Giáo trình Giáo dục Quốc phòng và An ninh Tập 1 (Dùng cho sinh viên các trường đại học, cao đẳng) | Trường đại học sư phạm kỹ thuật TP. Hồ Chí Minh
Giáo dục quốc phòng an ninh cho học sinh, sinh viên là một trong những nhiệm vụ quan trọng góp phần thực hiện mục tiêu giáo dục toàn diện. Qua đó tạo điều kiện cho thế hệ trẻ có điều kiện tu dưỡng phẩm chất đạo đức và rèn luyện năng lực thực tế để sẵn sàng thực hiện 2 nhiệm vụ chiến lược : xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Tài liệu giúp bạn tham khảo, ôn tập và đạt kết quả cao. Mời bạn đọc đón xem!
Thông tin :
Môn:
Trường:
Đại học Sư phạm Kỹ thuật Thành phố Hồ Chí Minh
Tác giả:
Tài liệu liên quan:
Preview text:
BÞ GIÁO DĀC VÀ ĐÀO T¾O
_____________________________________________
GIÁO TRÌNH GIÁO DĀC
QUÞC PHÕNG - AN NINH
DÙNG CHO SINH VIÊN CÁC TR£àNG Đ¾I HàC, CAO ĐÀNG T¾P MÞT
NHÀ XUÂT BÀN GIÁO DĀC
BÞ GIÁO DĀC VÀ ĐÀO T¾O
__________________________________________
Nguyßn M¿nh H¤ãng, Trần Đng Thanh, Đào Huy Hiáp, Đß Xuân TÁo,
Vũ Quang T¿o, Nguyßn Tráng Xuân, L¤u Ngác KhÁi, Nguyßn Từ V¤ÿng,
Hoàng Khắc Thông, Lê Đ¿i Nghĩa, Lê Doãn ThuÁt, Nguyßn Hoàng Minh, T¿ Ngác Vãng
Chßu trách nhiÇm vÁ nßi dung
Vā Giáo dāc Qußc phòng - Bß Giáo dāc và Đào t¿o
Biên t¿p nßi dung
Ph¿m V*nh Thông, Lê Doãn Thu¿t 2 LâI NÓI ĐÄU
Giáo dāc quåc phòng - an ninh cho hác sinh, sinh viên là mát trong nhÿng
nhiám vā quan tráng góp phần thāc hián māc tiêu giáo dāc toàn dián. Qua đó
t¿o điÁu kián cho th¿ há trẻ có điÁu kián tu d¤ỡng phẩm chÃt đ¿o đąc và rèn
luyán nng lāc thāc t¿ để sẵn sàng thāc hián 2 nhiám vā chi¿n l¤ÿc : xây dāng
và bÁo vá Tá quåc Viát Nam xã hái chă nghĩa. Môn hác Giáo dāc quåc phòng -
an ninh đã đ¤ÿc xác đßnh trong nhiÁu vn bÁn quy ph¿m pháp luÁt căa Nhà n¤ßc
và gần đây nhÃt Bá Chính trß đã có Chỉ thß så 12-CT/TW ngày 03-5-2007 vÁ
tng c¤áng sā lãnh đ¿o căa ĐÁng đåi vßi công tác giáo dāc quåc phòng, an ninh
trong tình hình mßi, Chính phă cũng có Nghß đßnh så 116/2007/NĐ-CP ngày 10-
7-2007 vÁ Giáo dāc quåc phòng - an ninh.
Quán triát chă tr¤ãng, chính sách căa ĐÁng và Nhà n¤ßc vÁ công tác giáo
dāc quåc phòng, an ninh nh¿m đáp ąng tåt h¢n nÿa yêu cầu căa māc tiêu giáo
dāc và thāc tißn, Bá Giáo dāc và Đào t¿o đã phåi hÿp vßi Bá Quåc phòng, Bá
Công an nghiên cąu, biên so¿n bá sách Giáo trình Giáo dục quốc phòng - an
ninh dùng cho sinh viên các tr¤áng đ¿i hác, cao đÁng gßm hai tÁp. Bá sách này
đã đ¤ÿc Hái đßng thẩm đßnh liên Bá Giáo dāc và Đào t¿o - Bá Quåc phòng - Bá
Công an nghiám thu. Nái dung sách đã cÁp nhÁt đ¤ÿc nhÿng vÃn đÁ mßi, phù
hÿp vßi ch¤¢ng trình mßi ban hành, Quy¿t đßnh så 81/2007/QĐ-BGDĐT ngày
24-12-2007 căa Bá tr¤ãng Bá Giáo dāc và Đào t¿o.
Nhà xuÃt bÁn Giáo dāc tá chąc xuÃt bÁn và gißi thiáu bá sách Giáo trình
Giáo dục quốc phòng - an ninh vßi b¿n đác. Hi váng bá sách này sẽ giúp ích
đ¤ÿc nhiÁu cho giÁng viên, sinh viên và nhà tr¤áng trong viác thāc hián nhiám
vā giáo dāc quåc phòng, an ninh toàn dân. Mặc dù đã có nhiÁu cå gắng, song
khó tránh khãi nhÿng s¢ suÃt nhÃt đßnh. Chúng tôi mong nhÁn đ¤ÿc nhiÁu ý ki¿n
đóng góp căa các đßng chí giÁng viên, cán bá chỉ đ¿o để bá sách ngày càng
hoàn thián. Các ý ki¿n đóng góp xin gửi vÁ Nhà xuÃt bÁn Giáo dāc 81 trần H¤ng
Đ¿o, Hà Nái. Xin chân thành cÁm ¢n. NHÀ XUÂT BÀN GIÁO DĀC 3 Bài 1
ĐÞI T£þNG, PH£¡NG PHÁP NGHIÊN CĄU
MÔN HàC GIÁO DĀC QUÞC PHÕNG - AN NINH
I/ MĀC ĐÍCH, YÊU CÄU
- Nắm vÿng đåi t¤ÿng, ph¤¢ng pháp, nái dung nghiên cąu môn hác Giáo
dāc quåc phòng - an ninh (GDQP-AN), góp phần bßi d¤ỡng nhân cách, phẩm
chÃt và nng lāc trung thành vßi lí t¤ãng đác lÁp dân tác và chă nghĩa xã hái,
đáp ąng yêu cầu nhiám vā bÁo vá Tá quåc Viát Nam xã hái chă nghĩa.
- Sinh viên xác đßnh trách nhiám, thái đá đúng trong hác tÁp môn hác
GDQP-AN, tích cāc tham gia xây dāng, căng cå nÁn quåc phòng toàn dân, an
ninh nhân dân ngay khi đang hác tÁp, rèn luyán trong nhà tr¤áng và ã mßi vß trí công tác ti¿p theo.
II - ĐÞI T£þNG NGHIÊN CĄU
Đåi t¤ÿng nghiên cąu căa môn hác bao gßm đ¤áng låi quân sā căa ĐÁng,
công tác quåc phòng, an ninh, quân sā và kĩ nng quân sā cần thi¿t.
1. Nghiên cąu vÁ đ¤ãng lßi quân să căa ĐÁng
Nghiên cąu nhÿng quan điểm c¢ bÁn có tính chÃt lí luÁn căa ĐÁng vÁ
đ¤áng låi quân sā, bao gßm: nhÿng vÃn đÁ c¢ bÁn căa hác thuy¿t Mác - Lê nin,
t¤ t¤ãng Hß Chí Minh vÁ chi¿n tranh, quân đái và bÁo vá Tá quåc ; quan điểm
căa ĐÁng vÁ xây dāng nÁn quåc phòng toàn dân, chi¿n tranh nhân dân bÁo vá Tá
quåc, xây dāng lāc l¤ÿng vũ trang nhân dân, an ninh nhân dân ; vÁ k¿t hÿp phát
triển kinh t¿ - xã hái vßi tng c¤áng căng cå quåc phòng, an ninh và mát så nái
dung c¢ bÁn vÁ lßch sử nghá thuÁt quân sā Viát Nam qua các thái kì.
Hác thuy¿t Mác - Lê nin, t¤ t¤ãng Hß Chí Minh vÁ chi¿n tranh, quân đái
và bÁo vá Tá quåc mang tính cách m¿ng và khoa hác sâu sắc. Đó là c¢ sã lí luÁn
để ĐÁng ta đÁ ra chă tr¤¢ng, đ¤áng låi chi¿n l¤ÿc xây dāng nÁn quåc phòng
toàn dân, xây dāng lāc l¤ÿng vũ trang nhân dân và ti¿n hành chi¿n tranh nhân
dân bÁo vá Tá quåc. Nhiám vā bÁo vá Tá quåc trong giai đo¿n hián nay không
chỉ bÁo vá toàn vẹn lãnh thá, vùng trái, vùng biển, hÁi đÁo mà còn phÁi bÁo vá
ĐÁng, bÁo vá ch¿ đá, bÁo vá nÁn vn hóa căa dân tác. Các quan điểm căa ĐÁng
vÁ xây dāng nÁn quåc phòng toàn dân, xây dāng lāc l¤ÿng vũ trang nhân dân,
ti¿n hành chi¿n tranh nhân dân đÁu có tính k¿ thừa và phát triển nhÿng truyÁn
thång quân sā đác đáo căa dân tác =cÁ n¤ßc mát lòng chung sąc đánh giặc=,
=lÃy ít đßch nhiÁu=, =lÃy nhã chång lßn=. Đó cũng chính là đặc tr¤ng nghá thuÁt
quân sā Viát Nam đã chi¿n thắng các kẻ thù hung hãn nhÃt. Nghiên cąu đ¤áng
låi quân sā căa ĐÁng góp phần hình thành niÁm tin khoa hác, rèn luyán phẩm
chÃt đ¿o đąc cách m¿ng và lí t¤ãng cho sinh viên.
2. Nghiên cąu vÁ công tác qußc phòng, an ninh
Nghiên cąu nhÿng vÃn đÁ c¢ bÁn vÁ nhiám vā, nái dung công tác quåc
phòng, an ninh căa ĐÁng hián nay, bao gßm: xây dāng lāc l¤ÿng dân quân tā
vá, lāc l¤ÿng dā bß đáng viên, tng c¤áng tiÁm lāc c¢ sã vÁt chÃt, kĩ thuÁt quåc
phòng, phòng chång chi¿n tranh công nghá cao, đánh b¿i chi¿n l¤ÿc =dißn bi¿n 4
hòa bình=, b¿o lo¿n lÁt đá căa các th¿ lāc thù đßch vßi cách m¿ng Viát Nam ;
mát så vÃn đÁ vÁ dân tác, tôn giáo và đÃu tranh phòng chång đßch lÿi dāng vÃn
đÁ dân tác, tôn giáo chång phá cách m¿ng Viát Nam ; xây dāng, bÁo vá chă
quyÁn lãnh thá, chă quyÁn biển đÁo, an ninh quåc gia ; đÃu tranh phòng chång
tái ph¿m và giÿ gìn trÁt tā, an toàn xã hái.
