27 trang 9 lượt tải

NỘI DUNG ÔN THI HẾT HỌC PHẦN TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH | Trường Đai học Tài chính - Ngân hàng Hà Nội

Câu 1: Khái quát các tiền đề cơ sở lý luận hình thành tư tưởng Hồ Chí

Minh. Cơ sở lý luận nào quan trọng nhất quyết định sự hình thành và phát

triển về chất tư tưởng Hồ Chí Minh? Giải thích tại sao? NỘI DUNG ÔN THI HẾT HỌC PHẦN TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH | Trường Đai học Tài chính - Ngân hàng Hà Nội. Tài liệu sưu tầm gồm 20 trang, giúp bạn tham khảo, ôn tập và đạt kết quả cao!

Môn: Tư tưởng Hồ Chí Minh (TTHCM1) 10 tài liệu

Trường: Đại học Tài chính - Ngân hàng Hà Nội 159 tài liệu

Tác giả:

Khánh Linh

4 tuần trước

Danh sách Quiz

NỘI DUNG ÔN THI HẾT HỌC PHẦN TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH

(Đợt 2, học kỳ I Năm học 2024-2025)

Chú ý: Thời gian làm bài: 60 phút. Mỗi đề thi gồm có 02 câu

Câu 1: Khái quát các tiền đề cơ sở lý luận hình thành tư tưởng Hồ Chí

Minh. Cơ sở lý luận nào quan trọng nhất quyết định sự hình thành và phát

triển về chất tư tưởng Hồ Chí Minh? Giải thích tại sao?

- Giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc Việt Nam:

Việt Nam là một nước thuộc khu vực Đông Nam Á, một vùng đất được

hình thành từ

thời cổ sinh trong lịch sử. Quá trình dựng nước và giữ nước đã tạo nên một

dân tộc Việt

Nam là một dân tộc thống nhất, gồm nhiều thành phần cùng chung sống trên

một lãnh thổ.

Đã hun đúc nên những truyền thống tốt đẹp như: truyền thống yêu nước,

truyền thống nhân

văn nhân ái, nhân nghĩa, đoàn kết,...Hồ Chí Minh đã chú ý kế thừa, phát triển

tinh thần đấu

tranh anh dũng, bất khuất, vì độc lập vì tự do của Tổ quốc, nhằm bảo vệ chủ

quyền quốc gia

và sự toàn vẹn lãnh thổ của chủ nghĩa yêu nước Việt Nam.

- Tinh hoa văn hóa nhân loại:



Tinh hoa văn hóa phương Đông kết tinh trong 3 học thuyết lớn đó là: Nho

giáo,

Phật giáo, Lão giáo.

+ Về Nho giáo: Hồ Chí Minh chú ý kế thừa và đổi mới tư tưởng dùng nhân

trị,

đức trị để quản lý xã hội. Kế thừa và phát triển quan niệm của Nho giáo về

việc xây

dựng một xã hội lý tưởng trong đó công bằng, bác ái, nhân , nghĩa, trí, tín,

liêm

được coi trọng để đi đến một thế giới đại đồng với hòa bình, không có chiến

tranh,

các dân tộc có mối quan hệ hữu nghị và hợp tác. Đặc biệt, Hồ Chí Minh chú ý

kế

thừa, đổi mới, phát triển tinh thần trọng đạo đức của Nho giáo trong việc tu

dưỡng ,

rèn luyện đạo đức của con người.

+ Đối với Phật giáo: Hồ Chí Minh kế thừa, phát triển tư tưởng từ bi, vị

tha, yêu

thương con người, khuyến khích làm việc thiện, chống lại điều ác; đề cao

quyền bình

đẳng của con người và chân lý; khuyên con người sống hòa đồng, gắn bó với

đất nước.

Những quan điểm tích cực đó được Hồ Chí Minh vận dụng sáng tạo để đoàn

kết đồng

bào theo đạo Phật, đoàn kết toàn dân vì nước Việt Nam hòa bình, thống nhất,

độc lập

dân chủ và giàu mạnh.

+ Đối với Lão giáo: Hồ Chí Minh kế thừa, phát triển tư tưởng của Lão Tử,

khuyên con người nên sống gắn bó với thiên nhiên, hòa đồng với thiên nhiên,

hơn

nữa phải biết bảo vệ môi trường sống. Trong đó chú ý kế thừa phát triển tư

tưởng

thoát mọi ràng buộc của vòng danh lợi trong Lão giáo. Người khuyên cán bộ,

đảng

viên ít lòng ham muốn về vật chất; thực hiện cần kiệm liêm chính, chí công

vô tư

hành động theo đạo lý với ý nghĩa là hành động đúng với quy luật của tự

nhiên, xã

hội.

Ngoài ra, Hồ Chí Minh còn kế thừa và phát huy nhiều ý tưởng của các

trường phái

khác nhau trong các nhà tư tưởng phương Đông cổ đại khác cũng như các

trào lưu tư tưởng

tiến bộ thời cận hiện đại ở Ấn Độ, Trung Quốc. Đặc biệt, Hồ Chí Minh đã phát

triển sáng tạo

các quan điểm về dân tộc dân quyền dân sinh của Tôn Trung Sơn trong cách

mạng dân chủ

tư sản thành tư tưởng đấu tranh cho Độc Lập – Tự Do – Hạnh Phúc của con

người Việt Nam

theo cách mạng vô sản.

