Hình ảnh hoa sen trong bài ca dao “Trong đầm gì đẹp bằng sen” | Soạn văn 7 Chân trời sáng tạo

Tài liệu Soạn văn 7: Hình ảnh hoa sen trong bài ca dao “Trong đầm gì đẹp bằng sen”, thuộc sách Chân trời sáng tạo, tập 1. Hãy cùng theo dõi nội dung chi tiết ngay sau đây.

Soạn văn 7: Hình ảnh hoa sen trong bài ca dao “Trong đm gì
đẹp bằng sen”
Chun b đọc
Câu 1. Em hãy sưu tm và gii thiu vi các bn mt s bài ca dao v hình nh
hoa sen.
Mt s bài ca dao v hình nh hoa sen:
C tay em trắng như ngà
Con mt em liếc như là dao cau
Miệng cười như thể hoa ngâu,
Cái nón đội đầu như thể hoa sen.
*
Thân ch như cánh hoa sen,
Chúng em như bèo bọt chẳng chen được vào.
Ly tri cho c mưa rào,
Cho sm, cho chp, cho bão to gió ln,
Cho sen chìm xung, bèo trèo lên trên!
Câu 2. Em hãy thc hin mt sn phm sáng to (bức tranh, đoạn văn..) để chia
s cm nhn ca em v bài ca dao:
Trong đầm gì đẹp bng sen
Lá xanh, bông trng li chen nh vàng
Nh vàng, bông trng, lá xanh
Gn bùn mà chng hôi tanh mùi bùn.
Bài ca dao trên đã đem đến cho người đọc nhiu cm nhận. Trước hết, bài ca
dao mang ý nghĩa t thc v đẹp ca hoa sen. M đầu câu hi tu t “Trong
đầm đẹp bằng sen” như một li khẳng đnh rng dù nhiu loài hoa rc r,
nhưng không có bt c loài hoa nào có th sánh được vi hoa sen. Tiếp theo, v
đẹp của hoa sen được khc họa qua “lá xanh, bông trắng, nhị vàng”. Cách sử
dụng điệp ng “nhị vàng”, bông trắng” “lá xanh” gợi ra hình nh nhng
cánh hoa sen xếp thành tng tng tng lớp. Môi trường sng ca hoa sen
đầm ly, nhiều bùn. đc tính ca bùn mùi hôi tanh, rt khó chu.
Nhưng dù vậy, hoa sen vẫn mùi thơm ngát du dàng. T hình ảnh hoa sen để
đề cao phm cht tốt đẹp ca những con ngưi không chu ảnh hưởng ca môi
trường xung quanh.
Tri nghiệm cùng văn bản
Câu 1. Em hãy ch ra nhng t ngữ, câu văn thể hin ý kiến, l, bng chng
trong đoạn bàn lun v câu ca dao th hai.
- Ý kiến: Tác gi dân gian miêu t v đp ca tng b phn c th trong cây
sen.
- Lí l: Lá xanh, bông trng li chen nh vàng.
- Dn chng:
T “lá xanh” qua “bông trắng” đến “nhị vàng” tức quan sát t ngoài
vào trong rt t nhiên, hp lí.
T “lại” được dùng rất đắt…
T chen” nói lên sự…
Câu 2. Em biết gì v hình nh hoa sen trong nhng bài ca dao khác?
Hình ảnh hoa sen thường nói v v đẹp của con người Vit Nam.
Suy ngm và phn hi
Câu 1. Em hãy xác định mi quan h gia các ý kiến ln, ý kiến nh của văn
bn dựa vào sơ đồ sau:
- Ý kiến ln 1: V đẹp hoa sen được miêu t mt cách khéo léo, tài tình.
Ý kiến nh 1: Khẳng định v đẹp ca hoa sen
Ý kiến nh 2: Miêu t v đẹp c th tng b phn
Ý kiến nh 3: Nhn mnh li v đẹp ca tng b phn, chuyn ý
- Ý kiến ln 2: Bài hc v ảnh hưởng của môi trường đến nhân cách con người.
Câu 2. Ch ra các lí l, bng chứng được s dụng để làm sáng t cho các ý kiến.
- l 1: Trong đầm gì đp bằng sen”; Bằng chứng: “Vì tác giả bài ca dao đã
khéo léo trình bày s khẳng định… trở thành tương đối và có tính thuyết phc”
- l 2: Lá xanh, bông trng li chen nh vàng”; Bằng chứng: Từ
xanh”… bông hoa sen mới n”.
