Mai Vũ Quang Huy - Bài tập lớn hoá môi trường | Đại học Xây Dựng Hà Nội

Em xin gửi lời cảm ơn đến cô Vũ Thị Minh Thanh đã tận tâm truyền đạt những kiến thức và kỹ năng về môn Hoá môi trường, giúp em có cái nhìn khách quan hơn và tiếp cận vấn đề một cách khoa học, có tư duy và có phương pháp. Đây chắc chắn sẽ là những kiến thức và kỹ năng quý báu giúp em ứng dụng được vào cuộc sống sau này. Do kiến thức còn nhiều hạn chế và khả năng tiếp thu từ thực tế còn nhiều bỡ ngỡ, nên bài tập lớn không thể tránh khỏi những thiếu sót, rất mong nhận được sự góp ý của cô để em rút kinh nghiệm và hoàn thành tốt hơn.

lOMoARcPSD|45222017
lOMoARcPSD| 45222017
lOMoARcPSD|45222017
Giáo viên hướng dẫn: Vũ Thị Minh Thanh
Sinh viên thực hiện: Mai Vũ Quang Huy
Mã số sinh viên: 0210367
Lớp quản lý: 67HKC1
BÀI TẬP LỚN
MÔN: HOÁ MÔI TRƯỜNG
CHỦ ĐỀ: PHÂN TÍCH SỰ Ô NHIỄM KHÔNG KHÍ Ở HÀ NỘI
KHOA KĨ THUẬT MÔI TRƯỜNG
----
----
Hà Nội, tháng 6 năm 2023
lOMoARcPSD|45222017
LỜI CẢM ƠN
Em xin gửi lời cảm ơn đến Vũ Thị Minh Thanh đã tận tâm truyền đạt những
kiến thức kỹ năng về môn Hoá môi trường, giúp em có cái nhìn khách quan hơn
và tiếp cận vấn đề một cách khoa học, có tư duy và có phương pháp. Đây chắc chắn
sẽ những kiến thức kỹ năng quý báu giúp emng dụng được vào cuộc sống sau
này. Do kiến thức còn nhiều hạn chế khả năng tiếp thu từ thực tế còn nhiều bỡ
ngỡ, nên bài tập lớn không thể tránh khỏi những thiếu sót, rất mong nhận được sự
góp ý của cô để em rút kinh nghiệm và hoàn thành tốt hơn.
Em xin chân thành cảm ơn cô.
MỤC LỤC
I. MỞ
ĐẦU........................................................................................................................3
II. NỘI DUNG BÁO
CÁO................................................................................................4
2.1. Khái niệm và định nghĩa về ô nhiễm không khí ........................................................... 4
2.2. Thực trạng ô nhiễm không khí ở Hà Nội .................................................................. 5
2.3. Nguyên nhân dẫn dến hiện tượng ô nhiễm ............................................................... 6
2.3.1. Nguyên nhân khách quan ................................................................................... 6
2.3.2. Nguyên nhân chủ quan ....................................................................................... 7
2.4. Mức độ ảnh hưởng của ô nhiễm không khí ở Hà Nội ............................................ 10
2.4.1. Ảnh hưởng đến động – thực vật ....................................................................... 10
2.4.2. Ảnh hưởng đến khí hậu .................................................................................... 10
2.4.3. Ảnh hưởng đến con người ................................................................................ 11
2.5. Giải pháp tránh ô nhiễm không khí ở Hà Nội ........................................................ 11
III. KẾT
LUẬN...............................................................................................................12 TÀI LIỆU
THAM KHẢO.................................................................................................13
I. MỞ ĐẦU
lOMoARcPSD|45222017
Trong thời đất nước ngày càng phát triển, mọi mặt của đời sống kinh tế
hội ngày càng nâng cao kéo theo những tác động lớn đến môi trường xung quanh.
Môi trường sống của con người thay đổi và tình trạng ô nhiễm ngày càng trầm trọng
hơn. Ở Việt Nam, ô nhiễm môi trường đang là một vấn đề gây bức xức đối với môi
trường đô thị, công nghiệp các làng nghề, đặc biệt là thành phố lớn như Hà Nội.
Thành phố Nội đang phải đối mặt với những vấn đề nan giải do ô nhiễm môi
trường gây ra, trong đó có ô nhiễm không khí. Ở mỗi khu công nghiệp hay ở các mặt
đường phố, trục đường giao thông đô thị Nội bị ô nhiễm không khí với các mức
độ khác nhau, đe doạ đến đời sống của con người. Việc nghiên cứu tìm hiểu về
thực trạng ô nhiễm không khí, nguyên nhân các mức độ ảnh hưởng, từ đó tìm ra
c biện pháp kịp thời để giảm thiểu tình trạng ô nhiễm, bảo vệ sức khoẻ cuộc
sống con người vấn đề cùng cần thiết và cấp bách, đòi hỏi mỗi người con
Nội cùng chung tay để thực hiện.
II. NỘI DUNG BÁO CÁO
2.1. Khái niệm và định nghĩa về ô nhiễm không khí
Ô nhiễm không khí sự thay đổi lớn trong thành phần của không khí, chủ yếu
do khói, bụi, hơi hoặc các khí lạ được đưa vào không khí, sự tỏa mùi, làm giảm
tầm nhìn xa, gây biến đổi khí hậu, gây bệnh cho con người cũng thể gây hại
cho sinh vật khác như động vật và cây lương thực, thể làm hỏng môi trường tự
nhiên hoặc xây dựng. Hoạt động của con người và các quá trình tự nhiên có thể gây
ra ô nhiễm không khí.
Không khí bị ô nhiễm thường chứa quá mức cho phép nồng độ các khí
CO2,CH4 và một số khí độc khác, thí dụ CO,NH3,SO2,HCl,..một số vi khuẩn gây
bệnh,...
lOMoARcPSD|45222017
2.2. Thực trạng ô nhiễm không khí ở Hà Nội
Số liệu từ Viện Y học Lao động vệ sinh môi trường cho thấy, vào những
giờ cao điểm, Hà Nội nồng độ bụi cao gấp 4 lần TCCP, CO cao gấp 2,5-4,4 lần,
hơi xăng từ 12,1-2.000 lần. Trẻ ở lứa tuổi học đường sống quanh các nút giao thông
bị ảnh hưởng tới sức khỏe rệt: mắt, mũi, họng, da thần kinh thực vật bị kích
thích, tlệ mắc bệnh đường hấp cao hơn hẳn so với nhóm đối chứng. Một cuộc
khảo sát ý kiến 1.500 người dân Nội cho thấy, tới hơn 66% nhận định rằng
môi trường không khí ở Hà Nội bị ô nhiễm nặng và khá nặng, 32% cho là "ô nhiễm
nhẹ", chỉ 2% cho rằng họ vẫn được "tận hưởng không khí trong lành".
Theo đánh giá của Sở Tài nguyên Môi trường, tình trạng ô nhiễm môi
trường không khí do bụi hiện nay trên địa bàn thành phố đang ở mức "báo động đỏ"
bởi nồng độ bụi lơ lửng ở các quận nội thành đều vượt quá TCCP từ 2-3 lần. Đường
Nguyễn Trãi hàm lượng bụi lửng vượt TCCP tới 11 lần, đường Nguyễn Văn
Linh vượt TCCP tới 10,8 lần,… Kết quả quan trắc năm 2008 tới 6/34 nnồng
độ khí CO trung bình vượt TCCP từ 1,03-1,55 lần; có 3/34 ngã tư
nồng độ SO
2
vượt TCCP t1,02-2 lần; 32/34 ngã nồng độ C
6
H
6
vượt
TCCP từ 1,1-3 lần…. Tại các quận Hai Trưng, Đống Đa, khí thải đã vượt quá
TCCP: Khí CO
2
vượt 3-5 lần, SO
2
vượt 3-10 lần, bụi vượt 2-6 lần. Tại một số cụm
công nghiệp như Vĩnh Tuy, Mai Động, Thượng Đình, không khí bị ô nhiễm chủ yếu
là do bụi và các khí độc hại như SO
2
, CO, NO.
