Mẫu đơn ly hôn 2024: Cách viết đơn ly hôn theo quy định Tòa án

Rất nhiều người mong muốn tiến hành thủ tục ly hôn nhưng không biết cách viết đơn ly hôn hoặc trình bày lý do xin ly hôn trong đơn làm sao để tòa án chấp thuận và các vấn đề liên quan khác đến quá trình ly hôn sẽ được luật sư tư vấn và giải đáp cụ thể. Tài liệu được sưu tầm và soạn thảo dưới dạng file PDF để gửi tới các bạn sinh viên cùng tham khảo, ôn tập đầy đủ kiến thức, chuẩn bị cho các buổi học thật tốt. Mời bạn đọc đón xem!

Thông tin:
8 trang 2 tuần trước

Bình luận

Vui lòng đăng nhập hoặc đăng ký để gửi bình luận.

Mẫu đơn ly hôn 2024: Cách viết đơn ly hôn theo quy định Tòa án

Rất nhiều người mong muốn tiến hành thủ tục ly hôn nhưng không biết cách viết đơn ly hôn hoặc trình bày lý do xin ly hôn trong đơn làm sao để tòa án chấp thuận và các vấn đề liên quan khác đến quá trình ly hôn sẽ được luật sư tư vấn và giải đáp cụ thể. Tài liệu được sưu tầm và soạn thảo dưới dạng file PDF để gửi tới các bạn sinh viên cùng tham khảo, ôn tập đầy đủ kiến thức, chuẩn bị cho các buổi học thật tốt. Mời bạn đọc đón xem!

