Mục đích của hôn nhân là gì? Quy định về mục đích của hôn nhân

Mục đích của hôn nhân là gì? Quy định về mục đích của hôn nhân
1. Lịch sử hình thành quan điểm về mục đích hôn nhân
Mục đích của hôn nhân là yêu cầu pháp lý và đạo lý mà những người xác lập
quan hệ hôn nhân (vợ chồng) nhằm đạt tới.
Theo cổ luật và tục lệ Việt Nam, việc sinh đề con cái, đặc biệt là con trai để
nối dõi tông đường và thờ phụng tổ tiên là mục đích chủ yếu của hôn nhân.
Do đó, trong Bộ luật Hồng Đức và Bộ luật Gia Long đều quy định người
chồng có quyền bỏ vợ nếu người vợ không có khả năng sinh con. Trên quan
niệm đó, Luật hôn nhân và gia đình năm 1959 quy định cấm người bị bất lực
hoàn toàn về sinh lí kết hôn. Nhưng tục lệ và quan niệm về hôn nhân Việt
Nam đã dần thay đổi, việc sinh con không còn được coi là mục đích của hôn
nhân nên những quy định trên trong cổ luật và Luật hôn nhân và gia đình năm
195g không còn được quy định trong các đạo luật về hôn nhân và gia đình sau này.
Trước đây, theo Luật hôn nhân và gia đình Việt Nam năm 2000 (văn bản đã
hết hiệu lực tại thời điểm hiện tại), nam nữ xác lập quan hệ hôn nhân là nhằm
để xây dựng gia đình ấm no, bình đẳng, tiến bộ, hạnh phúc, bền vững, Nếu
việc kết hôn chỉ nhằm hưởng lợi về tài sản hoặc các lợi ích khác thì quan hệ
hôn nhân đó không được pháp luật thừa nhận, đồng thời, nếu vợ chồng
chung sống nhưng không thể xây dựng được gia đình no ấm, bình đẳng, tiến
bộ, hạnh phúc, bền vững thì việc tổn tại quan hệ hôn nhân đó đã không đạt
được mục đích của hôn nhân, Toà án có thể giải quyết cho vợ chồng li hôn nếu có yêu cầu.
Mục đích của hôn nhân được pháp luật quy định, thể hiện quan điểm của Nhà
nước về việc điều chỉnh các quan hệ hôn nhân và gia đình, nhằm xây dựng
chế độ hôn nhân và gia đình tiến bộ. Mục đích của hôn nhân không đồng
nghĩa với mục đích của việc kết hôn. Thông thường, mục đích của việc kết
hôn thống nhất với mục đích của hôn nhân, nhưng cũng có trường hợp mục
đích của việc kết hôn trái với mục đích của hôn nhân, như trường hợp kết hôn giả tạo...
2. Mục đích của hôn nhân là gì?
Hôn nhân là một mối quan hệ thân mật, trong đó hai đối tác hỗ trợ lẫn nhau.
Đó cũng là một quá trình định hình lại và hoàn thiện bản thân mình hơn. Hôn
nhân là sự kết hợp của các cá nhân về mặt tình cảm, xã hội và hoặc tôn giáo
một cách hợp pháp. Hôn nhân thường là kết quả của tình yêu nam nữ. Giá trị
của hôn nhân thường dựa trên cơ sở tình yêu, tình cảm, sự tôn trọng lẫn
nhau, sự ổn định về kinh tế. Xuất phát từ chỗ tình yêu được coi là cơ sở cho
nên việc quyết định lựa chọn người bạn đời và đi đến hôn nhân phải là việc
của bản thân hai bên nam nữ.
Trên thực tế, lễ cưới thường được xem là sự kiện đánh dấu khởi đầu chính
thức của một cuộc hôn nhân. Tuy nhiên, về mặt pháp luật hôn nhân bắt đầu
bằng đăng ký kết hôn, đó là khi một người đàn ông và phụ nữ thiết lập mối
quan hệ vợ chồng theo luật pháp khi họ đáp ứng các điều kiện để kết hôn và
đăng ký kết hôn tại một cơ quan địa phương có thẩm quyền. Đối với nền văn
hóa Việt Nam, quan niệm của xã hội vẫn coi trọng giá trị của hôn nhân và coi
đây là hình thức chung sống tối ưu nhất, có lợi cho sự phát triển của con người nhất.
- Đặc điểm của hôn nhân: 
Hôn nhân là sự liên kết giữa nam và nữ - là hôn nhân một vợ một chồng.
