Lịch sử nghiên cứu vốn cổ

lOMoARcPSD|35919223
1 - Lịch sử nghiên cứu vốn cổ
lịch sử kiến trúc (Trường Đại học Kiến trúc Hà Nội)
Studocu is not sponsored or endorsed by any college or university
Downloaded by V?n Lê Ti?n (vanlehcp1152001@gmail.com) lOMoARcPSD|35919223
I.Khái niệm và ảnh hưởng của vốn cổ đến thiết kế
1. Nghiên cứu vốn cổ là gì ?
Khái niệm” Vốn cổ dân tộc” Vốn cổ dân tộc là những công trình nghệ thuật của cha
ông ta để lại truyền từ đời này đến đời khác, trở thành nét truyền thống văn hóa
mang bản sắc dân tộc. Vốn cổ dân tộc bao gồm nhiều thể loại, lĩnh vực khác nhau,
đây là những giá trị trí tuệ và tinh thần và vật chất được phát triển, tích lũy trải qua
những năm dài của lịch sử. Bao gồm: Vốn cổ vật thể và vốn cổ phi vật thể. Vốn cổ
Vật thể là những di sản về công trình kiến trúc, đình chùa, lăng tẩm, tượng Phật.
Lịch sử 4000 năm dựng nước và giữ nước là một bề dày lịch sử với những mốc lịch
sử Lý- Trần - Lê. Hình tượng rồng, chim lạc, các chạm khắc hoa văn trong nghệ
thuật cung đình hay nghệ thuật chạm khắc đình làng. Từ Trống đồng Đông Sơn-
Ngọc Lũ (Hà Nam), đình Chu quyến, Văn Miếu, Chùa Phật Tích... chịu ảnh hưởng
của tư tưởng Phật giáo đạo giáo và Nho giáo.
Nghiên cứu vốn cổ từ phần ghi chép mẫu thật, sau đó là vector hóa các hoa văn
cuối cùng giản lược cách điệu lại các họa tiết,. Công đoạn này gọi là đơn giản giúp
quá trình sáng tạo họa tiết thêm hiệu quả hơn. Là bước không thể thiếu trong
phương pháp từ nghiên cứu thật đến đơn giản sau đó bước cuối cùng là cách điệu.
Đơn giản hoa lá là lược bỏ những chi tiết thực tế không cần thiết để làm điển hình
và cô đọng và làm nổi bật đặc điểm của loại cây cỏ hay đặc điểm hình dáng hay đặc
điểm cấu tạo của loài vật.
2. Sơ bộ về đề tài nghiên cứu vốn cổ chùa Thiên Mụ
2.1 Giới thiệu về chùa.
Chùa Thiên Mụ còn có cái tên gọi khác là chùa Linh Mụ nằm trên đồi Hà Khê, tả
ngạn sông Hương cách Huế khoảng 5km về phía Tây. Chùa Thiên Mụ nằm giữa
không gian non nước hữu tình, tạo nên một khung cảnh độc đáo, tâm linh và giá trị.
Downloaded by V?n Lê Ti?n (vanlehcp1152001@gmail.com) lOMoARcPSD|35919223
Chùa Thiên Mụ là biểu tượng đã gắn liền với xứ Huế thơ mộng từ bao đời. Nằm
ngay cạnh dòng sông Hương dịu dàng; với những công trình kiến trúc độc đáo, chùa
Thiên Mụ là điểm du lịch cũng như nơi hành hương nổi bật nhất của đất cố đô.
Bất cứ ai từng đến với Huế mà chưa ghé thăm chùa Thiên Mụ ;thì xem như chưa
cảm nhận hết vẻ đẹp của vùng đất mộng mơ này. Ngôi chùa đã trải qua biết bao
nhiêu đổi thay; thăng trầm của lịch sử và trở thành một trong những hình ảnh biểu
tượng của thành phố. Cùng với Đại Nội Huế; dòng sông Hương êm đềm vắt ngang,
tiếng chuông ngân vang của chùa Thiên Mụ đã đi vào bao nhiêu bài thơ; điệu nhạc
của người dân xứ Huế bao đời.
2.2 Giá trị lịch sử văn hóa
Truyền thuyết kể lại rằng, ngày xưa, ở ngọn đồi Hà Khê, đêm đêm thường có một bà
lão, khuôn mặt phúc hậu xuất hiện nơi đây và nói với mọi người rằng sẽ có một vị
chúa lập chùa ở đây để tích tụ linh khí, làm cho nước Nam hùng mạnh.
Quả đúng như vậy, vào năm 1601, khi chúa Nguyễn Hoàng trấn thủ vùng Thuận
Hóa, trong một lần rong ruổi vó ngựa dọc hai bờ sông Hương, xem xét địa thế, thì
bắt gặp một ngọn đồi nhỏ xanh nhô lên bên dòng nước thơ mộng, thế tựa con rồng
ngoảnh mặt nhìn lại, thì lấy làm thích thú, bèn cho người dựng nên một ngôi chùa
trấn giữ long mạch ở đây. Từ đó chùa được đặt tên là chùa Thiên Mụ, tức là “Bà Mụ Linh Thiêng”.
Vào thời chúa Quốc Nguyễn Phúc Chu, đất nước bấy giờ Phật giáo rất thịnh hành
và phát triển, chùa được tu bổ lại quy mô hơn. Người cho đúc một cái chuông lớn
nặng trên hai tấn, cho đại tu lại hàng chục công trình kiến trúc như điện Đại Hùng,
điện Thiên Vương, nhà Thuyết Pháp, phòng Tăng, nhà Thiền, lầu Tàng Kinh,…
Những nét chữ được khắc trên bia đá đặt trên lưng con rùa khổng lồ, cũng là do
chúa Quốc tự tay khắc. Tấm bia nói về việc dựng xây ngôi chùa ở đây. Sau này,
ngôi chùa cũng trải qua nhiều đợt trùng tu của các vị vua qua nhiều thời đại.