Nhà n¤ßc quy đßnh nhiám vā vÁ quåc phòng, quân sā, an ninh cho các bá,
ngành, c¢ quan Trung ¤¢ng, đßa ph¤¢ng và đ¢n vß c¢ sã. Do vÁy, nghiên cąu vÁ
công tác quåc phòng, an ninh thāc chÃt là nghiên cąu há thång vn bÁn quy
ph¿m pháp luÁt căa Nhà n¤ßc vÁ bÁo vá Tá quåc, giÿ gìn trÁt tā, an toàn xã hái
và an ninh chính trß. Mái công dân, trong đó có đái ngũ trí thąc trẻ đÁu có trách
nhiám tham gia công tác quåc phòng, luyán tÁp quân sā, giÿ gìn bÁo vá an ninh,
trÁt tā an toàn xã hái. Tng c¤áng tiÁm lāc quåc phòng toàn dân, an ninh nhân
dân phòng, chång có hiáu quÁ chi¿n l¤ÿc =dißn bi¿n hòa bình=, b¿o lo¿n lÁt đá
căa các th¿ lāc thù đßch vßi cách m¿ng Viát Nam, kể cÁ viác phòng, chång chi¿n
tranh công nghá cao trong t¤¢ng lai. Nghiên cąu và thāc hián tåt công tác quåc
phòng, an ninh để xây dāng lòng tin chi¿n thắng tr¤ßc mái âm m¤u, thă đo¿n
căa kẻ thù đåi vßi cách m¿ng Viát Nam.
3. Nghiên cąu vÁ quân să và k* nng quân să cÅn thi¿t
Nghiên cąu các ki¿n thąc, kĩ nng chi¿n thuÁt, kĩ thuÁt quân sā cần thi¿t
nh¤ : nhÿng ki¿n thąc c¢ bÁn vÁ bÁn đß, đßa hình quân sā, các ph¤¢ng tián chỉ
huy chi¿n thuÁt và chi¿n đÃu ; tính nng, tác dāng, cÃu t¿o, sử dāng, bÁo quÁn
các lo¿i vũ khí bá binh AK, CKC, RPD, RPK, B40, B41 ; tính nng, kĩ thuÁt sử
dāng thuåc ná ; phòng chång vũ khí h¿t nhân, hóa hác, sinh hác, vũ khí lửa ; v¿t
th¤¢ng chi¿n tranh và ph¤¢ng pháp xử lí ; mát så vÃn đÁ vÁ điÁu lánh đái ngũ và
chi¿n thuÁt chi¿n đÃu bá binh.
Ki¿n thąc vÁ quân sā trong môn hác là nhÿng ki¿n thąc phá thông, sinh
viên cần quan tâm nghiên cąu đặc điểm, nguyên lí, tác dāng ... hiểu rõ bÁn chÃt
các nái dung kĩ thuÁt, chi¿n thuÁt bá binh ; vÁ khÁ nng sát th¤¢ng, vßi các
ph¤¢ng pháp phòng tránh đ¢n giÁn, hiáu quÁ. Trên c¢ sã đó nghiên cąu thāc
hành các bài tÁp sát vßi thāc t¿, thành th¿o các thao tác kĩ thuÁt, chi¿n thuÁt
trong chi¿n đÃu. Đßng thái có thể ąng dāng các kĩ thuÁt này khi tham gia dân
quân, tā vá theo quy đßnh căa Pháp luÁt.
III – PH£¡NG PHÁP LU¾N VÀ CÁC PH£¡NG PHÁP NGHIÊN
CĄU Viác nghiên cąu môn hác GDQP-AN đòi hãi phÁi nắm vÿng c¢ sã
ph¤¢ng pháp luÁn, các ph¤¢ng pháp nghiên cąu cā thể phù hÿp vßi đåi t¤ÿng,
ph¿m vi và tính chÃt đa d¿ng căa nái dung môn hác này.
1- C¢ så ph¤¢ng pháp lu¿n
C¢ sã ph¤¢ng pháp luÁn chung nhÃt căa viác nghiên cąu GDQP-AN là
hác thuy¿t Mác - Lê nin và t¤ t¤ãng Hß Chí Minh. Trong đó nhÿng quan điểm
căa các nhà kinh điển Mác - Lê nin và căa Chă tßch Hß Chí Minh vÁ chi¿n tranh,
quân đái, vÁ xây dāng lāc l¤ÿng vũ trang nhân dân, vÁ xây dāng nÁn quåc
phòng toàn dân... là nÁn tÁng th¿ gißi quan, nhÁn thąc luÁn căa sā nghiên cąu, 5
vÁn dāng đ¤áng låi quân sā căa ĐÁng và nhÿng vÃn đÁ c¢ bÁn khác căa GDQP- AN.
Viác xác đßnh hác thuy¿t Mác - Lê nin và t¤ t¤ãng Hß Chí Minh là c¢ sã
ph¤¢ng pháp luÁn, đòi hãi quá trình nghiên cąu, phát triển GDQP-AN phÁi nắm
vÿng và vÁn dāng đúng đắn các quan điểm ti¿p cÁn khoa hác sau đây:
- Quan điểm hệ thống : đặt ra yêu cầu nghiên cąu, phát triển các nái dung
căa GDQP-AN mát cách toàn dián, táng thể, trong måi quan há phát triển giÿa
các bá phÁn, các vÃn đÁ căa môn hác.
- Quan điểm lịch sử, logic : trong nghiên cąu GDQP-AN đòi hãi phÁi
nhìn thÃy sā phát triển căa đåi t¤ÿng, vÃn đÁ nghiên cąu theo thái gian, không
gian vßi nhÿng điÁu kián lßch sử, cā thể để từ đó giúp ta phát hián, khái quát,
nhÁn thąc đúng nhÿng quy luÁt, nguyên tắc căa ho¿t đáng quåc phòng, an ninh.
- Quan điểm thực tiễn : chỉ ra ph¤¢ng h¤ßng cho viác nghiên cąu GDQP-
AN là phÁi bám sát thāc tißn xây dāng quân đái và công an nhân dân, xây dāng
nÁn quåc phòng toàn dân, phāc vā đắc lāc cho sā nghiáp bÁo vá Tá quåc trong giai đo¿n hián nay.
2- Các ph¤¢ng pháp nghiên cąu
Vßi t¤ cách là bá môn khoa hác n¿m trong há thång khoa hác quân sā,
ph¿m vi nghiên cąu căa GDQP-AN rÃt ráng, nái dung nghiên cąu đa d¿ng, đ¤ÿc
cÃu trúc theo há thång từ thÃp đ¿n cao, từ đ¢n giÁn đ¿n phąc t¿p luôn có sā k¿
thừa và phát triển. Vì vÁy GDQP-AN đ¤ÿc ti¿p cÁn nghiên cąu vßi nhiÁu cách
thąc, phù hÿp vßi tính chÃt căa từng nái dung và vÃn đÁ nghiên cąā cā thể.
Trong nghiên cứu xây dựng, phát triển nội dung GDQP-AN với tư cách là
một bộ môn khoa học cần chú ý sử dụng kết hợp các phương pháp nghiên cứu khoa học.
Tr¤ßc h¿t cần chú ý sử dāng các phương pháp nghiên cứu lí thuyết nh¤
phân tích, táng hÿp, phân lo¿i, há thång hóa, mô hình hóa, giÁ thuy¿t... nh¿m thu
thÁp thông tin khoa hác trên c¢ sã nghiên cąu các vn bÁn, tài liáu vÁ quåc
phòng, an ninh để rút ra các k¿t luÁn khoa hác cần thi¿t, không ngừng bá sung,
phát triển làm phong phú nái dung GDQP-AN.
Cùng vßi các ph¤¢ng pháp nghiên cąu lí thuy¿t, cần nghiên cąu sử dāng
các phương pháp nghiên cứu thực tiễn nh¤ quan sát, điÁu tra, khÁo sát thāc t¿,
nghiên cąu các sÁn phẩm quåc phòng, an ninh, táng k¿t kinh nghiám, thí
nghiám, thāc nghiám... nh¿m tác đáng trāc ti¿p vào đåi t¤ÿng trong thāc tißn, từ
đó khái quát bÁn chÃt, quy luÁt căa các ho¿t đáng quåc phòng, an ninh ; bá sung
làm phong phú nái dung cũng nh¤ kiểm đßnh tính xác thāc, tính đúng đắn căa các ki¿n thąc GDQP-AN.
Trong nghiên cứu lĩnh hội các kiến thức, kĩ năng quốc phòng, an ninh cần
sử dụng kết hợp các phương pháp dạy học lí thuyết và thực hành nh¿m bÁo đÁm
cho ng¤ái hác vừa có nhÁn thąc sâu sắc vÁ đ¤áng låi, nghá thuÁt quân sā, nắm
chắc lí thuy¿t kĩ thuÁt và chi¿n thuÁt, vừa rèn luyán phát triển đ¤ÿc các kĩ nng
công tác quåc phòng, thuần thāc các thao tác, hành đáng quân sā.
Đái mßi ph¤¢ng pháp d¿y hác GDQP-AN theo h¤ßng tng c¤áng vÁn
dāng các ph¤¢ng pháp d¿y hác tiên ti¿n k¿t hÿp vßi sử dāng các ph¤¢ng tián kĩ
thuÁt d¿y hác hián đ¿i. Trong quá trình hác tÁp, nghiên cąu các vÃn đÁ, các nái 6
dung GDQP-AN cần chú ý sử dāng các ph¤¢ng pháp t¿o tình huång, nêu vÃn
đÁ, đåi tho¿i, tranh luÁn sáng t¿o ; tng c¤áng thāc hành, thāc tÁp sát vßi thāc t¿
chi¿n đÃu, công tác quåc phòng ; tng c¤áng tham quan thāc t¿, vi¿t thu ho¿ch,
tiểu luÁn ; tng c¤áng sử dāng các ph¤¢ng tián kĩ thuÁt, thi¿t bß quân sā hián đ¿i
phāc vā các nái dung hác tÁp ; đẩy m¿nh nghiên cąu, ąng dāng các thành tāu
công nghá thông tin nh¿m nâng cao chÃt l¤ÿng hác tÁp, nghiên cąu môn hác GDQP-AN.