Tại Hà Nội hiện có khoảng 10 trạm quan trắc đặt rải rác toàn thành phố và các
khu vực giao thông, các trạm hiện nay đo 24/24h. Giới chuyên môn cho rằng, để có
được số liệu tổng quát đại diện cần mạng lưới quan trắc phủ đều trên tổng số
mật đdân cư. Ngày 4/1/2022, chất lượng không khí vẫn tiếp tục ở mức báo động tại
Cổng thông tin quan trắc môi trường Nội, chỉ số chất lượng không khí AQI trung
bình 162, mức xấu. hai điểm ở mức rất xấu thuộc trung tâm quận Hoàng Mai
khu vực Thành Công, Ba Đình, Nội. Nhiều điểm chất lượng không khí xấu
nằm rải rác khắp các quận, huyện. Ngoài hiện trạng ô nhiễm không khí ngoài trời thì
ô nhiễm trong nhà cũng đáng báo động khi gây hại hơn cả không khí ngoài trời
lOMoARcPSD|45222017
như trong nhà ở, trường học, nơi làm việc, không gian kín đặc biệt là những nhà cao
tầng gây là hội chứng nhà kín. Hội chứng bệnh nhà kín hay hội chứng nhà cao tầng
(Sick Building Syndrome SBS) thuật ngữ 4 dùng trong các nghiên cứu về môi
trường trong nhà tính chất nhà kín, dùng điều hòa nhiệt độ. Chất lượng không
khí trong văn phòng các tòa ncao ốc đang sụt giảm nghiêm trọng. Chất ô nhiễm
cao hơn từ 2 đến 5 lần ngoài trời, khói trong nhà đóng góp 5% nguồn gây ô nhiễm
ngoài nhà. Đại sứ quán Mỹ ở Hà Nội đã chỉ số AQI nêu trên chỉ là trị số cực hạn đột
xuất thời điểm bất thường, tdnhư lúc đó cơn gthổi tức thời mang theo
nồng đbụi lớn đi qua thiết bị đo chẳng hạn, không phải trị số trung bình ngày
(trung bình 24 giờ) nên không thđược xem là trị số đại diện của ngày hôm đó để
đánh giá mức độ ÔNKK ở Hà Nội. Để đánh giá mức độ ô nhiễm của một địa phương
vào một ngày cụ thể thì phải lấy trị số trung bình đo của 24 giờ liên tục làm đại diện;
đánh giá mức độ ô nhiễm năm thì phải căn cứ vào trị số trung bình đo của cả năm
liên tục (365 ngày x 24 giờ đo) làm trị số đại diện. Với hiện trạng về chất lượng
không khí Nội trong những năm gần đây cho thấy không khí đã đang cướp
đi sinh mạng và chất lượng sống của con người, ảnh hưởng đến nền kinh tế của toàn
thành phố Nội cũng như toàn nước Việt Nam tuy nhiên để đánh giá ô nhiễm
mức độ nào, ảnh hưởng ra sao thì đều phải có kiểm định, căn cứ khoa học chính
xác, có thực chứng. Vậy nguyên nhân từ đâu để xảy ra hiện trạng như trên.
2.3. Nguyên nhân dẫn dến hiện tượng ô nhiễm
2.3.1. Nguyên nhân khách quan
Là nguyên nhân phát sinh từ các hiện tượng tự nhiên như sự biến đổi khí hậu,
thời tiết chuyển mùa khi khối không khí lạnh suy giảm, tốc độ gió thấp trên cả khu
vực gây 5 ra điều kiện lặng gió, nền nhiệt xuống thấp, chênh lệch nhiệt độ ngày
đêm. Chính điều này đã hình thành lớp sương mù dày đặc cản trở việc khuếch tán
không khí, gây ô nhiễm cục bộ. Thành phố Nội giáp ranh với các khu vực đồi i
các khu, cụm công nghiệp đang phát triển mạnh nên với điều kiện khí tượng sương
lOMoARcPSD|45222017
sát mặt đất đã gây ra hiện tượng quẩn gió ngoài ra còn ô nhiễm bởi các hiện
tượng cháy rừng, bão bụi, hay quá trình phân huỷ, thối rữa xác động thực vật tự
nhiên… Đây là nguyên nhân khách quan nên rất khó dự báo và ngăn chặn.
2.3.2. Nguyên nhân chủ quan
Nguyên nhân từ các nhà máy xí nghiệp: Đây nguồn gây ô nhiễm lớn nhất
do con người gây ra. Quá trình gây ô nhiễm là quá trình đốt cháy các nhiên liệu hóa
thạch như than, dầu, khí đốt tạo ra các chất khí độc hại (CO
2
, CO, SO
2
, NOx, các chất
hữu cơ chưa cháy hết: muội than, bụi). Nguồn công nghiệp có nồng độ độc hại cao,
tập trung ở một không gian nhỏ, tùy thuộc vào quy sản xuất nhiên liệu sử
dụng thì lượng chất độc hại và loại chất độc hại sẽ khác nhau.
Nguyên nhân do giao thông: Đây cũng nguồn gây ô nhiễm lớn đối với không
khí, đặc biệt khu đô thị khu đông dân cư. Quá trình đốt nhiên liệu động tạo
ra các chất khí độc hại làm ảnh hưởng đến không khí như CO
2
, CO, SO
2
, NOx, Pb,
CH4…, ô các loại giao thông đường bộ chiếm 10% khí thải cacbon , ngành
hàng không thải ra 2.5% tổng số khí cacbon phát thải, ngoài ra còn khói, bụi, tiếng
ồn. Một số tác động cục bộ do hoạt động giao thông tăng cao sau knghỉ Tết Dương
lịch, tình trạng rác thải ùn không được vận chuyển đến bãi xử lý do thay đổi đơn
vị thu gom trên địa bàn một số quận huyện cuối năm 2020. Điều này làm gia tăng
tình trạng đốt rác thải sinh hoạt gây ô nhiễm môi trường không khí.
Sinh hoạt hằng ngày của người dân cũng là nguyên nhân gây ô nhiễm để giảm
chi phí người dân thường xuyên sử dụng bếp than tổ ong để sưởi ấm vào mùa đông
gây nên hiện tượng bụi mịn , sương mù này thường xuyên thấy vào mỗi buổi sáng ở
những khu tập thể cũ, thậm chí ngay tại trung tâm phố cổ, nhiều nhất những cửa
hàng, quán bán đồ ăn sáng, quán phở, đồ ăn nhẹ bình dân.Theo thông tin từ Chi cục
Bảo vệ môi trường Nội, mỗi ngày thành phố sử dụng đến 528 tấn than tổ ong,
lượng khí CO
2
phát ra môi trường là rất lớn. Nguồn thải tuy nhỏ nhưng phân bố dày
cục bộ trong không gian nhà, trực tiếp gây nguy hại cho con người.
lOMoARcPSD|45222017
Ngoài những nguyên nhân trên còn có một số nguyên nhân tác động đến môi
trường không khí ndùng kCFC phá hủy tầng ozon. Khi tốc độ phân hủy CFC
tăng nhanh nếu tầng ozon bị phá hủy. một trong những nguyên nhân y hiệu ứng
nhà kính, các quốc gia đang kêu gọi thay thế CFC bằng các loại khí thân thiện với
môi trường hơn như R22, R32.
