lOMoARcPSD| 42676072
Tư tưởng Hồ Chí Minh
Nội Dung: Quan điểm của Hồ Chí Minh về những chuẩn mực đạo đức Cách mạng
1. Trung với nước, hiếu với dân
Tinh hoa văn hóa, tư tưởng phương Đông kết tinh trong ba học thuyết lớn Đạo,
Thích, Nho. Đây là những học thuyết có ảnh hưởng sâu rộng ở phương Đông và ở Việt Nam trước đây.
Hồ Chí Minh là người con sinh ra trong một gia đình nhà Nho, được tiếp xúc với
quan niệm đạo đức của Nho giáo từ sớm. Từ đây, Người đã tiếp thu, kế thừa, đổi
mới, phát triển tinh thần trọng đạo đức của Nho giáo, đặc biệt là trong việc tu
dưỡng, rèn luyện đạo đức của con người, trong công tác xây dựng Đảng về đạo đức. * Vị trí:
Trong các mối quan hệ đạo đức thì mối quan hệ giữa mỗi người với đất nước, với
nhân dân, với dân tộc là mối quan hệ lớn nhất. Trung, hiếu là phẩm chất đạo đức
quan trọng nhất, bao trùm nhất chi phối các phẩm chất đạo đức khác. * Nguồn gốc:
Là những khái niệm đạo đức cũ đã có trong tư tưởng đạo đức truyền thống Việt
Nam và phương Đông, được Hồ Chí Minh sử dụng với những nội dung mới, rộng lớn hơn.
Trung, hiếu là những khái niệm đã có trong tư tưởng đạo đức truyền thống Việt
Nam và phương Đông, xong có nội dung hạn hẹp. Trung với vua, hiếu với cha mẹ,
phản ánh bổn phận của dân đối với vua, con đối với cha mẹ. Hồ Chí Minh đã vận
dụng và đưa vào nội dung, mới đạo đức cách mạng: Trung với nước hiếu với dân,
đồng thời người đã loại bỏ đi những yếu tố hạn chế của đạo đức cũ.
Đầu năm 1946, Hồ Chí Minh chỉ rõ: “Đạo đức, ngày trước thì chỉ trung với vua,
hiếu với cha mẹ. Ngày nay, thời đại mới, đạo đức cũng phải mới. Phải trung với
nước. Phải hiếu với toàn dân, với đồng bào.”
Tư tưởng “trung với nước, hiếu với dân” của Hồ Chí Minh không những kế thừa
giá trị yêu nước truyền thống của dân tộc, mà còn vượt qua những hạn chế của
truyền thống đó. Trung với nước là trung thành với sự nghiệp dựng nước và giữ
nước. Khi Hồ Chí Minh đặt vấn đề “Bao nhiêu lợi ích đều vì dân. Bao nhiêu quyền lOMoARcPSD| 42676072
hạn đều của dân,... Nói tóm lại, quyền hành và lực lượng đều ở nơi dân”. Đảng và
Chính phủ là “đầy tớ nhân dân” chứ không phải “quan nhân dân để đè đầu cưỡi cổ
nhân dân”, thì quan niệm về nước và dân đã hoàn toàn đảo lộn so với trước; rất ít
lãnh tụ cách mạng đã nói về dân như vậy, điều này càng làm cho tư tưởng đạo đức
Hồ Chí Minh vượt xa lên phía trước.
Trong Thư gửi thanh niên (1965), Hồ Chí Minh viết: “Phải luôn luôn nâng cao chí
khí cách mạng “trung với nước, hiếu với dân, nhiệm vụ nào cũng hoàn thành, khó
khăn nào cũng vượt qua, kẻ thù nào cũng đánh thắng.” Luận điểm đó của Hồ Chí
Minh vừa là lời kêu gọi hành động, vừa là định hướng chính trị - đạo đức cho mỗi
người Việt Nam không chỉ trong cuộc đấu tranh cách mạng trước đây, hôm nay,
mà còn lâu dài về sau nữa. *Nội dung:
- Hồ Chí Minh cho rằng, trung với nước phải gắn liền hiếu với dân.
- Trung với nước, là phải yêu nước, tuyệt đối trung thành với Tổ quốc, suốt đời
phấn đầu cho Đảng, cho cách mạng, phải làm cho “dân giàu, nước mạnh”.
- Hiếu với dân là phải thương dân, tin dân, thân dân, học hỏi dân, lấy trí tuệ ở dân,
kính trọng dân, lấy dân làm gốc, “hết lòng hết sức phục vụ nhân dân. Phải yêu
kính nhân dân. Phải thật sự tôn trọng quyền làm chủ của nhân dân, tuyệt đối
không được lên mặt “quan cách mạng” ra lệnh, ra oai’.
Trung với nước là trung thành với sự nghiệp giữ nước và dựng nước. Nước là của
dân, còn nhân dân là chủ của đất nước. Bao nhiêu quyền hạn đều của dân, bao
nhiêu lợi ích đều vì dân. Đây là chuẩn mực đạo đức có ý nghĩa quan trọng hàng đầu.