Đây là đặc điểm để phân biệt hôn nhân dưới chế độ xã hội chủ nghĩa và hôn
nhân phong kiến với chế độ đa thê; 
Hôn nhân là sự bình đẳng giữa nam và nữ dựa trên nguyên tắc hoàn toàn
tự nguyện. Đây là nguyên tắc đã quy định rõ trong luật hôn nhân và gia đình
năm 2014, như vậy cơ sở của tự nguyện trong hôn nhân là tình yêu chân
thành giữa nam và nữ, không bị các yếu tó khác quan bên ngoài nào tác
động và chi phối, làm ảnh hưởng đến quyết định đi đến hôn nhân của mỗi cá nhân; 
Hôn nhân là sự liên kết bình đẳng. Một cuộc hôn nhân được xây dựng trên
nền móng của sự bình bẳng cả về hình thức pháp lý, cũng như bình đẳng
trong thực tế đời sống xã hội; 
Hôn nhân là sợ dây liên kết giữa nam và nữ cùng cung một mục đích là
chung sống với nhau suốt đời, sinh con đẻ cái, xây dựng gia đình ấm no,
hạnh phúc, nương tựa, san sẻ giúp đỡ nhau các vẫn đề trong cuộc sống.
Tính chất "suốt đời" là đặc trưng của hôn nhân dưới chế độ xã hội chủ nghĩa.
Hôn nhân là tiền đề cho một gia đình hạnh phúc, dân chủ, hòa thuận và bền
vững. Trong đó mọi người thương yêu, giúp đỡ nhau phát triển và bảo đảm
cho đời sống lành mạnh, tương lai con cái được tốt đẹp, góp phần làm cho xã
hội được phát triển thịnh thượng và mọi người trong gia đình đều tập trung
phát triển bản thân, cùng nhau cải thiện đời sống và phát triển đất nước.
Mục đích của hôn nhân dưới những góc độ tiếp cận khác nhau sẽ đưa
ra những quan niệm khác nhau. Mục đích hôn nhân Công giáo là vợ chồng
trọn đời thương yêu nhaum sinh sản và giáo dục con cái cùng giúp nhau đi
lên thánh. Mục đích hôn nhân Phật giáo là sự an lạc, hạnh phúc của con
người, phân biệt xã hội loài người với đời sống thú vật và duy trì sự hòa hợp
trong quá trình sinh sản. Trong tôn giáo mặc dù có những mục đích riêng, tuy
nhiên quan trọng nhất là sự hài hòa giữa các mục đích với nhau.
Nhìn chung, mục đích của hôn nhân là để xây dựng gia đình, là tìm kiếm sự
hạnh phúc, sẻ chia những vấn đề trong cuộc sống, chăm sóc, nương tựa
nhau đến suốt đời. Quan niệm về hôn nhân ở Việt Nam đã dần được thay đổi,
tiến bộ hơn. Hiện nay, việc sinh con không còn được xem là mục đích của
hôn nhân nữa, vì vậy cho dù hai vợ chồng chỉ sống với nhau nhưng không có
con thì họ vẫn chung sống hạnh phúc và cùng nhau xây dựng gia đình. Nếu
việc kết hôn chỉ nhằm mục đích hưởng lợi về tài sản hoặc các lợi ích khác thì
quan hệ hôn nhân đó không được thừa nhận. Mặt khác, nếu vợ chồng chung
sống nhưng không thể xây dựng được gia đình hạnh phúc, bền vững thì mối
quan hệ hôn nhân đó không đạt được mục đích của hôn nhân. Lúc này, một
trong hai có thể yêu cầu ly hôn để chấm dứt quan hệ hôn nhân và đề nghị
được Tòa án giải quyết.
Như vậy, mục đích của hôn nhân được quy định bới pháp luật, thể hiện quan
điểm của nhà nước về điều chỉnh quan hệ hôn nhân và gia đình, nhằm xây
dựng một chế độ hôn nhân và gia đình tiến hộ. Một người đàn ông và một
người phụ nữa thiết lập mối quan hệ hôn nhân để xây dựng một gia đình
thịnh vượng, bình đẳng, tiến bộ , hạnh phúc và bền vững. Nếu vợ chồng sống
với nhau những không thể xây dựng một gia đình thịnh vượng, bình đẳng ,
tiến bộ, hạnh phúc và bền vững, mối quan hệ hôn nhân đó sẽ không được
pháp luật công nhận. Nếu mối quan hệ hôn nhân ổn định, sự tồn tại của mối
quan hệ hôn nhân đó đã không đạt được mục đích của hôn nhân, Tòa án có
thể giải quyết việc ly hôn nếu được yêu cầu.
