x.

Ví dụ:

A := ‘Ho Guom’

B := ‘Guom’

Pos(B, A)

Kq: 4

h. Hàm upcase

Upcase(ch)

Cho chữ cái in hoa ứng với các

chữ cái trong xâu ch.

Ví dụ: A := ‘d’

Upcase(A)  ‘D’

 HOẠT ĐỘNG 3: Hoạt động luyện tập, vận dụng:

(1) Mục tiêu: Giúp học sinh thực hiện được thao tác tạo khai báo, nhập và in mảng một

chiều

(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Vấn đáp, thuyết trình, đặt vấn đề, phân tích, so

sánh,...

(3) Hình thức tổ chức hoạt động: giải bài tập trên bảng

(4) Phương tiện dạy học:SGK, bảng.

(5) Học sinh biết vận dụng kiến thức đã học vào giải quyết tình huống thực tiễn cụ thể.

Nội dung hoạt động

Trang 30

GV yêu cầu HS: Viết khai báo xâu a có độ dài lớn là 200 kí tự và xâu b có độ dài lớn

nhất.

GV hướng dẫn và kêu một học sinh lên bảng làm bài.

GV nhận xét, giải đáp thắc mắc của học sinh, đưa ra các nhận xét cuối cùng

 HOẠT ĐỘNG 4: Hoạt động tìm tòi mở rộng:

(1) Mục tiêu: Giúp học sinh có nhu cầu mở rộng thêm kiến thức của mình.

(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: làm việc cá nhân, nhóm.

(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Ngoài lớp học

(4) Phương tiện dạy học: SGK, Projector, máy tính.

(5) Học sinh biết cách mở rộng các kiến thức của mình thông qua bài tập cụ thể.

Nội dung hoạt động

- GV: cho bài tập:

Cho xâu s:= ‘Thien Ho Dương’

- Viết hàm xác định độ dài của xâu s

- Viết thủ tục xóa xâu s thành ‘Thien Ho’

- HS: làm bài tập GV yêu cầu.

- GV: xem trước về phần 3 một số ví dụ

IV. RÚT KINH NGHIỆM

.....................................................................................................................................................

.................................................................................................................................

Duyệt của tổ trưởng chuyên môn Giáo viên soạn

Lê Thị Lịnh Lê Minh Tâm

Trang 31

Tuần: 24 Ngày soạn: 08/01/2018

Tiết: 28 Ngày dạy:22/01/2018 đến 04/02/2018

BÀI 12. KIỂU XÂU (Tiếp theo)

I. MỤC TIÊU

1. Về kiến thức

- Biết được một kiểu dữ liệu mới, biết được khái niệm kiểu xâu.

- Biết cách khai báo biến, nhập xuất dữ liệu, tham chiếu đến từng kí tự

của xâu.

- Biết các phép toán liên quan đến xâu.

2. Về kĩ năng

- Rèn luyện kĩ năng sử dụng kiểu dữ liệu có cấu trúc.

- Khai báo được biến kiểu xâu trong ngôn ngữ lập trình Pascal. Sử dụng

biến xâu và các phép toán trên xâu để giải quyết các bài toán đơn giản.

3. Về thái độ

- Nghiêm túc trong giờ học, chủ động tìm hiều kiến thức mới.

4. Năng lực hướng tới

- Nhận biết, giải quyết vấn đề, thảo luận.

II. CHUẨN BỊ

1. Chuẩn bị của giáo viên: Giáo án, sách giáo khoa, sách giáo viên, máy tính, máy

chiếu, phông chiếu, bút lông, bảng,…

2. Chuẩn bị của học sinh: Sách giáo khoa, tập, viết,…

III. HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC

4. Ổn định lớp, kiểm tra sĩ số

5. Kiểm tra bài cũ: không.

6. Nội dung bài mới:

 HOẠT ĐỘNG 1: Hoạt động khởi động:

(1) Mục tiêu: Tạo động cơ để học sinh hiểu được cách sử dụng kiểu xâu để giải cách

bài toán đơn giản

(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Cá nhân, thảo luận nhóm.

(3) Phương tiện dạy học: SGK, Projector, máy tính.

(4) Học sinh có nhu cầu mong muốn được học cách sử dụng kiểu xâu để giải cách bài

toán đơn giản

Nội dung hoạt động

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học sinh

- Tiết trước chúng ta đã tìm hiểu về cách khai

xâu, một số thao tác với xâu. Nhưng khi giải

các bài toán bằng mảng ta cần hiểu sâu hơn nữa

về cách thức sử dụng xâu trong giải các bài

toán đơn giản.

- Hôm nay chúng ta sẽ hiểu sâu hơn qua các ví

dụ.

- Nghe giảng

 HOẠT ĐỘNG 2: Hình thành kiến thức

(1) Mục tiêu: Giúp học sinh biết được cách sử dụng kiểu xâu để giải cách bài toán

đơn giản

(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Vấn đáp, thuyết trình, đặt vấn đề, phân tích.

Trang 32

(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Làm việc cá nhân.

(4) Phương tiện dạy học: SGK, Projector, máy tính.

(5) Kết quả: Học sinh nắm được cách sử dụng kiểu xâu để giải cách bài toán đơn giản

thông qua các ví dụ

Nội dung hoạt động

Hoạt động giáo viên

Hoạt động học sinh

Nội dung trình bày

Ví dụ 1. Viết chương trình

nhập vào họ đệm và tên của

học sinh. In ra màn hình họ và

tên của học sinh đó.

(?) Theo các em làm sao ta có

thể in học tên học sinh?

- Hướng dẫn học sinh cách viết

chương trình.

Ví dụ 2. Nhập vào hai xâu,

kiểm tra kí tự đầu tiên của xâu

thứ nhất có trùng với kí tự cuối

cùng của xâu thứ hai không?

- Hướng dẫn các em cách truy

cập phần tử cuối của xâu.

Ví dụ 3. Nhập vào một xâu, in

ra màn hình xâu đó viết theo

thứ tự ngược lại.

(?) Để làm được đó ta phải sử

dụng vòng lặp gì?

- Suy nghĩ trả lời: ta

ghép 2 xâu đó lại.

- Nghe giảng và ghi

bài.

- Trả lời: Hàm length.

- Chú ý nghe giảng,

ghi bài.

Nghe giảng và ghi

bài.

4. Một số ví dụ

Ví dụ 1. Viết chương trình

nhập vào họ đệm và tên của học

sinh. In ra màn hình họ và tên

của học sinh đó.

Program In_hoten;

Var a, b, x : string;

Begin

Write(‘Nhap vao ho hoc sinh:

’); Readln(a);

Write(‘Nhap vao ten hoc sinh:

’); Readln(b);

x:= a + b;

Write(‘Ho va ten hoc sinh la: ’,

x);

Readln;

End.

Ví dụ 2. Nhập vào hai xâu,

kiểm tra kí tự đầu tiên của xâu

thứ nhất có trùng với kí tự cuối

cùng của xâu thứ hai không?

Program Ktkitutrung;

Var x: integer;

A, b: string;

Begin

Write(‘ Nhap vao xau thu

nhat: ’); readln(a);

Write(‘ Nhap vao xau thu

hai: ’); readln(b);

x := length(b);

If a[1] = b[x] then

write(‘Trung nhau’)

else write(‘Khac nhau’);

Readln;

End.

Ví dụ 3. Nhập vào một xâu, in

ra màn hình xâu đó viết theo

thứ tự ngược lại.

Trang 33

- Nhận xét trước tiên ta phải

dùng hàm length sao đó ta lặp

từ chỉ số cuối về chỉ số đầu.

Ví dụ 4. Nhập vào một xâu,

đưa ra màn hình xâu thu được

từ nó nhưng đã loại bỏ dấu

cách.

- Hướng dẫn học sinh cách viết

chương trình.

Ví dụ 5. Nhập vào xâu x1, tạo

một xâu x2 gồm tất cả các chữ

số có trong x1, giữ nguyên thứ

tự xuất hiện giữa chúng, rồi in

ra màn hình.

- Giáo viên nhận xét.

- Trả lời: vòng lặp lùi.

- Nghe giảng và viết

chương trình.

- Ghi bài.

Program Daonguocxau;

Uses Crt;

Var i, k: integer;

a: string;

Begin

Write(‘ Nhap xau: ’);

Readln(a);

k:= length(a);

For i:= k downto 1 do

write(a[i]);

Readln;

End.

Ví dụ 4. Nhập vào một xâu,

đưa ra màn hình xâu thu được

từ nó nhưng đã loại bỏ dấu

cách.

Program Xoakhoangcach;

Var i, k: byte;

a: string;

Begin

Write(‘ Nhap xau: ’);

readln(a);

k:= length(a);

b:= ‘’;

For i:= 1 to k do

If a[i] <> ‘ ’ then

b:=b+a[i];

Writeln(‘Ket qua: ’, b);

Readln;

End.

Ví dụ 5. Nhập vào xâu x1, tạo

một xâu x2 gồm tất cả các chữ

số có trong x1, giữ nguyên thứ

tự xuất hiện giữa chúng, rồi in

ra màn hình.

Program Xauchuso;

Uses crt;

Var x1, x2: string;

i: byte;

Begin

Write(‘ Nhập vào xâu x1:

’); Readln(x1);

x2 := ‘’;

For i := 1 to length(x1) do

If (‘0’ =< x1[i]) and

(x1[i] <= ‘9’) then

Trang 34

- Tự viết chương

trình.

x2 := x2 + x1[i];

Writeln(‘Ket qua la: ’, x2);

Readln;

End.

 HOẠT ĐỘNG 3: Hoạt động luyện tập, vận dụng:

(1) Mục tiêu: Giúp học sinh thực hiện được sử dụng kiểu xâu để giải cách bài toán đơn

giản

(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Vấn đáp, thuyết trình, đặt vấn đề, phân tích, so sánh,...

(3) Hình thức tổ chức hoạt động: giải bài tập trên bảng

(4) Phương tiện dạy học:SGK, bảng.

(5) Học sinh biết vận dụng kiến thức đã học vào giải quyết tình huống thực tiễn cụ thể.

Nội dung hoạt động

GV yêu cầu HS: Viết chương trình nhập vào hai xâu, in ra màn hình xâu dài hơn.

GV hướng dẫn và kêu một học sinh lên bảng làm bài.

GV nhận xét, giải đáp thắc mắc của học sinh, đưa ra các nhận xét cuối cùng

 HOẠT ĐỘNG 4: Hoạt động tìm tòi mở rộng:

(1) Mục tiêu: Giúp học sinh có nhu cầu mở rộng thêm kiến thức của mình.

(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: làm việc cá nhân, nhóm.

(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Ngoài lớp học

(4) Phương tiện dạy học: SGK, Projector, máy tính.

(5) Học sinh biết cách mở rộng các kiến thức của mình thông qua bài tập cụ thể.

Nội dung hoạt động

- GV: cho bài tập:

Viết chương trình nhập hai xâu kí tự a, b bất kì. Kiểm tra kí tự cuối của xâu a có trùng

với kí tự thứ hai trong xâu b hay không.

- HS: làm bài tập GV yêu cầu.

- GV: xem trước về bài tập kiểu xâu

IV. RÚT KINH NGHIỆM

.....................................................................................................................................................

Duyệt của tổ trưởng chuyên môn Giáo viên soạn

Lê Thị Lịnh Lê Minh Tâm

Trang 35

Tuần: 24 Ngày soạn: 15/01/2018

Tiết: 29 Ngày dạy:29/01/2018 đến 04/02/2018

BÀI TẬP

I. MỤC TIÊU

1. Về kiến thức

- Các quy tắc kiểu dữ liệu có cấu trúc để thực hiện dữ liệu thực tế.

- Kiểu dữ liệu có cấu trúc được xây dựng từ những kiểu dữ liệu cơ sở

theo một số cách thức tạo kiểu do ngôn ngữ lập trình Pascal quy định.

- Trong ngôn ngữ Pascal dùng mô tả kiểu dữ liệu mới với từ khoá Type.

2. Về kĩ năng

- Rèn luyện kĩ năng khai báo kiểu dữ liệu có cấu trúc.

- Sử dụng thành thạo các thao tác vào/ra và các phép toán trên các thành phần

cơ sở.

3. Về thái độ

- Thái độ nghiêm túc trong học tập, chủ động giải bài tập.

4. Năng lực hướng tới

- Khai báo biến dữ liệu hợp lý. Hiểu nguyên lý lưu dữ liệu một cách có cấu trúc.

II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH

1. Chuẩn bị của giáo viên: Giáo án, sách giáo khoa, sách giáo viên, máy tính,

máy chiếu, phông chiếu, bút lông, bảng,…

2. Chuẩn bị của học sinh: Sách giáo khoa, tập, viết,…

III. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP

1. Ổn định lớp

2. Kiểm tra bài cũ (không)

3. Tiến trình bài học

 HOẠT ĐỘNG 1: Hoạt động khởi động:

(1) Mục tiêu: Tạo động cơ để học sinh hiểu được cách thao tác với kiểu xâu

(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Cá nhân.

(3) Phương tiện dạy học: SGK, Projector, máy tính.

(4) Học sinh có nhu cầu mong muốn được học cách sử dụng kiểu xâu để giải các bài toán.

Nội dung hoạt động

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học sinh

Với những bài toán yêu cầu nhập xâu kí tự bất

kỳ ta dùng khai báo kiểu gì để lưu các giá trị

đó?

Ta có thể tham chiếu đến các phần tử và lấy giá

trị các phần tử của xâu kí tự được không?

Để hiểu được sự lợi ích nhiều hơn của việc sử

dụng kiểu xâu hôm nay chúng ta sẽ làm một số

bài tập vận dụng cấu trúc rẽ nhánh, cấu trúc lặp

với kiểu xâu

- Trả lời : Kiểu xâu

- Trả lời : Được

- Nghe giảng

 HOẠT ĐỘNG 2: Hình thành kiến thức

(1) Mục tiêu: Giúp học sinh biết được cách khai báo mảng một chiều, hiểu cách nhập

và in mảng một chiều.

Trang 36

(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Đặt vấn đề, phân tích.

(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Làm việc cá nhân.

(4) Phương tiện dạy học: SGK, Projector, máy tính.

(5) Kết quả: Học sinh nắm được cách khai báo biến mảng một chiều, hiểu cách nhập

và in mảng một chiều, giải được các bài toán về mảng một chiều.

Nội dung hoạt động

Hoạt động giáo viên

Hoạt động học sinh

Nội dung trình bày

- Xác định input và output

- Cần khai báo những biến

nào?

- Sử dụng vòng lặp gì để duyệt

các phần tử?

- Vòng lặp đi từ giá trị nào?

- Để so sánh một kí tự với

khoảng trắng ta viết như thế

nào?

- Gọi học sinh lên bảng làm?

- Quan sát

- Gọi học sinh nhận xét

- Nhận xét

- Xác định input và output

- Cần khai báo những biến

nào?

- Khởi tạo s2 bang bao nhiêu?

- Sử dụng vòng lặp gì để duyệt

các phần tử?

- Vòng lặp đi từ giá trị nào?

- Đều kiện để lấy giá trị cho

s2?

- Trả lời: Xâu s,

output là số lượng dấu

cách

- Trả lời:Biến xâu s,

dem, i

- Trả lời:vòng lặp for

- Trả lời:1->length(s)

- Trả lời:a[i]=’ ‘

- Một học sinh lên

bảng làm

-Nhận xét

-Nghe giảng và ghi

bài

- Trả lời: Xâu s1,

output xâu s2

- Trả lời:Biến xâu s1,

s2, i

-Trả lời:s2=’’

- Trả lời:vòng lặp for

- Trả lời :

1->length(s1)

-Trả lời: s1[i]<’0’ or

s1[i]>’9’

Bai 1: Viết chương trình nhập

một xâu s bất kỳ vào từ bàn

phím. Đếm và in ra màn hình

xâu có bao nhiêu dấu cách?

Program dem_trang;

Uses crt;

Var s:string;

Dem, I:integer;

Begin

Write(‘Nhap xau:’);

Readln(s);

Dem:=0;

For i:=1 to length(s) do

If a[i]=’ ‘ then

Dem:=dem+1;

Write(‘so luong dau cach

la:’,dem);

Readln

End

Bai 2: Viết chương trình nhập

một xâu s1 bất kỳ vào từ bàn

phím, tạo xâu s2 gồm tất cả

các ký tự không phải là chữ

số có trong xâu s1 và in kết

quả ra màn hình.

Program tao_xau;

Var s1,s1:string;

I:integer;

Begin

Write(‘Nhap s1:’);

Readln(s1);

S2:=’’;

For i:=1 to length(s1) do

Trang 37

- Gọi học sinh lên bảng làm?

- Quan sát

- Gọi học sinh nhận xét

- Nhận xét

- Một học sinh lên

bảng làm

-Nhận xét

-Nghe giảng và ghi

bài

If s1[i]<’0’ or s1[i]>’9’ then

S2:=s2+s1[i];

Writeln(‘xau s2 la:’,s2);

Readln

End.

 HOẠT ĐỘNG 3: Hoạt động luyện tập, vận dụng:

(1) Mục tiêu: Giúp học sinh biết được cách khai báo biến xâu, hiểu cách nhập và in xâu.

(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Đặt vấn đề, phân tích.

(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Làm việc cá nhân.

(4) Phương tiện dạy học: SGK, Projector, máy tính.

(5) Kết quả: Học sinh nắm được cách khai báo biến xâu, hiểu cách nhập và in xâu,

giải được các bài toán về kiểu xâu.

Nội dung hoạt động

GV cho bài tập : Viết chương trình nhập một xâu kí tự bất kì. Đếm và in ra số lần

xuất hiện chữ số trong xâu.

GV hướng dẫn và kêu một học sinh lên bảng làm bài.

GV nhận xét, giải đáp thắc mắc của học sinh, đưa ra các nhận xét cuối cùng

 HOẠT ĐỘNG 4: Hoạt động tìm tòi mở rộng:

(1) Mục tiêu: Giúp học sinh có nhu cầu mở rộng thêm kiến thức của mình.

(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: làm việc cá nhân, nhóm.

(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Ngoài lớp học

(4) Phương tiện dạy học:SGK, Projector, máy tính.

(5) Học sinh biết cách mở rộng các kiến thức của mình thông qua bài tập cụ thể.

Nội dung hoạt động

- GV: cho bài tập:

Viết chương trình nhập một xâu kí tự bất kì và một kí tự bất ki. Cho biết số lần xuất

hiện kí tự vừa nhập.

- HS: làm bài tập GV yêu cầu.

- GV: xem trước về bài tập thực hành 5

IV. RÚT KINH NGHIỆM

.....................................................................................................................................................

Duyệt của tổ trưởng chuyên môn Giáo viên soạn

Lê Thị Lịnh Lê Minh Tâm

Trang 38

Tuần: 25 Ngày soạn: 15/01/2018

Tiết: 30+31 Ngày dạy:05/02/2018 đến 24/02/2018

BÀI TẬP VÀ THỰC HÀNH 5

I. MỤC TIÊU

1. Về kiến thức

- Củng cố cho học sinh những hiểu biết về kiểu xâu.

- Cung cấp cho học sinh một vài thuật toán cơ bản và đơn giản thường gặp

trong xử lý xâu.

2. Về kĩ năng

- Làm việc với xâu trong lập trình.

- Bước đầu viết được một số thuật toán kiêu xâu quen thuộc bằng Pascal.

- Góp phần hình thành và rèn luyện tư duy lập trình, tác phong của người lập

trình.

3. Về thái độ

- Thái độ nghiêm túc trong học tập.

4. Năng lực hướng tới

II. CHUẨN BỊ

1. Chuẩn bị của giáo viên: Giáo án, sách giáo khoa, sách giáo viên, máy tính, máy

chiếu, phông chiếu, bút lông, bảng,…

2. Chuẩn bị của học sinh: Sách giáo khoa, tập, viết,…

III. HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC

1. Ổn định lớp, kiểm tra sĩ số

2. Kiểm tra bài cũ: không.

3. Nội dung bài mới:

 HOẠT ĐỘNG 1: Hoạt động khởi động:

(1) Mục tiêu: Tạo động cơ để học sinh sử dụng máy tính giải các bài toán.

(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Cá nhân.

(3) Phương tiện dạy học: SGK, Projector, máy tính.

(4) Học sinh có nhu cầu mong muốn được học cách sử dụng kiểu xâu để giải các bài

toán.

Nội dung hoạt động

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học sinh

- Khi làm việc với kiểu xâu trước tiên chúng ta

cần thành thạo các thao tác khai báo, nhập, xuất

xâu. Để làm được điều đó thầy và cả lớp cùng

tìm hiểu và thực hành một số bài tập ở Bài tập

và thực hành số 5 trong SGK.

- Nghe giảng

 HOẠT ĐỘNG 2: Hình thành kiến thức

(1) Mục tiêu: Giúp học sinh sử dụng máy tính chạy được một số bài tập về kiểu xâu

(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Thực hành trên máy tính.

(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Làm việc cá nhân.

(4) Phương tiện dạy học: SGK, Projector, máy tính.

(5) Kết quả: Học sinh sử dụng máy tính chạy được một số bài toán về kiểu mảng.

Nội dung hoạt động

Trang 39

Hoạt động giáo viên

Hoạt động học sinh

Nội dung trình bày

Bài 1. Nhập từ bàn phím một

xâu. Kiểm tra xâu đó có phải là

xâu đối xứng không. Xâu đối

xứng có tính chất: đọc từ bên

phải sang trái cũng thu được

kết quả giống như từ trái sang

phải (còn gọi là xâu

palindrome).

(?) Khi đó chúng làm như thế

nào?

- Nhận xét, bên cạnh đó ta còn

kiểm tra phần tử đầu trùng với

phần tử cuối và tương tự cho

đến phần tử ở giữa xâu.

- Trả lời: sao khi đảo

ngược xâu thì xâu

mới giống xâu cũ.

- Nghe giảng và ghi

bài.

Bài 1. Nhập từ bàn phím một

xâu. Kiểm tra xâu đó có phải là

xâu đối xứng không. Xâu đối

xứng có tính chất: đọc từ bên

phải sang trái cũng thu được

kết quả giống như từ trái sang

phải (còn gọi là xâu

palindrome).

a/ Program xaudoixung;

Var i, x: byte;

a, p: string;

Begin

Writeln('Nhap vao xau:

');

Readln(a);

x:=length(a);

p:='';

For i:=x downto 1 do

p:=p+a[i];

If a=p then

Writeln('Xau la

palindrome')

Else

Writeln('Xau khong la

palindrome');

Readln;

End.

b/ Program xaudoixung;

Uses crt;

Var A: string;

i, dem, n: integer;

Begin

Clrscr;

Writeln('nhap vao xau');

Readln(A);

n:=length(A);

dem:=0;

For i:=1 to n div 2 do

If (A[i]=A[n+1-i]) then

dem:=dem+1;

If (dem=n div 2 ) then

Trang 40

- Giới thiệu các dòng lệnh giúp

học sinh hiểu rõ cấu trúc

chương trình.

Bài 2. Viết chương trình nhập

từ bàn phím một xâu kí tự S và

thông báo ra màn hình số lần

xuất lần của mỗi chữ cái tiếng

Anh trong S (không phân biệt

chữ hoa hay chữ thường).

- Hướng dẫn học sinh cách viết

chương trình.

- Lắng nghe để hiểu

rõ hơn.

- Nghe giảng và viết

chương trình.

- Chú ý quan sát, ghi

bài.

Writeln('Xau la palindrome')

Else

Writeln('Xau khong la

palindrome');

Readln;

End.

Bài 2. Viết chương trình nhập

từ bàn phím một xâu kí tự S và

thông báo ra màn hình số lần

xuất lần của mỗi chữ cái tiếng

Anh trong S (không phân biệt

chữ hoa hay chữ thường).

Program xuathienchu;

Uses crt;

Var i, n: integer;

j: char;

dem, demso: integer;

A:string;

Begin

Clrscr;

Writeln('Nhap xau ki tu A');

Readln(A);

For i:=1 to length(A) do

If (A[i]=' ') then

delete(A, i, 1);

For i:=1 to length(A) do

A[i]:=upcase(A[i]) ;

For n:=0 to 9 do

begin

For i:=1 to length(A) do

If (A[i]=n) then

demso:=demso+1;

end;

For j:='A' to 'Z' do

begin

dem:=0;

For i:=1 to length(A) do

If (A[i]=j) then

dem:=dem+1;

If (dem>0) then writeln ('ki

tu ', j, ' xuat hien ', dem, ' lan');

end;

Readln;

Trang 41

Bài 3. Nhập tự bàn phím một

xâu. Thay thế tất cả các cụm tự

‘anh’ bằng kí tự ‘em’.

(?) Khi đó ta dùng thủ tục gì?

- Nhận xét, khi đó ta gặp chữ

‘anh’ ta xóa 3 kí tự sao đó ta

chèn vào vị trí đó chữ ‘em’.

- Trả lời: ta dùng thủ

tục Delete và Insert.

- Viết chương trình

vào tập.

End.

Bài 3. Nhập tự bàn phím một

xâu. Thay thế tất cả các cụm tự

‘anh’ bằng kí tự ‘em’.

Program thaytheanhem;

Uses crt;

Var A: string;

vt, i: integer;

Begin

Clrscr;

Writeln('nhap vao xau A');

Readln(A);

While pos('anh', A)<>0 do

Begin

vt:=pos('anh', A);

delete(A, vt, 3);

insert('em', A, vt);

End;

Writeln(A);

Readln;

End.

 HOẠT ĐỘNG 3: Hoạt động luyện tập, vận dụng:

(1) Mục tiêu: Giúp học sinh giải được các bài toán về kiểu xâu

(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Đặt vấn đề

(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Làm việc cá nhân.

(4) Phương tiện dạy học: SGK, Projector, máy tính.

(5) Kết quả: Học sinh giải được các bài toán về kiểu xâu

Nội dung hoạt động

GV cho bài tập : Viết chương trình nhập từ bàn phím một xâu bất kỳ. Đếm xem trong

xâu vừa nhập có bao nhiêu chữ số.

GV hướng dẫn và kêu một học sinh lên bảng làm bài.

GV nhận xét, giải đáp thắc mắc của học sinh, đưa ra các nhận xét cuối cùng

 HOẠT ĐỘNG 4: Hoạt động tìm tòi mở rộng:

(1) Mục tiêu: Giúp học sinh có nhu cầu mở rộng thêm kiến thức của mình.

(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: làm việc cá nhân, nhóm.

(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Ngoài lớp học

(4) Phương tiện dạy học:SGK, Projector, máy tính.

(5) Học sinh biết cách mở rộng các kiến thức của mình thông qua bài tập cụ thể.

Nội dung hoạt động

- GV: cho bài tập:

Trang 42

Viết chương trình nhập từ bàn phím một xâu bất kỳ. In xâu vừa nhập sau khi đã chuyển

tất cả kí thường thành kí tự hoa.

- HS: làm bài tập GV yêu cầu.

- GV: xem trước câu hỏi và bài tập chương IV

IV. RÚT KINH NGHIỆM

.....................................................................................................................................................

Duyệt của tổ trưởng chuyên môn Giáo viên soạn

Lê Thị Lịnh Lê Minh Tâm

Trang 43

Tuần: 27 Ngày soạn: 29/01/2018

Tiết: 32+33 Ngày dạy:26/02/2018 đến 03/03/2018

CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP

I. MỤC TIÊU

1. Về kiến thức

- Các quy tắc kiểu dữ liệu có cấu trúc để thực hiện dữ liệu thực tế.

- Kiểu dữ liệu có cấu trúc được xây dựng từ những kiểu dữ liệu cơ sở

theo một số cách thức tạo kiểu do ngôn ngữ lập trình Pascal quy định.

- Trong ngôn ngữ Pascal dùng mô tả kiểu dữ liệu mới với từ khoá Type.

2. Về kĩ năng

- Rèn luyện kĩ năng khai báo kiểu dữ liệu có cấu trúc.

- Sử dụng thành thạo các thao tác vào/ra và các phép toán trên các thành phần

cơ sở.

3. Về thái độ

- Thái độ nghiêm túc trong học tập, chủ động giải bài tập.

4. Năng lực hướng tới

II. CHUẨN BỊ

1. Chuẩn bị của giáo viên: Giáo án, sách giáo khoa, sách giáo viên, máy tính,

máy chiếu, phông chiếu, bút lông, bảng,…

2. Chuẩn bị của học sinh: Sách giáo khoa, tập, viết,…

III. HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC

1. Ổn định lớp, kiểm tra sĩ số

2. Kiểm tra bài cũ: không.

3. Nội dung bài mới:

 HOẠT ĐỘNG 1: Hoạt động khởi động:

(1) Mục tiêu: Tạo động cơ để học sinh ôn nắm lại kiến thức kiểu mảng một chiều và

kiểu xâu.

(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Cá nhân.

(3) Phương tiện dạy học: SGK, Projector, máy tính.

(4) Học sinh có nhu cầu mong muốn được trả lời các câu hỏi và các bài tập về kiểu

mảng một chiều và kiểu xâu.

Nội dung hoạt động

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học sinh

- Để ôn lại về khái niệm thế nào là kiểu mảng

một chiều, kiểu xâu. Sử dụng kiểu mảng một

chiều, kiểu xâu để giải các bài toán đơn giản,

hôm nay chúng ta sẽ làm câu hỏi và bài tập

trang 79

- Yêu cầu học sinh mở sách giáo khoa trang 79

sau đó trả lời từng câu hỏi.

- Nghe giảng.

 HOẠT ĐỘNG 2: Hình thành kiến thức

Trang 44

(1) Mục tiêu: Giúp học sinh ôn lại kiến thức về kiêu xâu và kiểu mảng một chiều, giải

các bài toán đơn giản.

(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Vấn đáp, thuyết trình, đặt vấn đề, phân tích.

(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Làm việc cá nhân, nhóm.

(4) Phương tiện dạy học: SGK, Projector, máy tính.

(5) Kết quả: Học sinh nắm được kiến thức đã học, sử dụng kiểu xâu và mảng giải

được một số bài toán đơn giản

Nội dung hoạt động

Hoạt động giáo viên

Hoạt động học sinh

Nội dung trình bày

(?) Gọi học sinh lên trả lời câu

hỏi vì sao gọi dữ liệu có cấu

trúc?

- Nhận xét, kết luận mảng là

kiểu dữ liệu có cấu trúc.

(?) Tại sao phải khai báo kích

thước mảng?

- Nhắc lại, sự cần thiết khai

báo kích thước.

(?) Các em hãy kể tên các kiểu

liệu đã được học?

- Tương tự như vậy mảng cũng

có các kiểu dữ liệu như vậy.

(?) Để tham chiếu đến phần tử

của mảng, phần quan trọng

nhất là gì?

- Nhận xét: cần xác định tên

mảng, chỉ số, phải để trong dấu

[].

(?) Các em đã học toán hãy

cho một ví dụ về cấp số cộng?

- Tương tự trong Pascal vẫn

giống như vậy, hôm nay chúng

ta sẽ lập trình bài toán kiểm tra

dãy số có phải là cấp số cộng

không.

- Trả lời: vì nó có

khuôn dạng do ngôn

ngữ lập trình cung

cấp.

- Nghe giảng, ghi bài.

- Suy nghĩ trả lời.

- Nghe giảng và ghi

bài.

- Trả lời: Real,

Integer, Longint,

Boolean.

- Ghi bài.

- Trả lời: chỉ số của

mảng, cách ghi đúng.

- Nghe giảng.

- Trả lời: dãy số là 1

3 5 7

- Nghe giảng.

Câu 1. Tại sao mảng là kiểu

dữ liệu có cấu trúc?

Mảng là kiểu dữ liệu có cấu

trúc bởi vì nó là kiểu có cấu

trúc được đề cập tới sớm nhất

trong các ngôn ngữ lập trình.

Nó được xây dựng từ những

kiểu dữ liệu đã có theo quy tắc

khuôn dạng do ngôn ngữ lập

trình cung cấp.

Câu 2. Tại sao phải khai báo

kích thước của mảng?

+ Để đánh số các phần từ;

+ Tránh tốn ô nhớ giúp chương

trình chạy nhanh hơn.

Câu 3. Các phần tử của mảng

có thể có những kiểu gì?

Các kiểu dữ liệu: Real,

Boolean, Integer, Longint.

Câu 4. Tham chiếu đến phần

tử của mảng bằng cách nào?

- Cần xác định tên mảng, chỉ

số, phải để trong dấu ngoặc

vuông [chỉ số].

Câu 5. Viết chương trình nhập

từ bàn phím số nguyên dương

Trang 45

(?) Theo toán học để kiểm tra

dãy số có phải là cấp số cộng

không, ta cần tính giá trị nào?

- Như vậy ta phải cần có công

sai, khi đó chúng ta lấy phần tử

thứ 2 trừ phần tử thứ nhất ta sẽ

được công sai. Tiếp tục lấy

phần tử i+1 trừ phần từ i nếu

các phép trừ cho kết quả bằng

công sai thì ta được cấp số

cộng.

(?) Các em đã biết khái niệm

thế nào là số chẵn thế nào là số

lẻ và số nguyên tố là số như

thế nào? Hôm nay chúng ta sẽ

lập trình bài toán kiểm tra số

đó có phải là số nguyên tố

không?

(?) Yêu cầu học sinh nhắc lại

- Trả lời: ta tính công

sai.

- Nghe giảng và ghi

bài.

- Nghe giảng.

- Trả lời: là số chia

N (N<=100) và dãy A gồm N

số nguyên A

, A

, …A

có giá

trị tuyệt đối không lớn hơn

1000. Hãy cho biết dãy số A

có phải là cấp số cộng hay

không và thông báo kết quả ra

màn hình.

Program capsocong;

Uses crt;

Var A: Array[1..100] of

integer;

cs, n, i, dem: integer;

Begin

Clrscr;

Writeln('nhap vao n va n

phai lon hon khong');

Readln(n);

For i:=1 to n do

Begin

Writeln('nhap phan tu

thu ', i);

Readln(A[i]);

End;

dem:=0;

cs:=A[2]-A[1];

For i:=2 to n-1 do

If (A[i+1]-A[i]=cs)

then

dem:=dem+1;

If (dem=n-2) then

writeln('La cap

so cong')

Else

Writeln('Khong

la cap so cong');

Readln ;

End.

Câu 6. Viết chương trình nhập

từ bàn phím số nguyên dương

N (N<=100) và dãy A gồm N

số nguyên A

, A

, …A

có giá

trị tuyệt đối không lớn hơn

1000. Hãy đưa ra thông báo

Trang 46

thế nào là số chẵn, số lẻ?

- Nhận xét, còn số nguyên tố là

số chia hết cho 1 và chính nó,

nhưng số 1 không là số nguyên

tố, hướng dẫn học sinh cách

viết chương trình.

hết và không chia hết

cho 2.

- Xem cách viết

chương trình và ghi

vào tập.

a. Số lượng số chẵn và số lẻ

trong dãy;

b. Số lượng số nguyên tố trong

dãy.

Program Thuoctinhcuaday;

Uses crt;

Var A:array[1..100] of integer;

n, demle, demchan,

demngto, i , j: integer;

tam: boolean;

Begin

clrscr;

Writeln('nhap vao n');

Readln(n);

If (abs(n)>1000) then

writeln(' Nhap lai N')

Else

Begin

For i:=1 to n do

Begin

Writeln('nhap vao phan tu

thu ', i);

Readln(A[i]);

End;

demle:=0;

demchan:=0;

For i:=1 to n do

If (A[i] mod 2=0) then

demchan:=demchan+1

Else

demle:=demle+1;

demngto:=0;

tam:=true;

For i:=1 to n do

If (A[i] >1) then

Begin

j:=2;

While (j<=sqrt(A[i]) ) and

(A[i] mod j<>0) do

j:=j+1;

If (j>sqrt(A[i])) then

demngto:=demngto+1;

Trang 47

(?) Các em hãy cho biết thế

nào là dãy Phi- bô- na –xi?

- Nhận xét: Dãy

Fibonaxi là dãy vô hạn các số

tự nhiên bắt đầu bằng hai phần

tử 0 và 1, các phần tử sau đó

được thiết lập theo quy tắc mỗi

phần tử luôn bằng tổng hai

phần tử trước nó.

- Hướng dẫn học sinh cách viết

chương trình.

- Theo các em thì chương trình

chúng ta chạy tới với giá trị

nào của N?

- Với từng kiểu số nguyên

khác nhau sẽ cho giá trị N, vì

- Suy nghĩ trả lời.

- Nghe giảng.

- Chú ý quan sát.

- Trả lời phụ thuộc

vào khai báo N.

- Nghe giảng.

End;

writeln('Cac so chan la ',

demchan);

writeln('Cac so le la ',

demle);

writeln('So nguyen to la',

demngto);

End;

Readln;

End.

Câu 7. Dãy F là Phi-bô-na- xi

nếu:

=0; F

=1; F

N-1

N-2

với

N>=2.

Viết chương trình nhập từ bàn

phím số nguyên dương N và

đưa ra màn hình số hạng thứ

N của dãy Phi- bô- na-xi.

Chương trình của bạn thực

hiện được với giá trị lớn nhất

của N là bao nhiêu?

Program Dayfibonaxi;

Uses crt;

Var n, i, f0, f2, f1, f: integer;

Begin

Clrscr;

Writeln('nhap vao n');

Readln(n);

f0:=0;

f1:=1;

f2:=1;

If (n=2) then

writeln('Phan tu thu ', n,

'la ', f0 + f1)

Else

Begin

For i:=3 to n do

Begin

f:=f1+f2;

f1:=f2;

f2:=f;

End;

Writeln('Phan tu thu ', n,

'la ', f);

End;

Readln;

Trang 48

mỗi kiểu có phạm vi giá trị

khác nhau.

- Yêu cầu học sinh đọc và thảo

luận bài tập 10 trang 80 SGK.

(?) Khi đó ta phải kiểm tra từ

phần tử đầu đến phần tử cuối.

Để tìm phần tử cuối thì chúng

ta phải dùng hàm gì?

- Khi đó ta cho vòng lặp chạy

từ phần tử 1 đến phần tử có giá

trị bằng length(S), nếu nằm

trong khoảng từ 0 đến 9 thì ta

đếm lên một giá trị.

- Nhận xét cách viết chương

trình của học sinh, chỉnh sửa

nếu có sai sót.

- Trả lời: Hàm length.

- Nghe giảng, tự viết

chương trình.

- Viết chương trình

vào tập.

End.

Câu 10. Viết chương trình

nhập từ bàn phím xâu kí tự S

có độ dài không quá 100. Hãy

cho biết có bao nhiêu chữ số

xuất hiện trong xâu S.

Program demso;

Var s: string[100];

i, dem: integer;

Begin

Writeln('Nhap 1 xau ki tu

do dai khong qua 100');

Readln(s);

dem:=0;

For i:=1 to length(s) do

If ('0'<=s[i]) and (s[i]<='9')

then dem:=dem+1;

Writeln('Trong xau s co ',

dem, ' chu so xuat hien’);

Readln;

End.

 HOẠT ĐỘNG 3: Hoạt động luyện tập, vận dụng:

(1) Mục tiêu: Giúp học sinh giải thêm các bài tập về xâu, mảng một chiều.

(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Vấn đáp, thuyết trình, đặt vấn đề, phân tích, so

sánh,...

(3) Hình thức tổ chức hoạt động: giải bài tập trên bảng

(4) Phương tiện dạy học:SGK, bảng.

(5) Học sinh biết vận dụng kiến thức đã học vào giải quyết tình huống thực tiễn cụ thể.