54 27 lượt tải Tải xuống
Mẫu đơn ly hôn 2024: Cách viết đơn ly hôn theo quy định Tòa án
Rất nhiều người mong muốn tiến hành thủ tục ly hôn nhưng không biết cách viết đơn ly hôn hoặc trình bày lý do xin ly hôn
trong đơn làm sao để tòa án chấp thuận và các vấn đề liên quan khác đến quá trình ly hôn sẽ được luật sư tư vấn và giải đáp
cụ thể:
1. Xin mẫu đơn ly hôn mới nhất?
Thưa Luật sư, tôi muốn ly hôn nhưng chưa biết mẫu đơn ly hôn và cách viết đơn ly hôn như thế nào ? Tôi muốn công ty tư
vấn giúp tôi. Cảm ơn luật sư!
Người hỏi: Thanh Mai (Hải Dương)
Luật sư: Lê Minh Trường - Hướng dẫn quyền nuôi con sau khi ly hôn trên Cafe Sáng của VTV3
Trả lời:
(*) Vì bạn không nêu là đơn phương ly hôn hay thuận tình ly hôn nên chúng tôi xin gửi bạn cả hahi mẫu đơn dưới đây. Bạn có
thể tham khảo mẫu đơn ly hôn tại các links sau đây:
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
ĐƠN XIN LY HÔN
Kính gửi: TÒA ÁN NHÂN DÂN…
Tôi tên :....................................................... năm sinh :......................................................
CMND (Hộ chiếu) số:: ................................ ngày và nơi cấp : ........................................
Hiện cư trú: (ghi rõ địa chỉ liên lạc)..................................................................................
Xin được ly hôn với: .................................. năm sinh :......................................................
CMND (Hộ chiếu) số:................................ ngày và nơi cấp :............................................
Hiện cư trú: (ghi rõ địa chỉ) ........................................................................................................
* Nội dung xin ly hôn: (A1)
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
* Về con chung: (A2)
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
* Về tài sản chung: (A3)
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
.................. Ngày ........... tháng........... năm........
Người làm đơn
(Kýtên - Ghirõhọvàtên)
Phần nội dung đơn ly hôn: Ghi thời gian kết hôn và chung sống, địa điểm chung sống tại đâu và hiện tại có đang
chung sống cùng nhau hay không, phần này cần thể hiện tình trạng mâu thuẫn vợ chồng và nguyên nhân mâu thuẫn ....
Làm đơn này đề nghị tòa giải quyết việc ly hôn.
Phần con chung: Nếu đã có con chung ghi thông tin các con chung (tên, ngày tháng năm sinh…), nguyện vọng và để
nghị nuôi con .... Nếu chưa có con chung ghi chưa có.
Phần tài sản chung: Nếu có tài sản ghi thông tin về tài sản (liệt kê toàn bộ), trị giá thực tế, đề nghị phân chia ... và Nếu
không có tài sản chung ghi không có.
Phần nợ chung: Nếu có nợ chung ghi cụ thể số nợ, (tiền hay tài sản, chủ nợ là ai, thời gian trả nợ…) và đề nghị phân
nghĩa vụ trả nợ trong đơn. Nếu không có nợ chung ghi không có.
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
ĐƠN XIN LY HÔN
Kính gửi: TÒA ÁN NHÂN DÂN QUẬN ...
Tôi tên : Nguyễn Văn A năm sinh : 19..............................
CMND (Hộ chiếu) số: ............ ngày cấp: .../..../20... và nơi cấp : Công an tỉnh...
Hiện cư trú: (ghi rõ địa chỉ liên lạc) Xóm..., xã..., huyện..., tỉnh...
Xin được ly hôn với: Bà Nguyễn Thị B năm sinh 19......
CMND (Hộ chiếu) số: .......... ngày cấp.../.../20... và nơi cấp : Công an tỉnh...
Hiện cư trú: (ghi rõ địa chỉ) Xóm..., xã..., huyện..., tỉnh...
* Nội dung xin ly hôn: (A1) (Các bên trình bày theo hoàn cảnh và lý do thực tế của mình), Luật Minh
Khuê chỉ đưa ra một ví dụ cụ thể về cách ghi để khách hàng tham khảo.
Ngày.... tháng ... năm ... Tôi có kết hôn với bà Nguyễn Thị B và chung sống với nhau hạnh phú đến đầu năm 20...
thì Bà Nguyễn Thị B có quan hệ ngoài luồng (ngoại tình) với một người đàn ông khác cùng thôn.
Mặc dù tôi đã nhiều lần khuyên giải để đảm bảo hạnh phúc gia đình nhưng Vợ tôi là bà Nguyễn Thị B
không thay đổi đẫn đến gia đình thường xuyên mâu thuẫn Ảnh hưởng đến việc tâm sinh lý cũng như việc học hành của các con
tôi.
Ngày...tháng...năm.... Tôi và vợ tôi đã chính thức sống ly thân đến nay đã tròn.....năm.
Đời sống chung của chúng tôi không thể hòa hợp nay
làm đơn này để đề nghị tòa án nhân dân Quận/huyện...giải quyết thủ tục ly hôn.
* Về con chung: (A2) (Ghi thông tin con chung và thỏa thuận quyền nuôi con và trợ cấp cho con nếu có), Luật Minh
Khuê đưa ra một ví dụ cụ thể về cách ghi để khách hàng tham khảo.
Chúng tôi có hai con chung:
1. Cháu: Nguyễn Văn Đ Sinh năm:....
Số CMTND: ............. Ngày cấp:.../.../20... Nơi cấp: Công an tỉnh:...
Nghề nghiệp: Công nhân cơ ký tại Xí nghiệp cơ khí số 3 tỉnh...
2. Cháu Nguyễn Thị E Sinh năm .......
Hiện là học sinh lớp 8B, Trường THCS xã....., huyện......tỉnh....
Chúng tôi thỏa thuận sau khi ly hôn Cháu Nguyễn Thị E sẽ ở sinh sống cùng với Mẹ,
hàng tháng Tôi sẽ trợ cấp cho cháu một khoản tiền là:.....VNĐ (bằng chữ.............đồng) đến khi cháu tròn 18 tuổi.
* Về tài sản chung: (A3) (Các bên có quyền tự thỏa thuận phân chia tài sản hoặc yêu cầu tòa án phân chia theo quy định của
pháp luật nếu như không thể thỏa thuận). Luật Minh Khuê đưa ra một số ví dụ về các trường hợp các bên đạt được thỏa
thuận phân chia tài sản.
Trong trường hợp đạt được thỏa thuận mục này chỉ cần ghi: Tài sản chung, riêng do
hai bên tự nguyện thỏa thuận không yêu cầu tòa án phân chia.
Nếu không có tài sản thì chỉ cần ghi : "Không có tài sản và không yêu cầu tòa án phân chia"
Trong trường hợp có tài sản không thỏa thuận được:
Các bên liệt kê Tài sản chung của hai vợi chồng và ghi rõ yêu cầu tòa án phân chia theo đúng quy định của pháp luật.
.................. Ngày ........... tháng........... năm........
Người làm đơn
(Ký tên - Ghi rõ họ và tên)
2. Tư vấn ly hôn khi vợ ngoại tình?
Chào luật sư công ty luật Minh Khuê. Tôi và chồng tôi đã kết hôn năm 2011, hiện tại chúng tôi có hai con, con gái
sinh tháng 1 năm 2012, con trai sinh tháng 1 năm 2014. Do tôi và chồng tôi có những mâu thuẫn trong cuộc sống