Các CFC HCFC thường được tạo ra bằng cách trao đổi halogen, bắt đầu
bằng các dẫn xuất của methan ethan đã clo hóa. Minh họa sự tổng hợp của
chlorodifluoromethan từ chloroform:
HCCl
3
+ 2 HF → HCF
2
Cl + 2 HCl
Các dẫn xuất brom hóa được tạo ra bằng các phản ứng gốc tự do của c
chlorofluorocarbon, thay thế các liên kết C-H bằng các liên kết C-Br. Sản xuất thuốc
gây mê 2-bromo-2-chloro-1,1,1-trifluoroethan ("halothan") minh họa:
CF
3
CH
2
Cl + Br
2
→ CF
3
CHBrCl + HBr
Tóm lại các chất gây ô nhiễm không khí chủ yếu gồm: bụi, sol khí, khí và hơi.
Bụi những chất dạng rắn hay lỏng kích thước nhỏ, nhờ sự vận động của
không khí mà nó có thể phân tán trong một phạm vi rộng.
Sol khí là hỗn hợp những phần tử lơ lửng phân tán trong không khí, tương đối
bền, khó lắng, là nguồn gốc tạo ra các nhân ngưng tụ hình thành mây, mưa.
Chủ yếu tạo thành lên các chất gây ô nhiễm không khí là các phản ứng quang
hóa vì những sản phẩm của chúng ( chủ yếu từ gốc tự nhiên ) có khả năng khơi mào
hoặc tham gia vào một số lớn các phản ứng khác liên quan đến sự chuyển hóa của
các chất ô nhiễm cấp thành chất ô nhiễm thứ cấp. Trong số các chất ô nhiễm sơ
cấp như NO, CO, NO
2
, SO
2
, hidrocacbon,..... thì chỉ NO
2
chất hấp thụ chính
các bức xạ bước sóng phổ biến trong vùng hạ tầng khí quyển. Ngoài ra còn
phản ứng cộng trong hệ NOx, H
2
O, CO và không khí.
Nguyên tạo thành sol khí chủ yếu là do sự oxi hóa quang hóa SO
2
: Khi không
khí tiếp xúc với bức xạ Mặt Trời, SO
2
được hoạt hóa bởi bức xtrong htầng khí
quyển, kết quả dẫn tới một chuỗi các phản ứng kế tiếp liên quan đến phần tSO2
lOMoARcPSD|45222017
kích thích. Nhiều nghiên cứu cho thấy phản ứng quan trọng tiếp theo sự oxy hóa
tạo thành SO
3
và O nguyên tử:
SO
2
* + O
2
SO
3
+ O
Khi mặt hidrocacbon các oxit nitơ thì tốc độ chuyển hóa SO2 thành SO3
tăng rõ rệt. Ngoài ra, sự oxi hóa SO2 trong các hệ này thường kèm theo sự tạo thành
sol khí.
Phản ứng quang hóa của các hidrocacbon chứa oxi trong không khí cũng là
một nguồn lớn tạo ra nhiều chất ô nhiễm thứ cấp. Trong khí thải của các động
chạy xăng các andehit xeton, lượng chất hữu này chiếm 1,5% tổng các
hidrocacbon của khí thải. Bởi vậy, các hidrocacbon chứa oxi trong khí quyển
thể tham gia phản ứng oxi hóa tạo ra nhiều gốc tự do. chế oxi hóa các
hidrocacbon chứa oxi trong không khí ô nhiễm là: Phản ứng phân li quang hóa của
andehit: các andehit bị quang phân dưới tác dụng các bức xạ mặt trời các bước sóng
lớn hơn 300nm, phản ứng gãy mạch, tạo gốc ankyl tự do ở trạng thái kích hoạt.
RCHO + hv R* + HCO
Tốc độ phản ứng quang phân này bằng 1% tốc dộ quang phân NO2. Ví dụ đối
với fomamdehit, ta có phản ứng:
HCHO hv H
2
+ CO
Phản ứng oxi hóa andehit bằng nguyên tử oxi tạo ra 2 gốc tự do là axyl và
HO
-
O + RCHO RC = O + HO
-
Phản ứng oxi hóa andehit bằng gốc hydroxy HO- sẽ tạo ra gốc axyl
HO
-
+ RCHO R C = O + H
2
O
Phản ứng diễn ra với tốc độ khá nhanh nên phản ứng được coi như là một quá
trình quan trọng để loại andehit ra khỏi khí quyển.
Ngoài ra tao còn nói đến khói quang hóa hay sương mù quang hóa ( một hiện
tượng ô nhiễm không khí phổ biến ) xảy ra tầng đối u của khí quyển nơi tập
trung phần lớn các chất khí gây ô nhiễm: Nox, các hợp chất VOCs....
lOMoARcPSD|45222017
Các chất tạo ra ơng mù quang hóa chủ yếu từ Nox VOCs, phản ứng quang
hóa học dưới tác dụng của nitơ oxit phân hủy dung môi hữu cơ tạo ra những tác nhân
oxy hóa:
VOC + ánh áng + NO
2
+ O
2
O
3
+ NO + CO
2
+H
2
Nồng dộ cao của hai chất này trong không khí có liên quan đến quá trình công
nghiệp hóa và quá trình vận chuyển.
2.4. Mức độ ảnh hưởng của ô nhiễm không khí ở Hà Nội
2.4.1. Ảnh hưởng đến động – thực vật
Ô nhiễm không khí gây ảnh hưởng tai hại cho tất cả sinh vật. Lưu huỳnh đioxit,
Nitơ đioxit, ozon, fluor, chì… gây hại trực tiếp cho thực vật khi đi vào khí khổng,
làm hại hệ thống giảm thoát nước giảm khả năng kháng bệnh.Đa số cây ăn quả
rất nhạy đối với HF. Khi tiếp xúc với nồng độ HF lớn hơn 0,002 mg/m3 thì lá cây bị
cháy đốm, rụng giảm khnăng quang hợp.Sự nóng lên của Trái đất do hiệu ứng
nhà kính cũng gây ra những thay đổi ở động- thực vật trên Trái đất.Mưa acid còn tác
động gián tiếp lên thực vật làm cây thiếu thức ăn làm giảm hấp thu thức ăn
nước. Các chất gây ô nhiễm không khí tính acid sẽ kết hợp với các giọt nước trong
đám mây làm cho nước có tính acid. Khi những giọt nước rơi xuống mặt đất s gây
hại cho môi trường : giết chết cây cối, động vật, cá, ….Mưa acid cũng làm thay đổi
tính chất của nước các sông, suối,…làm tổn hại đến những sinh vật sống dưới nước.
Ô nhiễm không khí còn làm đổi màu , hóa đen và làm giảm chất lượng của các công
trình, hạ tầng tại Hà Nội. Làm gỉ kim loại; Ăn mòn bêtông; Mài mòn, phân huỷ chất
sõn trên bề mặt sản phẩm; Làm giảm độ bền dẻo, mất màu sợi vải; Giảm độ bền của
giấy, cao su, thuộc da.
2.4.2. Ảnh hưởng đến khí hậu
Hoạt động hô hấp của động vật, con người, hoạt động của thiên nhiên: núi lửa,
cháy rừng,..hoạt động của con người như sản xuất của các nhà máy các phương
tiện giao thông gây ra hiệu ứng nhà kính ngăn cản sự bức xạ nhiệt, tầng ozon bị phá
lOMoARcPSD|45222017
hủy làm tăng tỷ lệ ung thư da, tổn thương mắt, rối loạn miễn dịch, rối loạn hệ sinh
thái.
