Nền văn minh Văn Lang - Âu Lạc còn được gọi là? Lịch sử lớp 10

Nền văn minh Văn Lang - Âu Lạc còn được gọi là? Lịch sử lớp 10 1. Giải đề
Câu hỏi: Nền văn minh Văn Lang - Âu Lạc còn được gọi là A. Văn minh phương Đông. B. Văn minh sông Hồng.
C. Văn minh sông Hồng, sông Cả, sông Mã. D. Văn minh đồ đồng. Đáp án đúng là B
Hướng dẫn trả lời: Nền văn minh Văn Lang - Âu Lạc được cho là xuất hiện
vào khoảng năm 2879 TCN, một thời kỳ cổ đại rất sớm theo lịch sử Việt Nam.
Với sự xuất hiện của Văn Lang - Âu Lạc, nó được coi là nhà nước đầu tiên
của Việt Nam, đặt nền móng cho lịch sử chính trị và xã hội của dân tộc. Lãnh
thổ của Văn Lang - Âu Lạc chủ yếu tọa lạc ở lưu vực sông Hồng, là một vị trí
địa lý quan trọng với nền nông nghiệp phồn thịnh. Chính vì vậy, nền văn minh
Văn Lang - Âu lạc còn được gọi là nền văn minh sông Hồng.
2. Ôn lại kiến thức nền văn minh Văn Lang - Âu Lạc
- Cơ sở hình thành và phát triển nền văn minh Văn Lang - Âu Lạc:
+ Điều kiện tự nhiên: Nền văn minh Văn Lang - Âu Lạc phát triển chủ yếu trên
lãnh thổ của ba con sông lớn: Sông Hồng, Sông Mã, và Sông Cả. Sông Hồng,
được coi là con sông lớn nhất ở miền Bắc Việt Nam, bắt nguồn từ dãy núi
Ngụy Sơn, gần hồ Đại Lí (Văn Nam - Trung Quốc) và chảy vào nước ta tại
vùng Hà Khẩu (Lào Cai). Sông này có lưu lượng lớn, dao động từ
700m3/giây đến 28.000m3/giây, và hàng năm chuyển tải một lượng lớn phù
sa (khoảng 130 triệu tấn), đóng vai trò lấp đầy vịnh Biển Đông, tạo thành một
đồng bằng rộng lớn và màu mỡ (hơn 15.000km2). Đồng bằng Bắc Bộ này
còn được bồi đắp bởi phù sa của sông Thái Bình. Sông Mã bắt nguồn từ
Tuần Giáo và Pu Sam, chảy theo hướng Tây Bắc - Đông Nam và đổ vào Biển
Đông. Phù sa của Sông Mã, cùng với Sông Chu, đã tạo nên đồng bằng
Thanh Hoá. Sông Cả, hay còn được gọi là Sông Lam, đóng góp vào việc tạo
nên các đồng bằng nhỏ ở Nghệ An.
+ Điều kiện kinh tế: Do nhu cầu về sản xuất và tiêu dùng hàng ngày tăng lên,
đồng thời với sự gia tăng dân số và sự phức tạp của các ngành nghề luyện
kim, ngành đúc đồng ngày càng phát triển mạnh mẽ. Qua những di vật được
khám phá tại các di chỉ sau Phùng Nguyên như Đồng Đậu, Gỗ Mun, Thiệu
Dương, Đông Sơn, chúng ta có thể hiểu rằng trong thời kỳ đó, đã xuất hiện
nhiều công cụ sản xuất, vũ khí và nhạc cụ được làm từ đồng. Trong số này,
lưỡi cày đồng là một điểm đáng chú ý, có nhiều hình dáng khác nhau như
cánh bướm hình thoi và có sự trang trí bằng hình con bò trên mặt trống đồng.
Sự xuất hiện của lưỡi cày chứng tỏ sự chuyển đổi từ việc sử dụng cuốc nông
nghiệp sang việc sử dụng cày. Nông nghiệp lúa nước trên lãnh thổ của các
con sông lớn như Hồng, Mã, Cả, Chu đã trở thành ngành kinh tế chủ yếu,
cung cấp cơ sở cho định cư lâu dài và sản xuất thực phẩm hàng ngày. Để
đảm bảo mùa màng, con người đã phải thích nghi với môi trường sông nước
và xây dựng mối quan hệ cộng đồng. Bên cạnh nghề nông, việc trồng rau,
cây ăn quả, chăn nuôi gia súc như gà, lợn, chó, trâu, bò cũng phát triển. Điều
này đã đưa đến sự tăng cường nguồn lương thực và thực phẩm, làm cho đời
sống của người dân trở nên ổn định và phong phú hơn. Ngoài ra, các nghề
thủ công như luyện kim, rèn sắt, làm đồ gốm, dệt lụa, dan lát cũng ngày càng
sản xuất ra nhiều sản phẩm hơn, đáp ứng nhu cầu đa dạng của con người.
Số lượng đồ đồng, đồ gốm cùng với các công cụ như rìu, mũi giáo, mũi tên,
liềm, dao, nhạc cụ bằng đồng như chiêng, trống và tượng đồng cũng tăng lên.
