Khái niệm, đặc điểm, quan niệm và nội dung của an ninh phi truyền thông

Quan niệm an ninh phi truyền thông trên thế giới. Quan niệm an ninh phi truyền thông ở Việt Nam. Biến đổi khí hậu. An ninh tài chính - tiền tệ. An ninh năng lượng. Tài liệu giúp bạn tham khảo, ôn tập và đạt kết quả cao. Mời đọc đón xem!

1
HỌC VIỆN BÁO CHÍ VÀ TUYÊN TRUYỀN
TỔ GIÁO DỤC QUỐC PHÒNG VÀ AN NINH
-------------------------
TIỂU LUẬN
HP2 CÔNG TÁC QUỐC PHÒNG VÀ AN NINH
Khái ni quan ni à n ệm, đặc ểm, đi ệm v ội dung
của an ninh phi truyền thông
Sinh viên: VÕ QUỲNH MAI
Mã số sinh viên: 2155320050
Lớp GDQP&AN: 9
Lớp: QUẢN LÝ XÃ HỘI K41
Hà N , tháng n m 2021 ội 12 ă
2
MỤC LỤC
Trang
MỞ ĐẦU ...................................................................................................... 3
NỘI DUNG .................................................................................................. 4
I. ÁI NI VKH ỆM Ề AN NINH PHI TRUYỀN THỐNG ............................. 4
II.ĐẶC ĐIỂM VAN NINH PHI TRUYỀN THỐNG ............................... 5
III. QUAN NIỆM VỀ AN NINH PHI TRUY ỀN THỐNG.......................... 8
1. Quan niệm an ninh ền ế gi phi truy thống ên thtr ới .................................... 8
2. Quan niệm an ninh phi truyền th ở Việt Namống .................................... 9
IV. N AN NINH PHI TRUY ỘI DUNG CỦA ỀN THỐNG ....................... 10
1. í h Biến đội kh ậu...................................................................................... 10
2. An ninh tài chính- tiền tệ ........................................................................ 11
3. An ninh năng lượng ................................................................................ 12
4. An ninh môi tr ường.................................................................................12
5.An ninh thông tin ..................................................................................... 13
6. An ninh nguồn nước ............................................................................... 14
7. V ân tấn đề d ộc ........................................................................................ 14
8. Vấn đề tôn giáo ....................................................................................... 15
9. Chủ nghĩa khủng bố ................................................................................ 15
KẾT LUẬN ................................................................................................ 16
TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................................................................ 17
3
MỞ ĐẦU
An ninh phi truyền thống như thể thấy như dịch bệnh, ô nhiễm môi trường,
khủng hoảng tài chính, chủ nghĩa khủng bổ… đều những vấn đề tầm ảnh
hưởng rộng, tất quốc thế giới đều phải đối mặt cả các gia trên không
quốc được loại trừ, vấn đặt truyền thống gia nào đề ra an ninh an ninh
phi trong nhóm ninh tác truyền thống đều nằm các vấn đề an do vậy động
đến dựng chiến lược quốc bảo đảm định triển xây an ninh gia,... ổn phát
của quốc gia.
Tình hình nay, bên quân thế giới hiện cạnh mối đe dọa về sự,sự tồn tại
xuất hiện nhiều yếu mới tố đe dọa đến ninh con an người ninh gia an quốc
như: khủng bố, dịch bệnh, biến hậu, phụ đổi khí buôn bán túy, buôn bán ma
nữ trẻ giới, tội phạm mạng... em, di xuyên biên Trong bối cảnh đó,
những nhận thức về an ninh cũng thay đổi nhanh chóng. Bên cạnh những quan
niệm đang được dụng như: tập thể, đã sử an ninh an ninh chung, an ninh
toàn diện, xuất hiện an ninh phi truyền thống. thế, đối phó với những thách
thức truyền thống hiện vừa cầu, nhiệm của từ an ninh phi nay yêu vụ s
nghiệp quốc bảo phòng - ninh, an vệ Tổ quốc, vừa điều kiện trọng quan để
bảo vững chắc lập, chủ quyền, thống nhất, vẹn của vệ độc toàn lãnh th Tổ
quốc, bảo vệ chế độ, giữ vững hòa bình, ổn chính định trịan ninh quốc gia,
trật tự, toàn an hội.
4
NỘI DUNG
I. KHÁI AN NINH PHI TRUY NIỆM ỀN THỐNG
- ninh “An phi truyền thống” một cụm mới, được xuất hiện thức từ chính
trong chung ASEAN Trung “Tuyên bố Quốc hợp về tác trên lĩnh vực an
ninh phi truyền thống” tại nghị thượng đỉnh lần thứ thông qua Hội 6, giữa
các nước thuộc Hiệp hội quốc các gia Đông Nam Á (ASEAN) và Trung
Quốc tại Phnôm Pênh (Campuchia) ngày -2002. nhiên, không 01 11- Tuy
phải cũng hiểu thế ai nào là ninh phi “an truyền thống” cũng một như vấn
đề nào thì coi như thế được là “vấn đề ninh an phi truyền thống”.