Trung với nước, hiếu với dân là suốt đời phấn đấu hy sinh vì độc lập tự do của Tổ
quốc, vì chủ nghĩa xã hội, nhiệm vụ nào cũng hoàn thành, khó khăn nào cũng vượt
qua, kẻ thù nào cũng đánh thắng. Bác vừa kêu gọi hành động vừa định hướng
chính trịđạo đức cho mỗi người Việt Nam.
Đối với cán bộ đảng viên phải suốt đời đấu tranh cho Đảng, cho cách mạng, đó là
điều chủ chốt của đạo đức cách mạng. Phải tuyệt đối trung thàmh với Đảng, với
dân, phải tận trung, tận hiếu, thì mới xứng đáng vừa là đầy tớ trung thành, vừa là
người lãnh đạo của dân; dân là đối tượng để phục vụ hết lòng. Phải nắm vững dân
tình, hiểu rõ dân tâm, cải thiện dân sinh, nâng cao dân trí để dân hiểu được quyền
và trách nhiệm của người chủ đất nước. lOMoARcPSD| 42676072 * Ví dụ:
Năm 1946, đến thăm và dự khai giảng lớp đầu tiên Trường võ bị Trần Quốc Tuấn,
Bác Hồ tặng lá cờ mang sáu chữ: “Trung với Nước, Hiếu với Dân”. Từ đó trở đi,
sáu chữ này được Bác nhắc lại nhiều lần. Trung đi liền với Hiếu. Trung với Nước
gắn liền Hiếu với Dân.
Trung với Nước, Hiếu với Dân còn đi vào thơ ca của Hồ Chí Minh. Năm 1948, tại
Việt Bắc, Bác Hồ tiếp cụ Võ Liêm Sơn - Chủ tịch Mặt trận Liên Việt khu IV - đến
thăm. Người tặng cụ Võ Liêm Sơn bài thơ chữ Hán trong đó có đề cập đến hai chữ Trung, Hiếu: Tặng cụ Võ Ngàn dặm cụ tìm đến,
Một lời trăm cảm thông!
Thờ dân tròn đạo hiếu,
Thờ nước vẹn lòng trung.
Cụ đến, tôi mừng rỡ, Cụ đi, tôi nhớ nhung. Một câu xin tặng cụ:
“Kháng chiến ắt thành công”.
(Bản dịch của Nxb.Văn học)
Hay câu chuyện “Chủ tịch xưng cháu với dân” là một trong các mẩu chuyện ngắn
về Bác được trích trong tuyển tập “Những mẩu chuyện về tấm gương đạo đức Hồ
Chí Minh”. Câu chuyện kể về cách xưng hô giản dị, coi trọng dân, xuất phát từ tấm
chân thành của Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Tháng 5-1948, trong một bức thư gửi cho một người dân là cụ Phùng Lục, hội
viên Phụ lão Cứu quốc (80 tuổi), ở huyện Ứng Hoà, tỉnh Hà Đông, Bác Hồ đã viết:
“Thưa cụ, những vị Thượng thọ như cụ là của quý vô giá của dân tộc và nước nhà.
Trong ngày chúc thọ, cụ lại miễn sự tế lễ linh đình, mà đem số tiền 500 đồng
quyên vào quỹ kháng chiến. Như thế là cụ đã nêu cái gương hăng hái kháng chiến
và cái gương sửa đổi cổ tục thực hành đời sống mới cho toàn thể đồng bào noi
theo. Cháu xin thay mặt Chính phủ cảm ơn và trân trọng chúc cụ sống lâu và luôn lOMoARcPSD| 42676072
luôn mạnh khoẻ để kêu gọi các con cháu ra sức tham gia công việc kháng chiến và
cứu quốc. Cháu lại kính gửi cụ lời chào thân ái và quyết thắng” – Hồ Chí Minh. * Kết luận:
Cần phải khẳng định rằng “Trung với nước, Hiếu với dân” là phẩm chất cao đẹp
nhất trong những phẩm chất cao đẹp của người cộng sản. Người đề ra phẩm chất
này - Hồ Chí Minh - biểu tượng sáng ngời tận trung với nước, tận hiếu với dân, cả
đời hy sinh cho độc lập, tự do, thống nhất Tổ quốc, ấm no, dân chủ, hạnh phúc của
nhân dân. Những người cộng sản tiền bối, cán bộ các thời kỳ - tất nhiên có mức độ
khác nhau - đều thể hiện tinh thần vì nước vì dân của người cách mạng. Hiện nay,
tình trạng suy thoái, tham chức, lạm quyền, tham nhũng, lãng phí, quan liêu, ức
hiếp dân,… của một bộ phận cán bộ, đảng viên thực chất là “bất trung, bất hiếu”,
trái ngược với lời dạy của Bác Hồ. Cần phải tiếp tục đấu tranh kiên quyết và mạnh
mẽ hơn nữa để xóa bỏ quốc nạn này. 2. Cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư
Đây là 1 biểu hiện cụ thể của phẩm chất: “trung với nước, hiếu với dân”
Trời có bốn mùa: Xuân, Hạ, Thu, Đông
Đất có bốn phương: Đông, Tây, Nam, Bắc
Người có bốn đức: Cần, Kiệm, Liêm, Chính
Thiếu một mùa thì không thành trời
Thiếu một phương thì không thành đất. và Người giải thích
cặn kẽ, nội dung từng khái niệm:
Đây là 1 biểu hiện cụ thể của phẩm chất: “trung với nước, hiếu với dân”
Vị trí: Là nội dung cốt lõi của đạo đức cách mạng, là phẩm chất đạo đức gắn liền
với hoạt động hằng ngày của mỗi người, là 1 biểu hiện cụ thể của phẩm chất
“ trung với nước, hiếu với dân”
Nguồn gốc: Là những khái niệm cũ trong đạo đức truyền thống dân tộc, được Hồ
Chí Minh lọc bỏ những nội dung không phù hợp và đưa vào những nội dung mới
đáp ứng yêu cầu của cách mạnh. Nội dung: -
“Cần” tức là lao động cần cù, siêng năng; lao động có kế hoạch, sáng tạo, có
năng suất cao; lao động với tinh thần tự lực cánh sinh, không lười biếng. lOMoARcPSD| 42676072
Phải thấy rõ “lao động là nghĩa vụ thiêng liêng, là nguồn sống, nguồn hạnh phúc của mỗi chúng ta”. -
“Kiệm” là “tiết kiệm, không xa xỉ, không hoang phí, không bừa bãi”, là tiết
kiệm sức lao động, thì giờ, tiền của của dân, của nước, của bản thân mình, không
phô trương hình thức,không liên hoan chè chén lù bù. Tiết kiệm không phải là bủn xỉn.
+ Khi không nên tiêu xài thì 1 đồng xu cũng không nên tiêu
+ Khi có việc đáng làm, việc lợi ích cho đồng bào, cho Tổ quốc, thì dù bao nhiêu
công, tốn bao nhiêu của, cũng vui lòng.
+ Việc đáng tiêu mà không tiêu, là bủn xỉn, chứ không phải là kiệm.
+ Cần với Kiệm phải đi đôi với nhau, như 2 chân của con người. -
“Liêm” “là trong sạch, không tham lam”, là liêm khiết, “luôn luôn tôn trọng
giữ gìn của công, của dân”
+ Chữ Liêm phải đi đôi với chữ Kiệm. Cũng như Kiệm phải đi đôi với Cần. Có Kiệm mới Liêm được.
+ Liêm là không tham địa vị, không tham tiền tài, không tham sung sướng, không
ham người tâng bốc mình
+ Chỉ có 1 thứ là ham học,ham làm, ham tiến bộ
-“Chính” là không tà, là thẳng thắn, đứng đắn. Chính được thể hiện rõ trong ba mối
quan hệ: ĐỐI VỚI MÌNH- chớ tự kiêu, tự đại; ĐỐI VỚI NGƯỜI- chớ nịnh hót
người trên, chớ xem khinh người dưới; ĐỐI VỚI VIỆC- phải để công việc lên trên,
trước việc tư, việc nhà, việc thiện dù nhỏ đến mấy cũng làm. Việc ác thì dù nhỏ đến mấy cũng tránh
=> Những điều Hồ Chí Minh viết về “CẦN KIỆM LIÊM CHÍNH” hàm chứa yêu cầu và
mong mỏi của Người về sự cần thiết phải rèn luyện đạo đức cách mạng nói chung,
xây dựng và rèn “tứ đức” nói riêng đối với mỗi người cán bộ, đảng viên. Theo Người,
uy tín của Đảng cầm quyền, của mỗi cán bộ, đảng viên và lòng tin của nhân dân gắn
liền với sự tu dưỡng và gương mẫu thực hành đạo đức cách mạng, cho nên, nếu
mỗi cán bộ, đảng viên chỉ biết nói lời hay, ý đẹp nhưng không gương mẫu thực
hành “CẦN KIỆM LIÊM CHÍNH” thì cũng không thể hấp dẫn, quy tụ, lãnh đạo được
quần chúng nhân dân. Vì thế, thực hành “CẦN KIỆM LIÊM CHÍNH” không chỉ là yêu
cầu cần thiết trong tu dưỡng đạo đức của mỗi người cách mạng mà còn là biện lOMoARcPSD| 42676072
pháp quan trọng để xây dựng Đảng về đạo đức. Theo Hồ Chí Minh, việc thực hành
“tứ đức” sẽ không chỉ giúp người cán bộ, đảng viên tự soi, tự sửa, tự rèn mình mà
còn tạo ra sức mạnh mềm và sức hấp dẫn của một tổ chức, của cả một dân tộc:
“Một dân tộc biết cần, kiệm, biết liêm, chính là một dân tộc giàu về vật chất, mạnh
về tinh thần, là một dân tộc văn minh và tiến bộ”.
