Mẫu luận cứ bào chữa cho bị cáo trong vụ án hình sự

Mẫu luận cứ bào chữa cho bị cáo trong vụ án hình sự
1. Luận cứ bào chữa là gì ?
Luận cứ bào chữa, theo từ điển tiếng Việt, luận cứ có nghĩa là những căn cứ có thật được sử dụng
để bào chữa - biện hộ, bệnh vực cho người bị hại, đương sự hoặc thanh minh, giải thích cho hành
vi sai phạm của bị cáo trước Toà án nhằm đạt được mục đích có lợi nhất cho người được bảo vệ.
Luận cứ bào chữa là một trong tài liệu quan trọng vừa giúp luật sự nghiên cứu, rà soát lại một lần
nữa hồ sơ vụ án, vừa giúp luật sư đi đúng hướng, tránh bào chữa lan man, tản mạn, không đúng
mục tiêu để ra. Một bản luận cứ tốt giúp luật sư vững tâm khi tham gia tranh tụng tài phiên toà.
2. Cấu trúc của một bài luận cứ bào chữa
Nói về bản chất, luận cứ bào chữa thực chất cũng là một loại văn bản nghị luận. Thông thường
cũng gồm 03 phần chính là Phần mở đầu, phần nội dung và phần đề xuất khi kết luận.
Phần mở đầu: Trong phần này phải có các nội dung: Luật sư giới thiệu về bản thân, công ty/đơn
vị/văn phòng luật sư mà mình đang tham gia và lý do mà mình tham gia phiên toà.
Phần nội dung: Hay còn gọi là phần lập luận cho các quan điểm bào chữa. Đây là phần rất quan
trọng, là linh hồn của cả bài bào chữa. Để hiểu chi tiết về phần này, quý khách hàng có nhu cầu có
thể tham khảo bài viết chi tiết sau: Kỹ năng của luật sư trong việc chuẩn bị bản luận cứ bào chữa
Phần đề xuất, kết luận: Trong phần này, chủ yếu đưa ra các kiến nghị cụ thể của luật sư như: Đề
nghị tuyên bị cáo không phạm tội => cần đề nghị trả tự do cho bị cáo tại phiên tòa; nếu xin giảm
nhẹ hình phạt hoặc xin hưởng án treo thì cần đề nghị tập trưng áp dụng các tình tiết giảm nhẹ theo
quy định. Nếu đề nghị hủy án sơ thẩm => cần nêu rõ những căn cứ để huỷ bản bán sơ thẩm theo
quy định luật tố tụng. Bên cạnh đó, luật sư cũng nên bày tỏ việc đánh giá cao sự quan tâm của
HĐXX và đại diện viện kiểm sát trong việc chú ý lắng nghe quan điểm bào chữa thể hiện thái độ
thiện chí sẵn sàng đối đáp tranh luận.
3. Kỹ năng cần thiết khi lập bản luận cứ bào chữa
Trong suốt các giai đoạn tố tụng, từ khởi tố, điều tra, truy tố xét xử, thậm chí là khâu thi hành án
sau này, luật sư gần như phải thể hiện tất cả kiến thức, kỹ năng cứng và cả kỹ năng mềm. Nói tới
kỹ năng khi lập bản luận cứ bào chữa, quả thực, mỗi người có thiên hướng tiếp thu và khuynh
hướng tư duy khác nhau nên cái gọi là kỹ năng khi áp dụng cũng không giống nhau và hoàn toàn
không có khuôn đúc để vận dụng. Có người chú trọng kỹ năng này, có người lại chú trọng kỹ năng
khác. Tuy nhiên, tựu chung lại thì các kỹ năng cần thiết mà gần như luật sự nào cũng phải sử dụng đó là:
- Kỹ năng tiếp xúc, trao đối với khách hàng;
- Kỹ năng làm việc với các cá nhân, cơ quan tiến hành tố tụng;
- Kỹ năng thu thập, nghiên cứu hồ sơ vụ án;
- Kỹ năng tổng hợp tài liệu, bút lục trong vụ án;
- Kỹ năng tìm kiếm, tra cứu quy định pháp luật;
- Kỹ năng xây dựng dàn ý bài bào chữa; - Tư duy lo gic;
- Kỹ năng soạn thảo bài luận cứ bào chữa.