Trang 49

Nội dung hoạt động

GV yêu cầu HS: Viết chương trình nhập vào một dãy số nguyên có n phần tử.

- Sắp xếp dãy theo thứ tự tăng dần và in kết quả ra màn hình.

- Nhập vào một số x bất kì, đếm số lần xuất hiện của nó

trong dãy trên.

- In ra màn hình số phần tử nhỏ hơn hoặc bằng x.

- In ra màn hình số phần tử lớn hơn x

GV hướng dẫn và kêu một học sinh lên bảng làm bài.

GV nhận xét, giải đáp thắc mắc của học sinh, đưa ra các nhận xét cuối cùng

 HOẠT ĐỘNG 4: Hoạt động tìm tòi mở rộng:

(1) Mục tiêu: Giúp học sinh có nhu cầu mở rộng thêm kiến thức của mình.

(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: làm việc cá nhân, nhóm.

(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Ngoài lớp học

(4) Phương tiện dạy học: SGK, Projector, máy tính.

(5) Học sinh biết cách mở rộng các kiến thức của mình thông qua bài tập cụ thể.

Nội dung hoạt động

- GV: cho bài tập:

Viết chương trình nhập một đoạn văn. Đếm có bao nhiêu câu trong đoạn vừa nhập.

- HS: làm bài tập GV yêu cầu.

IV. RÚT KINH NGHIỆM

.....................................................................................................................................................

.................................................................................................................................

Duyệt của tổ trưởng chuyên môn

Lê Thị Lịnh

Trang 50

Tuần: 28 Ngày soạn: 25/02/2018

Tiết: 34 Ngày dạy:05/03/2018 đến 10/03/2018

ÔN TẬP

I. MỤC TIÊU

1. Về kiến thức

- Các quy tắc kiểu dữ liệu có cấu trúc để thực hiện dữ liệu thực tế.

- Kiểu dữ liệu có cấu trúc được xây dựng từ những kiểu dữ liệu cơ sở

theo một số cách thức tạo kiểu do ngôn ngữ lập trình Pascal quy định.

- Trong ngôn ngữ Pascal dùng mô tả kiểu dữ liệu mới với từ khoá Type.

2. Về kĩ năng

- Rèn luyện kĩ năng khai báo kiểu dữ liệu có cấu trúc.

- Sử dụng thành thạo các thao tác vào/ra và các phép toán trên các thành phần

cơ sở.

3. Về thái độ

- Thái độ nghiêm túc trong học tập, chủ động giải bài tập.

4. Năng lực hướng tới

II. CHUẨN BỊ

1. Chuẩn bị của giáo viên: Giáo án, sách giáo khoa, sách giáo viên, máy tính,

máy chiếu, phông chiếu, bút lông, bảng,…

2. Chuẩn bị của học sinh: Sách giáo khoa, tập, viết,…

III. HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC

1. Ổn định lớp, kiểm tra sĩ số

2. Kiểm tra bài cũ: không.

3. Nội dung bài mới:

 HOẠT ĐỘNG 1: Hoạt động khởi động:

(1) Mục tiêu: Tạo động cơ để học sinh ôn nắm lại kiến thức kiểu mảng một chiều và

kiểu xâu.

(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Cá nhân.

(3) Phương tiện dạy học: SGK, Projector, máy tính.

(4) Học sinh có nhu cầu mong muốn được làm các bài tập về kiểu mảng một chiều và

kiểu xâu.

Nội dung hoạt động

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học sinh

- Để ôn lại về khái niệm thế nào là kiểu mảng

một chiều, kiểu xâu. Sử dụng kiểu mảng một

chiều, kiểu xâu để giải các bài toán đơn giản,

hôm nay chúng ta sẽ làm một số bài tập

- Nghe giảng.

 HOẠT ĐỘNG 2: Hình thành kiến thức

(1) Mục tiêu: Giúp học sinh ôn lại kiến thức về kiêu xâu và kiểu mảng một chiều, giải

các bài toán đơn giản.

(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Vấn đáp, thuyết trình, đặt vấn đề, phân tích.

(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Làm việc cá nhân, nhóm.

(4) Phương tiện dạy học: SGK, Projector, máy tính.

Trang 51

(5) Kết quả: Học sinh nắm được kiến thức đã học, sử dụng kiểu xâu và mảng giải

được một số bài toán đơn giản

Nội dung hoạt động

Hoạt động giáo viên

Hoạt động học sinh

Nội dung trình bày

- Xác định input và output

- Thế nào là số chẵn?

- Hàm gì để tính điều kiện chia

hết?

- Nếu chia hết thì biến tong

tăng bao nhiêu?

- Gọi học sinh lên bảng làm?

- Quan sát

- Gọi học sinh nhận xét

- Nhận xét

- Xác định input và output

- Hàm gì đổi một kí tự thường

thành hoa?

- Ta dùng vòng lặp nào và đi từ

giá trị bao nhiêu?

- Với mõi lần lặp ta thực hiện

câu lệnh gì

- Gọi học sinh lên bảng làm?

- Trả lời: Dãy số,

output là tổng chẳn

- Trả lời:số chia hết

cho 2

- Trả lời:a[i] mod 2=0

-Trả lời

tong:=tong+a[i]

- Một học sinh lên

bảng làm

-Nhận xét

-Nghe giảng và ghi

bài

- Trả lời:Xâu s, output

là xâu kí tự hoa

- Trả lời: upcase

- Trả lời:vong lặp for,

1->length(s)

- Trả lời

s[i]:=upcase(s[i])

- Một học sinh lên

Bài 1. Viết chương trình nhập

vào mảng 1 chiều với N phần

tử, với N nhập từ bàn phím,

sao đó in ra màn hình tổng

của số chẵn.

Program Tong_chan;

Uses crt;

Var A: array[1..100] of Integer;

N, tongch, i: Integer;

Begin

Clrscr;

Writeln('Nhap vao N');

Readln(N);

For i:=1 to N do

Begin

Writeln('Nhap vao phan tu

thu ', i);

Readln(A[i]);

End;

Tongch:=0;

For i:=1 to N do

If (A[i] mod 2=0) then

tongch:=tongch+a[i];

Writeln(‘Tong chan la ',

tongch);

Readln;

End.

Bài 2: Viết chương trình nhập

xâu bất kỳ. In xâu vừa nhập

sau khi đổi tất cả các kí

thường thành kí tự hoa?

Program xau_hoa;

Uses crt;

Var s:string;

I:integer;

Begin

Clrscr;

Write(‘nhap xau s:’);

Readln(s);

For i:=1 to length(s) do

S[i]:=upcase(s[i]);

Trang 52

- Quan sát

- Gọi học sinh nhận xét

- Nhận xét

bảng làm

-Nhận xét

-Nghe giảng và ghi

bài

Write(‘xau hoa:’,s);

Readln

End.

 HOẠT ĐỘNG 3: Hoạt động luyện tập, vận dụng:

(1) Mục tiêu: Giúp học sinh thực hiện được thao tác tạo khai báo, nhập và in mảng một

chiều

(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Vấn đáp, thuyết trình, đặt vấn đề, phân tích, so

sánh,...

(3) Hình thức tổ chức hoạt động: giải bài tập trên bảng

(4) Phương tiện dạy học:SGK, bảng.

(5) Học sinh biết vận dụng kiến thức đã học vào giải quyết tình huống thực tiễn cụ thể.

Nội dung hoạt động

GV yêu cầu HS: Viết chương trình nhập 1 xâu bất kỳ gồm các kí tự từ a đến Z. In ra

màn hình kí tự xuất hiện nhiều nhất trong câu.

GV hướng dẫn và kêu một học sinh lên bảng làm bài.

GV nhận xét, giải đáp thắc mắc của học sinh, đưa ra các nhận xét cuối cùng

 HOẠT ĐỘNG 4: Hoạt động tìm tòi mở rộng:

(1) Mục tiêu: Giúp học sinh có nhu cầu mở rộng thêm kiến thức của mình.

(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: làm việc cá nhân, nhóm.

(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Ngoài lớp học

(4) Phương tiện dạy học: SGK, Projector, máy tính.

(5) Học sinh biết cách mở rộng các kiến thức của mình thông qua bài tập cụ thể.

Nội dung hoạt động

- GV: cho bài tập:

Viết chương trình nhập dãy số nguyên bất kì và một số nguyên k bất kì. Tìm và đếm

số lần xuất hiện số k đó trong dãy số vừa nhập.

- HS: làm bài tập GV yêu cầu.

IV. RÚT KINH NGHIỆM

.....................................................................................................................................................

.................................................................................................................................

Duyệt của tổ trưởng chuyên môn

Lê Thị Lịnh

Trang 53

Trang 54

Tuần: 28 Ngày soạn: 25/02/2018

Tiết: 35 Ngày dạy:05/03/2018 đến 10/03/2018

KIỂM TRA 1 TIẾT THỰC HÀNH.

I. MỤC TIÊU

1. Kiến thức:

- Nắm vững các kiến thức đã học.

- Thực hiện đúng các thao tác mảng, xâu.

- Biết phân tích chương trình.

2. Kĩ năng

- Giải những bài toán từ đơn giản tới phức tạp.

3. Thái độ

- Có thái độ nghiêm túc giờ kiểm tra.

II. CHUẨN BỊ ĐỒ DÙNG DẠY HỌC

- Chuẩn bị của giáo viên: Giáo án, SGK, SGV, máy tính, máy chiếu, bút lông,

bảng,…

- Chuẩn bị của học sinh: SGK, tập, viết,…

III. PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC

- Vấn đáp, thuyết trình.

IV. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP

1. Ổn định lớp, kiểm tra sĩ số.

2. Kiểm tra bài cũ:

3. Nội dung đề kiểm tra

Câu 1. Viết chương trình nhập mảng 1 chiều n phần tử. Tính và in ra màn hình

tổng các số lẻ.

Câu 2. Viết chương nhập vào xâu A, sau đó in kí tự đầu tiên và kí tự cuối cùng

của xâu

4. Củng cố - dặn dò

a. Củng cố.

- Nắm các thao tác với từng loại kiểu dữ liệu.

b. Dặn dò

- Về xem trước bài kiểu dữ liệu tệp.

5. Rút kinh nghiệm

…………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………

Trang 55

Tuần: 29 Ngày soạn: 26/02/2018

Tiết: 36 Ngày dạy:12/03/2018 đến 17/03/2018

BÀI 14. KIỂU DỮ LIỆU TỆP

I. MỤC TIÊU

1. Về kiến thức

- Biết được đặc điểm của kiểu dữ liệu tệp.

- Biết hai cách phân loại tệp, khái niệm tệp có cấu trúc và tệp văn bản.

2. Về kĩ năng

- Làm quen với kiểu dữ liệu mới.

3. Về thái độ

- Thái độ nghiêm túc trong học tập.

4. Năng lực hướng tới

II. CHUẨN BỊ

1. Chuẩn bị của giáo viên: Giáo án, sách giáo khoa, sách giáo viên, máy tính, máy

chiếu, phông chiếu, bút lông, bảng,…

2. Chuẩn bị của học sinh: Sách giáo khoa, tập, viết,…

III. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP

1. Ổn định lớp

2. Kiểm tra bài cũ (không)

3. Tiến trình bài học

 HOẠT ĐỘNG 1: Hoạt động khởi động:

(1) Mục tiêu: Tạo động cơ để học sinh hiểu được kiểu dữ liệu là gì

(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Cá nhân

(3) Phương tiện dạy học: SGK, Projector, máy tính.

(4) Học sinh có nhu cầu mong muốn được học kiểu dữ liệu tệp

Nội dung hoạt động

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học sinh

- Sau khi chạy chương trình ở các bài trước ta

thấy kết quả in trên màn hình nhưng muốn sử

dụng kết quả đó về sau thì không được. Do đó,

ta có kiểu dữ liệu mới là kiểu dữ liệu tệp.

- Nghe giảng.

 HOẠT ĐỘNG 2: Hình thành kiến thức

(1) Mục tiêu: Giúp học sinh biết được về vai trò kiểu dữ liệu tệp, phân loại và biết

được các thao tác với tệp.

(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Vấn đáp, thuyết trình, đặt vấn đề, phân tích.

(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Làm việc cá nhân.

(4) Phương tiện dạy học: SGK, Projector, máy tính.

(5) Kết quả: Học sinh nắm được vai trò kiểu dữ liệu tệp, phân loại và biết được các

thao tác với tệp.

Trang 56

Nội dung hoạt động

Hoạt động giáo viên

Hoạt động học sinh

Nội dung trình bày

(?) Các kiểu dữ liệu trước

được lưu trữ ở bộ nhớ nào?

(?) Vậy dữ liệu lưu trên Ram

thì khi tắt máy hoặc mất điện

thì dữ liệu lưu trữ trong bộ nhớ

này sẽ như thế nào?

- Hôm nay ta sẽ tìm hiểu tệp là

gì? Có đặc điểm gì?

- Em hãy tìm hiểu trong SGK

cho thầy biết vai trò của kiểu

dữ liệu tệp?

- Trả lời: lưu trên bộ

nhớ Ram.

- Trả lời: dữ liệu sẽ

mất.

- Nghe giảng và ghi

bài.

- Tham khảo SGK trả

lời

1. Vai trò của kiểu tệp

- Dữ liệu kiểu tệp có những đặc

điểm sau:

+ Được lưu trữ lâu dài ở bộ nhớ

ngoài (đĩa từ, CD, ...) và không

bị mất khi tắt nguồn điện;

+ Lượng dữ liệu lưu trữ trên tệp

có thể rất lớn và chỉ phụ thuộc

vào dung lượng đĩa.

(?) Yêu cầu học sinh đọc SGK

và cho biết đặc điểm của kiểu

dữ liệu tệp?

- Nhận xét và giảng thêm khái

niệm 2 loại tệp.

- Hướng dẫn học sinh hai cách

truy cập tệp.

- Giới thiệu cho học sinh biết

hai thao tác cơ bản khi làm việc

với tệp là ghi dữ liệu vào tệp và

đọc dữ liệu từ tệp.

- Tham khảo SGK và

trả lời.

- Nghe giảng và ghi

bài.

- Ghi bài.

- Nghe giảng và ghi

bài.

2. Phân loại tệp và thao tác

với tệp

Tệp được phân loại theo hai

cách:

- Theo cách tổ chức dữ liệu:

+ Tệp văn bản;

+ Tệp có cấu trúc.

- Theo cách thức truy cập:

+ Tệp truy cập tuần tự;

+ Tệp truy cập trực tiếp.

- Không cần biết số lượng phần

tử trước.

- Hai thao tác cơ bản đối với

tệp là ghi dữ liệu vào tệp và đọc

dữ liệu từ tệp. Nhưng người lập

trình biết cách thức mà ngôn

ngữ lập trình cung cấp:

+ Khai báo biến tệp;

+ Mở tệp;

+ Đọc/ghi dữ liệu;

+ Đóng tệp.

 HOẠT ĐỘNG 3: Hoạt động luyện tập, vận dụng:

(1) Mục tiêu: Giúp học sinh biết được vai trò kiểu tệp, phân loại tệp và biết các thao tác

với tệp

(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Vấn đáp, thuyết trình, đặt vấn đề, phân tích, so

sánh,...

(3) Hình thức tổ chức hoạt động: giải bài tập trên bảng

(4) Phương tiện dạy học:SGK, bảng.

Trang 57

(5) Học sinh biết vận dụng kiến thức đã học vào giải quyết tình huống thực tiễn cụ thể.

Nội dung hoạt động

GV yêu cầu HS: Trả lời các câu trắc nghiệm sau:

Câu 1: Cữ liệu kiểu tệp

A_ được lưu trữ trên ROM.

B_ được lưu trữ trên RAM.

C_ chỉ được lưu trữ trên đĩa cứng.

D_ được lưu trữ trên bộ nhớ ngoài.

Câu 2: Dữ liệu kiểu tệp

A. sẽ bị mất hết khi tắt máy.

B. sẽ bị mất hết khi tắt điện đột ngột.

C. không bị mất khi tắt máy hoặc mất điện.

D. cả A, B, C đều sai.

Câu 3: Phát biểu nào dưới đây là đúng ?

A. Các kiểu dữ liệu đều được lưu trữ ở bộ nhớ trong (RAM).

B. Dữ liệu kiểu tệp được lưu trữ ở bộ nhớ trong.

C. Dữ liệu kiểu tệp được lưu trữ ở bộ nhờ ngoài (đĩa mềm, đĩa cứng, CD, thiết bị

nhớ Flash).

D. Các dữ liệu trong máy tính đều bị mất đi khi tắt nguồn điện.

GV hướng dẫn và cho các em thảo luận.

GV gọi các nhóm trả lời.

GV nhận xét, giải đáp thắc mắc của học sinh, đưa ra các nhận xét cuối cùng

 HOẠT ĐỘNG 4: Hoạt động tìm tòi mở rộng:

(1) Mục tiêu: Giúp học sinh có nhu cầu mở rộng thêm kiến thức của mình.

(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: làm việc cá nhân, nhóm.

(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Ngoài lớp học

(4) Phương tiện dạy học:SGK, Projector, máy tính.

(5) Học sinh biết cách mở rộng các kiến thức của mình thông qua bài tập cụ thể.

Nội dung hoạt động

- GV: cho bài tập:

Câu 1: Phát biểu nào sau đây là sai ?

A. Tệp có cấu trúc là tệp mà các thành phần của nó được tổ chức theo một cấu trúc

nhất định.

B. Tệp chứa dữ liệu được tổ chức theo một cách thức nhất định gọi là tệp có cấu

trúc.

C. Tệp văn bản không thuộc loại tệp có cấu trúc.

D. Tệp văn bản gồm các kí tự theo mã ASCII được phân chia thành một hay nhiều

dòng.

Câu 2: Phát biểu nào sau đây là sai ?

A. Có thể truy cập trực tiếp tệp văn bản.

B. Tệp có cấu trúc có thể truy cập trực tiếp.

C. Tệp có cấu trúc có thể truy cập tuần tự.

D. Truy cập trực tiếp là cách truy cập cho phép tham chiếu đến dữ liệu cần truy

cập bằng cách xác định trực tiếp vị trí (thường là số hiệu) của dữ liệu đó.

Trang 58

Câu 3: Phát biểu nào sau đây là đúng ?

A. Số lượng phần tử của tệp là cố định.

B. Kích thước tệp có thể rất lớn.

C. Dữ liệu một tệp được lưu trữ trên đĩa thành một vùng dữ liệu liên tục.

D. Tệp lưu trữ lâu dài trên đĩa, không thể xóa tệp trên đĩa.

- HS: làm bài tập GV yêu cầu.

- Gv: học bài và xem trước bài 15

IV. RÚT KINH NGHIỆM

.....................................................................................................................................................

.................................................................................................................................

Duyệt của tổ trưởng chuyên môn Giáo viên soạn

Lê Thị Lịnh Lê Minh Tâm

Trang 59

Tuần: 29 Ngày soạn: 26/02/2018

Tiết: 37 Ngày dạy:12/03/2018 đến 17/03/2018

BÀI 15. THAO TÁC VỚI TỆP

I. MỤC TIÊU

1. Về kiến thức

- Biết khai báo biến tệp và gắn tên tệp.

2. Về kĩ năng

- Khai báo đúng biến kiểu tệp.

- Thao tác đúng gắn tên tệp

3. Về thái độ

- Thấy được sự cần thiết và tiện lợi của kiểu dữ liệu tệp.

- Có ý thức lưu trữ dữ liệu một cách khoa học.

4. Năng lực hướng tới

- Khai báo biến dữ liệu hợp lý.

II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH

1. Chuẩn bị của giáo viên: Giáo án, sách giáo khoa, sách giáo viên, máy tính,

máy chiếu, phông chiếu, bút lông, bảng,…

2. Chuẩn bị của học sinh: Sách giáo khoa, tập, viết,…

III. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP

1. Ổn định lớp

2. Kiểm tra bài cũ (không)

3. Tiến trình bài học

 HOẠT ĐỘNG 1: Hoạt động khởi động:

(1) Mục tiêu: Tạo động cơ để học sinh hiểu được cách sử dụng và khai báo được biến

tệp.

(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Cá nhân, thảo luận nhóm.

(3) Phương tiện dạy học: SGK, Projector, máy tính.

(4) Học sinh có nhu cầu mong muốn được học cách khai báo biến tệp

Nội dung hoạt động

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học sinh

- Giới thiệu cấu trúc chung của khai báo biến

tệp và giải thích, cũng giống như các kiểu dữ

liệu khác để có thể hiểu được thì chúng ta cần

khai báo.

Nghe giảng

 HOẠT ĐỘNG 2: Hình thành kiến thức

(1) Mục tiêu: Giúp học sinh biết được cách khai báo mảng một chiều, hiểu cách gắn

tên tệp.

(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Vấn đáp, thuyết trình, đặt vấn đề, phân tích.

(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Làm việc cá nhân.

(4) Phương tiện dạy học: SGK, Projector, máy tính.

(5) Kết quả: Học sinh nắm được cách khai báo biến mảng một chiều, gắn tên tệp

Trang 60

Nội dung hoạt động

Hoạt động giáo viên

Hoạt động học sinh

Nội dung trình bày

(?) Vậy em nào có thể cho

thầy biết dạng của khai báo

biến tệp văn bản?

- Nhận xét, vậy bạn nào có thể

cho một ví dụ về khai báo kiểu

biến tệp?

- Cho một số ví dụ giúp học

sinh hiểu thêm kiểu dữ liệu

mới.

- Nghe giảng và quan

sát.

- Trả lời: var <tên

biến tệp>: text;

- Trả lời: Var a: text;

- Ghi bài.

1. Khai báo

Khai báo biến tệp văn bản có

dạng:

Var <tên biến tệp>: text;

Ví dụ: Var f: text;

- Các thao tác với tệp chia

thành bốn nhóm:

+ Gắn tên tệp;

+ Mở tệp;

+ Đọc/ghi tệp;

+ Đóng tệp;

- Để thao tác với tệp, trước hết

phải gắn tên tệp cho biến tệp

bằng câu lệnh:

Assign (<tên biến tệp>, <tên

tệp>);

- Trong đó tên tệp là biến xâu

hoặc hằng xâu.

(?) VD1: Giả thiết có biến xâu

myfile và cần gắn biến tệp f với

tệp có tên DULIEU.DAT. Việc

gắn tên tệp được thực hiện

bằng các câu lệnh?

- Nhận xét và giải thích thêm ví

dụ, đặc biệt là ví dụ 2 đọc trên

thư mục gốc của đĩa D.

(?) VD2: Để chuẩn bị thao tác

với tệp có tên KQ.DAT ở ổ đĩa

C ta dùng các câu lệnh nào để

gắn nó với tệp tep2?.

- Nghe giảng.

- Nghe giảng và ghi

bài.

- Suy nghĩ và trả lời:

myfie:='DULIEU.DA

T';

assign (f, myfile);

hoặc assign (f,

'DULIEU.DAT');

- Ghi ví dụ.

- Suy nghĩ và trả lời

câu hỏi của giáo viên.

2. Thao tác với tệp

a/ Gắn tên tệp

- Để thao tác với tệp, trước hết

phải gắn tên tệp cho biến tệp bằng

câu lệnh:

assign (<tên biến tệp>, <tên

tệp>);

- Trong đó tên tệp là biến xâu

hoặc hằng xâu.

Ví dụ 1:

myfie:='DULIEU.DAT';

assign (f, myfile);

hoặc assign (f, 'DULIEU.DAT');

Ví dụ 2:

assign(tep2, 'C:\KQ.DAT');

Trang 61

 HOẠT ĐỘNG 3: Hoạt động luyện tập, vận dụng:

(1) Mục tiêu: Giúp học sinh thực hiện được thao tác khai báo biến tệp và gắn tên tệp

(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Vấn đáp, thuyết trình, đặt vấn đề, phân tích, so

sánh,...

(3) Hình thức tổ chức hoạt động: giải bài tập trên bảng

(4) Phương tiện dạy học:SGK, bảng.

(5) Học sinh biết vận dụng kiến thức đã học vào giải quyết tình huống thực tiễn cụ thể.

Nội dung hoạt động

GV yêu cầu HS: Trả lời các câu hỏi trắc nghiệm

Câu 1. Để thao tác với tệp?

A. Ta có thể gắn tên tệp cho biến tệp, hoặc sử dụng trực tiếp tên tệp cũng được.

B. Ta nên sử dụng trực tiếp tên tệp trong chương trình.

C. Ta nhất thiết phải gắn tên tệp cho biến tệp.

D. Ta nhất thiết phải sử dụng trực tiếp tên tệp trong chương trình.

Câu 2. Trong Pascal, để khai báo hai biến tệp văn bản f1, f2 ta viết?

A. Var f1; f2: text

B. Var f1, f2: text

C. Var f1 f2: text

D. Var f1: f2: text

GV hướng dẫn và cho các em thảo luận.

GV gọi các nhóm trả lời.

GV nhận xét, giải đáp thắc mắc của học sinh, đưa ra các nhận xét cuối cùng

 HOẠT ĐỘNG 4: Hoạt động tìm tòi mở rộng:

(1) Mục tiêu: Giúp học sinh có nhu cầu mở rộng thêm kiến thức của mình.

(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: làm việc cá nhân, nhóm.

(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Ngoài lớp học

(4) Phương tiện dạy học:SGK, Projector, máy tính.

(5) Học sinh biết cách mở rộng các kiến thức của mình thông qua bài tập cụ thể.

Nội dung hoạt động

- GV: cho bài tập: Hãy khai báo một biến tệp tep1 và gắn với tên tệp là ‘C:\dulieu.dat’

- HS: làm bài tập GV yêu cầu.

- Gv: học bài và xem trước phần 2.b, 2.c, 2.d

IV. RÚT KINH NGHIỆM

.....................................................................................................................................................

.................................................................................................................................

Duyệt của tổ trưởng chuyên môn Giáo viên soạn

Trang 62

Lê Thị Lịnh Lê Minh Tâm

Trang 63

Tuần: 30 Ngày soạn: 05/03/2018

Tiết: 38 Ngày dạy:19/03/2018 đến 24/03/2018

BÀI 15. THAO TÁC VỚI TỆP (tiết 2)

I. MỤC TIÊU

1. Về kiến thức

- Biết các thao tác cơ bản với tệp văn bản.

- Biết sử dụng một số hàm và thủ tục chuẩn làm việc với tệp.

2. Về kĩ năng

- Sử dụng một số hàm và thủ tục chuẩn làm việc với tệp.

3. Về thái độ

- Thấy được sự cần thiết và tiện lợi của kiểu dữ liệu tệp.

- Có ý thức lưu trữ dữ liệu một cách khoa học.

4. Năng lực hướng tới:

- Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề.

II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH

1. Chuẩn bị của giáo viên: Giáo án, sách giáo khoa, sách giáo viên, máy tính,

máy chiếu, phông chiếu, bút lông, bảng,…

2. Chuẩn bị của học sinh: Sách giáo khoa, tập, viết,…

III. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP

1. Ổn định lớp

2. Kiểm tra bài cũ (không)

3. Tiến trình bài học

 HOẠT ĐỘNG 1: Hoạt động khởi động:

(1) Mục tiêu: Tạo động cơ để học sinh hiểu được các thao tác với kiểu dữ liệu tệp

(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Cá nhân, thảo luận nhóm.

(3) Phương tiện dạy học: SGK, Projector, máy tính.

(4) Học sinh có nhu cầu mong muốn được học cách khai báo biến tệp

Nội dung hoạt động

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học sinh

Ta đã tìm hiểu vai trò kiểu dữ liệu và cách

khai báo một biến biến tệp. Hôm nay chúng ta

sẽ tìm hiểu để mở một tệp ta phải dùng thủ tục

như thế nào và cách ghi và đọc dữ kiệu đối với

một tệp mà ta muốn thao tác như thế nào ?

Nghe giảng

 HOẠT ĐỘNG 2: Hình thành kiến thức

(1) Mục tiêu: Giúp học sinh biết được khái niệm về mảng một chiều, cách khai báo

mảng một chiều, hiểu cách nhập và in mảng một chiều.

(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Vấn đáp, thuyết trình, đặt vấn đề, phân tích.

(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Làm việc cá nhân.

(4) Phương tiện dạy học: SGK, Projector, máy tính.

(5) Kết quả: Học sinh nắm được khái niệm về bảng, cách khai báo biến mảng một

chiều, hiểu cách nhập và in mảng một chiều, hiểu được một số ví dụ giải bài toán về mảng

một chiều.

Trang 64

Nội dung hoạt động

Hoạt động giáo viên

Hoạt động học sinh

Nội dung trình bày

- Tệp có thể dùng để chứa kết

quả ra hoặc dữ liệu vào. Trước

khi mở tệp, biến tệp phải được

gắn tên tệp bằng thủ tục assign.

- Câu lệnh dùng thủ tục mở tệp

để ghi dữ liệu có dạng:

Rewrite(<biến tệp>);

- Khi thực hiện lệnh rewrite(f),

Nếu như trên ổ D:\TP chưa có

tệp BAITAP.INP, thì tệp sẽ

được tạo rỗng. Nếu đã có, thì

nội dung cũ bị xoá để chuẩn bị

ghi dữ liệu mới.

- Tương tự như vậy để đọc

được nội dung của tệp ta cần có

thủ tục mở tệp.

(?) Vậy các em hãy đọc sách

giáo khoa và cho biết thủ tục là

gì?

- Nhận xét.

- Nếu tệp được mở bằng thủ tục

reset thì có thể đọc thông tin

của tệp, ta sẽ tìm hiểu việc

đọc/ghi tệp văn bản như thế

nào?

(?) Việc đọc tệp văn bản được

thực hiện giống như nhập từ

bàn phím. Các em hãy cho biết

để nhập từ bàn phím lúc trước

ta dùng thủ tục gì?

- Đối với tệp ta cũng dùng thủ

tục read hoặc readln nhưng

nhưng ở đây có thêm biến tệp.

- Nghe giảng và ghi

bài.

- Trả lời: ta có thủ tục

reset.

- Nghe giảng và ghi

bài.

- Trả lời: ta viết

read(<danh sách các

biến>);

- Nghe giảng và ghi

bài.

2. Thao tác với tệp

b/ Mở tệp

- Câu lệnh dùng thủ tục mở tệp

để ghi dữ liệu có dạng:

Rewrite(<biến tệp>);

Ví dụ 1:

myfile:='D:\TP\BAITAP.INP';

assign (f, myfile);

rewrite(f);

- Mở tệp để đọc bằng thủ tục:

Reset(<biến tệp>);

Ví dụ: assign(tep1, ’DL.INP’);

Reset(tep1);

c/ Đọc/ghi tệp văn bản

Câu lệnh dùng thủ tục đọc có

dạng:

+ Read(<biến tệp>, <danh sách

biến>);

Hoặc

+ Readln(<biến tệp>, <danh

Trang 65

- Để hiểu rỏ cách đọc như thế

nào chúng ta xét ví dụ sau:

Lệnh đọc giá trị từ tệp gắn với

biến tệp f và gán cho biến x1,

y1.

Myfile(‘D:\DL.INP’);

Assign(f, myfile);

Reset(f);

Readln(f, x1, y1);

- Các em chú ý trước tiên đọc

tệp ta cần mở tệp và các biến

được ngăn cách dấu phẩy.

- Cũng tương tự như vậy để ghi

dữ liệu ra tệp ta sẽ dùng thủ

tục write hoặc writeln, khi thực

thi chương trình sẽ thì kết quả

sẽ được ghi vào tệp.

- Đối với ngôn ngữ lập trình

Pascal để đọc/ghi tệp văn bản

ta có một số hàm chuẩn thường

dùng như: eof và eoln.

- Sau khi làm việc xong với tệp

cần phải đóng tệp. Việc đóng

tệp là đặc biệt quan trọng sau

khi ghi thông tin vào tệp, vậy

đóng tệp như thế nào chúng ta

sẽ tìm hiểu mục d.

- Câu lệnh dùng thủ tục đóng

tệp có dạng: close(<biến tệp>);,

sau khi đóng tệp chúng ta có

- Nghe giảng.

- Nghe giảng và ghi

ví dụ.

- Ghi bài.

- Ghi ý nghĩa của 2

hàm.

- Nghe giảng và ghi

bài.

sách biến>);

Trong đó: danh sách biến là

một hoặc nhiều tên biến đơn,

các biến phải ngăn cách nhau

dấu phẩy.

Ví dụ:

Myfile(‘D:\DL.INP’);

Assign(f, myfile);

Reset(f);

Readln(f, x1, y1);

Câu lệnh dùng thủ tục ghi có

dạng:

+ Write(<biến tệp>, <danh

sách kết quả>);

Hoặc

+ Writeln(<biến tệp>, <danh

sách kết quả>);

Trong đó: danh sách kết quả có

thể là một hoặc nhiều phần tử,

các phần tử có thể là biến đơn

hoặc biểu thức (số học, quan hệ

hoặc logic) hoặc hằng xâu, các

phần tử được ngăn cách nhau

bởi dấu phẩy.

Ví dụ:

Myfile(‘D:\DULIEU.DAT’);

Assign(f, myfile);

Rewrite(f);

Writeln(f, a, b);

+ Hàm eof(<biến tệp>) trả về

true nếu con trỏ tệp đang chỉ tới

cuối tệp.

+ Hàm eoln(<biến tệp>) trả về

true nếu con trỏ tệp đang chỉ tới

cuối dòng.

d/ Đóng tệp

Trang 66

thể được mở lại, lưu ý lúc này

chúng ta không dùng assign

nữa.

- Các em hãy xem hình 16 xem

các thao tác với tệp được thực

hiện theo trình tự nhất định.

- Nghe giảng và ghi

bài.

Câu lệnh dùng thủ tục đóng tệp

có dạng: Close(<biến tệp>);

Ví dụ: Close(tep1);

Close(tep2);

 HOẠT ĐỘNG 3: Hoạt động luyện tập, vận dụng:

(1) Mục tiêu: Giúp học sinh thực hiện được thao tác tạo khai báo, nhập và in mảng một

chiều

(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Vấn đáp, thuyết trình, đặt vấn đề, phân tích, so

sánh,...

(3) Hình thức tổ chức hoạt động: giải bài tập trên bảng

(4) Phương tiện dạy học:SGK, bảng.

(5) Học sinh biết vận dụng kiến thức đã học vào giải quyết tình huống thực tiễn cụ thể.

Nội dung hoạt động

GV yêu cầu HS: Trả lời các câu trắc nghiệm

Câu 1. Thủ tục rewrite(<tên biến tệp>) là thủ tục?

A. Mở tệp để ghi dữ liệu

B. Đóng tệp

C. Đọc dữ liệu từ tệp

D. Ghi dữ liệu vào tệp

Câu 2. Thủ tục reset(<tên biến tệp>) là thủ tục?

A. Mở tệp để đọc dữ liệu

B. Đóng tệp

C. Đọc dữ liệu từ tệp

D. Ghi dữ liệu vào tệp

Câu 3 Hãy chọn thứ tự hợp lý nhất khi thực hiện các thao tác đọc dữ liệu từ tệp?

A. Mở tệp => Đọc dữ liệu từ tệp => Gắn tên tệp với biến tệp => Đóng tệp.

B. Gắn tên tệp với biến tệp => Đọc dữ liệu từ tệp => Mở tệp => Đóng tệp

C. Mở tệp => Gắn tên tệp với biến tệp => Đọc dữ liệu từ tệp => Đóng tệp

D. Gắn tên tệp với biến tệp => Mở tệp => Đọc dữ liệu từ tệp => Đóng tệp

Câu 4. Thao tác ghi trên tệp văn bản chứa dữ liệu là?

A. Thông báo mở tệp để đọc  Đọc dữ liệu trong tệp  Đóng tệp  Gắn biến

tệp với tên tệp.

B. Gắn biến tệp với tên tệp  Thông báo mở tệp để ghi dữ liệu mới  Ghi dữ

liệu mới  Đóng tệp.

C. Thông báo mở tệp để đọc  Đọc dữ liệu trong tệp  Đóng tệp  Gắn biến

tệp với tên tệp.

D. Gắn biến tệp với tên tệp  Thông báo mở tệp để ghi dữ liệu mới  Đọc dữ

liệu trong tệp  Đóng tệp.

GV hướng dẫn và cho các em thảo luận.

Trang 67

GV gọi các nhóm trả lời.

GV nhận xét, giải đáp thắc mắc của học sinh, đưa ra các nhận xét cuối cùng

 HOẠT ĐỘNG 4: Hoạt động tìm tòi mở rộng:

(1) Mục tiêu: Giúp học sinh có nhu cầu mở rộng thêm kiến thức của mình.

(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: làm việc cá nhân, nhóm.

(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Ngoài lớp học

(4) Phương tiện dạy học:SGK, Projector, máy tính.

(5) Học sinh biết cách mở rộng các kiến thức của mình thông qua bài tập cụ thể.

Nội dung hoạt động

- GV: cho bài tập: Với một biến tệp tep1 đã được gắn ten tệp. Em hãy viết cú pháp mở

tệp để ghi cho tep1 và ghi vào tep1 một với nội dung là ‘Bai ve kieu tep’

- HS: làm bài tập GV yêu cầu.

- Gv: học bài và xem trước bài 16 ví dụ làm việc với tệp.

IV. RÚT KINH NGHIỆM

.....................................................................................................................................................

.................................................................................................................................

Duyệt của tổ trưởng chuyên môn Giáo viên soạn

Lê Thị Lịnh Lê Minh Tâm

Trang 68

Tuần: 30+31 Ngày soạn: 05/03/2018

Tiết: 39+40 Ngày dạy:19/03/2018 đến 31/03/2018

BÀI 16. VÍ DỤ LÀM VIỆC VỚI TỆP

I. MỤC TIÊU

1. Về kiến thức

- Biết các bước làm việc với tệp: gán tên cho biến tệp, mở tệp, đọc/ghi tệp,

đóng tệp.

- Biết một số hàm và thủ tục chuẩn làm việc với tệp.

2. Về kĩ năng

- Hình thành kỹ năng về các thao tác cơ bản khi làm việc với tệp như: mở tệp,

gán tên tệp cho biến tệp, đọc/ghi dữ liệu cho biến tệp, đóng tệp.

3. Về thái độ

- Có thái độ nghiêm túc trong học tập.

- Thấy được sự cần thiết và tiện lợi của kiểu dữ liệu tệp.

- Có ý thức lưu trữ dữ liệu một cách khoa học.

4. Năng lực hướng tới

- Giải quyết vấn đề, thảo luận nhóm, suy luận.

II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH

1. Chuẩn bị của giáo viên: Giáo án, sách giáo khoa, sách giáo viên, máy tính,

máy chiếu, phông chiếu, bút lông, bảng,…

2. Chuẩn bị của học sinh: Sách giáo khoa, tập, viết,…

III. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP

1. Ổn định lớp, kiểm tra sĩ số

2. Kiểm tra bài cũ:

Câu 1: Nêu đặc điểm của kiểu tệp?

Câu 2:

- Viết khai báo biến tệp với tên biến tệp là f.

- Gắn tên tệp ‘D:\ViDu.txt’ cho biến tệp f.

- Mở tệp để đọc dữ liệu.

- Đọc dữ liệu từ tệp ‘D:\ViDu.txt’ vào 2 biến x, y.

- Đóng tệp.

Câu 3:

- Viết khai báo biến tệp với tên biến tệp là f.

- Gắn tên tệp ‘D:\Ketqua.txt’ cho biến tệp f.