2.4.3. Ảnh hưởng đến con người
Hậu quả của ô nhiễm môi trường không khí đối với con người rất nghiêm
trọng, ô nhiễm môi trường không khí chính tác nhân chính khiến cho tỷ lệ người
mắc bệnh về hô hấp, ung thư…. ngày càng tăng. Nếu bụi PM10, PM2.5 vượt quá
ngưỡng cho phép gây kích thích học, hóa phổi dẫn đến các bệnh về hấp;
gây các bệnh mắt, da, bệnh đường máu các hệ thống khác của thể, bệnh về
tim mạch…; gây ung thư. Khi hít quá nhiều khí CO con người thể bị giảm khả
năng vận chuyển oxi trong máu và tăng áp lực lên tim phổi hay như hít phải chì
Pb gây ảnh hưởng phát triển trí tuệ của trẻ em nhiều ảnh hưởng nghiêm trọng
khác.Một số chất khác như các hợp chất hữu bay thể gây nhiễm độc cấp
tính nếu tiếp xúc liều cao, gây viêm đường hấp cấp, rối loạn tiêu hóa, rối loạn
thần kinh, rối loạn huyết học, gây tổn thương gan thận, gây kích ứng da,…và là tác
nhân gây suy tủy, ung thư máu. Khí Amoniac kích thích mạnh lên mũi có thể gây tử
vong. Ngoài ra còn một số chất hay hợp chất khác cũng gây hại thậm chí ảnh hưởng
đến tính mạng.
2.5. Giải pháp tránh ô nhiễm không khí ở Hà Nội
Để khắc phục ô nhiễm môi trường không khí trước hết cải thiện về thói quen
sinh hoạt bằng cách xử rác thải đúng cách, không đốt rác hoặc những nhân tố
thừa bừa bãi. Thay thế các nhiên liệu đốt từ than, củi, gas sang các thiết bị điện hiện
đại, vừa an toàn vừa khắc phục được ô nhiễm không khí. Sử dụng phương tiện công
cộng cho việc di chuyển để giảm khí thải từ phương tiện giao thông.
Xử chất thải cuối đường ống như lọc hấp phbụi khí, biến đổi hóa
thành một chất ít độc; sản xuất sạch hơn ở đầu đường ống
Đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến, giáo dục hướng dẫn thực hiện các quy
định BVMT. Tập trung kiểm soát, kiểm tra xử nghiêm ngặt các nguồn thải ô
nhiễm bụi phát sinh từ các hoạt động xây dựng mới và sửa chữa các công trình nhà
lOMoARcPSD| 45222017
cửa, ng trình giao thông, hệ thống hạ tầng kỹ thuật đô thị (cấp nước, thoát nước,
cấp điện, cấp gas, hệ thống cấp thông tin...);Tăng cường kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ
các nguồn thải bụi phát sinh từ vận chuyển nguyên vật liệu rời, đặc biệt về ban
đêm, các xe vận chuyển thường vi phạm quy định về BVMT
Ưu tiên đầu hoàn thiện hệ thống quan trắc môi trường không khí, đặc biệt
hệ thống quan trắc không khí tự động cố định; Phát triển hệ thống giao thông công
cộng, đảm bảo thuận lợi cho người dân đi lại, nhằm giảm thiểu số lượng xe máy và
ô tô cá nhân; Tiến hành kiểm tra định kỳ theo quy định của quy chuẩn môi trường về
khí thải đối với tất cả các phương tiện giao thông giới (các loại xe ô tô, đặc biệt
các loại xe buýt, xe tải, xe ô tô chạy dầu các loại xe mô tô, xe máy), cấm lưu hành
đối với các xe không đáp ứng yêu cầu vBVMT của quy chuẩn kỹ thuật quốc gia;Áp
dụng các biện pháp kỹ thuật xử lý bụi phát sinh từ sản xuất công nghiệp và thủ công
nghiệp bên trong xung quanh TPTuyên truyền, phổ biến hướng dẫn thực hiện
các quy định BVMT không khí; Huy động sự tham gia tích cực của cộng đồng, mọi
người dân, mọi cơ sở sản xuất, mọi tổ chức xã hội trong công tác BVMT không khí
nói riêng và BVMT không khí TP nói chung.Thực hiện thu gom, vận chuyển xử
lý đúng kỹ thuật vệ sinh 100% rác thải của đô thị, thường xuyên quét dọn đường xá
vỉa hè, bảo đảm đường phố luôn luôn sạch sẽ; Tiến hành phun nước rửa đường
vào các ngày trời nắng hanh khô;Phát triển trồng, chăm sóc bảo vệ cây xanh trong
TP, bảo đảm chtiêu diện tích cây xanh trên đầu dân đạt trị số quy định theo Quy
chuẩn xây dựng Việt Nam
Đối với giải pháp trong nhà tận dụng thông gió tự nhiên, khi điều kiện khí hậu
ngoài nhà cho phép, tận dụng mở cửa sổ thông gió tự nhiên (không bật điều hòa),
vừa tiết kiệm năng lượng điện, bảo đảm CLKK trong nhà. Sử dụng máy hút bụi,
thường xuyên lau dọn nhà, giặt chăn ga gối đệm tránh gây nấm mốc, trồng cây xanh
đề điều hòa không khí. Quy định cụ thể về chất lượng hệ thống điều hòa đáp ứng yêu
cầu vệ sinh môi trường như phải thiết bị lọc bụi tốt, đặc biệt lọc bụi mịn PM
lOMoARcPSD|45222017
2.5, PM10 ; bảo đảm tỷ lệ cung cấp đủ lượng không khí tươi vào nhà để nồng độ khí
CO
2
thấp hơn trị số tiêu chuẩn cho phép...
III. KẾT LUẬN
thể nói, vấn đề về ô nhiễm môi trường, đặc biệt ô nhiễm môi trường
không khí vấn đề cần giải quyết hàng đầu, đây môi trường sống của con
người, là môi trường để thực hiện mọi hoạt động sinh hoạt thường này. Vấn đề về ô
nhiễm cần giải quyết triệt để cần schung tay, góp sức của toàn bộ người dân
cùng chính quyền thành phố Nội, hơn thế nữa cần chiến lược lâu dài toàn
diện về mọi mặt. Chung tay vì một chất lượng không khí bớt ô nhiễm và tốt đẹp hơn
là trách nhiệm của không chỉ riêng Hà Nội mà còn là trách nhiệm của toàn cầu.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Phan Thị Thuý Nga (2018). Bài 45. Hóa học về vấn đề môi trường, <
https://baigiang.violet.vn/present/hoa-hoc-ve-van-de-moi-
truong12328906.html>
2. Võ Khánh Linh (2016). Sự ô nhiễm không khí về mặt hóa hoc - Khói quang
hóa, < https://baigiang.violet.vn/present/su-o-nhiem-khong-khi-ve-mat-
hoahoc-khoi-quang-hoa-11567696.html>
3. Ô nhiễm môi trường ở Hà Nội: Thực trạng và giải pháp, <
https://vusta.vn/onhiem-moi-truong-o-ha-noi-thuc-trang-va-giai-phap-
p70237.html>
4. Tô Thị Phương Dung (2022). Đánh giá hiện trạng, nguyên nhân, tác động ô
nhiễm không khí tại Hà Nội, đề xuất các giải pháp, <
https://luatminhkhue.vn/danh-gia-hien-trang-nguyen-nhan-tac-dong-onhiem-
khong-khi-tai-ha-noi-de-xuat-cac-giai-phap.aspx>
5. Chlorofluorocarbon, < https://vi.wikipedia.org/wiki/Chlorofluorocarbon>
| 1/13

Preview text:

lOMoARcPSD| 45222017 lOMoAR cPSD| 45222017 lOMoARcPSD| 45222017
TRƯỜNG ĐẠI HỌC XÂY DỰNG HÀ NỘI
KHOA KĨ THUẬT MÔI TRƯỜNG ---- ---- BÀI TẬP LỚN
MÔN: HOÁ MÔI TRƯỜNG
CHỦ ĐỀ: PHÂN TÍCH SỰ Ô NHIỄM KHÔNG KHÍ Ở HÀ NỘI
Giáo viên hướng dẫn: Vũ Thị Minh Thanh
Sinh viên thực hiện: Mai Vũ Quang Huy
Mã số sinh viên: 0210367
Lớp quản lý: 67HKC1
Hà Nội, tháng 6 năm 2023 lOMoARcPSD| 45222017 LỜI CẢM ƠN
Em xin gửi lời cảm ơn đến cô Vũ Thị Minh Thanh đã tận tâm truyền đạt những
kiến thức và kỹ năng về môn Hoá môi trường, giúp em có cái nhìn khách quan hơn
và tiếp cận vấn đề một cách khoa học, có tư duy và có phương pháp. Đây chắc chắn
sẽ là những kiến thức và kỹ năng quý báu giúp em ứng dụng được vào cuộc sống sau
này. Do kiến thức còn nhiều hạn chế và khả năng tiếp thu từ thực tế còn nhiều bỡ
ngỡ, nên bài tập lớn không thể tránh khỏi những thiếu sót, rất mong nhận được sự
góp ý của cô để em rút kinh nghiệm và hoàn thành tốt hơn.
