Ôn tập cuối kỳ 2 - Pháp luật đại cương | Đại học Tôn Đức Thắng

ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP
HỌC PHẦN XÃ HỘI NHÀ NƯỚC VÀ PHÁP LUẬT
BÀI 1: KHÁI QUÁT VỀ NHÀ NƯỚC
1. Trình bày về nguồn gốc ra đời của Nhà nước, dựa trên các quan điểm phi
Mac-xit và Chủ nghĩa Mac – Lênin.
2. Vẽ sơ đồ về quá trình ra đời của Nhà nước theo quan điểm của Chủ nghĩa Mác Lênin.
3. Trình bày khái quát về các phương thức ra đời của Nhà nước Athen, Nhà
nước Roma, Nhà nước Giecman và Nhà nước Văn Lang cổ đại.
4. Ban chât của Nhà nước đươc thể hiên qua nhưng thuôc tinh cơ ban nào? Tại
sao Nhà nước lại co nhưng thuôc tinh đo? và nhưng thuôc tinh đo biểu hiên trên thực
tê qua các hoạt đông của Nhà nước như thê nào?
5. Dựa trên kiên thức lý luận về đặc trưng cơ ban của Nhà nước, hãy trình bày
các đặc trưng cơ ban của Nhà nước Công hòa Xã hôi Chủ nghĩa Viêt Nam.
6. Khi Nhà nước thực hiên Chức năng đối nôi, và Chức năng đối ngoại, thì
Nhà nước làm nhưng hoạt đông gì? Dưới cách thức nào? và Băng nhưng phương pháp gì.
Liên hê thực tiên hoạt đông của Nhà nước Công hòa Xã hôi Chủ nghĩa Viêt
Nam trong viêc thực hiên chức năng đối nôi thông qua các tình huống sau: TINH HUÔNG 1:
Sáng 14/4/2022, dưới sự chủ trì của Bô trưởng Bô Giao thông Vận tai Nguyên
Văn Thể, Pho Chủ tịch Thường trực Ủy ban An toàn giao thông Quốc gia, Ủy ban An
toàn giao thông Quốc gia tổ chức Hôi nghị trực tuyên toàn quốc Sơ kêt công tác đam
bao trật tự, an toàn giao thông Quý I năm 2022. Theo đo, trong quý I/2022 toàn quốc
xay ra 2.762 vụ TNGT, làm chêt 1.676 người, bị thương 1.741 người. Đặc biêt, vẫn
còn xay ra môt số vụ TNGT đặc biêt nghiêm trọng, làm chêt và bị thương nhiều
người, gây bức xúc trong dư luận xã hôi, điển hình là vụ TNGT tại Gia Lai, ngày
9/2/2022 làm 6 người tử vong; vụ TNGT đường thủy tại Quang Nam, ngày
26/02/2022 làm 17 người tử vong, đây là vụ TNGT gây thiêt hại về người nhiều nhât
trong vài năm trở lại đây….
Nhà nước quan lý về giao thông đường bô như thê nào để giai quyêt vân đề trên TINH HUÔNG 2:
Ở nước ta, hiên nay, số lương người dùng mạng xã hôi, cũng như thời gian sử
dụng mạng xã hôi trung bình trong ngày tăng với tốc đô rât nhanh. Bên cạnh nhưng
lơi ich to lớn mà mạng xã hôi mang lại, thì no gây ra không it nhưng tác hại, anh
hưởng nghiêm trọng đên an ninh trật tự, an toàn xã hôi; trong đo đáng quan ngại nhât là tình trạng:
“Thông tin sai sự thật, làm nhục, vu khống tổ chức, cá nhân diên ra tràn lan,
nhưng chưa co biên pháp quan lý hưu hiêu, dẫn tới hậu qua đáng tiêc.”
Nhà nước quan lý về mạng xã hôi như thê nào để giai quyêt vân đề trên
7. Hãy trình bày khái niêm về hình thức chinh thể, và kể tên các loại hình
thức chinh thể; đồng thời ở môi loại hình thức chinh thể, hãy làm ro về cách thức tổ
chức 3 quyền: lập pháp, hành pháp và tư pháp
BÀI 2: NHÀ NƯỚC CỘNG HOA XÃ HỘI CHU NGHIA VIÊT NAM
8. Hãy làm ro Ban chât của Nhà nước Công hòa Xã hôi Chủ nghĩa thông qua
Điều 2 của Hiên pháp năm 2013:
“1. Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là nhà nước pháp quyền xã
hội chủ nghĩa của Nhân dân, do Nhân dân, vì Nhân dân.
2. Nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam do Nhân dân làm chủ; tất cả
quyền lực nhà nước thuộc về Nhân dân mà nền tảng là liên minh giữa giai cấp
công nhân với giai cấp nông dân và đội ngũ trí thức.”
9. Điều 2 Hiên pháp 2013 quy định: “Quyền lực nhà nước là thống nhất, có
sự phân công, phối hợp, kiểm soát giữa các cơ quan nhà nước trong việc thực hiện
các quyền lập pháp, hành pháp, tư pháp”.
Hãy làm ro sự “thống nhất”, “phân công”, “phối hợp”, “kiểm soát” trong viêc
tổ chức thực hiên quyền lực nhà nước ở nước ta.
10. Hãy trình bày về vị tri pháp lý và chức năng của: (i) Quốc hôi; (ii) Hôi
đồng nhân dân; (iii) Chinh phủ; (iv) Ủy ban nhân dân; (v) Tòa án nhân dân; (vi) Viên kiểm sát nhân dân
11. Hãy làm ro quan hê về mặt tổ chức và hoạt đông giưa các cơ quan trong
Sơ đồ Bô máy Nhà nước đươc đinh kem với Đề cương này.
BÀI 3: PHÁP LUẬT NƯỚC CỘNG HOA XÃ HỘI CHU NGHIA VIÊT NAM
12. Hãy trình bày các nguyên nhân khách quan và nguyên nhân chủ quan dẫn
đên sự ra đời của pháp luật.
13. Hãy nêu các thuôc tinh (đặc trưng) của pháp luật; nhăm thể hiên sự khác biêt
của pháp luật với các quy phạm xã hôi khác; như: tôn giáo; phong tục tập quán, đạo
đức, quy định, quy chê, nôi quy của tổ chức
14. Hãy trình bày các chức năng của pháp luật, gồm: (i) chức năng điều chỉnh;
(ii) chức năng bao vê và (iii) chức năng giáo dục, dựa trên 2 tiêu chi: Đối tương; và Cách thức điều chỉnh.
15. Pháp luật co mây hình thức thể hiên. Hãy trình bày định nghĩa của tưng hình thức?
BÀI 4: QUY PHAM PHÁP LUẬT VÀ VĂN BAN QUY PHAM PHÁP LUẬT
16. Hãy nêu câu trúc của quy phạm pháp luật, và nêu ro cách thức để xác định
tưng bô phận của quy phạm pháp luật.
[Xem lại Bài tập về câu trúc quy phạm pháp luật thây co cho làm. 31 Điều luật]
17. Hãy cho biêt các khăng định sau đây là đúng hay sai? Tại sao?
a) Môt quy phạm pháp luật co thể trình bày trong môt điều luật
b) Trong môt điều luật, chỉ co thể co 1 quy phạm pháp luật
c) Các bô phận của quy phạm pháp luật luôn đươc săp xêp theo trật tự: gia định, quy định và chê tài
d) Trong 1 điều luật, lúc nào cũng phai co ca 3 bô phận quy phạm pháp luật,
gồm: gia định, quy định và chê tài
18. Theo Điều 4, Luật ban hành văn ban quy phạm pháp luật năm 2015, co
nhưng loại văn ban quy phạm pháp luật nào; và nhưng loại văn ban đo do cơ quan co thâm quyền nào ban hành?
19. Hãy trình bày các đặc điểm của Văn ban quy phạm pháp luật. Dựa vào đo,
hãy cho biêt các loại văn ban dưới đây co phai là văn ban quy phạm pháp luật không?
a) Luật Nghĩa vụ Quân sự năm 2015
b) Nghị định 120/2013/ND-CP về xử phạt vi phạm hành chinh đối với các vi
phạm pháp luật về nghĩa vụ quân sự
c) Quyêt định xử phạt hành chinh đối với anh Nguyên Văn Trốn vì hành vi
không đi khám sức khoe để thực hiên nghĩa vụ quân sự theo yêu câu của Ban chỉ huy Quân sự Phường
d) Ban án của Tòa án tuyên anh Nguyên Văn Trốn 2 năm tù giam với tôi danh
Trốn tránh nghĩa vụ quân sự
20. Hãy trình bày hiêu lực áp dụng của văn ban quy phạm pháp luật; gồm: hiêu
lực về đối tương áp dụng, không gian áp dụng, và thời gian áp dụng; torng đo lưu ý ky hiêu lực hồi tố
Tư nhưng vân đề lý thuyêt đươc trình bày, hãy cho biêt các khăng định dưới đây là đúng hay sai? Tại sao?
