Giải Kinh tế pháp luật 10: Cơ chế thị trường
Trả lời câu hỏi phần Mở đầu
Em hãy cùng các bạn xem bản tin thị trường trên Tivi và trả lời câu hỏi:
1/ Hãy nhận xét về sự biến động của giá cả một loại hàng hóa trên thị trường
2/ Theo em, những yếu tố nào trên thị trường tác động đến sự biến động giá cả của hàng hóa đó? Gợi ý đáp án
- Yêu cầu số 1: Hiện nay, giá thịt gia cầm có dấu hiệu tăng
- Yêu cầu số 2: Do lúc trước người dân tập trung tái đàn nuôi lợn khi nhận thấy giá
thịt lợn tăng mạnh, vì vậy dẫn đến nguồn cung thịt gia cầm giảm làm cho giá thịt tăng.
Trả lời câu hỏi phần Luyện tập Luyện tập 1
Em đồng ý/ không đồng ý với ý kiến nào sau đây? Vì sao?
a. Trong cơ chế thị trường, người sản xuất hoàn toàn tự do lựa chọn mặt hàng kinh
doanh không cần quan tâm đến các yếu tố khác.
b. Tham gia thị trường thì phải chấp nhận nguy cơ rủi ro.
c. Trong cơ chế thị trường, nếu không thích thì không cần cạnh tranh với ai cả.
d. Giá cả thị trường là yếu tố dẫn dắt hoạt động của các chủ thể kinh tế trên thị trường. Gợi ý đáp án
a. Không đồng ý. Trong cơ chế thị trường, để sản xuất kinh doanh, doanh nghiệp phải
quan tâm đến các yếu tố như nhu cầu người tiêu dùng, các quy luật kinh tế như quy
luật cung cầu, giá cả, lợi nhuận ,…..
b. Đồng ý. Khi tham gia thị trường sẽ chịu sự chi phối của cơ chế thị trường, trong cơ
chế thị trường luôn tồn tại tiềm ẩn rủi ro, khủng hoảng, suy thoái.
c. Không đồng ý. Trong cơ chế thị trường luôn tồn tại cạnh tranh.
d. Đồng ý. Giá cả thị trường cung cấp thông tin để các chủ thể kinh tế đưa ra những
quyết định mở rộng hay thu hẹp sản xuất, tăng hay giảm tiêu dùng. Luyện tập 2
Em có nhận xét gì về các hành vi của các chủ thể sau?
a. Giá dưa hấu trên thị trường tăng cao, mang lại thu nhập cao gấp rưỡi so với trồng
lúa, nhiều người dân ở thôn S quyết định chuyển đổi từ trồng lúa sang trồng dưa.
b. Nắm bắt nhu cầu tiêu thụ hải sản ở Hà Nội. ông Y đã mở cửa hàng thu mua hải sản,
mang về bán ở các chợ đầu mối.
c. Để thu được nhiều lợi nhuận, siêu thị X đã nhập một số hàng hóa không rõ nguồn
gốc rồi dán nhãn mác giả vảo.
d. Khi giá thịt gia cầm tăng quá cao, người tiêu dùng đã giảm nhu cầu tiêu thụ thịt gia
cầm, lựa chọn các loại thực phẩm khác có giá rẻ hơn. Gợi ý đáp án
- (Trường hợp a) Hành vi sẽ dẫn đến thua lỗ cho người dân ở thôn S. Khi người dân
đồng loạt chuyển sang trồng dưa thay vì trồng lúa, sẽ có một cơ chế thị trường tác
động vào thị trường dưa: sản lượng cung dưa tăng, giá dưa giảm mà cầu dưa vẫn giữ
nguyên. Từ đó dẫn đến hiện tượng giảm doanh thu của người trồng dưa.
- (Trường hợp b) Hành vi của ông Y làm là thông minh. Ông đã sử dụng rất tốt các ưu
điểm của cơ chế thị trường. Nắm bắt nhu cầu tiêu dùng, ông Y đã đáp ứng nhu cầu của
chủ thể kinh tế là nơi bản hải sản ở các chợ đầu mối.