Em xin chân thành cảm ơn cô. MỤC LỤC I. MỞ
ĐẦU........................................................................................................................3 II. NỘI DUNG BÁO
CÁO................................................................................................4
2.1. Khái niệm và định nghĩa về ô nhiễm không khí ........................................................... 4
2.2. Thực trạng ô nhiễm không khí ở Hà Nội .................................................................. 5
2.3. Nguyên nhân dẫn dến hiện tượng ô nhiễm ............................................................... 6
2.3.1. Nguyên nhân khách quan ................................................................................... 6
2.3.2. Nguyên nhân chủ quan ....................................................................................... 7
2.4. Mức độ ảnh hưởng của ô nhiễm không khí ở Hà Nội ............................................ 10
2.4.1. Ảnh hưởng đến động – thực vật ....................................................................... 10
2.4.2. Ảnh hưởng đến khí hậu .................................................................................... 10
2.4.3. Ảnh hưởng đến con người ................................................................................ 11
2.5. Giải pháp tránh ô nhiễm không khí ở Hà Nội ........................................................ 11 III. KẾT
LUẬN...............................................................................................................12 TÀI LIỆU
THAM KHẢO.................................................................................................13 I. MỞ ĐẦU lOMoARcPSD| 45222017
Trong thời kì đất nước ngày càng phát triển, mọi mặt của đời sống kinh tế xã
hội ngày càng nâng cao kéo theo những tác động lớn đến môi trường xung quanh.
Môi trường sống của con người thay đổi và tình trạng ô nhiễm ngày càng trầm trọng
hơn. Ở Việt Nam, ô nhiễm môi trường đang là một vấn đề gây bức xức đối với môi
trường đô thị, công nghiệp và các làng nghề, đặc biệt là ở thành phố lớn như Hà Nội.
Thành phố Hà Nội đang phải đối mặt với những vấn đề nan giải do ô nhiễm môi
trường gây ra, trong đó có ô nhiễm không khí. Ở mỗi khu công nghiệp hay ở các mặt
đường phố, trục đường giao thông đô thị ở Hà Nội bị ô nhiễm không khí với các mức
độ khác nhau, đe doạ đến đời sống của con người. Việc nghiên cứu và tìm hiểu về
thực trạng ô nhiễm không khí, nguyên nhân và các mức độ ảnh hưởng, từ đó tìm ra
các biện pháp kịp thời để giảm thiểu tình trạng ô nhiễm, bảo vệ sức khoẻ và cuộc
sống con người là vấn đề vô cùng cần thiết và cấp bách, đòi hỏi mỗi người con Hà
Nội cùng chung tay để thực hiện.
II. NỘI DUNG BÁO CÁO
2.1. Khái niệm và định nghĩa về ô nhiễm không khí
Ô nhiễm không khí là sự thay đổi lớn trong thành phần của không khí, chủ yếu
do khói, bụi, hơi hoặc các khí lạ được đưa vào không khí, có sự tỏa mùi, làm giảm
tầm nhìn xa, gây biến đổi khí hậu, gây bệnh cho con người và cũng có thể gây hại
cho sinh vật khác như động vật và cây lương thực, nó có thể làm hỏng môi trường tự
nhiên hoặc xây dựng. Hoạt động của con người và các quá trình tự nhiên có thể gây ra ô nhiễm không khí.
Không khí bị ô nhiễm thường có chứa quá mức cho phép nồng độ các khí
CO2,CH4 và một số khí độc khác, thí dụ CO,NH3,SO2,HCl,..một số vi khuẩn gây bệnh,... lOMoARcPSD| 45222017
2.2. Thực trạng ô nhiễm không khí ở Hà Nội
Số liệu từ Viện Y học Lao động và vệ sinh môi trường cho thấy, vào những
giờ cao điểm, Hà Nội có nồng độ bụi cao gấp 4 lần TCCP, CO cao gấp 2,5-4,4 lần,
hơi xăng từ 12,1-2.000 lần. Trẻ ở lứa tuổi học đường sống quanh các nút giao thông
bị ảnh hưởng tới sức khỏe rõ rệt: mắt, mũi, họng, da và thần kinh thực vật bị kích
thích, tỷ lệ mắc bệnh lý đường hô hấp cao hơn hẳn so với nhóm đối chứng. Một cuộc
khảo sát ý kiến 1.500 người dân Hà Nội cho thấy, có tới hơn 66% nhận định rằng
môi trường không khí ở Hà Nội bị ô nhiễm nặng và khá nặng, 32% cho là "ô nhiễm
nhẹ", chỉ 2% cho rằng họ vẫn được "tận hưởng không khí trong lành".
Theo đánh giá của Sở Tài nguyên và Môi trường, tình trạng ô nhiễm môi
trường không khí do bụi hiện nay trên địa bàn thành phố đang ở mức "báo động đỏ"
bởi nồng độ bụi lơ lửng ở các quận nội thành đều vượt quá TCCP từ 2-3 lần. Đường
Nguyễn Trãi có hàm lượng bụi lơ lửng vượt TCCP tới 11 lần, đường Nguyễn Văn
Linh vượt TCCP tới 10,8 lần,… Kết quả quan trắc năm 2008 có tới 6/34 ngã tư nồng
độ khí CO trung bình vượt TCCP từ 1,03-1,55 lần; có 3/34 ngã tư
có nồng độ SO vượt TCCP từ 1,02 vượt 2
-2 lần; có 32/34 ngã tư có nồng độ C 6H 6
TCCP từ 1,1-3 lần…. Tại các quận Hai Bà Trưng, Đống Đa, khí thải đã vượt quá TCCP: Khí CO vượt 3 vượt 3 2 -5 lần, SO2
-10 lần, bụi vượt 2-6 lần. Tại một số cụm
công nghiệp như Vĩnh Tuy, Mai Động, Thượng Đình, không khí bị ô nhiễm chủ yếu
là do bụi và các khí độc hại như SO2, CO, NO.