gia đình, chồng tôi làm nghề lái taxi, tôi đã nhiều lần đọc được tin nhắn của chồng với người phụ nữ khác.
Cuộc sống gia đình mâu thuẫn, tôi đi làm và đã ngoại tình với người khác, sự việc vỡ lỡ ra, chồng tôi nói sẽ tha
thứ cho tôi để tôi nuôi con. Tuy nhiên chồng tôi đã đi kiện khắp nơi mục đích muốn làm rõ sự việc.anh còn gọi
điện thông báo cho gia đình và người thân của tôi khắp nơi biết. Tôi đã có ý định ly hôn, nhưng tôi là người gây ra
lỗi, lỗi vi phạm luật hôn nhân và gia đình, rồi công ăn việc làm của tôi không ổn định.
Vậy tôi có khả năng được nuôi con hay không ? Tôi rất sợ khi tôi ly hôn tôi sẽ không được nuôi con, vì nhà chồng
tôi rất có điều kiện kinh tế, tôi sợ uy lực của đồng tiền mà tôi không được nuôi con.
Tôi rất mong nhận được mail trả lời của luật sư. Tôi xin trân trọng cảm ơn.
Luật sư tư vấn:
Theo Điều 81 quy định về việc trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con sau khi ly hôn:
"1. Sau khi ly hôn, cha mẹ vẫn có quyền, nghĩa vụ trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con chưa thành
niên, con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự hoặc không có khả năng lao động và không có tài sản để tự
nuôi mình theo quy định của Luật này, Bộ luật dân sự và các luật khác có liên quan.
2. Vợ, chồng thỏa thuận về người trực tiếp nuôi con, nghĩa vụ, quyền của mỗi bên sau khi ly hôn đối với con;
trường hợp không thỏa thuận được thì Tòa án quyết định giao con cho một bên trực tiếp nuôi căn cứ vào quyền lợi
về mọi mặt của con; nếu con từ đủ 07 tuổi trở lên thì phải xem xét nguyện vọng của con.
3. Con dưới 36 tháng tuổi được giao cho mẹ trực tiếp nuôi, trừ trường hợp người mẹ không đủ điều kiện để trực
tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con hoặc cha mẹ có thỏa thuận khác phù hợp với lợi ích của
con".
Trong trường hợp này, vợ chồng bạn có hai con. Con gái đầu hơn 4 tuổi, con trai hơn 2 tuổi tính đến hiện nay. Khi ly hôn,
trước hết Tòa án sẽ tôn trọng thỏa thuận giữa hai vợ chồng trước khi ly hôn. Do đó, trong trường hợp nếu thỏa thuận được
thì bạn có quyền nuôi cả hai con nếu chồng bạn đồng ý, hoặc ngược lại chồng bạn sẽ là người nuôi hai con nếu bạn đồng ý.
Trong trường hợp vợ chồng bạn không thỏa thuận được thì Tòa án sẽ quyết định giao cho một bên trực tiếp nuôi con căn cứ
vào quyền lợi về mọi mặt của các con. Vì hai con của bạn đều dưới 7 tuổi nên không cần xem xét đến nguyện vọng của con
muốn ở với bố hay ở với mẹ, quyền quyết định thuộc về hai bạn (nếu thỏa thuận được) hoặc theo quyết định của Tòa án.
Về nguyên tắc, con dưới 36 tháng tuổi sẽ được giao cho mẹ trực tiếp nuôi con, trừ trường hợp vợ chồng có thỏa thuận khác
(ví dụ hai vợ chồng thỏa thuận để chồng nuôi con để đảm bảo tốt quyền và lợi ích cho con, đảm bảo điều kiện phát triển tốt
nhất cho con) hoặc người mẹ không đủ điều kiện để trực tiếp nuôi con như không có việc làm, việc làm không ổn định, không
có đủ tiền, không đáp ứng được nhu cầu của việc nuôi con thì sẽ không được nuôi con.
Như vậy, trong trường hợp này, khi ly hôn thì bạn vẫn có quyền nuôi con trong trường hợp chồng bạn đồng ý cho bạn nuôi
con, hoặc trong trường hợp Tòa án thấy bạn có đủ điều kiện để đáp ứng đầy đủ quyền lợi cho con thì bạn cũng có thể nuôi
con, nhất là người con trai thứ hai dưới 36 tháng tuổi.
3. Thủ tục chuyển hộ khẩu sau khi ly hôn?
Kính chào luật sư, em có 1 số câu hỏi muốn giải đáp: Em lấy chồng được hơn 1 năm và 2 vợ chồng đã tách khẩu nhưng do 2
vợ chồng thường xảy ra tranh cãi nên em đã ly hôn. Giờ em muốn xin chuyển khẩu về địa phương cũ thì em phải làm thế
nào? Hiện tại chồng em đang cầm sổ hộ khẩu em chỉ còn giữ 1 bản photo công chứng thôi. Như vậy em có chuyển khẩu
được không?
Xin cảm ơn ạ!
Luật sư tư vấn:
Điều 27 quy định về việc tách khẩu như sau:
"Điều 27. Tách sổ hộ khẩu
1. Trường hợp có cùng một chỗ ở hợp pháp được tách sổ hộ khẩu bao gồm:
a) Người có năng lực hành vi dân sự đầy đủ và có nhu cầu tách sổ hộ khẩu;
b) Người đã nhập vào sổ hộ khẩu quy định tại khoản 3 Điều 25 và khoản 2 Điều 26 của Luật này mà được chủ hộ
đồng ý cho tách sổ hộ khẩu bằng văn bản.
2. Khi tách sổ hộ khẩu, người đến làm thủ tục phải xuất trình sổ hộ khẩu; phiếu báo thay đổi hộ khẩu, nhân khẩu;
ý kiến đồng ý bằng văn bản của chủ hộ nếu thuộc trường hợp quy định tại điểm b khoản 1 Điều này.
3. Trong thời hạn bảy ngày làm việc, kể từ ngày nhận đủ hồ sơ, cơ quan có thẩm quyền phải trả kết quả giải quyết
việc tách sổ hộ khẩu; trường hợp không giải quyết việc tách sổ hộ khẩu thì phải trả lời bằng văn bản và nêu rõ lý
do.".
Theo quy định pháp luật trên thì nếu muốn tách khẩu bạn phải được sự đồng ý của chủ hộ thì bạn mới tách khẩu được.
Những điều cần lưu ý: Nếu chồng chị không đồng ý cho chị tách khẩu thì chị có thể nhờ công an xuống hòa giải.
4. Căn cứ để tòa án cho ly hôn là gì?
Thưa luật sư: Em tôi lấy chồng đã có 2 đứa con, công việc cả 2 vợ chồng ổn định kinh tế gia đình khá giả, thế rồi chồng cô ăn
chơi bỏ bê công việc và còn nghiện ngập phải vào trung tâm cai nghiện. Sau khi rời trung tâm đã tự ý bỏ đi và mặc kệ vợ con
và gia đình, chán nản cô ấy đã ngoại tình, dù không phải có ý theo người tình mới nhưng  cô ấy vẫn một mực muốn ly dị
chồng. Xin hỏi luật sư nếu ra tòa em tôi có thể thực hiện được ý nguyện không, nếu không thì vì sao?
Xin cảm ơn luật sư!
Luật sư tư vấn:
Khoản 1, Điều 51 của Luật hôn nhân và gia đình số 52/2014/QH13 của Quốc hội quy định: Vợ, chồng hoặc cả hai người có
quyền yêu cầu tòa án giải quyết việc ly hôn.
Trong trường hợp của em gái bạn, cô ấy có quyền làm đơn yêu cầu Tòa án giải quyết ly hôn. Còn việc có giải quyết cho ly
hôn hay không thì sẽ dựa trên căn cứ tình trạng hôn nhân trên thực tế của em gái bạn và chồng cô ấy.
Như vậy, tòa án xem xét yêu cầu ly hôn, nếu xét thấy tình trạng trầm trọng, đời sống chung không thể kéo dài, mục đích của