IV- GIàI THIÆU VÀ MÔN HàC GIÁO DĀC QUÞC PHÕNG - AN NINH
1. Đ¿c điÃm môn hác
Là môn hác đ¤ÿc LuÁt đßnh, thể hián rõ đ¤áng låi giáo dāc căa ĐÁng
đ¤ÿc thể ch¿ hoá b¿ng các vn bÁn quy ph¿m pháp luÁt căa Nhà n¤ßc, nh¿m
giúp sinh viên thāc hián māc tiêu =hình thành và bßi d¤ỡng nhân cách, phẩm
chÃt và nng lāc căa công dân, đáp ąng yêu cầu căa sā nghiáp xây dāng và bÁo vá Tá quåc=.(1)
K¿ tāc và phát huy nhÿng k¿t quÁ thāc hián Ch¤¢ng trình HuÃn luyán
quân sā phá thông (1961), Giáo dāc quåc phòng (1991), trong nhÿng nm qua,
để đáp ąng yêu cầu nhiám vā bÁo vá Tá quåc trong giai đo¿n mßi và phù hÿp
vßi quy ch¿ giáo dāc - đào t¿o trình đá đ¿i hác, nm 2000 ch¤¢ng trình ti¿p tāc
đ¤ÿc sửa đái, bá sung ; đ¿n nm 2007 triển khai thāc hián Nghß đßnh căa Chính
phă vÁ GDQP-AN, môn hác Giáo dāc quåc phòng đ¤ÿc lßng ghép nái dung an
ninh thành môn hác GDQP-AN. Nh¤ vÁy, trong từng giai đo¿n cách m¿ng,
ch¤¢ng trình môn hác GDQP-AN đÁu có nhÿng đái mßi phāc vā cho sā nghiáp
phát triển đÃt n¤ßc và công tác quåc phòng, an ninh trong từng thái kì, gắn k¿t
chặt chẽ các māc tiêu căa giáo dāc - đào t¿o vßi quåc phòng - an ninh.
Giáo dāc quåc phòng - an ninh là môn hác bao gßm ki¿n thąc khoa hác
xã hái, nhân vn, khoa hác tā nhiên và khoa hác kĩ thuÁt quân sā và thuác nhóm
các môn hác chung, có tỉ lá lí thuy¿t chi¿m trên 70% ch¤¢ng trình môn hác. Nái
dung bao gßm ki¿n thąc c¢ bÁn vÁ đ¤áng låi quåc phòng, quân sā căa ĐÁng,
công tác quÁn lí Nhà n¤ßc vÁ quåc phòng, an ninh ; vÁ truyÁn thång đÃu tranh
chång ngo¿i xâm căa dân tác, vÁ nghá thuÁt quân sā Viát Nam ; vÁ chi¿n l¤ÿc
"dißn bi¿n hòa bình", b¿o lo¿n lÁt đá căa các th¿ lāc thù đßch đåi vßi cách m¿ng
Viát Nam và kĩ nng quân sā, an ninh cần thi¿t đáp ąng yêu cầu xây dāng, căng
cå nÁn quåc phòng toàn dân, an ninh nhân dân.
Giáo dāc quåc phòng - an ninh góp phần xây dāng, rèn luyán ý thąc tá
chąc kỉ luÁt, tác phong khoa hác ngay khi sinh viên đang hác tÁp trong nhà
tr¤áng và khi ra công tác. GiÁng d¿y và hác tÁp có chÃt l¤ÿng môn hác GDQP-
AN là góp phần đào t¿o cho đÃt n¤ßc mát đái ngũ cán bá khoa hác kĩ thuÁt, cán
bá quÁn lí, chuyên môn nghiáp vā có ý thąc, nng lāc sẵn sàng tham gia thāc
hián nhiám vā chi¿n l¤ÿc bÁo vá Tá quåc Viát Nam xã hái chă nghĩa trên mái c¤¢ng vß công tác. __________________ (1) LuÁt Giáo dāc, 2005. 7 2. Ch¤¢ng trình
Môn hác GDQP-AN trình đá đ¿i hác, cao đÁng ban hành theo Quy¿t đßnh
så: 81/2007/QĐ-BGDĐT ngày 24 tháng 12 nm 2007 căa Bá tr¤ãng Bá Giáo
dāc và Đào t¿o. Ch¤¢ng trình đ¤ÿc xây dāng trên c¢ sã phát triển trình đá các
cÃp hác d¤ßi, bÁo đÁm liên thông, logic ; mßi hác phần là nhÿng khåi ki¿n thąc
t¤¢ng đåi đác lÁp, tián cho sinh viên tích luỹ trong quá trình hác tÁp. K¿t cÃu
ch¤¢ng trình gßm ba phần chính:
Phần 1: Māc tiêu, thái gian, thái điểm thāc hián.
Phần 2: Tóm tắt nái dung các hác phần và ch¤¢ng trình.
Hác phần I: Фáng låi quân sā căa ĐÁng, 45 ti¿t.
Hác phần II: Công tác quåc phòng, an ninh, 45 ti¿t.
Hác phần III: Quân sā chung, 45 ti¿t.
Hác phần IV: Chi¿n thuÁt và kĩ thuÁt bắn súng tiểu liên AK, 30 ti¿t.
Sinh viên đ¿i hác hác 4 hác phần, 165 ti¿t ; sinh viên cao đÁng hác 3 hác phần (I,II,III), 135 ti¿t.
Phần 3: Tá chąc thāc hián ch¤¢ng trình ; ph¤¢ng pháp d¿y, hác và đánh giá k¿t quÁ hác tÁp.
3. Đßi ngj giÁng viên và c¢ så v¿t chÃt thi¿t bß d¿y hác
Đái ngũ giÁng viên GDQP-AN các tr¤áng đ¿i hác, cao đÁng, các Trung
tâm Giáo dāc quåc phòng sinh viên đ¤ÿc tá chąc trên c¢ sã Nghß đßnh căa
Chính phă vÁ GDQP-AN và Nghß đßnh căa Chính phă vÁ biát phái sĩ quan Quân
đái nhân dân Viát Nam. GiÁng viên sĩ quan từ các Quân khu, các hác vián, nhà
tr¤áng Quân đái đ¤ÿc đ¤ÿc luân phiên làm công tác quÁn lý và giÁng d¿y. Các
tr¤áng ch¤a có giÁng viên sĩ quan biát phái đ¤ÿc biên ch¿ giÁng viên c¢ hÿu
hoặc hÿp đßng, thỉnh giÁng giÁng viên các hác vián, nhà tr¤áng Quân đái. Há
thång Trung tâm Giáo dāc quåc phòng sinh viên do Chính phă quy đßnh, đ¤ÿc
phát triển trên ph¿m vi cÁ n¤ßc đang thu hút phần lßn sinh viên vào hác tÁp rèn
luyán trong môi tr¤áng vn hóa - quân sā.
Để đáp ąng nhu cầu hác tÁp, rèn luyán căa sinh viên Nhà n¤ßc đã và đang
đầu t¤ xây dāng c¢ sã vÁt chÃt cho các trung tâm giáo dāc quåc phòng. Tá chąc
d¿y, hác môn hác GDQP-AN phÁi bÁo đÁm đă c¢ sã vÁt chÃt, thi¿t bß d¿y hác
đ¤ÿc quy đßnh trong danh māc và tiêu chuẩn bá m¿u thi¿t bß d¿y hác tåi thiểu do
Bá Giáo dāc và Đào t¿o ban hành. Khi hác thāc hành các kĩ nng quân sā phÁi
có sân tÁp, bãi tÁp, thao tr¤áng. Giáo trình Giáo dāc quåc phòng - an ninh dùng
cho các tr¤áng đ¿i hác, cao đÁng do Bá Giáo dāc và Đào t¿o ban hành là tài liáu
giÁng d¿y và nghiên cąu chính thąc căa giÁng viên, sinh viên. Ngoài ra, sinh
viên tìm đác thêm t¿i liáu tham khÁo đã đ¤ÿc gißi thiáu trong giáo trình để nâng
cao ki¿n thąc và sā hiểu bi¿t vÁ nhiám vā bÁo vá Tá quåc hián nay.
4. Tß chąc d¿y hác và đánh giá k¿t quÁ hác t¿p
Tá chąc d¿y hác và đánh giá k¿t quÁ hác tÁp môn hác GDQP-AN đ¤ÿc
quy đßnh trong Quy¿t đßnh så 69/2007/QĐ-BGDĐT ngày 14 tháng 11 nm 2007
căa Bá Giáo dāc và Đào t¿o. Hình thąc tá chąc d¿y hác tÁp trung chă y¿u thāc
hián ã các Trung tâm Giáo dāc quåc phòng sinh viên ; ã các tr¤áng có thể đan
xen nhiÁu hình thąc khác theo quy đßnh căa hiáu tr¤ãng. Khi hác GDQP-AN
sinh viên phÁi mang mặc gán gàng, thång nhÃt theo h¤ßng d¿n căa giÁng viên. 8
Tuyát đåi chÃp hành các quy đßnh, quy tắc đÁm bÁo an toàn vÁ ng¤ái, vũ khí,
trang thi¿t bß. Sinh viên có đă så lần kiểm tra cho mßi hác phần ; mßi lần kiểm
tra đ¿t từ 5 điểm trã lên và có đă 80% thái gian có mặt trên lßp sẽ đ¤ÿc dā thi
k¿t thúc hác phần lần thą nhÃt. Mßi sinh viên phÁi dā thi đă các hác phần quy đßnh trong ch¤¢ng trình.
Hác phần có từ 2 đ¿n 3 đ¢n vß hác trình kiểm tra ít nhÃt mát lần ; hác
phần có từ 4 đ¢n vß hác trình trã lên kiểm tra ít nhÃt hai lần. Så lần cā thể do
hiáu tr¤ãng các tr¤áng quy đßnh. Chąng chỉ Giáo dāc quåc phòng - an ninh cÃp
cho sinh viên để xác nhÁn k¿t quÁ hác tÁp môn hác GDQP-AN. Sinh viên đ¿t
điểm trung bình môn hác từ 5 điểm và không bß xử lý kỉ luÁt từ cÁnh cáo trã lên
đ¤ÿc cÃp Chąng chỉ Giáo dāc quåc phòng - an ninh và đ¤ÿc ghi k¿t quÁ x¿p lo¿i
trong Chąng chỉ. Chąng chỉ Giáo dāc quåc phòng - an ninh là mát trong nhÿng
điÁu kián để xét tåt nghiáp cao đÁng, đ¿i hác. 9 Bài 2
QUAN ĐIÂM CĂA CHĂ NGH)A MÁC – LÊNIN T£ T£äNG Hà CHÍ
MINH VÀ CHI¾N TRANH QUÂN ĐÞI VÀ BÀO VÆ TÞ QUÞC
I - MĀC ĐÍCH YÊU CẦU
- Trang bß cho sinh viên mát så quan điểm c¢ bÁn căa chă nghĩa Mác -
Lênin, t¤ t¤ãng Hß Chí Minh vÁ chi¿n tranh, quân đái và bÁo vá Tá quåc xã hái chă nghĩa.