Tại Hà Nội hiện có khoảng 10 trạm quan trắc đặt rải rác toàn thành phố và các
khu vực giao thông, các trạm hiện nay đo 24/24h. Giới chuyên môn cho rằng, để có
được số liệu tổng quát và đại diện cần có mạng lưới quan trắc phủ đều trên tổng số
mật độ dân cư. Ngày 4/1/2022, chất lượng không khí vẫn tiếp tục ở mức báo động tại
Cổng thông tin quan trắc môi trường Hà Nội, chỉ số chất lượng không khí AQI trung
bình là 162, mức xấu. Có hai điểm ở mức rất xấu thuộc trung tâm quận Hoàng Mai
và khu vực Thành Công, Ba Đình, Hà Nội. Nhiều điểm chất lượng không khí xấu
nằm rải rác khắp các quận, huyện. Ngoài hiện trạng ô nhiễm không khí ngoài trời thì
ô nhiễm trong nhà cũng đáng báo động có khi gây hại hơn cả không khí ngoài trời lOMoARcPSD| 45222017
như trong nhà ở, trường học, nơi làm việc, không gian kín đặc biệt là những nhà cao
tầng gây là hội chứng nhà kín. Hội chứng bệnh nhà kín hay hội chứng nhà cao tầng
(Sick Building Syndrome – SBS) là thuật ngữ 4 dùng trong các nghiên cứu về môi
trường trong nhà có tính chất là nhà kín, dùng điều hòa nhiệt độ. Chất lượng không
khí trong văn phòng và các tòa nhà cao ốc đang sụt giảm nghiêm trọng. Chất ô nhiễm
cao hơn từ 2 đến 5 lần ngoài trời, khói trong nhà đóng góp 5% nguồn gây ô nhiễm
ngoài nhà. Đại sứ quán Mỹ ở Hà Nội đã chỉ số AQI nêu trên chỉ là trị số cực hạn đột
xuất ở thời điểm bất thường, thí dụ như lúc đó có cơn gió thổi tức thời mang theo
nồng độ bụi lớn đi qua thiết bị đo chẳng hạn, không phải là trị số trung bình ngày
(trung bình 24 giờ) nên không thể được xem là trị số đại diện của ngày hôm đó để
đánh giá mức độ ÔNKK ở Hà Nội. Để đánh giá mức độ ô nhiễm của một địa phương
vào một ngày cụ thể thì phải lấy trị số trung bình đo của 24 giờ liên tục làm đại diện;
đánh giá mức độ ô nhiễm năm thì phải căn cứ vào trị số trung bình đo của cả năm
liên tục (365 ngày x 24 giờ đo) làm trị số đại diện. Với hiện trạng về chất lượng
không khí ở Hà Nội trong những năm gần đây cho thấy không khí đã và đang cướp
đi sinh mạng và chất lượng sống của con người, ảnh hưởng đến nền kinh tế của toàn
thành phố Hà Nội cũng như toàn nước Việt Nam tuy nhiên để đánh giá ô nhiễm ở
mức độ nào, ảnh hưởng ra sao thì đều phải có kiểm định, có căn cứ khoa học chính
xác, có thực chứng. Vậy nguyên nhân từ đâu để xảy ra hiện trạng như trên.
2.3. Nguyên nhân dẫn dến hiện tượng ô nhiễm
2.3.1. Nguyên nhân khách quan
Là nguyên nhân phát sinh từ các hiện tượng tự nhiên như sự biến đổi khí hậu,
thời tiết chuyển mùa khi khối không khí lạnh suy giảm, tốc độ gió thấp trên cả khu
vực gây 5 ra điều kiện lặng gió, nền nhiệt xuống thấp, chênh lệch nhiệt độ ngày và
đêm. Chính điều này đã hình thành lớp sương mù dày đặc cản trở việc khuếch tán
không khí, gây ô nhiễm cục bộ. Thành phố Hà Nội giáp ranh với các khu vực đồi núi
và các khu, cụm công nghiệp đang phát triển mạnh nên với điều kiện khí tượng sương lOMoARcPSD| 45222017
mù sát mặt đất đã gây ra hiện tượng quẩn gió ngoài ra còn ô nhiễm bởi các hiện
tượng cháy rừng, bão bụi, hay quá trình phân huỷ, thối rữa xác động – thực vật tự
nhiên… Đây là nguyên nhân khách quan nên rất khó dự báo và ngăn chặn.
2.3.2. Nguyên nhân chủ quan
Nguyên nhân từ các nhà máy xí nghiệp: Đây là nguồn gây ô nhiễm lớn nhất
do con người gây ra. Quá trình gây ô nhiễm là quá trình đốt cháy các nhiên liệu hóa
thạch như than, dầu, khí đốt tạo ra các chất khí độc hại (CO2, CO, SO2, NOx, các chất
hữu cơ chưa cháy hết: muội than, bụi). Nguồn công nghiệp có nồng độ độc hại cao,
tập trung ở một không gian nhỏ, và tùy thuộc vào quy mô sản xuất và nhiên liệu sử
dụng thì lượng chất độc hại và loại chất độc hại sẽ khác nhau.
Nguyên nhân do giao thông: Đây cũng là nguồn gây ô nhiễm lớn đối với không
khí, đặc biệt là ở khu đô thị và khu đông dân cư. Quá trình đốt nhiên liệu động cơ tạo
ra các chất khí độc hại làm ảnh hưởng đến không khí như CO2, CO, SO2, NOx, Pb,
CH4…, ô tô và các loại giao thông đường bộ chiếm 10% khí thải cacbon , ngành
hàng không thải ra 2.5% tổng số khí cacbon phát thải, ngoài ra còn có khói, bụi, tiếng
ồn. Một số tác động cục bộ do hoạt động giao thông tăng cao sau kỳ nghỉ Tết Dương
lịch, tình trạng rác thải ùn ứ không được vận chuyển đến bãi xử lý do thay đổi đơn
vị thu gom trên địa bàn một số quận huyện cuối năm 2020. Điều này làm gia tăng
tình trạng đốt rác thải sinh hoạt gây ô nhiễm môi trường không khí.
Sinh hoạt hằng ngày của người dân cũng là nguyên nhân gây ô nhiễm để giảm
chi phí người dân thường xuyên sử dụng bếp than tổ ong để sưởi ấm vào mùa đông
gây nên hiện tượng bụi mịn , sương mù này thường xuyên thấy vào mỗi buổi sáng ở
những khu tập thể cũ, thậm chí ngay tại trung tâm phố cổ, nhiều nhất là những cửa
hàng, quán bán đồ ăn sáng, quán phở, đồ ăn nhẹ bình dân.Theo thông tin từ Chi cục
Bảo vệ môi trường Hà Nội, mỗi ngày thành phố sử dụng đến 528 tấn than tổ ong,
lượng khí CO2 phát ra môi trường là rất lớn. Nguồn thải tuy nhỏ nhưng phân bố dày
cục bộ trong không gian nhà, trực tiếp gây nguy hại cho con người. lOMoARcPSD| 45222017
Ngoài những nguyên nhân trên còn có một số nguyên nhân tác động đến môi
trường không khí như dùng khí CFC phá hủy tầng ozon. Khi tốc độ phân hủy CFC
tăng nhanh nếu tầng ozon bị phá hủy. Là một trong những nguyên nhân gây hiệu ứng
nhà kính, các quốc gia đang kêu gọi thay thế CFC bằng các loại khí thân thiện với
môi trường hơn như R22, R32.
