Lai Tế Bào Sinh Dưỡng - Tài liệu tổng hợp

Lai tế bào sinh dưỡng I/ Khái niệm
- Là kĩ thuật lai 2 tế bào sinh dưỡng thuộc 2 loài thực vật khác nhau sau khi
được loại bỏ thành cellulose để tạo thành TB lai, sau đó đưa TB lai vào nuôi
cấy trong môi trường đặc biệt để chúng phân chia và tạo thành cây lai khác loài.
- Kĩ thuật này giúp tạo ra giống mới mand đặc điểm của cả 2 loài mà bằng
phương pháp tạo giống thông thường không tạo ra được
II/Quy trình lai TB sinh dưỡng
- Nguyên liệu: Dùng 2 dòng tế bào của 2 loài khác nhau (2n). - Cách tiến hành:
+ Loại bỏ thành tế bào nhờ enzym hoặc kĩ thuật vi phẫu để tạo ra các tế bào trần.
+ Đưa các tế bào trần của 2 loài vào trong môi trường đặc biệt để chúng
dung hợp 2 khối nhân và tế bào chất thành 1 để tạo ra tế bào lai.
+ Nuôi tế bào lai trên môi trường dinh dưỡng đặc biệt để cho chúng
phân chia và tái sinh thành cây lai khác loài.
+ Từ 1 cây lai khác loài, bằng kĩ thuật nuôi cấy tế bào Xoma, có thể
nhân nhanh thành nhiều cây để tạo ra giống mới.
- Cơ sở di truyền: Dung hợp tế bào trần khác loài, khác chi, khác họ
để tạo thành tế bào lai cần phải có môi trường nuôi dưỡng thích hợp
cho sự phát triển của cả 2 loài. Sau đó, các tế bào lai có khả năng phát
sinh đầy đủ thành cây lai Xoma giống như lai hữu tính khác loài. Đây
cũng là hình thức lai xa (lai khác loài) ở cấp độ tế bào mà không cần
thông qua sinh sản hữu tính nên tránh được hiện tượng bất thụ của cây
lai. Cây lai tạo ra là cây song nhị bộ hữu thụ (2nA + 2nB)
- Ứng dụng: Lai tế bào sinh dưỡng tạo ra các giống cây trồng mới
mang đặc điểm của cả 2 loài mà lai hữu tính không thể tạo ra được. III/Thành tựu
Giống cây lai đặc biệt này được gọi là "tomtato" – tên ghép giữa hai từ tiếng
Anh "tomato" (cà chua) và "potato" (khoai tây). Đây là sản phẩm của công ty Thomson và Morgan của Anh.
Cây "tomtato" có thể cho ra 500 quả cà chua nhỏ trên cây và nhiều củ khoai tây dưới đất.
Cây "tomtato" được tạo ra bằng phương pháp ghép thân cây cà chua và thân
cây khoai tây vào nhau bằng một loại kẹp đặc biệt. Dần dần, hai thân cây
ghép này dính liền với nhau và phát triển thành loại cây "2 trong 1" nói trên.
Mỗi cây lai này có thể cho thu hoạch 500 quả cà chua nhỏ màu đỏ và nhiều
củ khoai tây màu trắng. Các nhà khoa học khẳng định giống cây lai này
không phải là sản phẩm biến đổi gen và sinh sản vô tính.
Cây mâm xôi trắng được tạo ra bằng cách lai giống cây môm xôi nâu có tên
Crystal White và mâm xôi Lawton. Thông thường, quả mâm xôi có màu đỏ hoặc đen.
Hoa cúc Shasta có hoa trắng, cánh hoa lớn và nở lâu hơn so với hoa cúc
thường. Cây hoa được trồng bằng cách thụ phấn chéo cây cúc bạch với cúc
của Anh. Những cây tốt nhất được lựa chọn và lai giống với cúc Bồ Đào Nha.
Quá trình lai giống kéo dài khoảng 6 năm, tuy nhiên cánh hoa lại không đủ
trắng. Việc lai giống tiếp tục với hoa cúc Nhật Bản. Hoa cúc Shasta được giới
thiệu năm 1901, sau 17 năm nghiên cứu.