Khám phá mô hình thương mại điện tử người tiêu dùng môn Thương mại điện tử | Trường Đại học Kiến trúc Đà Nẵng

1. Cơ sở lý luận:
+ Mô hình C2C là từ viết tắt của Consumer to Consumer, dịch ra là “người tiêu dùng
với người tiêu dùng” hoặc “khách hàng với khách hàng”; đó là một mô hình kinh
doanh thúc đẩy thương mại giữa các cá nhân, thường là trong môi trường trực tuyến.
Các công ty C2C đóng vai trò trung gian để thúc đẩy sự tương tác và giúp người tiêu
dùng tiếp cận lượng khán giả lớn hơn. Cho dù nền tảng C2C tập trung vào hàng hóa
hay dịch vụ thì danh mục thương mại điện tử này đều tạo điều kiện thuận lợi cho các
giao dịch giữa mọi người.
+ Các công ty C2C tạo điều kiện thuận lợi cho mối quan hệ của người tiêu dùng, giúp
người mua và người bán xác định và tương tác với nhau. Chúng đặc biệt hữu ích cho
các thị trường ngách. Ví dụ: nếu bạn đang bán một chiếc ô tô đã qua sử dụng, bạn có
thể không biết ai quan tâm đến kiểu dáng và kiểu dáng cụ thể của nó. Tuy nhiên, thị
trường C2C có thể giúp bạn kết nối với khách hàng mục tiêu và bán hàng. 2. Đặc điểm:
+ Giao dịch ngang hàng: Nó tạo điều kiện thuận lợi cho các giao dịch trực tiếp giữa
người tiêu dùng cá nhân.
+ Hỗ trợ nền tảng: Nền tảng C2C cung cấp cơ sở hạ tầng và công cụ để niêm yết, xử lý thanh toán và liên lạc.
+ Cung cấp đa dạng: Có thể trao đổi nhiều loại sản phẩm, dịch vụ và thông tin.
+ Sự tham gia: Bất kỳ ai cũng có thể tham gia với tư cách là người mua hoặc người bán,
thúc đẩy tính toàn diện.
3. Các nền tảng của mô hình C2C:
+ Hầu hết các nền tảng C2C kiếm tiền bằng cách tính phí người bán một khoản chi phí
hoặc một khoản hoa hồng nhỏ để đưa các mặt hàng của họ lên kệ hàng điện tử. Các nền tảng C2C bao gồm:
+ Nền tảng đấu giá: Các trang web đấu giá trực tuyến cho phép người bán niêm yết hàng
hóa của họ ở mức giá tối thiểu và sau đó cho phép nhiều khách hàng đấu giá mặt hàng
đó cho đến khi có người chiến thắng. Việc đặt giá có thể làm tăng giá cao hơn so với
việc người bán niêm yết mặt hàng ở một mức giá cố định và người đấu giá có thể tìm
được một thỏa thuận tốt nếu không có nhiều đối tượng quan tâm khác.
+ Trao đổi vật phẩm: Có một số nền tảng trực tuyến kết nối người mua và người bán
muốn trao đổi hàng hóa, từ đồ nội thất đã qua sử dụng đến tác phẩm nghệ thuật và bất sản phẩm gì.
+ Trao đổi dịch vụ: Có thể sử dụng các trang C2C trực tuyến để mua và bán, trao đổi
các dịch vụ như thuê một người huấn luyện chó, tìm kiếm một nhà thiết kế trang web
hoặc thuê một người chăm sóc, dọn dẹp nhà cửa, hoặc thuê nhà của ai đó trong thời gian du lịch.
+ Cổng thanh toán điện tử: Cổng thanh toán điện tử C2C tồn tại nhằm liệt kê hàng hóa
và dịch vụ để bán và tạo điều kiện thanh toán cho việc bán hàng C2C trên các nền
tảng khác. Các nền tảng này có thể kiếm tiền bằng cách tính phí người dùng để chuyển
thu vào tài khoản ngân hàng của họ.