Quý khách hàng có nhu cầu có thể tham khảo bài viết chi tiết sau: Kỹ năng của luật sư trong việc
chuẩn bị bản luận cứ bào chữa
4. Mẫu luận cứ bào chữa cho bị cáo trong vụ án hình sự
ĐOÀN LUẬT SƯ TỈNH G
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM CÔNG TY LUẬT XYZ
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc -----o0o----- -----o0o-----
…, ngày … tháng … năm …
BẢN LUẬN CỨ BÀO CHỮA
(Vụ án Nguyễn Viết X cố ý gây thương tích, hủy hoại tài sản)
Kính thưa: - Hội đồng xét xử!
- Thưa vị đại diện Viện Kiểm sát giữ quyền công tố tại phiên tòa;
- Thưa toàn thể quý vị có mặt tại phiên tòa hôm nay.
Tôi là Luật sư Nguyễn Thị A - thuộc Công ty Luật XYZ, Đoàn luật sư tỉnh G. Tôi tham gia phiên
tòa hôm nay với tư cách là người bào chữa cho thân chủ tôi là anh Nguyễn Viết X bị VKSND tỉnh
G truy tố về tội Cố ý gây thương tích và tội Huỷ hoại tài sản theo quy định tại Khoản 3 Điều 134
và Khoản 3 Điều 178 Bộ Luật Hình sự Việt Nam.
Trước hết, với tư cách là người bào chữa để bảo để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho anh
Nguyễn Viết X, một lần nữa tôi xin thay mặt thân chủ tôi gửi lời xin lỗi chân thành tới người bị
hại Đoàn Thị L và thân nhân của người bị hại. Chỉ vì phút nóng giận không kiểm soát được mình
thân chủ tôi đã gây ra những nỗi đau cả về thể xác và tâm hồn cho chị L - người mà thân chủ tôi
đã rất mực thương yêu. Từ một đôi uyên ương hạnh phúc giờ đây một người phải chịu những đau
đơn về thể xác, tổn thương về tinh thần, một người phải đứng trước vành móng ngựa chịu sự phán
quyết của pháp luật về những lầm lỗi mà mình gây ra. Đây là kết thúc đau lòng mà không ai trong chúng ta mong muốn.
Kính thưa Hội đồng xét xử!
Sau khi nghiên cứu hồ sơ vụ án và dựa vào kết quả xét hỏi công khai tại phiên tòa ngày hôm nay
tôi cho rằng việc vị đại diện Viện Kiểm sát truy tố thân chủ tôi về tội Cố ý gây thương tích là đúng
người, đúng tội. Tuy nhiên việc vị đại diện Viện Kiểm sát truy tố thân chủ tôi về tội Huỷ hoại tài
sản là không có căn cứ và mức yêu cầu bồi thường thiệt hại đặt ra với thân chủ tôi cũng không
hợp lý vì những lẽ sau đây:
Một là, không đủ chứng cứ để buộc tội thân chủ tôi phạm tội Hủy hoại tài sản: Theo quy định
tại Điểu 143 Bộ luật hình sự thì cấu thành tội Hủy hoạt tài sản đòi hỏi người phạm tội phải có lỗi
cố ý với hành vi hủy hoại tài sản và mục đích cuối cùng của người phạm tội phải là mong muốn
tài sản của người khác bị hủy hoại. Tuy nhiên, trong vụ án này thân chủ không có mục đích đốt
nhà mà chỉ do nghĩ quẩn, không làm chủ được suy nghĩ, người bị hại xúc phạm danh sự nên bực
tức và muốn tạt xăng làm thương chị L.
Bên cạnh đó, tại bút lục số 68 và tại phiên tòa hôm nay cả anh X và người làm chứng Đỗ Quỳnh
đều khẳng định thân chủ tôi chỉ mua 13.000 đồng tiền xăng (tương đương 0.5 lít). Với lượng xăng
như vậy thì chỉ đủ để tạt lên người bị hại và không còn đủ để tưới lên những đồ vật khác trong nhà.
Thưa Hội đồng xét xử!
Xăng là nhiên liệu tồn tại dưới dạng lỏng nên có thể hình dung rằng khi thân chủ tôi tạt xăng lên
người bị hại thì có một số xăng nhất định đã bắn vào những đồ vật xung quanh. Do đó, khi người
bị hại bị cháy, do quá hoảng loạn đã chạy khắp nơi tìm nguồn nước dập lửa, điều này vô tình đã
để ngọn lửa lây lan sang những đồ vật khác vốn đã bị xăng bắn vào từ trước gây cháy. Như vậy,
thân chủ tôi không cố ý làm cháy những đồ vật khác tại hiện trường.