- nói, thể xuất điểm của phát khái ninh phi niệm “an truyền thống” từ
sự không thoả với niệm truyền thống của mãn khái ninh trung an vốn chỉ tập
vào các vấn đề quân an ninh sự. Theo các học nghiên quan giả cứu hệ quốc
tế, một khiến số sau do cho khái ninh niệm an truyền thống không còn
đáp ứng với cảnh quốc bối tế nay: hiện
- khái Thứ nhất, niệm truyền thống” chỉ đưa “an ninh ra các mối đe doạ về
quân qua sự bỏ những đang nguy khác ngày càng gia tăng như thảm
họa trường, thiếu lương thực, cạn kiệt nguồn môi tài nguyên, thoái kinh suy
tế… Tức truyền ninh an thống nhấn mạnh trị ninh chính an quân sự của
quốc giả rằng quốc gia. sử các gia ch mục của vấn tiêu đề an ninh,
nguồn gốc nhất của doạ duy đe quân sự thù từ các khối địch, trị giá bản
của bảo đảm sống của quốc ninh này an sự còn gia và toàn vẹn về lãnh
thổ, chủ quyền; thu tiếp cận được của ninh chính liên minh chính an trị
ngăn chặn hạt nhân…
- Chính khái này vậy, niệm trở “thiếu nên cân xứng” khi một loạt các
thuật ngữ mới xuất hiện chương nghị trong trình s ninh an của nhiều quốc
gia như “an ninh kinh tế”, “an lương thực”, “an năng lượng ninh ninh
nguồn nguyên”, “an trường”… tài ninh môi
5
- , khái Thứ hai niệm “an ninh truyền thống” được coi thiên chỉ v bảo vệ
lợi của ích chính quyền ương tầng lớp đặc quyền hội trung trong
bỏ qua ích dân chúng. Hay nói cách khác, khái lợi của niệm “an ninh truyền
thống” được sử dụng nhằm mục đích kiểm soát nhà nước cấu trì duy
kinh tế các hội ưu đãi đối với tầng lớp đặc quyền. Như thì khái vậy niệm
này không đảm bảo thịnh vượng cho sự phát triển của từng nhân trong
và do hội đó không thể tồn trong tại một thế giới chủ. dân
- Từ những luận cứ trên, khái ninh phi niệm “an truyền thống” được sinh ra
như một sự bổ sung còn trong khái mặt thiếu niệm về ninh nói chung. an
- An ninh truy n l c m không c phi thng vi bảo đả an ton, ó him nguy cho
cá nhân con người, c gia dân t c v n nhân i c c c m i qu to lo trướ á đe d a
c phi quân s nguồn gố như biến đổi hậu, nhiễm trường, khí ô môi khan
hiếm nguồn lực, dịch bệnh lây lan nhanh, khủng hoảng tài chính, ninh an
mng, tội phạm nguy xuyên biên hiểm giới, chủ nghĩa khủng bố… mối Các
đe ninh phi dọa an truyền thống thường lan ta nhanh, ảnh hưởng rộng mang
tính khu v c c ho to n c u, tác m t do động bởi trái ca kinh t ế th ng, trườ
ca ton c u h c a s d t u khoa h c - công ngh . óa, ng thnh
II. ĐẶC ĐIỂM CỦA AN NINH PHI TRUY ỀN THỐNG
a) ninh chia làm hai tính An phi truyền thống được loại, chất bạo lực
phi ninh phi bạo lực An truyền thống chất bạo lực “mang tính tính phi
quân sự" dụ như: tội phạm khủng bố, lậu buôn túy, ma tội phạm tổ
chức, quố xuyên c gia... Còn ninh phi an phi truyền thống bạo lực này sinh
biểu hiện của vấn đề màu chưa sắc hoạt động bạo lực như: nhiễm ô môi
trường, khủng hoảng tiền tệ, bệnh dịch truyền nhiễm tài chính, nguy hiểm
hoành hành ...
6
b) ninh phi An truyền thống điểm rộng, đặc mở lan tràn tính xuyên
quốc gia. Đó tiêu quan chuẩn trọng để phân biệt một vấn đề là thuộc lĩnh
vực truyền thống ninh phi an hay là vấn đề ninh gia lĩnh vực an quốc của
riêng nhà một nước không mang tính ràng, tài quốc tế. thiếu hụt
nguyên, bùng dân nổ số, môi trường xấu đi, sinh thái xung tôn giáo dân đột
tộc, khủng hoàng kinh tế và tài chính tiền tệ, chủ nghĩa khủng bổ, tấn công
mạng thông tin, phố biến khí hàng xuyên giết người loạt, tội phạm quốc
gia, buôn túy, dân kinh lậu ma nạn di tế và di dân pháp, lan tràn bất hợp dịch
bệnh truyền nhiễm, tội phạm cướp biển, rửa đều nhiều tiên pháp... phi ít
mang tính xuyên gia. cho quốc Đặc trưng đó thấy, vấn đề an ninh phi truyền
thống ảnh hưởng dụng tác quan quan trọng đối với hệ giữa các quốc
gia, khu quan vực hệ quốc tế.
c) ninh An phi truyền thống đe dọa, uy hiếp đối với mệnh, đời sống sinh
hội của công dân các ninh nước an quốc vực cũng gia, ninh khu an như
an ninh toàn cầu, nhưng phương thức, mức độ, gian thời hậu quả gây ra
khác nhau. ninh phi An truyền thống không chi tác động ảnh hưởng đến sinh
mệnh, đời sống của quốc phối, gia bị chi còn ảnh hưởng đến các quốc
gia, vùng lãnh n trong khu lân thổ cận vực cận và thậm chi toàn thế giới.
Nhiều truyền thống ảnh hưởng đến tất nội dung của ninh phi an còn cả các
nước, khu các vực thế giới. vấn trên toàn dụ: đề ninh môi an trường, vấn
đề các loại dịch bệnh nguy hiểm truyền nhiễm chỉ ảnh hưởng không ...
đến một quốc gia nào lan tràn, thể ảnh hưởng tất quốc đến cả các gia
khác. Tuy nhiên, mức ảnh hưởng độ tác động đến các quốc gia, các vùng
lãnh theo thổ các phương thức, mức độ, thời hậu quả gian khác nhau,
nước, vực khu bị tác động, ảnh hưởng nhiều, nước, vực khu bị ảnh hưởng
ít, c vào tùy thuộ các yếu cũng như tố khác, trí vị địa lý. vậy, giải quyết
7
đưa giải ra pháp phó ninh phi không đối vấn đề an truyền thống chỉ một
quốc gia đơn thực hiện lẻ nào trách nhiệm của chung toàn nhân loại.
d) Các vấn của lĩnh vực truyền thống đề ninh phi an tác động, ảnh hưởng
qua nhau. lại lẫn Vấn đề ninh nào an một phương diện đó thể dẫn đến
hoặc kích thích bùng phát vấn đ ninh khác an khiến ảnh cho hưởng
nguy hại tạo xuất hiện hiệu ứng ra nâng cấp lớn hơn, rộng hơn
nhanh hơn như sự nghèo xung đói, đột bộ tộc khu vực hồ lớn châu Phi
liên quan đến vấn nạn; hoạt động phạm chủ nghĩa khủng đề dân tị các tội
bố cũng như tặc dưới nhiều tin hình câu thức kết lẫn nhau, buôn túy lậu ma
rửa tiền phi pháp, kinh tế ngầm, tội phạm chức tổ di dân bất hợp
pháp, môi trường xấu nạn trường đều sinh thái đi dân tị môi liên hệ
với nhau.