- Trên c¢ sã đó bßi d¤ỡng th¿ gißi quan, ph¤¢ng pháp luÁn khoa hác cách
m¿ng cho ng¤ái hác, giúp ng¤ái hác có c¢ sã khoa hác để quán triát quan điểm
c¢ bÁn căa ĐÁng ta vÁ chi¿n tranh, xây dāng quân đái đáp ąng yêu cầu, nhiám
vā bÁo vá Tá quåc hián nay. II - NÞI DUNG
1. Quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh về chi¿n tranh
a) Quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin về chiến tranh
- Chiến tranh là một hiện tượng chính trị - xã hội
Chi¿n tranh là mát trong nhÿng vÃn đÁ phąc t¿p, tr¤ßc Mác đã có nhiÁu nhà
t¤ t¤ãng đÁ cÁp đ¿n vÃn đÁ này, song đáng chú ý nhÃt là t¤ t¤ãng căa
C.Ph.Claud¢vít (1780 - 1831), Ông quan niám : Chi¿n tranh là mát hành vi b¿o
lāc dùng để buác đåi ph¤¢ng phāc tùng ý chí căa mình. Chi¿n tranh là sā huy
đáng sąc m¿nh không h¿n đá, sąc m¿nh đ¿n tát cùng căa các bên tham chi¿n. â
đây, C.Ph.Claud¢vít đã chỉ ra đ¤ÿc đặc tr¤ng c¢ bÁn căa chi¿n tranh đó là sử
dāng b¿o lāc. Tuy nhiên, C.Ph.Claud¢vít ch¤a luÁn giÁi đ¤ÿc bÁn chÃt căa hành
vi b¿o lāc Ãy. Các nhà kinh điển căa chă nghĩa Mác đã k¿ thừa t¤ t¤ãng đó và đi
đ¿n khÁng đßnh : Chi¿n tranh là hián t¤ÿng chính trß xã hái có tính lßch sử, đó là
cuác đÃu tranh vũ trang có tá chąc giÿa các giai cÃp, nhà n¤ßc (hoặc liên minh
giÿa các n¤ßc) nh¿m đ¿t māc đích chính trß nhÃt đßnh. Nh¤ vÁy, theo quan điểm
căa chă nghĩa Mác - Lênin, chi¿n tranh là k¿t quÁ căa nhÿng quan há giÿa ng¤ái
vßi ng¤ái trong xã hái. Nh¤ng nó không phÁi là nhÿng måi quan há giÿa ng¤ái
vßi ng¤ái nói chung, mà là måi quan há giÿa nhÿng tÁp đoàn ng¤ái có lÿi ích c¢
bÁn đåi lÁp nhau. Khác vßi các hián t¤ÿng chính trß - xã hái khác, chi¿n tranh
đ¤ÿc thể hián d¤ßi mát hình thąc đặc biát, sử dāng mát công cā đặc biát đó là b¿o lāc vũ trang.
- Nguồn gốc nảy sinh chiến tranh
Vßi th¿ gißi quan và ph¤¢ng pháp luÁn duy vÁt bián chąng, cùng vßi sā k¿t
hÿp sáng t¿o ph¤¢ng pháp lôgíc và lßch sử, C.Mác và Ph.ngghen lần đầu tiên
trong lßch sử đã luÁn giÁi mát cách đúng đắn vÁ ngußn gåc nÁy sinh chi¿n tranh.
Chă nghĩa Mác - Lênin khÁng đßnh: sā xuÃt hián và tßn t¿i căa ch¿ đá chi¿m
hÿu t¤ nhân vÁ t¤ liáu sÁn xuÃt là ngußn gåc sâu xa (Ngußn gåc kinh t¿), suy
đ¿n cùng đã d¿n đ¿n sā xuÃt hián, tßn t¿i căa chi¿n tranh. Đßng thái, sā xuÃt
hián và tßn t¿i căa giai cÃp và đåi kháng giai cÃp là ngußn gåc trāc ti¿p (Ngußn
gåc xã hái) trāc ti¿p d¿n đ¿n sā xuÃt hián, tßn t¿i căa chi¿n tranh.
Thāc tißn hình thành và phát triển xã hái loài ng¤ái đã chąng minh cho nhÁn
đßnh trên. Trong tác phẩm: "Ngußn gåc căa gia đình, căa ch¿ đá t¤ hÿu và căa 10
nhà n¤ßc", Ph.ngghen chỉ rõ: TrÁi qua hàng v¿n nm trong ch¿ đá cáng sÁn
nguyên thăy, khi ch¤a có ch¿ đá t¤ hÿu, ch¤a có giai cÃp đåi kháng thì chi¿n
tranh vßi tính cách là mát hián t¤ÿng chính trß xã hái cũng ch¤a xuÃt hián.. Mặc
dù ã thái kì này đã xuÃt hián nhÿng cuác xung đát vũ trang. Nh¤ng đó không
phÁi là mát cuác chi¿n tranh mà chỉ là mát d¿ng "Lao đáng thái cá". Bãi vì, xét
vÁ mặt xã hái, xã hái cáng sÁn nguyên thuỷ là mát xã hái không có giai cÃp,
bình đÁng, không có tình tr¿ng phân chia thành kẻ giàu, ng¤ái nghèo, kẻ đi áp
bąc bóc lát và ng¤ái bß áp bąc bóc lát. VÁ kinh t¿, không có căa "d¤ thừa t¤¢ng
đåi" để ng¤ái này có thể chi¿m đo¿t lao đáng căa ng¤ái khác, māc tiêu các cuác
xung đát đó chỉ để tranh giành các điÁu kián tā nhiên thuÁn lÿi để tßn t¿i nh¤ :
ngußn n¤ßc, bãi cã, vùng sn bắn hay hang đáng,... VÁ mặt kĩ thuÁt quân sā,
trong các cuác xung đát này, tÃt cÁ các bên tham gia đÁu không có lāc l¤ÿng vũ
trang chuyên nghiáp, cũng nh¤ vũ khí chuyên dùng. TÃt cÁ các thành viên căa
bá l¿c vßi mái công cā lao đáng th¤áng ngày đÁu tham gia vào cuác xung đát
đó. Do đó, các cuác xung đát vũ trang này hoàn toàn mang tính ng¿u nhiên tā
phát. Theo đó, Ph.ngghen chỉ rõ, khi ch¿ đá chi¿m hÿu t¤ nhân vÁ t¤ liáu sÁn
xuÃt xuÃt hián và cùng vßi nó là sā ra đái căa giai cÃp, tầng lßp áp bąc bóc lát
thì chi¿n tranh ra đái và tßn t¿i nh¤ mát tÃt y¿u khách quan. Ch¿ đá áp bąc bóc
lát càng hoàn thián thì chi¿n tranh càng phát triển. Chi¿n tranh trã thành "B¿n
đ¤áng" căa mái ch¿ đá t¤ hÿu.
Phát triển nhÿng luÁn điểm căa C.Mác, Ph.ngghen vÁ chi¿n tranh trong
điÁu kián lßch sử mßi, V.I. Lênin chỉ rõ trong thái đ¿i ngày nay còn chă nghĩa đ¿
quåc còn nguy c¢ xÁy ra chi¿n tranh, chi¿n tranh là b¿n đ¤áng căa chă nghĩa đ¿ quåc.
Nh¤ vÁy, chi¿n tranh có ngußn gåc từ ch¿ đá chi¿m hÿu t¤ nhân vÁ t¤ liáu
sÁn xuÃt, có đåi kháng giai cÃp và áp bąc bóc lát, chi¿n tranh không phÁi là mát
đßnh mánh gắn liÁn vßi con ng¤ái và xã hái loài ng¤ái. Muån xoá bã chi¿n tranh
phÁi xoá bã ngußn gåc sinh ra nó
- Bản chất chiến tranh
BÁn chÃt chi¿n tranh là mát trong nhÿng nái dung c¢ bÁn, quan tráng nhÃt
căa hác thuy¿t Mác - Lênin vÁ chi¿n tranh, quân đái. Theo V.I. Lênin: "Chi¿n
tranh là sā ti¿p tāc căa chính trß b¿ng nhÿng bián pháp khác" (cā thể là b¿ng b¿o
lāc)1. Theo V.I. Lênin, khi phân tích bÁn chÃt chi¿n tranh, nhÃt thi¿t phÁi có
quan điểm chính trß - giai cÃp, xem chi¿n tranh chỉ là mát hián t¤ÿng lßch sử cā thể.
Theo quan điểm chă nghĩa Mác - Lênin: "Chính trß là sā phÁn ánh tÁp trung
căa kinh t¿"2, "Chính trß là måi quan há giÿa các giai cÃp, các dân tác"3, chính trß
là sā thång nhÃt giÿa đ¤áng låi đåi nái và đ¤áng låi đåi ngo¿i, trong đó đ¤áng
låi đåi ngo¿i phā thuác vào đ¤áng låi đåi nái. Nh¤ vÁy, chi¿n tranh chỉ là mát
thái đo¿n, mát bá phÁn căa chính trß, nó không làm gián đo¿n chính trß. Ng¤ÿc
l¿i, mái chąc nng, nhiám vā căa chính trß đÁu đ¤ÿc ti¿p tāc thāc hián trong
chi¿n tranh. Giÿa chi¿n tranh và chính trß có quan há chặt chẽ vßi nhau trong đó
1 V.I. Lênin, Toà n tập, t¿p 26, B¿n tiếng Vißt, Nxb Tiến bộ, Mátxcơva, 1980, tr. 397
2 V.I. Lênin, Toà n tập, t¿p 42, B¿n tiếng Vißt, Nxb Tiến bộ, Mátxcơva, 1976, tr. 349
3 V.I. Lênin, Toà n tập, t¿p 49, B¿n tiếng Vißt, Nxb Tiến bộ, Mátxcơva, 1978, tr. 500 11
chính trß chi phåi và quy¿t đßnh toàn bá ti¿n trình và k¿t cāc chi¿n tranh, chính
trß chỉ đ¿o toàn bá hoặc phần lßn ti¿n trình và k¿t cāc căa chi¿n tranh, chính trß
quy đßnh māc tiêu và điÁu chỉnh māc tiêu, hình thąc ti¿n hành đÃu tranh vũ
trang. Chính trß không chỉ kiểm tra toàn bá quá trình tác chi¿n, mà còn sử dāng
k¿t quÁ sau chi¿n tranh để đÁ ra nhÿng nhiám vā, nhÿng māc tiêu mßi cho giai
cÃp, xã hái trên c¢ sã thắng lÿi hay thÃt b¿i căa chi¿n tranh.
Ng¤ÿc l¿i, chi¿n tranh là mát bá phÁn, mát ph¤¢ng tián căa chính trß, là k¿t
quÁ phÁn ánh nhÿng cå gắng cao nhÃt căa chính trß. Chi¿n tranh tác đáng trã l¿i
chính trß theo hai h¤ßng tích cāc hoặc tiêu cāc; hoặc tích cāc ã khâu này nh¤ng
l¿i tiêu cāc ã khâu khác. Chi¿n tranh có thể làm thay đái đ¤áng låi, chính sách,
nhiám vā cā thể, thÁm chí có thể còn thay đái cÁ thành phần căa lāc l¤ÿng lãnh
đ¿o chính trß trong các bên tham chi¿n. Chi¿n tranh tác đáng lên chính trß thông
qua viác làm thay đái vÁ chÃt tình hình xã hái, nó làm phąc t¿p hoá các måi
quan há và làm tng thêm nhÿng mâu thu¿n vån có trong xã hái có đåi kháng
giai cÃp. Chi¿n tranh có thể đẩy nhanh sā chín mußi căa cách m¿ng hoặc làm
mÃt đi tình th¿ cách m¿ng. Chi¿n tranh kiểm tra sąc sång căa toàn bá ch¿ đá chính trß xã hái.