Mặt khác, khi thấy chị L bốc cháy, thân chủ tôi chỉ lo cứu người mà không để ý đến xung quanh
nên không kịp thời dập lửa trong nhà. Thêm vào đó, trên đường đưa bị hại đi cấp cứu, anh X đã
nhờ người về nhà trông coi nhà và dập lửa giúp. Điều này càng chứng tỏ thân chủ tôi không mong
muốn những tài sản đó bị hủy hoại. Từ đó thấy rằng những tài sản bị cháy nằm ngoài ý chỉ chủ
quan của thân chủ tôi, anh ấy không có ý định thực hiện hành vi đốt tài sản và không mong muốn
có hậu quả xảy ra. Tuy vậy, thân chủ tôi cũng nhận thức được việc những tài sản đó bị cháy đến
hư hỏng là do thân chủ tôi tạt xăng vào chị L và châm lửa gián tiếp gây ra, do đó thân chủ tôi chấp
nhận gánh chịu việc bồi thường những thiệt hại đã gây ra cho chị L theo đúng giá trị của các tài sản đó.
Hai là, Về cáo buộc thân chủ tôi phạm tôi Cố ý gây thương tích
Có thể nói với những chứng cứ đã đầy đủ, chúng tôi cho rằng vị đại diện Viện kiểm sát đã hoàn
tất việc luận tội của mình. Tuy nhiên tôi cũng cho rằng thân chủ tôi xứng đáng được hưởng sự
khoan hồng của pháp luật, xứng đáng được hưởng các tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự theo
quy định tại Điều 46 Bộ Luật hình sự Việt Nam.
Kính thưa Hội đồng xét xử!
Sau khi châm lửa đốt chị L anh X đã tìm mọi cách dập tắt lửa trên người chị L, cố gắng lấy xe máy
chở chị L đi cấp cứu. Điều này chứng tỏ rằng thân chủ tôi đã hối hận về việc mình đã làm, cố gắng
tìm cách ngăn chặn giảm bớt hậu quả mà mình gây ra.
Sau khi sự việc xảy ra, mặc dù uống thuốc sâu tự tử, Bệnh viên A trả về do không có thuốc giải
độc (Bút lục số 123) và được gia đình xin bảo lãnh đưa đi chữa trị thuốc đông, nam y, tình trạng
sức khoẻ khi đó rất nguy kịch nhưng anh X vẫn cố gắng nhờ gia đình vay mượn tiền để đưa cho
gia đình người bị hại, để kịp thời chi trả chi phí điều chị, thuốc thang cho chị L (Bút lục số 103,
104 xác nhận số tiền mà gia đình người bị hại đã nhận tiền), tổng số tiền mà thân chủ tôi tự nguyện
bồi thường cho người bị hại là 200.000.000 đồng.
Kính thưa Hội đồng xét xử!
Tuy thân chủ tôi có lỗi rất lớn trong sự việc này nhưng cũng không thể không kể tới lỗi của phía
bị hại. Bị hại đã dùng những lời nói xúc phạm danh dự, nhân phẩm đối của anh X và những người
thân trong gia đình anh.Hành động của thân chủ tôi chỉ là sự bột phát do hành vi thiếu tôn trọng
của bị hại. Vẫn biết rằng không phải cứ bị người khác xúc phạm là có thể gây thương tích cho họ
nhưng khi chứng kiến người từng đầu gối tay ấp, từng thề non hẹn biển với mình dùng lời nói cay
nghiệt, ruồng rẫy, xúc phạm mình anh X đã nhất thời bị kích động mà không làm chủ được hành
vi của mình. Thân chủ tôi phạm tội trong tình trạng tinh thần bị kích động.
Tuy thân chủ tôi là người Kinh nhưng do hoàn cảnh gia đình khó khăn chỉ được học đến lớp 2 và
sớm theo gia đình lên vùng núi cao huyện C, tỉnh G làm ăn sinh sống đến nay. Do đây là vùng của
đồng bao dân tộc ít người, đời sống dân trí thấp, pháp luật chưa đi sâu vào đến từng người dân và
anh X cũng như những người dân nơi đây, kém hiểu biết. Do đó, thân chủ tôi vì nhận thức còn hạn
chế, trình độ hiểu biết pháp luật còn chưa cao đã có hành vi khiến chị L bị bỏng.