Các CFC và HCFC thường được tạo ra bằng cách trao đổi halogen, bắt đầu
bằng các dẫn xuất của methan và ethan đã clo hóa. Minh họa là sự tổng hợp của
chlorodifluoromethan từ chloroform:
HCCl3 + 2 HF → HCF2Cl + 2 HCl
Các dẫn xuất brom hóa được tạo ra bằng các phản ứng gốc tự do của các
chlorofluorocarbon, thay thế các liên kết C-H bằng các liên kết C-Br. Sản xuất thuốc
gây mê 2-bromo-2-chloro-1,1,1-trifluoroethan ("halothan") minh họa:
CF3CH2Cl + Br2 → CF3CHBrCl + HBr
Tóm lại các chất gây ô nhiễm không khí chủ yếu gồm: bụi, sol khí, khí và hơi.
Bụi là những chất ở dạng rắn hay lỏng có kích thước nhỏ, nhờ sự vận động của
không khí mà nó có thể phân tán trong một phạm vi rộng.
Sol khí là hỗn hợp những phần tử lơ lửng phân tán trong không khí, tương đối
bền, khó lắng, là nguồn gốc tạo ra các nhân ngưng tụ hình thành mây, mưa.
Chủ yếu tạo thành lên các chất gây ô nhiễm không khí là các phản ứng quang
hóa vì những sản phẩm của chúng ( chủ yếu từ gốc tự nhiên ) có khả năng khơi mào
hoặc tham gia vào một số lớn các phản ứng khác liên quan đến sự chuyển hóa của
các chất ô nhiễm sơ cấp thành chất ô nhiễm thứ cấp. Trong số các chất ô nhiễm sơ cấp như NO, CO, NO
, hidrocacbon,..... thì chỉ có NO 2 , SO2
2 là chất hấp thụ chính
các bức xạ có bước sóng phổ biến trong vùng hạ tầng khí quyển. Ngoài ra còn có
phản ứng cộng trong hệ NOx, H2O, CO và không khí.
Nguyên tạo thành sol khí chủ yếu là do sự oxi hóa quang hóa SO2: Khi không
khí tiếp xúc với bức xạ Mặt Trời, SO2 được hoạt hóa bởi bức xạ trong hạ tầng khí
quyển, kết quả dẫn tới một chuỗi các phản ứng kế tiếp liên quan đến phần tử SO2 lOMoARcPSD| 45222017
kích thích. Nhiều nghiên cứu cho thấy phản ứng quan trọng tiếp theo là sự oxy hóa
tạo thành SO3 và O nguyên tử: SO2* + O2 SO3 + O
Khi có mặt hidrocacbon và các oxit nitơ thì tốc độ chuyển hóa SO2 thành SO3
tăng rõ rệt. Ngoài ra, sự oxi hóa SO2 trong các hệ này thường kèm theo sự tạo thành sol khí.
Phản ứng quang hóa của các hidrocacbon chứa oxi trong không khí cũng là
một nguồn lớn tạo ra nhiều chất ô nhiễm thứ cấp. Trong khí thải của các động cơ
chạy xăng có các andehit và xeton, lượng chất hữu cơ này chiếm 1,5% tổng các
hidrocacbon của khí thải. Bởi vậy, các hidrocacbon có chứa oxi trong khí quyển có
thể tham gia phản ứng oxi hóa và tạo ra nhiều gốc tự do. Cơ chế oxi hóa các
hidrocacbon chứa oxi trong không khí ô nhiễm là: Phản ứng phân li quang hóa của
andehit: các andehit bị quang phân dưới tác dụng các bức xạ mặt trời ở các bước sóng
lớn hơn 300nm, phản ứng gãy mạch, tạo gốc ankyl tự do ở trạng thái kích hoạt. RCHO + hv R* + HCO
Tốc độ phản ứng quang phân này bằng 1% tốc dộ quang phân NO2. Ví dụ đối
với fomamdehit, ta có phản ứng: HCHO hv H2 + CO
Phản ứng oxi hóa andehit bằng nguyên tử oxi tạo ra 2 gốc tự do là axyl và HO- O + RCHO RC = O + HO-
Phản ứng oxi hóa andehit bằng gốc hydroxy HO- sẽ tạo ra gốc axyl HO- + RCHO R – C = O + H2O
Phản ứng diễn ra với tốc độ khá nhanh nên phản ứng được coi như là một quá
trình quan trọng để loại andehit ra khỏi khí quyển.
Ngoài ra tao còn nói đến khói quang hóa hay sương mù quang hóa ( một hiện
tượng ô nhiễm không khí phổ biến ) xảy ra ở tầng đối lưu của khí quyển – nơi tập
trung phần lớn các chất khí gây ô nhiễm: Nox, các hợp chất VOCs.... lOMoARcPSD| 45222017
Các chất tạo ra sương mù quang hóa chủ yếu từ Nox và VOCs, phản ứng quang
hóa học dưới tác dụng của nitơ oxit phân hủy dung môi hữu cơ tạo ra những tác nhân oxy hóa:
VOC + ánh áng + NO2 + O2 O3 + NO + CO2 +H2
Nồng dộ cao của hai chất này trong không khí có liên quan đến quá trình công
nghiệp hóa và quá trình vận chuyển.
2.4. Mức độ ảnh hưởng của ô nhiễm không khí ở Hà Nội
2.4.1. Ảnh hưởng đến động – thực vật
Ô nhiễm không khí gây ảnh hưởng tai hại cho tất cả sinh vật. Lưu huỳnh đioxit,
Nitơ đioxit, ozon, fluor, chì… gây hại trực tiếp cho thực vật khi đi vào khí khổng,
làm hư hại hệ thống giảm thoát nước và giảm khả năng kháng bệnh.Đa số cây ăn quả
rất nhạy đối với HF. Khi tiếp xúc với nồng độ HF lớn hơn 0,002 mg/m3 thì lá cây bị
cháy đốm, rụng lá giảm khả năng quang hợp.Sự nóng lên của Trái đất do hiệu ứng
nhà kính cũng gây ra những thay đổi ở động- thực vật trên Trái đất.Mưa acid còn tác
động gián tiếp lên thực vật và làm cây thiếu thức ăn làm giảm hấp thu thức ăn và
nước. Các chất gây ô nhiễm không khí có tính acid sẽ kết hợp với các giọt nước trong
đám mây làm cho nước có tính acid. Khi những giọt nước rơi xuống mặt đất sẽ gây
hại cho môi trường : giết chết cây cối, động vật, cá, ….Mưa acid cũng làm thay đổi
tính chất của nước ở các sông, suối,…làm tổn hại đến những sinh vật sống dưới nước.
Ô nhiễm không khí còn làm đổi màu , hóa đen và làm giảm chất lượng của các công
trình, hạ tầng tại Hà Nội. Làm gỉ kim loại; Ăn mòn bêtông; Mài mòn, phân huỷ chất
sõn trên bề mặt sản phẩm; Làm giảm độ bền dẻo, mất màu sợi vải; Giảm độ bền của giấy, cao su, thuộc da.
2.4.2. Ảnh hưởng đến khí hậu
Hoạt động hô hấp của động vật, con người, hoạt động của thiên nhiên: núi lửa,
cháy rừng,..hoạt động của con người như sản xuất của các nhà máy và các phương
tiện giao thông gây ra hiệu ứng nhà kính ngăn cản sự bức xạ nhiệt, tầng ozon bị phá lOMoARcPSD| 45222017
hủy làm tăng tỷ lệ ung thư da, tổn thương mắt, rối loạn miễn dịch, rối loạn hệ sinh thái.