- Mở tệp để ghi dữ liệu.

- Ghi dữ liệu là s1, s2 vào tệp ‘D:\Ketqua.txt’.

- Đóng tệp.

3. Nội dung bài mới:

 HOẠT ĐỘNG 1: Hoạt động khởi động:

(1) Mục tiêu: Tạo động cơ để học sinh muốn tìm hiểu một số ví dụ làm việc với tệp

(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Cá nhân, thảo luận nhóm.

(3) Phương tiện dạy học: SGK, Projector, máy tính.

(4) Học sinh có nhu cầu mong muốn tìm hiểu một số ví dụ làm việc với tệp

Nội dung hoạt động

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học sinh

Trang 69

- Trong tiết học trước các em đã được làm quen

với kiểu dữ liệu tệp cũng như các thao tác với

tệp như là: Khai báo tệp, gán tên tệp, mở tệp,

đọc/ghi dữ liệu vào tệp, đóng tệp. Để hiểu rõ

hơn các thao tác làm việc với tệp văn bản

chúng ta sẽ đi xét một vài ví dụ cụ thể trong bài

16.

- Nghe giảng

 HOẠT ĐỘNG 2: Hình thành kiến thức

(1) Mục tiêu: Giúp học sinh biết được một số ví dụ bài tập về kiểu tệp

(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Vấn đáp, thuyết trình, đặt vấn đề, phân tích.

(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Làm việc cá nhân.

(4) Phương tiện dạy học: SGK, Projector, máy tính.

(5) Kết quả: Học sinh nắm được một số ví dụ bài tập về kiểu tệp

Nội dung hoạt động

Hoạt động giáo viên

Hoạt động học sinh

Nội dung trình bày

- Yêu cầu học sinh đọc ví dụ 1

trong sách giáo khoa và yêu

cầu học sinh xác định Input và

Output của ví dụ.

- Nhận xét kết quả trả lời của

học sinh, nhận định lại Input:

Tọa độ trại hiệu trưởng (0, 0);

Tệp TRAI.TXT với các cặp số

nguyên (x, y) liên tiếp. Output:

Khoảng cách giữa trại mỗi lớp

với trại của hiệu trưởng.

- Các em hãy cho biết công

thức tính khoảng cách của 2

điểm với tọa độ biết trước?

(?) Theo yêu cầu của để bài thì

chúng ta thực hiện đọc tệp hay

ghi tệp?

- Sao khi đọc nội dung tệp

chúng ta tiến hành tính khoảng

cách rồi in ra màn hình khoảng

cách của từng trại đối với trại

hiệu trưởng.

- Từng bước hướng dẫn học

sinh cách viết chương trình.

- Đọc ví dụ và xác định

Input và Output.

- Trả lời:

với

- Trả lời: đọc nội dụng

của tệp TRAI.TXT.

- Quan sát và viết

chương trình vào tập.

1. Ví dụ 1

Program Khoang_cach;

Var d: real;

f: text;

x, y: integer;

Begin

Assign (f,

’D:\TRAI.TXT’);

Trang 70

Reset (f);

While not eof (f) do

Begin

Read (f, x, y);

D:= Sqrt (x*x+y*y);

Writeln (‘Khoang

cach:’ , d: 10: 2);

End;

Close (f);

Readln;

End.

- Hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu

lại cách tính điện trở của một

số mạch điện. Yêu cầu học sinh

đọc ví dụ.

- Hướng dẫn cách tính điện trở

cho từng trường hợp cụ thể.

(?) Đối với ví dụ này thì chúng

ta sẽ thực hiện các thao tác

nào?

- Nhận xét, để thực hiện ghi tệp

chúng ta cần tính được điện trở

tương đương rồi mới ghi vào

RESIST.EQU. Hướng dẫn cách

đọc dữ liệu từ tệp

RESIST.DAT và cách ghi ra

tệp như thế nào.

- Hướng dẫn cách viết chương

trình.

- Đọc ví dụ sách giáo

khoa.

- Nghe giảng.

- Trả lời: thực hiện

mở tệp để đọc và mở

tệp để ghi.

- Nghe giảng.

- Viết chương trình

vào tập.

2. Ví dụ 2

Program Dien_tro;

Var a: array[1..5] of real;

R1, R2, R3: real;

f1, f2: text;

i: integer;

Begin

Assign (f1,‘RESIST.DAT’);

Reset(f1);

Assign(f2,‘RESIST.EQU’);

Rewrite(f2);

While not eof(f1) do

Begin

Readln(f1, R1, R2, R3);

a[1] := R1*R2*R3 /

(R1*R2+R1*R3+R2*R3);

a[2]:=R1*R2/(R1+R2)+R3;

a[3]:=R1*R3/(R1+R3)+R2;

a[4]:=R2*R3/(R2+R3)+R1;

a[5]:=R1+R2+R3;

Trang 71

For i:=1 to 5 do write(f2, a[i]:

9: 3, ‘ ‘);

Writeln(f2);

End;

Close (f1);

Close (f2);

End.

 HOẠT ĐỘNG 3: Hoạt động luyện tập, vận dụng:

(1) Mục tiêu: Giúp học sinh thực hiện được thao tác tạo khai báo, nhập và in mảng một

chiều

(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Vấn đáp, thuyết trình, đặt vấn đề, phân tích, so

sánh,...

(3) Hình thức tổ chức hoạt động: giải bài tập trên bảng

(4) Phương tiện dạy học:SGK, bảng.

(5) Học sinh biết vận dụng kiến thức đã học vào giải quyết tình huống thực tiễn cụ thể.

Nội dung hoạt động

GV yêu cầu HS: Hãy cho biết kết quả của đoạn chương trình sau:

Program VD_bt1_txt ;

Uses crt ;

Var f : text ;

Begin

Clrscr;

Assign(f, ‘BT1.TXT ’) ;

Rewrite(f) ;

Write(f, 123 + 456) ;

Close(f) ;

End .

GV gọi một học sinh trả lời.

GV nhận xét, giải đáp thắc mắc của học sinh, đưa ra các nhận xét cuối cùng

 HOẠT ĐỘNG 4: Hoạt động tìm tòi mở rộng:

(1) Mục tiêu: Giúp học sinh có nhu cầu mở rộng thêm kiến thức của mình.

(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: làm việc cá nhân, nhóm.

(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Ngoài lớp học

(4) Phương tiện dạy học:SGK, Projector, máy tính.

(5) Học sinh biết cách mở rộng các kiến thức của mình thông qua bài tập cụ thể.

Nội dung hoạt động

- GV: cho bài tập:Hãy cho biết nội dung của đoạn chương trình sau viết với mục đích

gì?

Program Vi_Du ;

Uses crt ;

Var f : text ; ch : char ; tenfile : string[30] ;

Begin

Trang 72

Write(‘ Nhap ten file : ’) ; readln(tenfile) ;

Assign(f, tenfile) ; Reset(f) ;

While not eof(f) do

Begin

Read(f, ch) ;

Write(ch) ;

End ;

Close(f) ;

End.

- HS: làm bài tập GV yêu cầu.

- GV: Về xem lại cách viết chương trình và xem trước phần câu hỏi và bài tập cuối

chương V.

IV. RÚT KINH NGHIỆM

.....................................................................................................................................................

.................................................................................................................................

Duyệt của tổ trưởng chuyên môn Giáo viên soạn

Lê Thị Lịnh Lê Minh Tâm

Trang 73

Tuần: 31 Ngày soạn: 12/03/2018

Tiết: 41 Ngày dạy:26/03/2018 đến 31/03/2018

CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP CHƯƠNG V (trang 89)

I. MỤC TIÊU

1. Về kiến thức

- Biết được lợi ích của việc sử dụng tệp trong ngôn ngữ lập trình pascal.

- Cần ghi nhớ và thực hiện các thao tác với tệp cho phù hợp và chính xác.

2. Về kĩ năng

Hình khả năng phân tích một số ví dụ về tệp, để thực hiện thao tác chính xác.

3. Về thái độ

- Có thái độ nghiêm túc trong học tập.

- Thấy được sự cần thiết và tiện lợi của kiểu dữ liệu tệp.

4. Năng lực hướng tới

- Giải quyết vấn đề, hoạt động nhóm.

II. CHUẨN BỊ

1. Chuẩn bị của giáo viên: Giáo án, sách giáo khoa, sách giáo viên, máy tính,

máy chiếu, phông chiếu, bút lông, bảng,…

2. Chuẩn bị của học sinh: Sách giáo khoa, tập, viết,…

III. HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC

1. Ổn định lớp, kiểm tra sĩ số

2. Kiểm tra bài cũ: không.

3. Tiến trình bày học

 HOẠT ĐỘNG 1: Hoạt động khởi động:

(1) Mục tiêu: Tạo động cơ để học sinh hiểu được cách thao tác kiểu dữ liệu tệp

(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Cá nhân.

(3) Phương tiện dạy học: SGK, Projector, máy tính.

(4) Học sinh có nhu cầu mong muốn được học cách sử dụng kiểu mảng một chiều để

giải các bài toán.

Nội dung hoạt động

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học sinh

- Các tiết rồi chúng ta vừa tìm hiểu các thao tác

và thực hành với tệp, hôm nay chúng ta sẽ nhắc

lại vì sao tệp có những ưu điểm như vậy.

- Nghe giảng

 HOẠT ĐỘNG 2: Hình thành kiến thức

(1) Mục tiêu: Giúp học sinh biết rõ hơn về vai trò của kiểu tệp.

(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Vấn đáp, thuyết trình, đặt vấn đề, phân tích.

(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Làm việc cá nhân.

(4) Phương tiện dạy học: SGK, Projector, máy tính.

(5) Kết quả: Học sinh nắm được rõ hơn về vai trò kiểu dữ liệu tệp.

Nội dung hoạt động

Hoạt động giáo viên

Hoạt động học sinh

Nội dung trình bày

Trang 74

- Các tiết rồi chúng ta vừa tìm

hiểu các thao tác và thực hành

với tệp, hôm nay chúng ta sẽ

nhắc lại vì sao tệp có những ưu

điểm như vậy.

(?) Các em hãy đọc sách giáo

khoa và trả lời câu 1 trang 89

sách giáo khoa?

- Để khắc phục sự cố và hạn

chế khả năng lưu trữ dữ liệu

của các dữ liệu trước, thì đối

với tệp thì chúng ta có thể lưu

trữ dữ liệu lớn, và được lưu trữ

lâu dài, không phải sợ tắt máy

hay mất điện đột ngột.

(?) Các em hãy quan sát sơ đồ

trang 86 kể các thao tác cần

ghi dữ liệu ra tệp?

- Nhận xét, nhắc lại các thao

tác.

(?) Vì sao chúng ta cần phải

mở tệp trước khi đọc/ghi tệp?

- Nhận xét, đó là 2 thao tác

quan trọng khi lập trình Pascal.

(?) Công việc cuối cùng khi

thao tác với tệp là gì?

- Vậy tác dụng của việc đóng

tệp là gì?

- Nghe giảng.

- Đọc sách giáo khoa

và suy nghĩ trả lời.

- Nghe giảng và ghi

bài.

- Quan sát và trả lời.

- Ghi bài.

- Trả lời: để xác định

thao tác đó là mở để

đọc hay mở để ghi

vào tệp.

- Ghi bài.

- Trả lời: ta thực hiện

đóng tệp.

Câu 1. Nêu một số trường

hợp cần phải dùng tệp?

Một số trường hợp cần thiết khi

dùng tệp:

+ Lưu trữ thông tin lớn;

+ Được lưu trữ và sử dụng lâu

dài.

Câu 2. Các thao tác khi ghi

dữ liệu ra tệp

+ Gắn tên tệp;

+ Dùng thủ tục mở tệp

(rewrite);

+ Ghi tệp;

+ Đóng tệp.

Câu 3. Cần phải mở tệp trước

khi đọc/ghi vì

- Ta phải sử dụng câu lệnh mở

tệp để trình dịch biết thực hiện

mục đích mở tệp để đọc hay

ghi, đồng thời đặt con trỏ ở vị

trí thích hợp.

Câu 4. Dùng câu lệnh đóng

tệp sau khi kết thúc ghi dữ

liệu: dùng để hoàn tất việc ghi

dữ liệu ra tệp.

 HOẠT ĐỘNG 3: Hoạt động luyện tập, vận dụng:

(1) Mục tiêu: Giúp học sinh biết được cách khai báo biến tệp, các thao tác kiểu tệp

(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Đặt vấn đề, phân tích.

(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Làm việc cá nhân.

(4) Phương tiện dạy học: SGK, Projector, máy tính.

(5) Kết quả: Học sinh nắm được cách khai báo biến tệp, các thao tác kiểu dữ liệu tệp.

Nội dung hoạt động

GV cho bài tập : Trả lời các câu trắc nghiệm sau

Câu 1 : Trong PASCAL để khai báo biến tệp văn bản ta phải sử dụng cú pháp

A. Var <tên tệp> : Text;

Trang 75

B. Var <tên biến tệp> : Text;

C. Var <tên tệp> : String;

D. Var <tên biến tệp> : String;

Câu 2: Trong PASCAL, để khai báo hai biến tệp văn bản f1, f2 ta viết

A. Var f1 f2 : Text;

B. Var f1 ; f2 : Text;

C. Var f1 , f2 : Text;

D. Var f1 : f2 : Text;

Câu 3: Để thao tác với tệp

A. Ta có thể gán tên tệp cho tên biến tệp, hoặc sử dụng trực tiếp tên tệp cũng được.

B. Ta nhất thiết phải gán tên tệp cho tên biến tệp.

C. Ta nên sử dụng trực tiếp tên tệp trong chương trình.

D. Ta nhất thiết phải sử dụng trực tiếp tên tệp trong chương trình.

GV hướng dẫn gọi học sinh trả lời.

GV nhận xét, giải đáp thắc mắc của học sinh, đưa ra các nhận xét cuối cùng

 HOẠT ĐỘNG 4: Hoạt động tìm tòi mở rộng:

(1) Mục tiêu: Giúp học sinh có nhu cầu mở rộng thêm kiến thức của mình.

(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: làm việc cá nhân, nhóm.

(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Ngoài lớp học

(4) Phương tiện dạy học:SGK, Projector, máy tính.

(5) Học sinh biết cách mở rộng các kiến thức của mình thông qua bài tập cụ thể.

Nội dung hoạt động

- GV: cho bài tập:

Trong Pascal, cho trước tệp văn bản BT2.TXT chỉ có một dòng, chứa dòng chữ :

CHAO MUNG BAN DEN VOI LAP TRINH ngay ở đầu dòng. Thực hiện chương trình để

được kết quả đưa ra màn hình dòng chữ CHAO MUNG BAN DEN VOI LAP TRINH?

- HS: làm bài tập GV yêu cầu.

- GV: xem trước bài tập và thực hành 6.

IV. RÚT KINH NGHIỆM

.....................................................................................................................................................

.................................................................................................................................

Duyệt của tổ trưởng chuyên môn Giáo viên soạn

Lê Thị Lịnh Lê Minh Tâm

Trang 76

Tuần: 32 Ngày soạn: 19/03/2018

Tiết: 42+43 Ngày dạy:02/04/2018 đến 07/04/2018

BÀI TẬP VÀ THỰC HÀNH 6

I. MỤC TIÊU

1. Về kiến thức

- Biết các vận dụng cấu trúc chương trình con để giải các bài toán từ đơn

giản tới phức tạp.

- Biết các thao tác xử lý trên xâu.

2. Về kĩ năng

Hình khả năng phân tích để sử dụng hàm và thủ tục cho đúng.

3. Về thái độ

Có thái độ nghiêm túc trong học tập.

4. Năng lực hướng tới

- Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề, sử dụng máy tính giải các bài

toán.

II. CHUẨN BỊ

1. Chuẩn bị của giáo viên: Giáo án, sách giáo khoa, sách giáo viên, máy tính,

máy chiếu, phông chiếu, bút lông, bảng,…

2. Chuẩn bị của học sinh: Sách giáo khoa, tập, viết,…

III. HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC

1. Ổn định lớp, kiểm tra sĩ số

2. Kiểm tra bài cũ: không.

3. Tiến trình bày học

 HOẠT ĐỘNG 1: Hoạt động khởi động:

(1) Mục tiêu: Tạo động cơ để học sinh muốn sử dụng máy tính giải các bài toán trong

đó có sử dụng kiểu xâu

(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Cá nhân.

(3) Phương tiện dạy học: SGK, Projector, máy tính.

(4) Học sinh có nhu cầu mong muốn muốn sử dụng máy tính giải các bài toán trong

đó có sử dụng kiểu xâu

Nội dung hoạt động

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học sinh

- Lúc trước chúng ta đã tìm hiểu các thao tác xử

lý tệp, hôm nay chúng ta sử dụng kiểu tệp để

thực hành một số bài đơn giản.

- Nghe giảng.

 HOẠT ĐỘNG 2: Hình thành kiến thức

(1) Mục tiêu: Giúp học sinh biết được cách sử dụng tệp giải các bài tập.

(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Đặt vấn đề, phân tích.

(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Làm việc cá nhân.

(4) Phương tiện dạy học: SGK, Projector, máy tính.

(5) Kết quả: Học sinh nắm được cách sử dụng tệp giải các bài toán.

Nội dung hoạt động

Trang 77

Hoạt động giáo viên

Hoạt động học sinh

Nội dung trình bày

- Sau đây chúng ta tìm hiểu bài

tập về xâu có dùng kiểu tệp để

lưu giá trị

- Cho bài tập học sinh thực

hành

- Ở bài này chúng ta dùng bao

nhiêu biến xâu, biến tệp?

- Nhận xét

- Tệp được thao tác có tên gì?

- Thao tác đọc tệp hay ghi tệp?

- Nhận xét

- Thao tác cuối cùng khi ghi

tẹp là gì?

- Nhận xét

- Quan xác hướng dẫn học sinh

thực hành.

- Nhận xét

- Cho bài tập 2 học sinh thực

hành

- Ở bài này chúng ta dùng bao

nhiêu biến xâu, biến tệp?

- Nhận xét

- Tệp được thao tác có tên gì?

- Thao tác đọc tệp hay ghi tệp?

- Nhận xét

- Thao tác cuối cùng khi ghi

tẹp là gì?

- Nhận xét

- Quan xác hướng dẫn học sinh

thực hành.

- Nhận xét

- Lắng nghe

- Ghi bài

- Trả lời

- Lắng nghe

- Trả lời

- Lắng nghe

- Trả lời

-Lắng nghe

- Thực hành trên máy

- Lắng nghe, ghi bài

- Ghi bài

- Trả lời

- Lắng nghe

- Trả lời

- Lắng nghe

- Trả lời

-Lắng nghe

- Thực hành trên máy

- Lắng nghe, ghi bài

Bài 1: Viết chương trình nhập

xâu học tên. Ghi xâu vừa

nhập vào tệp C:\TP7\BT1.txt

Var tep:text;

S:string;

Begin

Write(‘Nhap xau’);

Readln(s);

Assign(tep,’C:\tp7\bt1.txt’);

Rewrite(tep);

Write(tep,s);

Close(tep);

Readln

End.

Bài 2: Viết chương trình nhập

xâu bất kỳ. Đếm và ghi số

lượng ký tự là chữ số vào tệp

c:\tp7\bt2.txt

Var tep:text;

S:string;

Dem:integer;

Begin

Write(‘Nhap xau’);

Readln(s); dem:=0;

For i:=1 to length(s) do

If (s[i]>=’0’) and (s[i]<=’9’)

then

Dem:=dem+1;

Assign(tep,’C:\tp7\bt2.txt’);

Rewrite(tep);

Write(tep,dem);

Close(tep);

Readln

End.

 HOẠT ĐỘNG 3: Hoạt động luyện tập, vận dụng:

(1) Mục tiêu: Giúp học sinh biết được cách sử dụng kiểu tệp

(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Đặt vấn đề, phân tích.

(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Làm việc cá nhân.

(4) Phương tiện dạy học: SGK, Projector, máy tính.

Trang 78

(5) Kết quả: Học sinh nắm được cách sử dụng kiểu tệp

Nội dung hoạt động

GV cho bài tập : Viết chương trình nhập xâu bất kỳ. Đếm và ghi số lượng ký tự

không là chữ số vào tệp c:\tp7\bt3.txt

HS : Ghi bài và thực hành theo hướng dẫn giáo viên

GV : Quan sát hướng dẫn học sinh thực hành, nhận xét và đưa ra kết luận

Var tep:text;

S:string;

Dem:integer;

Begin

Write(‘Nhap xau’);

Readln(s); dem:=0;

For i:=1 to length(s) do

If (s[i]<=’0’) and (s[i]>=’9’) then

Dem:=dem+1;

Assign(tep,’C:\tp7\bt3.txt’);

Rewrite(tep);

Write(tep,dem);

Close(tep);

Readln

End.

 HOẠT ĐỘNG 4: Hoạt động tìm tòi mở rộng:

(1) Mục tiêu: Giúp học sinh có nhu cầu mở rộng thêm kiến thức của mình.

(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: làm việc cá nhân, nhóm.

(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Ngoài lớp học

(4) Phương tiện dạy học:SGK, Projector, máy tính.

(5) Học sinh biết cách mở rộng các kiến thức của mình thông qua bài tập cụ thể.

Nội dung hoạt động

GV cho bài tập : Viết chương trình nhập xâu bất kỳ. Đếm và ghi số lượng ký tự là

khoảng cách vào tệp c:\tp7\bt4.txt

HS : Ghi bài và thực hành theo hướng dẫn giáo viên

GV : Quan sát hướng dẫn học sinh thực hành, nhận xét và đưa ra kết luận

Var tep:text;

S:string;

Dem:integer;

Begin

Write(‘Nhap xau’);

Readln(s); dem:=0;

For i:=1 to length(s) do

If (s[i]=’ ‘) then

Dem:=dem+1;

Assign(tep,’C:\tp7\bt4.txt’);

Rewrite(tep);

Write(tep,dem);

Trang 79

Close(tep);

Readln

End.

- HS: làm bài tập GV yêu cầu.

- GV: xem trước bài tập 17 chương trình con và phân loại.

IV. RÚT KINH NGHIỆM

.....................................................................................................................................................

.................................................................................................................................

Duyệt của tổ trưởng chuyên môn Giáo viên soạn

Lê Thị Lịnh Lê Minh Tâm

Trang 80

Tuần: 32

Tiết: 44 +45

BÀI 17. CHƯƠNG TRÌNH CON VÀ PHÂN LOẠI

I. MỤC TIÊU

1. Về kiến thức

- Biết được khái niệm về chương trình con.

- Biết được lợi ích khi sử dụng chương trình con

- Biết được cấu trúc của chương trình con và phân biệt được hai loại chương

trình con hàm và thủ tục.

2. Về kĩ năng

- Cách thực hiện một chương trình con.

- Nhận biết được phạm vi hoạt động của biến toàn cục, biến cục bộ.

- Nhận biết được hai loại tham số hình thức và tham số thực sự.

3. Về thái độ

Có thái độ nghiêm túc trong học tập.

4. Năng lực hướng tới

- Sử dụng chương trình con giải quyết các bài toán

II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH

1. Chuẩn bị của giáo viên: Giáo án, sách giáo khoa, sách giáo viên, máy tính,

máy chiếu, phông chiếu, bút lông, bảng,…

2. Chuẩn bị của học sinh: Sách giáo khoa, tập, viết,…

III. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP

1. Ổn định lớp

2. Kiểm tra bài cũ (không)

3. Tiến trình bài học

 HOẠT ĐỘNG 1: Hoạt động khởi động:

(1) Mục tiêu: Tạo động cơ để học sinh hiểu được cách sử dụng và khai báo được biến

mảng.

(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Cá nhân, thảo luận nhóm.

(3) Phương tiện dạy học: SGK, Projector, máy tính.

(4) Học sinh có nhu cầu mong muốn được học cách khai báo biến mảng

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học sinh

- Khi viết chương trình giải các bài toán phức

tạp, chương trình thường rất dài, người đọc rất

khó nhận biết chương trình thực hiện công việc

gì, người lập trình rất khó xem và sửa chữa khi

chương trình sai một vài lỗi nhỏ ở dòng nào đó.

Vấn đề đặt ra là phải cấu trúc chương trình thế

nào cho dễ đọc dễ hiểu và dễ sửa lỗi khi bị lỗi.

- Chiếu ví dụ đoạn lệnh tính tổng bốn lũy thừa

bằng cách truyền thống và bằng chương trình

con cho học sinh theo dõi và phân biệt.

(?) Trong Pascal có cách nào để giải quyết vấn

đề nêu trên?

- Nghe giảng.

- Quan sát ví dụ.

Trang 81

- Hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu khái niệm

chương trình con.

- Yêu cầu học sinh ghi tựa bài

- Trả lời: ta dùng chương trình con.

- Nghe giảng.

- Ghi tựa bài.

 HOẠT ĐỘNG 2: Hình thành kiến thức

(1) Mục tiêu: Giúp học sinh biết được khái niệm chương trình con, các loại chương

trình con, cấu trúc và cách thực hiện chương trình con.

(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Vấn đáp, thuyết trình, đặt vấn đề, phân tích.

(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Làm việc cá nhân.

(4) Phương tiện dạy học: SGK, Projector, máy tính.

(5) Kết quả: Học sinh nắm được khái niệm chương trình con, các loại chương trình

con, cấu trúc và cách thực hiện chương trình con

Nội dung hoạt động

Hoạt động giáo viên

Hoạt động học sinh

Nội dung trình bày

- Giới thiệu cho học sinh biết

chương trình con cũng gồm các

lệnh để mô tả các thao tác, đặt

biệt nó được gọi từ nhiều vị trí

trong chương trình.

(?) Như vậy theo các em việc

sử dụng chương trình con có

những ưu điểm gì?

- Nhận xét và giải thích từng

trường hợp cụ thể.

- Ghi bài.

- Tham khảo sách

giáo khoa và trả lời.

- Nghe giảng và ghi

bài.

1. Khái niệm chương trình

con

Chương trình con là một dãy

lệnh mô tả một số thao tác nhất

định và có thể được thực hiện

(được gọi) từ nhiều vị trí trong

chương trình.

* Lợi ích của việc sử dụng

chương trình con:

+ Tránh được việc phải

lặp đi lặp lại cùng một dãy lệnh.

+ Hỗ trợ việc thực hiện

các chương trình lớn.

+ Phục vụ cho quá trình

trừu tượng hóa.

- Đối với chương trình con thì

ngôn ngữ lập trình Pascal cung

cấp cho chúng ta 2 loại chương

- Nghe giảng, ghi

mục bài.

2. Phân loại và cấu trúc của

chương trình con

Trang 82

trình con. Để hiểu rõ hơn thầy

và cả lớp cùng tìm hiểu phân

loại và cấu trúc của chương

trình con.

- Trước tiên thầy sẽ hướng dẫn

việc phân loại chương trình

con. Đối với chương trình

chúng ta có 2 loại cơ bản.

(?) Các em hãy tham khảo sách

giáo khoa và cho biết chương

trình con có 2 loại nào?

- Nhận xét và giải thích chức

năng của từng loại. Hàm

Function phải trả giá trị qua tên

của nó.

VD: Hàm Sin(x) nhận giá trị

của số thực x sau đó thực hiện

tính toán, nhưng sau khi tính

toán xong thì hàm Sin(x) cũng

phải mang giá trị Sin(x).

Thực hiện trên Pascal với

VD: Thực hiện lệnh gọi hàm

Sin(x) và Thủ tục Writeln:

Nếu gọi Sin(x): thì chương

trình báo lỗi.

Sửa lỗi a:=Sin(x);

Nếu gọi Writeln: thì chương

trình hoạt động bình thường.

- Đối với thủ tục thì không trả

về giá trị nào thông qua tên của

nó.

-(?) Các em hãy nhắc lại cấu

trúc của một chương trình?

- Cấu trúc của chương trình con

cũng tương tự chương trình

chính. Vậy chương trình con

gồm những phần nào?

- Nhận xét: Cấu trúc chương

trình con tương tự chương trình

chính. Nhưng nhất thiết phải có

tên và phần đầu dùng để khai

- Tham khảo sách

giáo khoa và trả lời:

hàm và thủ tục.

- Nghe giảng và ghi

bài.

- Trả lời:

[<Phần Khai Báo>]

<Phần Thân>

- Trả lời:

<Phần đầu>

[<Phần Khai Báo>]

<Phần Thân>

- Nghe giảng, ghi

bài.

a/ Phân loại

- Hàm (Function) là chương

trình con thực hiện một số thao

tác nào đó và trả về một giá trị

qua tên của nó.

VD:

Sin(x), Cos(x), Sqrt(x)…

Length(x).

- Thủ tục (Procedure) là

chương trình con thực hiện một

số thao tác nào đó nhưng không

trả về một giá trị nào qua tên

của nó.

VD:

Writeln, Readln, Delete, …

b. Cấu trúc chương trình con

Phần đầu:

Nhất thiết phải dùng để khai

báo tên. Nếu là hàm phải khai

báo kiểu dữ liệu cho giá trị trả

Trang 83

báo tên. Nếu là hàm phải khai

báo kiểu dữ liệu cho giá trị trả

về của hàm.

<Phần đầu>

[<Phần Khai Báo>]

<Phần Thân>

- Tham số hình thức là các biến

được khai báo cho dữ liệu vào

ra. Các biến được khai báo để

dùng riêng trong chương trình

con được gọi là các biến cục

bộ. Các biến của chương trình

chính được gọi là biến toàn

cục.

- Chiếu ví dụ giải bài toán tính

tổng lũy thừa: a

+ b

+ c

+ d

bằng cách viết bình thường và

cách viết có sử dụng chương

trình con. Yêu cầu học sinh

quan sát.

(?) Hãy xác định đâu là tham

số hình thức, biến cục bộ và

biến toàn cục?

- Để sử dụng được chương

trình con thì phải gọi nó lên để

sử dụng. Vậy ta phải dùng lời

gọi như thế nào? Để tìm hiểu

chúng ta sẽ đi vào phần c thực

hiện chương trình con.

VD: sqr(225)

(?) Yêu cầu học sinh xác định

- Chú ý nghe giảng.

- Quan sát.

- Trả lời: trong

chương trình con

Luythua(x, k) thì x, k

là tham số hình thức

còn j là biến cục bộ.

Biến Tluythua khai

báo trong chương

trình chính là biến

toàn cục.

- Chú ý nghe giảng,

ghi bài.

- Trả lời: sqr là tên

về của hàm.

Phần khai báo:

Có thể khai báo cho dữ liệu vào

và ra, các hằng được sử dụng

trong chương trình con.

Phần thân:

Là các dãy lệnh được thực hiện

trong chương trình con từ dữ

liệu vào và được kết quả như

mong muốn.

Tham số hình thức:

Là các biến được khai báo cho

dữ liệu vào ra.

Biến cục bộ: Là các biến được

khai báo để dùng riêng trong

chương trình con.

Biến toàn cục: Các biến của

chương trình chính được gọi là

biến toàn cục.

Lưu ý: Một chương trình con

có thể có hoặc không có tham

số hình thức, có thể có hoặc

không có biến cục bộ.

c/ Thực hiện chương trình con

Trang 84

đâu là tham số thực sự đâu là

tên chương trình con?

- Nhận xét, giải thích cho học

sinh hiểu rõ hơn.

chương trình con. 225

là tham số thực sự.

- Nghe giảng, ghi bài.

- Để thực hiện gọi một chương

trình con, ta cần phải có lệnh

gọi, bao gồm tên chương trình

con với các tham số (nếu có) là

các hằng số hoặc biến chứa dữ

liệu tương ứng với các tham số

hình thức đặt trong cặp ngoặc (

). Các hằng và biến này được

gọi là các tham số thực sự.

VD:

Sqr(225);

Luythua(a, n);

HCN(Chieudai, Chieurong);

HCN(5, 4).

 HOẠT ĐỘNG 3: Hoạt động luyện tập, vận dụng:

(1) Mục tiêu: Giúp học sinh thực hiện được thao tác tạo khai báo, thực hiện chương trình

con

(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Vấn đáp, thuyết trình, đặt vấn đề, phân tích, so

sánh,...

(3) Hình thức tổ chức hoạt động: giải bài tập trên bảng

(4) Phương tiện dạy học:SGK, bảng.

(5) Học sinh biết vận dụng kiến thức đã học vào giải quyết tình huống thực tiễn cụ thể.

Nội dung hoạt động

GV yêu cầu HS: Trả lời các câu hỏi trắc nghiệm:

Câu 1: Hãy chọn phương án ghép đúng . Kiểu của một hàm được xác định bởi

A. Kiểu của các tham số

B. Kiểu giá trị trả về

C. Tên hàm

D. Địa chỉ mà hàm trả về

Câu 2:Khẳng định nào sau đây là đúng?

A. Biến cục bộ là biến được dùng trong chương trình con chứa nó và trong

chương trình chính.

B. Biến cục bộ là biến chỉ được dùng trong chương trình chính.

C. Biến cục bộ là biến chỉ được dùng trong chương trình con chứa nó.

D. Biến toàn bộ chỉ được sử dụng trong chương trình chính và không được sử

dụng trong các chương trình con.

Câu 3: Để khai báo thủ tục trong Pascal bắt đầu bằng từ khóa

A. Program.

B. Procedure.

C. Function.

D. Var.

Câu 4: Khẳng định nào sau đây là đúng?

Trang 85

A. Cả thủ tục và hàm đều có thể có tham số hình thức.

B. Chỉ có thủ tục mới có thể có tham số hình thức.

C. Chỉ có hàm mới có thể có tham số hình thức.

D. Thủ tục và hàm nào cũng phải có tham số hình thức.

 HOẠT ĐỘNG 4: Hoạt động tìm tòi mở rộng:

(1) Mục tiêu: Giúp học sinh có nhu cầu mở rộng thêm kiến thức của mình.

(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: làm việc cá nhân, nhóm.

(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Ngoài lớp học

(4) Phương tiện dạy học:SGK, Projector, máy tính.

(5) Học sinh biết cách mở rộng các kiến thức của mình thông qua bài tập cụ thể.

Nội dung hoạt động

- GV: cho bài tập: Cho chương trình sau:

Program Vi_du ;

Var x, y : integer ;

Procedure godoit( x, y : integer ) ;

Begin

x := y ;

y := 0 ;

Write( x, y ) ;

End ;

Begin

x := 1 ;

y := 2 ;

godoit( x, y ) ;

writeln( x, y ) ;

End.

- GV: Chương trình trên in ra dãy số nào?

- HS: làm bài tập GV yêu cầu.

- Gv: học bài và xem trước bài 18

IV. RÚT KINH NGHIỆM

.....................................................................................................................................................

.................................................................................................................................

Duyệt của tổ trưởng chuyên môn Giáo viên soạn

Lê Thị Lịnh Lê Minh Tâm

Trang 86

Tuần: 34

Tiết: 46 + 47

BÀI 18. VÍ DỤ CÁCH VIẾT VÀ SỬ DỤNG

CHƯƠNG TRÌNH CON

I. MỤC TIÊU

1. Về kiến thức

- Biết được cấu trúc và vị trí của thủ tục trong chương trình chính.

- Biết cách viết và cách gọi một thủ tục trong chương trình.

- Biết cấu trúc của hàm, cách sử dụng hàm.

- Phân biệt được giữa hai loại chương trình con (thủ tục và hàm).

- Xác định được biến toàn cục và biến cục bộ.

- Biết cách truyền tham số vào hàm và thủ tục.

2. Về kĩ năng

- Nhận biết từng thành phần của thủ tục, hàm.

- Biết chức năng của hàm và thủ tục để viết chương trình con cho phù

hợp.

- Truyền tham số cho phù hợp.

3. Về thái độ

- Có thái độ nghiêm túc trong học tập.

4. Năng lực hướng tới

- Giải quyết vấn đề, thảo luận nhóm, suy luận.

II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH

1. Chuẩn bị của giáo viên: Giáo án, sách giáo khoa, sách giáo viên, máy tính, máy

chiếu, phông chiếu, bút lông, bảng,…

2. Chuẩn bị của học sinh: Sách giáo khoa, tập, viết,…

III. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP

1. Ổn định lớp, kiểm tra sĩ số

2. Kiểm tra bài cũ:

Câu 1: Nêu khái niệm chương trình con?

Câu 2:

- Nêu lợi ích chương trình con?

Câu 3:

Viết cấu trúc chương trình con

3. Nội dung bài mới:

 HOẠT ĐỘNG 1: Hoạt động khởi động:

(1) Mục tiêu: Tạo động cơ để học sinh muốn tìm hiểu một số ví dụ làm việc với

chương trình con

(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Cá nhân, thảo luận nhóm.

(3) Phương tiện dạy học: SGK, Projector, máy tính.

(4) Học sinh có nhu cầu mong muốn tìm hiểu một số ví dụ làm việc với chương trình

con

Nội dung hoạt động

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học sinh

- Trong tiết học trước các em đã được làm quen

với chương trình con. Để hiểu rõ hơn cách sử

- Nghe giảng

Trang 87

dụng chương trình con chúng ta sẽ đi xét một

vài ví dụ cụ thể trong bài 18.

 HOẠT ĐỘNG 2: Hình thành kiến thức

(1) Mục tiêu: Giúp học sinh biết được một số ví dụ bài tập về chương trình con

(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Vấn đáp, thuyết trình, đặt vấn đề, phân tích.

(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Làm việc cá nhân.

(4) Phương tiện dạy học: SGK, Projector, máy tính.

(5) Kết quả: Học sinh nắm được một số ví dụ bài tập về chương trình con

Nội dung hoạt động

Hoạt động giáo viên

Hoạt động học sinh

Nội dung trình bày

(?) Chiếu hình chữ nhật, yêu

cầu các em để vẽ được hình

chữ nhật chúng ta phải làm

sao?

- Nhận xét.

(?) Vậy theo các em để vẽ

nhiều hình chữ nhật thì chúng

ta phải làm sao?

- Nhận xét, nhưng nếu viết

nhiều dòng lệnh thì mất nhiều

thời gian để gõ, trong quá trình

gõ dễ bị sai sót. Để khắc phục

tình trạng đó chúng ta sẽ viết

một thủ tục vẽ hình chữ nhật,

khi nào cần vẽ thì chỉ việc gọi

thủ tục đó thôi.

Program vd1;

Procedure ve_HCN;

Begin

writeln(‘* * * * * * *’);

writeln(‘* *’);

writeln(‘* * * * * * *’);

End;

Begin

Ve_HCN; writeln; writeln;

Ve_HCN;

Readln;

End.

- Với cách gọi như vậy thì khi

thực thi chương trình sẽ có 3

hình chữ nhật sẽ được tạo ra.

Nhìn vào chương trình các em

có câu hỏi gì không?

- Để hiểu được chương trình

- Trả lời: ta phải dùng

3 câu lệnh.

- Nghe giảng.

- Ta sẽ dùng nhiều

dòng lệnh để vẽ.

- Nghe giảng và quan

sát thủ tục.

- Trả lời: cách viết

chương trình hơi khó

hiểu, khác với từ

trước tới giờ.

1. Cách viết và sử dụng thủ

tục

Trang 88

chúng ta cần xét cấu trúc viết

một thủ tục.

(?) Các em hãy tham khảo sách

giáo khoa và cho biết thủ tục

có cấu trúc như thế nào?

- Bổ sung nếu có sai sót, yêu

cầu các em ghi chính xác vào

tập.

- Các em cần chú ý: Sau tên

dành riêng End kết thúc

chương trình chính là dấu

chấm (.) còn sau End kết thúc

thủ tục là dấu chấm phẩy (;).