Tinh hoa văn hóa phương Tây: Khi sang phương Tây, Người quan tâm tìm

hiểu

những khẩu hiệu nổi tiếng trong các cuộc cách mạng tư sản ở Anh, Pháp, Mỹ.

Hồ

Chí Minh đã quan tâm đặc biệt tới khẩu hiệu nổi tiếng của đại Cách Mạng

Pháp

năm 1789: Tự do – Bình đẳng– Bác ái. Người đã kế thừa, phát triển những

quan

điểm nhân quyền, dân quyền trong Bản Tuyên ngôn Độc lập (1776) của Mỹ,

Bản

Tuyên ngôn Nhân quyền và Dân quyền (1791) của Pháp và đã đề xuất quan

điểm về

quyền mưu cầu độc lập, tự do, hạnh phúc của các dân tộc.

- Chủ nghĩa Mác- Lênin:

Hồ Chí Minh khẳng định: “chủ nghĩa chân chính nhất, chắc chắn

nhất, cách mệnh

nhất là chủ nghĩa Lênin”. Hồ Chí Minh đã triệt để kế thừa, đổi mới và phát

triển những giá

trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc Việt Nam, tinh hoa văn hóa nhân loại kết

hợp với thực

tiễn cách mạng trong nước và thế giới hình thành một hệ thống các quan

điểm cơ bản, toàn

diện về cách mạng Việt Nam . Vận dụng và phát triển sáng tạo chủ nghĩa

Mác – Lênin, Hồ

Chí Minh đã giải quyết vấn đề khủng hoảng trong đường lối cứu nước và

người lãnh đạo

cách mạng ở Việt Nam. Chủ nghĩa Mác – Lênin là tiền đề lý luận quan trọng

nhất có vai trò

quyết định trong việc hình thành tư tưởng Hồ Chí Minh. Trong quá trình lãnh

đạo cách mạng

Việt Nam, Chủ tịch Hồ Chí Minh không những đã vận dụng sáng tạo, mà còn

bổ sung, phát

triển và làm phong phú chủ nghĩa Mác- Lênin.

● Nhân tố chủ quan

+ Hồ Chí Minh có tư duy độc lập, tự chủ và sáng tạo, có óc phê phán

tinh tường và

sáng suốt trong việc nghiên cứu, tìm hiểu các cuộc cách mạng lớn trên thế

giới.

+ Nguyễn Ái Quốc đã khổ công rèn luyện để tiếp thu được những

kiến thức phong

phú của nhân loại. Người không ngừng học tập nhằm chiếm lĩnh vốn tri thức,

vốn kinh

nghiệm đấu tranh của các phong trào giải phóng dân tộc. Nhân cách, phẩm

chất, tài năng và

trí tuệ của Hồ Chí Minh đã giúp Người đến với chủ nghĩa Mác - Lênin và tiếp

thu được các

giá trị văn hoá nhân loại.

+ Nguyễn Ái Quốc có hoài bão, lý tưởng yêu nước thương dân sẵn

sàng chịu đựng hy

sinh vì hạnh phúc của đồng bào. Bác có tâm hồn của một người yêu nước vĩ

đại, một chiến

sĩ cộng sản nhiệt thành cách mạng; một trái tim yêu thương nhân dân,

thương người cùng

khổ, sẵn sàng chịu đựng hy sinh vì độc lập của Tổ quốc, vì hạnh phúc của

nhân dân. Bác Hồ

từ một người tìm đường cứu nước đã trở thành người dẫn đường cho cả dân

tộc đi theo.

Nhân cách, phẩm chất, tài năng và trí tuệ của Hồ Chí Minh đã tác động rất

lớn đến việc hình

thành và phát triển tư tưởng của Người.

- Các tiền đề hình thành tư tưởng HCM, chủ nghĩa Mác- Lênin là tiền đề quan

trọng

nhất:

+ Là cơ sở thế giới quan và phương pháp luận của tư tưởng HCM

+ Người tiếp thu lý luận Mác- Lênin theo phương pháp mác-xít, nắm lấy

tinh thần, bản

chất. Người vận dụng lập trường, quan điểm, phương pháp biện chứng của

chủ nghĩa Mác

Lê-nin để giải quyết những vấn đề thực tiễn của cách mạng Việt Nam.

=> Thế giới quan, phương pháp luận Mác Lê-nin đã giúp HCM tổng kết kiến

thức và thực

tiễn để tìm ra con đường cứu nước cho dân tộc.

Câu 2. Kể tên và mốc thời gian các thời kỳ hình thành và phát triển tư

tưởng Hồ Chí Minh. Tại sao nói thời kỳ 1920 - 1930 là thời kỳ hình thành

những nội dung cơ bản tư tưởng Hồ Chí Minh về cách mạng Việt Nam?