2.3 Kiến trúc độc đáo của chùa Thiên Mụ
Chùa Thiên Mụ là công trình tôn giáo mang nhiều nét kiến trúc đặc sắc của cố đô
Huế. Nhìn từ trên cao, tổng thể ngôi chùa như rùa thần khổng lồ soi bóng xuống
dòng sông Hương bên cạnh. Ngôi chùa được bao quanh bởi những dãy tường đá
xây thành hai vòng chắc chắn.
Downloaded by V?n Lê Ti?n (vanlehcp1152001@gmail.com) lOMoARcPSD|35919223
Kiến trúc tháp Phước Duyên
- Tháp cao 21, có bảy tầng, xây bằng gạch mộc, gạch vồ, vữa vôi và trên một phần
móng cũng xây bằng gạch, bó vỉa bằng đá thanh
- Mặt tiền của tháp hướng về phía nam, nơi có dòng sông Hương
- Tất cả các tầng tháp được thiết kế giống nhau về kiến trúc cơ bản và chỉ khác nhau về màu sắc.
- Toàn tháp có các vòng sắt lẫn trong vữa đỡ, các vòm trần và các ô cửa sổ.
- Bên ngoài có các lan can giả bằng gạch hoa men lưu ly ốp tường. Họa tiết
Pháp lam là một loại sản phẩm thủ công, đồng thời cũng là
chất liệu kiến trúc, có cốt làm bằng đồng, bên ngoài phủ men
nhiều màu, trải qua nhiều công đoạn nung đốt mà thành.
Tháp có tường bằng gạch nung già để trần không tô, dùng mạch vôi hồ kết
dính, xây trên nền đá thanh cứng với một lớp móng chôn vùi dưới đất không
biết dày bao nhiêu, trông tương tự tháp Chăm. Cả tám mặt đều có lan can,
hai cửa trước và sau, trang trí bằng gạch hoa tráng men Long Thọ hay pháp
lam. Mỗi tầng tháp có cửa tò vò cho ánh sáng lọt vào, cửa tròn thông gió
không hoàn toàn cân đối, lại có hoa văn khác nhau : chữ thọ (tầng dưới
cùng), chữ vạn (tầng tư và tầng trên cùng), hoa thị 4 cánh (các tầng năm và
sáu) hay 6 cánh (tầng ba). Muốn lên tầng trên, khách phải trèo một cầu
thang xoắn ốc hướng tay mặt chứ không phải hướng tay trái như thường lệ.
Lên càng cao, tháp càng nhỏ lại nhưng kiến thiết các tầng đều giống nhau.
Cầu thang xoắn ốc không đưa lên đến tầng chót, muốn lên phải dùng một cái
thang gỗ bắc trong một ô cửa và di động được. Bình cam lồ:
Là hình quả bầu eo miệng vút, cao 1,30 m
Bình làm bằng chất liệu đồng thau dát mỏng, bên ngoài tráng men màu vàng
Quanh eo bình gắn một dải hoa văn hình ngọn lá liên hoàn và tráng men màu lục đậm
Bình được gắn vào một phiến đá thanh hình vuông và gắn chặt vào
đỉnh tháp gia cố bằng các sợi đồng liên kết với bệ đá.
Downloaded by V?n Lê Ti?n (vanlehcp1152001@gmail.com) lOMoARcPSD|35919223
Các cù dao pháp lam sau khi được bảo tồn và phục nguyên ở tháp Phước Duyên.
Các cù dao pháp lam sau khi được bảo tồn và phục nguyên ở tháp Phước Duyên.
2.4.Bốn trụ biểu ở cổng và câu đối:
bốn trụ biểu cao gần 8m, có gắn gạch hoa tráng men, với bốn vế đối của vua Thiệu Trị
đánh dấu “ngự chế” phát huy tinh thần Phật giáo “dạy dỗ cho muôn loài biết đạo“.
a.Về chủ đề CA NGỢI Phật pháp:
Đây là chủ đề cơ bản thể hiện qua các câu đối ở các chùa nói chung và chùa Linh Mụ nói
riêng. Ngay khi bước chân đến cổng chùa, ngước mắt nhìn hai cặp đối được khảm trải
chúng ta cũng đọc được nội dung ấy. a) Cổng Tam Quan
Cổng Tam Quan là cổng chính vào chùa với cấu trúc 2 tầng tám mái. Có 3 lối đi để
qua cổng, mỗi lối có cửa ván bằng gỗ, được bó bằng đai và đinh đồng chắc chắn,.
Hai bên các lỗi đi có tượng hộ pháp trấn giữ.
b) Tháp Phước Duyên
Tháp Phước Duyên là công trình nổi bật nhất và là điểm gây ấn tượng với du khách
khi ghé thăm chùa Thiên Mụ. Ngọn tháp này được xây bằng gạch cao 21m, gồm có
7 tầng và được xây dựng vào năm 1844. Mỗi tầng tháp đều có thờ tượng Phật. Bên
trong tháp có một chiếc cầu thang hình xoắn ốc để dẫn lên tầng trên cùng, nơi mà
trước đây có thờ tượng Phật bằng vàng. c) Điện Đại Hùng
Điện Đại Hùng là chánh điện của chùa Thiên Mụ. Bên trong thờ phật Di Lặc có tai to
để lắng nghe được hết những nỗi khổ của chúng sanh, có bụng to để bao dung
những lỗi lầm của người dân và chiếc miệng to để giữ được tâm bình yên, an lạc
giữa trần gian nhiều khổ ải. Bên trên có một bức hoành phi khắc 4 chữ “Linh Thứu Cao Phong”.
Ngoài ra ở đây cũng treo một chiếc chuông đồng khá lớn chạm hình nhật nguyệt.
Qua khỏi nơi thờ phật Di Lặc là đến điện thờ Tam Thế Phật, ở hai bên trái phải là
Văn Thù Bồ Tát và Phổ Hiền Bồ Tát. Đi theo bên hông điện để vòng ra phía sau
vườn là nhà trưng bày chiếc xe hơi của Cố hòa thượng Thích Quảng Đức – nhà sư
đã thiêu thân để chống chế độ đàn áp Phật giáo một thời. Phía sau là mộ tháp của
cố hòa thượng Thích Đôn Hậu, nhà sư đã có công lớn trong công cuộc chấn hưng Phật giáo.