Trong thái đ¿i ngày nay mặc dù chi¿n tranh có nhÿng thay đái vÁ ph¤¢ng
thąc tác chi¿n, vũ khí trang bß "song bÁn chÃt chi¿n tranh v¿n không có gì thay
đái, chi¿n tranh v¿n là sā ti¿p tāc chính trß căa các nhà n¤ßc và giai cÃp nhÃt
đßnh. Фáng låi chính trß căa chă nghĩa đ¿ quåc và các th¿ lāc thù đßch v¿n luôn
chąa đāng nguy c¢ chi¿n tranh, đ¤áng låi đó đã quy¿t đßnh đ¿n māc tiêu chi¿n
tranh, tá chąc biên ch¿, ph¤¢ng thąc tác chi¿n, vũ khí trang bß" căa quân đái do
chúng tá chąc ra và nuôi d¤ỡng.
b) Tư tưởng Hồ Chí Minh về chiến tranh
Trên cơ sở lập trường duy vật biên chứng, Hồ Chí Minh đã sớm đánh giá
đúng đắn bản chất, quy luật của chiến tranh, tác động của chiến tranh đến đời sống xã hội
Khi nói vÁ bÁn chÃt căa chă nghĩa đ¿ quåc, Hß Chí Minh đã khái quát b¿ng
hình Ánh "con đỉa hai vòi", mát vòi hút máu nhân dân lao đáng chính quåc, mát
vòi hút máu nhân dân lao đáng thuác đßa. Trong hái nghß Véc – Xây, Hß Chí
Minh đã v¿ch trần bÁn chÃt, bá mặt thÁt căa sā xâm l¤ÿc thuác đßa và chi¿n
tranh c¤ßp bóc căa chă nghĩa thāc dân Pháp. "Ng¤ái Pháp khai hoá vn minh
b¿ng r¤ÿu lÁu, thuåc phián". Nói vÁ māc đích cuác kháng chi¿n chång thāc dân
Pháp, Ng¤ái khÁng đßnh: "Ta chỉ giÿ gìn non sông, đÃt n¤ßc căa ta. Chỉ chi¿n
đÃu cho quyÁn thång nhÃt và đác lÁp căa Tá quåc. Còn thāc dân phÁn đáng
Pháp thì mong n c¤ßp n¤ßc ta, mong bắt dân ta làm nô lá"4.
Nh¤ vÁy, Hß Chí Minh đã chỉ rõ, cuác chi¿n tranh do thāc dân Pháp ti¿n
hành ã n¤ßc ta là cuác chi¿n tranh xâm l¤ÿc. Ng¤ÿc l¿i cuác chi¿n tranh căa
nhân ta chång thāc dân Pháp xâm l¤ÿc là cuác chi¿n tranh nh¿m bÁo vá đác lÁp
chă quyÁn và thång nhÃt đÃt n¤ßc.
4 Hồ Chí Minh, Toà n tập, t¿p 5, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 1995, tr. 150. 12
- Xác định tích chất xã hội của chiến tranh, phân tích tính chất chính trị - xã
hội của chiến tranh xâm lược thuộc địa, chiến tranh ăn cướp của chủ nghĩa đế
quốc, chỉ ra tính chất chính nghĩa của chiến tranh giải phóng dân tộc
Trên c¢ sã māc đích chính trß căa chi¿n tranh, Hß Chí Minh đã xác đßnh tính
chÃt xã hái căa chi¿n tranh, chi¿n tranh xâm l¤ÿc là phi nghĩa, chi¿n tranh chång
xâm l¤ÿc là chính nghĩa, từ đó xác đßnh thái đá căa chúng ta là ăng há chi¿n
tranh chính nghĩa, phÁn đåi chi¿n tranh phi nghĩa.
K¿ thừa và phát triển t¤ t¤ãng căa chă nghĩa Mác - Lênin vÁ b¿o lāc cách
m¿ng, Hß Chí Minh đã vÁn dāng sáng t¿o vào thāc tißn chi¿n tranh cách m¿ng
Viát Nam. Ng¤ái khÁng đßnh: "Ch¿ đá thāc dân, tā bÁn thân nó đã là mát hành
đáng b¿o lāc, đác lÁp tā do không thể cầu xin mà có đ¤ÿc, phÁi dùng b¿o lāc
cách m¿ng chång l¿i b¿o lāc phÁn cách m¿ng, giành lÃy chính quyÁn và bÁo vá chính quyÁn"5.
B¿o lāc cách m¿ng theo t¤ t¤ãng Hß Chí Minh đ¤ÿc t¿o bãi sąc m¿nh căa
toàn dân, b¿ng cÁ lāc l¤ÿng chính trß và lāc l¤ÿng vũ trang, k¿t hÿp chặt chẽ
giÿa đÃu tranh chính trß và đÃu tranh vũ trang.
- Hồ Chí Minh Khẳng định: Ngày nay chiến tranh giải phóng dân tộc của
nhân dân ta là chiến tranh nhân dân dưới sự lãnh đạo của Đảng.
Cách m¿ng là sā nghiáp căa quần chúng. Hß Chí Minh luôn coi con ng¤ái là
nhân tå quy¿t đßnh thắng lÿi trong chi¿n tranh. Ng¤ái chă tr¤¢ng phÁi dāa vào
dân, coi dân là gåc, là cái ngußn căa sąc m¿nh để "xây dāng lầu thắng lÿi". T¤
t¤ãng Hß Chí Minh vÁ chi¿n tranh nhân dân là mát trong nhÿng di sÁn quý báu
căa Ng¤ái. T¤ t¤ãng này đ¤ÿc Hß Chí Minh trình bày mát cách giÁn dß, dß hiểu
nh¤ng sinh đáng và rÃt sâu sắc. Chi¿n tranh nhân dân d¤ßi sā lãnh đ¿o căa ĐÁng
là cuác chi¿n tranh toàn dân, phÁi đáng viên toàn dân, vũ trang toàn dân và đặt
d¤ßi sā lãnh đ¿o căa ĐÁng cáng sÁn. T¤ t¤ãng căa Ng¤ái đ¤ÿc thể hián rõ nét
trong lái kêu gái toàn quåc kháng chi¿n chång thāc dân Pháp ngày 19 - 12 -
1946: "BÃt kì đàn ông, đàn bà, bÃt kì ng¤ái già, ng¤ái trẻ, không chia tôn giáo,
đÁng phái, dân tác... hß là ng¤ái Viát Nam thì phÁi đąng lên đánh thāc dân Pháp
để cąu Tá quåc. Ai có súng dùng sąng, ai có g¤¢m dùng g¤¢m, không có g¤¢m
thì dùng cuåc thuáng, gÁy gác. Ai cũng phÁi ra sąc chång thāc dân Pháp cąu n¤ßc"6.
Để đánh thắng giặc Mĩ xâm l¤ÿc, Ng¤ái ti¿p tāc khÁng đßnh: "Ba mu¢i måt
triáu đßng bào ta ã cÁ hai miÁn, bÃt kì già trẻ, gái trai, phÁi là ba m¤¢i måt triáu
chi¿n sĩ anh dũng diát Mĩ cąu n¤ßc, quy¿t giành thắng lÿi cuåi cùng"7.
Theo t¤ t¤ãng Hß Chí Minh, đánh giặc phÁi b¿ng sąc m¿nh căa toàn dân,
trong đó phÁi có lāc l¤ÿng vũ tranh nhân dân làm nòng cåt. Kháng chi¿n toàn
dân phÁi đi đôi vßi kháng chi¿n toàn dián, phát huy sąc m¿nh táng hÿp căa toàn
dân, đánh đßch trên tÃt cÁ các mặt trÁn : quân sā ; chính trß ; kinh t¿ ; vn hoá...
Sā khái quát trên đã phÁn ánh nét đặc sắc căa chi¿n tranh nhân dân Viát
Nam trong thái đ¿i mßi và là mát sā phát triển đ¿n đỉnh cao t¤ t¤ãng vũ trang
5 Hồ Chí Minh, Toà n tập, t¿p 12, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 1995, tr. 304.
6 Hồ Chí Minh, Toà n tập, t¿p 4, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 1995, tr. 480.
7 Hồ Chí Minh, Toà n tập, t¿p 12, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 1996, tr. 323. 13
toàn dân căa chă nghĩa Mác - Lênin. Sā phát triển sâu sắc làm phong phú thêm
lí luân mác xít vÁ chi¿n tranh nhân dân trong điÁu kián cā thể ã Viát Nam.
2. Quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh về quân đßi
a) Quan điểm chủ nghĩa Mác - Lênin về quân đội
Theo Ph.ngghen: "Quân đái là mát tÁp đoàn ng¤ái vũ trang, có tá chąc do
nhà n¤ßc xây dāng để dùng vào cuác chi¿n tranh ti¿n công hoặc chi¿n tranh phòng ngā"8.
Nh¤ vÁy theo Ph.ngghen, quân đái là mát tá chąc căa mát giai cÃp và nhà
n¤ßc nhÃt đßnh, là công cā b¿o lāc vũ trang chă y¿u nhÃt, là lāc l¤ÿng nòng cåt
để nhà n¤ßc, giai cÃp ti¿n hành chi¿n tranh và đÃu tranh vũ trang.
Trong điÁu kián chă nghĩa t¤ bÁn phát triển từ tā do c¿nh tranh sang đác
quyÁn (Chă nghĩa đ¿ quåc), V.I. Lênin nhÃn m¿nh: chąc nng c¢ bÁn căa quân
đái đ¿ quåc là ph¤¢ng tián quân sā chă y¿u để đ¿t māc đích chính trß đåi ngo¿i
là ti¿n hành chi¿n tranh xâm l¤ÿc và duy trì quyÁn thång trß căa bán bác lát đåi
vßi nhân dân lao đáng trong n¤ßc.
Nguồn gốc ra đời của quân đội
Từ khi quân đái xuÃt hián đ¿n nay, đã có không ít nhà lí luÁn đÁ cÁp đ¿n
ngußn gåc, bÁn chÃt căa quân đái trên các khía c¿nh khác nhau. Nh¤ng chỉ có
chă nghĩa Mác - Lênin mßi lí giÁi đúng đắn và khoa hác vÁ hián t¤ÿng chính trß xã hái đặc thù này.