hôn nhân không đạt được thì tòa án quyết định cho ly hôn.
Theo đó, về căn cứ cho ly hôn, tại điểm a Mục 8 Nghị quyết số 02/2000/NQ-HĐTP thì:
"a. Tòa án quyết định cho ly hôn nếu xét thấy tình trạng trầm trọng, đời sống chung không thể kéo dài được, mục
đích của hôn nhân không đạt được.
a.1. Được coi là tình trạng của vợ chồng trầm trọng khi:
- Vợ, chồng không thương yêu, quý trọng, chăm sóc, giúp đỡ nhau như người nào chỉ biết bổn phận người đó, bỏ
mặc người vợ hoặc người chồng muốn sống ra sao thì sống, đã được bà con thân thích của họ hoặc cơ quan, tổ
chức, nhắc nhở, hoà giải nhiều lần.
- Vợ hoặc chồng luôn có hành vi ngược đãi, hành hạ nhau, như thường xuyên đánh đập, hoặc có hành vi khác
xúc phạm đến danh dự, nhân phẩm và uy tín của nhau, đã được bà con thân thích của họ hoặc cơ quan, tổ chức,
đoàn thể nhắc nhở, hoà giải nhiều lần.
- Vợ chồng không chung thuỷ với nhau như có quan hệ ngoại tình, đã được người vợ hoặc người chồng hoặc bà
con thân thích của họ hoặc cơ quan, tổ chức, nhắc nhở, khuyên bảo nhưng vẫn tiếp tục có quan hệ ngoại tình;
a.2. Để có cơ sở nhận định đời sống chung của vợ chồng không thể kéo dài được, thì phải căn cứ vào tình trạng
hiện tại của vợ chồng đã đến mức trầm trọng như hướng dẫn tại điểm a.1 mục 8 này. Nếu thực tế cho thấy đã
được nhắc nhở, hoà giải nhiều lần, nhưng vẫn tiếp tục có quan hệ ngoại tình hoặc vẫn tiếp tục sống ly thân, bỏ
mặc nhau hoặc vẫn tiếp tục có hành vi ngược đãi hành hạ, xúc phạm nhau, thì có căn cứ để nhận định rằng đời
sống chung của vợ chồng không thể kéo dài được.
a.3. Mục đích của hôn nhân không đạt được là không có tình nghĩa vợ chồng; không bình đẳng về nghĩa vụ và
quyền giữa vợ, chồng; không tôn trọng danh dự, nhân phẩm, uy tín của vợ, chồng; không tôn trọng quyền tự do
tín ngưỡng, tôn giáo của vợ, chồng; không giúp đỡ, tạo điều kiện cho nhau phát triển mọi mặt."
Như vậy, Tòa án sẽ căn cứ vào các quy định trên để ra quyết định cho ly hôn hay không dựa trên những cơ sở trên. Trên thực
tế, em gái bạn và chồng cô ấy không còn yêu thương nhau, không cùng chung sống trong một thời gian dài, không quan tâm,
chăm sóc nhau...đây là những căn cứ để Tòa án giải quyết ly hôn.
5. Ai được quyền tiến hành thủ tục ly hôn?
Xin kính chào công ty luật Minh Khuê, cho em hỏi vấn đề sau: Bên chồng có được phép đơn phương ly hôn hay không và
được thì cần làm những thủ tục như thế nào?
Xin chân thành cảm ơn!
Luật sư tư vấn:
Khoản 1 Điều 56 Luật hôn nhân và gia đình năm 2014 quy định:
"Điều 56. Ly hôn theo yêu cầu của một bên
1. Khi vợ hoặc chồng yêu cầu ly hôn mà hòa giải tại Tòa án không thành thì Tòa án giải quyết cho ly hôn nếu có
căn cứ về việc vợ, chồng có hành vi bạo lực gia đình hoặc vi phạm nghiêm trọng quyền, nghĩa vụ của vợ, chồng
làm cho hôn nhân lâm vào tình trạng trầm trọng, đời sống chung không thể kéo dài, mục đích của hôn nhân không
đạt được..."
Như vậy, theo quy định pháp luật trên thì chồng bạn hoàn toàn có quyền ly hôn với bạn nếu như chồng bạn có căn cứ về việc
bạn có hành vi bạo lực gia đình hoặc vi phạm nghiêm trọng quyền, nghĩa vụ của vợ làm cho hôn nhân lâm vào tình trạng trầm
trọng, đời sống chung không thể kéo dài, mục đích của hôn nhân không đạt được.
Thủ tục ly hôn đơn phương:
Chồng bạn cần phải chuẩn bị một bộ hồ sơ bao gồm những giấy tờ sau gửi lên Tòa án nhân dân cấp quận/huyện nơi bạn cư
trú để được giải quyết:
Đơn xin ly hôn đơn phương
Bản chính giấy đăng ký kết hôn của vợ chồng bạn
Bản sao có chứng thực sổ hộ khẩu của vợ chồn bạn
Bản sao có chứng thực chứng minh thư của vợ chồng bạn
Bản sao có chứng thực giấy khai sinh của con bạn (nếu có)
Giấy tờ về tài sản (nếu có tranh chấp về tài sản).
Tham khảo bài viết liên quan:
6. Câu hỏi thường gặp về ly hôn, đơn ly hôn
6.1 Thời gian ly hôn thuận tình mất bao lâu?
Dưới góc độ pháp lý pháp lý thì việc ly hôn thuận tình hay đồng thuận ly hôn là việc cả hai vợ chồng đã thỏa thuận được với
nhau về lý do ly hôn (cả hai bên đồng ý ly hôn cho dù lỗi thuộc về bên nào), và cũng thống nhất được một số vấn đề khác như
phân chia tài sản chung, tài sản riêng, nghĩa vụ trả nợ, quyền nuôi con và vấn đề trợ cấp.
Do vậy, tòa án có thể áp dụng biện pháp tố tụng rút gọn để xử lý vụ việc ly hôn thuận tình này. Trên thực tế, ở Hà Nội việc giải
quyết ly hôn thuận tình có thể tiến hành nhanh nhất trong khoảng 7 ngày làm việc. Các bên ra tòa một lần duy nhất kể từ khi
tòa án nhận đầy đủ hồ sơ hợp lệ.
6.2 Thời gian giải quyết ly hôn tối đa là bao lâu?
Pháp luật quy định, thời gian giải quyết vụ án ly hôn đơn phương là: 4 tháng (kể từ ngày các bên nộp đầy đủ hồ sơ và đóng
án phí dân sự sơ thẩm. Tuy nhiên, căn cứ vào tính chất vụ việc tòa án có quyền gia hạn nhưng không vượt quá 06 tháng.
Lưu ý: Thời gian tính từ ngày đóng án phí dân sự sơ thẩm (Mức đóng: 300.000 VNĐ). Các bên cần lưu ý đóng khoản phí này
ngay sau khi hoàn thiện hồ sơ để đảm bảo việc xử lý ly hôn đơn phương không bị kéo dài.
6.3 Đơn ly hôn viết tay có được tòa án chấp nhận không?
Theo quy định của pháp luật Việt Nam thì đơn ly hôn phải có các nội dung chính sau:
+ Thông tin của hai vợ chồng ( Tên, Ngày tháng năm sinh, Nơi thường trú, chỗ ở hiện tại, Chứng Minh thư nhân dân hoặc thẻ
căn cước công dân, thông tin về giấy đăng ký kết hôn hợp pháp)
+ Lý do xin ly hôn là gì?
+ Thỏa thuận về quyền nuôi con (mức trợ cấp) sau khi ly hôn?
+ Thỏa thuận về phân chia tài sản như thế nào?
Do nhận thức pháp lý của người dân không thực sự đồng đều nên các tòa án thường phát hành một mẫu đơn xin ly hôn (có
đóng dấu của tòa và kèm theo một tờ hướng dẫn thủ tục ly hôn) để người dân thuận tiện trong quá trình làm thủ tục ly hôn tại
tòa án.
Như vậy, pháp luật không có yêu cầu cụ thể phải mua đơn ly hôn tại tòa án, người dân có thể viết tay hoặc đánh máy nhưng
phải đảm bảo đầy đủ các nội dung trên sẽ được thụ lý hồ sơ.
| 1/8