Trong một số vấn để đã hình thành xích" “chuỗi của “vấn khủng hoảng đề - -
xung kích thích nhau đột", thể lẫn tạo ứng hại thành hiệu nguy mang
tính “dây chuyền" với phạm vi lớn hơn, đồng thời tạo thành uy hiếp" song
trùng hoặc nhiều hơn đối với quốc ninh an gia ninh an quốc tế như vấn đề
tôn giáo dân tộc, vấn chủ nghĩa khủng đề bố ...
e) an Vấn đề ninh phim truyền thường thống quá trình tích tàng, lũy tiềm
dần dần hình thành môi sinh thái, tôn giáo dân phố (Như vấn đề trường tộc;
những vấn đ lan tràn thành mở rộng, tạo như bệnh dịch, khủng hoàng tài
chính tiền tệ, chủ nghĩa khủng bố, buôn lậu Điều chủ yếu chỉ túy)... ma đó
vấn truyền thống đặc đề ninh phi an tính tòa" “lan hoặc “chảy máu
trong", SARS bệnh dịch một dụ. Ch nghĩa khủng bố, hoạt động của do
sự thẩm thấu của quốc khiến những quốc vốn tế hóa cho gia không tồn
tại vấn đề chủ nghĩa khủ ng bố lại xuất hiện. Ngoài ra, vấn đề ninh phi an
truyền thống thường đột xuất dưới thức khủng hoảng, bùng phát hình từ
đó phát triển tạo mối hiếp trọng thành uy nghiêm trực tiếp đối với an
8
ninh gia, quốc Chẳng hạn, khủng hoảng tiền tệ khu c vự Đông Á tháng
7/1997, bệnh dịch SARS hoành hành Hồng Quốc) Kông (Trung tháng
7/2003 hay sự 11/9/2001 kiện khủng bố đều những đặc trưng như vậy.
III. QUAN V NINH PHI TRUY TH NIỆM AN ỀN ỐNG
1. Quan m an ninh phi truy n ni thng trên th gii
Trong nghiên y, Richard Ullman m t trong giới cứu phương H. có lẽ
nh ng người đầu đưa niệm tiên quan ra ngắn đọng nhất gọn cô về ninh an
phi Trong bài mang tính tiên phong mình vào truyền thống. viết của năm
1983, ông cho rằng quốc ninh an gia không nên theo hiểu nghĩa hẹp bảo
vệ nhà nước trước những cuộc tấn công quân sự biên lãnh qua giới thổ
an ninh gia còn quốc phải đối mặt với những thách thức truyền thống, phi
bao gồm: khủng quốc tế, phạ quốc chức, bố tội m xuyên gia tổ ninh an
môi trường, di pháp, ninh bất hợp an năng lượng người. ninh con an
- châu Tại Á, Trung Quốc nước học khá nhi u giả nghiên cứu về an
ninh phi truyền thống. Đặc biệt, sau sự ngày -9-2001 - khi 2 tòa tháp kiện 11
của Thương mại thế giới tại Trung tâm New York bị lực lượng khủng bố
đánh sập, thế giới tiếp xảy liên các ra cuộc khủng b n thêm nhiều ơi, cộng
tình trạng bạo lực, dịch bệnh diễn trong ngoài biên Trung ra giới Quốc...
thì nghiên giới cứu quốc gia này gia tăng mức độ quan tâm đến mối các đe
dọa truyền thống. ninh phi an
Một là, ninh liên quan phát vấn đề an đến triển bền vững (sustainable
development), bao môi gồm bảo vệ trường, triển phát tài nguyên, môi trường
sinh thái toàn cầu soát phòng kiểm chống dịch bệnh;
Hai là, c c á mối đe dọa ninh an đến sự ổn định khu vực quốc tế (regional
and international stability), bao gồm tế, ninh kinh an an ninh hội, quyền
con người người nạn; tị
9
Ba là, tổ chức tội phạm quốc xuyên gia (transnational organized crimes) bao
gồm người cả buôn buôn bán túy; ma
Bốn là, ngoài nhà tổ chức tồn tại nước/phi quốc (non-state/nation gia
organizations) thách thức trật tự quốc tế, lớn nhất sự đe dọa của khủng bố
quốc tế;
Năm là, vấn đề an ninh gây phát công ra bởi triển nghệ cầu toàn hóa, bao
gồm mạng, cả ninh an ninh thông ninh an tin an k thuật di truyền
(genetic engineering security).
- Trong tuyên trên, bố các nhà lãnh ASEAN Trung bày đạo và Quốc tỏ “sự
quan ngại v những vấn đề ninh phi ngày càng gia an truyền thống tăng như
buôn túy, buôn bán lậu, ma phụ nữ em, trẻ cướp biển, khủng bố, buôn lậu
khí, rửa tiền, tội phạm kinh tế quốc tội phạm tế công nghệ cao”. Đồng
thời, Hội nghị xác định nội hợp dung tác về các vấn đề “an truyền ninh phi
thống” gồm bao các chế khả năng hợp thể về: chống tội tác cụ phòng
phạm túy; phòng buôn bán ma chống tội phạm người; chống cướp biển;
chống phạm khủng bố; chống lậu tội buôn khí; chống tội phạm rửa tiền;
chống phạm quốc tế; chống tội phạm tội kinh tế công cao. nghệ
- Nhìn nhận vấn đề dưới lăng của chức quốc tế, kính tổ theo Liên p hợ quốc,
an ninh phi truyền thống gồm bảy lĩnh vực tế, bao là: kinh lương thực, sức
khỏe, trường, người, cộng môi con đồng trị. chính
2. Quan m ninh phi truy n ni an thng Vi t Nam
- Song trùng với khoảng thời xuất hiện gian quan n phi các niệm về an inh
truyền thống của những học giả trên thế giới được công Nam, bố, Việt
thuật ngữ ninh phi an truyền thống cũng bắt đầu được sử dụng, đồng thời
cũng chủ hấp dẫn đối với giới đề nghiên nói chung, khoa chính cứu học
trị, quốc ninh, an phòng nói riêng.
10
- Tác giả Văn Cương l i tiếp cn ninh phi truy n t c c y u t an thng á ế
mang t t phi quân s ính ch như: ĩ đoan, ĩ ch ngh a dân tc c c ch ngh a
kh ng b , ninh t i nh, n t , ninh an chí ti an năng lượng, ninh khoa h c - an
k thut, u k v i s n lên c a i hi ng nh ính óng Trá đấ t v m t cân b ng
sinh i (an ninh môi sinh i), buôn l u tthá trường thá ma y, d b truy n ch nh
nhim i v(đố i người, s c v cây gia trng), t i m c t ph ó t i chc, phm
xuyên c gia, r a t n công m ng, dân b t h p qu tin, di pháp, bng n dân
s, c n ki t ngu n nước, cướp bin, kinh tế m.... ng
- Tác H Châu vgiả c s trong công M i ng trnh đe da an ninh phi
truyn v tthng ác động c a n ó đến quan h quc tế hin nay, c c đã ch ra á
đặ c đi m c a ninh phi truyan n thng: kh xuyên c gia; t t năng qu ính ch
phi ; t chính ph ính tương đố năng i; kh chuy n h t v n ng; t óa; ính độ ính
hnh v khó x c á định.