1. Từ 1890-1911: thời kỳ hình thành tư tưởng yêu nước và chí hướng cách

mạng.

Bác tiếp thu truyền thống dân tộc, hấp thụ vốn văn hoá Quốc học và

Hán học, tiếp xúc

với văn hoá phương Tây, chứng kiến cuộc sống khổ cực của đồng bào. Bác

nảy ý định đi tìm

đường cứu nước, sang phương Tây tìm hiểu xem thế giới làm gì rồi trở về giúp

đồng bào

mình.

2. Từ 1911-1920: thời kỳ tìm tòi con đường cứu nước giải phóng dân tộc.

- Năm 1911, Bác sang Pháp, sau đó sang Anh, Mỹ.

- Năm 1913, Người từ Mỹ quay lại Anh tham gia công đoàn thuỷ thủ Anh.

- Năm 1917, Người từ Anh lại sang Pháp vào lúc nổ ra cách mạng Tháng

Mười Nga, Pa-

ri sôi động tìm hiểu cách mạng tháng Mười.

- Năm 1919, Nguyễn Ái Quốc ra nhập Đảng xã hội Pháp

- Tháng 8/1919, Bác gửi bản yêu sách của nhân dân An-nam đến hội nghị

Véc-xây. Đại

hội XVIII Đảng xã hội Pháp thảo luận vấn đề gia nhập Quốc tế III,

- Ngày 30/12/1920 Hồ Chí Minh biểu quyết tán thành Đảng cộng sản

Pháp, trở thành

người cộng sản. Giai đoạn này đánh dấu sự phát triển vượt bậc thế giới quan

của Hồ Chí

Minh từ giác ngộ chủ nghĩa dân tộc đến giác ngộ chủ nghĩa Mác-Lênin, từ

chiến sĩ chống

thực dân trở thành chiến sĩ cộng sản Việt Nam.

3. Từ 1921-1930: thời kỳ hình thành cơ bản tư tưởng Hồ Chí Minh về con

đường cách

mạng Việt Nam: vừa khoa học vừa thực tiễn.

- Hồ Chí Minh đã hoạt động thực tiễn và lý luận phong phú trên địa bàn

Pháp như: tích

cực hoạt động trong ban nghiên cứu thuộc địa của Đảng xã hội Pháp, xuất

bản tờ Le Paria

nhằm truyền bá chủ nghĩa Mác-Lênin vào Việt Nam (từ 1921- 1923).

- Năm 1923-1924, tại Liên-Xô, dự đại hội Quốc tế Nông dân, dự đại hội V

Quốc tế cộng

sản.

- Năm 1924, Bác về Quảng Châu, tổ chức Việt Nam thanh niên cách

mạng, mở lớp huấn

luyện cán bộ.

- Năm 1925, tác phẩm “Bản án chế độ thực dân Pháp” được xuất bản tại

Pa-ri.

- Năm 1927, Bác xuất bản tác phẩm “Đường Kách Mệnh”.

- Tháng 2/1930, Nguyễn Ái Quốc chủ trì hội nghị hợp nhất và thành lập

Đảng cộng

sản Việt Nam. Người trực tiếp thảo văn kiện “Chánh cương vắn tắt, sách lược

vắn tắt của

Đảng”.

- Ngày 3/2/1930, Hồ Chí Minh trở thành nhà tư tưởng theo đúng nghĩa.

Tư tưởng Hồ

Chí Minh về cách mạng Việt Nam được hình thành cơ bản. Có thể tóm tắt nội

dung chính

của những quan điểm lớn, độc đáo, sáng tạo của Hồ Chí Minh về con đường

cách mạng Việt

Nam như sau:

Cách mạng giải phóng dân tộc trong thời đại mới phải đi theo con đường

cách mạng

vô sản.

Cách mạng thuộc địa và cách mạng vô sản ở chính quốc có quan hệ mật

thiết với

nhau.

Cách mạng thuộc địa trước hết là một cuộc “dân tộc cách mạng”, đánh đuổi

đế quốc

xâm lược, giành lại độc lập, tự do.

Giải phóng dân tộc là việc chung của cả dân chúng; phải tập hợp lực lượng

dân tộc

thành một sức mạnh to lớn chống đế quốc và tay sai.

Phải đoàn kết và liên minh với các lực lượng cách mạng quốc tế.

Cách mạng là sự nghiệp của quần chúng, phải đoàn kết dân tộc, phải tổ

chức quần

chúng, lãnh đạo và tổ chức đấu tranh bằng hình thức và khẩu hiệu thích hợp.

Cách mạng trước hết phải có đảng lãnh đạo, vận động và tổ chức quần

chúng đấu

tranh. Đảng có vững cách mạng mới thành công… Cùng với chủ nghĩa Mác-

Lênin, tư

tưởng cách mạng của Hồ Chí Minh trong những năm 20 của thế kỷ XX được

truyền

bá vào Việt Nam, làm cho phong trào dân tộc và giai cấp ở nước ta là phong

trào tự

giác.