- l 3: Nhị vàng, bông trắng, xanh”. Bằng chứng: “Bài ca dao đã s
chuyn vần và thay đổi trt tự… vẫn chy thông, chy mnh”
- l 4: “Gần bùn chẳng hôi tanh mùi bùn”; Bng chứng: “Và thế “sen”
hóa thành người… giữ vng nhân cách thanh cao, trong sạch”
Câu 3. Văn bản được viết ra nhm mục đích gì? Xác đnh ni dung chính ca
văn bản.
Mục đích: Bàn luận v đẹp của hoa sen trong bài ca dao “Trong đầm…”
Ni dung chính: Khẳng định giá tr ca bài ca dao với ý nghĩa nhân văn
cao đẹp.
Câu 4. Theo em, có th thay đổi trt t các ý kiến ln, ý kiến nh đưc không?
Cách sp xếp trt t các ý kiến như vậy có tác dng gì trong vic thc hin mc
đích của văn bản?
Ý kiến: Không thay đổi.
Cách sp xếp trt t ý kiến đã hợp lí, làm rõ vấn đề cn bàn lun.
Câu 5. Nhng du hiu nào giúp em nhận ra văn bản trên văn bn ngh lun
phân tích mt tác phẩm văn học?
Văn bản có luận điểm chính, lí ldn chng thuyết phc.
Các t ng như: Trước hết, Bên cạnh đó…
Câu 6. Văn bản đã giúp em hiểu thêm điều v bài ca dao Trong đầm đẹp
bng sen? Hãy viết đoạn văn (khoảng 150 đến 200 chữ) trình bày suy nghĩ của
mình.
Gi ý:
Mu 1
Bài viết Hình nh hoa sen trong bài ca dao Trong đầm đẹp bằng sen” của
tác gi Hoàng Tiến Tựu đã giúp người đọc hiểu rõ hơn về bài ca dao này. Trước
hết, tác gi cho rằng, bài ca dao đã miêu t v đẹp của hoa sen đầy khéo léo, tài
tình. Các l, dn chứng được nhà văn dẫn ra, được phân tích rt ràng, chi
tiết. Bài ca dao m đầu bng li khẳng định trong đầm chẳng có gì đẹp bng sen.
Tng b phn xanh, bông trng, nh vàng - cách quan sát t ngoài vào trong
rt hp lí. Không ch vy, tác gi còn làm rõ được ý nghĩa sâu sc mà bài ca dao
mun gi gm. Hoa sen sống trong môi trường bùn lầy hôi tanh, nhưng li
chẳng vướng mùi bùn mà vẫn ngát hương thơm. Cũng giống như con ngưi
sống trong môi trưng xu xa, vn gi đưc phm cht trong sạch. Qua đó, bài
ca dao gi gm bài hc cho con người phi gi gìn phm cht. Tóm li, bài viết
trên tuy ngn gọn nhưng đã giúp người đọc hiểu rõ hơn về bài ca dao.
Mu 2
Văn bản Hình ảnh hoa sen trong bài ca dao Trong đầm đẹp bằng sen” đã
giúp người đọc hiểu hơn về v đẹp ca bài ca dao trên. Trước hết, tác gi đã
khẳng định v đp của hoa sen đưc miêu t mt cách khéo léo tinh tế.
Nhng l dn chng c th được đưa ra đã làm sáng t nhận định trên. V
đẹp ca hoa sen qua tng b phn: xanh, bông trng, nh vàng. Tiếp đến, tác
gi còn cho thấy ý nghĩa sâu xa bài ca dao gi gắm. Đó bài học v nh
ng của môi trường đến nhân cách con người. Hoa sen sng gn bùn ly
nhưng vẫn tỏa hương thơm ngát. Con người sống trong môi trường xấu, nhưng
vn gi được nhân cách cao đẹp. th thy văn bản trên đã khẳng định được
giá tr của bài ca dao “Trong đầm gì đẹp bằng sen” với ý nghĩa nhân văn cao
đẹp.
| 1/4

Preview text:


Soạn văn 7: Hình ảnh hoa sen trong bài ca dao “Trong đầm gì đẹp bằng sen” Chuẩn bị đọc
Câu 1. Em hãy sưu tầm và giới thiệu với các bạn một số bài ca dao về hình ảnh hoa sen.