- N i dung c a ninh phi truy n an thng l nh ng v n b c t n đề thiế đang i
lên n nay c n hi như: kit t i nguyên, b n dân s , môi sinh i ng trường thá
cn kit, xung t độ tôn giáo, dân t ngh o c, đó i, b nh t t, ti m r a ph tiền,…
An ninh truy n phi th óng ng y c ng c biu n sâu m trong hi đậ đời s ng
quc t v v n n c ninh n c ế thnh đề to u, an to u. Quá trnh ton c u hóa
cng phát tri n th theo , đó an ninh phi truy n c lan r v thng ng ng hơn
đậ hơn”.m nt
IV. N DUNG C NINH PHI TRUY ỘI ỦA AN ỀN THỐNG
1. Bin đổi khí hậu
Việt được đánh Nam g trong 5 một nước chịu ảnh hưởng nặng n nhất
của biến đổi hậu đường biến quốc khí do bờ dài. gia đường bờ biển
dài 3.260 dâng gây nghiêm km nước biển ra ảnh hưởng trọng đối với Việt
Nam. Theo khuyến của cáo Ủy ban Liên chính phủ về BĐKH (IPCC), khi
11
mực nước iển b dâng lên tích 100 cm, diện đất bị mất đi của Việt Nam sẽ lên
tới 40.000𝑘𝑚
2
, chiếm tổng diện đất hiện 12,1 % tích có, kéo theo hệ quả
17,1 triệu người mất nơi sống, chiếm sẽ đi sinh 23,1 % dân số tại thời điểm
báo cáo. Hơn nữa, sự phân bố lượng mưa theo gian không gian thời
không đồng đều hơn.
- Những kỷ lục mới vẫn được thiết lập mỗi năm. cụm Các từ “mưa lớn kỷ
lục”, “nắng nóng kỷ lục”, “kỷ lục về lụt” đã đang xuất hiện ngày càng
phổ biến phương tiện trên các thông tin chúng Nam trong đại Việt những
năm gần đây. Năm 2017 coi được năm kỷ lục về thảm họa tại thiên tai
Việt với hơn Nam, 16 cơn bão, lịch sử trái trung bình quy luật. Nhiệt độ
tại miền Bắc Trung Nam cao 0,5 -1,0°C Bắc Bộ Việt hiện tại hơn từ so
với nhiệt độ trung bình của các năm trước dựa theo tính toán trên dữ liệu cập
nhật của 30 năm trở lại đây. Sự thay trong đổi tần suất xuất hiện cơn các bão
ngày càng áp thấp nhiệt đới rệt.
2.An ninh t ài chính- t tiền
- Giai đoạn trước năm 2007 giai đoạn tưong đối định với ổn tốc độ tăng
trưởng khoảng 7,88% Sau mỗi năm. năm 07, kinh 20 tế Viêt Nam sự bất
ổn trong các biến số kinh mô. Thâm tế hụt tăng vãng lai đột ngột vượt
ngưỡng toàn, an đặc biệt năm xảy 2008 ra khủng hoảng tài chính toàn cầu
bắt đầu khủng hoảng dưới chuẩn của Mỹ. Tốc từ nợ đ gia tăng nợ công
tăng nhanh, ngân sách trung hạn thiếu bền vững. năm đến Từ 2007 2011,
lạm tăng vọt, đỉnh điểm năm phát là 2008 2011. Tín kinh dụng nền tế
luôn cao 2009 mức chỉ năm bị giảm so với năm 2007.
- 2012 kinh Từ năm trở lại đây, tế từng bước định ổn phát và triển, thặng
thương mại, thặng cán cân vãng lai, tăng dự trữ ngoại tăng... tệ
Chính nâng cao trong phủ hiệu quả quản đầu tư, thời điêu các dự án kịp
chỉnh như ngoại hối, điều chỉnh xuất... chính sách mua bán lãi
12
3. ninh nAn ăng ượng l
- yêu Đứng trước cầu nghiệp hiện đại đất nước, cầu của công hóa, hóa nhu
sử dụng năng lượng của Việt ngừng tăng, nguồn Nam không gia trong khi
cung ngày càng năng lượng cạn kiệt. Do vậy, cần chúng ta lộ trình cụ thể
trong xây hình dựng năng lượng sạch tương trong lai.
- Hệ thống năng lượng Việt Nam trên dựa ba trụ cột dầu chính khí, than
đá Các điện lực. nguồn năng lượng chủ yếu của Việt chưa được đảm Nam
bảo. Trữ lượng dầu lửa đ khí ốt Biên nguyên nhân khách Đông do nhiều
quan quan ngày càng khai thác. lẫn chủ sẽ khó Trữ lượng đang dần than đá
cạn 2020, khai thác kiệt, đến năm khả năng chỉ đáp ứng cầu 60% nhu trong
nước đến năm 34%. Các khác g 2035 nguồn năng lượng như năng lượn
sóng, năng lượng năng lượng mặt trời... chưa được gió, sử dụng phổ biến.