4. Cách thức hoạt động: - Quy trình mua bán:
+ Danh sách: Người bán tạo danh sách cho các mặt hàng hoặc dịch vụ họ muốn bán,
cung cấp mô tả, hình ảnh và giá cả.
+ Tìm kiếm và Lựa chọn: Người mua duyệt qua danh sách, tìm kiếm các mặt hàng cụ
thể và chọn sản phẩm hoặc dịch vụ mà họ quan tâm.
+ Giao tiếp: Người mua và người bán thường liên lạc qua nền tảng để đàm phán các điều
khoản, đặt câu hỏi hoặc sắp xếp hậu cần.
+ Thanh toán: Quá trình thanh toán thường được xử lý an toàn thông qua nền tảng, với
các tùy chọn như thẻ tín dụng hoặc hệ thống thanh toán trực tuyến.
+ Hoàn tất giao dịch: Sau khi giao dịch, người mua có thể để lại đánh giá hoặc xếp hạng
để tạo dựng niềm tin trong cộng đồng.
+ Tiếp thị doanh nghiệp: Tạo một trang đích thông tin trên trang web và chia sẻ nó trên
phương tiện truyền thông xã hội. Bao gồm liên kết để đăng ký nhận bản tin email để
người dùng tiềm năng có thể tìm hiểu thêm về việc mua hoặc bán các mặt hàng thông
qua thị trường. Có thể cân nhắc sử dụng các biện pháp khuyến khích, chẳng hạn như
các chương trình tặng thưởng hoặc giảm giá, để khuyến khích mọi người trở thành
người sử dụng sớm trên thị trường.
- Hệ thống chuỗi cung ứng: 5. Ưu điểm: + Ưu điểm:
+ Chi phí tối thiểu. Vì nền tảng C2C không phải cung cấp sản phẩm nên chi phí sẽ tối
thiểu. Điều này giữ lợi nhuận cao hơn cho người bán và giá thấp hơn cho người mua.
+ Tham gia tự do: Các cá nhân có thể tự do tham gia mô hình C2C để mua hoặc bán sản phẩm.
+ Thuận tiện cho người bán. Người bán tận hưởng sự tiện lợi mà thị trường C2C mang
lại. Ví dụ: nếu ai đó muốn bán một bộ sưu tập sách cũ, họ không phải đối mặt với
những rắc rối trong việc tìm kiếm người mua tiềm năng. Thay vào đó, họ có thể tham
gia thị trường C2C và tiếp cận nhiều người mua tiềm năng.
+ Thuận tiện cho người mua. Người mua cũng thấy mô hình C2C tiện lợi. Họ không cần
phải nghiên cứu ngoại tuyến và lái xe vòng quanh để ghé thăm các cửa hàng để tìm
kiếm món đồ họ muốn. Họ có thể truy cập trang C2C và dễ dàng tìm kiếm ngay cả
những mặt hàng khó tìm.
+ Sự đa dạng về sản phẩm và dịch vụ: Người dùng có thể bán hoặc mua bất kỳ sản phẩm
hoặc dịch vụ nào mà họ muốn, từ đó đáp ứng nhu cầu của mọi người.
+ Tính minh bạch: Vì các giao dịch được thực hiện trực tiếp giữa các bên, người dùng
có thể dễ dàng kiểm tra thông tin và đánh giá độ tin cậy của người bán hoặc người
mua trước khi thực hiện giao dịch. 6. Nhược điểm: + Nhược điểm:
+ Độ tin cậy không cao: Trong mô hình C2C, không có sự tham gia của bên thứ ba để
đảm bảo tính an toàn và tin cậy của giao dịch, do đó đôi khi có thể xảy ra các trường
hợp lừa đảo hoặc hàng giả, hàng nhái.
+ Sự thiếu hụt về trách nhiệm: Vì không có sự tham gia của bên thứ ba, trong mô hình
C2C, các bên trực tiếp sẽ phải chịu trách nhiệm đầy đủ cho các giao dịch của mình.