Downloaded by V?n Lê Ti?n (vanlehcp1152001@gmail.com) lOMoARcPSD|35919223
2.4 Ứng dụng trong thiết kế
Các họa tiết vốn cổ dân tộc chúng ta có thể sử dụng linh hoạt để biến hóa trong
phần thiết kế. Lựa chọn hoa văn thích hợp, cách điệu chúng nhưng vẫn giữ được
đặc trưng của loại hoa văn đó.
Mỹ thuật Huế thực chất là mỹ thuật cung đình triều Nguyễn ở kinh đô (cung điện, đền
đài, lăng tẩm…) và mỹ thuật dân gian với những công trình xây dựng của làng, xã
(đình, chùa, nhà thờ họ, tranh tượng dân gian và đồ mỹ nghệ). Với cách hiểu mỹ
thuật là nghệ thuật nghiên cứu quy luật và phương pháp thể hiện cái đẹp bằng
đường nét, màu sắc, hình khối; chúng ta tìm hiểu mỹ thuật Huế qua hai yếu tố: Sắc
màu và tạo hình (kiến trúc) - hình khối. Yếu tố sắc màu
. Màu sắc trong cung đình Huế thể hiện sâu sắc tình cảm, ý thức thẩm mỹ, biểu lộ chức năng của
mỗi công trình. Màu sắc ở đây cũng chịu ảnh hưởng của tư tưởng Nho giáo; thế nên màu sắc không
còn là vật liệu tạo hình thuần tuý mà đã có thêm những nội dung mới phản ánh tính sâu sắc, khúc
chiết và rõ nét tâm linh. Ngoài ra, sự ảnh hưởng này còn được thể hiện vào mỹ thuật dân gian khi
tranh dân gian làng Sình, một làng tranh hình thành gần bốn thế kỷ nay cũng có những gam màu cam
sáng. Như vậy, qua việc dùng màu sắc ở các công trình kiến trúc Huế, có thể xác định trong lịch sử
người Việt - Chăm đã có những tác động văn hoá qua lại với nhau, mà màu cam là một trong những
biểu hiện của mối quan hệ đó.
Một điều dễ nhận thấy là hầu hết các kiến trúc thời Nguyễn với cấu kiện gỗ chiếm vị trí quan
trọng, đều được sơn son, thếp vàng và trở thành trang trí chủ đạo của kiến trúc cung đình. Tự thân
sơn son thếp vàng đã đủ tạo nên ánh sáng có cường độ phản chiếu cao, làm cho mỗi chi tiết kiến
trúc thêm ấn tượng với vẻ rực rỡ, nhưng vẫn sâu thẳm, tôn nghiêm. Như vậy, sự hình thành màu sắc
kiến trúc với những biểu hiện thẩm mỹ riêng biệt có cội nguồn từ đời sống tinh thần của người Huế,
Downloaded by V?n Lê Ti?n (vanlehcp1152001@gmail.com) lOMoARcPSD|35919223
của thiên nhiên sông nước và điều kiện địa lý khác của dải đất miền Trung là biểu hiện tập trung của
“thiên nhân tương dữ”, của mối quan hệ “Thiên - Địa - Nhân”. Từ màu sắc, có thể hiểu cả một phong
cách, xu hướng thẩm mỹ và những giá trị nguyên thủy bản chất của truyền thống mỹ cảm dân tộc.
Yếu tố tạo hình - hình khối
Hình khối bộ mái kiến trúc của triều Nguyễn là mái thẳng, gần gũi với kết cấu mái của kiến trúc
Trung Hoa và Nhật Bản những thế kỷ XVI-XVIII. Nhưng quan trọng là sự gợi tưởng tạo hình đã đem
lại những cảm nhận khác lạ và phong phú của bộ mái. Kiến trúc Huế bản chất là mái thẳng, kết cấu
chiều hướng, tạo dáng…, đường nét thanh nhã phù hợp với những cấu kiện gỗ hướng đến chiều cao
được xác định phù hợp với tỷ lệ, tình cảm và suy tưởng thẩm mỹ - thực dụng của người Huế. 3. Lý do chọn đề tài. 3.1 Lý do chọn đề tài:
a) Giá trị lịch sử, văn hoá:
Vấn đề đặt ra là trong quá trình phát triển đó, phải làm sao để vẫn giữ được những
giá trị tinh hoa từ trong truyền thống, cho phù hợp và kế thừa biện chứng với tinh
hoa của thời đại, tất cả vẫn nhằm mục tiêu phục vụ đời sống con người, đời sống xã
hội. Đưa vốn cổ dân tộc vào sản phẩm ứng dụng đương đại, trong đó có mỹ thuật,
đang là một hướng đi đúng đắn và nhiều tiềm năng.
b) Giá trị tiềm năng về du lịch văn hoá:
Thông qua sự liên tưởng tự do của du khách, nhận thức lý trí về hình ảnh điểm đến du lịch
Huế nổi bật với những nét độc đáo: Di tích lịch sử, Phong cảnh, Ẩm thực và Chùa cùng với
các đặc trưng khác: Con người, Ca Huế/ hò Huế/ dân ca Huế, Xích lô/ dạo phố trên xích lô,
Tuy nhiên những nhận thức của du khách về hình ảnh điểm đến du lịch Huế còn quá khiêm
tốn so với những nguồn lực du lịch mà Huế đang sở hữu. Từ đó, nghiên cứu đưa ra một số
gợi ý như gia tăng các sản phẩm và dịch vụ du lịch đặc trưng, kêu gọi các nhà đầu tư trong
và ngoài nước nhằm khai thác hiệu quả các nguồn tự nhiên như sự kết hợp giữa nhà quản
lý, doanh nghiệp du lịch và người dân địa phương nhằm góp phần xây dựng hình điểm đến
du lịch Huế ấn tượng sâu đậm hơn trong tâm trí du khách. -
3.2 Mục đích chọn đề tài: -Thúc đẩy du lịch
-Quảng bá hình ảnh chùa đến nhiều người
-Lưu giữ và sử dụng các hoa văn vốn cổ cho mục đích truyền thông
3.3 Phương pháp nghiên cứu: Design thinking
Downloaded by V?n Lê Ti?n (vanlehcp1152001@gmail.com) lOMoARcPSD|35919223
- Empathize - Thấu hiểu đói tượng muốn hướng đến & tìm ra insights
- Nghiên cứu những thông tin có trên các báo chí liên quan đến văn hoá vốn cổ Huế, những
địa điểm du lịch văn hoá tại Huế.