Chă nghĩa Mác - Lênin đã chąng minh mát cách khoa hác vÁ ngußn gåc ra
đái căa quân đái từ sā phân tích c¢ sã kinh t¿ - xã hái và khÁng đßnh : quân đái
là mát hián t¤ÿng lßch sử, ra đái trong giai đo¿n phát triển nhÃt đßnh căa xã hái
loài ng¤ái, khi xuÃt hián ch¿ đá t¤ hÿu vÁ t¤ liáu sÁn xuÃt và sā đåi kháng giai
cÃp trong xã hái. Chính ch¿ đá t¤ hÿu và đåi kháng giai cÃp đã làm nẩy sinh nhà
n¤ßc thång trß bóc lát. Để bÁo vá l¢ß ích căa giai cÃp thång trß và đàn áp quần
chúng nhân dân lao đáng giai cÃp thång trß đã tá chąc ra lāc l¤ÿng vũ trang
th¤áng trāc làm công cā b¿o lāc căa nhà n¤ßc.
Nh¤ vÁy, ch¿ đá t¤ hÿu vÁ t¤ liáu sÁn xuÃt và sā phân chia xã hái thành giai
cÃp đåi kháng là ngußn gåc ra đái căa quân đái. Chừng nào còn ch¿ đá t¤ hÿu,
còn ch¿ đá áp bąc bóc lát thì quân đái v¿n còn tßn t¿i. Quân đái chỉ mÃt đi khi
giai cÃp, nhà n¤ßc và nhÿng điÁu kián sinh ra nó tiêu vong.
- Bản chất giai cấp của quân đội
Khi bàn vÁ bÁn chÃt căa quân đái, chă nghĩa Mác - Lênin khÁng đßnh bÁn
chÃt quân đái là công cā b¿o lāc vũ trang căa mát giai cÃp, nhà n¤ßc nhÃt đßnh
nh¿m māc đích bÁo vá lÿi ích căa giai cÃp thång trß và nhà n¤ßc tá chąc, nuôi
d¤ỡng, sử dāng nó. BÁn chÃt giai cÃp căa quân đái phā thuác vào bÁn chÃt giai
cÃp căa nhà n¤ßc đã tá chąc ra quân đái đó. Quân đái do giai cÃp, nhà n¤ßc tá
chąc, nuôi d¤ỡng và xây dāng theo đ¤áng låi, quan điểm chính trß, quân sā căa
giai cÃp mình. Đó là c¢ sã để quân đái trung thành vßi nhà n¤ßc, giai cÃp đã tá chąc ra nó.
8 Ph.ngghen, Tuyển tập Luận văn quân sự, t¿p 2, Nxb Quõn đ i
ộ nhõn dõn, Hà Nội,1978, tr.9 14
BÁn chÃt giai cÃp căa quân đái không phÁi tā phát hình thành mà phÁi trÁi
qua quá trình xây dāng lâu dài và đ¤ÿc căng cå liên tāc. BÁn chÃt giai cÃp quân
đái là t¤¢ng đåi án đßnh, nh¤ng không phÁi là bÃt bi¿n. Sā vÁn đáng phát triển
bÁn chÃt giai cÃp căa quân đái bß chi phåi bãi nhiÁu y¿u tå nh¤: giai cÃp, nhà
n¤ßc, các lāc l¤ÿng, tá chąc chính trß xã hái và viác giÁi quy¿t các måi quan há
trong nái bá trong quân đái. Do sā tác đáng căa các y¿u tå trên mà bÁn chÃt giai
cÃp căa quân đái có thể đ¤ÿc tng c¤áng hoặc bß phai nh¿t, thÁm chí bß bi¿n
chÃt và tuát khãi tay nhà n¤ßc, giai cÃp đã tá chąc ra, nuôi d¤ỡng quân đái đó.
Sā thay đái bÁn chÃt giai cÃp quân đái dißn ra dần dần thông qua viác tng
c¤áng hoặc suy y¿u dần các måi quan há trên.
Trong tình hình hián nay, các hác giÁ t¤ sÁn th¤áng rêu rao luÁn điểm "phi
chính trß hoá quân đái", cho quân đái phÁi đąng ngoài chính trß, quân đái là công
cā b¿o lāc căa toàn xã hái, không mang bÁn chÃt giai cÃp. Thāc chÃt quan điểm
"phi chính trß hoá quân đái" căa các hác giÁ t¤ sÁn nh¿m làm suy y¿u sā lãnh
đ¿o căa ĐÁng Cáng sÁn, làm giÁm sąc m¿nh chi¿n đÃu, từng b¤ßc làm thoái hoá
vÁ chính trß t¤ t¤ãng, phai nh¿t bÁn chÃt cách m¿ng căa quân đái. Đó là mát
māc tiêu quan tráng trong chi¿n l¤ÿc "dißn bi¿n hoà bình", b¿o lo¿n lÁt đá căa
chă nghĩa đ¿ quåc. Mặt khác, mặt trái căa nÁn kinh t¿ thß tr¤áng tác đáng không
nhã tßi tng c¤áng bÁn chÃt giai cÃp công nhân, bÁn chÃt cách m¿ng căa quân
đái. Nhÿng biểu hián c¤áng điáu lÿi ích vÁt chÃt, lÁ thói thāc dāng, c¢ hái vÁ
chính trß, sā suy giÁm vÁ đ¿o đąc cách m¿ng là nhÿng cÁn trã trong xây dāng
quân đái cách m¿ng hián nay.
- Sức mạnh chiến đấu của quân đội
Theo quan điểm căa C.Mác và Ph.ngghen, sąc m¿nh chi¿n đÃu căa quân
đái phā thuác vào nhiÁu y¿u tå nh¤: con ng¤ái, điÁu kián kinh t¿, chính trß, vn
hoá, xã hái, vũ khí trang bß, khoa hác quân sā, trong xây dāng sąc m¿nh chi¿n
đÃu quân đái, các ông rÃt chú tráng đ¿n khâu đào t¿o đái ngũ cán bá, đánh giá
và nhÁn xét vÁ tài nng căa các t¤ßng lĩnh quân sā, đßng thái phê phán sā y¿u kém căa đái ngũ này.
BÁo vá và phát triển t¤ t¤ãng căa C.Mác và Ph.ngghen, V.I. Lênin đã chỉ
rõ sąc m¿nh chi¿n đÃu căa quân đái phā thuác vào nhiÁu y¿u tå nh¤: y¿u tå
quân så, tá chąc, c¢ cÃu biên ch¿; y¿u tå chính trß - tinh thần và kỉ luÁt; så
l¤ÿng, chÃt l¤ÿng vũ khí trang bß kĩ thuÁt ; trình đá huÃn luyán và thể lāc; trình
đá khoa hác và nghá thuÁt quân sā; bÁn lĩnh lãnh đ¿o, trình đá tá chąc chỉ huy
căa cán bá các cÃp. Giÿa các y¿u tå trên có måi quan há bián chąng vßi nhau.
Tuy nhiên, vß trí, vai trò căa từng y¿u tå là không ngang b¿ng nhau, trong nhÿng
điÁu kián xác đßnh, y¿u tå chính trß tinh thần giÿ vai trò quy¿t đßnh đ¿n sąc
m¿nh chi¿n đÃu căa quân đái. V.I. Lênin khÁng đßnh: "Trong mái cuác chi¿n
tranh råt cuác thắng lÿi đÁu tuỳ thuác vào tinh thần căa quần chúng đang đá máu trên chi¿n tr¤áng"9.
Nguyên tắc xây dựng quân đội kiểu mới của V.I. Lênin
9 V.I.Lê nin, Toà n tập, t¿p 41, B¿n tiếng Vißt, Nxb Tiến Bộ, Mátxítcơva. 1977, tr. 147. 15
V.I. Lênin k¿ thừa, bÁo vá và phát triển lí luÁn căa C.Mác, Ph.ngghen vÁ
quân đái và vÁn dāng thành công trong xây dāng quân đôß kiểu mßi căa giai cÃp vô sÁn.
Ngay sau khi Cách m¿ng Tháng M¤ái Nga thành công, các th¿ lāc thù đßch
điên cußng chång phá n¤ßc Nga Xô vi¿t. Để bÁo vá thành quÁ cách m¿ng, V.I.
Lênin yêu cầu phÁi giÁi tán quân đái cũ và thành lÁp quân đái kiểu mßi (Hßng
quân) căa giai cÃp vô sÁn. V.I. Lênin đã chỉ ra nhÿng nguyên tắc c¢ bÁn trong
xây dāng quân đái kiểu mßi: ĐÁng cáng sÁn lãnh đ¿o Hßng quân tng c¤áng
bÁn chÃt giai cÃp công nhân; đoàn k¿t thång nhÃt quân đái vßi nhân dân ; trung
thành vßi chă nghĩa quåc t¿ vô sÁn; xây dāng chính quy; không ngừng hoàn
thián c¢ cÃu tá chąc ; phát triển hài hoà các quân chăng, binh chăng ; sẵn sàng
chi¿n đÃu. Trong đó sā lãnh đ¿o căa ĐÁng cáng sÁn là nguyên tắc quan tráng
nhÃt, quy¿t đßnh đ¿n sąc m¿nh, sā tßn t¿i, phát triển, chi¿n đÃu, chi¿n thắng căa Hßng quân.
Ngày nay, nhÿng nguyên tắc c¢ bÁn vÁ xây dāng quân đái kiểu mßi căa V.I.
Lênin v¿n giÿ nguyên giá trß. Là c¢ sã lí luÁn khoa hác cho các ĐÁng Cáng sÁn
xác đßnh ph¤¢ng h¤ßng tá chąc xây dāng quân đái căa mình.
b) Tư tưởng Hồ Chí Minh về quân đội
Khẳng định sự ra đời của quân đội là một tất yếu, là vấn đề có tính quy luật
trong đấu tranh giai cấp, đấu tranh dân tộc ở Việt Nam.
Hß Chí Minh chỉ rõ måi quan há bián chąng giÿa sā ra đái căa quân đái vßi
sā nghiáp giÁi phóng giai cÃp và giÁi phóng dân tác. Ng¤ái vi¿t: "Dân tác Viát
Nam nhÃt đßnh phÁi đāoc giÁi phóng. Muån đánh chúng phÁi có lāc l¤ÿng quân sā, phÁi có tá chąc"10.
Ngày 22 - 12 - 1944, đái Viát Nam tuyên truyÁn giÁi phóng quân - tiÁn thân
căa quân đái ta hián nay đ¤ÿc thành lÁp. Sā ra đái căa quân đái xuÃt phát từ
chính yêu cầu căa sā nghiáp cách m¿ng giÁi phóng dân tác, giÁi phóng giai cÃp
ã n¤ßc ta. Thāc tißn lßch sử cho thÃy, kẻ thù sử dāng b¿o lāc phÁn cách m¿ng để
áp bąc nô dßch dân tác ta. Do vÁy, muån giÁi phóng dân tác, giÁi phóng giai cÃp
chúng ta phÁi tá chąc ra b¿o lāc cách m¿ng để chång l¿i b¿o lāc phÁn cách m¿ng.