a) Văn ban quy phạm pháp luật áp dụng với mọi cá nhân, tổ chức
b) Văn ban quy phạm pháp luật áp dụng trong phạm vi toàn bô lãnh thổ nước
công hòa xã hôi chủ nghĩa Viêt Nam
c) Văn ban quy phạm pháp luật chỉ áp dụng trong khoang thời gian co hiêu lực,
kể tư ngày co hiêu lực đên ngày hêt hiêu lực
d) Văn ban quy phạm pháp luật co hiêu lực kể tư ngày đươc ban hành
BÀI 5: QUAN HÊ PHÁP LUẬT VÀ THƯC HIÊN PHÁP LUẬT
21. Hãy trình bày về năng lực chủ thể tham gia vào quan hê pháp luật; gồm:
năng lực pháp luật và năng lực hành vi (Năng lực pháp luật và năng lực hành vi là gì? Xuât hiên tư lúc nào?)
Hãy cho biêt môt cá nhân khi nào đươc coi là đủ tuổi để co năng lực hành vi
tham gia vào các quan hê pháp luật sau đây? a) Quan hê hôn nhân b) Quan hê lao đông c) Giao dịch dân sự d) Quan hê bâu cử
22. Trong trường hơp nào, môt người bị coi là không co đây đủ kha năng nhận
thức và điều khiển hành vi
23. Quan hê pháp luật nhưng bô phận nào? Hãy trình bày khái niêm về các bô phận ây
24. Hãy cho biêt trong các tình huống sau đây, co nhưng quan hê pháp luật nào
phát sinh? Hãy trình bày các bô phận của quan hê pháp luật ây; gồm: chủ thể, nôi
dung và khách thể? Đồng thời, hãy cho biêt sự kiên pháp lý nào dẫn đên các quan hê pháp luật đo? TINH HUÔNG 1
Doanh nghiêp A ký kêt hơp đồng lao đông với B, là sinh viên mới tốt nghiêp
trường đại học B, cho vị tri trơ lý giám đốc kinh doanh với thời hạn hơp đồng 5 năm
và mức lương là 12 triêu đồng 1 tháng. TINH HUÔNG 2
A đên phòng mạch của Bác sĩ B khám răng vì co 3 răng khôn, 10 răng sâu, 4
răng gãy; sau khi đăng ký số khám bênh, lập hồ sơ bênh án và đong tiền viên phi. TINH HUÔNG 3
A đên Trung tâm thương mại C, và gửi xe để vào Trung tâm mua săm, co lây
the xe và tra tiền gửi xe là 10000 đồng cho 8 tiêng du ngoạn tại Trung tâm mua săm.
25. Hãy trình bày các hình thức thực hiên pháp luật. Cho vi dụ minh họa về tưng hình thức.
BÀI 6 – VI PHAM PHÁP LUẬT VÀ TRÁCH NHIÊM PHÁP LY
26. Vi phạm pháp luật là gì? Dựa trên nhưng dâu hiêu nào, để xác định trong 1
tình huống, co vi phạm pháp luật xay ra hay không?
Hãy cho biêt các khăng định sau đây là đúng hay sai? Tại sao?
a) Người co hành vi trái pháp luật đều bị Nhà nước xử lý
b) Mọi hành vi xâm hại tới các quan hê xã hôi đươc pháp luật bao vê đều là vi phạm pháp luật
c) Mọi hành vi vi phạm pháp luật đều là hành vi trái pháp luật
d) Mọi hành vi trái pháp luật đều là vi phạm pháp luật
27. Hãy trình bày các yêu tố câu thành vi phạm pháp luật
28. Hãy làm ro sự khác nhau về các loại lôi trong vi phạm pháp luật; gồm: lôi
cố ý trực tiêp, cố ý gián tiêp, vô ý vì câu tha, vô ý do quá tự tin. Cho vi dụ minh họa cho tưng loại lôi.
