1. Nghị luận xã hội là gì?
Trong môn Ngữ văn, nghị luận xã hội được hiểu là việc sử dụng lập luận của mình để
thuyết phục người khác chấp nhận quan điểm mình đang trình bày. Nhằm đưa ra quan
điểm cá nhân và giúp nhận ra những vấn đề đúng và sai. Trong văn nghị luận, thái độ
được gọi là tình cảm, còn ý kiến được gọi là lý lẽ. Để thuyết phục người đọc chấp nhận
quan điểm của mình, cần có lập luận sắc bén và dẫn chứng rõ ràng. Chỉ khi có những
yếu tố này, mọi người mới cảm thấy thuyết phục và đồng ý với quan điểm của người viết.
2. Cách viết mở bài dạng Nghị luận xã hội
Đối với phần mở bài trong bài văn nghị luận xã hội thì đây được coi là phần đặt vấn đề.
Khi làm dạng bài này, chúng ta thường có hai cách mở bài chính như sau:
2.1. Mở bài trực tiếp
Mở bài trực tiếp là cách hiệu quả để đi thẳng vào vấn đề cần nghị luận. Sau khi đã tìm
hiểu đề bài và xác định được vấn đề trọng tâm, ta sẽ nêu thẳng vấn đề đó ra bằng một
luận điểm rõ ràng. Tuy nhiên, khi sử dụng cách mở bài trực tiếp, ta cũng phải đảm bảo
đầy đủ các yêu cầu của phần mở bài trong nhà trường, trình bày đủ ý mà không nói thiếu hoặc nói quá.
Việc đặt vấn đề theo cách trực tiếp có thể giúp cho bài viết dễ tiếp nhận, nhanh gọn và
tự nhiên hơn. Tuy nhiên, cách này thường khô khan, cứng nhắc và thiếu hấp dẫn cho
người đọc. Vì vậy, khi mở bài trực tiếp, cần cố gắng giới thiệu tác giả, tên tác phẩm và
trích dẫn khổ thơ, hoặc giới thiệu vấn đề nghị luận để làm tăng tính thuyết phục và hấp dẫn cho bài viết.
Ví dụ, nếu đề bài yêu cầu nghị luận về một vấn đề, ta có thể mở bài bằng việc giới thiệu
khái quát về vấn đề, đồng thời trình bày luận điểm của mình về nguyên nhân, kết quả,...
của vấn đề đó. Việc này sẽ giúp cho bài viết thêm phần sinh động và cuốn hút hơn đối với người đọc.
2.2. Mở bài gián tiếp
Mở bài gián tiếp là một cách tiếp cận khác để khai thác chủ đề của bài nghị luận. Thay
vì trực tiếp đặt vấn đề, người viết có thể bắt đầu bằng việc nêu ra các ý liên quan đến
vấn đề đó, để gây sự chú ý và tạo cảm giác thú vị cho người đọc. Sau đó, từ những ý
đó, người viết dẫn dắt người đọc sang chủ đề chính của bài nghị luận. Phong cách mở
bài gián tiếp mang lại sự uyển chuyển và linh hoạt cho bài viết, giúp tạo sự hấp dẫn cho
người đọc. Tuy nhiên, cần phải cẩn trọng để tránh sự lan man, lạc đề cho bài viết.
2.3. Một số lưu ý khi lựa chọn cách mở bài
Những bạn học có khả năng viết kém nên sử dụng cách mở bài trực tiếp. Ví dụ, với đề
bài "Bàn về quan niệm sống":  Mở bài trực tiếp:
Mỗi con người đều có quan niệm sống riêng trong cuộc đời. Tuy nhiên, không ít người
chỉ sống để đạt được tiền bạc và danh vọng, mà quên đi những giá trị quan trọng của
cuộc sống. Thực tế, quan niệm sống đúng nghĩa là sự cân bằng giữa việc theo đuổi
danh vọng, tiền bạc và các mối quan hệ, cùng với những giá trị con người đối với thiên
nhiên. Quan trọng hơn cả, đó là sống với tất cả sự tận tâm và nỗ lực của bản thân.  Mở bài gián tiếp:
Nhà văn Pháp Đ.Đi-đơ-rô từng chia sẻ: "Mục đích là điều kiện cần để có thể làm được
gì đó. Nếu thiếu mục đích, chúng ta sẽ không thể đạt được thành công. Tuy nhiên, một
mục đích bình thường sẽ không đủ để đạt được thành công vĩ đại." Từ những lời
khuyên này, chúng ta có thể áp dụng vào cuộc sống của mình. Mỗi người cần có một
mục tiêu sống để tự định hướng, phát triển bản thân và hoàn thiện mình. Việc tạo ra
một mục tiêu đầy đủ và quyết tâm theo đuổi nó là điều vô cùng cần thiết.
3. Những mẫu mở bài nghị luận xã hội chọn lọc hay nhất
3.1. Mẫu mở bài nghị luận xã hội số 1
Cuộc sống giống như một bức tranh tuyệt đẹp, mỗi người đều được trao tặng bút vẽ để
tô lên đó những nét màu riêng của mình. Trong đó, một trong những màu sắc có ý
nghĩa đặc biệt đó là (nội dung cần nghị luận - ví dụ: tình yêu thương, lòng nhân ái, niềm
tin…). Hãy cùng thảo luận về màu sắc đặc biệt này để tô thêm sắc màu tuyệt đẹp cho cuộc sống.