Để thāc hián đ¤ÿc māc tiêu cách m¿ng, Chă tßch Hß Chí Minh và ĐÁng
Cáng sÁn Viát Nam đã tá chąc ra lāc l¤ÿng vũ trang cách m¿ng làm nòng cåt
cho cuác đÃu tranh giai cÃp, dân tác mà tiÁn thân căa nó là nhÿng đái xích vá
đã, du kích vũ trang, sau đó phát triển thành quân đái nhân dân. Quân đái nhân
dân Viát Nam là lāc l¤ÿng vũ trang cách m¿ng căa giai cÃp công nhân và quần
chúng lao đáng, đÃu tranh vßi kẻ thù giai cÃp và kẻ thù dân tác.
Quá trình xây dāng chi¿n đÃu và tr¤ãng thành căa quân đái ta luôn luôn gắn
liÁn vßi phong trào cách m¿ng căa quần chúng, vßi các cuác chi¿n tranh giÁi
phóng dân tác và bÁo vá Tá quåc xã hái chă nghĩa. Chính từ thāc tißn phong
trào cách m¿ng căa quần chúng, những thng trầm của chiến tranh, những thử
thách ác lißt cùng với những hi sinh to lớn mà phẩm chất "Bộ đ i ộ Cụ Hồ"
10 Hồ Chí Minh, Toà n tập, t¿p 6, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 1995, tr. 71, 72. 16
được rèn luyßn, kiểm nghißm nghiêm ngặt nhất và được phát triển lên những đỉnh cao.
Ngay từ khi mßi thành lÁp mặc dù đ¿i bá phÁn cán bá chi¿n sĩ xuÃt thân từ
nông dân nh¤ng tÃt cÁ há đÁu là nhÿng ng¤ái có lòng yêu n¤ßc mãnh liát, trí
cm thù giặc sâu sắc. TrÁi qua nhÿng nm tháng phāc vā trong quân đái há
không ngừng đ¤ÿc nâng cao giác ngá cách m¿ng, chuyển từ giác ngá dân tác lên
giác ngá giai cÃp, từ tinh thần đác lÁp dân tác lên ý thąc xã hái chă nghĩa,
chuyển lÁp tr¤áng căa giai cÃp xuÃt thân sang lÁp tr¤áng giai cÃp công nhân để
xem xét giÁi quy¿t đánh giá công viác. Sā thång nhÃt hÿu c¢ trên, từ nét đặc thù
vÁ ch¿ đá chính trß, bÁn chÃt Nhà n¤ßc, giai cÃp tá chąc, nuôi d¤ỡng và sử dāng
quân đái. Quân đái nhân dân Viát Nam sinh ra từ các phong trào cách m¿ng căa
quần chúng, đ¤ÿc nhân dân nuôi d¤ỡng, đùm bác, che trã và ti¿p sąc, l¿i đ¤ÿc
tá chąc giáo dāc rèn luyán bãi ĐÁng Cáng sÁn Viát Nam - Ng¤ái đ¿i biểu trung
thành cho lÿi ích giai cÃp, dân tác và nhân dân, vì vÁy quân đái luôn hoàn thành
mái nhiám vā mà ĐÁng và nhân dân giao phó.
- Quân đội nhân dân Việt Nam mang bản chất của giai cấp công nhân
Vßi c¤¢ng vß là ng¤ái tá chąc, lãnh đ¿o, giáo dāc và rèn luyán quân đái ta,
Chă tßch Hß Chí Minh th¤áng xuyên coi tráng bÁn chÃt giai cÃp công nhân cho
quân đái. BÁn chÃt giai cÃp công nhân liên há mÁt thi¿t vßi tính nhân dân trong
ti¿n hành chi¿n tranh nhân dân chång thāc dân, đ¿ quåc xâm l¤ÿc. Trong xây
dāng bÁn chÃt giai cÃp công nhân cho quân đái, Hß Chí Minh h¿t sąc quan tâm
đ¿n giáo dāc, nuôi d¤ỡng các phẩm chÃt cách m¿ng, bÁn lĩnh chính trß và coi đó
là c¢ s¢, nÁn tÁng để xây dāng quân đái vÿng m¿nh toàn dián. Trong buái lß
phong quân hàm cho các cán bá cao cÃp Quân đái nhân dân Viát Nam ngày 22 -
12 - 1958, Ng¤ái vừa biểu d¤¢ng, vừa cn dặn: "Quân đái đã hoàn thành nhiám
vā mà ĐÁng và Chính phă giao cho, đã có truyÁn thång vẻ vang là tuyát đåi
trung thành vßi ĐÁng, vßi nhân dân, chi¿n đÃu anh dũng, công tác và lao đáng
tích cāc, ti¿t kiám, cần cù, khiêm tån, giÁn dß, đoàn k¿t nái bá, đßng cam cáng
khá vßi nhân dân, sẵn sàng khắc phāc khó khn hoàn thành nhiám vā"11. Lái
cn dặn căa Ng¤ái là sā khái quát các phẩm chÃt, tiêu chí căa bÁn chÃt giai cÃp
công nhân căa quân đái ta. Trong bài nói chuyán t¿i buái chiêu đãi mừng quân
đái ta tròn hai m¤¢i tuái ngày 22 - 12 -1964, mát lần nÿa Hß Chí Minh l¿i
khÁng đßnh, bÁn chÃt giai cÃp căa quân đái là công cā b¿o lāc vũ trang căa giai
cÃp, nhà n¤ßc. Ng¤ái vi¿t: "Quân đái ta trung vßi ĐÁng, hi¿u vßi dân, sẵn sàng
chi¿n đÃu hi sinh vì đác lÁp tā do căa Tá quåc, vì chă nghĩa xã hái. Nhiám vā
nào cũng hoàn thành, khó khn nào cũng v¤ÿt qua, kẻ thù nào cũng đánh thắng"12.
Quân đái nhân dân Viát Nam đ¤ÿc ĐÁng và Chă tßch Hß Chí Minh trāc ti¿p
tá chąc lãnh đ¿o, giáo dāc và rèn luyán, đ¤ÿc nhân dân h¿t lòng yêu th¤¢ng,
đùm bác, đßng thái đ¤ÿc k¿ thừa nhÿng truyÁn thång tåt đẹp căa mát dân tác có
hàng ngàn nm vn hi¿n và lßch sử đÃu tranh dāng n¤ßc gắn liÁn vßi giÿ n¤ßc
oanh liát. Do đó, ngay từ khi ra đái và trong suåt quá trình phát triển, quân đái ta
11 Hồ Chí Minh, Toà n tập, t¿p 9, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 1996, tr. 247.
12 Hồ Chí Minh, Toà n tập, t¿p 11, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 1995, tr. 349 - 350. 17
luôn thāc sā là mát quân đái kiểu mßi mang bÁn chÃt cách m¿ng căa giai cÃp
công nhân, đßng thái có tính nhân dân và tính dân tác sâu sắc.
- Khẳng định, quân đội ta từ nhân dân mà ra, vì nhân dân mà chiến đấu.
Đây là mát trong nhÿng cång hi¿n căa Chă tßch Hß Chí Minh trong phát
triển lí luÁn vÁ quân đái. Ng¤ái lÁp luÁn, bÁn chÃt giai cÃp công nhân và tính
nhân dân căa quân đái ta là mát thể thång nhÃt, xem đó nh¤ là biểu hián tính
quy luÁt căa quá trình hình thành, phát triển quân đái kiểu mßi, quân đái căa
giai cÃp vô sÁn. Trong bài Tình đoàn kết quân dân ngày càng thêm bền chặt 3 -
3 - 1952, Ng¤ái vi¿t: "Quân đái ta là quân đái nhân dân. Nghĩa là con em ruát
thßt căa nhân dân. Đánh giặc để tranh l¿i đác lÁp thång nhÃt cho Tá quåc, để bÁo
vá tā do, h¿nh phóc căa nhân dân. Ngoài lÿi ích căa nhân dân, quân đái ta không có lÿi ích nào khác"13.
- Đảng lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt đối với quân đội là một
nguyên tắc xây dựng quân đội kiểu mới, quân đội của giai cấp vô sản.
Bắt ngußn từ nguyên lí chă nghĩa Mác - Lênin vÁ xây dāng quân đái kiểu
mßi căa giai cÃp vô sÁn, Chă tßch Hß Chí Minh và ĐÁng Cáng sÁn Viát Nam đặc
biát quan tâm đ¿n công cā đặc biát này để nó thāc sā trã thành lāc l¤ÿng nòng
cåt trong đÃu tranh giai cÃp, kể cÁ ti¿n hành chi¿n tranh.
ĐÁng Cáng sÁn Viát Nam - Ng¤ái tá chąc lãnh đ¿o giáo dāc và rèn luyán
quân đái - là nhân tå quy¿t đßnh sā hình thành và phát triển bÁn chÃt giai cÃp
công nhân căa quân đái ta. Trong suåt quá trình xây dāng chi¿n đÃu và tr¤ãng
thành căa quân đái, ĐÁng cáng sÁn Viát Nam và Chă tßch Hß Chí Minh luôn
dành sā chm lo đặc biát đåi vßi quân đái. ĐiÁu này đ¤ÿc thể hián rõ nét trong
c¢ ch¿ lãnh đ¿o : tuyát đåi trāc ti¿p vÁ mái mặt căa ĐÁng đåi vßi quân đái trong
thāc hián ch¿ đá công tác đÁng, công tác chính trß. Nhá đó, Quân đái nhân dân
Viát Nam trã thành mát quân đái kiểu mßi mang bÁn chÃt cách m¿ng căa giai
cÃp công nhân. Thành tāu to lßn trong tng c¤áng bÁn chÃt giai cÃp công nhân
cho quân đái ta là, ĐÁng đã đào t¿o nên nhÿng th¿ há "Bá đái cā Hß", mát m¿u
hình mßi căa con ng¤ái xã hái chă nghĩa trong quân đái kiểu mßi. Nh¤ vÁy,
không có mát ĐÁng Cáng sÁn chân chính, không có mát giai cÃp công nhân Viát
Nam cách m¿ng, kiên đßnh lÁp tr¤áng xã hái chă nghĩa, thì quân đái nhân dân
Viát Nam không thể giÿ vÿng đ¤ÿc bÁn chÃt giai cÃp công nhân, māc tiêu lí
t¤ãng chi¿n đÃu căa mình. Chă tßch Hß Chí Minh đã chỉ rõ : Quân đái ta có sąc
m¿nh vô đßch vì nó là mát Quân đái nhân dân do ĐÁng ta xây dāng, ĐÁng ta lãnh đ¿o và giáo dāc.
- Nhiệm vụ và chức năng cơ bản của quân đội
Māc tiêu lí t¤ãng chi¿n đÃu căa quân đái ta là thāc hián māc tiêu lí t¤ãng
các m¿ng căa ĐÁng, căa giai cÃp công nhân và căa toàn dân tác: Gắn giÁi phóng
dân tác vßi giÁi phóng giai cÃp, đác lÁp dân tác gắn vßi chă nghĩa xã hái. Chă
tßch Hß Chí Minh khÁng đßnh: "Hián nay quân đái ta có hai nhiám vā chính. Mát
là, xây dāng mát đái quân ngày càng hùng m¿nh và sẵn sàng chi¿n đÃu. Hai là,
thi¿t thāc tham gia lao đáng sÁn xuÃt góp phần xây dāng chă nghĩa xã hái"14.