Không chỉ làm rõ nội hàm của CẦN, KIỆM, LIÊM, CHÍNH, sau này, trong nhiều tác
phẩm khác, Hồ Chí Minh còn khẳng định rõ “tứ đức” đối lập với tham ô, lãng phí,
quan liêu, với ý nghĩa: cần, kiệm, liêm, chính như là ánh sáng của đạo đức con
người; còn tham ô, lãng phí, quan liêu như là bóng tối của sự suy thoái. CẦN, KIỆM,
LIÊM, CHÍNH có mối quan hệ chặt chẽ với “chí công vô tư” và người cán bộ, đảng
viên trong nhận thức và hành động hướng lòng mình đến “chí công vô tư”, tận tâm
vì dân, vì nước thì nhất định sẽ thực hiện được CẦN, KIỆM, LIÊM, CHÍNH. Hơn nữa,
thực tế cho thấy rằng, một bộ phận cán bộ, đảng viên - những người “có nhiều hoặc
ít quyền hành. Nếu không giữ đúng Cần, Kiệm, Liêm, Chính thì dễ trở nên hủ bại,
biến thành sâu mọt của dân”, cho nên người cách mạng bên cạnh yêu cầu phải có
"tứ đức", còn rất cần phải xây dựng đức tính “chí công vô tư”, để mình trở thành
người lãnh đạo - người đầy tớ trung thành của nhân dân luôn phụng sự và liêm chính.
- Chí công vô tư: là hoàn toàn vì lợi ích chung, không tư lợi, “ luônđặt lợi ích của
Đảng, của nhân dân, của dân tộc lên trên hết, trước hết”, “chỉ biết vì Đảng, vì
dân tộc”, lo trước thiên hạ, vui sau thiên hạ. Chí công vô tư là chống chủ nghĩa cá nhân.
+ Chí công vô tư về thực chất là sự tiếp nối cần, kiệm, liêm, chính. Người giải thích:
“Trước nhất là cán bộ các cơ quan, các đoàn thể, cấp cao thì quyền to, cấp thấp thì
quyền nhỏ. Dù to hay nhỏ, có quyền mà thiếu lương tâm là có dịp đục khoét, có dịp
ăn của đút, có dịp “dĩ công vi tư”. Vì vậy, cán bộ phải thực hành chữ Liêm trước,để làm kiểu mẫu cho dân.
- Mối quan hệ: Cần, kiệm, liêm, chính có quan hệ chặt chẽ với nhau, với chí công
vô tư. Cần, kiệm, liêm, chính dẫn đến chí công vô tư. Ngược lại, đã chí công vô
tư thì nhất định sẽ thực hiện được cần, kiệm, liêm, chính.
Tư tưởng và tấm gương đạo đức cách mạng cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô
tư của Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn là những giá trị đạo đức cao đẹp của thời đại.
Cán bộ, đảng viên là cầu nối giữa Đảng với quần chúng, là người đưa đường lối,
chủ trương, chính sách của Đảng đến với quần chúng. Để trở thành môt người cán ̣
bộ, đảng viên tốt trong cơ quan, đơn vị; người công dân tốt trong xã hội. Mỗi cán
bộ, đảng viên cần hiểu sâu sắc đường lối, chủ trương, chính sách là điều quan
trọng, nhưng quan trọng hơn là phải làm cho đông đảo quần chúng hiểu đúng, tổ lOMoARcPSD| 42676072
chức cho quần chúng thực hiện đúng và hiệu quả đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng.
- Ví dụ: Bác luôn cần - kiệm - liêm - chính, chí công vô tư từ trong suy nghĩ cho đến
hành động. Để góp phần chống nạn đói năm 1945, bản thân Bác đã đi đầu trong
chiến dịch chống giặc đói bằng lạc quyên cứu đói. Bác nêu ra biện pháp cứu đói
bằng cách mười ngày một lần, tất cả đồng bào sẽ nhịn ăn một bữa, gạo tiến
kiệm được sẽ góp lại và phát cho người nghèo. Và chính bản thân Bác cũng
nghiêm túc tực hiện. Bác Định, chính trị viên đại đội 1 - làm nhiệm vụ bảo vệ Bắc
Bộ phủ thời gian sau cách mạng tháng tám và quốc khánh 2/9/1945 đã kể lại
rằng: Khi Bác xuống thăm hỏi sức khoẻ của các cán bộ, chiến sĩ đúng giờ cơm
trưa, thấy trong mâm cơm của các chiến sĩ làm nhiệm vụ bảo vệ ở Bắc Bộ phủ
chỉ có đĩa rau muống luộc, vài miếng đậu phụ kho tương và bát nước rau luộc.
Lo các chiến sĩ không đủ cơm no, không đủ sức khoẻ, Bác dặn dò các chiến sỹ
làm nhiệm vụ không phải nhịn ăn trong khi đó, bếp nấu ăn cho Bác vẫn tắt lửa
đều mỗi chiều thứ 6 vì Bác vẫn làm gương nhịn ăn cứu đói cho đồng bào.