Mục đích của hôn nhân không giống với mục đích của việc kết hôn. Thông
thường, mục đích của hôn nhân phù hợp với mục đích kết hôn, nhưng có
những trường hợp mục đích hôn nhân trái với mục đích của kết hôn theo quy định của pháp luật.
3. Quy định về mục đích của hôn nhân
Dưới góc độ pháp luật, hôn nhân là quan hệ giữa vợ và chồng sau khi kết
hôn. Hôn nhân được xem là kết quả của tình yêu, là sự kết hợp giữa một
người đàn ông được gọi là chồng và một người phụ nữ được gọi là vợ. Đây
là sự kết hợp giữa nam và nữa về tình cảm, xã hội, giới tính, tông giáo một
cách hợp pháp. Hôn nhân điều chỉnh mối quan hệ sinh ký giữa đàn ông và
phụ nữ, cho phép nam nữ sống chung với nhau đồng thời đặt ra các quy
định về quyền lợi và nghĩa vụ của vợ chồng với nhau. Theo quy định của
pháp luật, một cuộc hôn nhân được bắt đầu từ việc đăng ký kết hôn. Đây là
việc năm và nữ xác lập quan hệ vợ chồng với nhau theo quy định pháp luật
khi đủ điều kiện kết hôn và đăng ký kết hôn tại cơ quan có thẩm quyền.
Theo quy định tại Hiến pháp năm 2013, hôn nhân dựa trên nguyên tắc tự
nguyện, tiến bộ, là chế độ một vợ một chồng, vợ chồng bình đẳng và tôn
trọng lẫn nhau. Các quốc gia trên thế giới tồn tại nhiều kiểu hôn nhân khác
nhau như hôn nhân một vợ một chồng, hôn nhân nhiều vợ chồng, hôn nhân
đa thê, hôn nhân đồng tính, nam nữ sống chung như vợ chồng, ... Tuy nhiên
theo pháp luật Việt Nam hiện nay chỉ công nhận chế độ hôn nhân một vợ một
chồng, Đối với hôn nhân giữa những người cùng giới tính, mặc dù không cấm
nhưng Nhà nước vẫn không thừa nhận hôn nhân đồng giới.
Nam nữ khi tham gia quan hệ hôn nhân được hoàn toàn bình đẳng trước
pháp luật. Trong gia đình, mỗi bên vợ chồng có nghãi vụ và quyền ngang
nhau về mọi mặt. Ngoài xã hội, với tư cách là công dân, mỗi bên vợ, chồng
có đầy đủ các quyền và nghĩa vụ của công dân đã được Hiến pháp công
nhận. Quyền bình đẳng giữa vợ và chồng còn thể hiện trọng việc không phân
biệt vợ chòng là người Việt nam hay người nước ngoài, người thuộc dân tộc
hoặc tông giáo nào, quan hệ hôn nhân của họ đều được tôn trọng và bảo vệ.
Như đã trình bày ở trên, mục đích cơ bản nhất và quan trọng nhất của hôn
nhân là xây dựng gia đình hạnh phúc, việc sinh sản, nuôi dưỡng và giáo dục
con cái của vợ chồng. Hôn nhân góp phần duy trì nòi giống, đảm bảo tương
lai tồn tại của cả một dân tộc, đất nước. Theo đó, hôn nhân được công nhận
khi đó là sự kết hợp hoàn toàn tự nguyện giữa một nam và một nữ trên cơ sở
bình đẳng và tôn trọng lẫn nhau, được xác lập sau khi nam nữ đăng ký kết
hôn khi đủ điều kiện kết hôn và tiến hành tại cơ quan có thẩm quyền.
