*Nội dung quy luật
- Phủ định của phủ định là khái niệm nói lên rằng sự vận động, phát triển của sự
vật thông qua hai lần phủ định biện chứng, dường như quay trở lại điểm xuất phát ban đầu nhưng cao hơn.
- Phủ định lần thứ nhất làm cho sự vật cũ trở thành cái đối lập của mình. Sau
những lần phủ định tiếp theo, đến một lúc nào đó sẽ ra đời sự vật mới mang nhiều
đặc trưng giống với sự vật ban đầu (xuất phát) song không phải giống nguyên như
cũ, dường như lặp lại cái cũ nhưng cao hơn.
- Sự phủ định của phủ định là giai đoạn kết thúc một chu kỳ phát triển, đồng thời
lại là điểm xuất phát của một chu kỳ phát triển tiếp theo, tạo ra đường xoáy ốc của
sự phát triển. Mỗi đường mới của đường xoáy ốc thể hiển một trình độ cao hơn của
sự phát triển. Sự nối tiếp nhau của các vòng xoáy ốc thể hiển tính vô tận của sự phát triển.
- Phủ định của phủ định, ngoài hai đặc trưng như ở phủ định biện chứng còn có
thêm đặc trưng – có tính chu kỳ.
- Trong hiện thực, một chu kỳ phát triển của sự vật có thể bao gồm nhiều lần phủ định biện chứng.
*Ý nghĩa phương pháp luận của quy luật
Quy luật phủ định của phủ định cho ta cơ sở để hiểu sự ra đời cái mới, mối liên
hệ giữa cái cũ và cái mới.
Trong nhận thức và hoạt động thực tiễn cần chống thái độ phủ định sạch trơn.
Đồng thời phải biết sàng lọc những gì tích cực của cái cũ.Chống thái độ hư vô chủ
nghĩa, đồng thời chống thái độ bảo thủ, khư khư ôm lấy những gì đã lạc hậu, lỗi
thời không còn phù hợp, không chịu đổi mới.
Phải hiểu phát triển không phải là đường thẳng mà theo đường xoắn ốc đi lên.
Nghĩa là, có nhiều khó khăn, phức tạp trong quá trình vận động, phát triển. Phát
triển không phải là đường thẳng
*Vận dụng quy luật phủ định của phủ định vào học tập
- Đối với học sinh, sinh viên (người học)
Phát triển giáo dục là quốc sách hàng đầu. Thống nhất quan điểm coi học tập
là quyền và nghĩa vụ của công dân, cần có thêm những chính sách về học bổng và
học phí để khuyến khích và giúp đỡ người học có hoàn cảnh khó khăn, đảm bảo
quyền được học cho tất cả mọi người. Quán triệt quản điểm không phân biệt dân
tộc, giàu nghèo, tôn giáo, tín ngưỡng, giới tính, địa vị xã hội, nguồn gốc xã hội.
Tạo điều kiện bình đẳng để người giỏi được pháp huy tài năng;
- Đối với cơ sở vật chất - Kỹ thuật tại các cơ sở giáo dục xã hội hóa sự nghiệp
giáo dục là coi phát triển giáo dục là sự nghiệp của Nhà nước và của toàn dân.
Gia đình là tế bào của xã hội, nền giáo dục Việt Nam phát triển theo nguyên
lý học đi đối với hành, giáo dục kết hợp với lao động sản xuất gắn liền giữa nhà
trường với gia đình và xã hội.
*Ví dụ phủ định của phủ định
Có thể làm rõ qua vòng đời của con Bướm. Loài bướm trải qua 4 giai đoạn, bao
gồm: trứng, ấu trùng, nhộng và trưởng thành
Theo đó một quả trứng là sự khẳng định ban đầu (trong điều kiện thuận lợi, được
ấp) thì phủ định lần một sẽ sinh ra ấu trùng - sau khi hấp thụ dinh dưỡng (ấu
trùng lớn lên) thì phủ định lần hai trở thành nhộng - Nhộng ăn lá để lớn và kết
kén thì phủ định lần 3 sinh ra con bướng trưởng thành - sau khi trưởng thành và
giao phối thì phủ định lần 4 là bướm sinh ra rất nhiều trứng.