4. Từ 1930-1945: thời kỳ thử thách, kiên trì giữ vững quan điểm, nêu cao tư

tưởng độc

lập, tự do và quyền dân tộc cơ bản

Đây là thời kỳ thắng lợi của tư tưởng Hồ Chí Minh cả về phương diện

lý luận và

phương diện thực tiễn. Khẳng định quan điểm của Hồ Chí Minh về con đường

cách mạng

Việt Nam là đúng đắn. Thời kỳ này Hồ Chí Minh và Quốc tế cộng sản mâu

thuẫn trong nhận

thức về liên minh các lực lượng cách mạng, Hồ Chí Minh đã giữ vững quan

điểm cách mạng

của mình, vượt qua khuynh hướng “tả” của Quốc tế cộng sản, lãnh đạo cách

mạng Việt Nam

thắng lợi. Điều này phản ánh quy luật của cách mạng Việt Nam, giá trị và sức

sống của tư

tưởng Hồ Chí Minh.

5. Từ 1945-1969: thời kỳ phát triển mới về tư tưởng kháng chiến và kiến

quốc.

Đây là thời kỳ mà Hồ Chí Minh cùng trung ương Đảng lãnh đạo nhân

dân ta vừa tiến

hành kháng chiến chống thực dân Pháp, vừa xây dựng chế độ dân chủ nhân

dân mà đỉnh cao

là chiến thắng Điện Biên Phủ; tiến hành cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu

nước và xây dựng

chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc. Tư tưởng Hồ Chí Minh có bước phát triển mới:

- Tư tưởng kết hợp kháng chiến với kiến quốc, tiến hành kháng chiến kết

hợp với xây

dựng chế độ dân chủ nhân dân, tiến hành đồng thời hai chiến lược cách

mạng khác nhau.

- Tư tưởng chiến tranh nhân dân, toàn dân, toàn diện, lâu dài, dựa vào sức

mình là chính.

- Xây dựng quyền làm chủ của nhân dân, xây dựng Nhà nước của dân, do

dân, vì dân.

- Xây dựng Đảng Cộng sản với tư cách là một Đảng cầm quyền…

Tư tưởng Hồ Chí Minh hình thành trên cơ sở khoa học và cách mạng, có quá

trình trưởng

thành liên tục trong đấu tranh cách mạng chống kẻ thù, chống nhận thức

chưa phù hợp giữa

trong nước và quốc tế về cách mạng Việt Nam. Tư tưởng Hồ Chí Minh là sản

phẩm tất yếu

của cách mạng Việt Nam trong thời đại mới, là ngọn cờ thắng lợi của dân tộc

Việt Nam

trong cuộc đấu tranh vì độc lập, tự do, vì giải phóng dân tộc và chủ nghĩa xã

hội. Tư tưởng

Hồ Chí Minh là một chân lý, có ý nghĩa lớn trong những năm đầu thế kỷ XXI

này

- Giai đoạn 1920-1930 là thời kỳ hình thành những nội dung cơ bản tư tưởng

Hồ Chí

Minh về cách mạng Việt Nam:

+ HCM đã hoạt động thực tiễn và lý luận phong phú ở Pháp, Liên Xô,

Trung Quốc,

Xiêm…

+ Tháng 2/1930, Nguyễn Ái Quốc chủ trì hội nghị hợp nhất và thành lập

Đảng cộng sản

Việt Nam. Người trực tiếp thảo văn kiện “Chánh cương vắn tắt, sách lược vắn

tắt của Đảng”.

Ngày 3/2/1930, HCM trở thành nhà tư tưởng theo đúng nghĩa.

+ Tư tưởng HCM về cách mạng Việt Nam được hình thành cơ bản. Có thể

tóm tắt nội

dung chính của những quan điểm lớn, độc đáo, sáng tạo của Hồ Chí Minh về

con đường

cách mạng Việt Nam như sau:

 Cách mạng giải phóng dân tộc trong thời đại mới phải đi theo con đường

cách mạng

vô sản.

Cách mạng thuộc địa và cách mạng vô sản ở chính quốc có quan hệ mật

thiết với

nhau.

Cách mạng thuộc địa trước hết là một cuộc “dân tộc cách mạng”, đánh đuổi

đế quốc

xâm lược, giành lại độc lập, tự do.

Giải phóng dân tộc là việc chung của cả dân chúng; phải tập hợp lực lượng

dân tộc

thành một sức mạnh to lớn chống đế quốc và tay sai.

Phải đoàn kết và liên minh với các lực lượng cách mạng quốc tế.

Cách mạng là sự nghiệp của quần chúng, phải đoàn kết dân tộc, phải tổ

chức quần

chúng, lãnh đạo và tổ chức đấu tranh bằng hình thức và khẩu hiệu thích hợp.

Cách mạng trước hết phải có đảng lãnh đạo, vận động và tổ chức quần

chúng đấu

tranh. Đảng có vững cách mạng mới thành công.