- Cơ sở xã hội nền văn minh Văn Lang - Âu Lạc:
Xã hội của Việt cổ đã trải qua sự phân hoá thành ba tầng lớp chính: quý tộc,
nông dân tự do và nô tì. Quý tộc đại diện cho tầng lớp giàu có và có thế lực
trong xã hội. Họ thường sở hữu đất đai và tài nguyên quan trọng, từ đó có
khả năng kiểm soát và định hình các quyết định xã hội. Quý tộc thường được
coi là lớp lãnh đạo và thường xuyên tham gia vào các quyết định về chính trị,
kinh tế và xã hội. Nông dân tự do chiếm đa số dân cư và sống chủ yếu trong
các công xã nông thôn. Họ là những người làm việc trên ruộng đất, cung cấp
nguồn lực chính cho xã hội. Mặc dù có sự tự do trong việc quản lý đất đai của
mình, nhưng nông dân tự do vẫn phải đối mặt với sự áp đặt và kiểm soát từ
phía quý tộc. Nô tì là tầng lớp thấp nhất trong xã hội, thường là những người
phục vụ cho quý tộc và phải tuân thủ theo các quy tắc và quy định của họ. Nô
tì thường không có quyền tự do và sống trong điều kiện khó khăn.
Mối liên kết giữa các cộng đồng cư dân được hình thành thông qua quá trình
giao lưu và trao đổi sản phẩm. Sự trao đổi này không chỉ giúp đổi mới và phát
triển văn hóa, mà còn tạo ra một môi trường kinh tế phong phú hơn. Mối liên
kết này giúp cộng đồng cư dân tạo ra một sự ổn định và sự hỗ trợ trong cuộc
sống hàng ngày, đồng thời làm tăng cường sức mạnh xã hội.
3. Một số câu hỏi vận dụng có liên quan
Câu 1. Nhà nước Âu Lạc ra đời vào khoảng thời gian nào? A. Thế kỉ VII TCN B. Thế kỉ I C. Thế kỉ V D. Thế kỉ III TCN Đáp án đúng là D
Hướng dẫn trả lời: Nhà nước Âu Lạc ra đời vào khoảng thế kỉ III TCN, kinh đô
đặt tại Phong Khê (Đông Anh, Hà Nội).
Câu 2. Nền văn minh Văn Lang - Âu Lạc ra đời vào khoảng thế kỉ VII TCN,
gắn với nền văn hóa nào dưới đây? A. Văn hoá Sa Huỳnh B. Văn hoá Óc Eo C. Văn hoá Hoà Bình D. Văn hoá Đông Sơn Đáp án đúng là D
Hướng dẫn trả lời: Văn minh Văn Lang - Âu Lạc còn có tên gọi là văn minh
sông Hồng, văn minh Việt cổ, đời vào khoảng thế kỉ VII TCN, gắn với nền văn
hóa Đông Sơn và sự ra đời của quốc gia Văn Lang, Âu Lạc.
Câu 3. Nội dung nào sau đây mô tả không đúng về nhà nước Âu Lạc?
A. Kinh đô đóng tại vùng Phong Khê
B. Đứng đầu nhà nước là An Dương Vương
C. Có vũ khí tốt, thành Cổ Loa kiên cố
D. Lãnh thổ thu hẹp hơn so với Văn Lang Đáp án đúng là D
Hướng dẫn trả lời: Lãnh thổ của Âu lạc mở rộng hơn so với thời Văn Lang
(hòa hợp và thống nhất giữa vùng đất của người Tây Âu và Lạc Việt).
Câu 4. Nội dung nào sau đây mô tả đúng về nhà nước Văn Lang?
A. Chưa có quân đội và chữ viết
B. Đứng đầu nhà nước là An Dương Vương
C. Kinh đô đóng tại vùng Phong Khê
D. Có vũ khí tốt, thành Cổ Loa kiên cố Đáp án đúng là A
Hướng dẫn trả lời: Nhà nước Văn Lang chưa có chữ viết và quân đội. Khi đất
nước có chiến tranh, nhà vua huy động thanh niên từ các chiềng, chạ tham gia chiến đấu.
Câu 5. Nội dung nào dưới đây phản ánh không đúng cơ sở xã hội dẫn đến sự
hình thành của nền văn minh Văn Lang - Âu Lạc?
A. Nô tì là tầng lớp thấp kém nhất trong xã hội
B. Xã hội phân hoá thành hai tầng lớp : chủ nô và nô lệ
C. Quý tộc là những người giàu, có thế lực
D. Nông dân tự do chiếm đại đa số dân cư. Đáp án đúng là B
Hướng dẫn trả lời: Cơ sở xã hội đã đóng vai trò quan trọng trong việc hình
thành nền văn minh Văn Lang - Âu Lạc thông qua các đặc điểm sau:
+ Phân hoá xã hội: Tầng lớp quý tộc: Nhóm người giàu có và sở hữu quyền
lực. Quý tộc thường làm nền tảng lãnh đạo và tham gia vào quyết định chính
trị, kinh tế và xã hội. Nông dân tự do: Chiếm đa số dân cư, sống chủ yếu tại
các công xã nông thôn. Họ thực hiện công việc nông nghiệp và có mức độ tự
do quản lý đất đai của mình, tuy nhiên, phải đối mặt với sự kiểm soát của
tầng lớp quý tộc. Nô tì: Là tầng lớp thấp nhất trong xã hội, phục vụ cho tầng
lớp quý tộc và thường không có quyền tự do.
+ Giao lưu và trao đổi sản phẩm: Quá trình này đã tạo ra mối liên kết chặt chẽ
giữa các cộng đồng cư dân Việt cổ. Sự giao lưu và trao đổi sản phẩm không
chỉ thúc đẩy sự đổi mới trong văn hóa mà còn tăng cường mối quan hệ kinh
tế giữa các cộng đồng.
Document Outline

• Nền văn minh Văn Lang - Âu Lạc còn được gọi là? Lị
  • 1. Giải đề
  • 2. Ôn lại kiến thức nền văn minh Văn Lang - Âu Lạc
  • 3. Một số câu hỏi vận dụng có liên quan