Sau khi sự việc xảy ra được gia đình động viên, anh X đã nhận thức được hành vi của mình là vi
phạm pháp luật, ngay sau khi điều trị bệnh xong, sức khoẻ hồi phục thân chủ tôi đã đến công an
tỉnh G để đầu thú và thành thật khai nhận toàn bộ hành vi của mình, anh X tỏ ra hối hận về những
việc làm đã gây ra hậu quả không mong muốn đối với chị L.
Ba là, về mức yêu cầu bồi thường thiệt hại
Thưa Hội đồng xét xử!
Theo Cáo trạng thì chị L yêu cầu thân chủ tôi bồi thường các khoản: Tiền điều trị: 133.530.100
đồng và thiệt hại tài sản bị cháy và hư hỏng: 200.999.000 đồng, tổng cộng là: 334.529.100 đồng
với danh mục các loại chi phí được gia đình chị L đưa ra và kết luận định giá tài sản thiệt hại là chưa hợp lý, cụ thể:
Mức bồi thường khoản tiền phí điều trị:
Bút lục số 122: “ Tiền thay băng từ ngày 15/6 đến ngày 16/8/2019 và ngày 19/9 đến ngày
06/11/2019, một ngày 100.000 đồng x 109 ngày = 10.900.000 đồng;
Tiền vật lý trị liệu, phục hồi chức năng từ ngày 15/6/2019 đến ngày 06/11/2019 là 300.000 đồng
x 144 ngày – 43.200.000 đồng;
Tiền vệ sinh tắm rửa hàng ngày do y tá (khoa Bỏng Bệnh viên A) từ ngày 15/6/2019 đến ngày
16/8/2019 và từ ngày 19/9 đến ngày 06/11/2019 là 200.000 đồng x 109 ngày = 21.800.000 đồng”
Nhận thấy những chi phí này chị L đưa ra là không có cơ sở. Bởi những chi phí nêu trên được tính
vào chi phí điều trị, khám chữa bệnh, viện phí mà người bị hại L trong thời gian điều trị tại Bệnh
viện A. Những công việc thay băng, vệ sinh, điều trị bằng vật lý trị liệu đều là những phương pháp
điều trị do các nhân viên y tế, y tá, bác sĩ có chuyên môn của Bệnh viện A đảm nhiệm. Các công
việc đó được coi là lương tâm, trách nhiệm nghề nghiệp của các y, bác sĩ giúp bệnh nhân mau có
thể hồi phục sức khỏe nhanh nhất. Chi phí thực hiện đã được gia đình thanh toán cho bệnh viện
chứ không phải thanh toán từng ngày cho riêng y tá, bác sĩ hay nhân viên y tế nào khác. Điều này
hoàn toàn là trái với quy định về thu phí điều trị của cơ sở y tế. Mặc dù tại bút lục số 177, 178 giấy
xác nhận của nhân viên y tế Bệnh viện A được người bị hại căn cứ để xác định chi phí thực tế
nhưng giấy xác nhận này không có giá trị bởi chỉ là chữ ký xác nhận của một mình nhân viên y tế
đó mà không có xác nhận của trưởng khoa bỏng, dấu xác nhận của bệnh viện A. Do đó tổng số
tiền điều trị thực tế mà bị hại L đưa ra không được tính những chi phí nêu trên tức là 75.900.000 đồng.
Mức bồi thường thiệt hại tài sản bị cháy và hư hỏng
Căn cứ vào biên bản định giá tài sản (Bút lục số 24) thì tổng số tài sản cần định giá là 200.999.000
đồng là thiệt hại mà vụ cháy diễn ra tối 17/4/2012 do anh X gây ra và được Viện kiểm sát dùng
làm căn cứ xác định mức bồi thường thiệt hại. Nhưng biên bản định giá tài sản của Hội đồng định
giá UBND huyện A chưa khách quan và phù hợp với tính hình thực tế của tài sản. Bởi giá trị của
tài sản định giá cáo hơn với giá thị trường tại thời điểm định giá cũng như chưa trừ khấu hao tài
sản đến thời điểm tài sản bị hỏng. Do đó, số tiền mà biên bản định giá xác định là chưa chính xác,
cần định giá lại để xác định đúng mức độ thiệt hại của tài sản, tuy không phải là mong muốn của
thân chủ tôi cố ý gây ra thiệt hại này, nhưng thân chủ tôi thực sự hối hận với việc mình đã là và
cũng mong muốn sửa chữa lỗi lầm, mong được sự khoan hồng của pháp luật.