4. ninh m An ôi trường
- khai thác tài nguyên khoáng trái phép, Nạn sản săn bắt, vận buôn bán,
chuyến trái phép động, thực vật hoang dã, quý tàn phá hiếm, rừng diễn ra
nhiều địa phương. năm Trong vòng 30 qua, xuất hiện 40 loại bệnh tật mới
nguồn gốc từ ô môi nhiễm trường, nhiều dịch bệnh hiếm nguy như H5N1,
SARS, Corona…
- Trong công ô môi nghiêm sản xuất nghiệp, nhiễm trường diễn ra trọng với
khoảng lượng nước thải 60% hàng ngày khu, công từ các cụm nghiệp được
xả thắng ra nguồn tiếp cận không qua xử môi như vụ sự cố trường tại 4
tỉnh miền Trung (Hà Bình, Tĩnh, Quảng Quảng Trị, Thừa Thiên Huế) do
hành vi xả t chấ thải từ công ty Formosa Tĩnh đã ảnh hưởng trực tiếp đến
hơn người việc định, nhập thấp 100.000 không do làm ổn thu và 176.285
người thuộc, thiệt hại sản phụ lượng hải sản khai thác ven bờ và vùng lộng
ước khoảng tấn/tháng; diện t ính 1.600 tích nuôi tôm hoàn toàn 5,7 bị chết
ha tương đương triệu giống khoảng tấn thương phẩm sắp đến 9 tôm 7 tôm
| 1/17

Preview text:


HỌC VIỆN BÁO CHÍ VÀ TUYÊN TRUYỀN
TỔ GIÁO DỤC QUỐC PHÒNG VÀ AN NINH
------------------------- TIỂU LUẬN
HP2 CÔNG TÁC QUỐC PHÒNG VÀ AN NINH
Khái niệm, đặc điểm, quan niệm và nội dung
của an ninh phi truyền thông
Sinh viên: VÕ QUỲNH MAI
Mã số sinh viên: 2155320050 Lớp GDQP&AN: 9
Lớp: QUẢN LÝ XÃ HỘI K41
Hà Nội, tháng 1 n
2 ăm 2021 1 MỤC LỤC Trang
MỞ ĐẦU ...................................................................................................... 3
NỘI DUNG .................................................................................................. 4
I. KHÁI NIỆM VỀ AN NINH PHI TRUYỀN THỐNG ............................. 4
II.ĐẶC ĐIỂM VỀ AN NINH PHI TRUYỀN THỐNG ............................... 5
III. QUAN NIỆM VỀ AN NINH PHI TRUYỀN THỐNG .......................... 8
1. Quan niệm an ninh phi truyền thống trên thế giới .................................... 8
2. Quan niệm an ninh phi truyền thống ở Việt Nam .................................... 9 IV. NỘI DUNG CỦ
A AN NINH PHI TRUYỀN THỐNG ....................... 10 1. Biến đội khí hậ
u...................................................................................... 10
2. An ninh tài chính- tiền tệ ........................................................................ 11
3. An ninh năng lượng ................................................................................ 12
4. An ninh môi trường................................................................................ .12
5.An ninh thông tin ..................................................................................... 13
6. An ninh nguồn nước ............................................................................... 14
7. Vấn đề dân tộc ........................................................................................ 14
8. Vấn đề tôn giáo ....................................................................................... 15
9. Chủ nghĩa khủng bố ................................................................................ 15
KẾT LUẬN ................................................................................................ 16
TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................................................................ 17 2 MỞ ĐẦU
An ninh phi truyền thống như có thể thấy như dịch bệnh, ô nhiễm môi trường,
khủng hoảng tài chính, chủ nghĩa khủng bổ… đều là những vấn đề có tầm ảnh
hưởng rộng, tất cả các quốc gia trên thế giới đều phải đối mặt và không có
quốc gia nào được loại trừ, vấn đề đặt ra là an ninh truyền thống và an ninh
phi truyền thống đều nằm trong nhóm các vấn đề a n ninh do vậy n ó tác động
đến xây dựng chiến lược an ninh quốc gia,... bảo đảm ổn định và phát triển của quốc gia.
Tình hình thế giới hiện nay, bên cạnh mối đe dọa v
ề quân sự, là sự tồn tại và
xuất hiện nhiều yếu tố mới đe dọa đến an ninh con người và an ninh quốc gia
như: khủng bố, dịch bệnh, biến đổi khí hậu, buôn bán m a túy, buôn bán phụ
nữ và trẻ em, di cư xuyên biên giới, tội phạm mạng... Trong bối cảnh đó ,
những nhận thức về an ninh cũng thay đổi nhanh chóng. Bên cạnh những quan
niệm đã và đang được sử dụng như: an ninh tập thể, an ninh chung, an ninh
toàn diện, xuất hiện an ninh phi truyền thống. Vì thế, đối ph ó với những thách
thức từ an ninh phi truyền thống hiện nay vừa là yêu cầu, nhiệm vụ của sự
nghiệp quốc phòng - an ninh, bảo vệ T
ổ quốc, vừa là điều kiện quan trọng để
bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ
quốc, bảo vệ chế độ, giữ vững hòa bình, ổn định chính trị và an ninh quốc gia,
trật tự, an toàn xã hội . 3 NỘI DUNG I. KHÁI NI
M AN NINH PHI TRUY N THỐNG
- “An ninh ph itruyền thống” là một cụm từ mới, được xuất hiện chính thức trong “Tuyên b
ố chung ASEAN – Trung Quốc về hợp tác trên lĩnh vực a n
ninh phi truyền thống” thông qua tại Hội nghị thượng đỉnh lần thứ 6, giữa
các nước thuộc Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) và Trung
Quốc tại Phnôm Pênh (Campuchia) ngày 01-11-2002. Tu y nhiên, không
phải a icũng hiểu rõ thế nào là “an ninh phi truyền thống” cũng như một vấn
đề như thế nào thì được coi là “vấn đề an ninh ph itruyền thống”. - C
ó thể nói, xuất phát điểm của khái niệm “an ninh phi truyền thống” là từ sự không thoả mã
n với khái niệm truyền thống của an ninh vốn chỉ tập trung vào các vấn đề a
n ninh – quân sự. Theo các học giả nghiên cứu quan hệ quốc tế, có một số l ý d
o sau khiến cho khái niệm an ninh truyền thống không còn
đáp ứng với bối cảnh quốc tế hiện nay:
- Thứ nhất, khái niệm “an ninh truyền thống” chỉ đưa ra các mối đe doạ về quân sự m à b
ỏ qua những nguy cơ khác đang ngày càng gia tăng như thảm
họa môi trường, thiếu lương thực, cạn kiệt nguồn tài nguyên, su y thoái kinh tế… Tức là a
n ninh truyền thống nhấn mạnh an ninh chính trị và quân sự của quốc gia. N
ó giả sử rằng các quốc gia chỉ l
à mục tiêu của vấn đề an ninh,
nguồn gốc duy nhất của đe doạ quân sự là t
ừ các khối thù địch, giá trị cơ bản của a
n ninh này là bảo đảm sự sống còn của quốc gia và toàn vẹn về lãnh
thổ, chủ quyền; và tiếp cận thu được của a n ninh chính l à liên minh chính trị
và ngăn chặn hạt nhân…
- Chính v ìvậy, khái niệm này trở nên “thiếu cân xứng” khi một loạt các
thuật ngữ mới xuất hiện trong chương trình nghị sự an ninh của nhiều quốc
gia như “an ninh kinh tế”, “an ninh lương thực”, “an ninh năng lượng và
nguồn tài nguyên”, “an ninh môi trường”… 4
- Thứ hai, khái niệm “an ninh truyền thống” được coi là chỉ thiên về bảo vệ
lợi ích của chính quyền trung ương và tầng lớp c ó đặc quyền trong x ã hội m à
bỏ qua lợi ích của dân chúng. Hay nói cách khác, khái niệm “an ninh truyền
thống” được sử dụng nhằm mục đích kiểm soát nhà nước và du y trì cơ cấu kinh tế xã hộ iư
u đãi đối với các tầng lớp đặc quyền. Như vậy thì khái niệm
này không đảm bảo cho sự thịnh vượng và phát triển của từng cá nhân trong
xã hộ ivà do đó không thể tồn tại trong một thế giới dân chủ.