29. Trong các tình huống dưới đây, hãy xác định co vi phạm pháp luật xay ra
không? Nêu co, hãy làm ro các dâu hiêu của vi phạm pháp luật, và yêu tố câu thành của vi phạm pháp luật. TINH HUÔNG 1
Chị Dương (sinh năm 2003), đã đên khu vực co dịch, và tiêp xúc trực tiêp với
người đã đươc xác định măc COVID-19 là anh Tinh. Sau đo, Chị Dương đã biêt đươc
thông tin anh Tinh bị dương tinh với SARS-CoV-2.
Trong thời gian đo, Ban Chỉ đạo phòng, chống dịch COVID-19 khu dân cư đã
tuyên truyền trên hê thống loa phát thanh về tình hình dịch bênh và yêu câu người
dân khai báo y tê. Tuy nhiên, chị Dương vẫn không khai báo về viêc đã tiêp xúc với
người đã dương tinh với COVID-19; và vẫn đi laị, tiêp xúc bình thường với người dân trong khu phố.
Sau đo, chị Dương co dâu hiêu ho, sốt, mêt moi, đi mua thuốc uống không đỡ,
nghi ngờ măc COVID-19, nên đã đi xét nghiêm, và kêt qua là dương tinh. Cơ quan
Công an đã nhiều lân làm viêc với chị Dương, nhưng chị không khai báo về viêc đã
đên khu vực co dịch và tiêp xúc trực tiêp với anh Tinh. 10 ngày sau, cơ quan công thu
thập dư liêu cuôc điên thoại của chị Dương với bênh nhân Tinh thì mới phát hiên ra vụ viêc.
Viêc chị Dương T che giâu, không khai báo y tê theo đúng quy định đã dẫn đên
viêc lây nhiêm cho người nhà và hàng xom của chị Dương, đồng thời viêc phong toa
nơi ở của chị Dương dẫn đên các thiêt hại nặng nề về kinh tê của địa phương. TINH HUÔNG 2
Nguyên Văn Lái Lụa, là sinh viên năm thứ 2 trường Đại học UEF, do đi thi trê
giờ nên Lái Lụa đã vươt đen đo vào lúc 7h30 tại Ngã tư hàng xanh và đã tông vào xe của Nguyên Văn Xui
Vụ tai nạn đã khiên xe của Xui bị hư hong rât nặng và phai sửa chưa hêt
1.400.000 đồng. Khi tai nạn xay ra, canh sát giao thông đã tiên hành lập biên ban vi
phạm hành chinh và ra quyêt định xử phạt hành chinh đối với Lái Lụa 300.000 đồng. TINH HUÔNG 3
Nguyên Văn Nong, sinh ngày 8/3/2007. Khi thi môn Xã hôi nhà nước và pháp
luật, bạn của Nong là Nguyên Văn Rớt Hoài, nhờ Nong chỉ bài, nhưng Nong không
chỉ, mà co méc với giám thị là Rớt Hoài chép bài mình. Thê là Rớt Hoài bị đình chỉ thi.
Bức xúc về hành đông của Nong, Rớt Hoài đã lây bop của Nong, và hen Nong
tại Chân Câu Sài Gòn, lúc 21h00, ngày 1/4/2022, để tra lại bop. ‘’
Nong co mặt đúng giờ, và noi: “Rớt Hoài ơi, mày tra bop cho tao đi. Mày Rớt
môn đâu phai do tao? Lúc đo, tao làm bài không đươc, mày cứ làm phiền, nên tau
bực, tau mới méc thây. Tau không cố ý đâu”
Rớt Hoài, lúc đo đã uống hêt 10 lon bia Tiger, trong cơn say, đã noi: “Uh, tau
hiểu mà. Bop mày đây. Tra mày ne”
Rớt Hoài, khi vưa dứt lời, đã thò tay vào túi quân, thay vì rút bop tra cho Nong,
đã rút ra 1 con dao nhọn dài 20 cm, đâm thăng vào tim Nong, 15 nhát.
Nong gục ngã ngay dưới chân Rớt Hoài và xa rời trân thê.
30. Co nhưng loại trách nhiêm pháp lý nào? Cho vi dụ minh họa tưng loại trách nhiêm pháp lý
BÀI 7 . HÊ THÔNG CÁC NGÀNH LUẬT
31. Hãy kể tên các ngành luật trong Hê thống pháp luật Viêt nam, và làm ro đối
tương điều chỉnh, phương pháp điều chỉnh của tưng ngành luật.