Câu 3: Tư tưởng Hồ Chí Minh về vấn đề độc lập dân tộc:

Theo các nhà kinh điển Mác-Lênin, dân tộc là sản phẩm của quá trình

phát triển lâu

dài của lịch sử. Trước dân tộc là những hình thức cộng đồng người như thị tộc,

bộ tộc, bộ

lạc…. Chỉ khi chủ nghĩa tư bản ra đời thì dân tộc mới xuất hiện theo đúng

nghĩa của nó.

Khi chủ nghĩa tư bản phát triển từ giai đoạn tự do cạnh tranh sang giai đoạn

đế quốc chủ

nghĩa thì vấn đề dân tộc thuộc địa xuất hiện và phát triển gay gắt đòi hỏi

phải được giải

quyết. Lênin cho rằng chỉ có cách mạng vô sản và chủ nghĩa xã hội trên cơ

sở thủ tiêu

ách áp bức giai cấp và áp bức dân tộc mới tạo điều kiện để giải phóng cho

các dân tộ

thuộc địa, giúp cho các dân tộc thuộc địa thực hiện quyền dân tộc tự quyết

và các quyền

thiêng liêng khác.

Trên cơ sở quan điểm của các nhà kinh điển Mác-Lênin về vấn đề dân

tộc, căn cứ

vào tình hình thực tiễn Việt Nam và các thuộc địa khác, Hồ Chí Minh đã xây

dựng nên

một hệ thống luận điểm độc đáo, sáng tạo về vấn đề dân tộc thuộc địa. Các

luận điểm đó

như sau:

1, Độc lập, tự do là quyền thiêng liêng, bất khả xâm phạm của tất cả các dân

tộc.

- Độc lập cho dân tộc, tự do cho đồng bào là một tư tưởng lớn, chi phối

cuộc đời và sự

nghiệp Hồ Chí Minh.

- Nền độc lập tự do mà Hồ Chí Minh hướng đến phải là một nền độc lập,

tự do hoàn

toàn và thật sự, thể hiện ở:

+ Chủ quyền quốc gia, toàn vẹn lãnh thổ.

+ Trên tất cả các mặt kinh tế, chính trị, văn hoá, quân sự, ngoại

giao…

+ Phải gắn liền với việc đem lại cuộc sống ấm no, tự do, hạnh phúc

cho nhân dân.

- Khi đã xác định độc lập, tự do là quyền thiêng liêng vô giá thì theo Hồ

Chí Minh các

dân tộc phải bằng mọi giá để giành lại và bảo vệ các quyền ấy.

-> Tóm lại, không có gì quý hơn độc lập tự do không chỉ là tư tưởng cách

mạng mà còn là lẽ

sống của Hồ Chí Minh. Đó là lý do chiến đấu, là nguồn sức mạnh làm nên

chiến thắng của

sự nghiệp đấu tranh vì độc lập tự do của Việt Nam, đồng thời cũng là nguồn

động viên đối

với các dân tộc bị áp bức trên toàn thế giới.

2. Ở các nước đang đấu tranh giành độc lập chủ nghĩa dân tộc chân chính là

một động

lực lớn:

- Chủ nghĩa dân tộc trong tư tưởng Hồ Chí Minh thực chất là chủ nghĩa yêu

nước và tinh

thần dân tộc chân chính. Nó khác hẳn về chất so với chủ nghĩa dân tộc sô

vanh, vị kỷ của

giai cấp tư sản đã bị lịch sử lên án.

- Xuất phát từ sự phân tích quan hệ giai cấp trong xã hội thuộc địa, chứng

kiến tinh thần

đấu tranh quyết liệt của nhân dân các thuộc địa chống lại ách thống trị của

chủ nghĩa tư bản

thực dân phương Tây, nhận thức sâu sắc sức mạnh của chủ nghĩa dân tộc

chân chính trong

lịch sử đấu tranh dựng nước và giữ nước của dân tộc ta, Hồ Chí Minh đi đến

khẳng định ở

các nước đang đấu tranh giành độc lập chủ nghĩa dân tộc chân chính là một

động lực lớn.

- Khi đã xác định chủ nghĩa dân tộc chân chính là một động lực lớn, Hồ Chí

Minh yêu

cầu Quốc tế Cộng sản và các đảng cộng sản phải nắm lấy và phát huy ngọn

cờ dân tộc,

không để ngọn cờ dân tộc rơi vào tay giai cấp nào khác.

3. Kết hợp nhuần nhuyễn dân tộc với giai cấp, độc lập dân tộc với chủ nghĩa

xã hội, chủ

nghĩa yêu nước với chủ nghĩa quốc tế.

- Kết hợp nhuần nhuyễn dân tộc với giai cấp. Để phát huy sức mạnh của

chủ nghĩa dân

tộc, giải quyết vấn đề dân tộc một cách triệt để, việc kết hợp nhuần nhuyễn

dân tộc với giai

cấp có một ý nghĩa hết sức quan trọng.