Một số bài ca dao về hình ảnh hoa sen:
Cổ tay em trắng như ngà
Con mắt em liếc như là dao cau
Miệng cười như thể hoa ngâu,
Cái nón đội đầu như thể hoa sen. *
Thân chị như cánh hoa sen,
Chúng em như bèo bọt chẳng chen được vào.
Lạy trời cho cả mưa rào,
Cho sấm, cho chớp, cho bão to gió lớn,
Cho sen chìm xuống, bèo trèo lên trên!
Câu 2. Em hãy thực hiện một sản phẩm sáng tạo (bức tranh, đoạn văn..) để chia
sẻ cảm nhận của em về bài ca dao:
Trong đầm gì đẹp bằng sen
Lá xanh, bông trắng lại chen nhị vàng
Nhị vàng, bông trắng, lá xanh
Gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn.
Bài ca dao trên đã đem đến cho người đọc nhiều cảm nhận. Trước hết, bài ca
dao mang ý nghĩa tả thực vẻ đẹp của hoa sen. Mở đầu là câu hỏi tu từ “Trong
đầm gì đẹp bằng sen” như một lời khẳng định rằng dù có nhiều loài hoa rực rỡ,
nhưng không có bất cứ loài hoa nào có thể sánh được với hoa sen. Tiếp theo, vẻ
đẹp của hoa sen được khắc họa qua “lá xanh, bông trắng, nhị vàng”. Cách sử
dụng điệp ngữ “nhị vàng”, “bông trắng” và “lá xanh” gợi ra hình ảnh những
cánh hoa sen xếp thành từng tầng từng lớp. Môi trường sống của hoa sen là ở
đầm lầy, có nhiều bùn. Mà đặc tính của bùn là có mùi hôi tanh, rất khó chịu.
Nhưng dù vậy, hoa sen vẫn có mùi thơm ngát dịu dàng. Từ hình ảnh hoa sen để
đề cao phẩm chất tốt đẹp của những con người không chịu ảnh hưởng của môi trường xung quanh.
Trải nghiệm cùng văn bản
Câu 1. Em hãy chỉ ra những từ ngữ, câu văn thể hiện ý kiến, lí lẽ, bằng chứng
trong đoạn bàn luận về câu ca dao thứ hai.
- Ý kiến: Tác giả dân gian miêu tả vẻ đẹp của từng bộ phận cụ thể trong cây sen.
- Lí lẽ: Lá xanh, bông trắng lại chen nhị vàng. - Dẫn chứng:
 Từ “lá xanh” qua “bông trắng” đến “nhị vàng” tức là quan sát từ ngoài
vào trong rất tự nhiên, hợp lí.
 Từ “lại” được dùng rất đắt…
 Từ “chen” nói lên sự…
Câu 2. Em biết gì về hình ảnh hoa sen trong những bài ca dao khác?
Hình ảnh hoa sen thường nói về vẻ đẹp của con người Việt Nam.
Suy ngẫm và phản hồi
Câu 1. Em hãy xác định mối quan hệ giữa các ý kiến lớn, ý kiến nhỏ của văn
bản dựa vào sơ đồ sau:
- Ý kiến lớn 1: Vẻ đẹp hoa sen được miêu tả một cách khéo léo, tài tình.
 Ý kiến nhỏ 1: Khẳng định vẻ đẹp của hoa sen
 Ý kiến nhỏ 2: Miêu tả vẻ đẹp cụ thể từng bộ phận
 Ý kiến nhỏ 3: Nhấn mạnh lại vẻ đẹp của từng bộ phận, chuyển ý
- Ý kiến lớn 2: Bài học về ảnh hưởng của môi trường đến nhân cách con người.
Câu 2. Chỉ ra các lí lẽ, bằng chứng được sử dụng để làm sáng tỏ cho các ý kiến.
- Lí lẽ 1: “Trong đầm gì đẹp bằng sen”; Bằng chứng: “Vì tác giả bài ca dao đã
khéo léo trình bày sự khẳng định… trở thành tương đối và có tính thuyết phục”
- Lí lẽ 2: “Lá xanh, bông trắng lại chen nhị vàng”; Bằng chứng: “Từ “lá
xanh”… bông hoa sen mới nở”.