Điều này có thể khiến người dùng cảm thấy thiếu an toàn và khó khăn trong việc giải quyết các tranh chấp.
+ Không có chính sách bảo hành: Trong mô hình C2C, không có sự tham gia của nhà
sản xuất hoặc các đại lý phân phối chính thức, do đó, người mua sẽ không được hưởng
các chính sách bảo hành của các hãng.
+ Sự cạnh tranh khốc liệt: Vì mô hình C2C, do đó, người bán và người mua sẽ phải cạnh
tranh với nhau để thu hút khách hàng, tạo ra giá cả cạnh tranh và tăng tính thực tế cho sản phẩm.
7. Giải pháp để áp dụng mô hình C2C hiệu quả:
- Xây dựng nền tảng chuyên nghiệp C2C: Đầu tư xây dựng trang web chuyên nghiệp
C2C hoặc ứng dụng chuyên nghiệp C2C, đảm bảo tính năng đầy đủ, giao diện thân
thiện và bảo mật thông tin. Đây là nền tảng để người bán và người mua giao dịch.
- Cung cấp hỗ trợ dịch vụ: Cung cấp các dịch vụ hỗ trợ như vận chuyển, thanh toán,
bảo hành, đổi trả... để tạo tâm lý cho cả người mua.
- Tạo một cộng đồng mạnh mẽ: Xây dựng một cộng đồng đông đảo và tích cực sẽ giúp
thúc đẩy hoạt động mua bán trên nền tảng C2C của bạn. Tạo ra các kênh giao tiếp và
diễn đàn để người dùng có thể thảo luận, chia sẻ thông tin và kinh nghiệm mua bán.
- Khuyến khích đánh giá và phản hồi: Khuyến khích người dùng đánh giá và đưa ra
phản hồi về các giao dịch. Điều này giúp xây dựng niềm tin và đánh giá uy tín cho cả
người mua và người bán.
- Triển khai các biện pháp bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ: Đảm bảo rằng hoạt động giao
dịch trên nền tảng C2C của bạn tuân theo các điều khoản về bảo vệ quyền sở hữu trí
tuệ. Bảo vệ người bán và người mua khỏi việc sao chép hoặc sử dụng trái phép sản phẩm hoặc thông tin.
- Quảng cáo và tiếp thị hiệu quả: Để thu hút nhiều người mua và người bán, quảng cáo
và tiếp thị một cách hiệu quả là rất quan trọng. Sử dụng các kênh quảng cáo trực tuyến
và xã hội để tiếp cận đúng đối tượng khách hàng và tạo sự nhận thức về nền tảng/dịch vụ C2C.
- Độc quyền và ưu đãi: Tạo ra những chương trình ưu đãi và các giao dịch độc quyền
để thu hút người dùng. Cung cấp sự khác biệt và lợi ích đối với việc mua bán trên nền tảng C2C.
8. Các nền tảng C2C phổ biến hiện nay:
+ Nhờ có internet, các công ty lớn hơn và mạnh hơn đang thúc đẩy các tương tác C2C.
Dưới đây là một số ví dụ:
+ eBay là một ví dụ nổi bật về trung gian C2C. Nó bao gồm các mặt hàng có giá cố định
và đấu giá nhằm thu hút khách hàng đang tìm kiếm những giao dịch tốt và các sản phẩm khó tìm.
+ Amazon vừa là nền tảng B2C vừa là nền tảng C2C. Amazon Marketplace của nó tập
trung vào người bán bên thứ ba cung cấp các mặt hàng mới và đã qua sử dụng. Bán
hàng trên Amazon yêu cầu tạo tài khoản người bán, niêm yết sản phẩm và vận chuyển
trực tiếp đến người tiêu dùng hoặc Amazon.