Kính thưa HĐXX, từ những phân tích trên đây, nhận thấy hành vi của anh Nguyễn Viết X không
đủ dấu hiệu cấu thành tội phạm – Hủy hoại tài sản theo khoản 3 Điều 143 BLHS như Cáo trạng
mà vị đại diện VKS truy tố; hơn nữa, việc xác định mức tiền bồi thường thiệt hại mà gia đình
người bị hại yêu cầu là chưa đúng với thiệt hại thực tế; VKS còn bỏ qua những tình tiết giảm nhẹ
trách nhiệm hình sự cho thân chủ tôi – căn cứ để HĐXX lượng hình đúng người đúng tội.
Do vậy, tại phiên tòa ngày hôm nay, tôi kính đề nghị HĐXX xét xử một cách công minh và khách
quan về hành vi phạm tội của thân chủ tôi để tuyên thân chủ tôi:
Về hình sự: không phạm tội Hủy hoại tài sản; áp dụng các điểm a, b, đ, p khoản 1 và khoản 2 Điều
46 BLHS về các tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm để từ đó áp dụng Điều 47 BLHS cho thân chủ tôi
được hưởng mức thấp nhất của khung hình phạt quy định tại khoản 3 Điều 134 BLHS về tội Cố ý gây thương tích.
Về dân sự: không chấp nhận những yêu cầu bồi thường thiệt hại về chi phí điều trị lên đến
75.900.000 đồng gồm tiền thay băng, vật lý trị liệu, vệ sinh cá nhân mà người bị hại đưa ra; xác
định lại giá trị thực tế mà các tài sản bị hỏng do bén cháy xảy ra tối ngày 17/04/2019 đúng với sự
thật khách quan của vụ án.
Trên đây là toàn bộ quan điểm bào chữa tôi cho thân chủ tôi là anh Nguyễn Viết X, kính đề nghị
Hội đồng xét xử xem xét, quyết định. Tôi tin tưởng rằng, bằng sự công minh, chính trực của mình
Hội đồng xét xử sẽ có một phán quyết công minh, chính xác.
Xin chân thành cảm ơn Hội đồng xét xử và Quý vị đã chú ý lắng nghe.
5. Lưu ý khi viết bài luận cứ bào chữa
Bản luận cứ bào chữa, về cơ bản không yêu cầu phải đưa cho Hội đồng xét xử hay Viện Kiểm sát
hay thân chủ xem. Tuy nhiên, trong một số tình huống bất khả kháng, bản luận cứ bào chữa của
luật sư có thể tới tay Hội đồng xét xử hoặc thân chủ tự sử dụng bản bào chữa đó để bào chữa cho
mình. Đây là trường hợp hi hữu thôi nhưng vẫn có khả năng xảy ra. Do vậy, việc tình bày một
cách cẩn thận, sạch sẽ, logic, khoa học, đầy đủ các luận điểm, luận cứ là vô cùng quan trọng. Lúc
nào cũng phải trau chuốt cho bản luận cứ của mình. Không thể sơ sài gạch ra vài ý để khi ra toà tự
nghĩ tiếp lập luận thêm vào. Như vậy sẽ mất thời gian và nhiều khi căng thẳng dẫn đến bí từ, bí ý
tưởng khiến cho phần bào chữa không tốt.
Ngoài ra, còn một ý nhỏ nữa, về cách xưng hô đối với thân chủ, thứ nhất, bản thân luật sư được
thuê để bào chữa, bảo vệ cho thân chủ mình. Có nên chăng việc gọi thân chủ là "bị cáo" trong phần
bào chữa. Thực ra thì không ai bắt buộc phải xưng hô với thân chủ của mình là gì. Chỉ có Hội đồng
xét xử hoặc phía cơ quan Kiểm sát mới phải gọi người bị đưa ra xét xử là "bị cáo" mà thôi. Do
vậy, đối với luật sư, gọi cũng được nhưng nên hạn chế thôi. Cách xưng hô, về một khía cạnh nào
đó cũng là liều thuốc trấn an tinh thần cho người phạm tội, tạo cảm giác được quan tâm, bảo vệ,
được đồng cảm, thấu hiểu và được tôn trọng.