13 Hồ Chí Minh, Toà n tập, t¿p 6, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 1995, tr.426-427.
14 Hồ Chí Minh, Toà n tập, t¿p 9, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 1986, tr.143. 18
Nhiám vā căa quân đái ta hián nay là phÁi luôn luôn sẵn sàng chi¿n đÃu và
chi¿n đÃu thắng lÿi bÁo vá Tá quåc xã hái chă nghĩa. Tr¤ßc tình hình nhiám vā
mßi căa cách m¿ng và căa quân đái, ngoài nhiám vā chi¿n đÃu và sẵn sàng
chi¿n đÃu, quân đái phÁi tham gia vào nhiám vā xây dāng đÃt n¤ßc, sÁn xuÃt ra
căa cÁi vÁt chÃt và ti¿n hành công tác huÃn luyán. Đây là vÃn đÁ khác vÁ chÃt so
vßi quân đái căa giai cÃp bóc lát. Quân đái ta có ba chąc nng: Là đái quân
chi¿n đÃu, là đái quân công tác, là đái quân sÁn xuÃt. Ba chąc nng đó phÁn ánh
cÁ mặt đåi nái, đåi ngo¿i căa quân đái.
Vßi t¤ cách là đái quân chi¿n đÃu, quân đái luôn sẵn sàng chi¿n đÃu và chi¿n
đÃu chång xâm l¤ÿc, bÁo vá Tá quåc xã hái chă nghĩa, góp phần bÁo vá trÁt tā
an toàn xã hái, tham gia vào cuác ti¿n công đßch trên mặt trÁn lí luÁn, chính trß -
t¤ t¤ãng, vn hoá; là đái quân sÁn xuÃt, quân đái tng gia sÁn xuÃt cÁi thián đái
sång cho bá đái, xây dāng kinh t¿, góp phần xây dāng, phát triển đÃt n¤ßc,
trong điêù kián hián nay, quân đái còn là lāc l¤ÿng nòng cåt và xung kích trong
xây dāng kinh t¿ - quåc phòng ã các đßa bàn chi¿n l¤ÿc, nhÃt là ã biên gißi, biển
đÁo, vùng sâu, vùng xa còn nhiÁu khó khn gian khá và ã nhÿng đßa bàn có
nhÿng tình huång phąc t¿p nÁy sinh ; là đái quân công tác, quân đái tham gia
vÁn đáng quần chúng nhân dân xây dāng c¢ sã chính trß - xã hái vÿng m¿nh,
góp phần tng c¤áng sā đoàn k¿t giÿa ĐÁng vßi nhân dân, quân đái vßi nhân
dân; giúp dân chång thiên tai, giÁi quy¿t khó khn trong sÁn xuÃt và đái sång,
tuyên truyÁn vÁn đáng nhân dân hiểu rõ và chÃp hành đúng đ¤áng låi, quan
điểm, chính sách căa ĐÁng, pháp luÁt căa Nhà n¤ßc.
Thāc tißn h¢n 60 nm xây dāng, chi¿n đÃu, tr¤ãng thành căa quân đái ta đã
chąng minh: quân đái đã thāc hián đầy đă và thāc hián xuÃt sắc ba chąc nng
trên cùng toàn ĐÁng, toàn dân lÁp nên nhÿng chi¿n công hiển hách trong chi¿n
tranh giÁi phóng. Sā nghiáp bÁo vá Tá quåc hián nay, quân đái có vai trò h¿t sąc
nặng nÁ. Quân đái luôn phÁi là đái quân cách m¿ng, lāc l¤ÿng chính trß, công cā
vũ trang sắc bén căa ĐÁng, có sąc chi¿n đÃu cao, sẵn sàng đánh b¿i mái kẻ thù,
hoàn thành thắng lÿi mái nhiám vā...Để thāc hián vai trò đó, cần đái mßi nhÁn
thąc vÁ các chąc nng căa quân đái cho phù hÿp vßi tình hình mßi.
3. Quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin về bảo vệ Tổ quốc xã hßi chủ nghĩa
Tá quåc bao giá cũng gắn vßi nhà n¤ßc và giai cÃp thång trß xã hái. VÃn đÁ
Tá quåc căa giai cÃp nào và giai cÃp nào không có tá quåc. Theo nghĩa đó mà
C.Mác và Ph.ngghen đã khÁng đßnh : "D¤ßi chă nghĩa t¤ bÁn, giai cÃp công
nhân không có Tá quåc"15. Trong điÁu kián lßch sử cā thể, thái C.Mác,
Ph.ngghen sång, vÃn đÁ bÁo vá Tá quåc xã hái chă nghĩa ch¤a đ¤ÿc đặt ra mát
cách trāc tiõp. Bài hác kinh nghiám căa Công xã Pari có ý nghĩa rÃt quan tráng
đåi vßi viác bÁo vá thành quÁ cách m¿ng, sau khi giai cÃp vô sÁn giành chính
quyÁn, nh¤ng mßi chỉ là ý ki¿n ban đầu vÁ bÁo vá Tá quåc xã hái chă nghĩa.
Hác thuy¿t bÁo vá Tá quåc xã hái chă nghĩa là mát cång hi¿n mßi căa V.I.
Lênin vào kho tàng lí luÁn chă nghĩa Mác, đáp ąng nhiám vā bÁo vá Tá quåc xã
hái chă nghĩa đang đặt ra trāc ti¿p ã n¤ßc Nga Xô vi¿t.
15 C.Mác và Ph.ngghen, Toà n tập, t¿p 4, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, tr.623 19
a) Bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa là một tất yếu khách quan
- XuÃt phát từ yêu cầu bÁo vá thành quÁ cách m¿ng căa giai cÃp công nhân.
Trong điÁu kián giai cÃp t¤ sÁn nắm chính quyÁn, C.Mác và Ph.ngghen chỉ ra
r¿ng, giai cÃp công nhân phÁi đÃu tranh trã thành giai cÃp dân tác, khi Ãy chính
giai cÃp công nhân là ng¤ái đ¿i dián cho Tá quåc, há có nhiám vā phÁi đẩy lùi
sā tÃn công căa bán phÁn cách m¿ng.
- XuÃt phát từ quy luÁt xây dāng chă nghĩa xã hái phÁi đi đôi vßi bÁo vá Tá
quåc xã hái chă nghĩa. V.I. Lênin là ng¤ái có công đóng góp to lßn trong viác
bÁo vá và phát triển hác thuy¿t vÁ bÁo vá Tá quåc xã hái chă nghĩa trong giai
đo¿n đ¿ quåc chă nghĩa, Ng¤ái khÁng đßnh: "Kể từ ngày 25 tháng M¤ái 1917,
chúng ta là nhÿng ng¤ái chă tr¤¢ng bÁo vá Tá quåc. Chúng ta tán thành "bÁo vá
Tá quåc", nh¤ng cuác chi¿n tranh giÿ n¤ßc mà chúng ta đang đi tßi là mát cuác
chi¿n tranh bÁo vá Tá quåc xã hái chă nghĩa, bÁo vá chă nghĩa xã hái vßi t¤ cách là Tá quåc"16.
Ngay sau khi cuác cách m¿ng xã hái chă nghĩa thắng lÿi, nhà n¤ßc căa giai
cÃp công nhân và nhân dân lao đáng đ¤ÿc thi¿t lÁp thì Tá quåc xã hái chă nghĩa
cũng bắt đầu hình thành. Giai cÃp công nhân bắt tay vào công cuác cÁi t¿o xã
hái cũ và xây dāng xã hái mßi - xã hái, xã hái chă nghĩa. Cùng vßi nhiám vā
xây dāng chă nghĩa xã hái, nhiám vā bÁo vá Tá quåc xã hái chă nghĩa cũng
đ¤ÿc đặt ra mát cách trāc ti¿p, nó trã thành nhiám vā chi¿n l¤ÿc căa các n¤ßc
xã hái chă nghĩa hai nhiám vā chi¿n l¤ÿc này gắn bó hÿu c¢ vßi nhau trong suåt
quá trình cách m¿ng xã hái chă nghĩa.
- XuÃt phát từ quy luÁt phát triển không đÁu căa chă nghĩa đ¿ quåc. Ngay từ
nhÿng nm cuåi th¿ kỉ XIX, V.I. Lênin đã chỉ ra, do quy luÁt phát triển không
đÁu căa chă nghĩa đ¿ quåc mà chă nghĩa xã hái có thể giành thắng lÿi không
đßng thái ã các n¤ßc. Do đó, trong xuåt thái kì quá đá từ chă nghĩa t¤ bÁn lên
chă nghĩa cáng sÁn trên ph¿m vi th¿ gißi, chă nghĩa xã hái và chă nghĩa t¤ bÁn
là hai ch¿ đá xã hái đåi lÁp nhau cùng tßn t¿i và đÃu tranh vßi nhau h¿t sąc quy¿t liát.
- XuÃt phát từ bÁn chÃt, âm m¤u căa kẻ thù và thāc tißn cách m¿ng th¿ gißi.
Sā thắng lÿi căa cách m¿ng xã hái chă nghĩa, giai cÃp t¤ sÁn trong n¤ßc tuy đã
bß đ#nh đá vÁ mặt chính trß, nh¤ng chúng v¿n ch¤a từ bã tham váng muån quay
trã l¿i đßa vß thång trß đã mÃt. Do vÁy, chúng tìm mái cách liên k¿t vßi các phần
tử phÁn đáng và chă nghĩa t¤ bÁn bên ngoài hòng lÁt đá chính quyÁn cách m¿ng
còn non trẻ căa giai cÃp công nhân. Thāc tißn lßch sử đã chąng minh r¿ng, từ khi
Tá quåc xã hái chă nghĩa xuÃt hián, nhân dân các n¤ßc xã hái chă nghĩa phÁi
đ¤¢ng đầu chång trÁ nhÿng âm m¤u và hành đáng lÁt đá, xâm l¤ÿc căa kẻ thù
bên trong và bên ngoài. Sau thắng lÿi căa Cách m¿ng Tháng M¤ái Nga nm
1917, m¤ái bån n¤ßc đ¿ quåc tÁp trung bao vây hòng tiêu diát n¤ßc Nga Xô
vi¿t. Từ khi chă nghĩa xã hái phát triển thành há thång th¿ gißi, sā chång phá
căa kẻ thù càng quy¿t liát h¢n. Sā sāp đá căa chă nghĩa xã hái ã Liên Xô và
Đông Âu là mát tán thÃt căa phong trào cách m¿ng th¿ gißi, song nó cũng để l¿i
cho các n¤ßc xã hái chă nghĩa nhÿng bài hác đắt giá r¿ng : xây dāng chă nghĩa
16 V.I. Lê nin, Toà n tập, t¿p 36, B¿n tiếng Vißt, Nxb Tiến bộ, Mátxcơva. 1977, tr. 102. 20