Như vậy, căn cứ theo Luật hôn nhân và gia đình năm 2014 quy định các
nguyên tắc cơ bản trong hôn nhân hiện nay: 
Hôn nhân dựa trên tinh thần tự nguyện của hai bên nam nữ: hai bên tự
quyết định việc kết hôn, không bị cưỡng ép, không bị lừa dối và cũng không
bị cản trở. Sau khi kết hôn, việc duy trì hay chấm dứt quan hệ hôn nhân
cũng dựa trên sự tự nguyện của mỗi bên vợ chồng; 
Trong quan hệ hôn nhân, nam và nữ hoàn toàn bình đẳng trước pháp luật:
hai bên có nghĩa vụ và quyền ngang nhau về mọi mặt. Hôn nhân giữa công
dân Việt Nam thuộc các dân tộc, tôn giáo, giữa người theo tôn giáo
với người không có tín ngưỡng, giữa công dân Việt Nam với người nước
ngoài được tôn trọng và được pháp luật bảo vệ; 
Trong quan hệ hôn nhân, các bên phải tuân thủ các quy định của pháp luật:
khi kết hôn, các bên phải tuân thủ các quy định về điều kiện kết hôn và đăng
ký kết hôn; khi chấm dứt hôn nhân (ly hôn) đều phải dựa trên những căn cứ
pháp lý được pháp luật quy định (như do ly hôn di vợ hoặc chồng chết, do
vợ hoặc chồng bị Tòa tuyên bố là đã chết).
Mục đích của hôn nhân là xây dựng gia đình ấm no, tiến bộ, hạnh phúc và
các thành viên gia đình có nghĩa vụ tôn trọng, quan tâm, chăm sóc, giúp đỡ
nhau; không phân biệt đối xử giữa các con. Nhà nước, xã hội và gia đình có
trách nhiệm bảo vệ, hỗ trợ trẻ em, người cao tuổi, người khuyết tật thực hiện
các quyền về hôn nhân và gia đình; giúp đỡ các bà mẹ thực hiện tốt chức
năng cao quý của người mẹ; thực hiện kế hoạch hóa gia đình. Đồng thời kế
thừa, phát huy truyền thống văn hóa, đạo đức tốt đẹp của dân tộc Việt Nam
về hôn nhân và gia đình. Như vậy, trong mục đích của hôn nhân thể hiện
được sự hài hòa giữa mặt riêng tư và mặt xã hội trong quan hệ hôn nhân, đó là: 
Mặt riêng tư trong quan hệ hôn nhân là hạnh phúc của bản thân vợ chồng,
đó không chỉ là tình yêu với nhau mà còn là niềm vui sướng tự hào về trách
nhiệm đối với gia đình và xã hội mà họ đã là làm tròn; 
Mặt xã hội trong quan hệ hôn nhân thể hiện ở sự tồn tại mối quan hệ bền
vững ở mỗi cặp vợ chồng, Vợ chồng, các con, nhà nước và xã hội đều quan
tâm tới việc xây dựng và cùng cố quan hệ hôn nhân sao cho bền vững, gia
đình hòa thuận và hạnh phúc. Lợi ích của xã hội còn thể hiện trong hôn
nhân qua việc bảo đảm lợi ích của các con.
Cần lưu ý về việc mục đích của xác lập quan hệ hôn nhân là để cùng nhau
chung sống và xây dựng gia đình ấm no, hạnh phúc, bình đẳng, tiến bộ và
bền vững. Do đó, nếu nam nữ kết hôn là để xuất cản, nhập cảnh, cư trú,
nhập quốc tịch Việt Nam, quốc tịch nước ngoài, hưởng chế độ ưu đãi của
nhà nước hoặc để đạt được mực đích khác mã không nhằm để chung sống
và xây dựng gia đình thì được coi là kết hôn giả tạo. Theo luật pháp nước ta
đã cấm việc kết hôn giả tạo.
Hôn nhân đối với mỗi người có ý nghĩa khác nhau. Ý nghĩa nhất của hôn
nhân đó là mong muốn có một gia đình của riêng mình đối với mỗi các nhân.
Mỗi cuộc hôn nhân đều có chuẩn mực riêng, không có tiêu chuẩn chung để
mọi người có thể tuân theo. Nhưng, một cuộc hôn nhân vẫn cẩn đảm bảo các
tiêu chuẩn mà pháp luật đặt ra, hôn nhân đòi hỏi trách nhiệm của cả hai bên
đối với cuộc sống gia đình chứ không phải chỉ là trách nhiệm riêng với nhau.
Trong một cuộc hôn nhân có thể một trong hai người hoặc cả hai phải hy sinh
sở thích cá nhân nếu nó làm ảnh hưởng đến mối quan hệ chung, cuộc sống của gia đình.