- Từ những luận cứ trên, khái niệm “an ninh phi truyền thống” được sinh ra
như là một sự bổ sung mặt còn thiếu trong khái niệm về a n ninh nói chung.
- An ninh ph itruyền thốn
g l việc bảo đảm an ton, không có hiểm nguy cho
cá nhân con người, quốc gia dân tộc v ton nhân loại trước các mối đe dọa
có nguồn gốc phi quân sự như biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường, khan
hiếm nguồn lực, dịch bệnh lây lan nhanh, khủng hoảng tài chính, an ninh
mạng, tội phạm nguy hiểm xuyên biên giới, chủ nghĩa khủng bố… Các mối đe dọa a
n ninh phi truyền thống thường lan tỏa nhanh, ảnh hưởng rộng mang
tính khu vực hoặc ton cầu, d
o tác động bởi mặt trái của kinh tế thị trường,
của ton cầu hóa, của sử dụn
g thnh tựu khoa học - công nghệ. II. ĐẶ
C ĐIỂM CỦA AN NINH PHI TRUY N THỐNG a) A
n ninh ph itruyền thống được chia làm hai loại, c ó tính chất bạo lực v à phi bạo lực A n ninh phi truyền thống c
ó tính chất bạo lực “mang tính phi quân sự" v íd
ụ như: tội phạm khủng bố, buôn lậu m a túy, tội phạm có tổ
chức, xuyên quốc gia... Còn a
n ninh ph itruyền thống phi bạo lực này sinh v à
biểu hiện của vấn đề chưa c
ó màu sắc hoạt động bạo lực như: ô nhiễm môi
trường, khủng hoảng tài chính, tiền tệ, bệnh dịch truyền nhiễm nguy hiểm hoành hành .. . 5 b) A n ninh phi truyền thống c
ó đặc điểm mở rộng, lan tràn v à có tính xuyên
quốc gia. Đó là tiêu chuẩn quan trọng để phân biệt một vấn đề l à thuộc lĩnh
vực an ninh phi truyền thống hay là vấn đề lĩnh vực an ninh quố c gia của riêng một nhà nước m
à không mang tính quốc tế. R õ ràng, thiếu hụt tài nguyên, bùng n
ổ dân số, môi trường sinh thái xấu đi, xung đột tôn giáo dân
tộc, khủng hoàng kinh tế và tài chính tiền tệ, chủ nghĩa khủng bổ, tấn công
mạng thông tin, phố biến vũ khí giết người hàng loạt, tội phạm xuyên quốc gia, buôn lậu m
a túy, nạn d idân kinh tế và di dân bất hợp pháp, lan tràn dịch
bệnh truyền nhiễm, tội phạm cướp biển, rửa tiên ph ipháp... đều í tnhiều mang tính xuyên quố c gia. Đặc trưng đ
ó cho thấy, vấn đề an ninh phi truyền thống c ó ảnh hưởng v
à tác dụng quan trọng đối với quan hệ giữa các quốc
gia, khu vực và quan hệ quốc tế. c) A
n ninh ph itruyền thống đe dọa, u
y hiếp đối với sinh mệnh, đời sống x ã
hội của công dân các nước v à an ninh quốc gia, a n ninh khu vực cũng như
an ninh toàn cầu, nhưng phương thức, mức độ, thời gian v à hậu quả gây ra khác nhau. A
n ninh phi truyền thống không chi tác động ảnh hưởng đến sinh
mệnh, đời sống của quốc gia bị chi phối, m
à nó còn ảnh hưởng đến các quốc
gia, vùng lãnh thổ lân cận trong khu vực lân cận và thậm chi toàn thế giới.
Nhiều nội dung của an ninh phi truyền thống còn ảnh hưởng đến tất cả các
nước, các khu vực trên toàn thế giới. V ídụ: vấn đề an ninh môi trường, vấn
đề các loại dịch bệnh nguy hiểm truyền nhiễm .. .nó không chỉ ảnh hưởng
đến một quốc gia nào m
à có thể lan tràn, ảnh hưởng đến tất cả các quốc gia
khác. Tuy nhiên, mức độ ảnh hưởng và tác động đến các quốc gia, các vùng
lãnh thổ theo các phương thức, mức độ, thời gian v à hậu quả khác nhau, c ó nước, kh
u vực bị tác động, ảnh hưởng nhiều, có nước, kh u vực bị ảnh hưởng ít, tù
y thuộc vào các yếu tố khác, cũng như vị trí địa lý. Vì vậy, giải quyết và 6
đưa ra giải pháp đối phó vấn đề a
n ninh phi truyền thống không chỉ có một
quốc gia đơn lẻ nào thực hiện m à l
à trách nhiệm chung của toàn nhân loại.
d) Các vấn đề của lĩnh vực a
n ninh phi truyền thống có tác động, ảnh hưởng
qua lại lẫn nhau. Vấn đề an ninh ở một phương diện nào đ ó c ó thể dẫn đến
hoặc kích thích bùng phát vấn đề a
n ninh khác và khiến cho ảnh hưởng và nguy hại m
à nó tạo ra xuất hiện hiệu ứng nâng cấp lớn hơn, rộng hơn và
nhanh hơn như sự nghèo đói, xung đột bộ tộc ở khu vực hồ lớn ở châu Phi
liên quan đến vấn đề dân tị nạn; các hoạt động tội phạm và chủ nghĩa khủng
bố cũng như tin tặc dưới nhiều hình thức câu kết lẫn nhau, buôn lậu m a túy
và rửa tiền phi pháp, kinh tế ngầm, tội phạm có tổ chức và di dân bất hợp
pháp, môi trường sinh thái xấu đi v ìdân tị nạn và môi trường đều có liên hệ với nhau.