+ Craigslist là một thị trường C2C nổi tiếng khác, nơi mọi người có thể mua bán hàng
hóa và dịch vụ thương mại. Các trang web được bản địa hóa của Craigslist dành cho
các thành phố trên toàn thế giới tạo ra cảm giác cộng đồng. Craigslist tập trung vào
việc tạo điều kiện thuận lợi cho các mối quan hệ. Ví dụ: chủ sở hữu bất động sản có
thể tiếp cận những người thuê nhà tiềm năng và các chuyên gia có thể tiếp cận những
người cần dịch vụ của họ.
+ Etsy ban đầu là một cộng đồng trực tuyến dành cho các nghệ sĩ, thợ thủ công và những
người yêu thích phong cách cổ điển. Bây giờ nó là một thị trường được thành lập cho
các mặt hàng độc đáo, thủ công, nguyên bản.
+ Facebook Marketplace kết nối người mua và người bán ở các địa điểm cụ thể. Tất cả
các giao dịch đều miễn phí, không giống như eBay, tính phí giao dịch khi bán hàng. + …
9. Thực trạng tình hình thương mại điện tử C2C:
- Thương mại điện tử giữa người tiêu dùng với người tiêu dùng là một phân khúc nhỏ
hơn trong thị trường thương mại điện tử lớn hơn, với ít người chơi hơn so với những
gã khổng lồ thương mại điện tử B2C. Giống như các phân khúc khác của thị trường,
cả trang web và ứng dụng cho phép giao dịch C2C đều được sử dụng rộng rãi để mua
bán hàng hóa. Tính đến tháng 4 năm 2021, eBay đã chứng kiến gần hai tỷ lượt truy
cập vào thị trường mua/bán nổi tiếng của mình.
- Trong số tất cả các kênh thương mại điện tử hiện có, người tiêu dùng chuyển sang thị
trường trực tuyến thường xuyên nhất. Hơn 1/5 tổng số giao dịch mua hàng trực tuyến
trên toàn thế giới được thực hiện thông qua các thị trường trực tuyến vào năm 2021.
Ngược lại, các trang web hoặc ứng dụng của nhà bán lẻ cá nhân chỉ chiếm 12% giao
dịch mua hàng trực tuyến.
- Thương mại điện tử C2C đang có thêm sức hút nhờ vào bối cảnh mở rộng của các
nền tảng sẵn có. eBay, đã xuất hiện từ những năm đầu của Internet, hiện là một trong
những nền tảng thương mại điện tử C2C và B2C lớn nhất, với khoảng 160 triệu người
mua tích cực trên toàn thế giới tính đến giữa năm 2021. eBay khởi đầu là một trang
web đấu giá nơi người tiêu dùng có thể liệt kê và đấu giá hàng hóa. Trong 25 năm tồn
tại, mô hình kinh doanh của eBay phần lớn vẫn trung thành với mô hình ban đầu.
- Các lĩnh vực hạ nguồn được sử dụng rộng rãi nhất của thị trường Thương mại điện tử
C2C được đề cập trong báo cáo này là:
+ Chăm sóc sắc đẹp và cá nhân + Đồ ăn + Điện tử dân dụng + Quần áo & Giày dép + Trang trí nhà cửa
+ Công nghiệp & Khoa học
+ Thể thao & Giải trí + Du lịch lữ hành
- Việt Nam đã chứng minh sự phát triển đáng kể của thương mại điện tử C2C trong
những năm gần đây. Nền tảng thương mại điện tử phổ biến C2C đã xuất hiện và trở
thành phổ biến mua sắm trực tuyến địa điểm, như Shopper, Tiki, Lazada, Sendo, v.v.
Sự phát triển của công nghệ và internet đã tạo điều kiện thuận lợi cho thương mại
điện tử C2C tại Việt Nam. Người dùng có thể dễ dàng truy cập và tham gia vào các
hoạt động mua bán trực tuyến thông qua điện thoại di động và internet. Báo cáo mới
đây của Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số, Bộ Công Thương cho thấy thị trường
thương mại điện tử Việt Nam ghi nhận giá trị ước tính 13,7 tỷ USD vào năm 2021,
chiếm khoảng 6,5% tổng doanh thu bán lẻ. Con số này thể hiện mức tăng trưởng 16% so với năm 2020.
