Ôn tập chủ đề 2 môn Chủ nghĩa xã hội khoa học | Trường Đại học Mở Hà Nội
Ôn tập chủ đề 2 môn Chủ nghĩa xã hội khoa học | Trường Đại học Mở Hà Nội được sưu tầm và soạn thảo dưới dạng file PDF để gửi tới các bạn sinh viên cùng tham khảo, ôn tập đầy đủ kiến thức, chuẩn bị cho các buổi học thật tốt. Mời bạn đọc đón xem!
Preview text:
Chủ đề 2: 1.
Hoàn cảnh lịch sử ra đời CNXHKH bao gồm:
Điều kiện kinh tế - xã hội: Vào những năm 40 của thế kỷ XIX o
Mâu thuẫn kinh tế : LLSX với QHSX o
Mâu thuẫn xã hội: Vô sản với Tư sản
Tiền đề khoa học tự nhiên và tư tưởng lý luận 2.
Phân tích tiền đề khoa học tự nhiên và tư tưởng lý luận
a. Tiền đề khoa học tự nhiên: Ở thế kỷ 19, nhân loại đã đạt được nhiều thành tựu trong
lĩnh vực khoa học tự nhiên. Trong đó phải kể đến 3 phát minh:
Học thuyết tiến hóa: Đem lại cơ sở khoa học về sự phát triển của các giống loài thực vật,
động vật trong quá trình chọn lọc tự nhiên
ĐL bảo toàn chuyển hóa NL: Là CSKH để khẳng định rằng vật chất và vận động của vật
chất không do ai sáng tạo ra và không thể bị tiêu diệt
Học thuyết tế bào: Là CSKH cm sự thống nhất về mặt nguồn gốc, hình thái và cấu tạo vật
chất của cơ thể động, thực vật; giải thích quá trình phát triển sự sống trong MLH giữa chúng
Các phát minh khoa học đã bác bỏ tư duy siêu hình và quan điểm thần học về thế giới
Khẳng định tính khoa học của tư duy biện chứng về thế giới vật chất: tồn tại khách quan,
trong tính biện chứng, tự chuyển hóa, tự tồn tại
Giúp Mác, Ăngghen chuyển lập trường từ duy tâm => duy vật => Tiền đề cho sự ra đời
của chủ nghĩa duy vật biện chứng và chủ nghĩa duy vật lịch sử; là cơ sở phương pháp cho
các nhà sáng lập chủ nghĩa xã hội không tưởng nghiên cứu những vấn đề lý luận đương thời
➪Tiền đề khoa học cho sự ra đời của CN duy vật biện chứng và CN duy vật lịch sử. Cơ sở
phương pháp luận cho các nhà sáng lập CNXHKH nghiên cứu các vấn đề chính trị lý luận đương thời.
b. Tiền đề tư tưởng lý luận: Cùng với khoa học tự nhiên thì về mặt tư tưởng lí luận cũng có 3 thành tựu lớn:
Triết học cổ điển Đức: Có ảnh hưởng sâu sắc đến sự hình thành thế giới quan, PP luận triết học của CN Mac.
Kinh tế chính trị cổ điển Anh: Đã góp phần tích cực vào việc hình thành quan niệm duy
vật lịch sử của CN Mac.
CNXH không tưởng phê phán: Tinh thần nhân đạo, sự phê phán CNTB- dự báo thiên tai
về XH tương lai, tiền đề lý luận quan trọng cho sự ra đời của lý luận KH về CNXH trong CN Mac
=> Chủ nghĩa xã hội khoa học có sự kế thừa giá trị tư tưởng của nhân loại, trực tiếp nhất là từ 3 tư tưởng trên
* Tư tưởng xã hội chủ nghĩa không tưởng phê phán Pháp đầu thế kỉ XIX có những giá trị:
1) Thể hiện tinh thần phê phán, lên án chế độ quân chủ chuyên chế và chế độtư bản chủ
nghĩa đầy bất bình đẳng và thể hiện tinh thần nhân đạo
2) Đã đưa ra nhiều luận điểm có giá trị về xã hội tương lai: chỉ ra vai trò của khoa học kỹ
thuật; về giải phóng phụ nữ, vai trò lịch sử của nhà nước
3) Những tư tưởng có tính phê phán đã thức tỉnh giai cấp công nhân và nhân dân lao động
trong cuộc chiến chống lại chế độ quân chủ chuyên chế và chế độ tư bản chủ nghĩa * Hạn chế:
1) Không phát hiện được quy luật vận động, phát triển của xã hội loài người nói riêng,
chủ nghĩa tư bản nói chung
2) Không phát hiểna được giai cấp công nhân là lực lượng tiên phong lãnh đạo cách mạng chủ nghĩa xã hội
3) Không chỉ ra được biện pháp cải tạo xã hội cũ, xây dựng xã hội mới tốt đẹp hơn
=> Dù không thể tìm ra được lối thoát thực sự nhưng chủ nghĩa xã hội không tưởng phê
phán, song vượt lên tất cả, những giá trị khoa học, cống hiến của các nhà tư tưởng đã tạo ra
tiền đề tư tưởng - lý luận, để C.Mác và Ph.Ănghen kế thừa những hạt nhân hợp lý, lọc bỏ
những bất hợp lý, xây dựng và phát triển khoa học, sáng tạo và cách mạng của mình, chủ nghĩa xã hội khoa học.
3. Ý nghĩa của CNXHKH đối với phong trào công nhân
Chủ nghĩa xã hội khoa học luận giải một cách khoa học về lực lượng chủ đạo của quá trình
đó là giai cấp công nhân có sứ mệnh lịch sử của mình là xây dựng chủ nghĩa xã hội, chủ
nghĩa cộng sản. V.I.Lênin đã đánh giá: “Điểm chủ yếu trong học thuyết của Mác là ở chỗ nó
làm sáng rõ vai trò lịch sử thế giới của giai cấp công nhân là người xây dựng xã hội xã hội chủ nghĩa”.