Các thủ thục, nếu có phải được

khai báo và mô tả trong phần

khai báo của chương trình

chính, ngay sau phần khai báo

biến. Khi cần thực hiện, ta

phải viết lệnh gọi thủ tục tương

tự như các thủ tục chuẩn.

- Để hiểu sâu hơn và cách viết

cũng như nguyên tắc hoạt động

của thủ tục ta sẽ đi tìm hiểu các

ví dụ.

- Cũng với ví dụ vẽ hình chữ

nhật nhưng với ví dụ đó là hình

chữ nhật có chiều dài và chiều

rộng cố định, nhưng trên thực

tế thì hình chữ nhật có chiều

dài và rộng khác nhau nên khi

- Đọc SGK và trả lời.

- Ghi bài.

- Ghi chú ý vào tập.

- Quan sát, nghe

giảng.

a/ Cấu trúc của thủ tục

Procedure <Tên thủ tục>

[(<DS tham số>)];

[< phần khai báo>]

Begin

[<Dãy các lệnh>]

End;

- Phần đầu thủ tục gồm tên

dành riêng Procedure, tiếp

theo là tên thủ tục. DS tham số

có thể có hoặc không có.

- Phần khai báo: Dùng để xác

định các hằng, kiểu, biến và

cũng có thể xác định các

chương trình con khác được sử

dụng trong thủ tục.

- Dãy câu lệnh: Được viết giữa

cặp tên dành riêng Begin và

End tạo thành thân của thủ tục.

- Chú ý:

+ Sau tên dành riêng End kết

thúc chương trình chính là dấu

chấm (.) còn sau End kết thúc

thủ tục là dấu chấm phẩy (;)

+ Các thủ thục, nếu có phải

được khai báo và mô tả trong

phần khai báo của chương trình

chính, ngay sau phần khai báo

biến.

+ Khi cần thực hiện, ta phải

viết lệnh gọi thủ tục tương tự

như các thủ tục chuẩn.

b/ Ví dụ về thủ tục

Trang 89

biết chương trình chúng ta có

thể gọi các thủ tục khác nhau.

Chiếu chương trình lên máy

chiếu, hướng dẫn ý nghĩa từng

câu lệnh cho học sinh.

- Yêu cầu học sinh viết chương

trình vào tập.

- Các em thấy thủ tục lúc đầu

chúng ta viết là (chdai, chrong)

sau đó thay bằng (5, 3) khi đó

ta gọi chdai, chrong là tham số

- Ghi ví dụ.

- Nghe giảng.

Program vd2;

Uses Crt;

Var a, b, i: integer;

Procedure ve_HCN(chdai,

chrong: integer);

Var i, j: integer;

Begin

For i:=1 to chdai do

write(‘*’);

Writeln;

For j:=1 to chrong2 do

Begin

Write(‘*’);

For i:=1 to chdai2 do

write(‘ ‘);

Writeln(‘*’);

End;

For i:=1 to chdai do

write(‘*’);

Writeln;

End;

Begin

Clrscr;

Ve_Hcn(25, 10);

Writeln; writeln;

Ve_Hcn(5, 10);

Readln;

Clrscr;

a:=4; b:=2;

For i:=1 to 4 do

begin

ve_HCN(a, b);

Readln;

a:=a*2; b:=b*2;

End;

Readln;

End.

Trang 90

hình thức, còn 5 và 3 là tham

số giá trị hay còn gọi là tham

trị. Còn Ve_Hcn(a, b) trong đó

a, b là giá trị hiện thời.

- Các em hãy quan sát 2 ví dụ

dùng thủ tục hoán đổi 2 số a và

b trong sách giáo khoa trang 99

và 100.

(?) Khi xem 2 ví dụ các em

thấy có điểm gì khác?

Program VDthamso1;

Uses crt;

Var a, b: integer;

Procedure

Hoandoi_1(var x, y:

integer);

Var TG: integer;

Begin

TG:=x; x:=y;

y:=TG;

End;

Begin

Clrscr;

a:=5; b:=10;

Writeln(a:6, b:6);

Hoandoi_1(a, b);

Writeln(a: 6, b: 6);

Readln;

End.

Program VDthamso2;

Uses crt;

Var a, b: integer;

Procedure

Hoandoi_2( x: integer ;

var y: integer);

Var TG: integer;

Begin

TG:=x; x:=y;

y:=TG;

End;

Begin

Clrscr;

a:=5; b:=10;

Writeln(a: 6, b: 6);

Hoandoi_2(a, b);

Writeln(a: 6, b: 6);

Readln;

End.

- Trả lời: chương trình

đầu cả 2 biến a, b đều

khai báo var, còn

Trang 91

- Nhận xét, đúng rồi khi đó

chạy chương trình cho học sinh

quan sát, giải thích cho các em

khi sử dụng var thì gọi là tham

biến nên giá trị của nó có thể

thay đổi, còn không có là tham

trị.

- Yêu cầu học sinh viết chương

trình vào tập.

chương trình sau có

chỉ dùng var cho biến

- Nghe giảng.

- Ghi ví dụ vào tập.

- Trong lời gọi thủ tục các tham

số hình thức được thay bằng

tham số thực sự tương ứng là

các giá trị cụ thể đgl tham số

giá trị (tham trị).

- Trong lệnh gọi thủ tục các

tham số hình thức được thay

bằng các tham số thực sự tương

ứng là tên các biến chứa dữ liệu

ra đgl tham số biến (tham biến).

* Sự khác nhau trong khai

báo tham số hình thức:

- Các tham số có từ khoá Var

đứng trước là tham số biến, còn

không có là tham số giá trị.

Chú ý:

- Nếu có nhiều tham biến cùng

một kiểu dữ liệu thì có thể dùng

1 từ khoá Var cho phần khai

báo, ngăn cách bằng dấu phẩy.

- Chương trình con gồm 2 loại:

là thủ tục và hàm, chúng ta sẽ

tìm hiểu hàm được viết và sử

dụng như thế nào. Thầy với cả

lớp cùng tìm hiểu cách viết và

sử dụng hàm.

- Điểm khác nhau cơ bản giữa

hàm và thủ tục là hàm luôn trả

về giá trị thuộc một kiểu xác

định.

(?) Các em hãy kể tên các kiểu

dữ liệu đã học?

- Đó là các kiểu mà hàm trả giá

trị về, ta sẽ tìm hiểu cấu trúc

viết hàm trong chương trình

- Ghi mục bài.

- Trả lời: integer, real,

char, boolean, string.

- Ghi bài.

2. Cách viết và sử dụng hàm

Function <tên hàm>[<danh

sách tham số>]: <kiểu dữ liệu>;

[khai báo các biến];

Trang 92

con.

- Cũng giống như thủ tục nếu

hàm không có tham số hình

thức thì không cần danh sách

tham số. Trong thân hàm phải

có ít nhất một lệnh gán giá trị

cho tên hàm.

- Chúng ta sẽ đi xét ví dụ 1

viết chương trình tìm số nhỏ

nhất trong ba số nhập từ bàn

phím, trong đó sử dụng hàm

tìm số nhỏ nhất trong hai số.

- Hướng dẫn học sinh viết hàm

tìm số nhỏ nhất trong 2 số, hàm

có tên là min, hàm này có bao

nhiêu tham số?

- Hướng dẫn học sinh cách viết

hàm min.

- Bài 17 chúng ta có xét ví dụ

về tính lũy thừa của một số nào

đó. Hôm nay chúng ta sẽ tìm

hiểu cách viết hàm đó như thế

nào?

- Yêu cầu học sinh xác định x,

n là gì?

- Ở ví dụ 2 ta cần viết hàm có

- Nghe giảng.

- Ghi ví dụ.

- Trả lời: có 2 tham

số là a và b.

- Quan sát và ghi bài.

- Trả lời: là biến toàn

cục.

Begin

[<dãy các lệnh>]

End;

- <Kiểu dữ liệu>: Kiểu dữ liệu

trả lại của hàm như các kiểu

integer, real, char, boolean,

string.

Vd: Function tong(x, y:

integer): integer;

Chú ý: Trong thân hàm phải có

ít nhất một lệnh gán giá trị cho

tên hàm.

<tên hàm>:= <biểu thức>;

Ví dụ 1: Viết chương trình tìm

số nhỏ nhất trong ba số nhập từ

bàn phím, trong đó sử dụng

hàm tìm số nhỏ nhất trong hai

số.

Program vd1;

Var a, b, c : real;

Function Min(a, b : real): real;

Begin

if a<b then min:=a

else min:=b;

End;

Begin

Write(‘Nhap vao a, b, c=’);

readln(a, b, c);

Write(‘Min=’, Min(Min(a, b),

c));

Readln;

End.

Ví dụ 2. Viết chương trình tính

, trong đó sử dụng hàm lt(x,

n). Với x, n nhập từ bàn phím.

Trang 93

tên là lt(y, m) có hai tham số

hình thức là y và m.

=y*y*…*y

- Vậy để được phép nhân m lần

ta cần thực hiện thông qua lệnh

nào? Giá trị ban đầu của tích

này là bao nhiêu?

- Nhận xét và hướng dẫn học

sinh cách viết chương trình.

- Các em về xem thêm các ví

dụ sách giáo khoa.

- Trả lời: dùng vòng

lặp for, với giá trị ban

đầu bằng 1.

- Ghi ví dụ.

- Xem sách giáo

khoa.

Program vd2;

Var x, n : integer;

Function Lt(y, m: integer): real;

Var tg, i : integer;

Begin

Tg:=1;

For i:=1 to m do tg:=tg*y;

Lt:=tg;

End;

Begin

Write(‘Nhap vao x, n=’);

readln(x, n);

Write(‘Ket qua=’, Lt(x, n));

Readln;

End.

 HOẠT ĐỘNG 3: Hoạt động luyện tập, vận dụng:

(1) Mục tiêu: Giúp học sinh thực hiện được thao tác chương trình con

(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Vấn đáp, thuyết trình, đặt vấn đề, phân tích, so

sánh,...

(3) Hình thức tổ chức hoạt động: giải bài tập trên bảng

(4) Phương tiện dạy học:SGK, bảng.

(5) Học sinh biết vận dụng kiến thức đã học vào giải quyết tình huống thực tiễn cụ thể.

Nội dung hoạt động

GV yêu cầu HS:Viết chương trình tìm số lớn nhất trong ba số nhập từ bàn phím,

trong đó sử dụng hàm tìm số lớn nhất trong hai số.

Program vd1;

Var a, b, c : real;

Function Max(a, b : real): real;

Begin

if a>b then max:=a

else max:=b;

End;

Begin

Write(‘Nhap vao a, b, c=’);

Trang 94

readln(a, b, c);

Write(‘Max=’, Max(Max(a, b), c));

Readln;

End.

GV gọi một học sinh trả lời.

GV nhận xét, giải đáp thắc mắc của học sinh, đưa ra các nhận xét cuối cùng

 HOẠT ĐỘNG 4: Hoạt động tìm tòi mở rộng:

(1) Mục tiêu: Giúp học sinh có nhu cầu mở rộng thêm kiến thức của mình.

(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: làm việc cá nhân, nhóm.

(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Ngoài lớp học

(4) Phương tiện dạy học:SGK, Projector, máy tính.

(5) Học sinh biết cách mở rộng các kiến thức của mình thông qua bài tập cụ thể.

Nội dung hoạt động

- GV: cho bài tập:Sử dụng chương trình con viết chương trình tính tổng các số từ 1 đến N

(N>1).

- HS: làm bài tập GV yêu cầu.

- GV: Về xem lại cách viết chương trình con

IV. RÚT KINH NGHIỆM

.....................................................................................................................................................

.................................................................................................................................

Duyệt của tổ trưởng chuyên môn Giáo viên soạn

Lê Thị Lịnh Lê Minh Tâm

Trang 95

Tuần: 35

Tiết: 48

BÀI TẬP VỀ CHƯƠNG TRÌNH CON

I. MỤC TIÊU

1. Về kiến thức

Nắm lại các kiến thức của chương chương trình con.

2. Về kĩ năng

Sử dụng chương trình con để giải bài toán trên máy tính.

3. Về thái độ

Có thái độ nghiêm túc trong học tập.

4. Năng lực hướng tới

- Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề.

II. CHUẨN BỊ

1. Chuẩn bị của giáo viên: Giáo án, sách giáo khoa, sách giáo viên, máy tính,

máy chiếu, phông chiếu, bút lông, bảng,…

2. Chuẩn bị của học sinh: Sách giáo khoa, tập, viết,…

III. HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC

1. Ổn định lớp, kiểm tra sĩ số

2. Kiểm tra bài cũ: không.

3. Tiến trình bày học

 HOẠT ĐỘNG 1: Hoạt động khởi động:

Hoạt động giáo viên

Hoạt động học sinh

Nội dung trình bày

- Cần viết chương trình con để

thực hiện công việc gì?

- Ta nên viết thủ tục hay hàm?

- Nhắc lại từ khóa của hàm?

- Gọi học sinh lên bảng làm.

- Quan sát các học sinh khác

làm bài.

- Gọi học sinh nhận xét.

- Nhận xét

- Trả lời:Tính giai

thừa của một số?

-Trả lời: dùng hàm

- Trả lời: Function

- Một học sinh lên

bảng làm

- Nhận xét

- Nghe giảng và ghi

bài.

- bài 1: Viết chương trình tính

...

y 

với n là số

nguyên dương nhập từ bàn

phím

- Khởi động chương trình

Pascal

Program Tong;

Uses crt;

Var y:real;

N,i:Integer;

Function gthua(var

a:integer):integer;

Var i,gt:integer;

Begin

Gt:=1;

For i:=1 to a do gt:=gt*i;

Gthua:=gt;

Trang 96

Begin

Clrscr;

Writeln(‘Nhap gia tri N=:’);

readln(N);

y:=0;

for i:=1 to N do

y:=y+1/gthua(i);

Writeln(‘Gia tri cua y=:’,y);

Readln;

END.

4. Củng cố

- Nắm kỹ cấu trúc chương trình con (hàm, thủ tục), biết cách dùng

tham số khi cần thiết.

- Nắm cách gọi chương trình con vào chương trình chính.

5. Dặn dò

Về xem lại bài, học bài chuẩn bị thi học kỳ II.

V. RÚT KINH NGHIỆM

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

Bấm Tải xuống để xem toàn bộ.

| 1/96

| | Tải xuống

Preview text:

Tuần: 20 Tiết: 20
Ngày dạy:01/01/2018 đến 07/01/2018 BÀI 11. KIỂU MẢNG I. MỤC TIÊU
1. Về kiến thức
- Hiểu khái niệm mảng một chiều.
- Hiểu cách khai báo và truy cập đến các phần tử của mảng.
2. Về kĩ năng
- Cài đặt được thuật toán giải một số bài toán đơn giản với kiểu dữa liệu mảng một chiều.
- Thực hiện khai báo mảng, truy cập, tính toán, đếm các phần tử trong mảng.
3. Về thái độ
- Thái độ nghiêm túc trong học tập.
- Chủ động tìm hiểu kiến thức mới.
4. Năng lực hướng tới:
- Khai báo biến dữ liệu hợp lý. Hiểu nguyên lý lưu dữ liệu một cách có cấu trúc.
II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH
1. Chuẩn bị của giáo viên: Giáo án, sách giáo khoa, sách giáo viên, máy tính,
máy chiếu, phông chiếu, bút lông, bảng,…
2. Chuẩn bị của học sinh: Sách giáo khoa, tập, viết,…
III. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP 1. Ổn định lớp
2. Kiểm tra bài cũ (không)
3. Tiến trình bài học
 HOẠT ĐỘNG 1: Hoạt động khởi động:
(1) Mục tiêu: Tạo động cơ để học sinh hiểu được cách sử dụng và khai báo được biến mảng.
(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Cá nhân, thảo luận nhóm.
(3) Phương tiện dạy học: SGK, Projector, máy tính.
(4) Học sinh có nhu cầu mong muốn được học cách khai báo biến mảng
Nội dung hoạt động
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
- Trong thực tế, các kiểu dữ liệu chuẩn không - Nghe giảng.
thể đáp ứng đủ biểu diễn của các bài toán lớn.
Vì thế, dựa trên các kiểu dữ liệu đó người lập
trình có thể tạo ra các kiểu dữ liệu phức tạp hơn
để giải quyết các bài toán trong thực tế.
(?) Các em hãy tham khảo bài toán sách giáo - Tham khảo sách giáo khoa và trả lời:
khoa trang 53 và cho biết cần nhập thông tin Input: Nhập vào nhiệt độ trung bình của
gì? Và dữ liệu đưa ra là gì?
7 ngày t1, t2, t3, t4, t5, t6, t7;
Output: Nhiệt độ trung bình của tuần tb,
và số ngày vượt mức trung bình dem; Trang 1
- Nhận xét, như vậy nếu muốn tính nhiệt độ - Trả lời: phải khai báo từ t1...t365.
trung bình của n ngày (365 ngày) thì sẽ gặp
phải những khó khăn gì?
Để giải quyết vấn đề đó, ta sử dụng kiểu mảng
một chiều để mô tả dữ liệu đó
- Hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu khái niệm mảng 1 chiều.
 HOẠT ĐỘNG 2: Hình thành kiến thức
(1) Mục tiêu: Giúp học sinh biết được khái niệm về mảng một chiều, cách khai báo
mảng một chiều, hiểu cách nhập và in mảng một chiều.
(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Vấn đáp, thuyết trình, đặt vấn đề, phân tích.
(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Làm việc cá nhân.
(4) Phương tiện dạy học: SGK, Projector, máy tính.
(5) Kết quả: Học sinh nắm được khái niệm về bảng, cách khai báo biến mảng một
chiều, hiểu cách nhập và in mảng một chiều, hiểu được một số ví dụ giải bài toán về mảng một chiều.
Nội dung hoạt động
Hoạt động giáo viên
Hoạt động học sinh Nội dung trình bày
(?) Các em hãy tham khảo sách - Tham khảo sách 1. Kiểu mảng một chiều
giáo và cho biết khi làm việc giáo khoa và trả lời.
Mảng một chiều là một dãy
với mảng 1 chiều cần xác định
hữu hạn các phần tử có cùng những gì? kiểu dữ liệu. - Nhận xét.
- Nghe giảng và ghi * Khi làm việc với mảng một bài.
chiều ta cần xác định được: + Tên mảng; + Số lượng phần tử; + Kiểu dữ liệu; + Cách khai báo;
+ Cách tham chiếu đến một
phần tử nào đó trong mảng.
- Cho ví dụ để học sinh hiểu - Ghi ví dụ. Ví du: A
rõ hơn về mảng 1 chiều. 5 8 7 1 Chỉ số 1 2 3 4
(?) Với mảng một chiều vừa - Suy nghĩ trả lời. + Tên mảng: A
cho ta xác định được gì?
+ Số lượng phần tử: 4 - Nhận xét. - Ghi bài.
+ Kiểu dữ liệu: Số nguyên
+ Tham chiếu đến PT thứ 3, ta viết A[3].
- Đối với các biến trong NNLT - Ghi mục bài. 2. Khai báo Trang 2
khi sử dụng thì bắt buộc chúng
ta phải khai báo, và đối với
biến mảng 1 chiều chúng ta
cũng phải khai báo. Cách khai
báo thế nào thầy và cả lớp cùng
tìm hiều phần 2. Khai báo mảng 1 chiều.
- Đối với mảng một chiều ta có - Nghe giảng và ghi Cách 1. Khai báo trực tiếp 2 cách khai báo. bài. VAR : array[
cuối>] of ; Ví dụ: VAR A: array[1..10] of real;
- Bên cạnh đó ta có cách khai - Nghe giảng và ghi Cách 2. Khai báo gián tiếp báo thứ hai. bài.
TYPE <tên kiểu mảng> =
array[<chỉ số đầu>..
cuối>] of ; VAR : kiểu mảng>; Ví dụ: TYPE nhietdo = array[1..365] of real; VAR a : nhietdo;
- Giải thích ví dụ rõ để học sinh - Nghe giảng.
phân biệt tên kiểu mảng, tên biến mảng.
- Yêu cầu học sinh cho ví dụ về - Thực hiện theo yêu 2 cách khai báo trên. cầu giáo viên.
- Nhận xét, chỉnh sửa nếu có sai sót.
(?) Khi ta đã khai báo được - Suy nghĩ trả lời: xác 3. Các thao tác trên mảng
mảng một chiều, lúc đó ta đã định được tên mảng, một chiều
xác định được những gì của số lượng phần tử tối mảng đó?
đa của mảng, kiểu dữ liệu của mảng. - Nhận xét.
(?) Giá trị của từng phần tử - Suy nghĩ trả lời.
mảng đã xác định được chưa,
làm thế nào để có các giá trị đó?
- Nhận xét, để có được giá trị - Nghe giảng và ghi a/ Nhập mảng một chiều
của các phần tử chúng ta phải mục bài.
nhập và thủ tục nhập như thế
nào thầy và cả lớp cùng tìm
hiểu phần a. Nhập mảng 1 chiều. Trang 3
- Để làm được điều đó ta cần - Ghi bài.
Trước tiên, cần xác định có bao
xác định các thao tác sau:
nhiêu phần tử cần dùng:
+ Trước tiên, cần xác định có
Write(‘nhap so phan tu: ‘);
bao nhiêu phần tử cần dùng; Readln(n);
+ Dùng vòng lặp For - do để
Dùng vòng lặp For - do để
nhập giá trị cho từng phần tử
nhập giá trị cho từng phần tử A[i]. A[i]: For i:=1 to n do Begin
Write(‘Nhap phan tu thu: ’, i); Readln(A[i]); End;
- Hướng dẫn học sinh cách in - Nghe giảng và ghi b/ In mảng một chiều
các phần tử của mảng 1 chiều. bài.
Dùng vòng lặp For - do để in
các phần tử trong mảng: For i:= 1 to n do Write(A[i]:4);
 HOẠT ĐỘNG 3: Hoạt động luyện tập, vận dụng:
(1) Mục tiêu: Giúp học sinh thực hiện được thao tác tạo khai báo, nhập và in mảng một chiều
(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Vấn đáp, thuyết trình, đặt vấn đề, phân tích, so sánh,...
(3) Hình thức tổ chức hoạt động: giải bài tập trên bảng
(4) Phương tiện dạy học:SGK, bảng.
(5) Học sinh biết vận dụng kiến thức đã học vào giải quyết tình huống thực tiễn cụ thể.
Nội dung hoạt động
GV yêu cầu HS: Với cách khai báo biến mảng sau đây:
Var A:array[1..100] of integer; Em hãy cho biết?
- Mảng tên gì? Được nhập tối đa bao nhiêu phần tử cho mảng? Các giá trị phần tử có
kiểu dữ liệu gì? Cách khai báo trên là trực tiếp hay gián tiếp?
GV hướng dẫn và cho các em thảo luận.
GV gọi các nhóm trả lời.
GV nhận xét, giải đáp thắc mắc của học sinh, đưa ra các nhận xét cuối cùng
 HOẠT ĐỘNG 4: Hoạt động tìm tòi mở rộng:
(1) Mục tiêu: Giúp học sinh có nhu cầu mở rộng thêm kiến thức của mình.
(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: làm việc cá nhân, nhóm.
(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Ngoài lớp học
(4) Phương tiện dạy học:SGK, Projector, máy tính.
(5) Học sinh biết cách mở rộng các kiến thức của mình thông qua bài tập cụ thể.
Nội dung hoạt động Trang 4 - GV: cho bài tập:
Viết chương trình nhập dãy N số nguyên (N<=200). In giá trị của phần tử cuối và đầu của dãy số.
- HS: làm bài tập GV yêu cầu.
- Gv: học bài và xem trước phần b IV. RÚT KINH NGHIỆM
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
.................................................................................................................................
Duyệt của tổ trưởng chuyên môn Giáo viên soạn Lê Thị Lịnh Lê Minh Tâm Trang 5 Tuần: 20 Tiết: 21
Ngày dạy:01/01/2018 đến 07/01/2018
BÀI 11. KIỂU MẢNG (Tiếp theo) I. MỤC TIÊU
1. Về kiến thức
- Hiểu khái niệm mảng một chiều.
- Hiểu cách khai báo và truy cập đến các phần tử của mảng.
2. Về kĩ năng
- Cài đặt được thuật toán giải một số bài toán đơn giản với kiểu dữa liệu mảng một chiều.
- Thực hiện khai báo mảng, truy cập, tính toán, đếm các phần tử trong mảng.
3. Về thái độ
- Thái độ nghiêm túc trong học tập.
- Chủ động tìm hiểu kiến thức mới.
4. Năng lực hướng tới:
- Khai báo biến dữ liệu hợp lý. Hiểu nguyên lý lưu dữ liệu một cách có cấu trúc.
II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH
1. Chuẩn bị của giáo viên: Giáo án, sách giáo khoa, sách giáo viên, máy tính,
máy chiếu, phông chiếu, bút lông, bảng,…
2. Chuẩn bị của học sinh: Sách giáo khoa, tập, viết,…
III. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP 1. Ổn định lớp
2. Kiểm tra bài cũ (không)
3. Tiến trình bài học
 HOẠT ĐỘNG 1: Hoạt động khởi động:
(1) Mục tiêu: Tạo động cơ để học sinh hiểu được cách sử dụng và khai báo được biến mảng.
(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Cá nhân, thảo luận nhóm.
(3) Phương tiện dạy học: SGK, Projector, máy tính.
(4) Học sinh có nhu cầu mong muốn được tìm hiểu cách dùng mảng trong việc giải các bài toán.
Nội dung hoạt động
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
- Tiết trước chúng ta đã tìm hiểu về cách khai - Nghe giảng
báo mảng một chiều. Nhưng khi giải các bài
toán bằng mảng ta cần hiểu sâu hơn nữa về
cách thức sử dụng mảng trong giải các bài toán đơn giản.
- Hôm nay chúng ta sẽ hiểu sâu hơn qua các ví dụ.
 HOẠT ĐỘNG 2: Hình thành kiến thức Trang 6
(1) Mục tiêu: Giúp học sinh biết được khái niệm về mảng một chiều, cách khai báo
mảng một chiều, hiểu cách nhập và in mảng một chiều.
(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Vấn đáp, thuyết trình, đặt vấn đề, phân tích.
(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Làm việc cá nhân.
(4) Phương tiện dạy học: SGK, Projector, máy tính.
(5) Kết quả: Học sinh nắm được khái niệm về bảng, cách khai báo biến mảng một
chiều, hiểu cách nhập và in mảng một chiều, hiểu được một số ví dụ giải bài toán về mảng một chiều.
Nội dung hoạt động
Hoạt động giáo viên
Hoạt động học sinh Nội dung trình bày 4. Một số ví dụ
- Yêu cầu học sinh đọc ví dụ - Dựa vào SGK suy Ví dụ 1: Tìm phẩn tử lớn nhất
trong SGK và xác định input, nghỉ trả lời. của dãy số nguyên. output. - Nhận xét.
- Chú ý lắng nghe và - Input: Số nguyên dương N và ghi lại bài.
dãy gồm N sô nguyên dương a1, a2, …, an.
- Output: Max(a1, a2, …, an), chỉ số Max.
- Các em chú ý thuật toán trong - Chú ý quan sát. Thuật toán: sách giáo khoa.
B1: Nhập N, và dãy a1, a2, …, an. B2: Max  a1; i  2;
B3: Nếu i > N thì đưa ra Max, rồi kết thúc; B4:
- Nếu ai > Max thì Max  ai;
- i  i + 1 rồi quay lại B3.
- Sau khi hiểu thuật toán có thể - Chú ý quan sát cách Program Tim_max;
giải thích các bước viết chương viết chương trình và Const Nmax = 250; trình hoàn chỉnh.
viết chương trình vào Type ArrInt = Array[1..Nmax] tập. of integer; Var N, i, Max, csmax: integer; A: ArrInt; Begin Write(‘Nhap so phan tu cua day so, N=’); Readln(N); For i:=1 to N do Begin
Write(‘Phan tu thu ‘, i, ‘ =’); Readln(A[i]); End; Trang 7 Max:=A[1]; csmax:=1; For i:=2 to N do If A[i] > Max then Begin Max := A[i]; csMax := i; End; writeln(‘Gia tri cua p.tu max la:’, max); writeln(‘Chi so cua p.tu max la:’, csmax); Readln; End.
- Yêu cầu học sinh về đọc các ví dụ sách giáo khoa.
 HOẠT ĐỘNG 3: Hoạt động luyện tập, vận dụng:
(1) Mục tiêu: Giúp học sinh thực hiện được thao tác tạo khai báo, nhập và in mảng một chiều
(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Vấn đáp, thuyết trình, đặt vấn đề, phân tích, so sánh,...
(3) Hình thức tổ chức hoạt động: giải bài tập trên bảng
(4) Phương tiện dạy học:SGK, bảng.
(5) Học sinh biết vận dụng kiến thức đã học vào giải quyết tình huống thực tiễn cụ thể.
Nội dung hoạt động
GV yêu cầu HS: Viết chương trình nhập dãy N số nguyên (N<=100). In dãy số nguyên vừa nhập.
GV hướng dẫn và kêu một học sinh lên bảng làm bài.
GV nhận xét, giải đáp thắc mắc của học sinh, đưa ra các nhận xét cuối cùng
 HOẠT ĐỘNG 4: Hoạt động tìm tòi mở rộng:
(1) Mục tiêu: Giúp học sinh có nhu cầu mở rộng thêm kiến thức của mình.
(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: làm việc cá nhân, nhóm.
(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Ngoài lớp học
(4) Phương tiện dạy học:SGK, Projector, máy tính.
(5) Học sinh biết cách mở rộng các kiến thức của mình thông qua bài tập cụ thể.
Nội dung hoạt động - GV: cho bài tập:
Viết chương trình nhập dãy N số nguyên (N<=200). Tính và in ra tổng dãy số nguyên vừa nhập.
- HS: làm bài tập GV yêu cầu.
- GV: xem trước về bài tập mảng một chiều IV. RÚT KINH NGHIỆM
..................................................................................................................................................... Trang 8
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
.................................................................................................................................
Duyệt của tổ trưởng chuyên môn Giáo viên soạn Lê Thị Lịnh Lê Minh Tâm Trang 9 Tuần: 21 Tiết: 22
Ngày dạy:08/01/2018 đến 14/01/2018 BÀI TẬP VỀ MẢNG I. MỤC TIÊU
1. Về kiến thức
- Các quy tắc kiểu dữ liệu có cấu trúc để thực hiện dữ liệu thực tế.
- Kiểu dữ liệu có cấu trúc được xây dựng từ những kiểu dữ liệu cơ sở
theo một số cách thức tạo kiểu do ngôn ngữ lập trình Pascal quy định.
- Trong ngôn ngữ Pascal dùng mô tả kiểu dữ liệu mới với từ khoá Type. 2. Về kĩ năng
- Rèn luyện kĩ năng khai báo kiểu dữ liệu có cấu trúc.
- Sử dụng thành thạo các thao tác vào/ra và các phép toán trên các thành phần cơ sở. 3. Về thái độ
- Thái độ nghiêm túc trong học tập, chủ động giải bài tập.
4. Năng lực hướng tới
- Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề. II. CHUẨN BỊ
1. Chuẩn bị của giáo viên: Giáo án, sách giáo khoa, sách giáo viên, máy tính,
máy chiếu, phông chiếu, bút lông, bảng,…
2. Chuẩn bị của học sinh: Sách giáo khoa, tập, viết,…
III. HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC
1. Ổn định lớp, kiểm tra sĩ số
2. Kiểm tra bài cũ: không.
3. Tiến trình bày học
 HOẠT ĐỘNG 1: Hoạt động khởi động:
(1) Mục tiêu: Tạo động cơ để học sinh hiểu được cách thao tác với mảng một chiều
(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Cá nhân.
(3) Phương tiện dạy học: SGK, Projector, máy tính.
(4) Học sinh có nhu cầu mong muốn được học cách sử dụng kiểu mảng một chiều để giải các bài toán.
Nội dung hoạt động
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Với những bài toán yêu cầu nhập dãy số xác - Trả lời : Kiểu mảng một chiều
định ta dùng khai báo kiểu gì để lưu các giá trị đó?
Ta có thể tham chiếu đến các phần tử và lấy giá - Trả lời : Được
trị các phần tử của dãy số đó để tính toán được không?
Để hiểu được sự lợi ích nhiều hơn của việc sử - Nghe giảng
dụng kiểu mảng một chiều hôm nay chúng ta sẽ
làm một số bài tập vận dụng cấu trúc rẽ nhánh,
cấu trúc lặp với kiểu mảng
 HOẠT ĐỘNG 2: Hình thành kiến thức Trang 10
(1) Mục tiêu: Giúp học sinh biết được cách khai báo mảng một chiều, hiểu cách nhập và in mảng một chiều.
(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Đặt vấn đề, phân tích.
(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Làm việc cá nhân.
(4) Phương tiện dạy học: SGK, Projector, máy tính.
(5) Kết quả: Học sinh nắm được cách khai báo biến mảng một chiều, hiểu cách nhập
và in mảng một chiều, giải được các bài toán về mảng một chiều.
Nội dung hoạt động
Hoạt động giáo viên
Hoạt động học sinh Nội dung trình bày
Câu 1. Viết chương trình nhập
từ bàn phím số nguyên dương
N (N<=100) và dãy A gồm N
số nguyên A1, A2, …AN. Tìm
và in ra màn hình giá trị nhỏ
- Xác định input và output
- Trả lời: Giá trị n và nhất của dãy số vừa nhập?
dãy số a1,a2,..an, và output là số nhỏ nhất
- Cần khai báo phạm vi của - Trả lời: [1..100] Program tim_min; mảng là bao nhiêu? Uses crt; Var A: Array[1..100] of
- Tương tự như tìm giá trị lớn - Nghe giảng. integer;
nhất của dãy số, ta gán một giá min, n, i: integer;
trị min là phần tử đầu sau Begin
đólần lượt so sánh với các Clrscr;
phần tử còn lại nếu nhỏ hơn Writeln('nhap vao n va n
min thì gán lại giá trị này. phai lon hon khong');
- Khai báo những biến nào?
- Trả lời: Biến mảng, Readln(n); biến min, n, i. For i:=1 to n do
- Gọi học sinh lên bảng làm. - Một học sinh lên Begin bảng làm Writeln('nhap phan tu
- Quan sát các học sinh khác thu ', i); làm bài. Readln(A[i]);
- Gọi học sinh nhận xét. - Nhận xét End; Min:=a[1]; - Nhận xét
- Nghe giảng và ghi For i:=2 to n-1 do bài. If a[i] min:=a[i]; Writeln(‘Gia tri nho nhat la',min); Readln ; End.
Câu 2. Viết chương trình nhập
- Xác định input và output
- Trả lời: Giá trị n và từ bàn phím số nguyên dương
dãy số a1,a2,..an, và N (N<=100) và dãy A gồm N
output là các số chia số nguyên A1, A2, …AN. Tìm Trang 11 hết cho 3
và in ra màn hình các số chia hết cho 3?
- Ta cần sử dụng hàm gì để - Trả lời: hàm mod tính chia hết?
Program Chia_het_cho_3; Uses crt;
- Vậy đều kiện như thế nào là - Trả lời: a[i] mod Var A:array[1..100] of integer; chia hêt? 3=0 n, i: integer;
- Cần dùng vòng lặp nào để - Trả lời: Vòng lặp for Begin
duyệt hết các phần tử mảng? clrscr; Writeln('nhap vao n');
- Sau khi ta nhập mảng sao đó - Nghe giảng Readln(n);
duyệt lần lượt các phần tử của For i:=1 to n do
mảng, số nào chia hết cho 3 thi Begin in số đó ra màn hình. Writeln('nhap vao phan tu
- Gọi học sinh lên bảng làm. - Một học sinh lên thu ', i); bảng làm Readln(A[i]);
- Quan sát các học sinh khác End; làm bài.
Writeln(‘Cac so chia het cho 3
- Gọi học sinh nhận xét. - Nhận xét la:’) For i:=1 to n do - Nhận xét
- Nghe giảng và ghi If (A[i] mod 3=0) then bài. Write(a[i]:4); Readln;
 HOẠT ĐỘNG 3: Hoạt động luyện tập, vận dụng:
(1) Mục tiêu: Giúp học sinh biết được cách khai báo mảng một chiều, hiểu cách nhập và in mảng một chiều.
(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Đặt vấn đề, phân tích.
(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Làm việc cá nhân.
(4) Phương tiện dạy học: SGK, Projector, máy tính.
(5) Kết quả: Học sinh nắm được cách khai báo biến mảng một chiều, hiểu cách nhập
và in mảng một chiều, giải được các bài toán về mảng một chiều.
Nội dung hoạt động
GV cho bài tập : Viết chương trình nhập dãy N số nguyên (N<=250). Tìm và in ra
màn hình các số chẵn và lẻ riêng biệt.
GV hướng dẫn và kêu một học sinh lên bảng làm bài.
GV nhận xét, giải đáp thắc mắc của học sinh, đưa ra các nhận xét cuối cùng
 HOẠT ĐỘNG 4: Hoạt động tìm tòi mở rộng:
(1) Mục tiêu: Giúp học sinh có nhu cầu mở rộng thêm kiến thức của mình.
(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: làm việc cá nhân, nhóm.
(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Ngoài lớp học
(4) Phương tiện dạy học:SGK, Projector, máy tính.
(5) Học sinh biết cách mở rộng các kiến thức của mình thông qua bài tập cụ thể.
Nội dung hoạt động Trang 12 - GV: cho bài tập:
Viết chương trình nhập dãy N số nguyên (N<=200). Tính và in ra tổng các số chẵn.
- HS: làm bài tập GV yêu cầu.
- GV: xem trước về bài tập và thực hành 3 IV. RÚT KINH NGHIỆM
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
.................................................................................................................................
Duyệt của tổ trưởng chuyên môn Giáo viên soạn Lê Thị Lịnh Lê Minh Tâm Trang 13 Tuần: 21 + 22
Ngày soạn: 25/12/2017 Tiết: 23 + 24
Ngày dạy: 08/01/2018 đến 21/01/2018
BÀI TẬP VÀ THỰC HÀNH 3 I. MỤC TIÊU
1. Về kiến thức
- Biết các thao tác nhập xuất mảng một chiều, chạy thử một số chương trình có sẵn.
- Giải được một số bài toán tính toán đơn giản. 2. Về kĩ năng
- Thực hiện đúng các thao tác từ khai báo đến nhập xuất mảng một chiều. 3. Về thái độ
- Thái độ nghiêm túc trong học tập.
4. Năng lực hướng tới:
- Giải quyết vấn đề, sử dụng công nghệ thông tin giải các bài toán đơn giản. II. CHUẨN BỊ
1. Chuẩn bị của giáo viên: Giáo án, sách giáo khoa, sách giáo viên, máy tính, máy
chiếu, phông chiếu, bút lông, bảng,…
2. Chuẩn bị của học sinh: Sách giáo khoa, tập, viết,…
III. HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC
1. Ổn định lớp, kiểm tra sĩ số 2. Kiểm tra bài cũ:
- Câu 1. Thế nào là mảng một chiều?
- Câu 2. Có mấy cách khai báo mảng một chiều? Cho ví dụ từng cách khai báo mảng một chiều?
- Câu 3. Viết một phần chương trình nhập vào mảng n phần tử và giá trị từng
phần tử trong mảng?
3. Nội dung bài mới:
 HOẠT ĐỘNG 1: Hoạt động khởi động:
(1) Mục tiêu: Tạo động cơ để học sinh sử dụng máy tính giải các bài toán.
(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Cá nhân.
(3) Phương tiện dạy học: SGK, Projector, máy tính.
(4) Học sinh có nhu cầu mong muốn được học cách sử dụng kiểu mảng một chiều để giải các bài toán.
Nội dung hoạt động
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
- Khi làm việc với mảng một chiều trước tiên - Nghe giảng
chúng ta cần thành thạo các thao tác khai báo,
nhập, xuất mảng. Để làm được điều đó thầy và
cả lớp cùng tìm hiểu và thực hành một số bài
tập ở Bài tập và thực hành số 3 trong SGK.
 HOẠT ĐỘNG 2: Hình thành kiến thức
(1) Mục tiêu: Giúp học sinh sử dụng máy tính chạy được một số bài tập về mảng
(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Thực hành trên máy tính. Trang 14
(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Làm việc cá nhân.
(4) Phương tiện dạy học: SGK, Projector, máy tính.
(5) Kết quả: Học sinh sử dụng máy tính chạy được một số bài toán về kiểu mảng một chiều.
Nội dung hoạt động
Hoạt động giáo viên
Hoạt động học sinh Nội dung trình bày
- Đọc nội dung yêu cầu của bài - Ghi bài tập.
Bài 1. Viết chương trình nhập 1.
vào mảng 1 chiều với N phần
tử, với N nhập từ bàn phím,
sao đó in ra màn hình sao khi
đảo ngược mảng đó.
(?) Các em hãy xác định số - Suy nghĩ trả lời: đối
lượng phần tử và yêu cầu của với bài này chúng ta bài là gì?
có n phần tử, sao khi
giá trị các phần tử của
mảng được nhập thì ta
in các phần tử trong mảng ngược lại.
- Nhận xét, cho ví dụ cho học - Chú ý quan sát ví sinh quan sát. dụ.
- Hướng dẫn cho học sinh cách - Ghi bài.
Program Dao_nguoc_mang; viết chương trình. Uses crt; Var A: Array[1..100] of Integer; N, i: Integer; Begin Clrscr; Writeln('Nhap vao N'); Readln(N); For i:=1 to N do Begin Writeln('Nhap vao phan tu thu ', i); Readln(A[i]); End; Writeln('Mang vua duoc dao nguoc lai la'); For i:=N downto 1 do Write(A[i]); Readln; End.
- Với bài tập vừa làm các em - Ghi nội dung bài Bài 2. Viết chương trình nhập
có thể vận dụng giải quyết bài học.
vào mảng 1 chiều với N phần
toán tìm phần tử lớn nhất trong
tử, với N nhập từ bàn phím, mảng 1 chiều.
sao đó in ra màn hình phần Trang 15
tử lớn nhất của mảng.
- Yêu cầu học sinh nêu thuật - Suy nghĩ trả lời.
toán để giải bài toán trên.
- Nhận xét, hướng dẫn các em - Ghi bài. Program Phan_tu_max; cách viết chương trình. Uses crt; Var A: Array[1..100] of Integer; N, Max, i: Integer; Begin Clrscr; Writeln('Nhap vao N'); Readln(N); For i:=1 to N do Begin Writeln('Nhap vao phan tu thu ', i); Readln(A[i]); End; Max:=A[1]; For i:=2 to n do If (Max :=A[i];
Write(‘Phan tu lon nhat ’, Max); Readln; End.
- Trong học kì I thầy đã giới - Nghe giảng.
thiệu cho các em một số bài
toán như kiểm tra tính chẵn lẻ
của một số, tổng các số chẵn lẻ
trong dãy số. Hôm này chúng
ta sẽ áp dụng những thuật toán
đó vào bài toán đối với mảng một chiều.
- Đọc yêu cầu bài toán cho học - Ghi bài.
Bài 3. Viết chương trình nhập sinh ghi bài.
vào mảng 1 chiều với N phần
tử, với N nhập từ bàn phím,
sao đó in ra màn hình số lần
xuất hiện của số chẵn và số lẻ.
(?) Các em hãy xác định Input - Suy nghĩ trả lời. và Output của bài toán.
- Nhận xét, hướng dẫn cho học - Chú ý quan sát và Program Demch_Deml; sinh cách ghi bài. ghi bài. Uses crt;
Var A: array[1..100] of Integer; N, dle, dchan, i: Integer; Begin Trang 16 Clrscr; Writeln('Nhap vao N'); Readln(N); For i:=1 to N do Begin Writeln('Nhap vao phan tu thu ', i); Readln(A[i]); End; dle:=0; dchan:=0; For i:=1 to N do If (A[i] mod 2=0) then dchan:=dchan+1 else dle:=dle+1;
Writeln(‘So lan xuat hien so chan la ', dchan); Writeln('So lan xuat hien so le la ', dle); Readln; End.
- Tương tự như vậy các em hãy - Ghi bài.
Bài 4. Viết chương trình
viết chương trình tính tổng các
nhập vào mảng 1 chiều với N
giá của mảng N phần tử.
phần tử, với N nhập từ bàn
phím, sao đó in ra màn hình
tổng các phần tử của mảng.
- Yêu cầu một học sinh lên - Suy nghĩ và thực
bảng viết chương trình.
hiện theo yêu cầu của giáo viên.
- Nhận xét, bổ sung nếu có sai - Chú ý quan sát và Program Tong_mang; sót. ghi bài. Uses crt; Var A: Array[1..100] of Integer; N, Tong, i: Integer; Begin Clrscr; Writeln('Nhap vao N'); Readln(N); For i:=1 to N do Begin Writeln('Nhap vao phan tu thu ', i); Readln(A[i]); End; Tong:=0; Trang 17 For i:=1 to N do Tong:=Tong+A[i]; Write(‘Tong mang la’, Tong); Readln; End.
- Yêu cầu học sinh tham khảo
các bài tập SGK trang 63, 64.
 HOẠT ĐỘNG 3: Hoạt động luyện tập, vận dụng:
(1) Mục tiêu: Giúp học sinh giải được các bài toán về kiểu mảng
(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Đặt vấn đề
(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Làm việc cá nhân.
(4) Phương tiện dạy học: SGK, Projector, máy tính.
(5) Kết quả: Học sinh giải được các bài toán về kiểu mảng
Nội dung hoạt động
GV cho bài tập : Viết chương trình nhập dãy N số nguyên (N<=250). Đếm và in ra
màn hình các số chẵn và lẻ.
GV hướng dẫn và kêu một học sinh lên bảng làm bài.
GV nhận xét, giải đáp thắc mắc của học sinh, đưa ra các nhận xét cuối cùng
 HOẠT ĐỘNG 4: Hoạt động tìm tòi mở rộng:
(1) Mục tiêu: Giúp học sinh có nhu cầu mở rộng thêm kiến thức của mình.
(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: làm việc cá nhân, nhóm.
(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Ngoài lớp học
(4) Phương tiện dạy học:SGK, Projector, máy tính.
(5) Học sinh biết cách mở rộng các kiến thức của mình thông qua bài tập cụ thể.
Nội dung hoạt động - GV: cho bài tập:
Viết chương trình nhập dãy N số nguyên (N<=200). Tính và in ra tổng các số dương.
- HS: làm bài tập GV yêu cầu.
- GV: xem trước về bài tập thực hành 4 IV. RÚT KINH NGHIỆM
.....................................................................................................................................................
Duyệt của tổ trưởng chuyên môn Giáo viên soạn Lê Thị Lịnh Lê Minh Tâm Trang 18 Tuần: 22 + 23
Ngày soạn: 02/01/2018 Tiết: 25 + 26
Ngày dạy:15/01/2018 đến 28/01/2018
BÀI TẬP VÀ THỰC HÀNH 4 I. MỤC TIÊU
1. Về kiến thức
- Củng cố lại các kiến thức cơ bản khi lập trình với kiểu dữ liệu mảng.
- Làm quen với thuật toán sắp xếp đơn giản trên máy tính.
2. Về kĩ năng
- Rèn luyện kĩ năng sử dụng kiểu dữ liệu có cấu trúc.
- Rèn luyện kĩ năng nhận xét, phân tích và đề xuất cách giải bài toán sao
cho chương trình chạy nhanh hơn. 3. Về thái độ
- Thái độ nghiêm túc trong học tập, tự giác, chủ động trong khi thực hành.
4. Năng lực hướng tới:
- Giải quyết vấn đề, sử dụng máy tính giải một số bài toán về kiểu xâu. II. CHUẨN BỊ
1. Chuẩn bị của giáo viên: Giáo án, sách giáo khoa, sách giáo viên, máy tính,
máy chiếu, phông chiếu, bút lông, bảng,…
2. Chuẩn bị của học sinh: Sách giáo khoa, tập, viết,…
III. HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC
1. Ổn định lớp, kiểm tra sĩ số
2. Kiểm tra bài cũ: không.
3. Nội dung bài mới:
 HOẠT ĐỘNG 1: Hoạt động khởi động:
(1) Mục tiêu: Tạo động cơ để học sinh sử dụng máy tính giải các bài toán.
(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Cá nhân.
(3) Phương tiện dạy học: SGK, Projector, máy tính.
(4) Học sinh có nhu cầu mong muốn được học cách sử dụng kiểu mảng để giải các bài toán.
Nội dung hoạt động
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
- Khi làm việc với kiểu mảng trước tiên chúng - Nghe giảng
ta cần thành thạo các thao tác khai báo, nhập,
xuất xâu. Để làm được điều đó thầy và cả lớp
cùng tìm hiểu và thực hành một số bài tập ở Bài
tập và thực hành số 4 trong SGK.
 HOẠT ĐỘNG 2: Hình thành kiến thức
(1) Mục tiêu: Giúp học sinh sử dụng máy tính chạy được một số bài tập về kiểu mảng
(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Thực hành trên máy tính.
(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Làm việc cá nhân.
(4) Phương tiện dạy học: SGK, Projector, máy tính.
(5) Kết quả: Học sinh sử dụng máy tính chạy được một số bài toán về kiểu mảng.
Nội dung hoạt động Trang 19
Hoạt động giáo viên
Hoạt động học sinh Nội dung trình bày
(?) Các em hãy cho thầy một - Suy nghĩ cho ví dụ.
số ví dụ về một mảng một
chiều có dãy số tăng dần hoặc giảm.
- Nhận xét, như vậy với một - Nghe giảng và ghi Bài 1. Hãy tìm hiểu và chạy
dãy số bất kỳ trong mảng 1 bài.
thử chương trình thực hiện
chiều làm sao chúng ta có thể
thuật toán sắp xếp dãy số
sắp xếp như vậy. Để hiểu rõ
nguyên bằng thuật toán tráo
hơn thầy và cả lớp cùng xét bài
đổi với các giá trị khác nhau tập thứ nhất. của n dưới đây
- Hướng dẫn và giải thích - Nghe giảng và viết Program Sap_xep; chương trình.
chương trình vào tập. Uses crt; Const nmax=250; Type arrint=array[1..nmax] of integer;
Var n, i, j, t: integer; A: arrint; Begin Clrscr; Randomize; Write('nhap n='); Readln(n); For i:=1 to n do A[i]:=random(300) - random (300); For i:=1 to n do write(A[i]: 5); Writeln; For j:=n downto 2 do For i:=1 to j - 1 do If A[i] >A[i+1] then Begin t:=A[i]; A[i]:=A[i+1]; A[i+1]:=t; End; Writeln('day so sau khi sap xep'); For i:=1 to n do write(A[i]: 7); Writeln; Readln; End.
- Đối với bài toán như vậy các - Chú ý nghe giảng và Bài 2. Viết chương trình nhập Trang 20
em sẽ khó hiểu, để dể hiểu hơn ghi bài.
vào mảng n phần tử, sau đó
thầy và cả lớp cùng viết
sắp xếp mảng vừa nhập theo
chương trình nhập vào mảng n chiều tăng dần.
phần tử và nhập vào giá trị
từng phần tử chứ không cho giá trị ngẫu nhiên.
- Yêu cầu học sinh viết chương - Chú ý quan sát. Program MaxElement;
trình, nhận xét, chiếu chương Uses crt;
trình hoàn chỉnh lên máy Const nmax=200;
chiếu, khi thực thi chương
Type MyArray=array[1..nmax]
trình nhập từ bước cho học of integer; sinh quan sát. Var A: MyArray; n, t, i, j: integer; Begin Clrscr; Write('Nhap n='); Readln(n); For i:=1 to n do Begin Writeln('Nhap vao phan tu thu ', i); Readln(A[i]); End; Writeln; Writeln('Mang vua nhap la'); For i:=2 to n do Write(A[i],' '); For j:=n downto 2 do For i:=1 to j-1 do if A[i]>A[i+1] then Begin t:=A[i]; A[i]:=A[i+1]; A[i+1]:=t; End; Write(' Day so duoc sap xep la '); For i:=1 to n do Write(A[i]:4); Readln; End.
(?) Theo các em số lần tráo đổi - Suy nghĩ trả lời: có.
của từng dãy số có khác nhau không?
- Như thế ta có thể xác định số - Suy nghĩ trả lời. Trang 21
lần tráo đổi được không, để
biết được đều đó thì chúng ta
phải đếm số lần tráo đổi. Như
vậy thì chúng ta cần phải bổ
xung vào chương trình cái gì?
- Nhận xét, ta cần khai báo - Nghe giảng.
biến dem và sao mỗi vòng lặp
tráo đổi ta tăng biến dem lên 1 đơn vị.
- Hướng dẫn học sinh cách viết - Chú ý quan sát và Program Sap_xep; chương trình. ghi bài. Uses crt; Const nmax=250;
Type arrint=array[1..nmax] of integer;
Var n, i, j, t, dem: integer; A: arrint; Begin clrscr; Randomize; Write('nhap n='); Readln(n); For i:=1 to n do A[i]:=random(300) - random (300); For i:=1 to n do write(A[i]: 5); Writeln; For j:=n downto 2 do For i:=1 to j - 1 do If A[i] >A[i+1] then Begin t:=A[i]; A[i]:=A[i+1]; A[i+1]:=t; dem:=dem+1; End; Writeln('day so sau khi sap xep'); For i:=1 to n do write(A[i]: 7); Writeln('So lan trao doi ', dem); Readln; End.
- Cho bài tập yêu cầu học sinh - Ghi bài.
Bài 3. Viết chương trình nhập
hãy viết chương trình tính tổng
vào mảng 1 chiều với N phần Trang 22
các phần tử của mảng với điều
tử, tính tổng các phần tử chia
kiện các phần tử đó phải chia
hết cho 5, sau đó in tổng ra hết cho 5. màn hình.
- Giải thích yêu cầu của bài - Chú ý nghe giảng. toán.
- Yêu cầu học sinh lên viết - Viết chương trình. chương trình.
- Nhận xét, bổ sung nếu có sai - Nghe nhận xét và Program Tong_chia5; sót. ghi bài. Uses crt;
Var A: array[1..100] of integer; N, i, Tong: integer; Begin Clrscr; Write('Nhap N='); Readln(N); For i:=1 to N do Begin Writeln('Nhap vao phan tu thu ', i); Readln(A[i]); End; Tong:=0; For i:=1 to N do If (A[i] mod 5=0) then Tong:=Tong+A[i]; Write('Tong cac so chia het cho 5 la ', Tong); Readln; End.
(?) Giả sử bây giờ thầy muốn - Suy nghĩ trả lời: Program Dem_chia5;
đếm xem trong mảng chúng ta chúng ta phải kiểm tra Uses crt;
vừa nhập có bao nhiêu phần tử từng phần tử sau đó Var A: array[1..100] of integer;
chia hết cho 5 thì như thế nào? coi có chia hết cho 5 N, i, Dem: integer;
không, nếu chia hết Begin
thì chúng ta đếm lên Clrscr; một giá trị. Write('Nhap N=');
- Hướng dẫn các em cách viết - Nghe giảng và ghi Readln(N); chương trình. bài. For i:=1 to N do Begin Writeln('Nhap vao phan tu thu ', i); Readln(A[i]); End; Dem:=0; For i:=1 to N do Trang 23 If (A[i] mod 5=0) then Dem:=Dem+1; Write('Mang 1 chieu co ', Dem, ‘ chia het cho 5’); Readln; End. 
HOẠT ĐỘNG 3: Hoạt động luyện tập, vận dụng:
(1) Mục tiêu: Giúp học sinh giải được các bài toán về kiểu mảng
(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Đặt vấn đề
(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Làm việc cá nhân.
(4) Phương tiện dạy học: SGK, Projector, máy tính.
(5) Kết quả: Học sinh giải được các bài toán về kiểu mảng
Nội dung hoạt động
GV cho bài tập : Viết chương trình nhập dãy N số nguyên (N<=250). In ra màn hình
tổng các số chẵn và lẻ.
GV hướng dẫn và kêu một học sinh lên bảng làm bài.
GV nhận xét, giải đáp thắc mắc của học sinh, đưa ra các nhận xét cuối cùng
 HOẠT ĐỘNG 4: Hoạt động tìm tòi mở rộng:
(1) Mục tiêu: Giúp học sinh có nhu cầu mở rộng thêm kiến thức của mình.
(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: làm việc cá nhân, nhóm.
(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Ngoài lớp học
(4) Phương tiện dạy học:SGK, Projector, máy tính.
(5) Học sinh biết cách mở rộng các kiến thức của mình thông qua bài tập cụ thể.
Nội dung hoạt động - GV: cho bài tập:
Viết chương trình nhập dãy N số nguyên (N<=200). Đếm và in ra số lần xuất hiện các số dương và âm.
- HS: làm bài tập GV yêu cầu.
- GV: xem trước về bài kiểu xâu IV. RÚT KINH NGHIỆM
.....................................................................................................................................................
Duyệt của tổ trưởng chuyên môn Giáo viên soạn Lê Thị Lịnh Lê Minh Tâm Trang 24 Tuần: 23
Ngày soạn: 08/01/2018 Tiết: 27
Ngày dạy:22/01/2018 đến 04/02/2018
CHỦ ĐỀ 4: KIỂU XÂU BÀI 12. KIỂU XÂU I. MỤC TIÊU 1. Về kiến thức
- Biết được một kiểu dữ liệu mới, biết được khái niệm kiểu xâu.
- Biết cách khai báo biến, nhập xuất dữ liệu, tham chiếu đến từng kí tự của xâu.
- Biết các phép toán liên quan đến xâu.
2. Về kĩ năng
- Rèn luyện kĩ năng sử dụng kiểu dữ liệu có cấu trúc.
- Khai báo được biến kiểu xâu trong ngôn ngữ lập trình Pascal. Sử dụng
biến xâu và các phép toán trên xâu để giải quyết các bài toán đơn giản.
3. Về thái độ
- Nghiêm túc trong giờ học, chủ động tìm hiều kiến thức mới.
4. Năng lực hướng tới
- Nhận biết, giải quyết vấn đề, thảo luận. II. CHUẨN BỊ
1. Chuẩn bị của giáo viên: Giáo án, sách giáo khoa, sách giáo viên, máy tính, máy
chiếu, phông chiếu, bút lông, bảng,…
2. Chuẩn bị của học sinh: Sách giáo khoa, tập, viết,…
III. HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC
1. Ổn định lớp, kiểm tra sĩ số
2. Kiểm tra bài cũ: không.
3. Nội dung bài mới:
 HOẠT ĐỘNG 1: Hoạt động khởi động:
(1) Mục tiêu: Tạo động cơ để học sinh hiểu được cách sử dụng và khai báo được biến xâu.