- Thực hiện các khảo sát hình dung đối tượng muốn hướng đến để giúp phát triển văn hoá, du lịch tại Huế.
- Tìm ra và cung cấp các dịch vụ văn hoá, du lịch để phát triển bảo tồn, phát triển bền vững tại Huế.
-Define - Xác định vấn đề và tìm kiếm giải pháp phù hợp
Từ việc nghiên cứu sơ bộ, có những hệ thống dữ liệu về ngừoi dùng và du lịch văn
hoá liên quan, nhận thấy được những vấn đề có thể giải quyết bằng yếu tố thiết kế.
Sau đó, thực hiện liệt kê những vấn đề và chọn những vấn đề cần thiết giải quyết, phù
hợp với yếu tố phát triển cho du lịch trong hướng đi của thiết kế.
Đặt ra những giải pháp cơ bản dựa trên những case study trước đó, thực hiệ phân
tích case study ở những yếu tố phù hợp với hướng giải quyết vấn đề hiện tại.
-Ideate - Tạo ra ý tưởng cho các giải pháp
Thực hiện phát triển các giải pháp bằng việc thực hiện hoá các ý tưởng và liệt kê ý
tưởng. Thực hiện liệt kê các ý tưởng và lồng ghép các câu chuyện văn hoá bản địa là
điều cần thiết, suy xét nhưng yếu tố phù hợp để chọn ra những ý tưởng tốt và phù
hợp cho hướng đi của dự án -Prototype - Trực quan hoá
Từ những ý tưởng tốt và được phát triển ở các bước trên, thực hiện hình ảnh hoá ý
tưởng bằng các công cụ đồ hoạ. Đây là giai đoạn thử nghiệm và mục đích là xác định
giải pháp tốt nhất có thể cho từng vấn đề được xác định trong ba giai đoạn đầu tiên.
Các giải pháp được triển khai trong các nguyên mẫu và từng giải pháp được thực
hành, sau đó được chấp nhận, cải thiện hoặc từ chối dựa trên trải nghiệm của người dùng.
Vào cuối giai đoạn Prototype, nhóm thiết kế sẽ hiểu rõ hơn về những hạn chế của sản
phẩm và những vấn đề mà sản phẩm gặp phải. Họ cũng sẽ có cái nhìn rõ ràng hơn về
cách người dùng thực sẽ hành xử, suy nghĩ và cảm nhận khi họ tương tác với sản phẩm cuối cùng.
Downloaded by V?n Lê Ti?n (vanlehcp1152001@gmail.com) lOMoARcPSD|35919223
II. Khảo sát về Huế và chùa Thiên Mụ 1. Khảo sát:
1.1 Khảo sát số liệu
- Theo khảo sát cho thấy đa số là nam nữ dưới 22 tuổi, họ là hssv nên họ chọn đi Huế
nói chung và chùa Thiên Mụ nói riêng vào kì nghỉ hè
- Vì hssv nên thu nhập đa số phụ thuộc vào gia đình nên ưu tiên của họ sẽ chọn
những địa điểm tham quan có vé cổng miễn phí, trong đó có chùa Thiên Mụ.
-67%i du lịch Huế cùng bạn bè/đồng nghiệp, gia đình, điều họ hứng thú là được
thưởng thức đặc sản vùng miền và phong cảnh đẹp
- Nhắc đến điều muốn làm ở chùa Thiên Mụ thì ngta sẽ nghĩ đến ngay đi chùa cầu
duyên nhưng thật bất ngờ khảo sát có đến 80% người muốn chụp ảnh đẹp để có hình
sống ảo nhiều hơn!!!, 75%tìm hiểu văn hóa lịch sử
- Vì ở Huế ít có xe ôm công nghệ như grab bike, car nên ngta sẽ chọn đi bằng xe hơi
của họ hoặc xe hơi thuê
- Phần trăm người chưa đi chùa Thiên Mụ chiếm hơn phần trăm người đã đi chùa.
- Những người đã đi chùa hài lòng khi họ được chiêm ngưỡng phong cảnh đẹp trữ
tình và kiến trúc cổ xưa của chùa Thiên Mụ và có cơ hội họ vẫn muốn quay lại chùa Thiên Mụ
- Ngoài ra điều họ không hài lòng là do thời tiết nắng mưa thất thường, khách du lịch
kéo về quá đông đúc và chỗ nghỉ chân bị hạn chế.
Downloaded by V?n Lê Ti?n (vanlehcp1152001@gmail.com) lOMoARcPSD|35919223
- Những điều họ muốn cải thiện là có nhiều cửa hàng tiện lợi,có mái che nắng hoặc
mưa, có bảng chỉ dẫn, hướng dẫn khách đi chùa
1.2. Khảo sát trên mạng:
-Khi bấm từ khóa trên gg là ‘Chùa Thiên Mụ’ thì kết quả tìm kiếm đa số là những bài
báo về câu chuyện tâm linh ở chùa Thiên Mụ
-Mạng xã hội: Các tiktoker và reviewer khi nhắc đến chùa thường nói đến sự tích về
chùa Thiên Mụ, trải nghiệm ăn tàu hủ ngắm hoàng hôn và chụp ảnh đẹp ở đây.
2 Câu chuyện xung quanh Huế và chùa Thiên Mụ:
2.1. Lịch sử hình thành chùa Thiên Mụ:
- Tương truyền, Năm Tân Sửu (1601) Đoan Quốc Vương Nguyễn Hoàng đi du ngoạn
các nơi núi non sông biển, khi đặt chân đến nơi đây thấy giữa chốn đồng bằng đột
khởi một gò đồi cao dáng tựa như chiếc đầu rồng đang ngoái nhìn về phía núi mẹ,
trước cuốn nước trường giang.