Hồ Chí Minh đã vận dụng và phát triển sáng tạo quan điểm của các nhà

kinh điển Mác-

Lênin về mối quan hệ giữa vấn đề dân tộc và vấn đề giai cấp. Người cũng cho

rằng giữa các

vấn đề này có mối quan hệ chặt chẽ với nhau. Tuy nhiên, xuất phát từ điều

kiện lịch sử cụ

thể của các thuộc địa, nơi mà mâu thuẫn dân tộc đang là mâu thuẫn nổi lên

hàng đầu, Hồ Chí

Minh cho rằng vấn đề dân tộc phải được ưu tiên giải quyết trước vấn đề giai

cấp, có giải

phóng được dân tộc thì mới giải phóng được giai cấp công nhân và nhân dân

lao động, có

độc lập dân tộc mới có địa bàn để tiến lên làm cách mạng xã hội chủ nghĩa.

- Kết hợp độc lập dân tộc với chủ nghĩa xã hội. Tư tưởng kết hợp độc lập

dân tộc với

chủ nghĩa xã hội có ý nghĩa to lớn. Nó chính là phương hướng để giải quyết

vấn đề dân tộc

thuộc địa một cách triệt để gắn giải phóng dân tộc với giải phóng giai cấp và

giải phóng con

người.

Tư tưởng Hồ Chí Minh về kết hợp độc lập dân tộc với chủ nghĩa xã hội

được hình

thành bắt đầu từ khi Người đọc bản Sơ thảo lần thứ nhất những luận cương

về vấn đề dân

tộc và thuộc địa của Lênin đăng trên tờ Humanité (Nhân đạo) vào tháng 7

năm 1920. Tư

tưởng đó được Người thể hiện tập trung trong các tác phẩm Bản án chế độ

thực dân Pháp,

Đường Kách mệnh, Chính cương vắn tắt của Đảng…. Từ khi Đảng Cộng sản

Việt Nam ra

đời, độc lập dân tộc gắn liền với CNXH đã trở thành đường lối chiến lược

xuyên suốt, chỉ

đạo cách mạng Việt Nam.

Tư tưởng kết hợp độc lập dân tộc với chủ nghĩa xã hội đã đáp ứng được

đòi hỏi khách

quan của lịch sử dân tộc Việt Nam, thoả lòng mong mỏi của nhân dâ Việt

Nam, được nhân

dân ủng hộ và biến thành hành động cụ thể, đưa sự nghiệp cách mạng nước

ta đi từ thắng lợi

này đến thắng lợi khác.

- Kết hợp chủ nghĩa yêu nước với chủ nghĩa quốc tế. Để chiến thắng

chủ nghĩa đế quốc

khi chúng đã câu kết với nhau thành lực lượng phản động quốc tế, các dân

tộc thuộc địa phải

đoàn kết với nhau và đoàn kết với giai cấp vô sản ở các nước chính quốc

Kế thừa chủ nghĩa yêu nước của dân tộc và quan điểm nêu cao tinh thần

quốc tế vô sản

của chủ nghĩa Mác-Lênin , đồng thời nhận thức rõ sức mạnh của chủ nghĩa

đế quốc và sự

câu kết lẫn nhau giữa các đế quốc trong việc xâm chiếm, thống trị thuộc địa,

Hồ Chí Minh

cho rằng muốn giải quyết thành công các vấn đề dân tộc thuộc địa, các dân

tộc thuộc địa và

giai cấp vô sản ở các chính quốc phải đoàn kết chặt chẽ với nhau, thực hành

kết hợp chủ

nghĩa yêu nước với chủ nghĩa quốc tế vô sản. Bản thân Người là một tấm

gương mẫu mực

về sự kết hợp này.

-> Tư tưởng Hồ Chí Minh về vấn đề dân tộc vừa có tính cách mạng triệt để

vừa có tính khoa

học sâu sắc. Trên cơ sở đó, Hồ Chí Minh đã xây dựng nên những luận điểm cụ

thể về cách

mạng giải phóng dân tộc Việt Nam.

Câu 4: Tư tưởng Hồ Chí Minh về nhà nước trong sạch, vững mạnh:

a. Đảng là đạo đức, là văn minh:

- Theo Hồ Chí Minh, đạo đức của Đảng thể hiện trên những điểm sau đây:

+ Mục đích hoạt động của Đảng là lãnh đạo đấu tranh giải phóng dân

tộc, giải phóng xã

hội, giải phóng giai cấp, giải phóng con người. Đó là sự nghiệp cách mạng

theo chủ nghĩa

Mác – Lênin, làm cho dân tộc được độc lập, nhân dân có cuộc sống ấm no, tự

do, hạnh phúc

thực sự, đoàn kết hữu nghị với các dân tộc trên thế giới.

+ Cương lĩnh, đường lối, chủ trương và mọi hoạt động thực tiễn của

Đảng đều phải

nhằm mục đích đó. Đảng phải luôn luôn trung thành với lợi ích toàn dân tộc

vì Đảng không

có mục đích riêng; sự ra đời và phát triển của Đảng đều vì mục đích làm cho

đất nước hùng

cường đi lên chủ nghĩa xã hội, đưa lại quyền lợi cho dân.