Là tấm gương mẫu mực phục vụ nhân dân, Bác ý thức được phải nói đi đôi với
làm, và thậm chí, Bác còn làm nhiều hơn cả những gì Bác nói. Bác là tấm gương
sáng về cần - kiệm - liêm - chính, chí công vô tư. Bác cần mẫn với công việc
nhưng không quên việc học tập, rèn luyện để nâng cao tri thức. Bác không ngại
khó, ngại khổ ngay cả khi bị gông cùm tù đày, bác vẫn kiên nghị quyết tâm trên
con đường cứu dân cứu nước. Bác đi đầu trong thực hành lối sống tiết kiệm, giản
dị, không xa hoa, lãng phí. Là vị lãnh tụ rất lực liêm - chính, chí công vô tư. Bác
luôn giữ minh trong sạch, kiên quyết đấu tranh không mệt mỏi trước cái ác - u
nhọt, sâu mọt- gây hại cho dân cho nước. Bác sống trung thực, chân thành và luôn
yêu thương, tôn trọng mọi người.
- https://youtu.be/5rJzFZKICjU mời các bạn xem video
3. Thương yêu con người, sống có tình nghĩa
Vị trí: là 1 trong những phẩm chất đạo đức cao đẹp nhất của người cách mạng Vì
yêu thương nhân dân, yêu thương con người mà Hồ Chí Minh sẵn sàng chấp nhận
mọi gian khổ, hy sinh để đem lại độc lập cho dân tộc, tự do hạnh phúc cho con người.
Nguồn gốc :Kế thừa truyền thống nhân nghĩa của dân tộc, kết hợp với chủ nghĩa
nhân đạo cộng sản, tiếp thu tinh thần nhân văn của nhân loại qua nhiều thập
niên, cùng với việc thể nghiệm chính bản thân mình qua hoạt động thực tiễn, Hồ lOMoARcPSD| 42676072
Chí Minh đã xác định tình thương yêu con người là một trong những phẩm chất
đạo đức cao đẹp nhất. Nội dung:
• Tình yêu thương con người là tình cảm nhân ái sâu sắc, rộng lớn, trước hết
dành cho những người nghèo khổ, những người bị mất quyền, những người bị
áp bức, bị bóc lột không phân biệt màu da, dân tộc. Người cho rằng, nếu
không có tình yêu thương như vậy thì không thể nói đến cách mạng, càng
không thể nói đến chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng sản.
• Tình thương người, yêu đồng loại, yếu đồng bào, yêu đất nước mình là tư
tưởng lớn, là mục tiêu phấn đấu của Hồ Chí Minh, được thể hiện ở sự ham
muốn tột bậc của Người là “làm sao cho nước ta được hoàn toàn độc lập, dân
ta được hoàn toàn tự do, đồng bào ai cũng có cơm ăn áo mặc, ai cũng được
học hành”. Đây là yếu tố cốt lõi đầu tiên tạo nên nền tảng tư tưởng đạo đức
Hồ Chí Minh. Đó cũng là lý tưởng chính trị, lý tưởng đạo đức và là lý tưởng nhân văn của Người.
• Tình thương yêu con người theo Hồ Chí Minh phải được xây dựng trên lập
trường của giai cấp công nhân, thể hiện trong các mối quan hệ hằng ngày với
bạn bè, đồng chí, anh em, phải được thể hiện ở hành động cụ thể thiết thực.
Nó đòi hỏi mỗi người phải chặt chẽ và nghiêm khắc với mình; rộng rãi, độ
lượng và giàu lòng vị tha đối với người khác; phải có thái độ tôn trọng những
quyền của con người, tạo điều kiện cho con người phát huy tài năng; nâng con
người lên, kể cả những người nhất thời lầm lạc, chứ không phải là thái độ “dĩ
hòa vi quý”, không phải hạ thấp, càng không phải vùi dập con người. Bằng
hành động và ứng xử của mình, Hồ Chí Minh truyền lại cho chúng ta một đạo
lý làm người là phải biết yêu thương và sống với nhau có tình có nghĩa. Theo
Hồ Chí Minh, “hiểu chủ nghĩa Mác - Lênin là phải sống với nhau có tình có
nghĩa. Nếu thuộc bao nhiêu sách mà sống không có tình có nghĩa thì sao gọi là
hiểu chủ nghĩa Mác - Lênin được”. Trong Di chúc, Người viết: “Phải có tình
đồng chí thương yêu lẫn nhau”?. Ví dụ: -
Sau Cách mạng tháng Tám năm 1945, nước ta phải trải qua nạn đói khủng
khiếp do thực dân, đế quốc gây ra. Trong tình hình khó khăn ấy, Hồ Chủ tịch phát
động nhân dân tăng gia sản xuất, thực hành tiết kiệm. Còn bản thân Bác, cứ 10
ngày nhịn ăn 1 bữa để góp gạo vào hũ gạo tiết kiệm cùng nhân dân cứu đói.
Đi Chiến dịch Biên giới năm 1950, Người không cưỡi ngựa mà cùng đi bộ với cán
bộ, chiến sĩ, để ngựa thồ hành lí, đạn dược đỡ nặng vai cho bộ đội. Có lần khi đến lOMoARcPSD| 42676072
thăm trại tù binh, do trời đang rét, Bác đã cho viên quan ba thầy thuốc của quân
đội Pháp chiếc áo khoác của mình...