- Đồng thời lúc đó người dân địa phương cho biết, nơi đây ban đêm thường có một bà
lão mặc áo đỏ quần lục xuất hiện trên đồi, nói với mọi người: "Rồi đây sẽ có một vị
chân chúa đến lập chùa để tụ linh khí, làm bền long mạch, cho nước Nam hùng
mạnh". Vì thế, nơi đây còn được gọi là Thiên Mụ Sơn
- Tư tưởng lớn của chúa Nguyễn Hoàng dường như cùng bắt nhịp được với ý nguyện
của dân chúng. Nguyễn Hoàng cả mừng, vào năm 1601 đã cho dựng một ngôi chùa
trên đồi, ngoảnh mặt ra sông Hương, đặt tên là "Thiên Mụ"
- Vị trí chùa Thiên Mụ: Đây là một ngôi chùa cổ nằm trên đồi Hà Khê, tả ngạn sông
Hương, cách trung tâm thành phố Huế khoảng 5km về phía tây.
Downloaded by V?n Lê Ti?n (vanlehcp1152001@gmail.com) lOMoARcPSD|35919223
2.2 ‘Lời nguyền chia tay’ ở chùa Thiên Mụ
-"Lời nguyền chia tay" này bắt nguồn từ câu chuyện tình yêu đau khổ cách đây khoảng 400 năm.
- Chuyện kể rằng vào thời Nguyễn, khi chúa Nguyễn còn cai trị vùng Đàng Trong,
thời kỳ này vấn đề lập gia đình của con cái vẫn luôn nằm trong sự sắp đặt của cha
mẹ. Lúc này, có một cặp trai gái yêu nhau thắm thiết. Cô gái là con nhà giàu có, còn
chàng trai sinh ra trong gia đình đói rách, nghèo khổ.
- Mối tình đẹp nhưng lại chẳng "xứng đôi vừa lứa" bị gia đình nhà gái ngăn cấm, quá
đau khổ cả hai quyết định trầm mình xuống sông Hương để được ở bên nhau mãi mãi.
- Tuy nhiên chỉ có chàng trai một mình chìm xuống dòng nước lạnh lẽo, còn cô gái
lại trôi dạt vào bờ và được các ngư dân cứu sống.
- Thời gian trôi qua, cô gái mất đi người yêu rồi cũng nguôi ngoai về chuyện tình
buồn và nghe theo lời cha mẹ đi lấy chồng, oan hồn chàng trai nằm dưới đáy sông
Hương chờ mãi không thấy người yêu, hận cho số phận đau thương của mình nên
thường xuyên lảng vảng ở khu vực chùa Thiên Mụ và nguyền cho những đôi tình
nhân đến đây cầu duyên đều bị chia ly đôi ngả.
- Từ đó những ai đang cô đơn đến đây thành tâm khấn vái nhất định sẽ sớm gặp
được người trong mộng, nhưng nếu ai có người yêu rồi mà dắt nhau tới chùa, sợi tơ duyên ắt sẽ đứt.
III. Giai đoạn nghiên cứu
Downloaded by V?n Lê Ti?n (vanlehcp1152001@gmail.com) lOMoARcPSD|35919223
Giai đoạn 1: trước khi đi Huế
3. Xây dựng chân dung khách hàng ( persona )
- Thực hiện cuộc khảo sát
- Tìm ra vấn đề và phỏng đoán những giải pháp - Brainstorm - Case study
Xây dựng chân dung khách hàng Persona ( đã gửi riêng )
Vấn đề thông qua cuộc khảo sát ở chùa Thiên Mụ
1. Thời tiết khó chịu ( nắng mưa thất thường)
2. Khách du lịch đến chùa khá nhiều và tình trạng đông đúc, ngột ngạt
3. Không hướng dẫn viên du lịch dẫn đến bối rối và mông lung khi thiếu thông
tin về chùa và không biết nên bắt đầu tham quan từ đâu
( Trừ những khách du lịch đi theo đoàn tour du lịch và có hướng dẫn viên riêng ) 4. Đường đi khó khăn
Downloaded by V?n Lê Ti?n (vanlehcp1152001@gmail.com) lOMoARcPSD|35919223
5. Ngợp văn hoá, thông tin
Phỏng đoán giải pháp 1. Triển lãm ngoài chùa 2. Bãi giữ xe
3. Gian hàng lưu niệm nhỏ 4. Trạm xe buýt thiên mụ 5. Cửa hàng tiện lợi
6. App giới thiệu về chùa Brainstorm 1. Triển lãm ngoài chùa
· Place: Làn đường bên trong, bãi đất trống hướng ra sông Hương · Detail:
Bên trong phòng triễn lãm trưng bày
+ Mô hình thu nhỏ của toàn bộ chùa thiên mụ (giống như bản đồ)
+ Hình ảnh chụp về ngôi chùa
+ Những họa tiết văn hóa, câu chuyện, lịch sử về chùa · Ưu điểm:
Giúp mọi người biết thêm nhiều hơn về kiến thức, lịch sử chùa
Tạo sự hứng thú, thu hút
Nơi nghỉ chân và thưởng thức
Downloaded by V?n Lê Ti?n (vanlehcp1152001@gmail.com) lOMoARcPSD|35919223 · Nhược điểm Chi phí thiết kế
Nơi bố trí triễn lãm có thể không hợp lí
2. Bãi giữ xe và Gian hàng lưu niệm nhỏ
· Place: Bên ngoài và sát bên hông chùa
· Detail: Giải quyết được các vấn đề tránh nắng, mưa và nghỉ chân
Có quà lưu niệm mang về cho gia đình, bạn bè
Đỡ nhàm chán nhưng vẫn không mất đi sự trang nghiêm, linh thiêng của chùa · Ưu điểm:
An tâm về việc không bị trộm cắp xe
Có nơi dừng chân nghỉ ngơi Tạo sự hứng thú · Nhược điểm
Có thể lấn át không gian xung quanh chùa nếu không tính toán hợp lí 3. Trạm xe buýt thiên mụ
· Place: Điểm xuất phát của bến bắt đầu từ đường Lê Duẫn, dừng chân là
trước bến thuyền đối diện chùa
· Detail: Trên đường đến chùa không có phương tiện công cộng đi đến Taxi mắc
Grab hay xe ôm công nghệ không phổ biến tại Huế
Downloaded by V?n Lê Ti?n (vanlehcp1152001@gmail.com) lOMoARcPSD|35919223
Tự chạy xe máy thì thời tiết thất thường như mưa, nắng sẽ gây khó khăn
Khi có trạm khách sẽ được xem animation giới thiệu những địa
điểm đã đi qua và giới thiệu sơ bộ về chùa Thiên Mụ để dễ hình dung. · Ưu điểm
Giá cả hợp lý hơn xe công nghệ
Tránh thời tiết thất thường
Trên đường đi sẽ tiện hiểu hơn về lịch sử, câu chuyện
Có lộ trình, thời gian đón và trả khách rõ ràng · Nhược điểm
chưa tính toán chính xác nơi đặt các tuyến xe
Đường vào chùa khá nhỏ cho xe buýt
Người đi chùa thường đi theo tour và đi bằng phương tiện riêng nhiều hơn 4. Cửa hàng tiện lợi
· Place: Gần chùa và khu vực giữ xe
· Detail: Du khách mệt mỏi vì thời tiết hoặc khi đi xung quanh chùa không gian rộng dễ kiệt sức
Không có chỗ bán đồ ăn, nước uống, và đồ cần thiết.