+ Đội ngũ đảng viên phải luôn luôn thấm nhuần đạo đức cách mạng, ra

sức tu dưỡng,

rèn luyện, suốt đời phấn đấu cho lợi ích của dân, của nước.

- Theo Hồ Chí Minh, một đảng văn minh (hay còn gọi đó là “một Đảng cách

mạng chân

chính”) thể hiện ở những nội dung chủ yếu sau đây:

+ Đảng văn minh là một Đảng tiêu biểu cho lương tâm, trí tuệ và danh

dự của dân tộc.

+ Đảng ra đời là một tất yếu, phù hợp với quy luật phát triển văn minh

tiến bộ của dân

tộc và của nhân loại.

+ Đảng phải luôn trong sạch, vững mạnh, làm tròn sứ mệnh lịch sử cho

nhân dân, dân

tộc giao phó là lãnh đạo giành độc lập cho Tổ quốc và đưa lại tự do, ấm no,

hạnh phúc cho

nhân dân.

+ Trong giai đoạn cầm quyền, Đảng hoạt động trong khuôn khổ Hiến pháp

và pháp

luật, Đảng không phải là tổ chức đứng trên dân tộc.

+ Đội ngũ đảng viên phải là những chiến sĩ tiên phong, gương mẫu

trong công tác

và cuộc sống hằng ngày.

+ Đảng có quan hệ quốc tế trong sáng, hoạt động không những vì

lợi ích dân tộc

Việt Nam mà còn vì độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ của

các quốc gia

khác; vì hòa bình, hữu nghị, hợp tác cùng phát triển của các dân tộc trên thế

giới. - Hồ Chí

Minh đã cảnh báo: “Một dân tộc, một đảng và mỗi con người, ngày hôm qua

là vĩ đại, có sức

hấp dẫn lớn, không nhất định hôm nay và ngày mai vẫn được mọi người yêu

mến và ca ngợi,

nếu lòng dạ không trong sáng nữa, nếu sa vào chủ nghĩa cá nhân”.

b. Những vấn đề nguyên tắc trong hoạt động của Đảng:

- Xây dựng Đảng về chính trị bao gồm: xây dựng đường lối chính trị, xây

dựng và thực

hiện nghị quyết, xây dựng và phát triển hệ tư tưởng chính trị, bảo vệ chính trị

trong đó xây

dựng đường lối chính trị đúng đắn là vấn đề sinh tử đối với sự tồn tại và phát

triển của Đảng.

Đảng có thể phạm phải sai lầm, khuyết điểm, nhưng tuyệt đối không được

sai lầm về đường

lối chính trị. - Xây dựng Đảng về tổ chức phải tuân theo các nguyên tắc của

một chính đảng

vô sản kiểu mới theo tư tưởng của Lênin:

+ Tập trung dân chủ là nguyên tắc tổ chức và sinh hoạt cơ bản và

quan trọng nhất

của Đảng. nhằm làm cho “Đảng tuy đông người nhưng tiến hành chỉ như một

người’’. Với

Hồ Chí Minh, tập trung có nghĩa là thiểu số phục tùng đa số, cấp dưới phục

tùng cấp trên,

đảng viên phục tùng vô điều kiện nghị quyết của Đảng. Dân chủ nghĩa là mọi

người được tự

do trình bày ý kiến của mình, tranh luận với các ý kiến của người khác.

Nhưng phải tránh

dân chủ hình thức, dân chủ quá trớn hoặc tập trung quan liêu, chuyên quyền,

độc đoán.

+ Tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách. Cần phải có tập thể lãnh đạo

vì, theo Hồ Chí

Minh, một người dù tài giỏi cũng không thấy và cũng không thể xem xét tất

cả các mặt của

vấn đề, nhiều người thì nhiều kinh nghiệm, người thấy rõ mặt này, người thấy

rõ mặt khác,

góp kinh nghiệm và sự xem xét của nhiều người thì thấy rõ tất cả các mặt

của vấn đề. Tập

thể lãnh đạo và cá nhân phụ trách phải luôn đi đôi với nhau. Cần phải có cá

nhân phụ trách

vì sau khi đã bàn bạc kỹ rồi thì cần phải giao cho một hoặc một số ít người

phụ trách, tránh

tình trạng đùn đẩy và kết quả là không ai làm. Để tránh họp hành tràn lan,

Hồ Chí Minh yêu

cầu đối với những việc bình thường một người cũng có thể giải quyết đúng,

thì người phụ

trách cần phải tự quyết định.

+ Phê bình và tự phê bình: Người viết: “Mỗi người đều có thiện ác ở

trong lòng. Ta

phải biết làm cho phần tốt ở trong mỗi con người nảy nở như hoa mùa xuân

và phần xấu bị

mất dần đi, đó là thái độ của người cách mạng’’ Mục đích của phê và tự phê

bình là để tăng

cường tình đoàn kết trong Đảng và giúp nhau cùng tiến bộ. Thái độ phê và tự

phê bình phải

thành khẩn, trung thực, kiên quyết và có văn hóa.

