Nội dung 6: Phương Pháp Luận Rút Ra: Nhận Thức, Hành Động và Tinh Thần | Môn Triết học Mác - Lênin - Đại học Cần Thơ

lOMoAR cPSD| 58137911
4. Ý nghĩa phương pháp luận rút ra:
a. Về nhận thức:
_ Giúp nhận thức thế giới một cách khách quan, toàn diện và sâu sắc. Thế giới
không vận hành một cách đơn giản mà luôn tồn tại 2 mặt tất nhiên và ngẫu nhiên.
Tất nhiên nhất định xảy ra đúng như thế nên trong hoạt động thực tiễn phải dựa
vào tất nhiên. Ngẫu nhiên có thể ảnh hưởng đến nhịp độ và tiến trình phát triển của
sự vật, hiện tượng. Khi kết hợp nhận thức cả hai mặt, con người có thể hiểu bản
chất và hiện tượng, cái lâu dài và cái ngắn hạn, từ đó xây dựng cái nhìn đúng đắn,
toàn diện hơn về thế giới.
_ Giúp phân biệt giữa bản chất và hiện tượng, giữa yếu tố quyết định và yếu
tố phụ thuộc. Chúng tồn tại khách quan, thống nhất và tương tác, chuyển hóa lẫn
nhau, nên ranh giới giữa chúng chỉ là tương đối. Người hiểu đời sống một cách sâu
sắc là người biết phân biệt đâu là quy luật phải nắm, đâu là ngẫu nhiên có thể tận
dụng. Không nên bị cuốn theo những điều bất thường mà đánh mất lý trí, cũng
không nên bỏ qua cơ hội chỉ vì chúng bất ngờ.
-Giúp con người không rơi vào chủ nghĩa tất định hoặc chủ nghĩa ngẫu nhiên.
Không tuyệt đối hóa cái tất nhiên, vì trong thực tế luôn tồn tại các yếu tố bất ngờ,
biến đổi (ngẫu nhiên). Không đánh giá quá cao cái ngẫu nhiên, vì mọi sự vật, hiện
tượng đều vận động theo quy luật nhất định. Nhờ đó, con người có thể nhận thức
và hành động linh hoạt, tránh cực đoan, duy ý chí.
+VD: Bạn trúng số độc đắc. Yếu tố ngẫu nhiên rất rõ ràng: phụ thuộc vào cơ may,
không theo quy luật ổn định, không thể lặp lại theo ý muốn. Tuy nhiên nó vẫn có
yếu tố tất nhiên ẩn bên trong: Trong một tập hợp lớn người chơi, luôn có một hoặc
vài người trúng, vì quy luật xác suất thống kê chi phối hệ thống xổ số nên xác suất
một vé nào đó trúng là tất yếu, trúng số chỉ có thể xảy ra nếu bạn mua vé – tức là
bạn hành động theo một chuỗi nhân quả nhất định, là điều kiện cần để việc trúng số xảy ra.
b. Về hành động thực tiễn:
-Giúp con người biết hành động theo quy luật khách quan (tất nhiên): Nắm
chắc cái tất yếu (kế hoạch, chiến lược, năng lực), Nhận thức được cái tất nhiên lOMoAR cPSD| 58137911
giúp con người xác định mục tiêu dài hạn, chiến lược đúng đắn, không hành động mù quáng hay duy ý chí.
-Giúp con người linh hoạt thích ứng với hoàn cảnh cụ thể (ngẫu nhiên):
Trong thực tiễn, điều kiện luôn biến động, nhiều yếu tố bất ngờ (ngẫu nhiên) có thể xảy ra.
Nhận thức đúng ngẫu nhiên giúp con người ứng biến linh hoạt, kịp thời điều
chỉnh kế hoạch, tránh cứng nhắc, máy móc.
+VD: Chiến dịch marketing: Công ty đầu tư vào quảng cáo trên Facebook, giảm
giá sản phẩm, hoặc cải tiến dịch vụ khách hàng. Yếu tố tất nhiên ở đây là nếu
chiến dịch marketing được thực hiện hiệu quả, thì sự tăng trưởng doanh thu hoặc
độ nhận diện thương hiệu sẽ xảy ra. Trong quá trình triển khai chiến dịch, có thể
xuất hiện yếu tố ngẫu nhiên: ví dụ như thay đổi trong thị trường (xu hướng tiêu
dùng thay đổi bất ngờ), đối thủ ra mắt sản phẩm mới bất ngờ, hay thậm chí những
sự kiện ngoài tầm kiểm soát như thiên tai hoặc biến động kinh tế có thể làm ảnh
hưởng đến kết quả chiến dịch. Và điều bạn cần làm là biến những ngẫu nhiên đó
thành cơ hội: cải tiến sản phẩm để cạnh tranh với đối thủ, những chiến dịch kêu
gọi ủng hộ người dân nơi bị thiên tai…
c. Về yếu tố tinh thần:
_ Câu chuyện cho thấy sức mạnh của niềm tin tập thể có thể tạo nên điều phi thường.