Giữa bề bộn công việc của đất nước, Bác không quên các em nhỏ, trong đó có
những em bé bán báo, đánh giày, không quên các cụ già… Người còn gửi thiếp
chúc Tết, thư mừng sinh nhật bè bạn gần xa; chia vui với niềm vui của đồng bào,
đồng chí… Niềm vui của Người chỉ trọn vẹn khi đất nước được độc lập, tự do,
đồng bào ai cũng có cơm ăn, áo mặc, ai cũng được học hành.
Thật hiếm có vị lãnh tụ nào lại có tình thương mênh mông, dành cho bao số phận,
mọi kiếp người... như Bác. -
Liên hệ với sinh viên Việt Nam cần làm gì để phát huy phẩm chấttốt đẹp này:
Dân tộc ta có truyền thống “lá lành đùm là rách”, đó là truyền thống đạo đức của
cả dân tộc, mỗi sinh viên Việt Nam cần phải phát huy truyền thống tốt đẹp đó.
Yêu thương mọi người là phải chia sẻ, giúp đỡ bạn bè mình cùng tiến bộ. Một
người giỏi giúp một người yếu được hai người giỏi, hai người giỏi giúp hai người
nữa được bốn người giỏi, bốn người giỏi sẽ được tám người giỏi. Cứ như vậy cả
lớp sẽ giỏi, lớp nào cũng vậy thì cả trường sẽ giỏi, trường nào cũng vậy thì mọi
sinh viên đều giỏi. Sinh viên, thanh niên là những người chủ tương lai của đất
nước, nhất định đất nước ta sẽ “giỏi”, sẽ giàu, sẽ mạnh.
Yêu thương nhưng phải tránh bao che, giấu diếm, cổ súy sai phạm cho nhau. Phải
thẳng thắn góp ý, khéo léo phê bình để cùng nhau rút kinh nghiệm, giúp nhau tiến bộhơn.
Yêu thương là phải thông cảm và biết bỏ qua lỗi lầm cho nhau, cho người phạm
lỗi có cơ hội được sửa sai và làm lại
4. Tinh thần quốc tế trong sáng
-Vị trí:Chủ nghĩa quốc tế là 1 trong những phẩm chất quan trọng nhất của đạo đức công sản chủ nghĩa.̣
- Nguồn gốc: Điều này được bắt nguồn từ bản chất của giai cấp công nhân, nhằm vào mối quan hê rộ
ng lớn vượt qua khỏi giới hạn quốc gia-dân tộ c.̣ - Nội dung:
+Sự tôn trọng , hiểu biết ,thương yêu và đoàn kết với giai cấp vô sản toàn thế giới,
với các dân tôc bị áp bức , với tất cả các dân tộ
c và nhân dân các nước , với lOMoARcPSD| 42676072
những ̣ người tiến bô trên toàn cầu, chống lại mọi sự chia rẽ, hằn thù, bất bình đẳng
và ̣ phân biệt chủng tộc
+ Chống lại chủ nghĩa dân tộc hẹp hòi và chủ nghĩa bành trướng bá quyền
+ Hồ Chí Minh nêu cao tinh thần độc lập, tự chủ, tự lực, tự cường, nhưng luôn kêu
gọi phải tăng cường đoàn kết và hợp tác quốc tế, ủng hộ và giúp đỡ đối với cuộc
đấu tranh của nhân dân các nước vì hòa bình, độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội
Trong suốt cuộc đời hoạt động cách mạng, Hồ Chí Minh dày công xây đắp tinh
thần đoàn kết hữu nghị giữa nhân dân Việt Nam và nhân dân thế giới, đã tạo ra một
kiểu quan hệ quốc tế mới: Đối thoại thay cho đối đầu, nhằm kiến tạo một nền văn
hóa hòa bình cho nhân loại. -Ví dụ
Từ những năm 20 của thế kỷ XX, dưới ánh sáng của chủ nghĩa Mác-Lênin, từ
thành quả của Cách mạng tháng Mười Nga, Nguyễn Ái Quốc đã nhận ra giữa các
quốc gia, giữa các dân tộc ở các châu lục cần có sự hợp tác giúp đỡ và học hỏi lẫn
nhau. Sức mạnh của mỗi nước có một phần quan trọng tuỳ thuộc vào các mối liên
kết và hiểu biết lẫn nhau. Từ đó Người luôn khẳng định những cuộc cách mạng của
các dân tộc bất kỳ gần hay xa, to hay nhỏ đều có quan hệ với nhau. Từ năm 1924,
Người đã trở thành một trong những cán bộ châu Á đầu tiên thực thi nhiệm vụ liên
kết giữa các dân tộc châu Á với phong trào cách mạng vô sản thế giới. Trong
những năm tháng Nhân Dân Việt Nam đấu tranh giành độc lập và bảo vệ nền độc
lập của mình, Chủ tịch Hồ Chí Minh hết sức quan tâm chăm lo phát triển tình hữu
nghị giữa Việt Nam với các nước ở châu Á, châu Phi, châu Mỹ Latinh để mở rộng
quan hệ quốc tế của Việt Nam và khẳng định sự ủng hộ của Nhân Dân Việt Nam
đối với cuộc đấu tranh của Nhân Dân các nước vì độc lập dân tộc và tiến bộ xã hội.