+ Kỷ luật nghiêm minh, tự giác: sức mạnh của Đảng bắt nguồn từ ý thức

kỷ luật nghiêm

minh và tự giác trong đó kỷ luật nghiêm minh thuộc về tổ chức Đảng, kỷ luật

tự giác thuộc

về đảng viên. Đảng viên không chỉ chấp hành nghiêm minh và tự giác kỷ luật

của Đảng mà

còn phải gương mẫu chấp hành kỷ luật của nhà nước và kỷ luật của các đoàn

thể nhân dân.

+ Đoàn kết thống nhất trong Đảng: đây là nguyên tắc Hồ Chí Minh đặc

biệt coi trọng

bởi vì đoàn kết thống nhất trong Đảng là cội nguồn sức mạnh của Đảng đồng

thời là cơ sở

xây dựng khối đoàn kết dân tộc. Đoàn kết thống nhất trong Đảng dựa trên cơ

sở lý luận của

Chủ nghĩa Mác - Lênin và trực tiếp là đường lối, quan điểm, nghị quyết của

Đảng. Hồ Chí

Minh yêu cầu toàn Đảng phải ra sức giữ gìn sự đoàn kết, thống nhất trong

Đảng như “giữ

gìn con ngươi của mắt mình”, Đảng phải thực hành dân chủ rộng rãi trong

nội bộ Đảng,

thường xuyên tự phê bình và phê bình và tu dưỡng đạo đức cách mạng là

cách tốt nhất để

tăng cường sự đoàn kết, thống nhất trong Đảng.

c. Xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên:

- Những yêu cầu chủ yếu đối với đội ngũ cán bộ, đảng viên:

+ Phải tuyệt đối trung thành với Đảng.

+ Phải là những người nghiêm chỉnh thực hiện cương lĩnh, đường

lối, quan điểm,

chủ trương, nghị quyết của Đảng và các nguyên tắc xây dựng Đảng.

+ Phải luôn luôn tu dưỡng, rèn luyện, trau dồi đạo đức cách mạng.

+ Phải luôn luôn học tập nâng cao trình độ về mọi mặt.

+ Phải có mối liên hệ mật thiết với nhân dân.

+ Phải luôn luôn chịu trách nhiệm, năng động, sáng tạo.

+ Phải là những người luôn luôn phòng và chống các tiêu cực. - Hồ

Chí Minh đặc

biệt coi trọng công tác cán bộ vì “muôn việc thành công hoặc thất bại đều do

cán bộ tốt hoặc

kém”. Trong công tác cán bộ, Hồ Chí Minh yêu cầu:

Phải hiểu và đánh giá đúng cán bộ; phải chú trọng huấn luyện cán bộ,

huấn luyện một

cách thiết thực, có hiệu quả; phải đề bạt đúng cán bộ; phải sắp xếp, sử dụng

cán bộ cho

đúng; phải kết hợp “cán bộ cấp trên phải đến và cán bộ địa phương”, phải

chống bệnh địa

phương cục bộ; phải kết hợp cán bộ trẻ với cán bộ cũ; phải phòng và chống

các tiêu cực

trong công tác cán bộ; phải thường xuyên kiểm tra, giúp đỡ cán bộ

Câu 5: Tư tưởng Hồ Chí Minh về tính tất yếu, vai trò lãnh đạo của Đảng.

Vai trò của Đảng đối với cách mạng Việt Nam giai đoạn đổi mới hiện nay

1. Về tính tất yếu và vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam:

- Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời, tồn tại và phát triển chính là do nhu

cầu tất yếu của

xã hội Việt Nam từ đầu năm 1930 trở đi. - Sự lãnh đạo của ĐCSVN là tất yếu,

vai trò lãnh

đạo của Đảng cũng là tất yếu. Trong tác phẩm Đường cách mệnh (năm

1927), Hồ Chí Minh

khẳng định: “Đảng có vững, cách mệnh mới thành công, cũng như người cầm

lái có vững

thuyền mới chạy”. - Các nhà kinh điển của Chủ nghĩa Mác - Lênin khái quát

quy luật hình

thành và phát triển các Đảng Cộng sản là do sự kết hợp phong trào công

nhân với lý luận của

Bấm Tải xuống để xem toàn bộ.

NỘI DUNG ÔN THI HẾT HỌC PHẦN TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH | Trường Đai học Tài chính - Ngân hàng Hà Nội

Tài liệu liên quan:

Tư tưởng Hồ Chí Minh - Chương 3 Cách mạng Giải phóng Dân tộc | Trường Đại học Tài chính - Ngân hàng Hà Nội

Tư Tưởng Hồ Chí Minh: Đối Tượng, Phương Pháp Nghiên Cứu và Ý Nghĩa Học Tập | Trường Đại học Tài chính - Ngân hàng Hà Nội

ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH - KHÓA HỌC ĐẠI HỌC | Trường Đại học Tài chính - Ngân hàng Hà Nội

TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH CHƯƠNG 1. KHÁI NIỆM, ĐỐI TƯỢNG, PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU VÀ Ý NGHĨA HỌC TẬP MÔN TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH | Trường Đại học Tài chính - Ngân hàng Hà Nội