- Lí lẽ 3: “Nhị vàng, bông trắng, lá xanh”. Bằng chứng: “Bài ca dao đã có sự
chuyển vần và thay đổi trật tự… vẫn chảy thông, chạy mạnh”
- Lí lẽ 4: “Gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn”; Bằng chứng: “Và thế là “sen”
hóa thành người… giữ vững nhân cách thanh cao, trong sạch”
Câu 3. Văn bản được viết ra nhằm mục đích gì? Xác định nội dung chính của văn bản.
 Mục đích: Bàn luận vẻ đẹp của hoa sen trong bài ca dao “Trong đầm…”
 Nội dung chính: Khẳng định giá trị của bài ca dao với ý nghĩa nhân văn cao đẹp.
Câu 4. Theo em, có thể thay đổi trật tự các ý kiến lớn, ý kiến nhỏ được không?
Cách sắp xếp trật tự các ý kiến như vậy có tác dụng gì trong việc thực hiện mục đích của văn bản?
 Ý kiến: Không thay đổi.
 Cách sắp xếp trật tự ý kiến đã hợp lí, làm rõ vấn đề cần bàn luận.
Câu 5. Những dấu hiệu nào giúp em nhận ra văn bản trên là văn bản nghị luận
phân tích một tác phẩm văn học?
 Văn bản có luận điểm chính, lí lẽ và dẫn chứng thuyết phục.
 Các từ ngữ như: Trước hết, Bên cạnh đó…
Câu 6. Văn bản đã giúp em hiểu thêm điều gì về bài ca dao Trong đầm gì đẹp
bằng sen? Hãy viết đoạn văn (khoảng 150 đến 200 chữ) trình bày suy nghĩ của mình. Gợi ý: Mẫu 1
Bài viết “Hình ảnh hoa sen trong bài ca dao “Trong đầm gì đẹp bằng sen” của
tác giả Hoàng Tiến Tựu đã giúp người đọc hiểu rõ hơn về bài ca dao này. Trước
hết, tác giả cho rằng, bài ca dao đã miêu tả vẻ đẹp của hoa sen đầy khéo léo, tài
tình. Các lí lẽ, dẫn chứng được nhà văn dẫn ra, được phân tích rất rõ ràng, chi
tiết. Bài ca dao mở đầu bằng lời khẳng định trong đầm chẳng có gì đẹp bằng sen.
Từng bộ phận lá xanh, bông trắng, nhị vàng - cách quan sát từ ngoài vào trong
rất hợp lí. Không chỉ vậy, tác giả còn làm rõ được ý nghĩa sâu sắc mà bài ca dao
muốn gửi gắm. Hoa sen sống trong môi trường bùn lầy hôi tanh, nhưng lại
chẳng vướng mùi bùn mà vẫn ngát hương thơm. Cũng giống như con người
sống trong môi trường xấu xa, vẫn giữ được phẩm chất trong sạch. Qua đó, bài
ca dao gửi gắm bài học cho con người phải giữ gìn phẩm chất. Tóm lại, bài viết
trên tuy ngắn gọn nhưng đã giúp người đọc hiểu rõ hơn về bài ca dao. Mẫu 2
Văn bản “Hình ảnh hoa sen trong bài ca dao “Trong đầm gì đẹp bằng sen” đã
giúp người đọc hiểu hơn về vẻ đẹp của bài ca dao trên. Trước hết, tác giả đã
khẳng định vẻ đẹp của hoa sen được miêu tả một cách khéo léo và tinh tế.
Những lí lẽ và dẫn chứng cụ thể được đưa ra đã làm sáng tỏ nhận định trên. Vẻ
đẹp của hoa sen qua từng bộ phận: lá xanh, bông trắng, nhị vàng. Tiếp đến, tác
giả còn cho thấy ý nghĩa sâu xa mà bài ca dao gửi gắm. Đó là bài học về ảnh
hưởng của môi trường đến nhân cách con người. Hoa sen sống gần bùn lầy
nhưng vẫn tỏa hương thơm ngát. Con người sống trong môi trường xấu, nhưng
vẫn giữ được nhân cách cao đẹp. Có thể thấy văn bản trên đã khẳng định được
giá trị của bài ca dao “Trong đầm gì đẹp bằng sen” với ý nghĩa nhân văn cao đẹp.