Nhà vệ sinh trong chùa có thể quá đông và không xử lý được hết nhu cầu khách du lịch
Downloaded by V?n Lê Ti?n (vanlehcp1152001@gmail.com) lOMoARcPSD|35919223
Cửa hàng tiện lợi có quy mô tương đương với cửa hàng trên
thành phố sẽ có đủ đồ dùng cơ bản cho khách du lịch cần tới
như thực phẩm, nước uống và đặc biệt là thực phẩm chay · Ưu điểm
Có thêm nguồn thực phẩm khi cung quanh chùa ít các quán ăn chay
Giải quyết vấn đề nắng mưa
Có nơi nghỉ ngơi vối máy lạnh
Thiếu vật dụng cần thiết bất ngờ như khăn giấy, thuốc, nón, nhang
Không ảnh hưởng đến tôn nghiêm chùa khi không thay đổi và đụng đến khu vực bên trong chùa · Nhược điểm
Tạo sự cạnh tranh với những quán vỉa hè của người dân địa phương
Không gian xung quanh chùa khá nhỏ cho một cửa hàng quy mô to
5. App giới thiệu về chùa
· Place: Ứng dụng trên điện thoại có thể tải về từ CH Play, App Store
· Detail: Có tể ở chùa bảng chỉ dẫn quá nhỏ, mờ hoặc không có cho khách tham quan
Một số người bối rối về việc di chuyển đến chùa bằng phương tiện nào ·
Solution: App tích hợp tương tác xã hội cho Huế để quảng bá,
phát triển và lưu giữ kỷ niệm hành trình thăm chùa
Cho người dùng có thể chia sẻ kinh nghiệm, câu chuyện cá
nhân khi đến Huế đến mọi người
Hỗ trợ đặt vé xe đến địa điểm, quản lý hành trình
Downloaded by V?n Lê Ti?n (vanlehcp1152001@gmail.com) lOMoARcPSD|35919223
Có các hidden games nhỏ giúp tăng sự hào hứng, tò mò cho khác
Tích hợp hỗ trợ như quét mã QR hỗ trợ, từ thiện công đức cho chùa · Ưu điểm
Tích hộp với Map hướng dẫn lộ trình du lịch
Gợi ý cho khách nên đến khu vực khi quá đông, có thể dự báo thời tiết
Đỡ nhàm chán và có thể giết thời gian qua điện thoại
Có thể tham khảo nhiều thông tin và trải nghiệm của mọi người · Nhược điểm
Không chọn lọc được khi có quá nhiều thông tin
App chưa tích hợp giao diện thân thiện với người dùng Case study
1. Triển lãm CULTURE GATE to JAPAN Điểm mạnh:
Mô phỏng và tái hiện sống động hình ảnh các samurai
Tạo ấn tượng độc đáo, thích mắt khi chào đón những du khách vừa đặt chân tới sân bay
Sắp xếp các tác phẩm theo trình tự đồng bộ dọc theo con đường dẫn từ cổng
đến sân bay với nhiều bối cảnh riêng biệt
Downloaded by V?n Lê Ti?n (vanlehcp1152001@gmail.com) lOMoARcPSD|35919223
Phương pháp hiệu quả để quảng bá và trao đổi văn hóa Điểm yếu:
Tốn nhiều thời gian tham quan
Đông đảo khách đi sân bây gây ra hư hại đến vật trưng bày
Không gian mở nên âm thanh của sân bay có thể lấn át thông tin tại triễn lãm
Downloaded by V?n Lê Ti?n (vanlehcp1152001@gmail.com) lOMoARcPSD|35919223
2. Trạm xe buýt ở hàn quốc Điểm mạnh:
Có bảng điện tử hiển thị thời gian đến của số xe buýt giúp không bỏ lỡ chuyến
Chỗ ngồi thoải mái, sạch sẽ mát mẻ
Mái che và cửa kính có thể tránh nắng mưa
Phương pháp hiệu quả để quảng bá và trao đổi văn hóa
Downloaded by V?n Lê Ti?n (vanlehcp1152001@gmail.com) lOMoARcPSD|35919223 Điểm yếu:
Chi phí xây dựng cao do lắp bộ phận và máy móc
Đôi lúc lượng người vào bên trong vào giờ cao điểm đông đúc, ngột ngạt
3. Trạm nghỉ ngơi + cửa hàng tiện lợi Circle K Điểm mạnh:
Bán hầu hết những nhu yếu phẩm cần thiết
Đa dạng đồ ăn, nước uống chất lượng
Nhân viên phục vụ tận tình
Không gian mát mẻ với điều hoà
Downloaded by V?n Lê Ti?n (vanlehcp1152001@gmail.com) lOMoARcPSD|35919223 Điểm yếu: Không gian nhỏ
Không có đủ chỗ nghỉ ngơi với bàn ghế giới hạn nếu vào giờ cao điểm\ Ồn ào
Quán cà phê tự phát Điểm mạnh:
Chỗ ngồi thoáng mát, mát mẻ với không gian yên tĩnh
Một số quán có võng nằm nghĩ ngơi Điểm yếu:
Không bán nhu yếu phấm và vật dụng ngoài nước
Một số quán có giới hạn thời gian uống nước
4. App AI- Ahsa- Travel App for Saudi Tourism
Downloaded by V?n Lê Ti?n (vanlehcp1152001@gmail.com) lOMoARcPSD|35919223 Điểm mạnh:
Giao diện thân thiện, trực quan với hệ thống hình ảnh chỉnh chủ
Có hướng dẫn viên nói về những câu chuyện, lịch sử Al Ahsa
Có phần comment và review của người khác
Mục thông tin đặt vé tham quan, các tips shopping, lịch trình tham quan được update liên tục Điểm yếu
Chưa hiểu câu chuyện văn hoá của vùng đất Ả rập
Thiếu đi tính tương tác và tính chia sẻ cộng đồng khi nhiều sections và các
visual elements được đặt rải rác.