3.2. Mẫu mở bài nghị luận xã hội số 2
Thời gian luôn tiếp diễn và cuộc sống vẫn đầy màu sắc. Những giá trị tốt đẹp vẫn được
trân trọng giữa cuộc sống đa dạng này. Trong đó, (nội dung cần nghị luận - ví dụ: sự
đồng cảm và chia sẻ, sự tử tế…) là những giá trị vô cùng quan trọng mà chúng ta
không thể bỏ qua. Hãy cùng thảo luận về giá trị tốt đẹp này để trau dồi và phát triển thêm bản thân.
3.3. Mẫu mở bài nghị luận xã hội số 3
Cuộc đời của mỗi người giống như một cuốn nhật kí, ghi lại những trang đầy ắp cảm
xúc và trải nghiệm khác nhau. Trên hành trình này, (nội dung cần nghị luận) là những
yếu tố cần thiết để giúp chúng ta hoàn thiện bản thân và tạo ra những trang nhật kí đẹp
nhất. Hãy cùng thảo luận và chia sẻ về những yếu tố này để mỗi người đều có thể viết
nên một cuốn nhật kí đáng tự hào.
3.4. Mẫu mở bài nghị luận xã hội số 4
Mỗi người sinh ra đều có một kho báu vô giá, đó là trí tuệ để suy nghĩ và trái tim để
cảm nhận yêu thương. Tuy nhiên, để khai thác được kho báu này, chúng ta cần phải
xác định và phát triển những giá trị cốt lõi của bản thân, trong đó có (nội dung vấn đề
nghị luận) - một yếu tố quan trọng giúp chúng ta trở nên tốt đẹp và ý nghĩa hơn trong cuộc sống.
3.5. Mẫu mở bài nghị luận xã hội số 5
Mỗi người sinh ra được tặng cho trí tuệ và trái tim để cảm nhận yêu thương. Với khả
năng đó, chúng ta có thể xây dựng cho bản thân những giá trị quan trọng, trong đó có
(nội dung vấn đề cần nghị luận) để tạo nên một cuộc sống ý nghĩa và đáng sống.
3.6. Mẫu mở bài nghị luận xã hội số 6
Cuộc sống là một cuộc hành trình vô tận và mỗi người đều đi trên con đường riêng của
mình. Những triết lý sống là những điều mà chúng ta tìm kiếm trong cuộc đời, và (nội
dung vấn đề cần nghị luận) là một trong những giá trị tinh thần quan trọng để hướng
đến mục tiêu cao nhất của cuộc đời.
3.7. Mẫu mở bài nghị luận xã hội số 7
Chúng ta sống trong vũ trụ rộng lớn, nơi sự tồn tại của con người có vẻ nhỏ bé và tạm
thời. Tuy nhiên, chúng ta vẫn cần tìm cách để cuộc sống trở nên ý nghĩa hơn. Câu
nói… đã gợi mở cho chúng ta một hướng đi mới trong cuộc sống.
3.8. Mẫu mở bài nghị luận xã hội số 8
Mỗi con người đều có một cuộc đời riêng, với những sắc màu và thử thách khác nhau.
Và để cuộc sống trở nên đẹp đẽ hơn, chúng ta cần tìm cách để sống tốt và có ý nghĩa.
Câu nói… đã đem lại cho chúng ta một bài học quý giá về ý nghĩa của cuộc sống.
3.9. Mẫu mở bài nghị luận xã hội số 9
Để đạt được thành công trong cuộc sống, chúng ta cần phải vượt qua nhiều khó khăn
và thử thách, đòi hỏi sự đam mê và nỗ lực không ngừng. Câu nói… đã truyền cảm
hứng và khơi gợi chúng ta tìm kiếm niềm đam mê và nỗ lực để đạt được mục tiêu trong cuộc sống.
3.10. Mẫu mở bài nghị luận xã hội số 10
Mỗi con người trong cuộc sống đều có giá trị đặc biệt. Chúng ta cần nỗ lực để thể hiện
và khẳng định bản thân mình. Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu đó, (vấn đề nghị luận) là điều không thể thiếu.
3.11. Mẫu mở bài nghị luận xã hội số 11
Cuộc sống là bức tranh muôn màu với những gam màu rực rỡ và trầm lặng. Mỗi người
đều có sứ mệnh riêng và giá trị của họ không thể đong đếm. Chúng ta cần trân trọng
từng mảnh ghép của bức tranh đó. Và (vấn đề nghị luận) cũng là một yếu tố quan trọng
trong việc hình thành nhân cách của chúng ta.
3.12. Mẫu mở bài nghị luận xã hội số 12
Theo Xukhôm linxki, con người không sinh ra để tan biến đi như một hạt cát vô danh,
mà để để lại dấu ấn trong lòng người khác. Để làm được điều đó, mỗi người cần phải
tạo ra cho mình những giá trị đích thực và đáng trân trọng. Và (vấn đề cần nghị luận) là
một trong những yếu tố quan trọng giúp chúng ta đạt được mục tiêu đó.
3.13. Mẫu mở bài nghị luận xã hội số 13
Cuộc sống giống như một bản nhạc với những giai điệu trầm lặng cùng những điệu
nhạc bùng nổ. Tuy nhiên, để tiếp tục bước đi trên con đường của mình, con người cần
phải đối diện và giải quyết (vấn đề cần nghị luận). Chỉ khi đã vượt qua được các trở
ngại và thử thách, chúng ta mới có thể đạt được thành công và tìm thấy tình yêu thương.