Preview text:

Mẫu đơn ly hôn 2024: Cách viết đơn ly hôn theo quy định Tòa án
Rất nhiều người mong muốn tiến hành thủ tục ly hôn nhưng không biết cách viết đơn ly hôn hoặc trình bày lý do xin ly hôn
trong đơn làm sao để tòa án chấp thuận và các vấn đề liên quan khác đến quá trình ly hôn sẽ được luật sư tư vấn và giải đáp cụ thể:
1. Xin mẫu đơn ly hôn mới nhất?
Thưa Luật sư, tôi muốn ly hôn nhưng chưa biết mẫu đơn ly hôn và cách viết đơn ly hôn như thế nào ? Tôi muốn công ty tư
vấn giúp tôi. Cảm ơn luật sư!
Người hỏi: Thanh Mai (Hải Dương)
Luật sư: Lê Minh Trường - Hướng dẫn quyền nuôi con sau khi ly hôn trên Cafe Sáng của VTV3 Trả lời:
(*) Vì bạn không nêu là đơn phương ly hôn hay thuận tình ly hôn nên chúng tôi xin gửi bạn cả hahi mẫu đơn dưới đây. Bạn có
thể tham khảo mẫu đơn ly hôn tại các links sau đây:
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc ĐƠN XIN LY HÔN
Kính gửi: TÒA ÁN NHÂN DÂN…
Tôi tên :....................................................... năm sinh :......................................................
CMND (Hộ chiếu) số:: ................................ ngày và nơi cấp : ........................................
Hiện cư trú: (ghi rõ địa chỉ liên lạc)..................................................................................
Xin được ly hôn với: .................................. năm sinh :......................................................
CMND (Hộ chiếu) số:................................ ngày và nơi cấp :............................................
Hiện cư trú: (ghi rõ địa chỉ) ........................................................................................................
* Nội dung xin ly hôn: (A1)
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................... * Về con chung: (A2)
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................... * Về tài sản chung: (A3)
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
.................. Ngày ........... tháng........... năm........ Người làm đơn
(Kýtên - Ghirõhọvàtên)
Phần nội dung đơn ly hôn: Ghi thời gian kết hôn và chung sống, địa điểm chung sống tại đâu và hiện tại có đang
chung sống cùng nhau hay không, phần này cần thể hiện tình trạng mâu thuẫn vợ chồng và nguyên nhân mâu thuẫn ....
Làm đơn này đề nghị tòa giải quyết việc ly hôn.
Phần con chung: Nếu đã có con chung ghi thông tin các con chung (tên, ngày tháng năm sinh…), nguyện vọng và để
nghị nuôi con .... Nếu chưa có con chung ghi chưa có.
Phần tài sản chung: Nếu có tài sản ghi thông tin về tài sản (liệt kê toàn bộ), trị giá thực tế, đề nghị phân chia ... và Nếu
không có tài sản chung ghi không có.
Phần nợ chung: Nếu có nợ chung ghi cụ thể số nợ, (tiền hay tài sản, chủ nợ là ai, thời gian trả nợ…) và đề nghị phân
nghĩa vụ trả nợ trong đơn. Nếu không có nợ chung ghi không có.
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc ĐƠN XIN LY HÔN
Kính gửi: TÒA ÁN NHÂN DÂN QUẬN ...
Tôi tên : Nguyễn Văn A năm sinh : 19..............................
CMND (Hộ chiếu) số: ............ ngày cấp: .../..../20... và nơi cấp : Công an tỉnh...
Hiện cư trú: (ghi rõ địa chỉ liên lạc) Xóm..., xã..., huyện..., tỉnh...
Xin được ly hôn với: Bà Nguyễn Thị B năm sinh 19......
CMND (Hộ chiếu) số: .......... ngày cấp.../.../20... và nơi cấp : Công an tỉnh...
Hiện cư trú: (ghi rõ địa chỉ) Xóm..., xã..., huyện..., tỉnh...
* Nội dung xin ly hôn: (A1) (Các bên trình bày theo hoàn cảnh và lý do thực tế của mình), Luật Minh
Khuê chỉ đưa ra một ví dụ cụ thể về cách ghi để khách hàng tham khảo.
Ngày.... tháng ... năm ... Tôi có kết hôn với bà Nguyễn Thị B và chung sống với nhau hạnh phú đến đầu năm 20...
thì Bà Nguyễn Thị B có quan hệ ngoài luồng (ngoại tình) với một người đàn ông khác cùng thôn.
Mặc dù tôi đã nhiều lần khuyên giải để đảm bảo hạnh phúc gia đình nhưng Vợ tôi là bà Nguyễn Thị B
không thay đổi đẫn đến gia đình thường xuyên mâu thuẫn Ảnh hưởng đến việc tâm sinh lý cũng như việc học hành của các con tôi.
Ngày...tháng...năm.... Tôi và vợ tôi đã chính thức sống ly thân đến nay đã tròn.....năm.
Đời sống chung của chúng tôi không thể hòa hợp nay
làm đơn này để đề nghị tòa án nhân dân Quận/huyện...giải quyết thủ tục ly hôn.
* Về con chung: (A2) (Ghi thông tin con chung và thỏa thuận quyền nuôi con và trợ cấp cho con nếu có), Luật Minh
Khuê đưa ra một ví dụ cụ thể về cách ghi để khách hàng tham khảo. Chúng tôi có hai con chung:
1. Cháu: Nguyễn Văn Đ Sinh năm:....
Số CMTND: ............. Ngày cấp:.../.../20... Nơi cấp: Công an tỉnh:...
Nghề nghiệp: Công nhân cơ ký tại Xí nghiệp cơ khí số 3 tỉnh...
2. Cháu Nguyễn Thị E Sinh năm .......
Hiện là học sinh lớp 8B, Trường THCS xã....., huyện......tỉnh....
Chúng tôi thỏa thuận sau khi ly hôn Cháu Nguyễn Thị E sẽ ở sinh sống cùng với Mẹ,
hàng tháng Tôi sẽ trợ cấp cho cháu một khoản tiền là:.....VNĐ (bằng chữ.............đồng) đến khi cháu tròn 18 tuổi.
* Về tài sản chung: (A3) (Các bên có quyền tự thỏa thuận phân chia tài sản hoặc yêu cầu tòa án phân chia theo quy định của
pháp luật nếu như không thể thỏa thuận). Luật Minh Khuê đưa ra một số ví dụ về các trường hợp các bên đạt được thỏa thuận phân chia tài sản.
Trong trường hợp đạt được thỏa thuận mục này chỉ cần ghi: Tài sản chung, riêng do
hai bên tự nguyện thỏa thuận không yêu cầu tòa án phân chia.
Nếu không có tài sản thì chỉ cần ghi : "Không có tài sản và không yêu cầu tòa án phân chia"
Trong trường hợp có tài sản không thỏa thuận được:
Các bên liệt kê Tài sản chung của hai vợi chồng và ghi rõ yêu cầu tòa án phân chia theo đúng quy định của pháp luật.
.................. Ngày ........... tháng........... năm........ Người làm đơn
(Ký tên - Ghi rõ họ và tên)
2. Tư vấn ly hôn khi vợ ngoại tình?
Chào luật sư công ty luật Minh Khuê. Tôi và chồng tôi đã kết hôn năm 2011, hiện tại chúng tôi có hai con, con gái
sinh tháng 1 năm 2012, con trai sinh tháng 1 năm 2014. Do tôi và chồng tôi có những mâu thuẫn trong cuộc sống
gia đình, chồng tôi làm nghề lái taxi, tôi đã nhiều lần đọc được tin nhắn của chồng với người phụ nữ khác.
Cuộc sống gia đình mâu thuẫn, tôi đi làm và đã ngoại tình với người khác, sự việc vỡ lỡ ra, chồng tôi nói sẽ tha
thứ cho tôi để tôi nuôi con. Tuy nhiên chồng tôi đã đi kiện khắp nơi mục đích muốn làm rõ sự việc.anh còn gọi
điện thông báo cho gia đình và người thân của tôi khắp nơi biết. Tôi đã có ý định ly hôn, nhưng tôi là người gây ra
lỗi, lỗi vi phạm luật hôn nhân và gia đình, rồi công ăn việc làm của tôi không ổn định.
Vậy tôi có khả năng được nuôi con hay không ? Tôi rất sợ khi tôi ly hôn tôi sẽ không được nuôi con, vì nhà chồng
tôi rất có điều kiện kinh tế, tôi sợ uy lực của đồng tiền mà tôi không được nuôi con.
Tôi rất mong nhận được mail trả lời của luật sư. Tôi xin trân trọng cảm ơn. Luật sư tư vấn:
Theo Điều 81 quy định về việc trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con sau khi ly hôn:
"1. Sau khi ly hôn, cha mẹ vẫn có quyền, nghĩa vụ trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con chưa thành
niên, con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự hoặc không có khả năng lao động và không có tài sản để tự
nuôi mình theo quy định của Luật này, Bộ luật dân sự và các luật khác có liên quan.