Giai đoạn 2: thực tế tại Huế a. Khảo sát thực địa Define Problems VẤN ĐỀ THỰC TẾ
Quan sát trực tiếp vấn đề tại chùa ( Red route) Thích chụp hình
- Người châu Á ( chụp hình gia đình, chụp cảnh)
- Người châu Âu, Mỹ ( chụp hình kiến trúc, những bức tượng, hiện vật to lớn)
Đứng tụ tập bên hông chùa để trú nắng
Downloaded by V?n Lê Ti?n (vanlehcp1152001@gmail.com) lOMoARcPSD|35919223
Khu vực cởi giày để vào cầu nguyện khá chen chúc
Người nước ngoài tranh nhau thắp hương, cầu nguyện
Thưởng thức món tàu hủ đá tại các khu kios
Mua những món quà lưu niệm
Khó khăn khi di chuyển tại những nơi có nhiều người chụp hình
Tình trạng ùn tắc lối đi của những đoàn khách đi theo tour
Khó khăn khi tìm nhà vệ sinh
Bậc thang lên chùa khá cao và dốc Dẫm lên cỏ
Có 1 số bậc tam cấp khó thấy khiến du khách dễ bị té
Những vết tích vẽ bậy trên hiện vật
Một số họa tiết tu sửa bị sai mang hơi hướng Trung Quốc RED Luôn luôn Đa số Thường Thỉnh thoảng ROUTE Tất cả Chụp hình Trú nắng tại Tranh nhau thắp Thưởng thức mọi bên hông điện hương món tàu hủ Người châu Á ( chụp thờ người
hình gia đình, chụp cảnh) Người châu Âu, Mỹ ( chụp hình kiến trúc, những bức tượng, hiện vật to lớn) Đa số Mua quà lưu niệm Chen chúc vào Khó khăn khi di Những đoàn mọi cầu nguyện tại
chuyển tại những người gây ra tình
Ít khi để ý những bảng khu vực cởi nơi có nhiều trạng ùn tắc lối đi người
chỉ dẫn cấm hoặc nhắc giày người chụp hình nhở
Downloaded by V?n Lê Ti?n (vanlehcp1152001@gmail.com) lOMoARcPSD|35919223
Một số Khó khăn khi tìm nhà vệ Dẫm lên cỏ Bậc thang lên Dễ bị té vì 1 số người sinh chùa khá cao và bậc tam cấp dốc Một ít Cầu nguyện
Đọc bảng thông Tò mò những vết Không để ý đến người tin tích bị vẽ bậy cấch ăn mặc khi đến chùa
Phỏng vấn du khách trong và ngoài nước tại chùa
Cảm thấy thời tiết khá nóng và oi bức tại chùa
Không thật sự ấn tượng và cảm thấy đặc biệt về chùa
Khá hứng thú về phía sông Hương đối diện
Cần những bảng chỉ dẫn tại từng khu
Muốn có thêm những bảng thông tin để cung cấp về những câu chuyện lịch sử tại nơi đây
Du khách đến đây thường tham khảo và đọc thông tin trên Internet hơn là xem
các bảng thông tin trong chùa VẤN ĐỀ RÚT RA Bảng biểu:
Không đủ thu hút, sắp xếp không hợp lý Thiếu, không đầy đủ
Đính hẳn lên các công trình Bảng thông tin:
Nội dung không đầy đủ, quá nhỏ Thiếu (rất nhiều) Kiến trúc của chùa:
Downloaded by V?n Lê Ti?n (vanlehcp1152001@gmail.com) lOMoARcPSD|35919223
Do quy mô không đáp ứng ứng đủ
Thiếu sót trong kho quy hoạch Các công trình của chùa:
Không được để tâm đến
Các phương án sửa chữa, bảo tồn chưa được áp dụng b. Hướng giải quyết
Hệ thống bảng chỉ dẫn đồ họa thị giác Khảo sát về Art Direction Nội dung khảo sát
Sau khi đã cùng nhau nghiên cứu về du khách trong và ngoài nước tại chùa thì
chúng em đã tổng kết và tạo ra được 4 direction dựa trên trải nghiệm thực tế
tại chùa ứng với 4 câu chuyện và độ tuổi của từng nhóm du khách. - Target audience Người nước ngoài Người Việt Nam -
Age: 30 up (23 - 30, 30 – 45)
Direct 1: Người Việt Nam [23 – 30]
Câu chuyện: Tìm hiểu về văn hóa vùng miền (unique) Quá là Huế!
Căn (gốc): Những câu chuyện lịch sử
Biểu hiện: Những họa tiết, biểu tượng, details, motifs, chụp cảnh.
Direct 2: Người Việt Nam – [30-45]
Câu chuyện: Những câu chuyện tâm linh
Căn (gốc): cầu nguyện, niềm tin.
Biểu hiện: Tham quan, chụp hình cùng gđ, thắp hương.