(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Cá nhân, thảo luận nhóm.
(3) Phương tiện dạy học: SGK, Projector, máy tính.
(4) Học sinh có nhu cầu mong muốn được học cách khai báo biến xâu
Nội dung hoạt động
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
- Trong thực tế, các kiểu dữ liệu chuẩn không - Nghe giảng.
thể đáp ứng đủ biểu diễn của các bài toán lớn.
Vì thế, dựa trên các kiểu dữ liệu đó người lập
trình có thể tạo ra các kiểu dữ liệu phức tạp hơn
để giải quyết các bài toán trong thực tế.
(?) Để nhập vào một ký tự nào đó ta khai báo - Kiểu char kiểu dữ liệu gi? - Nhận xet
- Vậy để nhập vào một chuỗi hay một xâu các - Nghe giảng
kí tự thì chúng ta dùng kiểu char được không?
- Để giải quyết vấn đề này hôm nay chúng ta sẽ Trang 25 tìm hiểu về kiểu xâu.
 HOẠT ĐỘNG 2: Hình thành kiến thức
(1) Mục tiêu: Giúp học sinh biết được khái niệm về xâu, cách khai báo mảng một
chiều, hiểu cách nhập và in một xâu kí tự.
(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Vấn đáp, thuyết trình, đặt vấn đề, phân tích.
(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Làm việc cá nhân.
(4) Phương tiện dạy học: SGK, Projector, máy tính.
(5) Kết quả: Học sinh nắm được khái niệm về xâu, cách khai báo biến xâu một chiều,
hiểu cách nhập và in xâu, hiểu được một số ví dụ giải bài toán về xâu kí tự
Nội dung hoạt động
Hoạt động giáo viên
Hoạt động học sinh Nội dung trình bày
(?) Các em hãy cho thầy một - Suy nghĩ trả lời: 1. Định nghĩa xâu
vài ví dụ về dãy kí tự nào đó? Ví dụ: ‘Ha Noi’ ‘Ho Chi Minh’
(?) Các em hãy tham khảo sách - Trả lời: Là dãy kí tự
giáo khoa và cho thầy biết khái trong bảng mã ASCII, niệm xâu?
mỗi kí tự là một phần
tử, được đặt trong hai dấu nháy đơn ‘’.
- Nhận xét và nhắc lại khái - Ghi bài.
Xâu là dãy các kí tự trong bộ niệm.
mã ASCII, mỗi kí tự là một phần tử của xâu.
(?) Các em hãy cho thầy biết - Trả lời:
độ dài của 2 ví dụ vừa nêu? + Xâu 1: Độ dài: 6. + Xâu 2: Độ dài: 11.
- Qua đó giải thích cho học - Nghe giảng và ghi - Số lượng kí tự trong một xâu
sinh biết thế nào là độ dài của bài.
gọi là độ dài của xâu. xâu.
(?) Có tồn tại xâu nào không - Trả lời: có, gọi là - Xâu rỗng là xâu không chứa
chứa bất kì kí tự nào không? xâu rỗng.
kí tự nào (xâu có độ dài bằng
- Nhận xét, hướng dẫn cách - Nghe giảng.
0), được biểu diễn bằng hai dấu biểu diễn xâu rỗng.
nháy đơn liên tiếp ‘’.
- Có thể xem xâu là mảng 1
chiều mà mỗi phần tử là một kí tự.
- Tương tự mảng 1 chiều - Ghi các quy tắc xác - Cách thức cho phép xác
chúng ta có các quy tắc xác định một xâu. định:
định thì kiểu xâu cũng vậy. + Tên kiểu xâu. Ví dụ: s:=‘Lop 11A’;
+ Cách khai báo biến kiểu xâu. Ví dụ: Var s: string[20];
+ Số lượng các kí tự của xâu. Trang 26
Ví dụ: ‘Lop 11A’ gồm 7 kí tự.
+ Các phép toán thao tác với
xâu như: Ghép, so sánh, chèn…
+ Cách tham chiếu đến phần
tử của xâu (Tên xâu[chỉ số]).
Ví dụ: s[1] là kí tự ‘L’.
- Giới thiệu về cách khai báo - Nghe giảng và ghi 2. Khai báo
biến xâu trong ngôn ngữ lập bài.
Var <tên biến>: String[Độ dài
trình Pascal, giải thích ý nghĩa
lớn nhất của xâu];
của từ String, [n] cho học sinh
hiểu String là tên kiểu xâu [n]
là giá trị qui định số lượng kí tự
tối đa mà biến xâu có thể chứa.
(?) Các em hãy cho biết khi - Trả lời: Số lượng kí
khai báo không có [n] thì số tự tối đa là 255.
lượng kí tự tối đa cho phép là bao nhiêu?
- Khi độ dài lớn nhất của xâu sẽ
- Cho ví dụ giúp học sinh hiểu - Chú ý quan sát, ghi nhận giá trị ngầm là 255.
rõ cách khai báo kiểu xâu. bài. Ví dụ: Var hoten: string[26]; Var chugiai: string;
(?) Đối với dữ liệu chuẩn, sử - Trả lời:
3. Các thao tác xử lý xâu
dụng thủ tục nào để nhập giá + Nhập: Read, readln. trị? + Xuất: Write, writeln.
- Nhận xét, đối với kiểu xâu - Ghi bài.
Nhập giá trị, in ra giá trị biến
cũng thực hiện các thao tác kiểu xâu: tương tự.
* Nhập giá trị cho xâu: Read (); Readln ();
* Viết ra giá trị của xâu: Write (); Writeln ();
(?) Làm thế nào để ghép hai - Trả lời: dấu cộng a. Phép ghép xâu
hay nhiều xâu lại với nhau? (+).
Để ghép hai hay nhiều xâu
thành một, ta dùng dấu “+” để
ghép. Có thể thực hiện ghép
xâu đối với các hằng và biến xâu.
- Yêu cầu học sinh cho ví dụ - Cho ví dụ.
VD: ghép ‘Ha’ + ‘ Noi’ cách ghép xâu. KQ: ‘Ha Noi’
(?) Các em hãy cho biết để so - Trả lời: Các phép so b. Các phép so sánh xâu Trang 27
sánh, có các phép toán so sánh sánh: =, <>, <, >, <=, Các phép so sánh: =, <>, <, >, nào? >=. <=, >=.
(?) Cho 2 xâu A và B, khi nào - Tham khảo sách
thì xâu A được coi là lớn hơn giáo khoa trả lời: xâu B? (A>B) Nếu xâu B là đoạn đầu của xâu A.
+ (A>B) Nếu kí tự
đầu tiên khác nhau
giữa chúng kể từ trái sang trong xâu A có mã ASCII lớn hơn; + (A=B) Nếu chúng
giống nhau hoàn toàn giống nhau.
- Nhận xét và phân tích, cho ví - Ghi bài. Quy tắc so sánh: dụ.
+ A < B nếu độ dài của B lớn
hơn và A là đoạn đầu của B;
+ A > B nếu kí tự đầu tiên khác
nhau giữa chúng kể từ trái sang
trong xâu A có mã ASCII lớn hơn;
+ A = B nếu chúng hoàn toàn giống nhau. Ví dụ: ‘Ha’ = ‘Ha’ ‘Ha’ < ‘Ha Noi’ ‘HaNoi’ > ‘HaNam’
c. Thủ tục Delete
- Để xóa kí tự trong xâu ta - Nghe giảng và ghi Delete(st, vt, n)
dùng thủ tục Delete, trình bày bài.
Thực hiện việc xóa n kí tự của cú pháp, khái niệm.
biến xâu st bắt đầu từ vị trí vt chỉ định.
- Yêu cầu học sinh nêu ví dụ về Ví dụ: A:= ‘Tin hoc’ Ví dụ: A:= ‘Tin hoc’ thủ tục Delete? Delete( A, 4, 1) Delete( A, 4, 1) KQ: ‘Tinhoc’ KQ: ‘Tinhoc’
d. Thủ tục Insert
- Giới thiệu: thủ tục Insert dùng - Nghe giảng, ghi bài. Insert( s1, s2, vt)
để chèn xâu, trình bày cú pháp,
Thực hiện chèn xâu s1 vào xâu khái niệm.
s2 bắt đầu ở vị trí vt.
- Hãy nêu ví dụ về thủ tục Ví dụ: A:= ‘Tin’ ; Insert? B:= ‘Hoc ’ Insert(A, B, 4) KQ: ‘Học Tin’ e. Hàm copy
- Hàm copy dùng để tạo một - Ghi bài. Copy( S, vt, n) Trang 28
xâu mới bằng cách sao chép
Thực hiện việc copy n kí tự liên
các kí tự trong xâu cũ, trình
tiếp bắt đầu từ vị trí vt của xâu
bày cú pháp và khái niệm.
S để tạo thành một xâu mới.
Hãy nêu ví dụ về hàm copy? Ví dụ: A:= ‘Mua xuan’ Copy(A, 5, 4) KQ: ‘xuan’
- Hàm length dùng để trả về giá - Nghe giảng. f. Hàm length trị độ dài của xâu. Length(x)
Trình bày cú pháp và khái Ví dụ niệm. A := ‘Truong Van Hoa II’
Xác định độ dài của xâu sau: - Trả lời: 17 Độ dài: 17 A := ‘Truong Van Hoa II’
Hàm pos xác định vị trí xuất - Ghi bài. g. Hàm pos
hiện đầu tiên của xâu này trong Pos(s1, s2)
một xâu khác hay vị trí xuất
Cho vị trí xuất hiện đầu tiên của
hiện đầu tiên của một dãy kí tự xâu s1 trong xâu s2. trong một xâu. Pos(kí tự, x)
Trình bày cú pháp và khái
Cho vị trí xuất hiện đầu tiên của niệm.
kí tự hoặc dãy kí tự trong xâu x.
Xác định kết quả của VD: - Trả lời: 4. Ví dụ: A := ‘Ho Guom’ A := ‘Ho Guom’ B := ‘Guom’ B := ‘Guom’ Pos(B, A) Pos(B, A) Kq: 4
Hàm Upcase trả về chữ cái in h. Hàm upcase
hoa tương ứng với các chữ cái Upcase(ch) trong xâu.
Cho chữ cái in hoa ứng với các
Trình bày cú pháp và khái niệm - Quan sát và ghi bài. chữ cái trong xâu ch.
(?) Cho ví dụ về hàm Upcase? - Suy nghĩ cho ví dụ. Ví dụ: A := ‘d’ Upcase(A)  ‘D’
 HOẠT ĐỘNG 3: Hoạt động luyện tập, vận dụng:
(1) Mục tiêu: Giúp học sinh thực hiện được thao tác tạo khai báo, nhập và in mảng một chiều
(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Vấn đáp, thuyết trình, đặt vấn đề, phân tích, so sánh,...
(3) Hình thức tổ chức hoạt động: giải bài tập trên bảng
(4) Phương tiện dạy học:SGK, bảng.
(5) Học sinh biết vận dụng kiến thức đã học vào giải quyết tình huống thực tiễn cụ thể.
Nội dung hoạt động Trang 29
GV yêu cầu HS: Viết khai báo xâu a có độ dài lớn là 200 kí tự và xâu b có độ dài lớn nhất.
GV hướng dẫn và kêu một học sinh lên bảng làm bài.
GV nhận xét, giải đáp thắc mắc của học sinh, đưa ra các nhận xét cuối cùng
 HOẠT ĐỘNG 4: Hoạt động tìm tòi mở rộng:
(1) Mục tiêu: Giúp học sinh có nhu cầu mở rộng thêm kiến thức của mình.
(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: làm việc cá nhân, nhóm.
(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Ngoài lớp học
(4) Phương tiện dạy học: SGK, Projector, máy tính.
(5) Học sinh biết cách mở rộng các kiến thức của mình thông qua bài tập cụ thể.
Nội dung hoạt động - GV: cho bài tập:
Cho xâu s:= ‘Thien Ho Dương’
- Viết hàm xác định độ dài của xâu s
- Viết thủ tục xóa xâu s thành ‘Thien Ho’
- HS: làm bài tập GV yêu cầu.
- GV: xem trước về phần 3 một số ví dụ IV. RÚT KINH NGHIỆM
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
.................................................................................................................................
Duyệt của tổ trưởng chuyên môn Giáo viên soạn Lê Thị Lịnh Lê Minh Tâm Trang 30 Tuần: 24
Ngày soạn: 08/01/2018 Tiết: 28
Ngày dạy:22/01/2018 đến 04/02/2018
BÀI 12. KIỂU XÂU (Tiếp theo) I. MỤC TIÊU 1. Về kiến thức
- Biết được một kiểu dữ liệu mới, biết được khái niệm kiểu xâu.
- Biết cách khai báo biến, nhập xuất dữ liệu, tham chiếu đến từng kí tự của xâu.
- Biết các phép toán liên quan đến xâu.
2. Về kĩ năng
- Rèn luyện kĩ năng sử dụng kiểu dữ liệu có cấu trúc.
- Khai báo được biến kiểu xâu trong ngôn ngữ lập trình Pascal. Sử dụng
biến xâu và các phép toán trên xâu để giải quyết các bài toán đơn giản.
3. Về thái độ
- Nghiêm túc trong giờ học, chủ động tìm hiều kiến thức mới.
4. Năng lực hướng tới
- Nhận biết, giải quyết vấn đề, thảo luận. II. CHUẨN BỊ
1. Chuẩn bị của giáo viên: Giáo án, sách giáo khoa, sách giáo viên, máy tính, máy
chiếu, phông chiếu, bút lông, bảng,…
2. Chuẩn bị của học sinh: Sách giáo khoa, tập, viết,…
III. HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC
4. Ổn định lớp, kiểm tra sĩ số
5. Kiểm tra bài cũ: không.
6. Nội dung bài mới:
 HOẠT ĐỘNG 1: Hoạt động khởi động:
(1) Mục tiêu: Tạo động cơ để học sinh hiểu được cách sử dụng kiểu xâu để giải cách bài toán đơn giản
(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Cá nhân, thảo luận nhóm.
(3) Phương tiện dạy học: SGK, Projector, máy tính.
(4) Học sinh có nhu cầu mong muốn được học cách sử dụng kiểu xâu để giải cách bài toán đơn giản
Nội dung hoạt động
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
- Tiết trước chúng ta đã tìm hiểu về cách khai - Nghe giảng
xâu, một số thao tác với xâu. Nhưng khi giải
các bài toán bằng mảng ta cần hiểu sâu hơn nữa
về cách thức sử dụng xâu trong giải các bài toán đơn giản.
- Hôm nay chúng ta sẽ hiểu sâu hơn qua các ví dụ.
 HOẠT ĐỘNG 2: Hình thành kiến thức
(1) Mục tiêu: Giúp học sinh biết được cách sử dụng kiểu xâu để giải cách bài toán đơn giản
(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Vấn đáp, thuyết trình, đặt vấn đề, phân tích. Trang 31
(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Làm việc cá nhân.
(4) Phương tiện dạy học: SGK, Projector, máy tính.
(5) Kết quả: Học sinh nắm được cách sử dụng kiểu xâu để giải cách bài toán đơn giản thông qua các ví dụ
Nội dung hoạt động
Hoạt động giáo viên
Hoạt động học sinh Nội dung trình bày 4. Một số ví dụ
Ví dụ 1. Viết chương trình
Ví dụ 1. Viết chương trình
nhập vào họ đệm và tên của
nhập vào họ đệm và tên của học
học sinh. In ra màn hình họ và
sinh. In ra màn hình họ và tên tên của học sinh đó. của học sinh đó.
(?) Theo các em làm sao ta có - Suy nghĩ trả lời: ta Program In_hoten;
thể in học tên học sinh? ghép 2 xâu đó lại. Var a, b, x : string;
- Hướng dẫn học sinh cách viết - Nghe giảng và ghi Begin chương trình. bài.
Write(‘Nhap vao ho hoc sinh: ’); Readln(a);
Write(‘Nhap vao ten hoc sinh: ’); Readln(b); x:= a + b;
Write(‘Ho va ten hoc sinh la: ’, x); Readln; End.
Ví dụ 2. Nhập vào hai xâu,
Ví dụ 2. Nhập vào hai xâu,
kiểm tra kí tự đầu tiên của xâu
kiểm tra kí tự đầu tiên của xâu
thứ nhất có trùng với kí tự cuối - Trả lời: Hàm length. thứ nhất có trùng với kí tự cuối
cùng của xâu thứ hai không?
cùng của xâu thứ hai không?
- Hướng dẫn các em cách truy Program Ktkitutrung;
cập phần tử cuối của xâu.
- Chú ý nghe giảng, Var x: integer; ghi bài. A, b: string; Begin Write(‘ Nhap vao xau thu nhat: ’); readln(a); Write(‘ Nhap vao xau thu hai: ’); readln(b); x := length(b); If a[1] = b[x] then write(‘Trung nhau’) else write(‘Khac nhau’); Readln; End.
Ví dụ 3. Nhập vào một xâu, in
Ví dụ 3. Nhập vào một xâu, in
ra màn hình xâu đó viết theo
ra màn hình xâu đó viết theo thứ tự ngược lại. thứ tự ngược lại.
(?) Để làm được đó ta phải sử Nghe giảng và ghi dụng vòng lặp gì? bài. Trang 32
- Nhận xét trước tiên ta phải Program Daonguocxau;
dùng hàm length sao đó ta lặp Uses Crt;
từ chỉ số cuối về chỉ số đầu. Var i, k: integer; a: string; Begin Write(‘ Nhap xau: ’); Readln(a); k:= length(a); For i:= k downto 1 do write(a[i]); Readln; End.
Ví dụ 4. Nhập vào một xâu,
Ví dụ 4. Nhập vào một xâu,
đưa ra màn hình xâu thu được
đưa ra màn hình xâu thu được
từ nó nhưng đã loại bỏ dấu
từ nó nhưng đã loại bỏ dấu cách.
- Trả lời: vòng lặp lùi. cách.
- Hướng dẫn học sinh cách viết Program Xoakhoangcach; chương trình.
- Nghe giảng và viết Var i, k: byte; chương trình. a: string; Begin Write(‘ Nhap xau: ’); readln(a); k:= length(a); b:= ‘’; For i:= 1 to k do
If a[i] <> ‘ ’ then b:=b+a[i]; Writeln(‘Ket qua: ’, b); Readln; End.
Ví dụ 5. Nhập vào xâu x1, tạo
Ví dụ 5. Nhập vào xâu x1, tạo
một xâu x2 gồm tất cả các chữ
một xâu x2 gồm tất cả các chữ
số có trong x1, giữ nguyên thứ
số có trong x1, giữ nguyên thứ
tự xuất hiện giữa chúng, rồi in - Ghi bài.
tự xuất hiện giữa chúng, rồi in ra màn hình. ra màn hình. - Giáo viên nhận xét. Program Xauchuso; Uses crt; Var x1, x2: string; i: byte; Begin
Write(‘ Nhập vào xâu x1: ’); Readln(x1); x2 := ‘’;
For i := 1 to length(x1) do If (‘0’ =< x1[i]) and (x1[i] <= ‘9’) then Trang 33 x2 := x2 + x1[i];
- Tự viết chương Writeln(‘Ket qua la: ’, x2); trình. Readln; End.
 HOẠT ĐỘNG 3: Hoạt động luyện tập, vận dụng:
(1) Mục tiêu: Giúp học sinh thực hiện được sử dụng kiểu xâu để giải cách bài toán đơn giản
(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Vấn đáp, thuyết trình, đặt vấn đề, phân tích, so sánh,...
(3) Hình thức tổ chức hoạt động: giải bài tập trên bảng
(4) Phương tiện dạy học:SGK, bảng.
(5) Học sinh biết vận dụng kiến thức đã học vào giải quyết tình huống thực tiễn cụ thể.
Nội dung hoạt động
GV yêu cầu HS: Viết chương trình nhập vào hai xâu, in ra màn hình xâu dài hơn.
GV hướng dẫn và kêu một học sinh lên bảng làm bài.
GV nhận xét, giải đáp thắc mắc của học sinh, đưa ra các nhận xét cuối cùng
 HOẠT ĐỘNG 4: Hoạt động tìm tòi mở rộng:
(1) Mục tiêu: Giúp học sinh có nhu cầu mở rộng thêm kiến thức của mình.
(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: làm việc cá nhân, nhóm.
(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Ngoài lớp học
(4) Phương tiện dạy học: SGK, Projector, máy tính.
(5) Học sinh biết cách mở rộng các kiến thức của mình thông qua bài tập cụ thể.
Nội dung hoạt động - GV: cho bài tập:
Viết chương trình nhập hai xâu kí tự a, b bất kì. Kiểm tra kí tự cuối của xâu a có trùng
với kí tự thứ hai trong xâu b hay không.
- HS: làm bài tập GV yêu cầu.
- GV: xem trước về bài tập kiểu xâu IV. RÚT KINH NGHIỆM
.....................................................................................................................................................
Duyệt của tổ trưởng chuyên môn Giáo viên soạn Lê Thị Lịnh Lê Minh Tâm Trang 34 Tuần: 24
Ngày soạn: 15/01/2018 Tiết: 29
Ngày dạy:29/01/2018 đến 04/02/2018 BÀI TẬP I. MỤC TIÊU
1. Về kiến thức
- Các quy tắc kiểu dữ liệu có cấu trúc để thực hiện dữ liệu thực tế.
- Kiểu dữ liệu có cấu trúc được xây dựng từ những kiểu dữ liệu cơ sở
theo một số cách thức tạo kiểu do ngôn ngữ lập trình Pascal quy định.
- Trong ngôn ngữ Pascal dùng mô tả kiểu dữ liệu mới với từ khoá Type. 2. Về kĩ năng
- Rèn luyện kĩ năng khai báo kiểu dữ liệu có cấu trúc.
- Sử dụng thành thạo các thao tác vào/ra và các phép toán trên các thành phần cơ sở. 3. Về thái độ
- Thái độ nghiêm túc trong học tập, chủ động giải bài tập.
4. Năng lực hướng tới
- Khai báo biến dữ liệu hợp lý. Hiểu nguyên lý lưu dữ liệu một cách có cấu trúc.
II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH
1. Chuẩn bị của giáo viên: Giáo án, sách giáo khoa, sách giáo viên, máy tính,
máy chiếu, phông chiếu, bút lông, bảng,…
2. Chuẩn bị của học sinh: Sách giáo khoa, tập, viết,…
III. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP 1. Ổn định lớp
2. Kiểm tra bài cũ (không)
3. Tiến trình bài học
 HOẠT ĐỘNG 1: Hoạt động khởi động:
(1) Mục tiêu: Tạo động cơ để học sinh hiểu được cách thao tác với kiểu xâu
(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Cá nhân.
(3) Phương tiện dạy học: SGK, Projector, máy tính.
(4) Học sinh có nhu cầu mong muốn được học cách sử dụng kiểu xâu để giải các bài toán.
Nội dung hoạt động
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Với những bài toán yêu cầu nhập xâu kí tự bất - Trả lời : Kiểu xâu
kỳ ta dùng khai báo kiểu gì để lưu các giá trị đó?
Ta có thể tham chiếu đến các phần tử và lấy giá - Trả lời : Được
trị các phần tử của xâu kí tự được không?
Để hiểu được sự lợi ích nhiều hơn của việc sử
dụng kiểu xâu hôm nay chúng ta sẽ làm một số - Nghe giảng
bài tập vận dụng cấu trúc rẽ nhánh, cấu trúc lặp với kiểu xâu
 HOẠT ĐỘNG 2: Hình thành kiến thức
(1) Mục tiêu: Giúp học sinh biết được cách khai báo mảng một chiều, hiểu cách nhập và in mảng một chiều. Trang 35
(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Đặt vấn đề, phân tích.
(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Làm việc cá nhân.
(4) Phương tiện dạy học: SGK, Projector, máy tính.
(5) Kết quả: Học sinh nắm được cách khai báo biến mảng một chiều, hiểu cách nhập
và in mảng một chiều, giải được các bài toán về mảng một chiều.
Nội dung hoạt động
Hoạt động giáo viên
Hoạt động học sinh Nội dung trình bày
Bai 1: Viết chương trình nhập
một xâu s bất kỳ vào từ bàn
phím. Đếm và in ra màn hình
- Xác định input và output
- Trả lời: Xâu s, xâu có bao nhiêu dấu cách?
output là số lượng dấu Program dem_trang; cách Uses crt;
- Cần khai báo những biến - Trả lời:Biến xâu s, Var s:string; nào? dem, i Dem, I:integer; Begin
- Sử dụng vòng lặp gì để duyệt - Trả lời:vòng lặp for Write(‘Nhap xau:’); các phần tử? Readln(s);
- Vòng lặp đi từ giá trị nào? - Trả lời:1->length(s) Dem:=0;
- Để so sánh một kí tự với - Trả lời:a[i]=’ ‘ For i:=1 to length(s) do
khoảng trắng ta viết như thế If a[i]=’ ‘ then nào? Dem:=dem+1; Write(‘so luong dau cach
- Gọi học sinh lên bảng làm?
- Một học sinh lên la:’,dem); bảng làm Readln - Quan sát End
- Gọi học sinh nhận xét -Nhận xét - Nhận xét -Nghe giảng và ghi bài
Bai 2: Viết chương trình nhập
một xâu s1 bất kỳ vào từ bàn
phím, tạo xâu s2 gồm tất cả
các ký tự không phải là chữ
- Xác định input và output - Trả lời: Xâu s1,
số có trong xâu s1 và in kết output xâu s2 quả ra màn hình.
- Cần khai báo những biến - Trả lời:Biến xâu s1, nào? s2, i Program tao_xau;
- Khởi tạo s2 bang bao nhiêu? -Trả lời:s2=’’ Var s1,s1:string;
- Sử dụng vòng lặp gì để duyệt - Trả lời:vòng lặp for I:integer; các phần tử? Begin
- Vòng lặp đi từ giá trị nào? - Trả lời : Write(‘Nhap s1:’); 1->length(s1) Readln(s1);
- Đều kiện để lấy giá trị cho
-Trả lời: s1[i]<’0’ or S2:=’’; s2? s1[i]>’9’ For i:=1 to length(s1) do Trang 36
- Gọi học sinh lên bảng làm?
- Một học sinh lên If s1[i]<’0’ or s1[i]>’9’ then bảng làm S2:=s2+s1[i]; - Quan sát Writeln(‘xau s2 la:’,s2); Readln
- Gọi học sinh nhận xét -Nhận xét End. - Nhận xét -Nghe giảng và ghi bài
 HOẠT ĐỘNG 3: Hoạt động luyện tập, vận dụng:
(1) Mục tiêu: Giúp học sinh biết được cách khai báo biến xâu, hiểu cách nhập và in xâu.
(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Đặt vấn đề, phân tích.
(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Làm việc cá nhân.
(4) Phương tiện dạy học: SGK, Projector, máy tính.
(5) Kết quả: Học sinh nắm được cách khai báo biến xâu, hiểu cách nhập và in xâu,
giải được các bài toán về kiểu xâu.
Nội dung hoạt động
GV cho bài tập : Viết chương trình nhập một xâu kí tự bất kì. Đếm và in ra số lần
xuất hiện chữ số trong xâu.
GV hướng dẫn và kêu một học sinh lên bảng làm bài.
GV nhận xét, giải đáp thắc mắc của học sinh, đưa ra các nhận xét cuối cùng
 HOẠT ĐỘNG 4: Hoạt động tìm tòi mở rộng:
(1) Mục tiêu: Giúp học sinh có nhu cầu mở rộng thêm kiến thức của mình.
(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: làm việc cá nhân, nhóm.
(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Ngoài lớp học
(4) Phương tiện dạy học:SGK, Projector, máy tính.
(5) Học sinh biết cách mở rộng các kiến thức của mình thông qua bài tập cụ thể.
Nội dung hoạt động - GV: cho bài tập:
Viết chương trình nhập một xâu kí tự bất kì và một kí tự bất ki. Cho biết số lần xuất hiện kí tự vừa nhập.
- HS: làm bài tập GV yêu cầu.
- GV: xem trước về bài tập thực hành 5 IV. RÚT KINH NGHIỆM
.....................................................................................................................................................
Duyệt của tổ trưởng chuyên môn Giáo viên soạn Lê Thị Lịnh Lê Minh Tâm Trang 37 Tuần: 25
Ngày soạn: 15/01/2018 Tiết: 30+31
Ngày dạy:05/02/2018 đến 24/02/2018
BÀI TẬP VÀ THỰC HÀNH 5 I. MỤC TIÊU 1. Về kiến thức
- Củng cố cho học sinh những hiểu biết về kiểu xâu.
- Cung cấp cho học sinh một vài thuật toán cơ bản và đơn giản thường gặp trong xử lý xâu.
2. Về kĩ năng
- Làm việc với xâu trong lập trình.
- Bước đầu viết được một số thuật toán kiêu xâu quen thuộc bằng Pascal.
- Góp phần hình thành và rèn luyện tư duy lập trình, tác phong của người lập trình. 3. Về thái độ
- Thái độ nghiêm túc trong học tập.
4. Năng lực hướng tới II. CHUẨN BỊ
1. Chuẩn bị của giáo viên: Giáo án, sách giáo khoa, sách giáo viên, máy tính, máy
chiếu, phông chiếu, bút lông, bảng,…
2. Chuẩn bị của học sinh: Sách giáo khoa, tập, viết,…
III. HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC
1. Ổn định lớp, kiểm tra sĩ số
2. Kiểm tra bài cũ: không.
3. Nội dung bài mới:
 HOẠT ĐỘNG 1: Hoạt động khởi động:
(1) Mục tiêu: Tạo động cơ để học sinh sử dụng máy tính giải các bài toán.
(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Cá nhân.
(3) Phương tiện dạy học: SGK, Projector, máy tính.
(4) Học sinh có nhu cầu mong muốn được học cách sử dụng kiểu xâu để giải các bài toán.
Nội dung hoạt động
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
- Khi làm việc với kiểu xâu trước tiên chúng ta - Nghe giảng
cần thành thạo các thao tác khai báo, nhập, xuất
xâu. Để làm được điều đó thầy và cả lớp cùng
tìm hiểu và thực hành một số bài tập ở Bài tập
và thực hành số 5 trong SGK.
 HOẠT ĐỘNG 2: Hình thành kiến thức
(1) Mục tiêu: Giúp học sinh sử dụng máy tính chạy được một số bài tập về kiểu xâu
(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Thực hành trên máy tính.
(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Làm việc cá nhân.
(4) Phương tiện dạy học: SGK, Projector, máy tính.
(5) Kết quả: Học sinh sử dụng máy tính chạy được một số bài toán về kiểu mảng.
Nội dung hoạt động Trang 38
Hoạt động giáo viên
Hoạt động học sinh Nội dung trình bày
Bài 1. Nhập từ bàn phím một
Bài 1. Nhập từ bàn phím một
xâu. Kiểm tra xâu đó có phải là
xâu. Kiểm tra xâu đó có phải là
xâu đối xứng không. Xâu đối
xâu đối xứng không. Xâu đối
xứng có tính chất: đọc từ bên
xứng có tính chất: đọc từ bên
phải sang trái cũng thu được
phải sang trái cũng thu được
kết quả giống như từ trái sang
kết quả giống như từ trái sang phải (còn gọi là xâu phải (còn gọi là xâu palindrome). palindrome).
(?) Khi đó chúng làm như thế - Trả lời: sao khi đảo nào? ngược xâu thì xâu mới giống xâu cũ.
- Nhận xét, bên cạnh đó ta còn - Nghe giảng và ghi a/ Program xaudoixung;
kiểm tra phần tử đầu trùng với bài. Var i, x: byte;
phần tử cuối và tương tự cho a, p: string;
đến phần tử ở giữa xâu. Begin Writeln('Nhap vao xau: '); Readln(a); x:=length(a); p:=''; For i:=x downto 1 do p:=p+a[i]; If a=p then Writeln('Xau la palindrome') Else Writeln('Xau khong la palindrome'); Readln; End. b/ Program xaudoixung; Uses crt; Var A: string; i, dem, n: integer; Begin Clrscr; Writeln('nhap vao xau'); Readln(A); n:=length(A); dem:=0; For i:=1 to n div 2 do If (A[i]=A[n+1-i]) then dem:=dem+1; If (dem=n div 2 ) then Trang 39 Writeln('Xau la palindrome') Else Writeln('Xau khong la palindrome'); Readln; End.
- Giới thiệu các dòng lệnh giúp - Lắng nghe để hiểu
học sinh hiểu rõ cấu trúc rõ hơn. chương trình.
Bài 2. Viết chương trình nhập - Nghe giảng và viết Bài 2. Viết chương trình nhập
từ bàn phím một xâu kí tự S và chương trình.
từ bàn phím một xâu kí tự S và
thông báo ra màn hình số lần
thông báo ra màn hình số lần
xuất lần của mỗi chữ cái tiếng
xuất lần của mỗi chữ cái tiếng
Anh trong S (không phân biệt
Anh trong S (không phân biệt
chữ hoa hay chữ thường).
chữ hoa hay chữ thường).
- Hướng dẫn học sinh cách viết - Chú ý quan sát, ghi Program xuathienchu; chương trình. bài. Uses crt; Var i, n: integer; j: char; dem, demso: integer; A:string; Begin Clrscr; Writeln('Nhap xau ki tu A'); Readln(A); For i:=1 to length(A) do If (A[i]=' ') then delete(A, i, 1); For i:=1 to length(A) do A[i]:=upcase(A[i]) ; For n:=0 to 9 do begin For i:=1 to length(A) do If (A[i]=n) then demso:=demso+1; end; For j:='A' to 'Z' do begin dem:=0; For i:=1 to length(A) do If (A[i]=j) then dem:=dem+1;
If (dem>0) then writeln ('ki
tu ', j, ' xuat hien ', dem, ' lan'); end; Readln; Trang 40 End.
Bài 3. Nhập tự bàn phím một
Bài 3. Nhập tự bàn phím một
xâu. Thay thế tất cả các cụm tự
xâu. Thay thế tất cả các cụm tự
‘anh’ bằng kí tự ‘em’.
‘anh’ bằng kí tự ‘em’.
(?) Khi đó ta dùng thủ tục gì? - Trả lời: ta dùng thủ tục Delete và Insert.
- Nhận xét, khi đó ta gặp chữ - Viết chương trình Program thaytheanhem;
‘anh’ ta xóa 3 kí tự sao đó ta vào tập. Uses crt;
chèn vào vị trí đó chữ ‘em’. Var A: string; vt, i: integer; Begin Clrscr; Writeln('nhap vao xau A'); Readln(A);
While pos('anh', A)<>0 do Begin vt:=pos('anh', A); delete(A, vt, 3); insert('em', A, vt); End; Writeln(A); Readln; End.
 HOẠT ĐỘNG 3: Hoạt động luyện tập, vận dụng:
(1) Mục tiêu: Giúp học sinh giải được các bài toán về kiểu xâu
(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Đặt vấn đề
(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Làm việc cá nhân.
(4) Phương tiện dạy học: SGK, Projector, máy tính.
(5) Kết quả: Học sinh giải được các bài toán về kiểu xâu
Nội dung hoạt động
GV cho bài tập : Viết chương trình nhập từ bàn phím một xâu bất kỳ. Đếm xem trong
xâu vừa nhập có bao nhiêu chữ số.
GV hướng dẫn và kêu một học sinh lên bảng làm bài.
GV nhận xét, giải đáp thắc mắc của học sinh, đưa ra các nhận xét cuối cùng
 HOẠT ĐỘNG 4: Hoạt động tìm tòi mở rộng:
(1) Mục tiêu: Giúp học sinh có nhu cầu mở rộng thêm kiến thức của mình.
(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: làm việc cá nhân, nhóm.
(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Ngoài lớp học
(4) Phương tiện dạy học:SGK, Projector, máy tính.
(5) Học sinh biết cách mở rộng các kiến thức của mình thông qua bài tập cụ thể.
Nội dung hoạt động - GV: cho bài tập: Trang 41
Viết chương trình nhập từ bàn phím một xâu bất kỳ. In xâu vừa nhập sau khi đã chuyển
tất cả kí thường thành kí tự hoa.
- HS: làm bài tập GV yêu cầu.
- GV: xem trước câu hỏi và bài tập chương IV IV. RÚT KINH NGHIỆM
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
Duyệt của tổ trưởng chuyên môn Giáo viên soạn Lê Thị Lịnh Lê Minh Tâm Trang 42 Tuần: 27
Ngày soạn: 29/01/2018 Tiết: 32+33
Ngày dạy:26/02/2018 đến 03/03/2018
CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP I. MỤC TIÊU
1. Về kiến thức
- Các quy tắc kiểu dữ liệu có cấu trúc để thực hiện dữ liệu thực tế.
- Kiểu dữ liệu có cấu trúc được xây dựng từ những kiểu dữ liệu cơ sở
theo một số cách thức tạo kiểu do ngôn ngữ lập trình Pascal quy định.
- Trong ngôn ngữ Pascal dùng mô tả kiểu dữ liệu mới với từ khoá Type. 2. Về kĩ năng
- Rèn luyện kĩ năng khai báo kiểu dữ liệu có cấu trúc.
- Sử dụng thành thạo các thao tác vào/ra và các phép toán trên các thành phần cơ sở. 3. Về thái độ
- Thái độ nghiêm túc trong học tập, chủ động giải bài tập.
4. Năng lực hướng tới II. CHUẨN BỊ
1. Chuẩn bị của giáo viên: Giáo án, sách giáo khoa, sách giáo viên, máy tính,
máy chiếu, phông chiếu, bút lông, bảng,…
2. Chuẩn bị của học sinh: Sách giáo khoa, tập, viết,…
III. HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC
1. Ổn định lớp, kiểm tra sĩ số
2. Kiểm tra bài cũ: không.
3. Nội dung bài mới:
 HOẠT ĐỘNG 1: Hoạt động khởi động:
(1) Mục tiêu: Tạo động cơ để học sinh ôn nắm lại kiến thức kiểu mảng một chiều và kiểu xâu.
(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Cá nhân.
(3) Phương tiện dạy học: SGK, Projector, máy tính.
(4) Học sinh có nhu cầu mong muốn được trả lời các câu hỏi và các bài tập về kiểu
mảng một chiều và kiểu xâu.
Nội dung hoạt động
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
- Để ôn lại về khái niệm thế nào là kiểu mảng - Nghe giảng.
một chiều, kiểu xâu. Sử dụng kiểu mảng một
chiều, kiểu xâu để giải các bài toán đơn giản,
hôm nay chúng ta sẽ làm câu hỏi và bài tập trang 79
- Yêu cầu học sinh mở sách giáo khoa trang 79
sau đó trả lời từng câu hỏi.
 HOẠT ĐỘNG 2: Hình thành kiến thức Trang 43
(1) Mục tiêu: Giúp học sinh ôn lại kiến thức về kiêu xâu và kiểu mảng một chiều, giải các bài toán đơn giản.
(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Vấn đáp, thuyết trình, đặt vấn đề, phân tích.
(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Làm việc cá nhân, nhóm.
(4) Phương tiện dạy học: SGK, Projector, máy tính.
(5) Kết quả: Học sinh nắm được kiến thức đã học, sử dụng kiểu xâu và mảng giải
được một số bài toán đơn giản
Nội dung hoạt động
Hoạt động giáo viên
Hoạt động học sinh Nội dung trình bày
(?) Gọi học sinh lên trả lời câu - Trả lời: vì nó có Câu 1. Tại sao mảng là kiểu
hỏi vì sao gọi dữ liệu có cấu khuôn dạng do ngôn dữ liệu có cấu trúc? trúc?
ngữ lập trình cung cấp.
- Nhận xét, kết luận mảng là - Nghe giảng, ghi bài.
kiểu dữ liệu có cấu trúc.
Mảng là kiểu dữ liệu có cấu
trúc bởi vì nó là kiểu có cấu
(?) Tại sao phải khai báo kích - Suy nghĩ trả lời.
trúc được đề cập tới sớm nhất thước mảng?
trong các ngôn ngữ lập trình.
- Nhắc lại, sự cần thiết khai - Nghe giảng và ghi Nó được xây dựng từ những báo kích thước. bài.
kiểu dữ liệu đã có theo quy tắc
khuôn dạng do ngôn ngữ lập
(?) Các em hãy kể tên các kiểu -
Trả lời: Real, trình cung cấp. liệu đã được học? Integer,
Longint, Câu 2. Tại sao phải khai báo Boolean.
kích thước của mảng?
- Tương tự như vậy mảng cũng - Ghi bài.
+ Để đánh số các phần từ;
có các kiểu dữ liệu như vậy.
+ Tránh tốn ô nhớ giúp chương
(?) Để tham chiếu đến phần tử - Trả lời: chỉ số của trình chạy nhanh hơn.
của mảng, phần quan trọng mảng, cách ghi đúng. Câu 3. Các phần tử của mảng nhất là gì?
có thể có những kiểu gì?
- Nhận xét: cần xác định tên - Nghe giảng.
mảng, chỉ số, phải để trong dấu
Các kiểu dữ liệu: Real, []. Boolean, Integer, Longint.
(?) Các em đã học toán hãy - Trả lời: dãy số là 1 Câu 4. Tham chiếu đến phần
cho một ví dụ về cấp số cộng? 3 5 7
tử của mảng bằng cách nào?
- Tương tự trong Pascal vẫn - Nghe giảng.
giống như vậy, hôm nay chúng
- Cần xác định tên mảng, chỉ
ta sẽ lập trình bài toán kiểm tra
số, phải để trong dấu ngoặc
dãy số có phải là cấp số cộng vuông [chỉ số]. không.
Câu 5. Viết chương trình nhập
từ bàn phím số nguyên dương Trang 44
N (N<=100) và dãy A gồm N
(?) Theo toán học để kiểm tra - Trả lời: ta tính công số nguyên A1, A2, …AN có giá
dãy số có phải là cấp số cộng sai.
trị tuyệt đối không lớn hơn
không, ta cần tính giá trị nào?
1000. Hãy cho biết dãy số A
- Như vậy ta phải cần có công - Nghe giảng và ghi có phải là cấp số cộng hay
sai, khi đó chúng ta lấy phần tử bài.
không và thông báo kết quả ra
thứ 2 trừ phần tử thứ nhất ta sẽ màn hình.
được công sai. Tiếp tục lấy
phần tử i+1 trừ phần từ i nếu
các phép trừ cho kết quả bằng
công sai thì ta được cấp số Program capsocong; cộng. Uses crt; Var A: Array[1..100] of integer; cs, n, i, dem: integer; Begin Clrscr; Writeln('nhap vao n va n phai lon hon khong'); Readln(n); For i:=1 to n do Begin Writeln('nhap phan tu thu ', i); Readln(A[i]); End; dem:=0; cs:=A[2]-A[1]; For i:=2 to n-1 do If (A[i+1]-A[i]=cs) then dem:=dem+1; If (dem=n-2) then writeln('La cap
(?) Các em đã biết khái niệm - Nghe giảng. so cong')
thế nào là số chẵn thế nào là số Else
lẻ và số nguyên tố là số như Writeln('Khong
thế nào? Hôm nay chúng ta sẽ la cap so cong');
lập trình bài toán kiểm tra số Readln ;
đó có phải là số nguyên tố End. không?
Câu 6. Viết chương trình nhập
từ bàn phím số nguyên dương
N (N<=100) và dãy A gồm N
số nguyên A1, A2, …AN có giá
trị tuyệt đối không lớn hơn
(?) Yêu cầu học sinh nhắc lại - Trả lời: là số chia 1000. Hãy đưa ra thông báo Trang 45
thế nào là số chẵn, số lẻ?
hết và không chia hết sau: cho 2.
a. Số lượng số chẵn và số lẻ
- Nhận xét, còn số nguyên tố là - Xem cách viết trong dãy;
số chia hết cho 1 và chính nó, chương trình và ghi b. Số lượng số nguyên tố trong
nhưng số 1 không là số nguyên vào tập. dãy.
tố, hướng dẫn học sinh cách viết chương trình.
Program Thuoctinhcuaday; Uses crt;
Var A:array[1..100] of integer; n, demle, demchan, demngto, i , j: integer; tam: boolean; Begin clrscr; Writeln('nhap vao n'); Readln(n); If (abs(n)>1000) then writeln(' Nhap lai N') Else Begin For i:=1 to n do Begin Writeln('nhap vao phan tu thu ', i); Readln(A[i]); End; demle:=0; demchan:=0; For i:=1 to n do If (A[i] mod 2=0) then demchan:=demchan+1 Else demle:=demle+1; demngto:=0; tam:=true; For i:=1 to n do If (A[i] >1) then Begin j:=2;
While (j<=sqrt(A[i]) ) and (A[i] mod j<>0) do j:=j+1; If (j>sqrt(A[i])) then demngto:=demngto+1; Trang 46 End; writeln('Cac so chan la ', demchan); writeln('Cac so le la ',
(?) Các em hãy cho biết thế - Suy nghĩ trả lời. demle);
nào là dãy Phi- bô- na –xi? writeln('So nguyen to la', - Nhận xét: Dãy - Nghe giảng. demngto);
Fibonaxi là dãy vô hạn các số End;
tự nhiên bắt đầu bằng hai phần Readln;
tử 0 và 1, các phần tử sau đó End.
được thiết lập theo quy tắc mỗi
Câu 7. Dãy F là Phi-bô-na- xi
phần tử luôn bằng tổng hai nếu:
phần tử trước nó.
F0=0; F1=1; FN=FN-1+FN-2 với N>=2.
Viết chương trình nhập từ bàn
- Hướng dẫn học sinh cách viết - Chú ý quan sát.
phím số nguyên dương N và chương trình.
đưa ra màn hình số hạng thứ
N của dãy Phi- bô- na-xi.
Chương trình của bạn thực
hiện được với giá trị lớn nhất
của N là bao nhiêu? Program Dayfibonaxi; Uses crt;
Var n, i, f0, f2, f1, f: integer; Begin Clrscr; Writeln('nhap vao n'); Readln(n); f0:=0; f1:=1; f2:=1; If (n=2) then writeln('Phan tu thu ', n, 'la ', f0 + f1) Else Begin For i:=3 to n do Begin f:=f1+f2; f1:=f2; f2:=f;
- Theo các em thì chương trình - Trả lời phụ thuộc End;
chúng ta chạy tới với giá trị vào khai báo N. Writeln('Phan tu thu ', n, nào của N? 'la ', f);
- Với từng kiểu số nguyên - Nghe giảng. End;
khác nhau sẽ cho giá trị N, vì Readln; Trang 47
mỗi kiểu có phạm vi giá trị End. khác nhau.
- Yêu cầu học sinh đọc và thảo
luận bài tập 10 trang 80 SGK.
(?) Khi đó ta phải kiểm tra từ - Trả lời: Hàm length.
phần tử đầu đến phần tử cuối.
Câu 10. Viết chương trình
Để tìm phần tử cuối thì chúng
nhập từ bàn phím xâu kí tự S ta phải dùng hàm gì?
có độ dài không quá 100. Hãy
- Khi đó ta cho vòng lặp chạy - Nghe giảng, tự viết cho biết có bao nhiêu chữ số
từ phần tử 1 đến phần tử có giá chương trình.
xuất hiện trong xâu S.