10.Xu hướng trong tương lai của mô hình C2C:
- Thị phần C2C trên thị trường thương mại điện tử Trung Quốc >40%. Dự báo thị phần
C2C trên thị trường thương mại điện tử EU chiếm 50% vào năm 2025. Ngày càng có
nhiều ông lớn trên tất cả các danh mục thương mại điện tử tham gia vào cuộc chơi
C2C và người tiêu dùng ở mọi lứa tuổi – đặc biệt là những người trẻ tuổi – đang trở
thành những người hâm mộ lớn. Thời trang hiện là lĩnh vực phát triển nhanh nhất
trong thương mại điện tử C2C, theo sau là hàng hóa gia đình như đồ chơi. Khi các lựa
chọn mua hàng tăng lên thì nhóm người mua cũng tăng theo. Mặc dù người tiêu dùng
ở mọi lứa tuổi mua bán đồ cũ trực tuyến nhưng Gen Z có thể sẽ đứng đầu bảng xếp
hạng C2C, 32% mua sắm trực tuyến ít nhất một lần mỗi ngày và chúng có thể chiếm
47% khối lượng thị trường C2C vào năm 2025. Thế hệ Millennials, những người đang
trên đà phát triển dẫn đầu doanh số thương mại điện tử trên toàn cầu vào năm 2023,
cũng sẽ là động lực bán hàng C2C khổng lồ. Đúng vậy, thế hệ những đứa trẻ lớn lên
hay đi chơi ở trung tâm mua sắm là nhóm nhân khẩu học mua sắm trực tuyến lớn nhất hiện nay.
- Thị trường TMĐT của Việt Nam cũng được dự báo sẽ tăng trưởng với tốc độ hàng
năm là 30% từ năm 2021 đến năm 2025. Việt Nam đứng thứ ba trong khu vực về tốc
độ tăng trưởng doanh số bán lẻ trực tuyến cao nhất. Theo Cục Thương mại điện tử và
Kinh tế số thuộc Bộ Công Thương, tốc độ tăng trưởng quy mô thị trường của ngành
dự kiến sẽ tăng nhanh và cho phép Việt Nam vượt qua các đối thủ trong khu vực Đông
Nam Á, như Philippines, Thái Lan, Malaysia và Singapore.
11.So sánh các mô hình với C2C:
Cho thuê đồ trên sàn thương mại điện tử có thể thuộc mô hình C2C (customer-
tocustomer) hoặc mô hình B2C (business-to-customer), tùy thuộc vào cách hoạt động
của sàn thương mại điện tử đó.
Trong mô hình C2C, người dùng trực tiếp đăng thông tin về việc cho thuê đồ của
mình lên sàn thương mại điện tử. Các người dùng khác có thể xem thông tin này và
tiếp cận trực tiếp với người cho thuê để thuê sản phẩm. Sàn thương mại điện tử trong
trường hợp này chỉ đóng vai trò là nền tảng giúp kết nối người cho thuê và người thuê,
không tham gia vào quá trình thuê.
Trong mô hình B2C, sàn thương mại điện tử trực tiếp hoặc gián tiếp cho thuê các sản
phẩm từ các doanh nghiệp, sau đó cung cấp cho người dùng thuê. Sàn thương mại
điện tử trong trường hợp này thường đóng vai trò trung gian giữa các doanh nghiệp
và người dùng và thường có các chính sách, quy định riêng để đảm bảo chất lượng và
an toàn trong quá trình thuê.
Vì vậy, cho thuê đồ trên sàn thương mại điện tử có thể thuộc cả mô hình C2C và B2C,
tùy thuộc vào cách hoạt động cụ thể của sàn thương mại điện tử đó.