Downloaded by V?n Lê Ti?n (vanlehcp1152001@gmail.com) lOMoARcPSD|35919223
Direct 3: Người nước ngoài – châu Âu
Câu chuyện: Những câu chuyện văn hóa Việt Nam đặc trưng đầy ấn tượng
Căn (gốc): công trình cổ kính, tò mò văn hóa khác biệt so với họ, kiến trúc
Biểu hiện: Tham quan, chụp hình ( chụp hình rất nhiều), details, motifs, sự tìm
hiểu về hiện vật và thông tin.
Direct 4: Người nước ngoài – châu Á
Câu chuyện: Những câu chuyện văn hóa Việt Nam đặc trưng đầy ấn tượng
Căn (gốc): linh thiêng, sự so sánh về văn hóa với nước họ, kiến trúc,
Biểu hiện: niềm tin, tín ngưỡng, chuộng tính an yên, có sự nhận thức, cảm nhận. Kết quả cuộc khảo sát
Giai đoạn 3: về lại Sài gòn
BRAINSTORMING - XÁC ĐỊNH LẠI VẤN ĐỀ CẦN GIẢI QUYẾT 1) Phương pháp 5W1H: What
Tạo ra hệ thống bảng chỉ dẫn thị giác bằng biển hiệu và hệ thống mái che bóng mát
Downloaded by V?n Lê Ti?n (vanlehcp1152001@gmail.com) lOMoARcPSD|35919223 Why
Tăng độ nhận diện, cung cấp thông tin cần và đủ cho du khách khi đặt chân đến chùa.
Tăng sức hút thị giác cho chùa When
Cung cấp hệ thống thông tin, bảng chỉ dẫn khi du khách cần, muốn tìm hiểu, tiếp cận thông tin. Where
Toàn bộ khu vực chùa Thiên Mụ, trước chùa và bến thuyền Who
Tất cả du khách trong và ngoài nước đặc biệt hứng thú, hoặc có cơ hội đến Huế và chùa Thiên Mụ How Manipulation + il ustrator
Màu sắc hài hòa, trang nghiêm phù hợp với tinh thần của chùa. Thuyết ngũ hành
Dựa vào nguyên tắc phong thuỷ và văn hoá phương Đông, người ta có một số
biện pháp trong các công việc chọn màu sắc theo ngũ hành. Đó là cách phối
màu sinh thăng – khắc giáng theo không gian và theo ngũ hành mệnh trạch
của gia chủ. Cụ thể như sau:
Sinh thăng: đi từ dưới lên trên, bắt đầu từ màu nền sẽ sinh màu tường vách,
màu nó lại tiếp diễn sinh màu mái (hay màu trần).
Theo triết học cổ Trung Hoa, tất cả vạn vật đều phát sinh từ năm nguyên tố cơ
bản và luôn luôn trải qua năm trạng thái được gọi là: Mộc, Hỏa, Thổ, Kim và
Thủy. Năm trạng thái này, gọi là Ngũ hành, không phải là vật chất như cách
hiểu đơn giản theo nghĩa đen trong tên gọi của chúng mà đúng hơn là cách
quy ước của người Trung Hoa cổ đại để xem xét mối tương tác và quan hệ của vạn vật.
Downloaded by V?n Lê Ti?n (vanlehcp1152001@gmail.com) lOMoARcPSD|35919223
Học thuyết Ngũ hành diễn giải sự sinh hoá của vạn vật qua hai nguyên lý cơ
bản (生 – Sinh) còn gọi là Tương sinh và (克 – Khắc) hay Tương khắc trong
mối tương tác và quan hệ của chúng.
Sử dụng thuyết ngũ hành trong việc quan sát, quy nạp và sự liên quan của các
sự vật trong thiên nhiên. Chúng em muốn ứng dụng học thuyết để có thể tìm
về cội nguồn, những cái nguyên sơ nhất để tạo nên 1 ngôi chùa như ngày hôm
nay, mục đích cũng là muốn tạo nên 1 câu chuyện về sự khởi nguồn của văn
hóa Huế nói chung và chùa Thiên Mụ nói riêng. Thuyết âm dương
Âm dương là một phạm trù triết học. Hai mặt âm dương ở trong một sự vật
thống nhất, tức là bất cứ một sự vật nào trên thế giới đều có thể phân chia hai
mặt âm dương.Người Việt Nam từ lâu đã nhận thức về triết lý âm dương ở
nhiều lĩnh vực. Do sống trong hoàn cảnh của nghề trồng lúa nước, cho nên
nhân dân ta tiếp xúc với những cặp âm dương đối lập, như:
Nắng -- mưa (Nắng không ưa, mưa không chịu)
Đất -- trời (Bán mặt cho đất, bán lưng cho trời)
Sương -- gió (Dầm sương dãi gió,). .
Vận dụng những hình ảnh, câu chuyện và biểu tượng âm dương để sáng tạo
câu chuyện cho thiết kế chỉ dẫn, mang đến sự gần gũi với người Việt Nam,
cũng như giới thiệu văn hoá Á Đông cho các du khách thập phương khi đến với chùa Thiên Mụ. CONCEPT
Việc hình thành ý tưởng và phát triển câu chuyện từ tính lý trí và tình cảm của người
Á Đông, đặc biệt là người Việt Nam. Xuyên suốt chiều dài lịch sử phát triển của đất
nước, tính lý trí của người nam và tình cảm của người nữ đang hoà quyện vào xây
dựng đời sống tình cảm gia đình và xã hội Việt Nam, điều đó không thể tách rời từ
xưa đến cùng với triết lý Âm - Dương bổ trợ cho nhau. Từ đó hình thành nên
Downloaded by V?n Lê Ti?n (vanlehcp1152001@gmail.com) lOMoARcPSD|35919223
Concept được thực hiện theo tính phân tích (Analytic concept) và kết hợp với biểu
tượng được cô động đưa đến những câu chuyện, ngôn từ ẩn sâu trong từng hình
ảnh cũng như bố cục được xử lí. MOODBOARD - STYLESCAPE
Downloaded by V?n Lê Ti?n (vanlehcp1152001@gmail.com)