2. Vợ, chồng thỏa thuận về người trực tiếp nuôi con, nghĩa vụ, quyền của mỗi bên sau khi ly hôn đối với con;
trường hợp không thỏa thuận được thì Tòa án quyết định giao con cho một bên trực tiếp nuôi căn cứ vào quyền lợi
về mọi mặt của con; nếu con từ đủ 07 tuổi trở lên thì phải xem xét nguyện vọng của con.

3. Con dưới 36 tháng tuổi được giao cho mẹ trực tiếp nuôi, trừ trường hợp người mẹ không đủ điều kiện để trực
tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con hoặc cha mẹ có thỏa thuận khác phù hợp với lợi ích của con".

Trong trường hợp này, vợ chồng bạn có hai con. Con gái đầu hơn 4 tuổi, con trai hơn 2 tuổi tính đến hiện nay. Khi ly hôn,
trước hết Tòa án sẽ tôn trọng thỏa thuận giữa hai vợ chồng trước khi ly hôn. Do đó, trong trường hợp nếu thỏa thuận được
thì bạn có quyền nuôi cả hai con nếu chồng bạn đồng ý, hoặc ngược lại chồng bạn sẽ là người nuôi hai con nếu bạn đồng ý.
Trong trường hợp vợ chồng bạn không thỏa thuận được thì Tòa án sẽ quyết định giao cho một bên trực tiếp nuôi con căn cứ
vào quyền lợi về mọi mặt của các con. Vì hai con của bạn đều dưới 7 tuổi nên không cần xem xét đến nguyện vọng của con
muốn ở với bố hay ở với mẹ, quyền quyết định thuộc về hai bạn (nếu thỏa thuận được) hoặc theo quyết định của Tòa án.
Về nguyên tắc, con dưới 36 tháng tuổi sẽ được giao cho mẹ trực tiếp nuôi con, trừ trường hợp vợ chồng có thỏa thuận khác
(ví dụ hai vợ chồng thỏa thuận để chồng nuôi con để đảm bảo tốt quyền và lợi ích cho con, đảm bảo điều kiện phát triển tốt
nhất cho con) hoặc người mẹ không đủ điều kiện để trực tiếp nuôi con như không có việc làm, việc làm không ổn định, không
có đủ tiền, không đáp ứng được nhu cầu của việc nuôi con thì sẽ không được nuôi con.
Như vậy, trong trường hợp này, khi ly hôn thì bạn vẫn có quyền nuôi con trong trường hợp chồng bạn đồng ý cho bạn nuôi
con, hoặc trong trường hợp Tòa án thấy bạn có đủ điều kiện để đáp ứng đầy đủ quyền lợi cho con thì bạn cũng có thể nuôi
con, nhất là người con trai thứ hai dưới 36 tháng tuổi.
3. Thủ tục chuyển hộ khẩu sau khi ly hôn?
Kính chào luật sư, em có 1 số câu hỏi muốn giải đáp: Em lấy chồng được hơn 1 năm và 2 vợ chồng đã tách khẩu nhưng do 2
vợ chồng thường xảy ra tranh cãi nên em đã ly hôn. Giờ em muốn xin chuyển khẩu về địa phương cũ thì em phải làm thế
nào? Hiện tại chồng em đang cầm sổ hộ khẩu em chỉ còn giữ 1 bản photo công chứng thôi. Như vậy em có chuyển khẩu được không? Xin cảm ơn ạ! Luật sư tư vấn:
Điều 27 quy định về việc tách khẩu như sau:
"Điều 27. Tách sổ hộ khẩu
1. Trường hợp có cùng một chỗ ở hợp pháp được tách sổ hộ khẩu bao gồm:
a) Người có năng lực hành vi dân sự đầy đủ và có nhu cầu tách sổ hộ khẩu;
b) Người đã nhập vào sổ hộ khẩu quy định tại khoản 3 Điều 25 và khoản 2 Điều 26 của Luật này mà được chủ hộ
đồng ý cho tách sổ hộ khẩu bằng văn bản.