Đồng thời, Người còn luôn nhắc nhở Nhân Dân Việt Nam về những nhiệm vụ đối
với cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc của Nhân Dân các nước này. Hồ Chí
Minh tha thiết với độc lập tự do của dân tộc mình, cho nên cũng rất trân trọng độc
lập tự do của các dân tộc khác. Bởi thế, Người hết sức căm giận trước bất cứ một
hành động xâm lược nào và cho rằng: giúp đỡ một dân tộc khác bảo vệ độc lập tự
do của họ cũng chính là bảo vệ lợi ích của đất nước mình, “giúp bạn là tự giúp
mình”. Đây chính là một bước phát triển mới trong tư tưởng Hồ Chí Minh về đoàn
kết quốc tế. Vì lẽ đó, Người luôn động viên Nhân Dân Việt Nam vừa tiến hành sự
nghiệp bảo vệ độc lập tự do của dân tộc mình, vừa thực hiện sự giúp đỡ vô tư chí
tình, chí nghĩa đối với các dân tộc anh em. lOMoARcPSD| 42676072
Sự đoàn kết ấy là nhằm những mục tiêu lớn của thời đại là hoà bình, độc lập dân
tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội, là hợp tác hữu nghị với tất cả các nước, các dân tộc.
Sự đoàn kết ấy dựa trên cơ sở bình đẳng và kết hợp giữa lợi ích quốc gia với lợi ích quốc tế
+Hồ Chí Minh nêu cao tinh thần đôc lậ
p, tự chủ ,tự lực, tự cường ,nhưng
luôn luôṇ kêu gọi phải tăng cường và hợp tác quốc tế , đồng thời phải ra sức ủng
hô và giúp ̣ đỡ với các cuôc đấu tranh của nhân dân và các nước vì hòa bình , độ c lậ p dân tộ
c , ̣ dân chủ và tiến hô xã hộ
i. Đoàn kết quốc tế của Hồ Chí
Minh theo tinh thần quốc ̣ tế trong sáng:
Quan sơn muôn dăm một nhà ̣
Bốn phương vô sản đều là anh em
5. Liên hệ, mở rộng
Rèn luyện những phẩm chất đạo đức đó như thế nào?
Khi bàn về vấn đề đạo đức, Chủ tịch Hồ Chí Minh bàn đến rất nhiều đối tượng
nhưng chủ yếu tập trung vào đội ngũ cán bộ, đảng viên. Người xác định đối với
người cán bộ đảng viên điều cần thiết trước tiên là phải có đạo đức cách mạng.
Đạo đức cần cho người cán bộ, đảng viên như cây phải cần phải có gốc, nước cần phải có ngọn nguồn.
Đối với mỗi người, việc tu dưỡng đạo đức phải được thực hiện trong mọi sinh hoạt
thực tiễn, trong đời tư cũng như đời công, trong học tập, lao động, chiến đấu; trong
mọi mối quan hệ xã hội từ hẹp đến rộng, từ nhỏ đến lớn - gia đình, nhà trường, xã
hội; từ quan hệ bạn bè đồng chí, anh em đến quan hệ tập thể, với cấp trên, cấp
dưới, với Đảng, với nước, với dân. Trong cuộc sống, mỗi người có nhiều cương vị,
nhiều vai trò khác nhau, đòi hỏi phải biết tự điều chỉnh hành vi của mình. Phẩm
chất đạo đức của mỗi người được thể hiện rất cụ thể, phong phú, đa dạng; nó thể
hiện thông qua hành vi ứng xử, thông qua cách giải quyết các mối quan hệ hằng
ngày trong công việc cũng như trong cuộc sống. Nên đạo đức cách mạng không
phải dễ dàng, tự dưng mà có, mà nó do cả một quá trình tu dưỡng, rèn luyện gian
khổ. Có rèn luyện công phu con người mới có phẩm chất đạo đức tốt đẹp và những
phẩm chất ấy ngày càng được bồi đắp, nâng cao. Và là người cán bộ đảng viên cần:
+ Một là, tận trung với nước, tận hiếu với dân, trọn vẹn nghĩa tình với đồng chí,
đồng nghiệp, người thân, đó là cuộc sống: chân thành nhất - giản dị nhất thanh cao
nhất; cần có tinh thần trách nhiệm cao trong công việc, cầu thị, cầu tiến bộ, biết lOMoARcPSD| 42676072
chiếm lĩnh tri thức và vận dụng sáng tạo các tri thức khoa học, lấy hiệu quả công
việc làm thước đo lòng trung thành và đánh giá phẩm chất của người cán bộ, đảng viên.
+ Hai là, là người cán bộ, đảng viên - chúng ta không nên tự “uốn” mình trở
thành người vô cảm, không nên ganh đua, ghen ghét; biết công nhận, ghi nhận khả
năng, nỗ lực của người khác; phải biết sống yêu thương đồng chí, đồng đội, sống cởi
mở, biết chia sẻ, cảm thông sâu sắc với mọi người.