Trong một số vấn để đã hình thành “chuỗi xích" của “vấn đề - khủng hoảng -
xung đột", có thể kích thích lẫn nhau và tạo thành hiệu ứng nguy hại mang
tính “dây chuyền" với phạm vi lớn hơn, đồng thời tạo thành uy hiếp" song
trùng hoặc nhiều hơn đối với a n ninh quốc gia và a n ninh quốc t ế như vấn đề
tôn giáo dân tộc, vấn đề chủ nghĩa khủng bố .. . e) Vấn đ
ề an ninh phim truyền thống thường là quá trình tích lũ y tiềm tàng,
dần dần hình thành phố (Như vấn đ
ề môi trường sinh thái, tôn giáo dân tộc; có những vấn đề m
ở rộng, lan tràn tạo thành như bệnh dịch, khủng hoàng tài
chính tiền tệ, chủ nghĩa khủng bố, buôn lậu m
a túy)... Điều đó chủ yếu l à chỉ vấn đề a
n ninh phi truyền thống có đặc tính “lan tòa" hoặc “chảy má u
trong", bệnh dịch SARS là một ví dụ. Chủ nghĩa khủng bố, d o hoạt động của
nó và sự thẩm thấu của quốc tế hóa khiến cho những quốc gia vốn không tồn
tại vấn đề chủ nghĩa khủng bố lại xuất hiện. Ngoài ra, vấn đề a n ninh phi truyền thống thường l
à bùng phát đột xuất dưới hình thức khủng hoảng, từ đó phát triển m à tạo thành mối u
y hiếp nghiêm trọng và trực tiếp đối với a n 7
ninh quốc gia, Chẳng hạn, khủng hoảng tiền tệ ở khu vực Đông Á tháng
7/1997, bệnh dịch SARS hoành hành ở Hồng Kông (Trung Quốc) tháng
7/2003 hay sự kiện khủng b
ố 11/9/2001 đều có những đặc trưng như vậy.
III. QUAN NI
M V AN NINH PHI TRUY N THỐNG
1. Quan nim an ninh phi truyn thng trên th gii
Trong giới nghiên cứu phương Tây, Richard H. Ullman c ó lẽ là một trong
những người đầu tiên đưa ra quan niệm ngắn gọn và c
ô đọng nhất về an ninh
phi truyền thống. Trong bài viết mang tính tiên phong của mình vào năm
1983, ông cho rằng an ninh quốc gia không nên hiểu theo nghĩa hẹp là bảo
vệ nhà nước trước những cuộc tấn công quân sự qua biên giới lãnh thổ m à
an ninh quốc gia còn phải đối mặt với những thách thức phi truyền thống,
bao gồm: khủng bố quốc tế, tội phạm xuyên quốc gia c ó tổ chức, an ninh
môi trường, di cư bất hợp pháp, an ninh năng lượng và a n ninh con người.
- Tại châu Á, Trung Quốc là nước có khá nhiều học giả nghiên cứu về an
ninh phi truyền thống. Đặc biệt, sau sự kiện ngày 1 - 1 9-2001 - khi 2 tòa tháp
của Trung tâm Thương mại thế giới tại New York b ịlực lượng khủng bố
đánh sập, thế giới liên tiếp xảy ra các cuộc khủng bố ở nhiều nơi, cộng thêm
tình trạng bạo lực, dịch bệnh diễn ra trong và ngoài biên giới Trung Quốc...
thì giới nghiên cứu ở quốc gia này gia tăng mức độ quan tâm đến các mối đe
dọa an ninh phi truyền thống. Một là, vấn đ
ề an ninh liên quan đến phát triển bền vững (sustainable development), bao gồ
m bảo vệ môi trường, phát triển tài nguyên, môi trường
sinh thái toàn cầu và kiểm soát phòng chống dịch bệnh;
Hai là, các mối đe dọa an ninh đến sự ổ n định kh
u vực và quốc tế (regional
and international stability), bao gồm an ninh kinh tế, an ninh xã hội, quyền
con người và người tị nạn; 8 Ba là, t
ổ chức tội phạm xuyên quốc gia (transnational organized crimes) bao gồm cả buôn người v à buôn bán m a túy; Bốn là, t
ổ chức tồn tại ngoài nhà nước/phi quốc gia (non-state/nation
organizations) thách thức trật tự quốc tế, lớn nhất là sự đe dọa của khủng bố quốc tế;
Năm là, vấn đề an ninh gây ra bởi phát triển công nghệ và toàn cầu hóa, bao gồm cả a
n ninh mạng, an ninh thông ti
n và an ninh kỹ thuật d itruyền
(genetic engineering security). - Trong tuyên b
ố trên, các nhà lãnh đạo ASEAN và Trung Quốc bày t ỏ “sự
quan ngại về những vấn đề an ninh phi truyền thống ngày càng gia tăng như buôn lậu, m
a túy, buôn bán phụ nữ và trẻ em, cướp biển, khủng bố, buôn lậu
vũ khí, rửa tiền, tội phạm kinh tế quốc tế v
à tội phạm công nghệ cao”. Đồng
thời, Hội nghị xác định nội dung hợp tác về các vấn đề “an ninh phi truyền thống” bao gồm các c
ơ chế và khả năng hợp tác cụ thể về: phòng chống tội phạm m
a túy; phòng chống tộ iphạm buôn bán người; chống cướp biển;
chống tội phạm khủng bố; chống buôn lậu vũ khí; chống tội phạm rửa tiền;
chống tội phạm kinh tế quốc tế; chống tội phạm công nghệ cao.
- Nhìn nhận vấn đề dưới lăng kính của tổ chức quốc tế, theo Liên hợp quốc,
an ninh phi truyền thống bao gồm bảy lĩnh vực là: kinh tế, lương thực, sức
khỏe, môi trường, con người, cộng đồng v à chính trị.
2. Quan nim a
n ninh phi truyn thng V i t Nam
- Song trùng với khoảng thời gian xuất hiện các quan niệm về an nin h phi
truyền thống của những học giả trên thế giới được công bố, ở Việt Nam,
thuật ngữ an ninh phi truyền thống cũng bắt đầu được sử dụng, đồng thời
cũng là chủ đề hấp dẫn đối với giới nghiên cứu nói chung, khoa học chính trị, a
n ninh, quốc phòng nói riêng. 9
- Tác giả Lê Văn Cương lại tiếp cận a
n ninh phi truyền thống từ các yếu tố mang tín
h chất phi quân sự như: chủ ng ĩ
h a dân tộc cực đoan, chủ nghĩa khủng bố, a
n ninh ti chính, tiền tệ, a
n ninh năng lượng, an ninh khoa học - kỹ thuật, hiệu ứn g nh kín h với sự nón
g lên của Trái đất v mất cân bằn g
sinh thái (an ninh môi trườn g sinh thái), buôn lậu m a ty, dịch bện h truyền
nhiễm (đối với người, gia sc v cây trồng), tội phạm có tổ chức, tội phạm
xuyên quốc gia, rửa tiền, tấn công mạng, d idân bất hợp pháp, bng nổ dân số, cạn kiệt ng ồ
u n nước, cướp biển, kinh tế ngầm....