2. Khi tách sổ hộ khẩu, người đến làm thủ tục phải xuất trình sổ hộ khẩu; phiếu báo thay đổi hộ khẩu, nhân khẩu;
ý kiến đồng ý bằng văn bản của chủ hộ nếu thuộc trường hợp quy định tại điểm b khoản 1 Điều này.

3. Trong thời hạn bảy ngày làm việc, kể từ ngày nhận đủ hồ sơ, cơ quan có thẩm quyền phải trả kết quả giải quyết
việc tách sổ hộ khẩu; trường hợp không giải quyết việc tách sổ hộ khẩu thì phải trả lời bằng văn bản và nêu rõ lý do.".

Theo quy định pháp luật trên thì nếu muốn tách khẩu bạn phải được sự đồng ý của chủ hộ thì bạn mới tách khẩu được.
Những điều cần lưu ý: Nếu chồng chị không đồng ý cho chị tách khẩu thì chị có thể nhờ công an xuống hòa giải.
4. Căn cứ để tòa án cho ly hôn là gì?
Thưa luật sư: Em tôi lấy chồng đã có 2 đứa con, công việc cả 2 vợ chồng ổn định kinh tế gia đình khá giả, thế rồi chồng cô ăn
chơi bỏ bê công việc và còn nghiện ngập phải vào trung tâm cai nghiện. Sau khi rời trung tâm đã tự ý bỏ đi và mặc kệ vợ con
và gia đình, chán nản cô ấy đã ngoại tình, dù không phải có ý theo người tình mới nhưng ̀ cô ấy vẫn một mực muốn ly dị
chồng. Xin hỏi luật sư nếu ra tòa em tôi có thể thực hiện được ý nguyện không, nếu không thì vì sao? Xin cảm ơn luật sư! Luật sư tư vấn:
Khoản 1, Điều 51 của Luật hôn nhân và gia đình số 52/2014/QH13 của Quốc hội quy định: Vợ, chồng hoặc cả hai người có
quyền yêu cầu tòa án giải quyết việc ly hôn.
Trong trường hợp của em gái bạn, cô ấy có quyền làm đơn yêu cầu Tòa án giải quyết ly hôn. Còn việc có giải quyết cho ly
hôn hay không thì sẽ dựa trên căn cứ tình trạng hôn nhân trên thực tế của em gái bạn và chồng cô ấy.
Như vậy, tòa án xem xét yêu cầu ly hôn, nếu xét thấy tình trạng trầm trọng, đời sống chung không thể kéo dài, mục đích của
hôn nhân không đạt được thì tòa án quyết định cho ly hôn.
Theo đó, về căn cứ cho ly hôn, tại điểm a Mục 8 Nghị quyết số 02/2000/NQ-HĐTP thì:
"a. Tòa án quyết định cho ly hôn nếu xét thấy tình trạng trầm trọng, đời sống chung không thể kéo dài được, mục
đích của hôn nhân không đạt được.

a.1. Được coi là tình trạng của vợ chồng trầm trọng khi:
- Vợ, chồng không thương yêu, quý trọng, chăm sóc, giúp đỡ nhau như người nào chỉ biết bổn phận người đó, bỏ
mặc người vợ hoặc người chồng muốn sống ra sao thì sống, đã được bà con thân thích của họ hoặc cơ quan, tổ
chức, nhắc nhở, hoà giải nhiều lần.

- Vợ hoặc chồng luôn có hành vi ngược đãi, hành hạ nhau, như thường xuyên đánh đập, hoặc có hành vi khác
xúc phạm đến danh dự, nhân phẩm và uy tín của nhau, đã được bà con thân thích của họ hoặc cơ quan, tổ chức,
đoàn thể nhắc nhở, hoà giải nhiều lần.

- Vợ chồng không chung thuỷ với nhau như có quan hệ ngoại tình, đã được người vợ hoặc người chồng hoặc bà
con thân thích của họ hoặc cơ quan, tổ chức, nhắc nhở, khuyên bảo nhưng vẫn tiếp tục có quan hệ ngoại tình;

a.2. Để có cơ sở nhận định đời sống chung của vợ chồng không thể kéo dài được, thì phải căn cứ vào tình trạng
hiện tại của vợ chồng đã đến mức trầm trọng như hướng dẫn tại điểm a.1 mục 8 này. Nếu thực tế cho thấy đã
được nhắc nhở, hoà giải nhiều lần, nhưng vẫn tiếp tục có quan hệ ngoại tình hoặc vẫn tiếp tục sống ly thân, bỏ
mặc nhau hoặc vẫn tiếp tục có hành vi ngược đãi hành hạ, xúc phạm nhau, thì có căn cứ để nhận định rằng đời
sống chung của vợ chồng không thể kéo dài được.

a.3. Mục đích của hôn nhân không đạt được là không có tình nghĩa vợ chồng; không bình đẳng về nghĩa vụ và
quyền giữa vợ, chồng; không tôn trọng danh dự, nhân phẩm, uy tín của vợ, chồng; không tôn trọng quyền tự do
tín ngưỡng, tôn giáo của vợ, chồng; không giúp đỡ, tạo điều kiện cho nhau phát triển mọi mặt."