Hôn nhân còn có ý nghĩa trong quá trình mỗi người tự hoàn thiện bản thân
mình bởi vợ chồng tiếp xúc với nhau hàng ngày, đó là điều kiện thúc đẩy cả
hai cùng nhau trưởng thành về nhận thức cũng như tinh thần. Khi chung sống
với nhau, người bạn đời có thể là chiếc gương phản chiếu giúp chúng ta hiểu
rõ mình hơn. Nhận thấy bản thân mình còn thiếu sót ở đâu, kể từ đó có thể
hoàn thiện bản thân. Hôn nhân được xem là một sự ràng buộc thiêng liêng,
mang đến cho mỗi người bạn đời có thể cùng nhau vượt qua mọi thử thách
của cuộc sống. Những giá trị của hôn nhân có thể kể đến đó là sự thủy chung,
là sự đồng cảm, sự thấu hiểu và vị tha lẫn nhau ... Tất cả nhằm xây dựng và
đảm bảo thực hiện tốt mục đích của hôn nhân, xây dựng một gia đình ấm no, hạnh phúc.
4. Thế nào là không đạt được mục đích hôn nhân?
Căn cứ theo Luật hôn nhân và gia đình năm 2014, một bên vợ hoặc chồng có
quyền yêu cầu tòa án ly hôn nếu có căn cứ về việc vợ, chồng có hành vi bạo
lực gia đình hoặc vi phạm nghiêm trọng quyền, nghĩa vụ của vợ, chồng làm
cho hôn nhân lâm vào tình trạng trầm trọng, đời sống chung không thể kéo
dài, mục đích hôn nhân không đạt được. Theo đó, mục đích hôn nhân không
đạt được chính là một trong ba yếu tố chính để Tòa án xem xét một vụ việc ly hôn.
Các yếu tố có thể xác định được mục đích hôn nhân không đạt được cụ thể bao gồm: 
Không có tình nghĩa vợ chồng; 
Không bình đẳng về nghĩa vụ và quyền giữa vợ chồng; 
Không tôn trọng danh dự, nhân phẩm, uy tín của vợ, chồng; 
Không tôn trọng quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo của vợ, chồng; 
Không giúp đỡ, tạo điều kiện cho nhau phát triển về mọi mặt.
Theo đó, mục đích hôn nhân không đạt được được coi là tình trạng vợ chồng
trầm trọng khi trong các trường hợp sau:
+ Vợ, chồng không thương yêu, quý trọng, chăm sóc, giúp đỡ nhau như
người nào chỉ biết bổn phận người đó, bỏ mặc người vợ hoặc người chồng
muốn sống ra sao thì sống, đã được bà con thân thích của họ hoặc cơ quan,
tổ chức nhắc nhở, hòa giải nhiều lần.
+ Vợ hoặc chồng luôn có hành vi ngược đãi, hành hạ nhau, như thường
xuyên đánh đạp, hoặc có hành vi khác xúc phạm đến danh dự, nhân phẩm và
uy tín của nhau, đã được bà con thân thích của họ hoặc cơ quan, tổ chức,
đoàn thể nhắc nhở, hòa giải nhiều lần.
+ Vợ chồng không chung thủy với nhau như có quan hệ ngoại tình, đã được
người vợ hoặc người chồng hoặc bà con thân thích của họ hoặc cơ quan, tổ
chức, nhắc nhở, khuyên bảo nhưng vẫn tiếp tục có quan hệ ngoại tình.
Như vậy, không đạt được mục đích hôn nhân là việc vợ chồng dù vẫn chung
sống với nhau nhưng không có tình nghĩa, không bình đẳng về quyền, nghĩa
vụ; không tôn trọng danh sự, nhân phẩm, uy tín, tự do, tín ngưỡng của nhau.
Hôn nhân khi rơi vào các trường hợp này dù vợ chồng có tiếp tục chung sống
với nhau thì cũng không hạnh phúc, ổn định được. Vì vậy khi hôn nhân không
đạt được mục đích thì vợ chồng nên yêu cầu Tòa án giải quyết ly hôn để
chấm dứt quan hệ hôn nhân của mình. Việc kéo dài thêm mối quan hệ này
chỉ làm tổn thương để hai bên và cả gia đình hai bên và nguy hiểm hơn là
ảnh hưởng đến tâm lý, sự phát triển bình thường của người con.
Document Outline

• Mục đích của hôn nhân là gì? Quy định về mục đích
  • 1. Lịch sử hình thành quan điểm về mục đích hôn nh
  • 2. Mục đích của hôn nhân là gì?
  • 3. Quy định về mục đích của hôn nhân
  • 4. Thế nào là không đạt được mục đích hôn nhân?