trị bằng length(S), nếu nằm
trong khoảng từ 0 đến 9 thì ta đếm lên một giá trị.
- Nhận xét cách viết chương - Viết chương trình
trình của học sinh, chỉnh sửa vào tập. nếu có sai sót. Program demso; Var s: string[100]; i, dem: integer; Begin
Writeln('Nhap 1 xau ki tu do dai khong qua 100'); Readln(s); dem:=0; For i:=1 to length(s) do
If ('0'<=s[i]) and (s[i]<='9') then dem:=dem+1; Writeln('Trong xau s co ', dem, ' chu so xuat hien’); Readln; End.
 HOẠT ĐỘNG 3: Hoạt động luyện tập, vận dụng:
(1) Mục tiêu: Giúp học sinh giải thêm các bài tập về xâu, mảng một chiều.
(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Vấn đáp, thuyết trình, đặt vấn đề, phân tích, so sánh,...
(3) Hình thức tổ chức hoạt động: giải bài tập trên bảng
(4) Phương tiện dạy học:SGK, bảng.
(5) Học sinh biết vận dụng kiến thức đã học vào giải quyết tình huống thực tiễn cụ thể. Trang 48
Nội dung hoạt động
GV yêu cầu HS: Viết chương trình nhập vào một dãy số nguyên có n phần tử.
- Sắp xếp dãy theo thứ tự tăng dần và in kết quả ra màn hình.
- Nhập vào một số x bất kì, đếm số lần xuất hiện của nó trong dãy trên.
- In ra màn hình số phần tử nhỏ hơn hoặc bằng x.
- In ra màn hình số phần tử lớn hơn x
GV hướng dẫn và kêu một học sinh lên bảng làm bài.
GV nhận xét, giải đáp thắc mắc của học sinh, đưa ra các nhận xét cuối cùng
 HOẠT ĐỘNG 4: Hoạt động tìm tòi mở rộng:
(1) Mục tiêu: Giúp học sinh có nhu cầu mở rộng thêm kiến thức của mình.
(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: làm việc cá nhân, nhóm.
(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Ngoài lớp học
(4) Phương tiện dạy học: SGK, Projector, máy tính.
(5) Học sinh biết cách mở rộng các kiến thức của mình thông qua bài tập cụ thể.
Nội dung hoạt động - GV: cho bài tập:
Viết chương trình nhập một đoạn văn. Đếm có bao nhiêu câu trong đoạn vừa nhập.
- HS: làm bài tập GV yêu cầu. IV. RÚT KINH NGHIỆM
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
.................................................................................................................................
Duyệt của tổ trưởng chuyên môn Lê Thị Lịnh Trang 49 Tuần: 28
Ngày soạn: 25/02/2018 Tiết: 34
Ngày dạy:05/03/2018 đến 10/03/2018 ÔN TẬP I. MỤC TIÊU
1. Về kiến thức
- Các quy tắc kiểu dữ liệu có cấu trúc để thực hiện dữ liệu thực tế.
- Kiểu dữ liệu có cấu trúc được xây dựng từ những kiểu dữ liệu cơ sở
theo một số cách thức tạo kiểu do ngôn ngữ lập trình Pascal quy định.
- Trong ngôn ngữ Pascal dùng mô tả kiểu dữ liệu mới với từ khoá Type. 2. Về kĩ năng
- Rèn luyện kĩ năng khai báo kiểu dữ liệu có cấu trúc.
- Sử dụng thành thạo các thao tác vào/ra và các phép toán trên các thành phần cơ sở. 3. Về thái độ
- Thái độ nghiêm túc trong học tập, chủ động giải bài tập.
4. Năng lực hướng tới II. CHUẨN BỊ
1. Chuẩn bị của giáo viên: Giáo án, sách giáo khoa, sách giáo viên, máy tính,
máy chiếu, phông chiếu, bút lông, bảng,…
2. Chuẩn bị của học sinh: Sách giáo khoa, tập, viết,…
III. HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC
1. Ổn định lớp, kiểm tra sĩ số
2. Kiểm tra bài cũ: không.
3. Nội dung bài mới:
 HOẠT ĐỘNG 1: Hoạt động khởi động:
(1) Mục tiêu: Tạo động cơ để học sinh ôn nắm lại kiến thức kiểu mảng một chiều và kiểu xâu.
(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Cá nhân.
(3) Phương tiện dạy học: SGK, Projector, máy tính.
(4) Học sinh có nhu cầu mong muốn được làm các bài tập về kiểu mảng một chiều và kiểu xâu.
Nội dung hoạt động
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
- Để ôn lại về khái niệm thế nào là kiểu mảng - Nghe giảng.
một chiều, kiểu xâu. Sử dụng kiểu mảng một
chiều, kiểu xâu để giải các bài toán đơn giản,
hôm nay chúng ta sẽ làm một số bài tập
 HOẠT ĐỘNG 2: Hình thành kiến thức
(1) Mục tiêu: Giúp học sinh ôn lại kiến thức về kiêu xâu và kiểu mảng một chiều, giải các bài toán đơn giản.
(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Vấn đáp, thuyết trình, đặt vấn đề, phân tích.
(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Làm việc cá nhân, nhóm.
(4) Phương tiện dạy học: SGK, Projector, máy tính. Trang 50
(5) Kết quả: Học sinh nắm được kiến thức đã học, sử dụng kiểu xâu và mảng giải
được một số bài toán đơn giản
Nội dung hoạt động
Hoạt động giáo viên
Hoạt động học sinh Nội dung trình bày
Bài 1. Viết chương trình nhập
vào mảng 1 chiều với N phần
tử, với N nhập từ bàn phím,
- Xác định input và output
- Trả lời: Dãy số, sao đó in ra màn hình tổng output là tổng chẳn của số chẵn. - Thế nào là số chẵn?
- Trả lời:số chia hết Program Tong_chan; cho 2 Uses crt;
- Hàm gì để tính điều kiện chia - Trả lời:a[i] mod 2=0 Var A: array[1..100] of Integer; hết? N, tongch, i: Integer; Begin
- Nếu chia hết thì biến tong -Trả lời Clrscr; tăng bao nhiêu? tong:=tong+a[i] Writeln('Nhap vao N'); Readln(N);
- Gọi học sinh lên bảng làm?
- Một học sinh lên For i:=1 to N do bảng làm Begin - Quan sát Writeln('Nhap vao phan tu thu ', i);
- Gọi học sinh nhận xét -Nhận xét Readln(A[i]); - Nhận xét -Nghe giảng và ghi End; bài Tongch:=0; For i:=1 to N do If (A[i] mod 2=0) then tongch:=tongch+a[i]; Writeln(‘Tong chan la ', tongch); Readln; End.
Bài 2: Viết chương trình nhập
xâu bất kỳ. In xâu vừa nhập
- Xác định input và output
- Trả lời:Xâu s, output sau khi đổi tất cả các kí là xâu kí tự hoa
thường thành kí tự hoa?
- Hàm gì đổi một kí tự thường - Trả lời: upcase Program xau_hoa; thành hoa? Uses crt; Var s:string;
- Ta dùng vòng lặp nào và đi từ - Trả lời:vong lặp for, I:integer; giá trị bao nhiêu? 1->length(s) Begin Clrscr;
- Với mõi lần lặp ta thực hiện - Trả lời Write(‘nhap xau s:’); câu lệnh gì s[i]:=upcase(s[i]) Readln(s); For i:=1 to length(s) do
- Gọi học sinh lên bảng làm?
- Một học sinh lên S[i]:=upcase(s[i]); Trang 51 bảng làm Write(‘xau hoa:’,s); - Quan sát Readln End.
- Gọi học sinh nhận xét -Nhận xét - Nhận xét -Nghe giảng và ghi bài 
HOẠT ĐỘNG 3: Hoạt động luyện tập, vận dụng:
(1) Mục tiêu: Giúp học sinh thực hiện được thao tác tạo khai báo, nhập và in mảng một chiều
(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Vấn đáp, thuyết trình, đặt vấn đề, phân tích, so sánh,...
(3) Hình thức tổ chức hoạt động: giải bài tập trên bảng
(4) Phương tiện dạy học:SGK, bảng.
(5) Học sinh biết vận dụng kiến thức đã học vào giải quyết tình huống thực tiễn cụ thể.
Nội dung hoạt động
GV yêu cầu HS: Viết chương trình nhập 1 xâu bất kỳ gồm các kí tự từ a đến Z. In ra
màn hình kí tự xuất hiện nhiều nhất trong câu.
GV hướng dẫn và kêu một học sinh lên bảng làm bài.
GV nhận xét, giải đáp thắc mắc của học sinh, đưa ra các nhận xét cuối cùng
 HOẠT ĐỘNG 4: Hoạt động tìm tòi mở rộng:
(1) Mục tiêu: Giúp học sinh có nhu cầu mở rộng thêm kiến thức của mình.
(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: làm việc cá nhân, nhóm.
(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Ngoài lớp học
(4) Phương tiện dạy học: SGK, Projector, máy tính.
(5) Học sinh biết cách mở rộng các kiến thức của mình thông qua bài tập cụ thể.
Nội dung hoạt động - GV: cho bài tập:
Viết chương trình nhập dãy số nguyên bất kì và một số nguyên k bất kì. Tìm và đếm
số lần xuất hiện số k đó trong dãy số vừa nhập.
- HS: làm bài tập GV yêu cầu. IV. RÚT KINH NGHIỆM
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
.................................................................................................................................
Duyệt của tổ trưởng chuyên môn Lê Thị Lịnh Trang 52 Trang 53 Tuần: 28
Ngày soạn: 25/02/2018 Tiết: 35
Ngày dạy:05/03/2018 đến 10/03/2018
KIỂM TRA 1 TIẾT THỰC HÀNH. I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức:
- Nắm vững các kiến thức đã học.
- Thực hiện đúng các thao tác mảng, xâu.
- Biết phân tích chương trình. 2. Kĩ năng
- Giải những bài toán từ đơn giản tới phức tạp. 3. Thái độ
- Có thái độ nghiêm túc giờ kiểm tra.
II. CHUẨN BỊ ĐỒ DÙNG DẠY HỌC
- Chuẩn bị của giáo viên: Giáo án, SGK, SGV, máy tính, máy chiếu, bút lông, bảng,…
- Chuẩn bị của học sinh: SGK, tập, viết,…
III. PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC
- Vấn đáp, thuyết trình.
IV. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP
1. Ổn định lớp, kiểm tra sĩ số. 2. Kiểm tra bài cũ:
3. Nội dung đề kiểm tra
Câu 1. Viết chương trình nhập mảng 1 chiều n phần tử. Tính và in ra màn hình tổng các số lẻ.
Câu 2. Viết chương nhập vào xâu A, sau đó in kí tự đầu tiên và kí tự cuối cùng của xâu
4. Củng cố - dặn dò a. Củng cố.
- Nắm các thao tác với từng loại kiểu dữ liệu. b. Dặn dò
- Về xem trước bài kiểu dữ liệu tệp. 5. Rút kinh nghiệm
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………… Trang 54 Tuần: 29
Ngày soạn: 26/02/2018 Tiết: 36
Ngày dạy:12/03/2018 đến 17/03/2018
BÀI 14. KIỂU DỮ LIỆU TỆP I. MỤC TIÊU
1. Về kiến thức
- Biết được đặc điểm của kiểu dữ liệu tệp.
- Biết hai cách phân loại tệp, khái niệm tệp có cấu trúc và tệp văn bản. 2. Về kĩ năng
- Làm quen với kiểu dữ liệu mới.
3. Về thái độ
- Thái độ nghiêm túc trong học tập.
4. Năng lực hướng tới II. CHUẨN BỊ
1. Chuẩn bị của giáo viên: Giáo án, sách giáo khoa, sách giáo viên, máy tính, máy
chiếu, phông chiếu, bút lông, bảng,…
2. Chuẩn bị của học sinh: Sách giáo khoa, tập, viết,…
III. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP 1. Ổn định lớp
2. Kiểm tra bài cũ (không)
3. Tiến trình bài học
 HOẠT ĐỘNG 1: Hoạt động khởi động:
(1) Mục tiêu: Tạo động cơ để học sinh hiểu được kiểu dữ liệu là gì
(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Cá nhân
(3) Phương tiện dạy học: SGK, Projector, máy tính.
(4) Học sinh có nhu cầu mong muốn được học kiểu dữ liệu tệp
Nội dung hoạt động
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
- Sau khi chạy chương trình ở các bài trước ta - Nghe giảng.
thấy kết quả in trên màn hình nhưng muốn sử
dụng kết quả đó về sau thì không được. Do đó,
ta có kiểu dữ liệu mới là kiểu dữ liệu tệp.
 HOẠT ĐỘNG 2: Hình thành kiến thức
(1) Mục tiêu: Giúp học sinh biết được về vai trò kiểu dữ liệu tệp, phân loại và biết
được các thao tác với tệp.
(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Vấn đáp, thuyết trình, đặt vấn đề, phân tích.
(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Làm việc cá nhân.
(4) Phương tiện dạy học: SGK, Projector, máy tính.
(5) Kết quả: Học sinh nắm được vai trò kiểu dữ liệu tệp, phân loại và biết được các thao tác với tệp. Trang 55
Nội dung hoạt động
Hoạt động giáo viên
Hoạt động học sinh Nội dung trình bày
(?) Các kiểu dữ liệu trước - Trả lời: lưu trên bộ 1. Vai trò của kiểu tệp
được lưu trữ ở bộ nhớ nào? nhớ Ram.
(?) Vậy dữ liệu lưu trên Ram - Trả lời: dữ liệu sẽ
thì khi tắt máy hoặc mất điện mất.
thì dữ liệu lưu trữ trong bộ nhớ này sẽ như thế nào?
- Dữ liệu kiểu tệp có những đặc
- Hôm nay ta sẽ tìm hiểu tệp là - Nghe giảng và ghi điểm sau: gì? Có đặc điểm gì? bài.
+ Được lưu trữ lâu dài ở bộ nhớ
- Em hãy tìm hiểu trong SGK - Tham khảo SGK trả ngoài (đĩa từ, CD, ...) và không
cho thầy biết vai trò của kiểu lời
bị mất khi tắt nguồn điện; dữ liệu tệp?
+ Lượng dữ liệu lưu trữ trên tệp
có thể rất lớn và chỉ phụ thuộc
vào dung lượng đĩa.
(?) Yêu cầu học sinh đọc SGK - Tham khảo SGK và 2. Phân loại tệp và thao tác
và cho biết đặc điểm của kiểu trả lời. với tệp dữ liệu tệp?
- Nhận xét và giảng thêm khái - Nghe giảng và ghi Tệp được phân loại theo hai niệm 2 loại tệp. bài. cách:
- Theo cách tổ chức dữ liệu: + Tệp văn bản; + Tệp có cấu trúc.
- Hướng dẫn học sinh hai cách - Ghi bài.
- Theo cách thức truy cập: truy cập tệp.
+ Tệp truy cập tuần tự;
+ Tệp truy cập trực tiếp.
- Giới thiệu cho học sinh biết - Nghe giảng và ghi - Không cần biết số lượng phần
hai thao tác cơ bản khi làm việc bài. tử trước.
với tệp là ghi dữ liệu vào tệp và
- Hai thao tác cơ bản đối với
đọc dữ liệu từ tệp.
tệp là ghi dữ liệu vào tệp và đọc
dữ liệu từ tệp. Nhưng người lập
trình biết cách thức mà ngôn
ngữ lập trình cung cấp: + Khai báo biến tệp; + Mở tệp; + Đọc/ghi dữ liệu; + Đóng tệp.
 HOẠT ĐỘNG 3: Hoạt động luyện tập, vận dụng:
(1) Mục tiêu: Giúp học sinh biết được vai trò kiểu tệp, phân loại tệp và biết các thao tác với tệp
(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Vấn đáp, thuyết trình, đặt vấn đề, phân tích, so sánh,...
(3) Hình thức tổ chức hoạt động: giải bài tập trên bảng
(4) Phương tiện dạy học:SGK, bảng. Trang 56
(5) Học sinh biết vận dụng kiến thức đã học vào giải quyết tình huống thực tiễn cụ thể.
Nội dung hoạt động
GV yêu cầu HS: Trả lời các câu trắc nghiệm sau:
Câu 1: Cữ liệu kiểu tệp
A_ được lưu trữ trên ROM.
B_ được lưu trữ trên RAM.
C_ chỉ được lưu trữ trên đĩa cứng.
D_ được lưu trữ trên bộ nhớ ngoài.
Câu 2: Dữ liệu kiểu tệp
A. sẽ bị mất hết khi tắt máy.
B. sẽ bị mất hết khi tắt điện đột ngột.
C. không bị mất khi tắt máy hoặc mất điện. D. cả A, B, C đều sai.
Câu 3: Phát biểu nào dưới đây là đúng ?
A. Các kiểu dữ liệu đều được lưu trữ ở bộ nhớ trong (RAM).
B. Dữ liệu kiểu tệp được lưu trữ ở bộ nhớ trong.
C. Dữ liệu kiểu tệp được lưu trữ ở bộ nhờ ngoài (đĩa mềm, đĩa cứng, CD, thiết bị nhớ Flash).
D. Các dữ liệu trong máy tính đều bị mất đi khi tắt nguồn điện.
GV hướng dẫn và cho các em thảo luận.
GV gọi các nhóm trả lời.
GV nhận xét, giải đáp thắc mắc của học sinh, đưa ra các nhận xét cuối cùng
 HOẠT ĐỘNG 4: Hoạt động tìm tòi mở rộng:
(1) Mục tiêu: Giúp học sinh có nhu cầu mở rộng thêm kiến thức của mình.
(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: làm việc cá nhân, nhóm.
(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Ngoài lớp học
(4) Phương tiện dạy học:SGK, Projector, máy tính.
(5) Học sinh biết cách mở rộng các kiến thức của mình thông qua bài tập cụ thể.
Nội dung hoạt động - GV: cho bài tập:
Câu 1: Phát biểu nào sau đây là sai ?
A. Tệp có cấu trúc là tệp mà các thành phần của nó được tổ chức theo một cấu trúc nhất định.
B. Tệp chứa dữ liệu được tổ chức theo một cách thức nhất định gọi là tệp có cấu trúc.
C. Tệp văn bản không thuộc loại tệp có cấu trúc.
D. Tệp văn bản gồm các kí tự theo mã ASCII được phân chia thành một hay nhiều dòng.
Câu 2: Phát biểu nào sau đây là sai ?
A. Có thể truy cập trực tiếp tệp văn bản.
B. Tệp có cấu trúc có thể truy cập trực tiếp.
C. Tệp có cấu trúc có thể truy cập tuần tự.
D. Truy cập trực tiếp là cách truy cập cho phép tham chiếu đến dữ liệu cần truy
cập bằng cách xác định trực tiếp vị trí (thường là số hiệu) của dữ liệu đó. Trang 57
Câu 3: Phát biểu nào sau đây là đúng ?
A. Số lượng phần tử của tệp là cố định.
B. Kích thước tệp có thể rất lớn.
C. Dữ liệu một tệp được lưu trữ trên đĩa thành một vùng dữ liệu liên tục.
D. Tệp lưu trữ lâu dài trên đĩa, không thể xóa tệp trên đĩa.
- HS: làm bài tập GV yêu cầu.
- Gv: học bài và xem trước bài 15 IV. RÚT KINH NGHIỆM
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
.................................................................................................................................
Duyệt của tổ trưởng chuyên môn Giáo viên soạn Lê Thị Lịnh Lê Minh Tâm Trang 58 Tuần: 29
Ngày soạn: 26/02/2018 Tiết: 37
Ngày dạy:12/03/2018 đến 17/03/2018
BÀI 15. THAO TÁC VỚI TỆP I. MỤC TIÊU
1. Về kiến thức
- Biết khai báo biến tệp và gắn tên tệp.
2. Về kĩ năng
- Khai báo đúng biến kiểu tệp.
- Thao tác đúng gắn tên tệp 3. Về thái độ
- Thấy được sự cần thiết và tiện lợi của kiểu dữ liệu tệp.
- Có ý thức lưu trữ dữ liệu một cách khoa học.
4. Năng lực hướng tới
- Khai báo biến dữ liệu hợp lý.
II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH
1. Chuẩn bị của giáo viên: Giáo án, sách giáo khoa, sách giáo viên, máy tính,
máy chiếu, phông chiếu, bút lông, bảng,…
2. Chuẩn bị của học sinh: Sách giáo khoa, tập, viết,…
III. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP 1. Ổn định lớp
2. Kiểm tra bài cũ (không)
3. Tiến trình bài học
 HOẠT ĐỘNG 1: Hoạt động khởi động:
(1) Mục tiêu: Tạo động cơ để học sinh hiểu được cách sử dụng và khai báo được biến tệp.
(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Cá nhân, thảo luận nhóm.
(3) Phương tiện dạy học: SGK, Projector, máy tính.
(4) Học sinh có nhu cầu mong muốn được học cách khai báo biến tệp
Nội dung hoạt động
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
- Giới thiệu cấu trúc chung của khai báo biến Nghe giảng
tệp và giải thích, cũng giống như các kiểu dữ
liệu khác để có thể hiểu được thì chúng ta cần khai báo.
 HOẠT ĐỘNG 2: Hình thành kiến thức
(1) Mục tiêu: Giúp học sinh biết được cách khai báo mảng một chiều, hiểu cách gắn tên tệp.
(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Vấn đáp, thuyết trình, đặt vấn đề, phân tích.
(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Làm việc cá nhân.
(4) Phương tiện dạy học: SGK, Projector, máy tính.
(5) Kết quả: Học sinh nắm được cách khai báo biến mảng một chiều, gắn tên tệp Trang 59
Nội dung hoạt động
Hoạt động giáo viên
Hoạt động học sinh Nội dung trình bày
(?) Vậy em nào có thể cho - Nghe giảng và quan 1. Khai báo
thầy biết dạng của khai báo sát. biến tệp văn bản? - Trả lời: var
- Nhận xét, vậy bạn nào có thể biến tệp>: text;
cho một ví dụ về khai báo kiểu biến tệp?
- Cho một số ví dụ giúp học
sinh hiểu thêm kiểu dữ liệu mới. - Trả lời: Var a: text; - Ghi bài.
Khai báo biến tệp văn bản có dạng:
Var <tên biến tệp>: text; Ví dụ: Var f: text;
- Các thao tác với tệp chia - Nghe giảng. 2. Thao tác với tệp thành bốn nhóm: + Gắn tên tệp; + Mở tệp; + Đọc/ghi tệp; + Đóng tệp;
- Để thao tác với tệp, trước hết - Nghe giảng và ghi a/ Gắn tên tệp
phải gắn tên tệp cho biến tệp bài.
- Để thao tác với tệp, trước hết bằng câu lệnh:
phải gắn tên tệp cho biến tệp bằng
Assign (<tên biến tệp>, <tên câu lệnh: tệp>);
assign (<tên biến tệp>, <tên
- Trong đó tên tệp là biến xâu tệp>); hoặc hằng xâu.
- Trong đó tên tệp là biến xâu hoặc hằng xâu.
(?) VD1: Giả thiết có biến xâu
myfile và cần gắn biến tệp f với - Suy nghĩ và trả lời:
tệp có tên DULIEU.DAT. Việc myfie:='DULIEU.DA
gắn tên tệp được thực hiện T'; bằng các câu lệnh? assign (f, myfile);
- Nhận xét và giải thích thêm ví hoặc assign (f,
dụ, đặc biệt là ví dụ 2 đọc trên 'DULIEU.DAT'); Ví dụ 1:
thư mục gốc của đĩa D. myfie:='DULIEU.DAT'; - Ghi ví dụ. assign (f, myfile);
hoặc assign (f, 'DULIEU.DAT');
(?) VD2: Để chuẩn bị thao tác Ví dụ 2:
với tệp có tên KQ.DAT ở ổ đĩa assign(tep2, 'C:\KQ.DAT');
C ta dùng các câu lệnh nào để gắn nó với tệp tep2?. - Suy nghĩ và trả lời câu hỏi của giáo viên. Trang 60
 HOẠT ĐỘNG 3: Hoạt động luyện tập, vận dụng:
(1) Mục tiêu: Giúp học sinh thực hiện được thao tác khai báo biến tệp và gắn tên tệp
(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Vấn đáp, thuyết trình, đặt vấn đề, phân tích, so sánh,...
(3) Hình thức tổ chức hoạt động: giải bài tập trên bảng
(4) Phương tiện dạy học:SGK, bảng.
(5) Học sinh biết vận dụng kiến thức đã học vào giải quyết tình huống thực tiễn cụ thể.
Nội dung hoạt động
GV yêu cầu HS: Trả lời các câu hỏi trắc nghiệm
Câu 1. Để thao tác với tệp?
A. Ta có thể gắn tên tệp cho biến tệp, hoặc sử dụng trực tiếp tên tệp cũng được.
B. Ta nên sử dụng trực tiếp tên tệp trong chương trình.
C. Ta nhất thiết phải gắn tên tệp cho biến tệp.
D. Ta nhất thiết phải sử dụng trực tiếp tên tệp trong chương trình.
Câu 2. Trong Pascal, để khai báo hai biến tệp văn bản f1, f2 ta viết? A. Var f1; f2: text B. Var f1, f2: text C. Var f1 f2: text D. Var f1: f2: text
GV hướng dẫn và cho các em thảo luận.
GV gọi các nhóm trả lời.
GV nhận xét, giải đáp thắc mắc của học sinh, đưa ra các nhận xét cuối cùng
 HOẠT ĐỘNG 4: Hoạt động tìm tòi mở rộng:
(1) Mục tiêu: Giúp học sinh có nhu cầu mở rộng thêm kiến thức của mình.
(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: làm việc cá nhân, nhóm.
(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Ngoài lớp học
(4) Phương tiện dạy học:SGK, Projector, máy tính.
(5) Học sinh biết cách mở rộng các kiến thức của mình thông qua bài tập cụ thể.
Nội dung hoạt động
- GV: cho bài tập: Hãy khai báo một biến tệp tep1 và gắn với tên tệp là ‘C:\dulieu.dat’
- HS: làm bài tập GV yêu cầu.
- Gv: học bài và xem trước phần 2.b, 2.c, 2.d IV. RÚT KINH NGHIỆM
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
.................................................................................................................................
Duyệt của tổ trưởng chuyên môn Giáo viên soạn Trang 61 Lê Thị Lịnh Lê Minh Tâm Trang 62 Tuần: 30
Ngày soạn: 05/03/2018 Tiết: 38
Ngày dạy:19/03/2018 đến 24/03/2018
BÀI 15. THAO TÁC VỚI TỆP (tiết 2) I. MỤC TIÊU
1. Về kiến thức
- Biết các thao tác cơ bản với tệp văn bản.
- Biết sử dụng một số hàm và thủ tục chuẩn làm việc với tệp.
2. Về kĩ năng
- Sử dụng một số hàm và thủ tục chuẩn làm việc với tệp. 3. Về thái độ
- Thấy được sự cần thiết và tiện lợi của kiểu dữ liệu tệp.
- Có ý thức lưu trữ dữ liệu một cách khoa học.
4. Năng lực hướng tới:
- Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề.
II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH
1. Chuẩn bị của giáo viên: Giáo án, sách giáo khoa, sách giáo viên, máy tính,
máy chiếu, phông chiếu, bút lông, bảng,…
2. Chuẩn bị của học sinh: Sách giáo khoa, tập, viết,…
III. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP 1. Ổn định lớp
2. Kiểm tra bài cũ (không)
3. Tiến trình bài học
 HOẠT ĐỘNG 1: Hoạt động khởi động:
(1) Mục tiêu: Tạo động cơ để học sinh hiểu được các thao tác với kiểu dữ liệu tệp
(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Cá nhân, thảo luận nhóm.
(3) Phương tiện dạy học: SGK, Projector, máy tính.
(4) Học sinh có nhu cầu mong muốn được học cách khai báo biến tệp
Nội dung hoạt động
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Ta đã tìm hiểu vai trò kiểu dữ liệu và cách Nghe giảng
khai báo một biến biến tệp. Hôm nay chúng ta
sẽ tìm hiểu để mở một tệp ta phải dùng thủ tục
như thế nào và cách ghi và đọc dữ kiệu đối với
một tệp mà ta muốn thao tác như thế nào ?
 HOẠT ĐỘNG 2: Hình thành kiến thức
(1) Mục tiêu: Giúp học sinh biết được khái niệm về mảng một chiều, cách khai báo
mảng một chiều, hiểu cách nhập và in mảng một chiều.
(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Vấn đáp, thuyết trình, đặt vấn đề, phân tích.
(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Làm việc cá nhân.
(4) Phương tiện dạy học: SGK, Projector, máy tính.
(5) Kết quả: Học sinh nắm được khái niệm về bảng, cách khai báo biến mảng một
chiều, hiểu cách nhập và in mảng một chiều, hiểu được một số ví dụ giải bài toán về mảng một chiều. Trang 63
Nội dung hoạt động
Hoạt động giáo viên
Hoạt động học sinh Nội dung trình bày
- Tệp có thể dùng để chứa kết - Nghe giảng và ghi 2. Thao tác với tệp
quả ra hoặc dữ liệu vào. Trước bài. b/ Mở tệp
khi mở tệp, biến tệp phải được
- Câu lệnh dùng thủ tục mở tệp
gắn tên tệp bằng thủ tục assign.
để ghi dữ liệu có dạng:
- Câu lệnh dùng thủ tục mở tệp
Rewrite(<biến tệp>);
để ghi dữ liệu có dạng: Ví dụ 1:
Rewrite(<biến tệp>); myfile:='D:\TP\BAITAP.INP';
- Khi thực hiện lệnh rewrite(f), assign (f, myfile);
Nếu như trên ổ D:\TP chưa có rewrite(f);
tệp BAITAP.INP, thì tệp sẽ
được tạo rỗng. Nếu đã có, thì
nội dung cũ bị xoá để chuẩn bị ghi dữ liệu mới.
- Tương tự như vậy để đọc
được nội dung của tệp ta cần có thủ tục mở tệp.
(?) Vậy các em hãy đọc sách - Trả lời: ta có thủ tục
giáo khoa và cho biết thủ tục là reset. gì? - Nhận xét. - Nghe giảng và ghi bài.
- Mở tệp để đọc bằng thủ tục:
- Nếu tệp được mở bằng thủ tục
Reset(<biến tệp>);
reset thì có thể đọc thông tin
Ví dụ: assign(tep1, ’DL.INP’);
của tệp, ta sẽ tìm hiểu việc Reset(tep1);
đọc/ghi tệp văn bản như thế nào?
(?) Việc đọc tệp văn bản được
thực hiện giống như nhập từ - Trả lời: ta viết
bàn phím. Các em hãy cho biết read(
để nhập từ bàn phím lúc trước biến>);
c/ Đọc/ghi tệp văn bản ta dùng thủ tục gì?
- Đối với tệp ta cũng dùng thủ
tục read hoặc readln nhưng
nhưng ở đây có thêm biến tệp.
- Nghe giảng và ghi bài.
Câu lệnh dùng thủ tục đọc có dạng:
+ Read(<biến tệp>, <danh sách biến>); Hoặc
+ Readln(<biến tệp>, <danh Trang 64
- Để hiểu rỏ cách đọc như thế sách biến>);
nào chúng ta xét ví dụ sau:
Trong đó: danh sách biến là
Lệnh đọc giá trị từ tệp gắn với
một hoặc nhiều tên biến đơn,
biến tệp f và gán cho biến x1,
các biến phải ngăn cách nhau y1. - Nghe giảng. dấu phẩy. Myfile(‘D:\DL.INP’); Assign(f, myfile); Reset(f); Readln(f, x1, y1);
- Các em chú ý trước tiên đọc
tệp ta cần mở tệp và các biến
được ngăn cách dấu phẩy. - Nghe giảng và ghi
- Cũng tương tự như vậy để ghi ví dụ. Ví dụ:
dữ liệu ra tệp ta sẽ dùng thủ Myfile(‘D:\DL.INP’);
tục write hoặc writeln, khi thực Assign(f, myfile);
thi chương trình sẽ thì kết quả Reset(f); sẽ được ghi vào tệp. - Ghi bài. Readln(f, x1, y1);
Câu lệnh dùng thủ tục ghi có dạng:
+ Write(<biến tệp>, <danh
sách kết quả>); Hoặc
+ Writeln(<biến tệp>, <danh
sách kết quả>);
Trong đó: danh sách kết quả có
thể là một hoặc nhiều phần tử,
các phần tử có thể là biến đơn
hoặc biểu thức (số học, quan hệ
hoặc logic) hoặc hằng xâu, các
phần tử được ngăn cách nhau
- Đối với ngôn ngữ lập trình bởi dấu phẩy.
Pascal để đọc/ghi tệp văn bản Ví dụ:
ta có một số hàm chuẩn thường Myfile(‘D:\DULIEU.DAT’);
dùng như: eof và eoln. Assign(f, myfile); Rewrite(f);
- Sau khi làm việc xong với tệp - Ghi ý nghĩa của 2 Writeln(f, a, b);
cần phải đóng tệp. Việc đóng hàm.
+ Hàm eof(<biến tệp>) trả về
tệp là đặc biệt quan trọng sau
true nếu con trỏ tệp đang chỉ tới
khi ghi thông tin vào tệp, vậy cuối tệp.
đóng tệp như thế nào chúng ta
+ Hàm eoln(<biến tệp>) trả về sẽ tìm hiểu mục d.
true nếu con trỏ tệp đang chỉ tới
- Câu lệnh dùng thủ tục đóng - Nghe giảng và ghi cuối dòng.
tệp có dạng: close(<biến tệp>);, bài. d/ Đóng tệp
sau khi đóng tệp chúng ta có Trang 65
thể được mở lại, lưu ý lúc này chúng ta không dùng assign nữa.
- Các em hãy xem hình 16 xem
các thao tác với tệp được thực
hiện theo trình tự nhất định.
- Nghe giảng và ghi Câu lệnh dùng thủ tục đóng tệp bài.
có dạng: Close(<biến tệp>); Ví dụ: Close(tep1); Close(tep2);
 HOẠT ĐỘNG 3: Hoạt động luyện tập, vận dụng:
(1) Mục tiêu: Giúp học sinh thực hiện được thao tác tạo khai báo, nhập và in mảng một chiều
(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Vấn đáp, thuyết trình, đặt vấn đề, phân tích, so sánh,...
(3) Hình thức tổ chức hoạt động: giải bài tập trên bảng
(4) Phương tiện dạy học:SGK, bảng.
(5) Học sinh biết vận dụng kiến thức đã học vào giải quyết tình huống thực tiễn cụ thể.
Nội dung hoạt động
GV yêu cầu HS: Trả lời các câu trắc nghiệm
Câu 1. Thủ tục rewrite() là thủ tục?
A. Mở tệp để ghi dữ liệu B. Đóng tệp
C. Đọc dữ liệu từ tệp D. Ghi dữ liệu vào tệp
Câu 2. Thủ tục reset() là thủ tục?
A. Mở tệp để đọc dữ liệu B. Đóng tệp
C. Đọc dữ liệu từ tệp D. Ghi dữ liệu vào tệp
Câu 3 Hãy chọn thứ tự hợp lý nhất khi thực hiện các thao tác đọc dữ liệu từ tệp?
A. Mở tệp => Đọc dữ liệu từ tệp => Gắn tên tệp với biến tệp => Đóng tệp.
B. Gắn tên tệp với biến tệp => Đọc dữ liệu từ tệp => Mở tệp => Đóng tệp
C. Mở tệp => Gắn tên tệp với biến tệp => Đọc dữ liệu từ tệp => Đóng tệp
D. Gắn tên tệp với biến tệp => Mở tệp => Đọc dữ liệu từ tệp => Đóng tệp
Câu 4. Thao tác ghi trên tệp văn bản chứa dữ liệu là?
A. Thông báo mở tệp để đọc  Đọc dữ liệu trong tệp  Đóng tệp  Gắn biến tệp với tên tệp.
B. Gắn biến tệp với tên tệp  Thông báo mở tệp để ghi dữ liệu mới  Ghi dữ
liệu mới  Đóng tệp.
C. Thông báo mở tệp để đọc  Đọc dữ liệu trong tệp  Đóng tệp  Gắn biến tệp với tên tệp.
D. Gắn biến tệp với tên tệp  Thông báo mở tệp để ghi dữ liệu mới  Đọc dữ
liệu trong tệp  Đóng tệp.
GV hướng dẫn và cho các em thảo luận. Trang 66
GV gọi các nhóm trả lời.
GV nhận xét, giải đáp thắc mắc của học sinh, đưa ra các nhận xét cuối cùng
 HOẠT ĐỘNG 4: Hoạt động tìm tòi mở rộng:
(1) Mục tiêu: Giúp học sinh có nhu cầu mở rộng thêm kiến thức của mình.
(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: làm việc cá nhân, nhóm.
(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Ngoài lớp học
(4) Phương tiện dạy học:SGK, Projector, máy tính.
(5) Học sinh biết cách mở rộng các kiến thức của mình thông qua bài tập cụ thể.
Nội dung hoạt động
- GV: cho bài tập: Với một biến tệp tep1 đã được gắn ten tệp. Em hãy viết cú pháp mở
tệp để ghi cho tep1 và ghi vào tep1 một với nội dung là ‘Bai ve kieu tep’
- HS: làm bài tập GV yêu cầu.
- Gv: học bài và xem trước bài 16 ví dụ làm việc với tệp. IV. RÚT KINH NGHIỆM
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
.................................................................................................................................
Duyệt của tổ trưởng chuyên môn Giáo viên soạn Lê Thị Lịnh Lê Minh Tâm Trang 67 Tuần: 30+31
Ngày soạn: 05/03/2018 Tiết: 39+40
Ngày dạy:19/03/2018 đến 31/03/2018
BÀI 16. VÍ DỤ LÀM VIỆC VỚI TỆP I. MỤC TIÊU 1. Về kiến thức
- Biết các bước làm việc với tệp: gán tên cho biến tệp, mở tệp, đọc/ghi tệp, đóng tệp.
- Biết một số hàm và thủ tục chuẩn làm việc với tệp.
2. Về kĩ năng
- Hình thành kỹ năng về các thao tác cơ bản khi làm việc với tệp như: mở tệp,
gán tên tệp cho biến tệp, đọc/ghi dữ liệu cho biến tệp, đóng tệp. 3. Về thái độ
- Có thái độ nghiêm túc trong học tập.
- Thấy được sự cần thiết và tiện lợi của kiểu dữ liệu tệp.
- Có ý thức lưu trữ dữ liệu một cách khoa học.
4. Năng lực hướng tới
- Giải quyết vấn đề, thảo luận nhóm, suy luận.
II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH
1. Chuẩn bị của giáo viên: Giáo án, sách giáo khoa, sách giáo viên, máy tính,
máy chiếu, phông chiếu, bút lông, bảng,…
2. Chuẩn bị của học sinh: Sách giáo khoa, tập, viết,…
III. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP
1. Ổn định lớp, kiểm tra sĩ số
2. Kiểm tra bài cũ:
Câu 1: Nêu đặc điểm của kiểu tệp? Câu 2:
- Viết khai báo biến tệp với tên biến tệp là f.
- Gắn tên tệp ‘D:\ViDu.txt’ cho biến tệp f.
- Mở tệp để đọc dữ liệu.
- Đọc dữ liệu từ tệp ‘D:\ViDu.txt’ vào 2 biến x, y. - Đóng tệp. Câu 3:
- Viết khai báo biến tệp với tên biến tệp là f.
- Gắn tên tệp ‘D:\Ketqua.txt’ cho biến tệp f.
- Mở tệp để ghi dữ liệu.
- Ghi dữ liệu là s1, s2 vào tệp ‘D:\Ketqua.txt’. - Đóng tệp.
3. Nội dung bài mới: 
HOẠT ĐỘNG 1: Hoạt động khởi động:
(1) Mục tiêu: Tạo động cơ để học sinh muốn tìm hiểu một số ví dụ làm việc với tệp
(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Cá nhân, thảo luận nhóm.
(3) Phương tiện dạy học: SGK, Projector, máy tính.
(4) Học sinh có nhu cầu mong muốn tìm hiểu một số ví dụ làm việc với tệp
Nội dung hoạt động
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh Trang 68
- Trong tiết học trước các em đã được làm quen - Nghe giảng
với kiểu dữ liệu tệp cũng như các thao tác với
tệp như là: Khai báo tệp, gán tên tệp, mở tệp,
đọc/ghi dữ liệu vào tệp, đóng tệp. Để hiểu rõ
hơn các thao tác làm việc với tệp văn bản
chúng ta sẽ đi xét một vài ví dụ cụ thể trong bài 16.
 HOẠT ĐỘNG 2: Hình thành kiến thức
(1) Mục tiêu: Giúp học sinh biết được một số ví dụ bài tập về kiểu tệp
(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Vấn đáp, thuyết trình, đặt vấn đề, phân tích.
(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Làm việc cá nhân.
(4) Phương tiện dạy học: SGK, Projector, máy tính.
(5) Kết quả: Học sinh nắm được một số ví dụ bài tập về kiểu tệp
Nội dung hoạt động
Hoạt động giáo viên
Hoạt động học sinh Nội dung trình bày
- Yêu cầu học sinh đọc ví dụ 1 - Đọc ví dụ và xác định 1. Ví dụ 1
trong sách giáo khoa và yêu Input và Output.
cầu học sinh xác định Input và Output của ví dụ.
- Nhận xét kết quả trả lời của
học sinh, nhận định lại Input:
Tọa độ trại hiệu trưởng (0, 0);
Tệp TRAI.TXT với các cặp số
nguyên (x, y) liên tiếp. Output:
Khoảng cách giữa trại mỗi lớp
với trại của hiệu trưởng.
- Các em hãy cho biết công - Trả lời:
thức tính khoảng cách của 2 ,
điểm với tọa độ biết trước? với
(?) Theo yêu cầu của để bài thì - Trả lời: đọc nội dụng
chúng ta thực hiện đọc tệp hay của tệp TRAI.TXT. ghi tệp?
- Sao khi đọc nội dung tệp
chúng ta tiến hành tính khoảng
cách rồi in ra màn hình khoảng
cách của từng trại đối với trại hiệu trưởng.
- Quan sát và viết
- Từng bước hướng dẫn học chương trình vào tập. Program Khoang_cach;
sinh cách viết chương trình. Var d: real; f: text; x, y: integer; Begin Assign (f, ’D:\TRAI.TXT’); Trang 69 Reset (f); While not eof (f) do Begin Read (f, x, y); D:= Sqrt (x*x+y*y); Writeln (‘Khoang cach:’ , d: 10: 2); End; Close (f); Readln; End.
- Hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu - Đọc ví dụ sách giáo 2. Ví dụ 2
lại cách tính điện trở của một khoa.
số mạch điện. Yêu cầu học sinh đọc ví dụ.
- Hướng dẫn cách tính điện trở - Nghe giảng.
cho từng trường hợp cụ thể.
(?) Đối với ví dụ này thì chúng - Trả lời: thực hiện
ta sẽ thực hiện các thao tác mở tệp để đọc và mở nào? tệp để ghi.
- Nhận xét, để thực hiện ghi tệp - Nghe giảng.
chúng ta cần tính được điện trở
tương đương rồi mới ghi vào
RESIST.EQU. Hướng dẫn cách đọc dữ liệu từ tệp RESIST.DAT và cách ghi ra tệp như thế nào.
- Hướng dẫn cách viết chương - Viết chương trình Program Dien_tro; trình. vào tập.
Var a: array[1..5] of real; R1, R2, R3: real; f1, f2: text; i: integer; Begin
Assign (f1,‘RESIST.DAT’); Reset(f1); Assign(f2,‘RESIST.EQU’); Rewrite(f2); While not eof(f1) do Begin Readln(f1, R1, R2, R3); a[1] := R1*R2*R3 / (R1*R2+R1*R3+R2*R3); a[2]:=R1*R2/(R1+R2)+R3; a[3]:=R1*R3/(R1+R3)+R2; a[4]:=R2*R3/(R2+R3)+R1; a[5]:=R1+R2+R3; Trang 70
For i:=1 to 5 do write(f2, a[i]: 9: 3, ‘ ‘); Writeln(f2); End; Close (f1); Close (f2); End. 
HOẠT ĐỘNG 3: Hoạt động luyện tập, vận dụng:
(1) Mục tiêu: Giúp học sinh thực hiện được thao tác tạo khai báo, nhập và in mảng một chiều
(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Vấn đáp, thuyết trình, đặt vấn đề, phân tích, so sánh,...
(3) Hình thức tổ chức hoạt động: giải bài tập trên bảng
(4) Phương tiện dạy học:SGK, bảng.
(5) Học sinh biết vận dụng kiến thức đã học vào giải quyết tình huống thực tiễn cụ thể.
Nội dung hoạt động
GV yêu cầu HS: Hãy cho biết kết quả của đoạn chương trình sau: Program VD_bt1_txt ; Uses crt ; Var f : text ; Begin Clrscr; Assign(f, ‘BT1.TXT ’) ; Rewrite(f) ; Write(f, 123 + 456) ; Close(f) ; End .
GV gọi một học sinh trả lời.
GV nhận xét, giải đáp thắc mắc của học sinh, đưa ra các nhận xét cuối cùng
 HOẠT ĐỘNG 4: Hoạt động tìm tòi mở rộng:
(1) Mục tiêu: Giúp học sinh có nhu cầu mở rộng thêm kiến thức của mình.
(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: làm việc cá nhân, nhóm.
(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Ngoài lớp học
(4) Phương tiện dạy học:SGK, Projector, máy tính.
(5) Học sinh biết cách mở rộng các kiến thức của mình thông qua bài tập cụ thể.
Nội dung hoạt động
- GV: cho bài tập:Hãy cho biết nội dung của đoạn chương trình sau viết với mục đích gì? Program Vi_Du ; Uses crt ; Var f : text ; ch : char ; tenfile : string[30] ; Begin Trang 71
Write(‘ Nhap ten file : ’) ; readln(tenfile) ;
Assign(f, tenfile) ; Reset(f) ;
While not eof(f) do Begin Read(f, ch) ; Write(ch) ; End ; Close(f) ; End.
- HS: làm bài tập GV yêu cầu.
- GV: Về xem lại cách viết chương trình và xem trước phần câu hỏi và bài tập cuối chương V. IV. RÚT KINH NGHIỆM
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
.................................................................................................................................
Duyệt của tổ trưởng chuyên môn Giáo viên soạn Lê Thị Lịnh Lê Minh Tâm Trang 72 Tuần: 31