Như vậy, Tòa án sẽ căn cứ vào các quy định trên để ra quyết định cho ly hôn hay không dựa trên những cơ sở trên. Trên thực
tế, em gái bạn và chồng cô ấy không còn yêu thương nhau, không cùng chung sống trong một thời gian dài, không quan tâm,
chăm sóc nhau...đây là những căn cứ để Tòa án giải quyết ly hôn.
5. Ai được quyền tiến hành thủ tục ly hôn?
Xin kính chào công ty luật Minh Khuê, cho em hỏi vấn đề sau: Bên chồng có được phép đơn phương ly hôn hay không và
được thì cần làm những thủ tục như thế nào? Xin chân thành cảm ơn! Luật sư tư vấn:
Khoản 1 Điều 56 Luật hôn nhân và gia đình năm 2014 quy định:
"Điều 56. Ly hôn theo yêu cầu của một bên
1. Khi vợ hoặc chồng yêu cầu ly hôn mà hòa giải tại Tòa án không thành thì Tòa án giải quyết cho ly hôn nếu có
căn cứ về việc vợ, chồng có hành vi bạo lực gia đình hoặc vi phạm nghiêm trọng quyền, nghĩa vụ của vợ, chồng
làm cho hôn nhân lâm vào tình trạng trầm trọng, đời sống chung không thể kéo dài, mục đích của hôn nhân không đạt được..."

Như vậy, theo quy định pháp luật trên thì chồng bạn hoàn toàn có quyền ly hôn với bạn nếu như chồng bạn có căn cứ về việc
bạn có hành vi bạo lực gia đình hoặc vi phạm nghiêm trọng quyền, nghĩa vụ của vợ làm cho hôn nhân lâm vào tình trạng trầm
trọng, đời sống chung không thể kéo dài, mục đích của hôn nhân không đạt được.
Thủ tục ly hôn đơn phương:
Chồng bạn cần phải chuẩn bị một bộ hồ sơ bao gồm những giấy tờ sau gửi lên Tòa án nhân dân cấp quận/huyện nơi bạn cư
trú để được giải quyết:
Đơn xin ly hôn đơn phương
Bản chính giấy đăng ký kết hôn của vợ chồng bạn
Bản sao có chứng thực sổ hộ khẩu của vợ chồn bạn
Bản sao có chứng thực chứng minh thư của vợ chồng bạn
Bản sao có chứng thực giấy khai sinh của con bạn (nếu có)
Giấy tờ về tài sản (nếu có tranh chấp về tài sản).
Tham khảo bài viết liên quan:
6. Câu hỏi thường gặp về ly hôn, đơn ly hôn
6.1 Thời gian ly hôn thuận tình mất bao lâu?
Dưới góc độ pháp lý pháp lý thì việc ly hôn thuận tình hay đồng thuận ly hôn là việc cả hai vợ chồng đã thỏa thuận được với
nhau về lý do ly hôn (cả hai bên đồng ý ly hôn cho dù lỗi thuộc về bên nào), và cũng thống nhất được một số vấn đề khác như
phân chia tài sản chung, tài sản riêng, nghĩa vụ trả nợ, quyền nuôi con và vấn đề trợ cấp.
Do vậy, tòa án có thể áp dụng biện pháp tố tụng rút gọn để xử lý vụ việc ly hôn thuận tình này. Trên thực tế, ở Hà Nội việc giải
quyết ly hôn thuận tình có thể tiến hành nhanh nhất trong khoảng 7 ngày làm việc. Các bên ra tòa một lần duy nhất kể từ khi
tòa án nhận đầy đủ hồ sơ hợp lệ.
6.2 Thời gian giải quyết ly hôn tối đa là bao lâu?
Pháp luật quy định, thời gian giải quyết vụ án ly hôn đơn phương là: 4 tháng (kể từ ngày các bên nộp đầy đủ hồ sơ và đóng
án phí dân sự sơ thẩm. Tuy nhiên, căn cứ vào tính chất vụ việc tòa án có quyền gia hạn nhưng không vượt quá 06 tháng.
Lưu ý: Thời gian tính từ ngày đóng án phí dân sự sơ thẩm (Mức đóng: 300.000 VNĐ). Các bên cần lưu ý đóng khoản phí này
ngay sau khi hoàn thiện hồ sơ để đảm bảo việc xử lý ly hôn đơn phương không bị kéo dài.
6.3 Đơn ly hôn viết tay có được tòa án chấp nhận không?
Theo quy định của pháp luật Việt Nam thì đơn ly hôn phải có các nội dung chính sau:
+ Thông tin của hai vợ chồng ( Tên, Ngày tháng năm sinh, Nơi thường trú, chỗ ở hiện tại, Chứng Minh thư nhân dân hoặc thẻ
căn cước công dân, thông tin về giấy đăng ký kết hôn hợp pháp) + Lý do xin ly hôn là gì?
+ Thỏa thuận về quyền nuôi con (mức trợ cấp) sau khi ly hôn?
+ Thỏa thuận về phân chia tài sản như thế nào?
Do nhận thức pháp lý của người dân không thực sự đồng đều nên các tòa án thường phát hành một mẫu đơn xin ly hôn (có
đóng dấu của tòa và kèm theo một tờ hướng dẫn thủ tục ly hôn) để người dân thuận tiện trong quá trình làm thủ tục ly hôn tại tòa án.
Như vậy, pháp luật không có yêu cầu cụ thể phải mua đơn ly hôn tại tòa án, người dân có thể viết tay hoặc đánh máy nhưng
phải đảm bảo đầy đủ các nội dung trên sẽ được thụ lý hồ sơ.