- (Trường hợp c) Đây là hành vi sai trái. Đây là nhược điểm của cơ chế thị trường,
siêu thị X đã làm hành động cạnh tranh không lành mạnh là nhập hàng hóa không rõ
nguồn gốc rồi gắn mác giả vào. Từ đó gây ra thiệt hại cho các nhà sản xuất hàng hóa
tốt và người tiêu dùng trên thị trường.
- (Trường hợp d) Người tiêu dùng đã chịu tác động của cơ chế thị trường. Bàn tay vô
hình đã tác động vào người tiêu dùng, khi giá cả thịt gia cầm tăng cao, người tiêu
dùng sẽ có xu hướng đổi sang sử dụng các hàng hóa thay thế của thịt gia cầm. Luyện tập 3
Em có lời khuyên gì dành cho các nhân vật trong những trường hợp sau?
a. Gia đình M có nghề kinh doanh phở gia truyền, mới chuyển đến ở một khu phố mới
tuy rất ít nhà dân nhưng cũng có hai quán phở đang hoạt động. Bố mẹ M đang băn khoăn
b. Thấy giá cả các hàng hoá trên thị trường có xu hướng tăng, bà Y quyết định giữ lại
nhiều hàng hóa trong kho để chờ giá tăng cao hơn mới bán. Nếu là người thân, em sẽ
có lời khuyên gì cho bà Y? Gợi ý đáp án - Xử lí tình huống a.
+ Khuyên bố mẹ không nên.
+ Vì: nhu cầu ở khu phố này thấp do người dân ít; nguồn cung cao do đã có hai quán
phở mở từ trước => cạnh tranh rất khốc liệt nếu mở quán phở tại đây chưa kể quán
phở gia đình là quán phở mới, khách hàng sẽ có xu hướng trung thành với quán phở thường ăn hơn. - Xử lí tình huống b.
+ Bà Y nên mở kho để lấy hàng bán cho người tiêu dùng.
+ Vì: Giá cả trên thị trường có xu hướng tăng là do tình trạng thiếu hụt hàng hóa, khan
hiếm hàng hóa đang xảy ra trên thị trường => nên mở kho để bán hàng ra, đáp ứng
nhu cầu tiêu dùng trên thị trường; cố tình giữ hàng hóa, gây ra hiện tượng thiếu hụt là vi phạm pháp luật.
Trả lời câu hỏi phần Vận dụng Vận dụng 1
Em hãy viết và chia sẻ quan điểm của em về nhận định “thị trường luôn luôn đúng”. Gợi ý đáp án
- Thị trường là nơi cung cấp cho chúng ta những thông tin đúng nhất về mặt hàng, cầu
của mặt hàng hay cung của mặt hàng đó. Nếu ta nghe được những tín hiệu đó từ thị
trường, ta có thể kịp thời đáp ứng các nhu cầu của thị trường và kiếm được lợi nhuận.
Vì vậy, có thể nói rằng “Thị trường luôn luôn đúng”. Vận dụng 2
Em hãy cùng các bạn trong nhóm khảo sát và viết báo cáo về tình hình giá cả thị
trường một loại hàng hóa ở địa phương em. Sản phẩm: Báo cáo khảo sát giá cả thị
trường, video(nếu có) chú ý rút ra nhận xét tư kết quả khảo sát Gợi ý đáp án
Báo cáo khảo sát giá cả thị trường gạo: Tên loại gạo Giá bán Gạo thơm thái 15.000 Gạo tám thơm 18.000 Gạo ST 24 30.000 Gạo Đài Loan 22.000 Gạo Bắc Hương 21.000 Nhận xét:
- Những mặt hàng số lượng cung cấp ít sẽ có giá cao hơn.
- Những mặt hàng được nhập khẩu từ những nơi khác đến cũng có giá cao hơn
- Giá của các loại sản phẩm giữa các nơi tiêu thụ không có chênh lệch nhiều, thường
vào khoảng 2 - 4 nghìn đồng/ kg
- Những sản phẩm địa phương sẽ có giá thấp hơn và tương đối ổn định