_ Lãnh đạo giỏi là người không chỉ nói bằng lý trí, mà truyền cảm hứng bằng biểu
tượng, bằng hành động giàu cảm xúc và chiến lược.
_ Đó là phương pháp luận rất quan trọng trong quản trị, giáo dục, và cả trong đời sống.
+VD: Cách mạng tháng 8 thành công: Sự kiện Nhật đầu hàng Đồng minh vào tháng
8/1945 là một yếu tố ngẫu nhiên trong cục diện thế giới. Việt Minh không thể chủ
động quyết định thời điểm Nhật đầu hàng. chớp được thời cơ ngẫu nhiên đó, cần
phải có những điều kiện tất yếu được chuẩn bị từ trước, cụ thể: Vai trò lãnh đạo của
Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh với đường lối cách mạng đúng đắn, xác định lực
lượng nòng cốt (công – nông – trí thức cùng tinh thần đoàn kết và lòng yêu nước của
nhân dân, chuẩn bị kỹ càng về tổ chức. Vì vậy, thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám
là kết quả tất yếu của quá trình chuẩn bị lâu dài, kiên trì và đúng hướng. lOMoAR cPSD| 58137911
Qua 3 yếu tố trên là bài học áp dụng vào cuộc sống:
- Chủ động, kiên trì học tập đều đặn, vì đó là con đường tất yếu dẫn đến tiến bộ.
- Không phụ thuộc vào “hên xui”, mà phải làm chủ năng lực của mình.
- Luôn chuẩn bị tâm thế sẵn sàng thích ứng, giữ bình tĩnh khi gặp rủi ro hoặc maymắn.
- Phát triển kỹ năng, nhân cách, và nội lực bản thân, vì đây là điều bạn có thể
kiểmsoát và sẽ giúp bạn vượt qua bất kỳ biến động ngẫu nhiên nào.
- Luôn có kế hoạch dài hạn, nhưng cũng linh hoạt điều chỉnh khi thực tế thay đổi.
_ Ví dụ cụ thể:
“Chọn sai ngành đại học nhưng phát hiện đam mê mới và thành công.”
Steve Jobs vào đại học Reed College nhưng chỉ học được 6 tháng rồi bỏ học vì
không hứng thú với chương trình học truyền thống. Thay vì theo đuổi con đường
học thuật thông thường, ông tự học theo đam mê cá nhân, đặc biệt là nghệ thuật
và thiết kế kiểu chữ – điều sau này ảnh hưởng lớn đến phong cách sản phẩm của
Apple. Dù không phải kỹ sư công nghệ, Jobs kết hợp giữa sáng tạo và công nghệ
để tạo ra những sản phẩm đột phá như Apple I, Macintosh, iPhone. Thành công
của ông chứng minh rằng việc chọn sai ngành đại học không phải thất bại, mà
quan trọng là phát hiện và theo đuổi đam mê thực sự. “Gặp người toxic trong
tình cảm → học yêu bản thân và mạnh mẽ hơn.”
Lan từng có một mối quan hệ với người bạn trai rất kiểm soát và hay gây tổn
thương về mặt tinh thần. Ban đầu cô rất mù quáng, cố gắng thay đổi bản thân để
giữ mối quan hệ nhưng càng ngày cảm thấy mất phương hướng, tự ti và kiệt sức.
Sau khi chia tay, Lan bắt đầu dành thời gian để hiểu rõ giá trị bản thân, học cách
đặt giới hạn và yêu thương chính mình nhiều hơn. Cô tham gia các khóa học phát
triển bản thân, kết bạn mới, và dần trở nên độc lập về mặt tinh thần.
Từ trải nghiệm đau buồn đó, Lan không chỉ lấy lại sự tự tin mà còn mạnh mẽ
hơn, biết cách lựa chọn người phù hợp, không để bản thân bị tổn thương lần nữa.
Giờ đây, cô sống hạnh phúc, tự chủ và yêu bản thân trọn vẹn hơn.