+ Ba là, nâng cao giác ngộ chính trị, thực hiện nghiêm túc tự phê bình và phê
bình; thực hiện nguyên tắc tập trung dân chủ, tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách;
cán bộ, đảng viên không ngừng học tập, rèn luyện, thấm nhuần đạo đức cách mạng;
tiếp tục đẩy mạnh viêc học tậ p và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cácḥ Hồ Chí Minh.
Theo Người, thế hệ trẻ là một lực lượng hùng hậu bao gồm thanh niên, thiếu niên
và nhi đồng, trong đó thanh niên, có vai trò quan trọng nhất. Đó là lứa tuổi ham
hiểu biết, giàu niềm tin, nhiệt tình, năng động, dám nghĩ, dám làm... Do vậy, nếu
được giáo dục, định hướng, động viên đúng thì thanh niên sẽ phát huy được vai trò
làm chủ và tiềm năng to lớn của mình. Người đã khẳng định: “Thanh niên ta rất
hăng hái, ta biết hợp lòng hăng hái đó lại và dìu dắt đúng đắn thì thanh niên sẽ
thành một lực lượng rất mạnh mẽ”. Vì vậy, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn đặt niềm
tin lớn vào thế hệ thanh niên đối với sự nghiệp đấu tranh cách mạng và xây dựng
nước nhà. Người đã cổ vũ, lôi cuốn thanh niên, đưa họ đến với cách mạng bằng
chính những năm tháng tuổi trẻ đầy nhiệt huyết cách mạng và khát khao đấu tranh
giành độc lập cho dân tộc, tự do cho đồng bào của mình. Thanh niên, sinh viên cần
phải rèn luyện những phẩm chất đạo đức cách mạng:
+ Xây dựng, rèn luyện bản lĩnh vững vàng, có niềm tin vào mục tiêu, lý tưởng cách
mạng của Đảng. Trung thực, trách nhiệm, trước hết là trách nhiệm với tổ quốc, với
Đảng.Sau đó là trách nhiệm với bản thân, với gia đình và quê hương.
+ Học tập, tu dưỡng, rèn luyện theo tấm gương cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô
tư, đức tính khiêm tốn, trung thực, sống trong sạch và chính trực
+ Phải có đức tin tuyệt đối vào sức mạnh của Đảng. Luôn nhân ái, vị tha, khoan
dung và nhân hậu với mọi người xung quanh
+ Dù là bất cứ ai, công dân hay cán bộ, viên chức, công chức ở bất kỳ đơn vị nào
cũng cần nêu cao tinh thần ý thức về đạo đức cách mạng, bên cạnh đó cần kịp thời
chấn chỉnh những hành vi biểu hiện không đúng đắn. Câu hỏi lOMoARcPSD| 42676072
Câu 1: Trong tư tưởng Hồ Chí Minh có mấy chuẩn mực đạo đức cách mạng? A.1 B.2 C.3 D.4
Câu 2: Trong tư tưởng Hồ Chí Minh về chuẩn mực đạo đức cách mạng, đâu là
phẩm chất đạo đức quan trọng, chi phối các phẩm chất đạo đức khác?
A. Thương yêu con người, sống có tình có nghĩa
B. Cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư
C. Trung với nước, hiếu với dân
D. Tinh thần quốc tế trong sáng
Câu 3: “Những người trong các công sở đều có nhiều, hoặc ít quyền hành. Nếu
không giữ đúng, Cần, Kiệm, Liêm, Chính thì dễ trở nên hủ bại, biến thành sâu
mọt của dân”. Đoạn trích trên trong tác phẩm nào của Chủ tịch Hồ Chí Minh? A.
Nâng cao đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân.
B. Đạo đức cách mạng.
C. Đời sống mới D. Đường cách mệnh.
Câu 4: Câu nào dưới đây thể hiện quan niệm mới có tính khái quát của Hồ Chí
Minh về vai trò của đạo đức thông qua chữ Liêm?
A. Liêm là trong sạch, không tham lam
B. Ngày xưa, dưới chế độ phong kiến, những người làm quan không đục khoét
dân, thì gọi là Liêm, chữ Liêm ấy chỉ có nghĩa hẹp
C. Chữ liêm phải đi đôi với chữ Kiệm
D. Ngày nay, chữ Liêm có nghĩa rộng hơn, là mọi người đều phải Liêm
Câu 5 : Trong những câu dưới đây, câu nào thể hiện đức tính tiết kiệm, tấm lòng
thương dân, vì dân của Hồ Chí Minh? lOMoARcPSD| 42676072 A.
Bồi dưỡng thế hệ cách mạng cho đời sau là một việc rất quan trọng và rất cần thiết B.
Sau khi tôi qua đời, chớ nên tổ chức điếu phúng linh đình để khỏi lảng phí
thì giờ và tiền bạc của nhân dân C.
Ngay sau khi cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước của nhân dân ta hoàn
toàn thắng lợi thí công việc đầu tiên là công việc đối với con người D.
Công việc xây dựng và khôi phục đất nước sau khi thắng Mỹ rấtto lớn, nặng
nề, phức tạp mà cũng rất vẻ vang. Đây là cuộc chiến đấu chống lại những gì cũ kỹ,
hư hỏng, để tạo ra những cái mới mẻ, tươi tốt.