孔子世家贊 | Hán văn cơ bản | Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Thành phố HCM

孔子世家贊 （司馬遷）
太史公曰︰《詩》有之︰〞高山仰止，景行行止〞。雖不能至，然心 往
之。余讀孔氏書，想見其為人；適魯，觀仲尼廟堂，車服，禮器，諸生以
時習禮其家。余低回留之，不能去云。天下君王，至於賢人，眾矣！當
時則榮，沒則已焉。孔子布衣，傳十餘世，學者宗之；自天子王侯，中國
言《六藝》者，折中於夫子，可謂至聖矣。
Khổng Tử thế gia tán
Thái Sử Công viết: "Thi" hữu chi: Cao sơn ngưỡng chỉ, cảnh hạnh hành chỉ. Tuy bất năng chí,
nhiên tâm hướng vãng chi. Dư độc Khổng thị thư, tưởng kiến kì vi nhân. Thích Lỗ, quan
Trọng Ni miếu đường, xa phục khí lễ, chư sinh dĩ thời tập lễ kì gia, dư đê hồi lưu chi, bất năng khứ vân.
Cánh thên hạ quân vương, chí ư hiền nhân, chúng hĩ! Đương thời tắc vinh, một tắc dĩ yên!
Khổng Tử bố y, truyền thập dư thế, học giả tông chi. Tự thiên tử vương hầu, Trung Quốc
ngôn lục nghệ giả, chiết trung vu Phu tử, khả vị chí Thánh hĩ!
Ca ngợi sự nghiệp của Khổng Tử
Tư Mã Thiên chép: Kinh Thi có câu: Núi chỉ cao đến như vậy, Đức hạnh cũng chỉ đến thế
mà thôi!. Tuy không thể đạt được nhưng người đời vẫn luôn hướng về nó. Ta nay đọc sách
của đức Khổng Tử, tưởng như được thấy người. Khi đến nước Lỗ, xem chỗ miếu đường của
người, từ Xa phục , Lễ khí, mọi học trò đều nhất nhất tuân theo, ta bồi hồi những muốn ở lại mà chẳng muốn đi.
Bậc quân vương hiền nhân trong thiên hạ thì nhiều! Còn sống thì vinh hoa, lúc chết rồi mọi
sự đều tiêu tan cả! Khổng Tử mặc áo vải, dạy học trò đến hơn mười đời, học giả đều noi
theo. Từ Thiên tử đến vương hầu, kể cả đám lục nghệ, đều cho đức Thánh Khổng là bậc chí Thánh.