- Tác giả Hồ Châu v cộn g sự trong công trn h Mối đe dọa an ninh phi truyền thốn
g v tác động của nó đến quan hệ quốc tế hiện nay, đã chỉ ra các
đặc điểm của an ninh phi truyền thống: khả năng xuyên quốc gia; tín h chất
phi chính phủ; tính tương đối; khả năng chuyển hóa; tính vận động; tính vô
hnh v khó xác định. - Nội dung của a
n ninh phi truyền thống l những vấn đề bức thiết đang nổi
lên hiện nay như: cạn kiệt ti nguyên, bn
g nổ dân số, môi trườn g sinh thái cạn kiệt, xung đột tô
n giáo, dân tộc, ngho đói, bệnh tật, tội phạm rửa tiền,…
An ninh ph itruyền thống ngy cng có biểu hiện sâu đậm trong đời sốn g quốc tế v thn
h vấn đề ton cầu, an ninh ton cầu. Quá trnh ton cầu hóa
cng phát triển th theo đó, an ninh phi truyền thốn g cn g lan rộn g hơn v đậm nt hơn”. IV. N I DUNG C
A AN NINH PHI TRUY N THỐNG
1. Bin đổi khí hậu
Việt Nam được đánh giá là một trong 5 nước chịu ảnh hưởng nặng nề nhất
của biến đổi kh íhậu do c
ó đường bờ biến dài. Là quốc gia có đường bờ biển dài 3.260 k
m nước biển dâng gây ra ảnh hưởng nghiêm trọng đối với Việt
Nam. Theo khuyến cáo của Ủy ban Liên chính phủ về BĐKH (IPCC), khi 10
mực nước biển dâng lên 10
0 cm, diện tích đất b ịmấ tđi của Việt Nam sẽ lên
tới 40.000𝑘𝑚2, chiếm 12,1 % tổng diện tích đất hiện có, kéo theo hệ quả
17,1 triệu người sẽ mất đi nơi sinh sống, chiếm 23,1 % dân số tại thời điểm
báo cáo. Hơn nữa, sự phân bố lượng mưa theo thời gian và không gian không đồng đều hơn. - Những k
ỷ lục mới vẫn được thiết lập mỗi năm. Các cụm từ “mưa lớn kỷ
lục”, “nắng nóng kỷ lục”, “kỷ lục về lũ lụt” đã v
à đang xuất hiện ngày càng
phổ biến trên các phương tiện thông tin đại chúng ở Việt Nam trong những
năm gần đây. Năm 2017 được coi l
à năm kỷ lục về thảm họa thiên tai tại Việt Nam, với hơn 1
6 cơn bão, lũ lịch sử trái qu y luật. Nhiệt đ ộ trung bình
tại miền Bắc và Bắc Trung B
ộ Việt Nam hiện tại cao hơn từ 0,5 -1,0°C so
với nhiệt độ trung bìn
h của các năm trước theo tính toán dựa trên dữ liệu cập
nhật của 30 năm trở lại đây. Sự thay đổi trong tần suất xuất hiện các cơn bão và á
p thấp nhiệt đới ngày càng r õ rệt.
2.An ninh tài chính- tiền t
- Giai đoạn trước năm 2007 là giai đoạn tưong đối ổn định với tốc độ tăng
trưởng khoảng 7,88% mỗi năm. Sau năm 2 0
0 7, kinh tế Viêt Nam có sự bất
ổn trong các biến số kinh tế vĩ mô. Thâm hụt vãng lai tăng đột ngột vượt
ngưỡng an toàn, đặc biệt l
à năm 2008 xảy ra khủng hoảng tài chính toàn cầu
bắt đầu từ khủng hoảng nợ dưới chuẩn của Mỹ. Tốc độ gia tăng nợ công
tăng nhanh, ngân sách trung hạn thiếu bền vững. Từ năm 2007 đến 2011,
lạm phát tăng vọt, đỉnh điểm là năm 2008 v
à 2011. Tín dụng nền kinh tế luôn ở mức cao chỉ c ó năm 2009 bị giảm s o với năm 2007.
- Từ năm 2012 trở lại đây, kinh tế từng bước ổn định và phát triển, có thặng
dư thương mại, có thặng dư cán cân vãng lai, tăng dự trữ ngoại tệ tăng... Chính ph
ủ nâng cao hiệu quả trong quản l
ý các dự án đầu tư, kịp thời điêu
chỉnh chính sách như mua bán ngoại hối, điều chỉnh lãi xuất... 11 3. A
n ninh năng lượng
- Đứng trước yêu cầu của công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, nhu cầu
sử dụng năng lượng của Việt Nam không ngừng gia tăng, trong khi nguồn
cung năng lượng ngày càng cạn kiệt. D o vậy, chúng ta cần c ó lộ trình cụ thể trong xây dựng m
ô hình năng lượng sạch trong tương lai.
- Hệ thống năng lượng Việt Nam dựa trên ba trụ cột chính l à dầu khí, than đá v à điện lực. Các
nguồn năng lượng chủ yếu của Việt Nam chưa được đảm
bảo. Trữ lượng dầu lửa và khí đốt ở Biên Đông d
o nhiều nguyên nhân khách quan lẫn chủ quan s ẽ ngày càng kh
ó khai thác. Trữ lượng than đá đang dần
cạn kiệt, đến năm 2020, khả năng khai thác chỉ đáp ứng 60 % nhu cầu trong nước v à đến năm 203
5 là 34%. Các nguồn năng lượng khác như năng lượng
sóng, năng lượng gió, năng lượng mặt trời... chưa được sử dụng phổ biến. 4. A n ninh mô
i trường
- Nạn khai thác tài nguyên khoáng sản trái phép, săn bắt, buôn bán, vận
chuyến trái phép động, thực vật hoang dã, quý hiếm, tàn phá rừng diễn ra ở
nhiều địa phương. Trong vòng 3 0 năm qua, xuất hiện 4
0 loại bệnh tật mới có
nguồn gốc từ ô nhiễm môi trường, nhiều dịch bệnh nguy hiếm như H5N1, SARS, Corona…
- Trong sản xuất công nghiệp, ô nhiễm môi trường diễn r a nghiêm trọng với
khoảng 60% lượng nước thải hàng ngày từ các khu, cụm công nghiệp được xả thắng r
a nguồn tiếp cận không qua xử l ý như v ụ sự c ố môi trường tại 4
tỉnh miền Trung (Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên Huế) d o
hành vi xả chất thải từ công ty Formosa H
à Tĩnh đã ảnh hưởng trực tiếp đến hơn 100.000 người d o không c
ó việc làm ổn định, thu nhập thấp và 176.285
người phụ thuộc, thiệt hại sản lượng hải sản khai thác ven bờ và vùng lộng ước tín
h khoảng 1.600 tấn/tháng; diện tích nuôi tôm b ịchết hoàn toàn l à 5,7
ha tương đương 9 triệu tôm giống và khoảng 7 tấn tôm thương phẩm sắp đến 12