2.4.3. Ảnh hưởng đến con người
Hậu quả của ô nhiễm môi trường không khí đối với con người là rất nghiêm
trọng, ô nhiễm môi trường không khí chính là tác nhân chính khiến cho tỷ lệ người
mắc bệnh về hô hấp, ung thư…. ngày càng tăng. Nếu bụi PM10, PM2.5 vượt quá
ngưỡng cho phép gây kích thích cơ học, xơ hóa phổi dẫn đến các bệnh về hô hấp;
gây các bệnh ở mắt, da, bệnh đường máu và các hệ thống khác của cơ thể, bệnh về
tim mạch…; gây ung thư. Khi hít quá nhiều khí CO con người có thể bị giảm khả
năng vận chuyển oxi trong máu và tăng áp lực lên tim và phổi hay như hít phải chì
Pb gây ảnh hưởng phát triển trí tuệ của trẻ em và nhiều ảnh hưởng nghiêm trọng
khác.Một số chất khác như các hợp chất hữu cơ bay hơ có thể gây nhiễm độc cấp
tính nếu tiếp xúc ở liều cao, gây viêm đường hô hấp cấp, rối loạn tiêu hóa, rối loạn
thần kinh, rối loạn huyết học, gây tổn thương gan thận, gây kích ứng da,…và là tác
nhân gây suy tủy, ung thư máu. Khí Amoniac kích thích mạnh lên mũi có thể gây tử
vong. Ngoài ra còn một số chất hay hợp chất khác cũng gây hại thậm chí ảnh hưởng đến tính mạng.
2.5. Giải pháp tránh ô nhiễm không khí ở Hà Nội
Để khắc phục ô nhiễm môi trường không khí trước hết cải thiện về thói quen
sinh hoạt bằng cách xử lý rác thải đúng cách, không đốt rác hoặc những nhân tố dư
thừa bừa bãi. Thay thế các nhiên liệu đốt từ than, củi, gas sang các thiết bị điện hiện
đại, vừa an toàn vừa khắc phục được ô nhiễm không khí. Sử dụng phương tiện công
cộng cho việc di chuyển để giảm khí thải từ phương tiện giao thông.
Xử lý chất thải ở cuối đường ống như lọc hấp phụ bụi khí, biến đổi lý hóa
thành một chất ít độc; sản xuất sạch hơn ở đầu đường ống
Đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến, giáo dục và hướng dẫn thực hiện các quy
định BVMT. Tập trung kiểm soát, kiểm tra và xử lý nghiêm ngặt các nguồn thải ô
nhiễm bụi phát sinh từ các hoạt động xây dựng mới và sửa chữa các công trình nhà lOMoAR cPSD| 45222017
cửa, công trình giao thông, hệ thống hạ tầng kỹ thuật đô thị (cấp nước, thoát nước,
cấp điện, cấp gas, hệ thống cấp thông tin...);Tăng cường kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ
các nguồn thải bụi phát sinh từ vận chuyển nguyên vật liệu rời, đặc biệt là về ban
đêm, các xe vận chuyển thường vi phạm quy định về BVMT
Ưu tiên đầu tư hoàn thiện hệ thống quan trắc môi trường không khí, đặc biệt
là hệ thống quan trắc không khí tự động cố định; Phát triển hệ thống giao thông công
cộng, đảm bảo thuận lợi cho người dân đi lại, nhằm giảm thiểu số lượng xe máy và
ô tô cá nhân; Tiến hành kiểm tra định kỳ theo quy định của quy chuẩn môi trường về
khí thải đối với tất cả các phương tiện giao thông cơ giới (các loại xe ô tô, đặc biệt là
các loại xe buýt, xe tải, xe ô tô chạy dầu và các loại xe mô tô, xe máy), cấm lưu hành
đối với các xe không đáp ứng yêu cầu về BVMT của quy chuẩn kỹ thuật quốc gia;Áp
dụng các biện pháp kỹ thuật xử lý bụi phát sinh từ sản xuất công nghiệp và thủ công
nghiệp ở bên trong và xung quanh TPTuyên truyền, phổ biến và hướng dẫn thực hiện
các quy định BVMT không khí; Huy động sự tham gia tích cực của cộng đồng, mọi
người dân, mọi cơ sở sản xuất, mọi tổ chức xã hội trong công tác BVMT không khí
nói riêng và BVMT không khí TP nói chung.Thực hiện thu gom, vận chuyển và xử
lý đúng kỹ thuật vệ sinh 100% rác thải của đô thị, thường xuyên quét dọn đường xá
và vỉa hè, bảo đảm đường phố luôn luôn sạch sẽ; Tiến hành phun nước rửa đường
vào các ngày trời nắng hanh khô;Phát triển trồng, chăm sóc và bảo vệ cây xanh trong
TP, bảo đảm chỉ tiêu diện tích cây xanh trên đầu dân đạt trị số quy định theo Quy
chuẩn xây dựng Việt Nam
Đối với giải pháp trong nhà tận dụng thông gió tự nhiên, khi điều kiện khí hậu
ngoài nhà cho phép, tận dụng mở cửa sổ thông gió tự nhiên (không bật điều hòa),
vừa tiết kiệm năng lượng điện, bảo đảm CLKK trong nhà. Sử dụng máy hút bụi,
thường xuyên lau dọn nhà, giặt chăn ga gối đệm tránh gây nấm mốc, trồng cây xanh
đề điều hòa không khí. Quy định cụ thể về chất lượng hệ thống điều hòa đáp ứng yêu
cầu vệ sinh môi trường như phải có thiết bị lọc bụi tốt, đặc biệt là lọc bụi mịn PM lOMoARcPSD| 45222017
2.5, PM10 ; bảo đảm tỷ lệ cung cấp đủ lượng không khí tươi vào nhà để nồng độ khí
CO2 thấp hơn trị số tiêu chuẩn cho phép... III. KẾT LUẬN
Có thể nói, vấn đề về ô nhiễm môi trường, đặc biệt là ô nhiễm môi trường
không khí là vấn đề cần giải quyết hàng đầu, vì đây là môi trường sống của con
người, là môi trường để thực hiện mọi hoạt động sinh hoạt thường này. Vấn đề về ô
nhiễm cần giải quyết triệt để và cần sự chung tay, góp sức của toàn bộ người dân
cùng chính quyền thành phố Hà Nội, hơn thế nữa cần có chiến lược lâu dài và toàn
diện về mọi mặt. Chung tay vì một chất lượng không khí bớt ô nhiễm và tốt đẹp hơn
là trách nhiệm của không chỉ riêng Hà Nội mà còn là trách nhiệm của toàn cầu. TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Phan Thị Thuý Nga (2018). Bài 45. Hóa học về vấn đề môi trường, <
https://baigiang.violet.vn/present/hoa-hoc-ve-van-de-moi- truong12328906.html>
2. Võ Khánh Linh (2016). Sự ô nhiễm không khí về mặt hóa hoc - Khói quang
hóa, < https://baigiang.violet.vn/present/su-o-nhiem-khong-khi-ve-mat-
hoahoc-khoi-quang-hoa-11567696.html>
3. Ô nhiễm môi trường ở Hà Nội: Thực trạng và giải pháp, <
https://vusta.vn/onhiem-moi-truong-o-ha-noi-thuc-trang-va-giai-phap- p70237.html>
4. Tô Thị Phương Dung (2022). Đánh giá hiện trạng, nguyên nhân, tác động ô
nhiễm không khí tại Hà Nội, đề xuất các giải pháp, <
https://luatminhkhue.vn/danh-gia-hien-trang-nguyen-nhan-tac-dong-onhiem-
khong-khi-tai-ha-noi-de-xuat-cac-giai-phap.aspx>
5. Chlorofluorocarbon, < https://vi.wikipedia.org/wiki/Chlorofluorocarbon>