Ngày soạn: 12/03/2018 Tiết: 41
Ngày dạy:26/03/2018 đến 31/03/2018
CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP CHƯƠNG V (trang 89) I. MỤC TIÊU
1. Về kiến thức
- Biết được lợi ích của việc sử dụng tệp trong ngôn ngữ lập trình pascal.
- Cần ghi nhớ và thực hiện các thao tác với tệp cho phù hợp và chính xác.
2. Về kĩ năng
Hình khả năng phân tích một số ví dụ về tệp, để thực hiện thao tác chính xác.
3. Về thái độ
- Có thái độ nghiêm túc trong học tập.
- Thấy được sự cần thiết và tiện lợi của kiểu dữ liệu tệp.
4. Năng lực hướng tới
- Giải quyết vấn đề, hoạt động nhóm. II. CHUẨN BỊ
1. Chuẩn bị của giáo viên: Giáo án, sách giáo khoa, sách giáo viên, máy tính,
máy chiếu, phông chiếu, bút lông, bảng,…
2. Chuẩn bị của học sinh: Sách giáo khoa, tập, viết,…
III. HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC
1. Ổn định lớp, kiểm tra sĩ số
2. Kiểm tra bài cũ: không.
3. Tiến trình bày học
 HOẠT ĐỘNG 1: Hoạt động khởi động:
(1) Mục tiêu: Tạo động cơ để học sinh hiểu được cách thao tác kiểu dữ liệu tệp
(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Cá nhân.
(3) Phương tiện dạy học: SGK, Projector, máy tính.
(4) Học sinh có nhu cầu mong muốn được học cách sử dụng kiểu mảng một chiều để giải các bài toán.
Nội dung hoạt động
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
- Các tiết rồi chúng ta vừa tìm hiểu các thao tác - Nghe giảng
và thực hành với tệp, hôm nay chúng ta sẽ nhắc
lại vì sao tệp có những ưu điểm như vậy.
 HOẠT ĐỘNG 2: Hình thành kiến thức
(1) Mục tiêu: Giúp học sinh biết rõ hơn về vai trò của kiểu tệp.
(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Vấn đáp, thuyết trình, đặt vấn đề, phân tích.
(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Làm việc cá nhân.
(4) Phương tiện dạy học: SGK, Projector, máy tính.
(5) Kết quả: Học sinh nắm được rõ hơn về vai trò kiểu dữ liệu tệp.
Nội dung hoạt động
Hoạt động giáo viên
Hoạt động học sinh Nội dung trình bày Trang 73
- Các tiết rồi chúng ta vừa tìm - Nghe giảng.
hiểu các thao tác và thực hành
với tệp, hôm nay chúng ta sẽ
nhắc lại vì sao tệp có những ưu điểm như vậy.
(?) Các em hãy đọc sách giáo - Đọc sách giáo khoa Câu 1. Nêu một số trường
khoa và trả lời câu 1 trang 89 và suy nghĩ trả lời.
hợp cần phải dùng tệp? sách giáo khoa?
- Để khắc phục sự cố và hạn - Nghe giảng và ghi Một số trường hợp cần thiết khi
chế khả năng lưu trữ dữ liệu bài. dùng tệp:
của các dữ liệu trước, thì đối
+ Lưu trữ thông tin lớn;
với tệp thì chúng ta có thể lưu
+ Được lưu trữ và sử dụng lâu
trữ dữ liệu lớn, và được lưu trữ dài.
lâu dài, không phải sợ tắt máy
hay mất điện đột ngột.
(?) Các em hãy quan sát sơ đồ - Quan sát và trả lời.
Câu 2. Các thao tác khi ghi
trang 86 kể các thao tác cần dữ liệu ra tệp ghi dữ liệu ra tệp?
- Nhận xét, nhắc lại các thao - Ghi bài. + Gắn tên tệp; tác.
+ Dùng thủ tục mở tệp (rewrite); + Ghi tệp; + Đóng tệp.
(?) Vì sao chúng ta cần phải - Trả lời: để xác định Câu 3. Cần phải mở tệp trước
mở tệp trước khi đọc/ghi tệp?
thao tác đó là mở để khi đọc/ghi vì
đọc hay mở để ghi vào tệp.
- Nhận xét, đó là 2 thao tác - Ghi bài.
- Ta phải sử dụng câu lệnh mở
quan trọng khi lập trình Pascal.
tệp để trình dịch biết thực hiện
mục đích mở tệp để đọc hay
ghi, đồng thời đặt con trỏ ở vị trí thích hợp.
(?) Công việc cuối cùng khi - Trả lời: ta thực hiện Câu 4. Dùng câu lệnh đóng
thao tác với tệp là gì? đóng tệp.
tệp sau khi kết thúc ghi dữ
- Vậy tác dụng của việc đóng
liệu: dùng để hoàn tất việc ghi tệp là gì? dữ liệu ra tệp. 
HOẠT ĐỘNG 3: Hoạt động luyện tập, vận dụng:
(1) Mục tiêu: Giúp học sinh biết được cách khai báo biến tệp, các thao tác kiểu tệp
(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Đặt vấn đề, phân tích.
(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Làm việc cá nhân.
(4) Phương tiện dạy học: SGK, Projector, máy tính.
(5) Kết quả: Học sinh nắm được cách khai báo biến tệp, các thao tác kiểu dữ liệu tệp.
Nội dung hoạt động
GV cho bài tập : Trả lời các câu trắc nghiệm sau
Câu 1 : Trong PASCAL để khai báo biến tệp văn bản ta phải sử dụng cú pháp A. Var : Text; Trang 74 B. Var : Text; C. Var : String; D. Var : String;
Câu 2: Trong PASCAL, để khai báo hai biến tệp văn bản f1, f2 ta viết A. Var f1 f2 : Text; B. Var f1 ; f2 : Text; C. Var f1 , f2 : Text; D. Var f1 : f2 : Text;
Câu 3: Để thao tác với tệp
A. Ta có thể gán tên tệp cho tên biến tệp, hoặc sử dụng trực tiếp tên tệp cũng được.
B. Ta nhất thiết phải gán tên tệp cho tên biến tệp.
C. Ta nên sử dụng trực tiếp tên tệp trong chương trình.
D. Ta nhất thiết phải sử dụng trực tiếp tên tệp trong chương trình.
GV hướng dẫn gọi học sinh trả lời.
GV nhận xét, giải đáp thắc mắc của học sinh, đưa ra các nhận xét cuối cùng
 HOẠT ĐỘNG 4: Hoạt động tìm tòi mở rộng:
(1) Mục tiêu: Giúp học sinh có nhu cầu mở rộng thêm kiến thức của mình.
(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: làm việc cá nhân, nhóm.
(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Ngoài lớp học
(4) Phương tiện dạy học:SGK, Projector, máy tính.
(5) Học sinh biết cách mở rộng các kiến thức của mình thông qua bài tập cụ thể.
Nội dung hoạt động - GV: cho bài tập:
Trong Pascal, cho trước tệp văn bản BT2.TXT chỉ có một dòng, chứa dòng chữ :
CHAO MUNG BAN DEN VOI LAP TRINH ngay ở đầu dòng. Thực hiện chương trình để
được kết quả đưa ra màn hình dòng chữ CHAO MUNG BAN DEN VOI LAP TRINH?
- HS: làm bài tập GV yêu cầu.
- GV: xem trước bài tập và thực hành 6. IV. RÚT KINH NGHIỆM
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
.................................................................................................................................
Duyệt của tổ trưởng chuyên môn Giáo viên soạn Lê Thị Lịnh Lê Minh Tâm Trang 75 Tuần: 32
Ngày soạn: 19/03/2018 Tiết: 42+43
Ngày dạy:02/04/2018 đến 07/04/2018
BÀI TẬP VÀ THỰC HÀNH 6 I. MỤC TIÊU
1. Về kiến thức
- Biết các vận dụng cấu trúc chương trình con để giải các bài toán từ đơn giản tới phức tạp.
- Biết các thao tác xử lý trên xâu.
2. Về kĩ năng
Hình khả năng phân tích để sử dụng hàm và thủ tục cho đúng.
3. Về thái độ
Có thái độ nghiêm túc trong học tập.
4. Năng lực hướng tới
- Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề, sử dụng máy tính giải các bài toán. II. CHUẨN BỊ
1. Chuẩn bị của giáo viên: Giáo án, sách giáo khoa, sách giáo viên, máy tính,
máy chiếu, phông chiếu, bút lông, bảng,…
2. Chuẩn bị của học sinh: Sách giáo khoa, tập, viết,…
III. HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC
1. Ổn định lớp, kiểm tra sĩ số
2. Kiểm tra bài cũ: không.
3. Tiến trình bày học
 HOẠT ĐỘNG 1: Hoạt động khởi động:
(1) Mục tiêu: Tạo động cơ để học sinh muốn sử dụng máy tính giải các bài toán trong
đó có sử dụng kiểu xâu
(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Cá nhân.
(3) Phương tiện dạy học: SGK, Projector, máy tính.
(4) Học sinh có nhu cầu mong muốn muốn sử dụng máy tính giải các bài toán trong
đó có sử dụng kiểu xâu
Nội dung hoạt động
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
- Lúc trước chúng ta đã tìm hiểu các thao tác xử - Nghe giảng.
lý tệp, hôm nay chúng ta sử dụng kiểu tệp để
thực hành một số bài đơn giản.
 HOẠT ĐỘNG 2: Hình thành kiến thức
(1) Mục tiêu: Giúp học sinh biết được cách sử dụng tệp giải các bài tập.
(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Đặt vấn đề, phân tích.
(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Làm việc cá nhân.
(4) Phương tiện dạy học: SGK, Projector, máy tính.
(5) Kết quả: Học sinh nắm được cách sử dụng tệp giải các bài toán.
Nội dung hoạt động Trang 76
Hoạt động giáo viên
Hoạt động học sinh Nội dung trình bày
- Sau đây chúng ta tìm hiểu bài - Lắng nghe
Bài 1: Viết chương trình nhập
tập về xâu có dùng kiểu tệp để
xâu học tên. Ghi xâu vừa lưu giá trị
nhập vào tệp C:\TP7\BT1.txt
- Cho bài tập học sinh thực - Ghi bài hành
- Ở bài này chúng ta dùng bao - Trả lời
nhiêu biến xâu, biến tệp? Var tep:text; - Nhận xét - Lắng nghe S:string;
- Tệp được thao tác có tên gì? - Trả lời Begin
- Thao tác đọc tệp hay ghi tệp? - Trả lời Write(‘Nhap xau’); - Nhận xét - Lắng nghe Readln(s);
- Thao tác cuối cùng khi ghi - Trả lời
Assign(tep,’C:\tp7\bt1.txt’); tẹp là gì? Rewrite(tep); - Nhận xét -Lắng nghe Write(tep,s);
- Quan xác hướng dẫn học sinh - Thực hành trên máy Close(tep); thực hành. Readln - Nhận xét - Lắng nghe, ghi bài End.
Bài 2: Viết chương trình nhập
- Cho bài tập 2 học sinh thực - Ghi bài
xâu bất kỳ. Đếm và ghi số hành
lượng ký tự là chữ số vào tệp
- Ở bài này chúng ta dùng bao - Trả lời c:\tp7\bt2.txt
nhiêu biến xâu, biến tệp? Var tep:text; - Nhận xét - Lắng nghe S:string;
- Tệp được thao tác có tên gì? - Trả lời Dem:integer;
- Thao tác đọc tệp hay ghi tệp? - Trả lời Begin - Nhận xét - Lắng nghe Write(‘Nhap xau’);
- Thao tác cuối cùng khi ghi - Trả lời Readln(s); dem:=0; tẹp là gì? For i:=1 to length(s) do - Nhận xét -Lắng nghe
If (s[i]>=’0’) and (s[i]<=’9’)
- Quan xác hướng dẫn học sinh - Thực hành trên máy then thực hành. Dem:=dem+1; - Nhận xét - Lắng nghe, ghi bài
Assign(tep,’C:\tp7\bt2.txt’); Rewrite(tep); Write(tep,dem); Close(tep); Readln End. 
HOẠT ĐỘNG 3: Hoạt động luyện tập, vận dụng:
(1) Mục tiêu: Giúp học sinh biết được cách sử dụng kiểu tệp
(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Đặt vấn đề, phân tích.
(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Làm việc cá nhân.
(4) Phương tiện dạy học: SGK, Projector, máy tính. Trang 77
(5) Kết quả: Học sinh nắm được cách sử dụng kiểu tệp
Nội dung hoạt động
GV cho bài tập : Viết chương trình nhập xâu bất kỳ. Đếm và ghi số lượng ký tự
không là chữ số vào tệp c:\tp7\bt3.txt
HS : Ghi bài và thực hành theo hướng dẫn giáo viên
GV : Quan sát hướng dẫn học sinh thực hành, nhận xét và đưa ra kết luận Var tep:text; S:string; Dem:integer; Begin Write(‘Nhap xau’); Readln(s); dem:=0; For i:=1 to length(s) do
If (s[i]<=’0’) and (s[i]>=’9’) then Dem:=dem+1;
Assign(tep,’C:\tp7\bt3.txt’); Rewrite(tep); Write(tep,dem); Close(tep); Readln End.
 HOẠT ĐỘNG 4: Hoạt động tìm tòi mở rộng:
(1) Mục tiêu: Giúp học sinh có nhu cầu mở rộng thêm kiến thức của mình.
(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: làm việc cá nhân, nhóm.
(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Ngoài lớp học
(4) Phương tiện dạy học:SGK, Projector, máy tính.
(5) Học sinh biết cách mở rộng các kiến thức của mình thông qua bài tập cụ thể.
Nội dung hoạt động
GV cho bài tập : Viết chương trình nhập xâu bất kỳ. Đếm và ghi số lượng ký tự là
khoảng cách vào tệp c:\tp7\bt4.txt
HS : Ghi bài và thực hành theo hướng dẫn giáo viên
GV : Quan sát hướng dẫn học sinh thực hành, nhận xét và đưa ra kết luận Var tep:text; S:string; Dem:integer; Begin Write(‘Nhap xau’); Readln(s); dem:=0; For i:=1 to length(s) do If (s[i]=’ ‘) then Dem:=dem+1;
Assign(tep,’C:\tp7\bt4.txt’); Rewrite(tep); Write(tep,dem); Trang 78 Close(tep); Readln End.
- HS: làm bài tập GV yêu cầu.
- GV: xem trước bài tập 17 chương trình con và phân loại. IV. RÚT KINH NGHIỆM
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
.................................................................................................................................
Duyệt của tổ trưởng chuyên môn Giáo viên soạn Lê Thị Lịnh Lê Minh Tâm Trang 79 Tuần: 32 Tiết: 44 +45
BÀI 17. CHƯƠNG TRÌNH CON VÀ PHÂN LOẠI I. MỤC TIÊU
1. Về kiến thức
- Biết được khái niệm về chương trình con.
- Biết được lợi ích khi sử dụng chương trình con
- Biết được cấu trúc của chương trình con và phân biệt được hai loại chương
trình con hàm và thủ tục.
2. Về kĩ năng
- Cách thực hiện một chương trình con.
- Nhận biết được phạm vi hoạt động của biến toàn cục, biến cục bộ.
- Nhận biết được hai loại tham số hình thức và tham số thực sự.
3. Về thái độ
Có thái độ nghiêm túc trong học tập.
4. Năng lực hướng tới
- Sử dụng chương trình con giải quyết các bài toán
II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH
1. Chuẩn bị của giáo viên: Giáo án, sách giáo khoa, sách giáo viên, máy tính,
máy chiếu, phông chiếu, bút lông, bảng,…
2. Chuẩn bị của học sinh: Sách giáo khoa, tập, viết,…
III. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP 1. Ổn định lớp
2. Kiểm tra bài cũ (không)
3. Tiến trình bài học
 HOẠT ĐỘNG 1: Hoạt động khởi động:
(1) Mục tiêu: Tạo động cơ để học sinh hiểu được cách sử dụng và khai báo được biến mảng.
(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Cá nhân, thảo luận nhóm.
(3) Phương tiện dạy học: SGK, Projector, máy tính.
(4) Học sinh có nhu cầu mong muốn được học cách khai báo biến mảng
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
- Khi viết chương trình giải các bài toán phức - Nghe giảng.
tạp, chương trình thường rất dài, người đọc rất
khó nhận biết chương trình thực hiện công việc
gì, người lập trình rất khó xem và sửa chữa khi
chương trình sai một vài lỗi nhỏ ở dòng nào đó.
Vấn đề đặt ra là phải cấu trúc chương trình thế
nào cho dễ đọc dễ hiểu và dễ sửa lỗi khi bị lỗi.
- Chiếu ví dụ đoạn lệnh tính tổng bốn lũy thừa - Quan sát ví dụ.
bằng cách truyền thống và bằng chương trình
con cho học sinh theo dõi và phân biệt.
(?) Trong Pascal có cách nào để giải quyết vấn đề nêu trên? Trang 80
- Hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu khái niệm - Trả lời: ta dùng chương trình con. chương trình con. - Nghe giảng.
- Yêu cầu học sinh ghi tựa bài - Ghi tựa bài.
 HOẠT ĐỘNG 2: Hình thành kiến thức
(1) Mục tiêu: Giúp học sinh biết được khái niệm chương trình con, các loại chương
trình con, cấu trúc và cách thực hiện chương trình con.
(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Vấn đáp, thuyết trình, đặt vấn đề, phân tích.
(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Làm việc cá nhân.
(4) Phương tiện dạy học: SGK, Projector, máy tính.
(5) Kết quả: Học sinh nắm được khái niệm chương trình con, các loại chương trình
con, cấu trúc và cách thực hiện chương trình con
Nội dung hoạt động
Hoạt động giáo viên
Hoạt động học sinh Nội dung trình bày
- Giới thiệu cho học sinh biết - Ghi bài.
1. Khái niệm chương trình
chương trình con cũng gồm các con
lệnh để mô tả các thao tác, đặt
Chương trình con là một dãy
biệt nó được gọi từ nhiều vị trí
lệnh mô tả một số thao tác nhất trong chương trình.
định và có thể được thực hiện
(được gọi) từ nhiều vị trí trong chương trình.
(?) Như vậy theo các em việc - Tham khảo sách
sử dụng chương trình con có giáo khoa và trả lời. những ưu điểm gì?
- Nhận xét và giải thích từng - Nghe giảng và ghi * Lợi ích của việc sử dụng
trường hợp cụ thể. bài.
chương trình con:
+ Tránh được việc phải
lặp đi lặp lại cùng một dãy lệnh.
+ Hỗ trợ việc thực hiện các chương trình lớn. + Phục vụ cho quá trình trừu tượng hóa.
- Đối với chương trình con thì - Nghe giảng, ghi 2. Phân loại và cấu trúc của
ngôn ngữ lập trình Pascal cung mục bài. chương trình con
cấp cho chúng ta 2 loại chương Trang 81
trình con. Để hiểu rõ hơn thầy
và cả lớp cùng tìm hiểu phân
loại và cấu trúc của chương trình con.
- Trước tiên thầy sẽ hướng dẫn - Tham khảo sách a/ Phân loại
việc phân loại chương trình giáo khoa và trả lời:
con. Đối với chương trình hàm và thủ tục.
chúng ta có 2 loại cơ bản.
(?) Các em hãy tham khảo sách - Nghe giảng và ghi - Hàm (Function) là chương
giáo khoa và cho biết chương bài.
trình con thực hiện một số thao trình con có 2 loại nào?
tác nào đó và trả về một giá trị
- Nhận xét và giải thích chức qua tên của nó.
năng của từng loại. Hàm VD:
Function phải trả giá trị qua tên Sin(x), Cos(x), Sqrt(x)… của nó. Length(x).
VD: Hàm Sin(x) nhận giá trị
của số thực x sau đó thực hiện
tính toán, nhưng sau khi tính
toán xong thì hàm Sin(x) cũng
phải mang giá trị Sin(x).
Thực hiện trên Pascal với
VD: Thực hiện lệnh gọi hàm
Sin(x) và Thủ tục Writeln:
Nếu gọi Sin(x): thì chương trình báo lỗi. Sửa lỗi a:=Sin(x);
Nếu gọi Writeln: thì chương
trình hoạt động bình thường.
- Đối với thủ tục thì không trả
- Thủ tục (Procedure) là
về giá trị nào thông qua tên của
chương trình con thực hiện một nó.
số thao tác nào đó nhưng không
trả về một giá trị nào qua tên của nó. VD: Writeln, Readln, Delete, …
-(?) Các em hãy nhắc lại cấu - Trả lời:
b. Cấu trúc chương trình con
trúc của một chương trình? []
- Cấu trúc của chương trình con - Trả lời:
cũng tương tự chương trình
chính. Vậy chương trình con [] gồm những phần nào?
- Nhận xét: Cấu trúc chương
- Nghe giảng, ghi Phần đầu:
trình con tương tự chương trình bài.
Nhất thiết phải dùng để khai
chính. Nhưng nhất thiết phải có
báo tên. Nếu là hàm phải khai
tên và phần đầu dùng để khai
báo kiểu dữ liệu cho giá trị trả Trang 82
báo tên. Nếu là hàm phải khai về của hàm.
báo kiểu dữ liệu cho giá trị trả
Phần khai báo: về của hàm.
Có thể khai báo cho dữ liệu vào
và ra, các hằng được sử dụng [] trong chương trình con. Phần thân:
Là các dãy lệnh được thực hiện
trong chương trình con từ dữ
liệu vào và được kết quả như mong muốn.
- Tham số hình thức là các biến - Chú ý nghe giảng.
Tham số hình thức:
được khai báo cho dữ liệu vào
Là các biến được khai báo cho
ra. Các biến được khai báo để dữ liệu vào ra.
dùng riêng trong chương trình
Biến cục bộ: Là các biến được
con được gọi là các biến cục
khai báo để dùng riêng trong
bộ. Các biến của chương trình chương trình con.
chính được gọi là biến toàn
Biến toàn cục: Các biến của cục.
chương trình chính được gọi là biến toàn cục.
Lưu ý: Một chương trình con
có thể có hoặc không có tham
số hình thức, có thể có hoặc
không có biến cục bộ.
- Chiếu ví dụ giải bài toán tính - Quan sát.
tổng lũy thừa: an + bm + cp + dq
bằng cách viết bình thường và
cách viết có sử dụng chương
trình con. Yêu cầu học sinh quan sát.
(?) Hãy xác định đâu là tham - Trả lời: trong
số hình thức, biến cục bộ và chương trình con biến toàn cục? Luythua(x, k) thì x, k là tham số hình thức còn j là biến cục bộ. Biến Tluythua khai báo trong chương trình chính là biến toàn cục.
- Để sử dụng được chương - Chú ý nghe giảng, c/ Thực hiện chương trình con
trình con thì phải gọi nó lên để ghi bài.
sử dụng. Vậy ta phải dùng lời
gọi như thế nào? Để tìm hiểu
chúng ta sẽ đi vào phần c thực hiện chương trình con. VD: sqr(225)
(?) Yêu cầu học sinh xác định - Trả lời: sqr là tên Trang 83
đâu là tham số thực sự đâu là chương trình con. 225 tên chương trình con? là tham số thực sự.
- Nhận xét, giải thích cho học - Nghe giảng, ghi bài. - Để thực hiện gọi một chương sinh hiểu rõ hơn.
trình con, ta cần phải có lệnh
gọi, bao gồm tên chương trình
con với các tham số (nếu có) là
các hằng số hoặc biến chứa dữ
liệu tương ứng với các tham số
hình thức đặt trong cặp ngoặc (
). Các hằng và biến này được
gọi là các tham số thực sự. VD: Sqr(225); Luythua(a, n); HCN(Chieudai, Chieurong); HCN(5, 4).
 HOẠT ĐỘNG 3: Hoạt động luyện tập, vận dụng:
(1) Mục tiêu: Giúp học sinh thực hiện được thao tác tạo khai báo, thực hiện chương trình con
(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Vấn đáp, thuyết trình, đặt vấn đề, phân tích, so sánh,...
(3) Hình thức tổ chức hoạt động: giải bài tập trên bảng
(4) Phương tiện dạy học:SGK, bảng.
(5) Học sinh biết vận dụng kiến thức đã học vào giải quyết tình huống thực tiễn cụ thể.
Nội dung hoạt động
GV yêu cầu HS: Trả lời các câu hỏi trắc nghiệm:
Câu 1: Hãy chọn phương án ghép đúng . Kiểu của một hàm được xác định bởi
A. Kiểu của các tham số
B. Kiểu giá trị trả về C. Tên hàm
D. Địa chỉ mà hàm trả về
Câu 2:Khẳng định nào sau đây là đúng?
A. Biến cục bộ là biến được dùng trong chương trình con chứa nó và trong chương trình chính.
B. Biến cục bộ là biến chỉ được dùng trong chương trình chính.
C. Biến cục bộ là biến chỉ được dùng trong chương trình con chứa nó.
D. Biến toàn bộ chỉ được sử dụng trong chương trình chính và không được sử
dụng trong các chương trình con.
Câu 3: Để khai báo thủ tục trong Pascal bắt đầu bằng từ khóa A. Program. B. Procedure. C. Function. D. Var.
Câu 4: Khẳng định nào sau đây là đúng? Trang 84
A. Cả thủ tục và hàm đều có thể có tham số hình thức.
B. Chỉ có thủ tục mới có thể có tham số hình thức.
C. Chỉ có hàm mới có thể có tham số hình thức.
D. Thủ tục và hàm nào cũng phải có tham số hình thức.
 HOẠT ĐỘNG 4: Hoạt động tìm tòi mở rộng:
(1) Mục tiêu: Giúp học sinh có nhu cầu mở rộng thêm kiến thức của mình.
(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: làm việc cá nhân, nhóm.
(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Ngoài lớp học
(4) Phương tiện dạy học:SGK, Projector, máy tính.
(5) Học sinh biết cách mở rộng các kiến thức của mình thông qua bài tập cụ thể.
Nội dung hoạt động
- GV: cho bài tập: Cho chương trình sau: Program Vi_du ; Var x, y : integer ;
Procedure godoit( x, y : integer ) ; Begin x := y ; y := 0 ; Write( x, y ) ; End ; Begin x := 1 ; y := 2 ; godoit( x, y ) ; writeln( x, y ) ; End.
- GV: Chương trình trên in ra dãy số nào?
- HS: làm bài tập GV yêu cầu.
- Gv: học bài và xem trước bài 18 IV. RÚT KINH NGHIỆM
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
.................................................................................................................................
Duyệt của tổ trưởng chuyên môn Giáo viên soạn Lê Thị Lịnh Lê Minh Tâm Trang 85 Tuần: 34 Tiết: 46 + 47
BÀI 18. VÍ DỤ CÁCH VIẾT VÀ SỬ DỤNG CHƯƠNG TRÌNH CON I. MỤC TIÊU
1. Về kiến thức
- Biết được cấu trúc và vị trí của thủ tục trong chương trình chính.
- Biết cách viết và cách gọi một thủ tục trong chương trình.
- Biết cấu trúc của hàm, cách sử dụng hàm.
- Phân biệt được giữa hai loại chương trình con (thủ tục và hàm).
- Xác định được biến toàn cục và biến cục bộ.
- Biết cách truyền tham số vào hàm và thủ tục.
2. Về kĩ năng
- Nhận biết từng thành phần của thủ tục, hàm.
- Biết chức năng của hàm và thủ tục để viết chương trình con cho phù hợp.
- Truyền tham số cho phù hợp.
3. Về thái độ
- Có thái độ nghiêm túc trong học tập.
4. Năng lực hướng tới
- Giải quyết vấn đề, thảo luận nhóm, suy luận.
II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH
1. Chuẩn bị của giáo viên: Giáo án, sách giáo khoa, sách giáo viên, máy tính, máy
chiếu, phông chiếu, bút lông, bảng,…
2. Chuẩn bị của học sinh: Sách giáo khoa, tập, viết,…
III. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP
1. Ổn định lớp, kiểm tra sĩ số
2. Kiểm tra bài cũ:
Câu 1: Nêu khái niệm chương trình con? Câu 2:
- Nêu lợi ích chương trình con? Câu 3:
Viết cấu trúc chương trình con
3. Nội dung bài mới:
 HOẠT ĐỘNG 1: Hoạt động khởi động:
(1) Mục tiêu: Tạo động cơ để học sinh muốn tìm hiểu một số ví dụ làm việc với chương trình con
(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Cá nhân, thảo luận nhóm.
(3) Phương tiện dạy học: SGK, Projector, máy tính.
(4) Học sinh có nhu cầu mong muốn tìm hiểu một số ví dụ làm việc với chương trình con
Nội dung hoạt động
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
- Trong tiết học trước các em đã được làm quen - Nghe giảng
với chương trình con. Để hiểu rõ hơn cách sử Trang 86
dụng chương trình con chúng ta sẽ đi xét một
vài ví dụ cụ thể trong bài 18.
 HOẠT ĐỘNG 2: Hình thành kiến thức
(1) Mục tiêu: Giúp học sinh biết được một số ví dụ bài tập về chương trình con
(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Vấn đáp, thuyết trình, đặt vấn đề, phân tích.
(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Làm việc cá nhân.
(4) Phương tiện dạy học: SGK, Projector, máy tính.
(5) Kết quả: Học sinh nắm được một số ví dụ bài tập về chương trình con
Nội dung hoạt động
Hoạt động giáo viên
Hoạt động học sinh Nội dung trình bày
(?) Chiếu hình chữ nhật, yêu - Trả lời: ta phải dùng 1. Cách viết và sử dụng thủ
cầu các em để vẽ được hình 3 câu lệnh. tục
chữ nhật chúng ta phải làm sao? - Nhận xét. - Nghe giảng.
(?) Vậy theo các em để vẽ - Ta sẽ dùng nhiều
nhiều hình chữ nhật thì chúng dòng lệnh để vẽ. ta phải làm sao?
- Nhận xét, nhưng nếu viết - Nghe giảng và quan
nhiều dòng lệnh thì mất nhiều sát thủ tục.
thời gian để gõ, trong quá trình
gõ dễ bị sai sót. Để khắc phục
tình trạng đó chúng ta sẽ viết
một thủ tục vẽ hình chữ nhật,
khi nào cần vẽ thì chỉ việc gọi thủ tục đó thôi. Program vd1; Procedure ve_HCN; Begin
writeln(‘* * * * * * *’); writeln(‘* *’); writeln(‘* * * * * * *’); End; Begin Ve_HCN; writeln; writeln; Ve_HCN; writeln; writeln; Ve_HCN; Readln; End.
- Với cách gọi như vậy thì khi - Trả lời: cách viết
thực thi chương trình sẽ có 3 chương trình hơi khó
hình chữ nhật sẽ được tạo ra. hiểu, khác với từ
Nhìn vào chương trình các em trước tới giờ. có câu hỏi gì không?
- Để hiểu được chương trình Trang 87
chúng ta cần xét cấu trúc viết một thủ tục.
(?) Các em hãy tham khảo sách - Đọc SGK và trả lời.
giáo khoa và cho biết thủ tục
có cấu trúc như thế nào?
- Bổ sung nếu có sai sót, yêu - Ghi bài.
a/ Cấu trúc của thủ tục
cầu các em ghi chính xác vào tập. Procedure [()]; [< phần khai báo>] Begin [] End;
- Phần đầu thủ tục gồm tên
dành riêng Procedure, tiếp
theo là tên thủ tục. DS tham số
có thể có hoặc không có.
- Phần khai báo: Dùng để xác
định các hằng, kiểu, biến và
cũng có thể xác định các
chương trình con khác được sử dụng trong thủ tục.
- Các em cần chú ý: Sau tên - Ghi chú ý vào tập.
- Dãy câu lệnh: Được viết giữa
dành riêng End kết thúc
cặp tên dành riêng Begin và
chương trình chính là dấu
End tạo thành thân của thủ tục.
chấm (.) còn sau End kết thúc - Chú ý:
thủ tục là dấu chấm phẩy (;).
+ Sau tên dành riêng End kết
Các thủ thục, nếu có phải được
thúc chương trình chính là dấu
khai báo và mô tả trong phần
chấm (.) còn sau End kết thúc
khai báo của chương trình
thủ tục là dấu chấm phẩy (;)
chính, ngay sau phần khai báo
+ Các thủ thục, nếu có phải
biến. Khi cần thực hiện, ta
được khai báo và mô tả trong
phải viết lệnh gọi thủ tục tương
phần khai báo của chương trình
tự như các thủ tục chuẩn.
chính, ngay sau phần khai báo
- Để hiểu sâu hơn và cách viết biến.
cũng như nguyên tắc hoạt động
+ Khi cần thực hiện, ta phải
của thủ tục ta sẽ đi tìm hiểu các
viết lệnh gọi thủ tục tương tự ví dụ.
như các thủ tục chuẩn.
- Cũng với ví dụ vẽ hình chữ - Quan sát, nghe b/ Ví dụ về thủ tục
nhật nhưng với ví dụ đó là hình giảng.
chữ nhật có chiều dài và chiều
rộng cố định, nhưng trên thực
tế thì hình chữ nhật có chiều
dài và rộng khác nhau nên khi Trang 88
biết chương trình chúng ta có
thể gọi các thủ tục khác nhau.
Chiếu chương trình lên máy
chiếu, hướng dẫn ý nghĩa từng câu lệnh cho học sinh.
- Yêu cầu học sinh viết chương - Ghi ví dụ. Program vd2; trình vào tập. Uses Crt; Var a, b, i: integer; Procedure ve_HCN(chdai, chrong: integer); Var i, j: integer; Begin For i:=1 to chdai do write(‘*’); Writeln; For j:=1 to chrong2 do Begin Write(‘*’); For i:=1 to chdai2 do write(‘ ‘); Writeln(‘*’); End; For i:=1 to chdai do write(‘*’); Writeln; End; Begin Clrscr; Ve_Hcn(25, 10); Writeln; writeln; Ve_Hcn(5, 10); Readln; Clrscr; a:=4; b:=2; For i:=1 to 4 do begin ve_HCN(a, b); Readln; a:=a*2; b:=b*2; End; Readln; End.
- Các em thấy thủ tục lúc đầu - Nghe giảng.
chúng ta viết là (chdai, chrong)
sau đó thay bằng (5, 3) khi đó
ta gọi chdai, chrong là tham số Trang 89
hình thức, còn 5 và 3 là tham
số giá trị hay còn gọi là tham
trị. Còn Ve_Hcn(a, b) trong đó
a, b là giá trị hiện thời.
- Các em hãy quan sát 2 ví dụ Program VDthamso1;
dùng thủ tục hoán đổi 2 số a và Uses crt;
b trong sách giáo khoa trang 99 Var a, b: integer; và 100. Procedure Hoandoi_1(var x, y: integer); Var TG: integer; Begin TG:=x; x:=y; y:=TG; End; Begin Clrscr; a:=5; b:=10; Writeln(a:6, b:6); Hoandoi_1(a, b); Writeln(a: 6, b: 6); Readln; End. Program VDthamso2; Uses crt; Var a, b: integer; Procedure Hoandoi_2( x: integer ; var y: integer); Var TG: integer; Begin TG:=x; x:=y; y:=TG; End; Begin Clrscr; a:=5; b:=10; Writeln(a: 6, b: 6); Hoandoi_2(a, b); Writeln(a: 6, b: 6); Readln; End.
(?) Khi xem 2 ví dụ các em - Trả lời: chương trình thấy có điểm gì khác?
đầu cả 2 biến a, b đều khai báo var, còn Trang 90 chương trình sau có chỉ dùng var cho biến b.
- Nhận xét, đúng rồi khi đó - Nghe giảng.
chạy chương trình cho học sinh
quan sát, giải thích cho các em
khi sử dụng var thì gọi là tham
biến nên giá trị của nó có thể
thay đổi, còn không có là tham trị.
- Yêu cầu học sinh viết chương - Ghi ví dụ vào tập. trình vào tập.
- Trong lời gọi thủ tục các tham
số hình thức được thay bằng
tham số thực sự tương ứng là
các giá trị cụ thể đgl tham số giá trị (tham trị).
- Trong lệnh gọi thủ tục các
tham số hình thức được thay
bằng các tham số thực sự tương
ứng là tên các biến chứa dữ liệu
ra đgl tham số biến (tham biến).
* Sự khác nhau trong khai
báo tham số hình thức:
- Các tham số có từ khoá Var
đứng trước là tham số biến, còn
không có là tham số giá trị. Chú ý:
- Nếu có nhiều tham biến cùng
một kiểu dữ liệu thì có thể dùng
1 từ khoá Var cho phần khai
báo, ngăn cách bằng dấu phẩy.
- Chương trình con gồm 2 loại: - Ghi mục bài.
2. Cách viết và sử dụng hàm
là thủ tục và hàm, chúng ta sẽ
tìm hiểu hàm được viết và sử
dụng như thế nào. Thầy với cả
lớp cùng tìm hiểu cách viết và sử dụng hàm.
- Điểm khác nhau cơ bản giữa
hàm và thủ tục là hàm luôn trả
về giá trị thuộc một kiểu xác định.
(?) Các em hãy kể tên các kiểu - Trả lời: integer, real, dữ liệu đã học? char, boolean, string.
- Đó là các kiểu mà hàm trả giá - Ghi bài.
Function [trị về, ta sẽ tìm hiểu cấu trúc sách tham số>]: ;
viết hàm trong chương trình [khai báo các biến]; Trang 91 con. Begin [] End;
- <Kiểu dữ liệu>: Kiểu dữ liệu
trả lại của hàm như các kiểu integer, real, char, boolean, string. Vd: Function tong(x, y: integer): integer;
- Cũng giống như thủ tục nếu - Nghe giảng.
Chú ý: Trong thân hàm phải có
hàm không có tham số hình
ít nhất một lệnh gán giá trị cho
thức thì không cần danh sách tên hàm.
tham số. Trong thân hàm phải := ;
có ít nhất một lệnh gán giá trị cho tên hàm.
- Chúng ta sẽ đi xét ví dụ 1 - Ghi ví dụ.
Ví dụ 1: Viết chương trình tìm
viết chương trình tìm số nhỏ
số nhỏ nhất trong ba số nhập từ
nhất trong ba số nhập từ bàn
bàn phím, trong đó sử dụng
phím, trong đó sử dụng hàm
hàm tìm số nhỏ nhất trong hai
tìm số nhỏ nhất trong hai số. số.
- Hướng dẫn học sinh viết hàm - Trả lời: có 2 tham
tìm số nhỏ nhất trong 2 số, hàm số là a và b.
có tên là min, hàm này có bao nhiêu tham số?
- Hướng dẫn học sinh cách viết - Quan sát và ghi bài. Program vd1; hàm min. Var a, b, c : real;
Function Min(a, b : real): real; Begin if a else min:=b; End; Begin
Write(‘Nhap vao a, b, c=’); readln(a, b, c);
Write(‘Min=’, Min(Min(a, b), c)); Readln; End.
- Bài 17 chúng ta có xét ví dụ
Ví dụ 2. Viết chương trình tính
về tính lũy thừa của một số nào
xn, trong đó sử dụng hàm lt(x,
đó. Hôm nay chúng ta sẽ tìm
n). Với x, n nhập từ bàn phím.
hiểu cách viết hàm đó như thế nào?
- Yêu cầu học sinh xác định x, - Trả lời: là biến toàn n là gì? cục.
- Ở ví dụ 2 ta cần viết hàm có Trang 92
tên là lt(y, m) có hai tham số hình thức là y và m. ym=y*y*…*y
- Vậy để được phép nhân m lần - Trả lời: dùng vòng
ta cần thực hiện thông qua lệnh lặp for, với giá trị ban
nào? Giá trị ban đầu của tích đầu bằng 1. này là bao nhiêu?
- Nhận xét và hướng dẫn học - Ghi ví dụ. Program vd2;
sinh cách viết chương trình. Var x, n : integer;
Function Lt(y, m: integer): real; Var tg, i : integer; Begin Tg:=1; For i:=1 to m do tg:=tg*y; Lt:=tg; End; Begin Write(‘Nhap vao x, n=’); readln(x, n);
Write(‘Ket qua=’, Lt(x, n)); Readln; End.
- Các em về xem thêm các ví - Xem sách giáo dụ sách giáo khoa. khoa.
 HOẠT ĐỘNG 3: Hoạt động luyện tập, vận dụng:
(1) Mục tiêu: Giúp học sinh thực hiện được thao tác chương trình con
(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Vấn đáp, thuyết trình, đặt vấn đề, phân tích, so sánh,...
(3) Hình thức tổ chức hoạt động: giải bài tập trên bảng
(4) Phương tiện dạy học:SGK, bảng.
(5) Học sinh biết vận dụng kiến thức đã học vào giải quyết tình huống thực tiễn cụ thể.
Nội dung hoạt động
GV yêu cầu HS:Viết chương trình tìm số lớn nhất trong ba số nhập từ bàn phím,
trong đó sử dụng hàm tìm số lớn nhất trong hai số. Program vd1; Var a, b, c : real;
Function Max(a, b : real): real; Begin if a>b then max:=a else max:=b; End; Begin
Write(‘Nhap vao a, b, c=’); Trang 93 readln(a, b, c);
Write(‘Max=’, Max(Max(a, b), c)); Readln; End.
GV gọi một học sinh trả lời.
GV nhận xét, giải đáp thắc mắc của học sinh, đưa ra các nhận xét cuối cùng
 HOẠT ĐỘNG 4: Hoạt động tìm tòi mở rộng:
(1) Mục tiêu: Giúp học sinh có nhu cầu mở rộng thêm kiến thức của mình.
(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: làm việc cá nhân, nhóm.
(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Ngoài lớp học
(4) Phương tiện dạy học:SGK, Projector, máy tính.
(5) Học sinh biết cách mở rộng các kiến thức của mình thông qua bài tập cụ thể.
Nội dung hoạt động
- GV: cho bài tập:Sử dụng chương trình con viết chương trình tính tổng các số từ 1 đến N (N>1).
- HS: làm bài tập GV yêu cầu.
- GV: Về xem lại cách viết chương trình con IV. RÚT KINH NGHIỆM
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
.................................................................................................................................
Duyệt của tổ trưởng chuyên môn Giáo viên soạn Lê Thị Lịnh Lê Minh Tâm Trang 94 Tuần: 35 Tiết: 48
BÀI TẬP VỀ CHƯƠNG TRÌNH CON I. MỤC TIÊU
1. Về kiến thức
Nắm lại các kiến thức của chương chương trình con.
2. Về kĩ năng
Sử dụng chương trình con để giải bài toán trên máy tính.
3. Về thái độ
Có thái độ nghiêm túc trong học tập.
4. Năng lực hướng tới
- Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề. II. CHUẨN BỊ
1. Chuẩn bị của giáo viên: Giáo án, sách giáo khoa, sách giáo viên, máy tính,
máy chiếu, phông chiếu, bút lông, bảng,…
2. Chuẩn bị của học sinh: Sách giáo khoa, tập, viết,…
III. HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC
1. Ổn định lớp, kiểm tra sĩ số
2. Kiểm tra bài cũ: không.
3. Tiến trình bày học
 HOẠT ĐỘNG 1: Hoạt động khởi động:
Hoạt động giáo viên
Hoạt động học sinh Nội dung trình bày
- bài 1: Viết chương trình tính 1 1 1 y 
  ... với n là số ! 1 ! 2 ! n
nguyên dương nhập từ bàn
- Cần viết chương trình con để - Trả lời:Tính giai
thực hiện công việc gì? phím thừa của một số?
- Khởi động chương trình
- Ta nên viết thủ tục hay hàm? -Trả lời: dùng hàm Pascal Program Tong;
- Nhắc lại từ khóa của hàm? - Trả lời: Function Uses crt;
- Gọi học sinh lên bảng làm. - Một học sinh lên Var y:real; bảng làm
- Quan sát các học sinh khác N,i:Integer; làm bài. Function gthua(var
- Gọi học sinh nhận xét. - Nhận xét a:integer):integer; - Nhận xét
- Nghe giảng và ghi Var i,gt:integer; bài. Begin Gt:=1; For i:=1 to a do gt:=gt*i; Gthua:=gt; Trang 95 Begin Clrscr;
Writeln(‘Nhap gia tri N=:’); readln(N); y:=0; for i:=1 to N do y:=y+1/gthua(i);
Writeln(‘Gia tri cua y=:’,y); Readln; END. 4. Củng cố
- Nắm kỹ cấu trúc chương trình con (hàm, thủ tục), biết cách dùng tham số khi cần thiết.
- Nắm cách gọi chương trình con vào chương trình chính. 5. Dặn dò
Về xem lại bài, học bài chuẩn bị thi học kỳ II. V. RÚT KINH NGHIỆM
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
....................................................................................................................................... Trang 96

Giáo án Tin học lớp 11 học kỳ 2

Giáo án Tin học 11 (58)

Tin học 11 (143)

Bình luận

Giáo án Tin học lớp 11 học kỳ 2